|
2001
|
|
|
Barra amerikar hartan sartu nintzen unean erabakita neukan Danielak
|
egindako
zauriaren mendekua hartu behar nuela. Bi urteko harremana moztu berri zuen Danielak.
|
|
|
– Louisek Steve akabatu zuela begi bistako kontua zen. Tadjikek eskuin besoan
|
egindako
zauriak zirela eta, ezkerreko eskuaz xehatu zuen bere lagun minaren gorputza, ahal izan zuen moduan. Bestalde, berari aurkitutako Steveren erretratu puskatuak gure Louis gizagaixoak nolako barne gatazka bizi izan zuen adieraziko luke.
|
|
2002
|
|
|
sabelean
|
eginiko
zauritik atera ohi du umekia,
|
|
|
Mundu guztiak uste du ez diola ezer gertatuko, baina, urtero, begi globoaren leherketa eta plano pentsaezinen haustura duten pilotazo serio batzuk ditugu, eta oso zaila da horiek berreraikitzea. Askoz errazago berreskuratzen da, esate baterako, zauri bat kristal batez
|
egindako
zauri bat, pelotazo batek eztanda egiten duena», ohartarazi du Mendicutek. Donostia Ospitaleko Oftalmologia Zerbitzuak, miopiako kirurgian begi barneko lenteak kalkulatzeko garatutako metodo berri baten bidez, miopiako ebakuntza egiten duten pazienteen artean, uda partean txirrindulariak kontsultetara eramatea ere ekartzen duela gehitu du.
|
|
2003
|
|
|
Orain gutxi Espainiako Estatuan burutzen den torturari buruzko gaia eraman dugu azalera». Landaburuk alea erakutsi zuen publikoaren aurrean, baita ETAren atentatuak
|
egindako
zaurien arrastoak agerian ere utzi.
|
|
|
Odola irtetzen hasten zanean, garbitu kotoiaz eta guraizen itxurazko pintzekin klisk lotu zaina, eta segi ebagitzen. Zast zast zast ebagi ta ebagi ibili arren, etzan
|
egiten
zauri sakonik, bakarrik zauriaren bi hegiak elkarrengandik urrutiratu larruak tiratuak, eta dana lau lau gelditzen zan hutsunea agertu arte.
|
|
|
Mendekurik ez zuela pairatuko? Eusko Armadak lagun erori bakoitzari
|
egin
zauriak itzuliko dizkio frantses estatuari, zehatz, zuzen eta harrigarri. Zioten.
|
|
2005
|
|
|
egon nintzen, bai, baina zorionez, sorbalda zeharkatu zidan balak
|
egindako
zauria garbia izan zen. Lurrean nentzala inguruan zartarazi zuten mortero baten metrailak bete betean harrapatu zidan, ordea, eskuin eskua, eta hau ez, hau ezin izan zidaten salbatu, kinkearen kulunka eta trapu zurien estekatze presakakoaren artean galdu nuen eskua, sabaiko kinke kulunkaria bezain laxo gorputzetik banatua.
|
|
2006
|
|
|
Salazar de las Palmasera halako aberastasuna ekarri zuen kafe landare harrigarri hura! " Lurralde hartara aberastasuna eraman zuen bezalaxe ekar dezake hona ere –esan zuen–, landare horrek ekarritako onurak leunduko ditu anaien artean sortutako ezinegonak eta gorrotoak, kafearekin etorriko diren ondasunak izango dira
|
egindako
zauriak ez zornatzeko ukendua, landare horretan ipiniko ditugu denok elkarrekin aurrera egiteko asmoak, eta hura izango da adiskidetasuna eta bake kristaua bermatzeko bidea".
|
|
2007
|
|
|
Motozerraz
|
eginiko
zauriak eta urraketak saihesteko, eduki itzazu gogoan honako arau hauek:
|
|
2008
|
|
|
Nik neuk ere, bere azala laztantzeko zoria izan nuen aldi labur horretan, orban horietan pausatzeko ohitura nuen. Mingainarekin behin eta berriz miazkatzen nizkion edo ezpainekin muin ematen nik neuk
|
egindako
zauri horietan. Geroztik baretu egin da haren edertasuna, borobildu haren formak, bigundu egingo zen haren gorputza, baina kalean barrena doanean inguruan ikusmin deseroso bat sortarazten jarraitzen du eta jendez beteta dauden aretoetan sartu orduko isiltasun itogarri bat eragiten.
|
|
|
Gelditu eta bere aurpegiko orban batean eman nion muin. Begiradarekin ezin zitzaien antzeman, baina mingainarekin aise jarrai nitzakeen nik
|
egindako
zaurien aztarnak. Buruz ezagutzen nuen haien orografia.
|
|
|
Lehen aldiz, gainerako artistekin zituen zorrak alde batera uzten ditu eta bere ibilbidea garbi definitzen hasten da. Figura para regreso de la muerte eta Coreano lanen kasuan, giza figuraren erdian hutsune bat zabaltzen da, gorputzak sakrifikatu eta tripak husteko helburuarekin
|
eginiko
zauri handi bat balitz bezala, eta horri esker kanpoko espazioa eskulturaren osagai izaten hasten da. Horretarako materia kentzea da lehen pausoa, lehen beterik zegoena husten hastea, horrela eskultura osatzen duten formez gain, inguruko espazioak ere garrantzia hartzen baitu.
|
|
|
Ehun auzokide baino gehiago bildu ziren atzo, Mañuetako (Araba) herriko plazan, Estibalitz Anguloren hilketa salatu eta senitartekoei elkartasuna adierazteko. Ustez senarrak hil zuen herenegun Angulo, laban batekin lepoa moztuta; senarra Logroñoko (Espainia) erietxean dago oraindik, ustez bere buruari
|
egindako
zaurien ondorioz. Udalak herrian dolu egunera deitu du.
|
|
|
Bien bitartean, senarra oraindik ere Logronoko hospitalean dago, ustez bere buruari
|
egindako
zaurien ondorioz. Angulori autopsia egindakoan, bestetik, erabakiko du familiak noiz izango diren hileta elizkizunak.
|
|
|
Iluntzean baieztatu zuen Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak Gaizka Etxebarria bilbotarraren gorpua zela. Metro bateko sakoneran lurperatuta zegoen, eta hainbat tiroren nahiz labanaz
|
egindako
zauriak zituela jakinarazi dute.
|
|
2009
|
|
|
Goizaldeko seiak aldera gazteak borrokatzen hasi ziren. Biktimak arma zuriz
|
egindako
zauriak eta hainbat ubeldura jasan zituen.
|
|
|
Goizaldeko seiak aldera lokaletik irten zenean, gazteak beste bi neskekin topo egin zuen Anoeta Pasealekuan eta, segituan, hirurak borrokatzen hasi ziren. Biktimak arma zuriz
|
egindako
zauriak eta hainbat ubeldura jasan zituen, kolpeen ondorioz.
|
|
|
Olaren hitzek Leonek
|
egindako
zauria areagotu egin zuten.
|
|
|
Zauriak zituen eskuetan eta lehortutako odola belztua. Bere buruari
|
egindako
zauriak, sotoan bere burua kateatu zuenean, ilargi betea pasatzeko.
|
|
|
zer besterik zen, bada, haren begitartea. Reginak zabal zabalik zituen begiak, kliskatu ere gabe? zoritxarraren zizelak azalean urratutako galdera baizik, bihotzean
|
egindako
zauri ezin sakonago batez mintzo zena?
|
|
|
egunetako bizarra, arropa zikina. Besoan benda, lapurretan
|
egindako
zauriak estaltzeko.
|
|
|
Ustez bikotekideak labanaz
|
egindako
zaurien ondorioz hil zen Rangel Errenterian, joan den astelehenean
|
|
|
Ororen buru, bi umek bat erietxera eraman eta gero eta zaindari batek bizia galdu dute eraso basati horretan. Gainerat, beste hamar haur eta hiru langilek ere labanakaz
|
eginiko
zauriak dituzte. Larrien zauritutako umeak hiru dira, baina bizia galtzeko arriskutik kanpo direla zehaztu dute erietxeetako zerbitzuetakoek.
|
|
|
Ernestinak Reginaren kexua ikusten zuen, baita begietan irakurtzen ere ahoak isildutako galdera: zer besterik zen, bada, haren begitartea –Reginak zabal zabalik zituen begiak, kliskatu ere gabe– zoritxarraren zizelak azalean urratutako galdera baizik, bihotzean
|
egindako
zauri ezin sakonago batez mintzo zena?
|
|
|
|
eginiko
zauri sakonekin
|
|
2010
|
|
|
Azkenean, atentatu delitu bat leporatu diote emakumeari, baita egindako mehatxuengatik ere. Ez da kartzelan sartuko, bi urteko zigorra delako, baina irakasleari 120 euro ordaindu dizkio egindako mehatxuengatik eta 8.840 euro liskarraren ondorioz
|
egindako
zauriengatik.
|
|
|
Aipatu iturrien arabera, 21:45ean aipatu herriko etxebizitza batera joateko eskatu zioten Ertzaintzari, emakumezko baten gorpua aurkitu baitzuten. Medikuek zehaztu zutenez, andreak arma zuriz
|
egindako
zauriak zituen.
|
|
|
Larrienak hurrengo hauek dira: izterrondoan adarkada bat duen 24 urte dituen britainiarra (14ean egin zuen); toraxean eta izterrean zezenaren adarrak
|
egindako
zauriak dituen 23 urteko asturiarra (14ean); hemotoraxa duen traumatismo torazikoa, eskuineko birikan kontusioa, eskuinaldean hiru hausketa, eskapularen hausketa eta masailezurraren hausketa dituen 30 urteko irlandarra (14ean); ezker izterrean adarkada bat duen 20 urteko britainiarra (9an); eta lehenengo, bigarren eta hirugarren ornoak hautsi dituen 18 urteko australiarra (7an).
|
|
|
Eskarmentu handia nuen nik pelikula ustez miragarri hartan sinesteko, eta horrek etxekoen erreakzioak ikusteko eta aztertzeko parada eskaintzen zidan? gerran
|
egindako
zauriak guztiz aldatu baininduen, ongitxo dakizu, Damaso: begirada aldatu zidan, adibidez, baita niri gertatzen zitzaizkidan kontuetan ere, orduantxe ikasi bainuen, gertakizunen balorazio bat egiteko, komenigarriena begi bat barruan eta bestea kanpoan edukitzea zela, eta ez bi begiak barruan, emozioen menera, emozioak uholdeak bezalakoak baitira, goseak eta egarriak ez ezik, bihotza eta begiak ere arrastatzen dituztenak, emozioaren ur lasterraren norabidean betiere:
|
|
|
Eta ni konbertitu egin nahi ninduen, jakina, hartarako azken aukera bat emanez. Ni aspaldi konbertitutako mutila nintzen, ordea, gerran
|
egindako
zauri mingarriak eszeptiko bihurtu baininduen sinestun xalo nintzena. Eta eszeptikoa hotza da, bai, baina sutu ere egin daiteke?
|
|
|
Eskarmentu handia nuen nik pelikula ustez miragarri hartan sinesteko, eta horrek etxekoen erreakzioak ikusteko eta aztertzeko parada eskaintzen zidan... gerran
|
egindako
zauriak guztiz aldatu baininduen, ongitxo dakizu, Damaso: begirada aldatu zidan, adibidez, baita niri gertatzen zitzaizkidan kontuetan ere, orduantxe ikasi bainuen, gertakizunen balorazio bat egiteko, komenigarriena begi bat barruan eta bestea kanpoan edukitzea zela, eta ez bi begiak barruan, emozioen menera, emozioak uholdeak bezalakoak baitira, goseak eta egarriak ez ezik, bihotza eta begiak ere arrastatzen dituztenak, emozioaren ur lasterraren norabidean betiere:
|
|
|
Eta ni konbertitu egin nahi ninduen, jakina, hartarako azken aukera bat emanez. Ni aspaldi konbertitutako mutila nintzen, ordea, gerran
|
egindako
zauri mingarriak eszeptiko bihurtu baininduen sinestun xalo nintzena. Eta eszeptikoa hotza da, bai, baina sutu ere egin daiteke... eta sutu ere egiten da aldian behin, sinesle itsuen aurka, niri orduantxe gertatu zitzaidan bezala.
|
|
|
zer gertatuko zitzaion bere esnezko azal hari hurrengo hilabeteetan, zenbat ubeldu eragingo ote zizkioten; hondatuta bukatuko ote zuen, hantxe bere aurrean ikusten zituen boxeolari ohien moduan; merezi ote zuen gurutze hartara igotzea zerrategian baino hamar aldiz gehiago irabazteagatik. Baina erabakia hartuta zegoen, eta sudurreko hexurra kentzerakoan
|
egindako
zauriak zalantza haien alferra erakusten zuen.
|
|
|
Betebehar horretan zauritu zuten Santiago Gonzalez Tablas teniente koronela, Erregularren burua. Anda gainean eraman zuten, ezkerreko izterrean sartu eta irtendako mauser bala batek
|
egindako
zauriagatik. Operazioaren ondoren mina zuen, pattar merkeak kendu ez ziona, eta morfina injekzio bat eskatu zuen.
|
|
|
Albistea konfirmatu egin zen eta Kapitan Jeneralak Melillara ekartzeko agindu zuela zabaldu zen zurrumurrua. Gaueko zortzietan heldu zen gorpua trenez, gaueko bederatzietan ospitalera eraman zuten eta Amezian ikusi genuen etzanda, bala batek bihotzean
|
egindako
zauriarekin. Zibilak dantzan zebiltzan pozaren pozez.
|
|
2011
|
|
|
Bikotekideak hots egin ziei poliziei, eta senarrak jo egin zuela esplikatu zien. Salaketa jarri zuen, eta ustez senarrak
|
egindako
zaurien berri ematen duen osasun agiria aurkeztu zuen. Gizona aurretik ez zuten atxilotua genero indarkeriagatik.
|
|
|
Biktima Las Rosas auzoan hil da, arma zuri batekin eragindako zaurien ondorioz. Horren senarrak ere arma zuri batez
|
egindako
zauriak zituen sabelean eta toraxean, eta ospitalera eraman dute.
|
|
|
Nik ez dakit nolakoa izan zen aguaraguazuak eragindako gaitza, fisikoa ala psikikoa, baina gero eta ziurrago sentitzen dut berriro ere gaixotu naitekeela. Animalia hark
|
egindako
zauriarekin sartu zen gaitza nigan, eta berriz ere ager daiteke. Eta beldur naiz.
|
|
|
|
egindako
zaurietatik odola isuri
|
|
|
Bereziki interesatu zitzaidan, harridura oihu «xelebreaz» aparte, honako giltzarri kointzidente hauek ere bazituelako: soroak (gure familiak ortua dauka Lekeition), begian kristal batez
|
eginiko
zauria (kristalezko begia dudanez, munduari begiratzeko modu propio metaforikotzat hartu nuen datu hori), eta masail gorriztak nahiz esku handiak (unean harremanetan hasita nengoen gizonarenak bezalakoak).
|
|
|
NEKANEk, aldiz, esku zorroak jantzi ondoren, gorpura hurbildu, makurtu eta lanean hasiko da. Bular aldean odola duela ikusi eta gainean dituen zaborrak kentzen dizkionean, bala batek
|
egindako
zauria antzemango dio.
|
|
|
Ohikoenak azaleko zauriak dira, eta era askotakoak izan daitezke: zigarroaren, plantxen edo beste aparatu batzuen erredurak; kolpeengatiko hematomak; objektu zorrotzekin
|
egindako
zauriak, labanak, guraizeak??; hozkadak; loturengatiko ekimosiak. Horiez gain, hausturak, intoxikazioak, asfixiagatiko zauriak, ilea errotik ateratzea?
|
|
|
Teknika aseptikoaren eten handia.? Duela gutxi
|
egindako
zauri traumatiko irekiak.
|
|
|
Infektaturiko ehun nekrotikoak; gorozkiek edo gorputz arrotzek kutsatzea.? Duela asko
|
eginiko
zauri traumatikoak.
|
|
|
Hona orain nola egin. Hilabete honetan edo bertzean berantenaz, behar dituzu ihizi horiek
|
egin
zauriak dituzten adarxka guztiak moztu, eta mozten dituzun arau bildu, gero erretzekotan. Gero, motz ez ditzakezun adarretako zauriak karrakazkizu ganibetaz, handikako porroskak oihal batetara biltzen dituzularik, surat emateko:
|
|
|
Joakin Bizkarra izan zen meatzari urte haietan. Oharkabean ibili nahi duenarentzat leku egokia begitandu zitzaidan, beti irudikatu izan baititut gizon saldo handiak hara eta hona mendi hezeetan lurrari
|
egindako
zaurietan barna, denak aurpegiak eskuak bezainbat belztuta. Bat batean amaitu zitzaion La Arboledako egonaldia.
|
|
2012
|
|
|
Eta aurrez oker zegoela konturatzen zela orduan, eta bere herriko adimengabe haien arteko gatazkek gureek zuten zergati berbera zutela, nik kontatutakoaren arabera. ...regatik, morroi bat bidaltzen zela haien ingurura kanpoan jaten ari ziren bitartean, eta etxean zeudenak lotuta edukitzen zituztela halako tarte bat utzita elkarren artean; zaharrez edo istripuz akabatzen bazen behi bat, houyhnhnm batek bere yahooentzat hartu ahal izan aurretik, auzokoak taldean etortzen zirela harrapatzera, eta, gero, nik deskribatu bezalako borrokaldia gertatzen zela, atzaparrez
|
egindako
zauri izugarriekin bi alderdietakoen artean, nahiz eta gutxitan izan elkar akabatzeko gai, guk asmatu bezalako heriotza tresna egokirik ez zutelako. Beste batzuetan, zergati garbirik gabeko borrokak ere izaten omen dira zenbait auzategitako yahooen artean; barruti batekoak aukera guztiez baliatzen omen dira ondokoak, prest egon baino lehen, ustekabean harrapatzeko.
|
|
|
Eta zer gazteria deramaten lur pera! Noizbait europanoek saminki sendituko dituzte gaur elgarri
|
egin
zauriak. Ene andrea, Sarah ren aita amak alemanak ziren sorzez, negar ainitz egin du azken gerla horrek igorri dizkiolarik hango bi lehengusi lurpera!
|
|
|
Hamabi eta hamabost urteak artean, aita amen eta etxekoen menditar bizi xumea ez zen enoagarri. Birietarik eri egona zenbait hilabetez, gero berantxago, aleman zartagailuaz
|
egin
zaurien artamenduak etxeko familian jasanak zituzten.
|
|
2013
|
|
|
Eta, Jexuxi eta taldeari bizkar emanda, beherako bidean ipini zen. Pedrok, ordea, bere min hura zuen, bere harrotasunari
|
egindako
zauri bat ere bazena: amorruaren odol iturri agorrezina.
|
|
|
Hain zuzen ere, Oliva izan zen zauritu larriena, eta hiru hilabete behar izan zituen osatzeko. Taberna osorik suntsitu zuen leherketak, eta bertan zeuden guztiek izan zuten kristalekin
|
egindako
zauriren bat edo beste, nahiz eta ospitalean artatu behar ez izan. Atentatu horrekin lotuta ez zuten inoiz inor atxilotu, eta ikerketa judiziala berehala itxi zuten.
|
|
|
Zer gaztigua!», idatzi zuen. Gerora, Marne-ko batailaren ondorioz, berriz aitzinatu ahal izan zirela gehitu zuen, baina anartean alemanek
|
egin
zauri handiak onartu zituen, alorrak eta lantegiak suntsitu eta erre zituztela zehaztuz. Artikulu berean aipatu zuen Reims-eko katedrala xehatu zutela.
|
|
|
Eta, Jexuxi eta taldeari bizkar emanda, beherako bidean ipini zen. Pedrok, ordea, bere min hura zuen, bere harrotasunari
|
egindako
zauri bat ere bazena: amorruaren odol iturri agorrezina.
|
|
2014
|
|
|
Ez zen denbora asko Edward Jenner mediku ingelesak baztangaren kontrako txertoa asmatu zuela: behi baztangak eragindako legenetako zornea larruazalean
|
egindako
zaurietan sartuta, baztanga arruntarekiko immunitatea lortzen zen. 1798an argitaratu zuen.
|
|
|
Biak izan ziren hunkigarriak, baina Foxen etxearen aurrean egin zena are hunkigarriagoa, beharbada: txakurra, izan ere, triste zegoen, isatsa eroria, dobermanak
|
egindako
zauria artean ere minbera; bertzetik, Beñaten falta nabaritzen zuen, jakina
|
|
|
Zertan dira bake prozesua eta elkarbizitza? Alderdi gehienek galdatzen diote ETAri armak libra ditzan, desagertu dadin eta
|
egin
zaurien urrikia izan dezan. EH Bilduk hauteskundeeri esker leku eta eragin haundia hartu du instituzioetan eta berriki PNV EAJrekin egin bilkuran erakutsi du abertzaleen artean elkarlana posible dela.
|
|
2015
|
|
|
Iriarteren ustez, horixe da bortizkeria desagerrarazteko bidea: «Protokoloa
|
egindako
zauria sendatzen laguntzeko egitasmoa da, baina gizarte eraldaketan lan egin behar dela argi dugu, oinarritik».Hezkidetzan lan egitea da hori lortzeko moduetariko bat, eta lau urteko proiektu batean ari dira jada herriko ikastetxe guzietako ikasleekin. Jabekuntza eskola eta Beldur Barik kanpaina ere abian dituzte, emakumeak ahalduntzea bultzatzeko.
|
|
|
Itsasadarra balitz bezala, hiriaren iparraldea zedarritzen duten mendixka inguruetan jaiotzen da, eta zuzen zuzen doa, hainbat kilometroz, batere beldurrik gabe, hegoaldeko hegalean dagoen itsasoan hiltzera. Hiria bitan erdibitzeko
|
egindako
zauri luzea dirudi. Erretenaren bi aldeetara, mota eta material desberdinetako teilatuak, gorriak gehienak, ebakia oraindik odolusten ariko balitz bezala.
|
|
|
Pena edo erruki izpiren bat izan lukeela pentsatu zuen bere artean, jarrera gizatiarrago bat, baina une haietan senti zezakeen gauza bakarra alkoholak aho barruan eragiten zion mina zen. Brandyak Borisek
|
egindako
zauriak erre eta, era berean, lokartu egin zizkion. Edaria sabelera irristatzean sortu zion epeltasunarekin gozatu zuen segundo pare batez.
|
|
|
Hizketan ari zen bitartean, ihesaren ondorioz ezkerreko eskuan
|
egindako
zaurian Emek jarritako benda poliki askatzen ari zela ohartu zen Erre. Pixkanaka eta tentuz ari zen itxuraz, erizain baten patxada berberaz.
|
|
|
Ez dauka ezer berezirik buruan. Bezperan haurretako batek eroriko batean
|
egindako
zauri sakonak kezkatzen du, odol isuri handia izan du, eta asko kostata lortu baitzuten zauria ixtea, hariarekin josita. Haiek negar eta garrasiak, ume koitaduarenak, josten zioten bitartean!
|
|
|
Herbe aux charpentiers deitzen omen zioten frantsesek milorriari, zurginek euren tresnekin
|
egindako
zauriak sendatzeko sendabelar bikaintzat baitzeukaten.
|
|
|
Esaten dute bi pertsonaren arteko maitasuna hegada laburreko txoria baizik ez dela izaten. Istant, egun edo hilabete apur batzuen buruan, krask, apurtzen dela amodioa, harrika kraskatzen den bonbilla bezala, eta gero kristal apurtu horietan
|
egindako
zaurien mina baizik ez dela geratzen oroitzapenean. Hala izango da gainerako guztientzat, seguru asko.
|
|
|
eta harrotzen ginen txakurrek
|
egin
zauriez
|
|
|
—Erretxineroak pinua ustiatzen du; pinua bera ez hiltzeko eran zaintzen du, bere zukua ahalik eta luzeen ateratzen segitu ahal izateko. Horregatik sendatzen dizkiegu erretxina ateratzeko
|
egindako
zauriak. Horrelaxe ere egiten dio jabeak erretxineroari.
|
|
|
Saihetsean kasualitatez
|
egindako
zauri batekin hasi zen.
|
|
2016
|
|
|
Denok esango nuke dugula kontakizun laburtu bat larrialdietarako, gehienetan emakume baten aurrean erabiltzeko, nahiz eta gero mintzaidearen arabera kontakizuna egokitzen joaten garen: gau batez emakume batekin etxezulo amorratu eta umezale izan gaitezke, eta biharamunean beste batekin bidaiari eta abenturazale, esate baterako; bati norbaitek
|
egindako
zaurien ebatondoak erakutsiko dizkiogu eta besteari irabazitako dominak; ur isuria dagoen lekuan Niagarako ur jauziak ikusiko ditugu edo muino bat dagoen tokian Himalaia: dena antzalda dezakegu, dena edertzen dugu aurrean ditugun begi batzuei atsegin ematearren.
|
|
|
Irudia: lorikllaszlo Maya txakurra, makila bat hozka
|
egiteagatik
zauria Maya txakurra, pasealeku batean hozka egiten zuen makila batekin zauria oso larria izan zen, eta, hala, alarmak jauzi egin ditu animalia horiekin bizi diren pertsonen artean, eta azaldu du Maya perra, hain zuzen ere, oso zauri larria izan dela: parkean makilak jaurtitzea eta korrika egitea, maskota harrapatzeko.
|
|
|
Emazteak salatu duenaren arabera, gizona bere alabari jestu desegokiak egiten ari zitzaiola aurkitu omen du eta gizonak orduan haurra leihotik kanpora bota du. Erortzean
|
egin
zaurien ondorioz, biharamunean hil da haur dohakabea. Erasotzailea preso ezarria izan da Zaballako presondegian.
|
|
2017
|
|
|
Laura Managuako izen oneko familia batekoa izanik, gurasoek ez zuten begi onez ikusiko manifestazio batean egon izana. Horregatik,
|
egindako
zauria inork nabari ez ziezaion, etxean egun batzuetarako geratzeko esan nion. Unibertsitateko lagun batzuekin ikasten egongo zela esan zion familiari Laurak.
|
|
|
Bera dagoelarik ospitalizatua, lagunengana doakio oroitzapena. Baina maiz erakutsi zizkigun nekez sortutako testuak kiskaltzen eta ilusio batean sortutako kantuak hozten zizkion beste eritasun hark
|
egindako
zauriak. Zalantza izan zen lehen sintoma.
|
|
|
" Gatazkaren izaera politikoa onartzea da hura ez errepikatzeko berme bakarra. Irtenbidea nahi badugu, gertatutakoa eta eragindako sufrimendua onartu behar dugu, eta gertatu guziak barneratuko dituen kontakizun bat sortu, baita biktima guziak aitortu eta haiei justizia egin ere".
|
Egin
zauri eta kalteentzat barkamena galdatzea eskatzen delarik biktimentzat, sekulan ez da, ez poliza eta ez espainiar estatuaren aldetik, holakorik entzun.
|
|
2018
|
|
|
Madrilen ez dute nahi afera hori argitzea eta erantzuleak auziperatzea, Gazteizeko sarraskian bezala. Alta jende berek ozenki galdatzen dute ETAri barkamena galdatzea
|
egin
zauriak onartuz. Bainan barkamenak alde bakarrekoa behar ote du bakarrik?
|
|
|
1926ko azaroaren 14an, igandero legez, oraindik hurbil zeukan familia bisitatzera joan zen Beizamako Korosagasti baserrira. Berak aurkitu zituen Bibiana Azkardi ama (66 urte) eta Maria Odriozola ahizpa (27) hilda, ziurrenik ardiei ilea mozteko guraizeekin
|
egindako
zauriekin. Maria baserriko atarian zegoen zerraldo, etxeko txakurra, Kanel, alboan zuela; amaren hilotza baserritik metro batzuetara zegoen.
|
|
|
Noizean behin, hartu eskuetan eta itsasoko urarekin garbitzen zuen. Alferrik izan zitzaion ordea; bizitu baizik ez zitzaizkion
|
egin
zauriak.
|
|
|
Ez da deus, min txiki bat besterik ez. Bihotz taupadak sentitu ditut hortxe, berak egin berri didan zauri bizian, berak, mintzo zaidanak, gaur arratsean plazera eragin duenak
|
egindako
zaurian. Ez dakit zer dioen, ez diot jaramonik egiten.
|
|
|
Nire ustez, denbora jakin batek markatu behar du beti erretratu bat, erretratatuak zerbait bizia irudika dezan. Irudi hartako neskaren patxada, ordea, artean Jonanek ez zeukan aurpegia zuk
|
egindako
zauriz urratuta?, denboratik kanpo zegoen; errealitatetik hain beste eremu batean irudikatu beharrez, arimarik gabea zirudien neskak, hila; ez zuen surik begietan, berorik ezpainetan. Maisuaren gustukoagoa zen koadroa, nik atsegin nuena baino.
|
|
|
Hilerri edo ospitaleak orduan guti erakutsi ziren. Batzuetan soldadoek esperantza zuten zauri arin batekin bizirik ateratuko zirela gerlatik baina nahitara
|
egin
zauriak heriotz zigorrera erematen ahal zuen berdin.
|
|
2019
|
|
|
Haakonssoni bala madarikatu hark sorbaldan
|
egindako
zauriak min izugarria emateaz gain ez zuen bakean uzten; mina ezin kendurik zebilen. Ordurako gainditua izan zuen, baina orduak ez ziren horrela etorri.
|
|
|
Ama zain dago, ezinegonez, ea noiz geratuko den agerian engainua; akuilu moduko bat izango zaio ama onaren mito zaharra: haren esku kontsolagarriek nola goxatzen dituzten emakume maltzurrak
|
eginiko
zauriak, bada, halaxe ibiltzen da bera semearen aurpegiari begira, zoritxarraren markak noiz agertuko: semeak ukaturik ere, aurkitu egiten ditu; orduan, errukitu egiten zaio, nahiz eta semea ez kexatu ezertaz; zelatan ibiltzen zaio errainari, maiseaketan, eta aurre egiten die berritasun guztiei iragana eta ohitura aipatuz, bi biek kontra egiten baitiote emakume arrotzaren presentziari berari.
|
|
|
Michaëla aingeruzkoak aurre egiten dio Carmen beltzari. Ama, andregai leiala, emazte pairakorra prest daude vampek eta mandragorek gizonen bihotzean
|
eginiko
zauriak goxatzeko. Argiro finkatutako bi mutur horien artean, ezin konta ahala irudi anbiguo definitzen dira, miserableak, gorrotagarriak, bekatariak, biktimak, pinpirinak, ahulak, aingeruzkoak, deabruzkoak.
|
|
|
Ikusi egin behar zenituen sabelaldean dauzkan orbanak. Sakamantekasek berak egin omen zizkion, baina gu ziur gaude berak bere buruari
|
egindako
zauriak direla. Txomin Guruzeta drogazalea izan zen; erraz ondoriozta daiteke, beraz, eldarnio betean zegoen egun batean egingo zizkiola bere buruari.
|
|
|
Deigarria egiten zitzaion Urkori odola ikusita zerraldo erortzearen kontua. Aitak txikitan larrialdietara eraman behar izan zuen, beste haur batek," harriek ez dute begirik" esapideari entzungor eginik, buruan
|
egindako
zauri bat josi ziezaioten. Kontua da zauria ikuskatzen hasi baino lehen, sendagileak aita eserarazi egin zuela.
|
|
2020
|
|
|
Kazetari beteranoaren begiradak ziento bat istorio gordetzen ditu, garai batean biharamunean kontatzeko jaso eta inoiz ahaztu gabekoak. Baita kontatu gabekoak ere, bidean
|
egindako
zauriren batekin batera. Kazetari beteranoaren begiradak asko ikusi duenaren zorroztasuna izan ohi du, eta beste norbaiti oharkabean pasatu zaizkionak argitara ekartzeko berezko sena.
|
|
|
Kazetari beteranoaren begiradak ziento bat istorio gordetzen ditu, garai batean biharamunean kontatzeko jaso eta inoiz ahaztu gabekoak. Baita kontatu gabekoak ere, bidean
|
egindako
zauriren batekin batera. Kazetari beteranoaren begiradak asko ikusi duenaren zorroztasuna izan ohi du, eta beste norbaiti oharkabean pasatu zaizkionak argitara ekartzeko berezko sena.
|
|
|
Koronabirusa dela-eta, zeregin honetan zentratuta dabiltza, baina, bestela, modu askotara laguntzen diete umeei. Esaterako, kalean
|
egindako
zauriak osatzen. Horrez gainera, Daara batzuk ez daude ondo, eta umeek zoru bustian eta lokaztuan lo egiten dutenez, txabolak egiten dizkiete.
|
|
2021
|
|
|
Edonola ere, espero dut berak nitaz lehenbailehen ahaztea. Merezi du Laura gaixoak, batez ere nik
|
egindako
zauri handia ahalik eta lasterren senda dakion. Eta berriro argitu beharra, ez naiz bere aitarenaz ari, nik uste orduz geroztik nire pekatua sobera ordaindu badudala, jende asko, ez baldin bada gehiena, aurka izanda ere, biok bakarrik hauspotutako txinparten artetik sortu zenaz baino.
|
|
|
Torturaren abandonuaz. Ez da hitz
|
egin
zauriez. Eta jende asko oso izorratua egon da; batzuk, ukazioagatik, eta besteak, minagatik».
|
|
|
Halako batean lehoi hura ehizalditik itzuli zen, arantza sendo batek
|
egindako
zauria oinetako batean, eta gaztea ikusi zuelarik bere harpean, itxaropen begiz begiratu zion, eta isatsa astinduz eta oina luzatuz, eskura zituen adierazpide guztiekin arantza hura ken ziezaiola eskatu zion. Hasiera batean Androkles baztertu egin zen, izu ikarak jota; baina konturatu zenean piztia otzan zitzaiola, eta oineko zauria ikusi zionean, arantza kendu, minaren iturria, eta oinazeetatik aske utzi zuen lehoia.
|
|
|
Barrutik olatuka sentitu du Mina etortzen eta gorantz igotzen, eta joan da komunera eta bota du indarrez gosari guztia, behin, beste behin, hiru aldiz, gelditu gabe, eta lau eta bost eta sei, eta erizaina etorri da eta lagundu dio tazan esertzen eta azpil bat jarri dio belaunen gainean, Sarak bertara oka egin dezan, eta entzun du erizaina esaten emaginari deituko diola baina ezin izan dio erantzun ze ostera egin du goitika, beste behin eta berriz eta berriro, gosariaren ondotik behazuna, behazuna bukatu denean ezereza, eta ondoren gorputzeko izkina txikienetan aurkitu dituen hondarrak, aspalditik hor zeuden min sekretu ilunpekoak: trauma izatera iritsi ez diren baina punta zorrotza daukaten samin kristalizatuak, denak bota ditu, txikia zenean bere amak emandako mina odol mamitu bezala obarioen alboan gordeta zegoena, oka; artikulazioen parasito gisa kaltzifikatutako bere buruaren kontra
|
egindako
zaurien orbainak, goitika; denak atera ditu, denak bota ditu, zeudenik ere ez zekienak, eta gabe gelditu denean ere jarraitu du goragaleka, barruan daraman Mina okaztatu guran, barrutik sentitzen baititu olatuak gorantz, kanporantz, atera nahian dabilen Mina bere gorputza zeharkatu guran, sabel gerri bizkar izter aldea errez eta erdibituz eta erauziz, baina finean gorputz osoa hartuta, harrapatut...
|
|
|
Hauek dira koordenatuak: sabeleko eskuma aldea, nerabezaroan amaren sinadura faltsifikatuta egindako tatuajetik bizpahiru zentimetrora, jaiotzatik duen markatik mendebalderantz eta bost urte zituela kristal batekin
|
egindako
zauriaren orbainaren azpian.
|
|
|
Are gehiago: egun hartantxe hasi zitzaizkidan ixten espetxean
|
egindako
zauriak; egun hartantxe hasi zitzaidan isiltzen atxilotu ostean buruan etengabe entzuten nuen euli zurrumurrua; egun hartantxe gertu sumatu nuen bidaia handiaren eguna.
|
|
|
Gogoan ditut paper ertzarekin azkazal artean
|
egindako
zauriak.
|
|
|
Bi hirien izenak doinukideak iruditu zitzaizkidan. Gogoan ditut su bonbek Sarajevoko Liburutegiari
|
egindako
zaurien irudiak. Gervasio Sanchezen argazkia eguzki sorta batek gurutzatzen du txikitutako ataria, hondakin mukuruak eta zutabe mutilatuak laztandu bidenabar— abuztu hautsi haren ikonoa da.
|
|
|
Garai zailak, jakina. Batzuek oraindik gogoan zuten fotokopiagailuek negozioari eragindako kaltea; beste batzuek, berriz, Interneten bidezko salmentak
|
egindako
zauriak deitoratzen zituzten. Arrisku izugarri handia, errepikatzen zuten porrot egindako proiektu pertsonal eta ederrak gogoratzean.
|
|
|
Anaiari
|
egin
zauria deitoratu zuen ETAk. Ekintza ez zen haren aurka, baina komandoari erresistentzia fisikoa egiten kolpatu zuten, hala beharrez.
|
|
|
Nagusiki, arma zuriz
|
egindako
zauriak aztertzen ditut.
|
|
2022
|
|
|
Atzo goizean Sara Pina izeneko 38 urteko emakume baten gorpua aurkitu zuten Foruzaingoak eta suhiltzaileek Tuteran (Nafarroa), Iruñea pasealekuko etxe batean. Labanaz
|
egindako
zauriak zituen hilotzak sabelaldean, baina oraindik ez dute argitu indarkeria matxistako kasu bat ote den. Emakumearen senarra da susmagarri nagusia, eta gaur poliziak gizona Espainian bilatzeko agindua eman du.
|
|
|
Astelehen goizean, Sara Pina izeneko 38 urteko emakume baten gorpua aurkitu zuten Foruzaingoak eta suhiltzaileek Tuteran (Nafarroa), Iruñea pasealekuko etxe batean. Labanaz
|
egindako
zauriak zituen hilotzak sabelaldean. Emakumearen senarra izan da hasieratik susmagarri nagusia, eta Boisredon herrian (Frantzia) atzeman zuten atzo eguerdian, Bordeletik 65 bat kilometro iparraldera.
|