|
2010
|
|
|
Augustin bigarren joera honetakoa zen. Augustinek herriarentzako idatzi behar zela ulertzen zuen,
|
berak
, hain zuzen ere, herria prestatzeko antzerkia lantzen baitzuen. Baina euskaraz idazterakoan, modu jasoan idatzi behar zelako ustekoa zen, euskal literatura, hain zuzen ere, beste herrialdeetako literaturaren mailara igotzeko.
|
|
|
Hainbat xehetasun dakartza Ana Urkizak Egunako erreportajeei buruz: Hasiera batean, Egunako erreportajeak besteen ahotik entzundakoak izaten ziren, ez Augustinek
|
berak
lekuan jasoak. Baina apurka apurka, tokian tokikoak jasotzen saiatuko zen.
|
|
|
Honaino helduta, gainerako bidaia Augustinen biografian barrena,
|
berak
egin dezala eskatuko nioke irakurleari. Oraindik bide luze eta aberatsa du eta Ana Urkizaren liburua bidelagun on ona gertatuko zaio.
|
|
|
Zorrozki begiratuz gero, Errepublika garaiko testuen artean ere bazen alderik. Nahita edo jakinaren gainean jokatu ohi zuen horrela,
|
berak
garbi ikusten baitzuen Ekinen idaztea, Euzkadin idaztea edota Egunaeuskarazko egunkari bakarrean euskaldun guztientzat idaztea ez zela berdin. Baina ñabardurak ñabardura, gehiago edo gutxiago, lexiko eta idazkera sabindarra erabiltzen zuen hauetan guztietan.
|
|
|
Julenek ez du testu propiorik sortu. Izenburuak
|
berak
dioenez, 1931tik 1937ra arteko Augustinen idazlanak bildu ditu, egunkari eta aldizkarietan argitaratuak. Hau da, Augustin Zubikarairen beraren testuak aurkituko ditu irakurleak liburu honetan.
|
|
|
Hi ere ondo?? Eta
|
berak
: –Bai?.
|
|
|
lasaitasuna eta poza hemen ere pertsona batekin mintzatzeko eta bere begiei so egiteko aukera nuelako, era guztiz normalean. Zein egun zen galdetzean?
|
berak
niri?, igandea (23a) zela erantzun nion. Berak ezetz, 22a, larunbata zela, berak egunero etorri beharra zuela eta egun bakar bat saltatzerik ez zuela.
|
|
|
Zein egun zen galdetzean, berak niri?, igandea (23a) zela erantzun nion. Berak ezetz, 22a, larunbata zela,
|
berak
egunero etorri beharra zuela eta egun bakar bat saltatzerik ez zuela. Horrela jakin nuen zer ordu zen eta asteko zein eguna ere.
|
|
|
Bera ere kristau izanik, gu bion zeregina pertsonei laguntzea zela bota zidan, bakoitzak bere erara:
|
berak
, adibidez, trafikoa zuzenduz, pateretako jendea bizirik jasoz e.a. Galdera bakarra egin nion: –Guri hor behean bizitzea tokatu zaigun guztiak zerikusirik badauka pertsonei laguntzearekin??, eta bere ihardespena:
|
|
|
Arrazoia: epaile honetaz ez naiz inolaz ere fidatzen
|
berak
sarrarazi baikaitu 5 eguneko infernuan, pertsona (k) txikituz, umiliatuz, bexatuz eta gure oinarriko giza eskubideak zapalduz. Eta hau guztia lege eta demokraziaren izenean!
|
|
|
2. Aldizkari zein liburuetako aipamena Haritschelharrek
|
berak
egiten du, xehero. Hona hemen, beraz, argibideak.
|
|
|
eta. Belhaudiko bortian? egiletza egotziBarkoxe herriaren aipamena ere bada5 Aipamen hau froga txikitzat hartu badaiteke ere, ez da, Haritschelharrek
|
berak
argitzen duenez, erabatekoa6.
|
|
|
Sallaberrik
|
berak
argitaratzeko prestatua zuen eskuidatzian bi ahapaldi berri datoz, gure atal honetan 8 eta 9 zenbakiak eman dizkiogunak. Bi ahapaldi hauek ez ditugu inongo lekutan ikusi argitaraturik.
|
|
|
dugu. Etxahunek
|
berak
badu khantore bat baino gehiago bortuetako olhen gainean.
|
|
|
Marginalia bezala, letra txikiago batez goragoko puntuan jarritako ahapaldiez gainera, beste ahapaldi batzuk ere agertzen dira. Eskuidatzia nagusiki transkribatu duen esku
|
berak
idatziak ote dira. Guk ezetz uste dugu, dudatzaka.
|
|
|
Arrasateko benetako kronista dugu Arriola,
|
berak
erabilitako gai zerrendatxo honetan ikus daitekeenez: jaiak, kultur ekintzak, omenaldiak, herritar ezkonduen urrezko ezteiak, jubilatuen inguruko ospakizunak, herrian gertatutako aldaketa sozialak, familiari eta senideei eginiko bertso sortak...
|
|
|
Bederatzi urte lehenago Deustuko Unibertsitateak Honoris CausaDoktore egin zuen jesuitak, besteak beste, Auspoaliburu bilduma mardulean 311 liburu zizkien opetsiak liburuzale euskaldunei. Edozelan ere, hil osteko egunetan liburu berri batek ikusi zuen argia, Mondragoiko kalezaiñaren bertsoakbertso liburuak, hain zuen ere, Zavalak
|
berak
hil aurretxoan amaitua eta inprentarako bidean utzia.
|
|
|
Guk ematen dugun klasean, edo solasaldi baten hari jakina dauka diskurtsoak, eta berbaz jardunik, hari hori galtzen dugunean, bai klasean nahiz solasaldian, sortzen ari ginen testuaren ordez, esaldi inkoherenteak esaten jarraitzen dugu. Testuak
|
berak
batasuna eskatzen du.
|
|
|
1 Jonek liburubat hartu du prestamoan Leioako bibliotekatik. Historiako liburuada,
|
berak
etxean sintesia egiteko. Miren harenadiskideak ere badauka liburu hori, baina azpimarraturik eta daukalako ez dio laga.
|
|
|
Askotan, nik neurez dakit Eusebio Martija irakasleari entzunak gogotik ez baitzaizkit joan gaiak
|
berak
ihes egin arren, pasadizo jakin batekin oroitu egiten gara. Fernando Alkorta psikologiako profesoreak, ostera, hatz erakusle motxoa zeukan, ez dakit zeren ondorioz zatia galdurik.
|
|
|
Interaktibotasunaren barruan sartzen dugu gaiaren pertsonalizazioa; anekdota kasurako, ezen ezin konta daiteke anekdotarik gaia pertsonalizatu barik. Irakasgaiak
|
berak
ere horrelaxe irabaziko du izen ona, ikasleak ohartzen direnean gai horrek zuretzat, irakaslearentzat zer balio daukan; inplikatu egin zarenean, pertsonalizatu duzunean. komunikatzaile onarentzat garrantzi handiko da jarrera; zure poztasuna, zure entusiasmoa eskertu egiten du entzuleak.
|
|
|
Aita Zavalaren liburua 1964an argitaratu bazen ere,
|
berak
esaten digunez, 1963ko maiatzean Donostiako EUTGn emaniko hitzaldi batzuetan oinarritzen da argitalpena. Azken datu horiek kontuan hartzen baditugu, 84 urte inguru izango zituen orduan urduliztarrak.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, gorago Aita Zavalak esan digunez, zenbait bertsopaper egin zituen urduliztarrak. Beraz, inoren bertsopaperak ez eze,
|
berak
paratutakoak ere saltzen zituen Abarrategi Besamotza k.
|
|
|
Salmentari begira eginiko aukera zen? Bertsopaperak
|
berak
beratara egiten zituen gipuzkera horretan. Edo, bateren batek laguntzen zion bertsoak gipuzkeratzen?...
|
|
|
48. Esteban Uriarteren inguruan hiru ezizen agertzen dira: sorta honetako bosgarren ahapaldian
|
berak
aitaturiko. Arratiako txori txikia?,. Bermeoko urretxindorra?, eta, berak ia sistematikoki erabilitako. Utarre? (Uriarte tarEsteban).
|
|
|
48. Esteban Uriarteren inguruan hiru ezizen agertzen dira: sorta honetako bosgarren ahapaldian berak aitaturiko. Arratiako txori txikia?,. Bermeoko urretxindorra?, eta,
|
berak
ia sistematikoki erabilitako. Utarre? (Uriarte tarEsteban).
|
|
|
Ez nabil zorionaren atzetik nik bera atzemateko,
|
berak
ni harrapatzeko baizik.
|
|
|
Badakit egiaren jabe naizela, baina
|
berak
ez daki oraindik.
|
|
|
Eta harek,
|
berak
erraten zuen, zakizkien denak predikuetatik ikasten zituela.
|
|
|
Ikusten dugunez, eliza (prediku, epistola...) behin eta berriro agertzen da lekukotasunetan kultura iturritzat Matxinen formazioan. Henri Duhauk ere, senpertarrak
|
berak
jaulkitako esaldi bat aipatzen digu: –Karia hortarat [1986an eginiko omenaldia] egin lanean ikusten dugu Matxinek ziola dakidan guzia apezekin ikasia dut?.
|
|
|
Mattin Treku aheztarrak Irabolak Saran kantatutako bertso bat zuen gogoan, ez
|
berak
bertatik bertara aditutakoa, besteri entzundakoa baino. Panpale69eta Matxin ziren kantari plazan, eta ofizioak izendatzean, Panpaleri, ardoa?, eta Matxini, ura?
|
|
|
70Etxe xokotik kantari, 74 or. Bestalde, Aitzolek dioskunez, antzeko egoera bat suertatu zitzaion behin Matxini Sarako ostatu baten, jendea mezatatik irten eta gero. Antza, ostatuan zegoen batek komentario bat egin zuen esanez,
|
berak
ez zuela urik deusetan ibiltzen. Matxinek entzunaz batera erantzun zion:
|
|
|
Hamaika plazatan abestu eta gero, Lehenengo Bertsolari Egunean() parte hartu, eta handik lasterrera, apirilaren lehenengo egunetan, Baionako ospitalera joan beharra izan zuen, pleurésis batek edo jota: . Bere burua etzuela ontsa kausitzen Elizakoak galdegin ditu
|
berak
aphezari astearte arratsaldean eta gero etcherat ekharri dute, eri handi? 23 Hurrengo asteko Eskualduna astekariak berri triste bat zekarren, Senperetik bidalia: –Fede ona, baita Izpiritu chuchena baitzuen, Jainko onak eman dio grazia bere azken arimako egitekoen bururatzeko.
|
|
|
Kontuan hartuta, Matxinen frantsesa?
|
berak
esanda, nahiko mugatua zela, pentsatu behar dugu aipatutako sailkapena euskaraz egingo ziela Xarritton eta Lafitteri, eta hauek itzuli.
|
|
|
Bilboko Euskaltzaindiaren egoitzan burutu zen gogoeta jardunaldi horren izenburuak
|
berak
nahiko argi agertzen dizkigu zeintzuk diren alor honetan uztartu beharrekoak, hots, GAZTEAK, AISIALDIA ETA EUSKARA. (www.Euskaltzaindia.net)
|
|
|
Egin dituztenikerketen arabera, hiru faktore dira gazteengan eragin zuzenadutenak: a) lehen eta behin faktore indibidualak, hots,
|
berak
bizi duen bizitzako gunea, sentimenduak eta abar; b) faktore mikrosozialak edo norberaren inguru hurbilekoak (familia, koadrila, lagunak, eskola, lana, bikotea); c) faktore makrosozialak, guztiontzat berdintsuak (komunikabideak, testu-inguru politikoa?). Hizkuntza bat edo bestea erabiltzeko hartzen duen hautua, beraz, guzti horren emaitza izango da.
|
|
|
arte luzea gurata garaituaantzera ezin areen aurrean; gizakiak
|
berak
, bere eskuz apurtu eban, goikoak goraltzeko, bere lana ertilariak.
|
|
|
Dena dela, restauración izen hori ez zen hainbat historialariren gogoko gertatu eta Markinan hasiera izan zuenari refundación, nuevo Duruelo eta antzeko izenak ematen hasi ziren. Dokumentazioaren biltzaile, ikertzaile eta argitaratzaile izan den Julen Urkizak
|
berak
ez zuen egokitzat jotzen restauración izena; Vinculo izeneko gure arteko barne argitalpenean hau dio: Se ha decidido utilizar la expresión Reimplantación en vez de la de Restauración, pues esta palabra está cargada de significados que no corresponden al acontecimiento que se narra en los documentos.
|
|
|
3Dokumentu guztiz garrantzitsuak dira A. Jose Domingoren egunerokoa, 1936ko ekainaren 8an hasi eta 1937ko apirilaren 9an amaitzen dena; eta Relato histórico del convento de Larrea y de las andanzas de su Padre Prior durante la guerra civil de España,, 148 orrialdekoa, Prioreak
|
berak
A. Rafael San Joserenak (Sotero Urionaguena) idatzia. Dokumentu honen originala (gaztelaniaz) eta euskarara itzulita Karmel aldizkariak argitaratu zuen (Karmel 2005).
|
|
|
Begoñako komentuan Bikario gertatu zena dugu hau. Une hartan behin behineko nagusia zelako,
|
berak
jaso zuen Bizkaiko Gobernu Zibilaren oharra eta Markinara helarazi, han baitzegoen Kapitulua bildurik. Hainbat urte geroago, fraide hura hil zenean, A. Linok gai honi buruzko paper bat aurkitu zuen? 13.
|
|
|
Kontuan izan, alaba zaharrenak ez dituala 17 urte baino eta txikienak lau urte pasatxo baino ez. Luisek
|
berak
be ondo ezagutzen ditu bere koinatu koinataren zuhurtasuna eta fintasuna.
|
|
|
Ez jakozan gogokoak fisikoki jolas gogorrak ziranak. Bai, ostera, bere adineko lagunekin
|
berak
asmatutako ipuinak eta pasadizoak kontatzea, lorak zaintzea, hilda aurkitzen ebazan txoritxoei lurra emotea, ermitau bilakatzea...
|
|
|
Orduan nire lagunak inguruan biltzen zitzaizkidan adi adi, eta batzuetan zenbait ikasle nagusik ere bat egiten zuten entzule taldearekin. Istorio
|
berak
egun batzuetako iraupena izaten zuen, gogoko bainuen, geroago eta interesgarriago egitea, sortzen zituzten zirrarak eta nire lagunen aurpegietan ageri zirenak ikusi ahala. Baina laster nire irakasleak debekatu egin zidan neure hizlari lanari ekitea, jolasten eta arineketan ikusi nahi baigintuen, eta ez pentsatzen??
|
|
|
Pertsonaia nagusia, leku okerrean eta denbora okerrean aurkitzen da: 1992an,
|
berak
egin ez zuen ekintza bat leporatzen dio espainiar poliziak.
|
|
|
Buruan nuena terrorismoaren gaiari buruzko thriller politikoa idaztea zen, akzioz eta abenturaz betea (eta maitasun pixka bat ere noski, zeren eta zer litzateke bizitza maitasunik gabe?). Egia esan, amerikarrek idatzitako thrillerrak irakurri ondoren, beti gai
|
berak
lantzen dituztela konturatu nintzen: mendebalde erdialdeko istorioak, Al Quaedari buruzkoak?
|
|
2011
|
|
|
Egiazkoak ez diren gatazketan, ez dago horrelako alternatibarik. Asegarritasuna ekintza bortitzak
|
berak
ematen du.
|
|
|
Ez nuen behin ere amore ematen edo zalantzan egona ikusi. Alta, noizean behin durduzara akuilatzen gaitu jaungoikoak
|
berak
ere. Ez nuen sekulan bere desengainuen kontua egin.
|
|
|
Gero alkateak
|
berak
euskaltzainburuari, Andres Urrutia jaunari, eman zion hitza egun hartako ekintzari buruz eta Karmel aldizkariaren digitalizaziori buruz zuen ikuspuntua ager zezan.
|
|
|
Esan leiteke, Linok sakatu beharra eukala,
|
berak
ekiana danoi eskeintzeko. Hain sakon eta kritikoa izanez, bere kabuz ez zan mugitzen liburuak ateratzera...
|
|
|
liburuaren esan nahia jaso nahian. (Katua bere laguna eban,
|
berak
emoten eutson jaten; eta A. Lino hil zanean, eta anbulantzia etxean sartu zanean, katua, urteak komentuan egin arren, desagertu egin zan).
|
|
|
adibidez, Dimako Domingo Iturrate eta Rafaela Ibarra, dohatsu barriak etab.,/ eta bere bizitzako azken idazlanean Rafael Kalinowski, karmeldar santuari buruz idatzi eban; orduan katarroa eukala eta, neuk lagundu neutsan:
|
berak
bere paperetatik irakurri eta nik idazmakina zaratatsuan idatziz; izenburu hau eukan: –Siberian zigor lekuetatik santutasunera?.
|
|
|
gazteok ia atseden antzera hartzen genduzanak; berari be, ziur asko, ez jakozan astun egingo. Kasu askotan, hasieran gu material egokiak irakurtzen eta estudiatzen jarri ostean,
|
berak
liburu txiki zahartxuak irakurri eta notak hartzeari ekiten eutsan. Gero jakin neban klasikoen deboziozko liburuak zirala.
|
|
|
Gure lagun euskaltzale batek, gure aurrean, zorionak emon eutsazanean, pozez zoratzen erantzun euskun. Handik denbora gitxira pertsona
|
berak
motibo bera aitatu eutsanean, ostera, haserre baten purrustadaka hasi jakun. Hor bitartean zer edo zer jazo zala igarri genduan, baina ez genkian zer.
|
|
|
Hor bitartean zer edo zer jazo zala igarri genduan, baina ez genkian zer. Tarte hori nahiko laburra izan zalakoan nago, baina
|
berak
kazetari batek eginiko elkarrizketari erantzunez, sei hilabete edo izango zirala dino. Hona kazetariaren itauna eta A. Linoren erantzuna:
|
|
|
Linok
|
berak
be, lan handia egin eban Biblia euskaratzen. Liturgian erabiltzeko testuak euskaratu zirenean, Bizkaiko batzordeko idazkaria zanez, buru belarri ekin eutson lan horri.
|
|
|
Euskal Liturgi Itzultzaileen buruetarikoa izan zan. Estimu handian izan eben guztiak eta
|
berak
be hartu emon bihotzekoak zituan hango kideekin, batez be Mikel Zarate, Karmelo Etxenagusia, Joan Mari Lekuona eta beste batzuekin.
|
|
|
bitartean Salamankako errektore izan zen. Schulten jakitun zaharrak
|
berak
hasitako lana amaitzeko eskatu zion. Eta horrela jarraitu zuen haren lana:
|
|
|
Madrileko unibertsitatean latinezko katedera eskuratu zuela 1965an esaten dute. Baina
|
berak
–fallido intento?. Escribo este artículo como testigo atento de algunos de los sucesos de la época de Franco. Como falangista viví en contacto con Dionisio Ridruejo y Serrano Suñer, la política de los primeros años, hasta 1941 Pertenecí al Consejo Nacional y a las Cortes hasta 1958, y fui rector de la universidad de Salamanca en la etapa de Ruiz Giménez a().
|
|
|
Bizi zala argitalpen arduradun izan zen 9 lan garrantzitsutan:
|
berak
sortutako aldizkariren bat, beste aldizkari batzuk eta elkar laneko libururen batzuk. Denera 2034 lan dira aitatutatako liburuan T. Santander bere ikasleak jaso zituen fitxak.
|
|
|
Eta honen atzetik Tovar aukeratu zuten. Amaitzeko
|
berak
agurra egin ziotenean Alemanian idatzi zituen bertso batzuk aipatuko ditut, bere bizitzaren laburpen gisa: –Lengua vasca, lengua ibera/ giro por la Antigüedad/. La constitución de Atenas?/ clásicos.
|
|
|
Bero eta besoak zabalik hartu ninduen, beti bezala, eta nire eskuetan utzi zituen bere idazlan guztiak. Maiatz argitaletxeko Luzien Etxezaharretarekin mintzatu nintzen eta
|
berak
bultzatu ninduen liburu hori burutzera eta plazaratzera. Eta honela jaio zen Daniela Albizuren literatur lanak biltzen dituen Iturri aldeko nire leihotik liburua.
|
|
|
Bere eskuz altxatu zuen, Urruñarako bidean, ezker aldean, orduz geroztik albizutarren etxe eta habia izan den Iturrialde izeneko etxe handi ederra. Bitxikeria gisa, aipa dezagun
|
berak
egin zuela Kalbario mendiko gailurrean dagoen gurutze handia. Bitxia da, Leonek, komunista izaki, Urruñan den gurutzerik handiena egin baitzuen.
|
|
|
Oraingo atal honetan ere bertso saila transkribatzeko aurreko irizpide
|
berak
erabiliko ditugu. Oraingo bertso sail hau, aurrekoa bezala, hamabost ahapaldikoa da.
|
|
|
Nori berea aitortu ohi zion; kritika literarioa nahiz historikoa egitean, balio eta alde onak ederki goraipatzen zekien;
|
berak
idatzitakoa osatu eta zuzendu beharra ere aitortzen zuen geroago idatzitako idazlanetan (ik. Bakoitzari, eta iraizoz Aitari, berea, 900 901.or.; Bakoitzari berea, 902 or.; Aclarando:
|
|
|
Lino
|
berak
gogoratzen digu nola umetan liburuekin zaletu zen:
|
|
|
Linok, 14 zituela, Euskeraren edertasunak izenburuaz idatzi zuen lan bat, 1927an Euskal Esnalea aldizkarian argitaratu zena. Nola euskaltzaletu zen Linok
|
berak
diosku:
|
|
|
Gogoratu ditzagun, besteak beste, Euskaltzaindiaren Gramatika batzordean ondu zuen lana; aintzat hartu ditzagun, orobat, KARMEL aldizkarian argitaratu zituen hainbat lan eta omendu dezagun, modu berean, haren dimoztar izatea,
|
berak
beti azpimarratu zuena.
|
|
|
lehenengoan (1968) hura, pertsona gisa eta haren Plauto Bascongado aztertzen ditu: Frai Bartolomek Lazkaon profesa egin zuelako berria zalantzan jartzen du; Iruñean eta Tuteran ikasi zuela ere askoz hobeki aztertu beharrekoa dela dio, eta ondoren
|
berak
lortutako haren bizitzako argibideak ematen ditu: 1835eko abenduan hil zelakoa ere ez du ziurtzat jotzen...
|
|
|
Lafitte jaunarentzat itzez urria baldin bada, Orixerentzat ori ez da pekatu; orri itz utsik, alperreko itzik ez izatea esaten dio. . Zathi ederrak baditu?, esaten zuen bestalde Lafitte maixuak
|
berak
ere. –Baina, egia egiari zor?
|
|
|
Arxuk ez zituen puska batzuk argitaratu ez frantsesera itzuli eta Michel-ek Arxuk egi, ari on iritzi zion. Stempf ek, berriz, puska
|
berak
alemanaera itzultzerakoan, ez zituen badaezpada alemanez jarri, lati, ez baizik??
|
|
|
Esaterako, hauek begiratuko ditut bereziki: hiztegigintza; klasikoen lan batzuetan egindako ikerketak; bere jakinduriaren kutxa handi ezkututik ateratzen zituen gure historiaren puskak eta albiste ezezagun bitxiak; itzulpenei erreparatu nahi diet; azke nik, haren idazkietan toki ez hain txikia, ziur asko
|
berak
nahi baino handiagoa, hartzen duten eztabaida eta kritika garratzak ez ditut aipatuko, mendeurreneko giro gozoan ozpin tantak isurtzeko beldurrez.
|
|
|
Salmoen azterketa zabal bat egitera joz gero, batez ere bi multzo edo sorta nagusi ageri zaizkigu. Hain zuzen ere, bizitzak
|
berak
izaten dituen bi jazoeraren inguruan sortuak. Poztasunak eta sufrimenduak markatzen dute gure bizitzako bidea eta arlo bi horiek ageri zaizkigu batez ere salmoetan ere.
|
|
|
Bide beretik jardunez, Luterok salmoen liburuak Biblia osoaren laburpena eskaintzen digula dio: . Uste dot Espiritu Santuak
|
berak
egin gura izan euskula Biblia labur bat, Biblia osoa irakurri ezin dauenak, gutxienez, Biblia osoaren laburpena liburu txiki batean batuta eskura izan dagian?.
|
|
|
Aurreko urratsa kontuan hartu zen, jakina, irakurgaien arteko testuak eta egokitzerakoan, baina testu bakar bat egin beharrak berez ekarri zuen, jende artean erabiltzen ziren hiru bertsioak (Iparraldekoa, Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa) baztertzea. Hala ere, eragin handia izan zuen testu bateratuak sortzerakoan Dionisio
|
berak
aitortu digunez. Aurreko lan izugarri horrek hainbatean erraztu zuen Eliz Barrutien arteko Batzordearen lana.
|
|
|
Ezer be ez! Zelina: Eta
|
berak
–Thérèse: Ezer be ez! Zelina:
|
|
|
Elkar ikus genuen azkenekoan ustekabe ederra eman zidan. Txomin Peillen euskaltzain zuberotarra emeritua izendatua zen eta
|
berak
izan behar zuen bere tokian sartzekoa. Eta ez hori bakarrik, 2011ko ekainaren 25ean sartze hitzaldia defendatu behar zuen bere herrian, Maulen alegia.
|
|
|
Coyosen hitzaldiari Txomin Peillenek erantzun zion,
|
berak
garbi azaldu zuen bezala, munduko mintzaira ederrenean, hau da, xiberotarrez.
|
|
|
XVI. mendean eraberritu eta handitu egin zuten; hala ere, Eraikuntza Liburuetatik dakizkigun lehen berriak XVII. mendearen hasierakoak dira. Esteban de Abariak kanpandorrea diseinatu zuen 1697an eta
|
berak
egin zuen XVIII mendearen hasieran.
|
|
|
–Euskarak egiten gaitu euskaldun?, eta hori esanda ez dugu ezer berririk esaten, hitzak
|
berak
horixe esan nahi duelako. Agian beste modu batera ere esan genezake, gure amamak esaten zuen moduan:
|
|
|
Gizaki gehienok lez hainbat uretatik edana(
|
berak
oso ur gutxi edaten zuen, oso). Euskal tradizioan, gerra ostetxoan, Orixe zen gizonik jakintsuena.
|
|
|
Etxeko seina esango geunke Bizkaiko herri askotan; Ondarroan, uzkar úmi. Argi dago, amaren parteko aitaita amamak ezin ahaztuzko gomuta itzi ebela Txomin umearengan; holan dino
|
berak
: –Aittitte Islao Etxaburu Badiola eta aume Brijida Garramiola Berridi, amaren aita eta ama, gugaz bizi ziren.
|
|
|
Gasteizko Seminario Nagusian 10 urte. Euskarari jagokonez, ofizialki,, dino
|
berak
––ikasturteko azken egunean, goizeko meza ostean Agur Jesusen Ama kantua.
|
|
|
Gure aurreko urteko ikaskideek Alos torrea bai, Alos torrea abestia aukeratu zuten euren himnotzat. Jose Juan Zubizarretak eskatu zidan berari irakasteko eta gero
|
berak
bere lagunei irakatsi zien. (?) Gure urtekoek In Altum izeneko hileroko aldizkaria daukagu, eta Nikolas García Urrizek seminario garaiko gomuten artean hau idatzi zuen orain dela hiru hilabete In Altum en:
|
|
|
Gauza bat da kartak eta idaztea eta bestea sermoiak idaztea? dino
|
berak
.
|
|
|
Aurreko egunetan estu hartu eben, kontizu? Holan dino
|
berak
: –Ameriketara joan aurreko egun batzuk Ondarroan egin nituen.
|
|
|
Ameriketatik bihurtzerakoan, Bilbon kokatu zan Txomin eta oraingoan SAN ADRIAN parrokian. Hau dino
|
berak
: –Hemen Joseba Atxak eratuta euskarazko eskolak ematen hasi ginen.
|
|
|
Ramon Etxebarrietak esaten eban azkenengo kurtze hori sano ostonduta egoala, sasiz eta otaz beterik eta, ostondurik. Halan bada, 1973 urtean
|
berak
eta Pablo Zurimendik, Benguriko Juan Olazar lagun ebela, garbitu ebezan inguruak harik eta Larrazaineko kurtzea agirian itzi artean.
|
|
|
Ha Markinako komentuan egoan eta bertsozale amorratua zan. Behin esan eustan
|
berak
esango eutsola Jose Agirreri eta bazkari bat egin behar genduala euren komentuan. Ni Mugartegi, Arregi eta Azpillagari esateko geratu nintzan.
|
|
|
–Buztarri, k maite eban egun hau. Izan be, egun horren sortzailetzat hartu geinke bera A. Migel Mariagaz batera eta
|
berak
be halan agertzen dau bere burua, goiko lerroetan ikusi dogunez.
|
|
|
Kanpo lanean oinarritutako ikerketetan, datuak modu naturalean biltzen dira, gertatzen diren momentuan (behaketa zuzena) edo post facto, hau da, behin gertatu ostean (inkesta, sakoneko elkarrizketa, eztabaida taldeak, delphy, bizitza historiak?). Kasu batzuetan, ikerlariak
|
berak
biltzen ditu datuak, eta beste batzuetan, beste ikerlari edo erakunde batzuk bildu dituzten datuak erabiltzen dira ikerketarako (iturri ez zuzenen azterketa).
|
|
|
Inguratzen gaituen mundua ulertzen saiatzen gara, ezagutza handitzeko, edo datorkigunaren aurrean babesteko edo egoera hori hobeagotzeko. Edozein modutan ere, ezagutzen hasteak
|
berak
esan nahi du, potentzialki behintzat, deskubritzen ditugun gauzak hobeagotu nahi ditugula. Beste berba batzuekin esanda, gure ingurune sozial eta fisikoari buruz zenbat eta gehiago jakin, hobeto prestatuta gaude beragan eragiteko.?
|
|
|
Zientzialari horrek izena eta sinboloa proposatuko ditu, aukeraren arrazoiak emanez. Zientzialariak edo taldeak ez badu proposamenik egiten, IUPACek
|
berak
hartuko du izena proposatzeko inizitatiba.
|
|
2012
|
|
|
Zabalik uzten dugu, irakurlearen galdera eta ekarpenen zain. Eta, batez ere, zabalik uzten dugu, irakurleak
|
berak
bere bidea egin dezan. Norberak bilatu behar baitu nola urratu eta egin bere bidea:
|
|
|
Beharra eta gosea dagoen seinale. Gero, jardunaldietan, behin eta berriro entzun genituen hitz
|
berak
: bazela ordua Euskaltzaindiak hitz ordenaren gaiari heltzeko; eta behin eta berriro eskerrak eman zizkiguten.
|
|
|
Karlos del Olmok, berriz, beharkizuna eta aukera hitzak erabili zituen, gure arau eta estrategia hitzen harian. Hau da, hizkuntzak
|
berak
jartzen dizkigula beharkizunak eta mugak, baina muga horien barruan ugariak izaten direla aukerak. Karlosek, gainera, beste kontu funtsezko bat ere aipatu zuen:
|
|
|
Gero,
|
berak
bizi izaniko esperientziatik, otoitzaren eta otoitz graduen irakaspen sakon eta miresgarria emotera jotzen dau; Jainkoak egiten eutsazan grazia mistikoen kontaketak betetzen ditu gainerako orrialderik gehienak; parte onekoak, txarrekoak edota bere begitazioak ete ziran bereizteko kezkak; aitor entzuleekin, teologo eta gai espiritual eta erlijiosoetan adituak ziranekin izan zituan amai bako hartu ... Grazia mistikoak kontatzean eta bere ariman jazotzen zanaren kontu emotean, askotan, berba edo adierazpen egoki barik ikusten dau bere burua, zer eta zelan esan ez dakiala.
|
|
|
dalakotik hasita jarri ditudan hitzak fenomeno beraren izen ezbardinak dirala, hau da, sinonimoak, baina jakina!
|
berak
sinonimoak darabiltzan ezkero, itzultzerakoan be sinonimoak bilatu behar: arrobamiento:
|
|
|
teologo euskaldun batzuen eskuetan jarri zituan nik itzuliriko dokumentuak, zer nori bidali bakoitzaren espezializazioren arabera erabakiz. Erantzunak Jose Luis Zinkunegik
|
berak
bildu zituan eta gero niri bidali. Lagungarri izan jatazan, zertan esanik be ez.
|
|
|
Hirugarren Entziklika eta luzeena, Caritas in Veritate, Euskadiko Erlijiosoen Erakundeko idazkari dan Txema Arzallusen eskariz itzuli neban. Eta erakunde horrek
|
berak
argitaratu eban, aurreko biak legez. Hau ez genduan Karmelen argitaratu; luzeegia zan harako eta ia aldizkari osoa hartuko ebalakoan, aukera hori baztertu egin genduan.
|
|
|
Nir e arima nekatua zen or du ezker o eta, nahi zuen arren, ez zioten uzten atseden hartzen
|
berak
zituen ohitura kaskarrek. Behin gertatu zitzaidan, otoiztegian sartzerakoan, etxean egin ohi zen jai baterako bilatu eta han gordetzeko ekarri zuten irudi bat ikustea.
|