|
2007
|
|
|
Kaiet
|
bera
, xutitu zen asalduraren gordetzeko alde batetik eta bestalde, aspaldian baitzakien Xanaren aitak hastiatzen zuela borda madarikatu hura salarazi zeion denboraz geroztik. Alta, tutik ez zuen balio borda tzar hark, bazakien hori Mañexek arras ongi, halere zer herra bere suhiarentzat!
|
|
|
Habil, ene gizon ttipi... — eta hala egin nuen, kasik ohartu gabe ene alki lekuan beste norbaitek, anartean, bere gibelaldia pausatu zuela, bainan ordukotz loak abantxu eramana ninduen eta karrosa ttuku ttuku kurrituz zoala zaldiaren trostaren heinean, ni erdi atzarririk, beharriak erne ezin atxikiz, etxerateko bide
|
bera
egin ginuen, arrabots berak entzun nintuen, zaldia gelditu ere goizean bezala —... du marche... — et, lui, qui?...
|
|
|
— mutil berria hau, segurraz ere? — bai, hori
|
bera
... — ez adiorik — arras lokartu bainintzan azken hitzak entzun bezain laster eta etxerat heldu gabe.
|
|
|
Hainbeste zen neke nun, gehiendu eta, beren haurrak oro joan ziren egin ahala urrun, beren bizipiden bila dudarik gabe, bainan gehiago, bake bila. Mezulariak azaldu zuen Pettanek mendia utziz Xemark berari galdetzen ziola bere etxean hartzea, bere haurretan pobreena zelakotz, eta gisa hortan,
|
bera
iduria nunbait Ez zitzaiola posible hirietara joanak ziren haurren etxerat joaitea, hori baino iltzea hobe zaiola. Xemark berari zuela, beraz, egiten proposamen hau:
|
|
|
Xemark berari zuela, beraz, egiten proposamen hau: edo hartzen zuela bere etxean hil artino, edo
|
bera
, Pettan, ezbeharreko lerrakada baten ondotik, leize zulo batean behera jautzi eginen zuela. Eta, Jainkoaren manamenduek norbere buruaz beste egitea kondenatzen zutenez, istripuak ez ditu debekatzen, beraz, jadanik hautatua zuela leku bat nundik ere bere jauzia ez zuen huts egiten ahal eta denek, Jainkoa barne, sinetsiko zutela zortearen ezin aurrikusizko hala beharra, desohorerik ez zadin izan nehorrentzat.
|
|
|
Ez, ni artzai xakur bat naiz, edo maleruski, nintzen, zeren eta azken denbora hauetan, neke zait lehen bezala lasterka kurritzea, ardiek ez dautate gehiago kasurik ere emaiten, adina bildua dut eta lur huntako gauzetaz doi bat baztertzen hasia naiz, ene denbora egina banu bezala. Ardura, bi hankadun arrak ez nau gehiago deitzen ene lanetarat manatzeko, ahalak guttituak dituztala ohartua baita
|
bera
ere.
|
|
|
Dozierretan deus ez bada agertzen ere, uste dugu bederen Maddi eta Lastagak holako gauza bat onhartu zuketela pentsatuz laguntza pixka bat bilduko zutela bai diru aldetik, bai lanen egiteagatik. Bainan, gertatu beharra gertatu zen, eta handik laster" lotura azkar batek hartu zituen Maddi eta Olate, hau gizon lerden eta gaztea izanez, ez baitzuen Maddik lan handirik izan hunen enganatzeko,
|
bera
ere gazte eta asebete ez izaneko neska baitzen". Noiz eta nola deliberatu zuten geroko ekintza, nehork ez daki eta auzoek diotenez, errejistroetan ikusi dugun bezala," laster hasi ziren Lastagaren goaitatzen edo elgarri keinuka ere beraren bixtan, hunek ez baitzuen deus entzuten ez ikusten, alta hainbeste duda zuelarik Olate jin aintzin".
|
|
|
Gertakaria
|
bera
aipatzeko, epaiketan konsiñatua den bezala, hala nola pasatu zitezken gauzak. Urtarilaren hastapenean iduriz, mila zortzi ehun eta hogoita bederatzian, deliberoa hartu zuten zerbaiten gisaz Lastagaren desgertaraztea.
|
|
|
Bainan gauza harrigarriena izan zen, Maddi ez zutela nehork ez nihun kausitu, ez ondoko egunetan ez etare sekulan. Leku guziak ikertu zituzten, herritarrak galdezketatu, gordagi izaten ahal ziren xokoak miatu eta dei afitxak hedatu eskualdeko herriko plaza guzietan; nehork ez zuen sekulan jakin nun eta zer bilakatu zen emazte gazte hura, eta hola errexago konprenitzen dugu zertako auziak ez duen nihun ere
|
bera
aipatzen. Hura ere Olatek garbitu ote zuen?
|
|
|
Bidezkoa zen beraz, apez berriaren lehen bisita gure etxerateko izan zadin, bere aingeru begiraleaz lagundurik, bixtan dena. Apez xaharrak zehaztu zuen, halere, berriak ez zuela inundik ere
|
bera
ordainduko, bainan elizan ibiltzen ez ziren gazteetaz artatuko zela eta, ez bazen errana izan ere, hola apez lana ikasiko zuela. Ikusiz apez berriaren aurpegi fin eta xuhaila, gaztaroa oraino utzia ez zuen haren gorputz mendrea, argi zegoen praktika luze baten beharra ukanen zuela herri huntako eliztarrekin bizitzen ikasteko.
|
|
|
Bai, ongi entzun duzue, futitzen naiz, enetzat aita edo ez, berdin da, hain da nitaz guti artatu. Ene amak utzi zuelarik beste batekin joateko, bere gurasoen etxean ezarri ninduen ez zela
|
bera
nitaz okupatzeko gai, zionaz, eta amatxi aitatxik ez nautelarik atxiki nahi izan, pentsioan sakatu. Orduan egun batez, lekuak hustu ditut eta egun arte ez naute harrapatu.
|
|
|
Eta bai, familia heldu den bezala onartu behar da, ados naiz, bakarrik eneak ez nau ni onartu. ...nindian ama izateko, Ion, ez duk hire falta, baina hamazazpi urte nintian bakarrik sortu hintzelarik" eta nik ene esku ttipia luzatzen nioian eskolara laguntzen ninduelarik, eta burua altxaturik galdegiten" Errazu ama, orain, ama izateko adina jina zaizu, ez?"," bai, laztana, orain bai", erraiten zidan, baina ez dut uste sekulan sinetsi dutan, non beti egiten nion galdera
|
bera
.
|
|
|
Orduan, beti gauza beraren entzutea, bere senarra gau guziez berantago sar zedin,
|
bera
lan ttipiz ttipi ibil zedin sekulan deus funtsezkorik kausitu gabe, horiek guziek nardatu zuten ene ama. Gainera, aitortu behar da emazte pollitaren eitea zuela, gaztea, beti irriz eta ongi apailatua.
|
|
|
Eta ene ama, ehorzketetan izanen zen ote? Ez luke besterik behar,
|
bera
han izan zedin eta ni ere! Hasteko, bera ez da gomitatua izan ni bezala, eta han izateaz abisa baledi, bekoz beko bi hitzez galdezka nezake zertaz eta nolaz ni gabe lekuak hustu zituen Baina, ez, ez da han izango ez, arrazoi pilik ere ez du horretarako, nondik jakinik hasteko, edota ni bezala, kazeta irakurriz?
|
|
|
Ez luke besterik behar, bera han izan zedin eta ni ere! Hasteko,
|
bera
ez da gomitatua izan ni bezala, eta han izateaz abisa baledi, bekoz beko bi hitzez galdezka nezake zertaz eta nolaz ni gabe lekuak hustu zituen Baina, ez, ez da han izango ez, arrazoi pilik ere ez du horretarako, nondik jakinik hasteko, edota ni bezala, kazeta irakurriz. Eta, han balitz, ez nezake ezagut ere, hainbeste denboraren buruan.
|
|
|
Haurra delarik, aita batengandik espero dugu gure eskolako bizian interes hartzea, adiskideek eman kanikak miratzea, xokolet puska bat askaritzat ematea, kartabla pisuegi bada garraiatzen laguntzea, xoriek habian dituzten umeen erakustea, eta abar. Ez,
|
bera
ez da joan! Baina ez da sekulan hor izan ere, eta hori ezin dut irentsi.
|
|
|
Zer arraio! Beste seme bat bazuen eta... ene izen
|
bera
emana zitzaion! Ordaindua ninduen... deabruak sar balekio...!!!!
|
|
|
— Gisa horretan, asteazkena eta atzo gauza
|
bera
da?
|
|
|
Hala nola, oraingo haragia denboran baino zailagoa duk, mastakatzeko indar gehiago behar diat, nahiz mozteko ere beharrik ganibeta xorrotxagoa duan. Bazkaltzeko denbora
|
bera
luzeagoa zitak, eta etxekoek zein laster jaten duten harritzen nauk. Nik jateko deia entzuten dudanean, ez beti zeren eta gero eta apalago deitzen naie eta gero eta berantago ere, beti besten ondotik jartzen nauk mahaian, eta handik zutitzeko beti azkena nauk.
|
|
|
Gainera, oihalak berak arinagoak diren nagok, hotzetik ez bainaute begiratzen, ez babesten, nola neguan behar ditiat doblatu, galtzoin luzeak jauntziz eta. Zapata lakioak ere laburtu dituzten nagok, heien lotzea
|
bera
nekezagoa zaitak orain. Ez diat erranen lurra apalgoa dela, baina... halere...
|
|
|
Josefina, ume kasko legun bat besoetan atxikiz, zabilan
|
bera
mintzo.
|
|
|
Hau ase eta, berriz estali zuen golkoa, xutitu eta abiatu ziren bideari behera. Pagondo gotor baten azpian, Josefinak haurtxoa pausatu zuen lurrean, ostozko ohantze ttipi baten gainean, balakatuz lokar zedin gozoan, iturri xume baten arrabotsa zuela lagun, eta urruntxago,
|
bera
ere etzan zen beha...
|
|
|
Joan zen, jan, eta jadanik bere zainetan bietan bederen senditu zuen kalda
|
bera
gorputz guzian kurritu zaion Anttonen errana behatuz:
|
|
|
Sabela borobiltzen hasia zuen Gillenen gatik, bestaldeko herri batetakoa, eta Ximunek, besteak bezala, ez zuen berarentzat gehiago deus balio, ez deus, bere orhoitzapenean. Haizea bezala ziren, eta
|
bera
lurra zen. Halere, denak une goxo eta labur baten bila tematzen ziren, eta denek bigarren aldi bat nahi zuten.
|
|
|
Hori erraitearekin barrukiko ateak hetsi zituen
|
bera
barnekaldean egonez sakreka oihuka.
|
|
|
... ene denbora guzia aberekin pasatu diat, behi eta ardiak nintiela ene lagunak (baita ere Xumi, gure xakur beltxa), heiekin nindaukan goizetik arrats, nun heien usaina ere enetzat hartua nian, heien egoera
|
bera
partekatzen nian, nahi gabez entzuten nialarik etxeko anderearen partetik: " irus izaiten ahal hiz hunat eroririk, baduk mutil frango esker gaixtoz pagatua denik" edo" jana baduk zer behar duk gehiago?"; eta zonbat holako erranek konpreniarazi baitzautaten kabaletan izanen niela gehiago adixkidetasun ezinez eta etxalde huntako bizitzaileetan!
|
|
|
... trakturra erosi zuenian, ene nausiak, haur bat bezala so nindaukan arnes horri, loriaturik beha nindaukan azantz bitxi horri, begiak erretzeko dirdiran zen tresna horri eta pentsatu nian ene lanak aisetuko zirela: botoin bat zapa eta bolanta itzul,
|
bera
bazoakan! Laster behar izan diat amentsa utzi entzutean:
|
|
|
Funtsian, gustian gituk ba... zonbait egunentzat joaiteko eta etxalde guzia bere gain uzteko! Gu iguzkian beltzatzen ari ginelarik ondartzan... goxoan... eta
|
bera
egunoroz jin duk kabale bazkatzerat, behi, zezenko, ahate, oilo... eta zakur ta gatuak gainerat...! O, bagindakian ba, eginen zituela... hartan kondatzen ahal ginuela... bazakiela nola antola... ez dakiogu galdegin ere, bera aintzinatu duk" zoazte gustian, hor izanek nuk" erranez goxo dik hola bederen... behar izan bagindu auzoer dei egin ez zukean berdin ez... eginen zutean heiek ere, bainan ez duk arras berdin" zer bakantzetan joaiten?
|
|
|
Gu iguzkian beltzatzen ari ginelarik ondartzan... goxoan... eta bera egunoroz jin duk kabale bazkatzerat, behi, zezenko, ahate, oilo... eta zakur ta gatuak gainerat...! O, bagindakian ba, eginen zituela... hartan kondatzen ahal ginuela... bazakiela nola antola... ez dakiogu galdegin ere,
|
bera
aintzinatu duk" zoazte gustian, hor izanek nuk" erranez goxo dik hola bederen... behar izan bagindu auzoer dei egin ez zukean berdin ez... eginen zutean heiek ere, bainan ez duk arras berdin" zer bakantzetan joaiten. Ziek?" eta holako entzunen gindian:
|
|
|
... egia duk, banian segur beste egitekorik, kabala, kanpoak eta guziak. Egia erran," stagiaire a" hor izan balitz, berak eginen zitian... aiseago izanen zian harekin... galdegiten nioan... funtsian... ez... ez arras ez... ez denak ez... dien adinarekin... ni
|
bera
baino puska bat gazteago izanki ta... errespetua zor dioat... uste’uka... hamabost urteren diferentzia diauk... halere... ez tik inport... elgar entzuten diauk frango untsa... hatsarrean baino segur hobeki... doi bat tinko zitian gure harremanak... herabetasuna edo nik dakita zer... laster laxatu gaituk... to nola ilhuntze batez... galdegin zauzkularik gure kontu personalak (horiek ere jakin... Eta mintzatu gaituk hiruak, Xexilirekin, eta emeki emeki gostuxaño gintian denak.
|
|
|
... egia duk, banian segur beste egitekorik, kabala, kanpoak eta guziak. ...diauk frango untsa... hatsarrean baino segur hobeki... doi bat tinko zitian gure harremanak... herabetasuna edo nik dakita zer... laster laxatu gaituk... to nola ilhuntze batez... galdegin zauzkularik gure kontu personalak (horiek ere jakin behar ditie eskola debru hortan!)... xekier eta kreditako xehetasunak..." ez dik goxo, bainan, txostenarentzat duk" ziokan... gu bezain herabetua...
|
bera
, galdetzea gatik eta gu, errantzutea gatik...! Eta mintzatu gaituk hiruak, Xexilirekin, eta emeki emeki gostuxaño gintian denak.
|
|
2008
|
|
|
Bi mila deabruek eskuratuak dituzkete, deabru putak, eta nik ez entzun! Xo, xo hortik zer da mixterioa? dio ama Kattalinek,
|
bera
harrituki, aitari beha dagolarik, hau ikusten baitu atalatzean sekulako puskileriaz kargatua, bat bederazka lurrera aurdikiz. Beha honi! zer hatzeman dudan alorrean ihaurri:
|
|
|
urtez artamendu hoberenak eman zizkion bere amak. Hark,
|
bera
eritasunak jorik, utzi gintuen beste mundurako, duela hogei urte! Iduri eta bizi errealaren zerbait gaztigu kargaren eremaile naizela.
|
|
|
Mutikoa
|
bera
harritzen du: zer ukimena dioten egin hitz horiek neskatxoari! Goazen kanpora, han mintzatuko gara. Nolaz daukazu, zuk, Peioren mezu bat. Berak erranik!
|
|
|
Auzapeza edo horren ordezkariak iragartzen du abiadura. Gaur, Joanes Haritxene, Auzapeza
|
bera
etorria da. Kontseiluko zenbait ere hor ditu berekin.
|
|
|
Bittorrek: Abere batzuen bitartez ahulagoeri pairarazten diren laidoak dira. Zer abere mota. Zerriak. Hum... Aberea
|
bera
higuingarri bezain ona jateko! Ta?
|
|
|
Denak harrituak! Peio
|
bera
ere! Ahoa zabalik deus ez du erraiten.
|
|
|
Ez duk ez bizi
|
bera
emana orori Parabisuko hura segurrik nehori! Hau zaietek gertatu xoratu askori Zerurat so kurri ta zilorat erori!
|
|
|
Aintzineko dantzariak, zirurikan eta bazkaltiarren buruen gainetik, bakoitxari erakusten zieten esku puntan zaukan gutun azal bat. Iduri bakoitxaren aintzinean utziko zuen azal hori, bainan, brixtez berriz har eta ondokoari lan
|
bera
egiten. Azkenean gizon arrotz horren aintzinean utzi zuten, horiek ez zeukaten arrotza, gero, segidan bestaldeko atetarik kanporatu ziren.
|
|
|
Goiz honetan uritea eutsi da ugari Baleza gozo
|
bera
ekar munduari.
|
|
|
Karia hortako, nahi nezaikezue, ezustetako opari bat egin. Ongi tinkazkitzue gerri uhalak eta orain, utz ni
|
bera
!
|
|
|
Hortxet, plazaren erdian. Brien bisaia! Zer mirakulu gertatu zaitzue Paxko. Antton harakina
|
bera
ezin etorriz, bere langilea igorria zuen haragi saltzera, karros estalgian. Plazaren erdian gelditua zen, astean bi aldiz egitea oi duen bezala.
|
|
|
Senda bidez joaitea ardien artera Gizonek egindako minen eztitzera Zinezko artzain bat da naski Peio
|
bera
–Egun ulert dioket atzoko galdera Horri egin laidoa huts bat izan dela.
|
|
|
— Jauna, protesta egin zion Tiberek, zure zerbitzatzeko prest nago, baina kontutan atxiki ezazu otoi xume eta ahul naizela, eta egitatea
|
bera
, perilosoa. Beltzaran bezalako alimale batek bururatu ezin duena nola eraman nezake nik?
|
|
|
Momentu berean, mila kasu eginez, Gorrail bere jauregitik atera zen, bazterrak zuhurki miatuz. Tiber ttipia zen, eta Gorrail
|
bera
sasipetik herrestan zoan: beraz batek ez besteak ez zuten elkar ikusi.
|
|
|
Gainerat, ogendantarengandik kaltetuak izan zirenei, bertze batzuk ere gehitu zizkieten. Haren kontrako istorio guziak bildu zituzten, nehongo erresumetan eta aspaldiko denboretan gertatuak, sekulan ikusi ez entzun zituen jenderi egin erailketak erantsiz eta gainerat,
|
bera
sortu aitzin hilak ziren batzuei eginak ere. Salatzailek, epaitegia inguratzen zuten, tinkatzen, elkor arazten eta ero arazten.
|
|
|
Aldi hartan, Erregina
|
bera
buru beharri jarri zen.
|
|
|
Azeriak txoritxoa berehala irentsi zuen, orain eta geroko zauriez sekulako sendatuz. Beste hiruek bide
|
bera
segitu zuten eta zorte bera jasan.
|
|
|
Azeriak txoritxoa berehala irentsi zuen, orain eta geroko zauriez sekulako sendatuz. Beste hiruek bide bera segitu zuten eta zorte
|
bera
jasan.
|
|
|
Heien predikuaz batere ez axolan, Gorrail saski bateri buruz joan zen herrestaka eta estalkia altxatuz, bakailao freskoz betea zegoela ikusi zuen. Bizpahiru ahamenez,
|
bera
hamikatzen zuen gosea hil zuen, eta familiari pentsatuz, etxerat eramanen zuen jakiaren artatzea erabaki. Ondoko zarean bazen nahiko aingira eta lanparda:
|
|
|
Denborarik galdu gabe, Gorrail Sasigaitzerat itzuli zen. Han zituen beha Azelina eta bere umeak,
|
bera
eta bere harrapakinaren ohoreekin errezebitzeko, merezi zuten bezala.
|
|
|
Tok, tok... tok... nehork ez zuen erantzun. Tok... tok... tok... isiltasun
|
bera
! Panpa, panpa, panpa, aldi honetan azkarrago eta hurbilago jo zituen kolpeak eta Gorrailek agertzea deliberatu zuen.
|
|
|
Ate guziak hetsiak ziren bistan dena,, baina Gorrailek lekuak ongi ezagutzen zituen. Bere kidea hesi zilo bati buruz eraman zuen eta lehenik
|
bera
handik pasatu. Arin eta zalu izanez, nahi bezala sartu zen, baina, Otsogrisentzat, beste afera bat izan zen.
|
|
|
— Onartzen dut, hemen dutan iloba maiteari samurgorik atxikitzen badiot edo
|
bera
edo bere familiakoak mokoka banentza, egunaren bukaera ez dudala ikusiko.
|
|
|
— Anitz ohore zitekeen niretzat, Errege jauna, baina arras ongi uler nezake ni bezalako Morroi xume bat baino nahiago duzula gorteko Morroi azkar baten laguntza, hala nola, Beltzaran hartza, Muturlatz basurdea, Horrazar zakurra edo berdin, hemen dugun Otsogris
|
bera
ere.
|
|
|
Bizkitartean, gune heietan ehizen zabiltzala, Otsogris hurbildu zen. Ez zen ez
|
bera
ere Gorrail baino zortetsuago eta hura bezala zaku huts zoan etxerat. Eta hura bezala gose eta egarriz amitua zen.
|
|
|
Bere kide dohatsuaren abisua jarraituz Otsogris suilaren barnean sartu zen eta soka eskuetan tinkatuz, jauzi egin zuen. Anartean, behereko ontzian barneratua zen Gorrail, eta kontra zamari amore emanez,
|
bera
arinago baitzen, otsoa beheiti zoan unean igo zen. Putzu ertzerat ondoan, oin juntoz jauzi egin zuen eta besterik galdegin gabe lekuak hustu.
|
|
|
— Halere, zion Titazu ortzadarrak, Otsogrisek bere eme laguna laidoztatzeaz akusatzen du Gorrail, bere umeak gaizki tratatzeaz eta
|
bera
aldi bat baino gehiagotan hiltzeko unean ezartzeaz. Holako egitate txarrak gaztigatu behar dira, ez badugu nahi aitzina segi dezaten.
|
|
|
Zuek baino gehiago daki, eta bere jukutriez lotsatu behar zenukete, berak zuenez baino segurago. Bestalde,
|
bera
akusatzen duzuenetarik inozente dela ez dut erraiten, baina, baieztatzen dut zuetarik gehienek baino ez duela egin, eta egun erabiltzen duzuen eran erabiliak izanen zaretela zuen aldian.
|
|
|
Egia erran, nik haurtzaroan irakurri nuenean ez nuen holakorik susmatu, baina idazki hori doi bat barnatzen baldin badugu gure heldu begiekin, akats horiek guziak salatuak direla argi eta garbi ohartuko gara. Eta, gainera ikusiko ere, gaurkoari begira, antzekotasun anitz kausi daitekeela. Euskal literaturan ez bada haurrei buruz argitaratu kondaira eta ipuin eskasik, uste dut erdal hizkuntzetako obrek ere badutela beren interesa eta beren lekua, euskarazkoek erdarazkoetan behar luketen
|
bera
funtsean, eta gisa horretan" le Roman de Renard" ipuin bildumaren euskaraz plazaratzeak irakur gura bultza lezakeela, euskal literatura ahultzeko partez aberastuz, euskarazkoak erdarazkoa egin lezaken bezala, funtsean! Erdi aroko idazkiak izangatik, Gorrailen ibilerak ez dira istorio serio eta tristeak, irri eta trufa jokoek anitz leku hartzen dute. Egitate edo elkarrizketetan fartsa, ironia, trufa, engainuak ugari dira, baita ere egoera eta jarreretan borroka, erailtze, kolpe eta truka bitxiak zehazki deskribatuak.
|
|
|
Fama txarra egin zioten maltzurkeriei uko egin zuen aldebat eta iragan biziari pentsatuz, dolutan zagon, harritua ere nola hartan plazer hartu zuen, ez zelarik alta, nahigabe eta istripu eskasean izana. Besteak tronpatu balin bazituen, behin baino gehiagotan
|
bera
ere tronpatua izan zen.
|
|
|
Egin kalteak ezin ordainduz, bere umeek ez zezaten bide
|
bera
segi saiatuko zen. Tarrotuak ziren ordukotz eta zorigaitzez, jadanik gaiztakerian sartuak ere.
|
|
2009
|
|
|
Arantxak erran nauen arabera, ez da kanta
|
bera
bere amarekin. Ba dut uste ez dion deus erranik oraindikan.
|
|
|
Amerikano serietan ez zituzten hainbeste gora
|
bera
eramaten. Ez da hori, baino ez dugu bertze jende horien aitzinean pasatu nahi, orduan, gibeletik ateratzen ahal gineke...
|
|
|
Zertako. Ez da hori. Ez dugu bizi modu
|
bera
. Hura beti parrandan ibiltzen da, lagun asko baditu, beti harat eta honerat gonbiratua izaten da.
|
|
|
Izan ere, ez nuen batere presarik, eta on egingo zian bainu batek. Mayi
|
bera
garbigelan zen, atea idekitik aditzen nintuen ur soinuak. Zato nai baldin bazu, nik fini dut.
|
|
|
Baino egundaino ez duten ikusi batek forma berean eskaintzen banau bere interesa, harek ere, bere historio eta neretik aparte, momentu hortan, emozio
|
bera
emango nau. Eta emozio hori amodiozkoa ero laguntasunekoa den ez dakit.
|
|
|
Aldiero gauza
|
bera
da. Ez da ba nere lehen afaria gisa hortako lagun batekin, izanik ere lehenago erran duten bezala, Beñatekin gauzak bereziak diren.
|
|
|
Ez da ba nere lehen afaria gisa hortako lagun batekin, izanik ere lehenago erran duten bezala, Beñatekin gauzak bereziak diren. Baino beti gizon bat nere etxean rezibitziak berritasun inpresio
|
bera
ekartzen nau. Alegia eta nere bizi guzia hortan aldatzen ahal balitz.
|
|
|
Aldiero besta ttiki bat izaten da, dena esperantzari emana, zerbait eder sorrarazteko nahiarekin. Eta beti beldur
|
bera
, gauzeri gatz piska bat botatzen diotena, hala zerbaitek ez duela ongi korrituko, eta horren gatik lagun on bat galduko dutela.
|
|
|
Aitz sinplia heldu da hola ikusi eta Eta emazteetan gauza
|
bera
da?
|
|
|
Aski emazteki ederra izango litzeke, piska bat antolatuz kio, baino ez da bate ere koketa, eta izagutzen duten ezkoztik beti pleura
|
bera
ikusi diot.
|
|
|
Ez da harritzekoa nagusiak maiz deitzen nauela deuseski batzuen aitzakiarekin. Ez dute Pantxikak ero Grazik itxura
|
bera
, segur! Ah, beti lana buruan zer ari naiz!
|
|
|
Atorra erdi irekia zen, eta nere denbora hartuz lotu nintuen bi botoin, ez hiru, ongi begietan Beñateri pare eginez. Gizon hori gustokua nuen, bere partez ez zian begitarte txarrik botatzen, ez zen dudarik, biek gauza
|
bera
nahi ginuen.
|
|
|
Ez ginuke itxura
|
bera
izango hura bezala jarririk.
|
|
|
Ba du maner bat denak goratik hartzeko,
|
bera
ez balitz hartan metitua bezala, aspertzen nauena.
|
|
|
Eta obekiena, bi ahizpak elkar hurbil izaitia, zenta beti obekio eramango dute inguru berian bi koinatak baino. Mutikoarentzat sosa utzia dut kontu batean, bi ahizpak izango duten balorekoa gora
|
bera
. Hola trankil naiz, ni ez izanik ere, ez dute buru haustekorik, dena aitzinetik egina da eta ongi egina.
|
|
|
Izagutzen dituen guziak badaki dute nolakoa den, eta aski dela
|
bera
jo eta ke uztia aspertzen, gero bildotx ttiki bat baino prestoago bihurtzen dela.
|
|
|
Amak ez jakitetik seiak baino lehenago sartzen naiz, zinematik heldu banitz bezala. Egiazki gordezka ibiltzia maite duen familia gare Bat klandestinoki esposatzekotan, bertzia aitzakiz aitzaki bere bihotzeko laguna inork jakin gabe ikusteko, ni iheska etxetik kanpo, ezin sinitsia da gure destinoa! Bai, hala da. Eta uste dut Beñat
|
bera
ez dela seko argi nerekin. Beti barrenean egoten gare, eta lehengo batian norbaitek atea jo du eta ez dio ideki, neri ixillik egoteko keinu eginez. Beharbada zurekin nahi zuen egon bakarrik, hori ez da horren harrigaria, ez. Ez, ez, bada bertze zerbait hor.
|
|
|
batekin ez da deus egitekorik. Bere buruari agintzia ez bi aldiz fallu
|
bera
egitea bertzerik. Baino nola ez den maiz bi aldiz posibilitate eder on bat agertzen, agintze horek ere ez du balore haundirik.
|
|
|
Aski kuriosa da jakitea heien erranen arabera nola bizi diren lanetik kanpo, eta nola aski maiz aritzen garen gai hortan kalakan, ikasiak ditugu ainitz detaile, eta hala ere seko estrañer gelditzea bat bertzeari. Seko estrañer erraitea ez da justu, baino da gure izagutzea dena hitzetan dela, ez ditugula egundaino gauz guzi horiek hurbildu beren errealitatean, eta segur naiz hiruek nahizik eta ere gauza
|
bera
adituz, aitz idari difenta dugula bertze biek kondatzen ditugun kasoetan. Hortan ere baita jende bakotxaren interesa, bere ikuste berezi hortan.
|
|
|
Ez da denentzat txarra izandu Mayiren iduriko zimur haste hori. Hor ikusten da nola gauza ttikienak ere baduten beren balioa, denentzat ez dena
|
bera
izaten ahal, baino hala ere, hor dena.
|
|
|
Ez zen izaiten ahal den eskerrik aberatsena, baino ez nuen nik haren erraztasuna solasean, eta ez badakizuen, agudo ohartuko zen
|
bera
.
|
|
|
Etxea
|
bera
apala da, eta luzia bezin zabal. Lehioak eta ateak ferdeak dire, zein eta orain kolorea piska bat pasatua duten. Etxe guziak badu halako grazi diskreto bat, nere iduriko segurik.
|
|
|
Beharbada hori ere nere lotxatiaren falta da. Izanik bateko ero bertzeko, konpaniak maiz traba egiten nau, zenta bakarrik naizenean, tartezka,
|
konpani
bera horen goxia senditzen duten. Hori ez da gauza berria, eta ez dut balio hori klaratzen entsaiatzia.
|
|
|
Baino gero ez zen bate historio
|
bera
! Hasten ginenean elkar obekisio izagutzen, segiduan atakatua senditzen nuen nere burua.
|
|
|
Izan emaztea, izan gizona, gauza
|
bera
zen, salbo gizonekin nere beldurra haunditzen zela, eta seko nahasten nintuela nere sentimenduak, amodioaren goseak bertze denak gordetzen baizituen.
|
|
|
Uste dut baditutela bertze gehienek bezala falluak eta kalidateak. Ez naiz segur bieri inportantzi
|
bera
ematen dutela, xuxen behar liteken bezala. Nere buruarekin bakar bakarrik usarioa hartua dut aspalditik, eta badut uste bakartasun horrek piska bat itsutzen nauen arrazoina.
|
|
|
Pista ertzean, kardo maldan, Timoren ondoan, eltze handi bat garbitzen ari den gizon ile hori bat dago. Linieroen kozineroa da
|
bera
. Irri solasen bat egin behar izan dute, hura barrez dago behintzat.
|
|
|
Laster Timok Bitiñeren galde egingo dio hari, eta gizonak erakutsi: herri bazterrean, lizarrak inguruan dituela, harresi apal batez inguratutako etxea;
|
bera
, berriz, Juan, lizar haiexek erdi ezkutatzen duten Maxerre etxean bizi da. Esan ere esango dio, Bitiñeko Mariaren iloba dela bera. albaren irudiak 30
|
|
|
herri bazterrean, lizarrak inguruan dituela, harresi apal batez inguratutako etxea; bera, berriz, Juan, lizar haiexek erdi ezkutatzen duten Maxerre etxean bizi da. Esan ere esango dio, Bitiñeko Mariaren iloba dela
|
bera
. albaren irudiak 30
|
|
|
Anartean Mariak belarren artean arrautz bat atzeman du; laster,
|
bera
xirri xarra eta Timoren zapatei begira doalarik, hirurak sartuko dira etxean. albaren irudiak 32
|
|
|
Osaba Juan, hanken aldean txakur kanela kolorea,
|
bera
ere jarrita, agian Timok halako tokiaren izenaz galdetu dio, orain behintzat kontu kontari ari zaio Timori:
|
|
|
Astri, Irlandakoa, erruki sozietate batekoa," umezurtz kontu" hirira etorri eta, orain Arrabalean ematen duena eguna: urak irakin, xaboia erabili, barazkiak garbitu beharra predikatzen ditu; bestalde, hirian
|
bera
izan da aurrena salatzen, problema estoldetan dela.
|
|
|
Estolden barrenetik ikusita, Timo, gomazko botak, lan arropak jantzita, esku eskaileran jaisten ari da; ahoan eserita, berriz, aldean aitzur zabala duela, barrenderoa dago,
|
bera
ere sartzeko bezala.
|
|
|
Timo,
|
bera
baita bost lagun horietako bat, alde batera etzanda dago. Haren presentzia, mendi gudari haien artean, honela azaltzen du Albak:
|
|
|
Migel zaldi gainean, zaldia hara begira, Migel
|
bera
, berriz, oraindik lurrean den Luziagana itzulita dago.
|
|
|
Iluntzen hasi zuelarik, Manuk arkumea hil behar zuelata, Idoia harekin zihoalata, Albak esan zuen,
|
bera
geroxeago, oinez joango zela etxera... Igorrek ere hala nahi...
|
|
|
Luziak atzera, Luisekin solastu behar zirela, hura ibiltzen zela baso haietan, behin, muxarrak harrapatzera joana eta, guardiek
|
bera
harrapatu zutela eta, kartzelan sartu nahi zuten! eta, multa paratu ziotela...
|
|
|
" Obrak aritu dira, kanala egin dute baina..." Altzain ere, orain plazan iturririk ez zegoela, eta etxean berriz, izugarri garesti; eta, pagatzen ez zuenari, moztu egiten ziotela, eta," dirua duenak, botila erosi dezala!"... Lehengo bainuetxea, balnearioa,
|
bera
gazte zelarik han lanean ari izan baitzen, orain ura botilatzeko planta egin zutela...
|