|
2000
|
|
|
Horiek eta antzekoak dira azoketako arrain postuetan entzun ditzakegun erakargarriak, Kantauri itsasoko arraina Mediterraniokoa edo beste edonongoa baino hobea delako ustea duen euskal kontsumitzailea bereganatzearren. Nolanahi ere, errealitatea bestelakoa da; arrainak ez du,
|
askotan
, halako jatorririk. Arrazoia aski da:
|
|
|
Arrazoia aski da: gure itsasoak jada birrinduta ditugu,
|
askotan
agortuta, arrantza teknika erasokorren eraginez. Horrez gain, azken urteotan bai populazioak eta bai norbanako arrain kontsumoak gora egin dute.
|
|
|
Gauzak horrela, nahiz eta XX. mendea arte itsaso, ozeano edo ibaietako baliabideak amaiezinak zirelako ustea izan, egunez egun haztegietatiko arrain gehiago jaten dugu,
|
askotan
konturatu ere egin gabe, gure etxe eta jatetxeetan. Gai honen gaineko euskal estatistikarik ez dugu, baina Espainiako haztegi arrain produktoreen elkartearen (Apromar) datuen arabera, Espainiako etxe eta jatetxeetan jandako urraburu eta lupinen% 78 haztegietatikoa zen, 1990ean kopuru hori% 4koa baino ez zelarik.
|
|
|
Sebastian Loidisaletxe. Haren anaia bat ere Belauntzako bentan zegoen, eta bi anaia horiek
|
askotan
izaten ziren Berrobin eta haiekin hasi nintzen tabernetan kantuan.
|
|
|
Askotan gaia herriak berak jartzen du: taberna batean hasten bazara bertsotan,
|
askotan
konturatu ere egin gabe jendeak jarriko dizu gaia: edo neskalaguntza izan delako, edo xelebre bat delako...
|
|
|
Garai batean bertso paperak Jainkoari argitasuna eskatuz hasten ziren eta gaur horri ez zaio kasurik egiten, hoztasun hori etorri delako. Gainera bertsolariak zerbait esan egin behar du eta
|
askotan
mahaian apaizen bat baldin badago, haren gorabeherak kantatzeko aitzakia bihurtzen dira, jendeari barrea eragiteko.
|
|
|
Ez naiz euskara batuaren kontrakoa, baina gaurko euskara batu askoren kontrakoa bai. Gaurko euskara batua erdaraz jantzita ikusten dut
|
askotan
eta euskarak nahiko aberastasun badu berekin, hitz bera esan liteke lau edo bost modutara eta askotan gure herriko hitzak baztertu eta erdarazkoak sartzen dituzte. Nik herri hizkuntza dut gogoko eta badakit, ez da harrokeria, irakurle batzuk baditudala.
|
|
|
Ez naiz euskara batuaren kontrakoa, baina gaurko euskara batu askoren kontrakoa bai. Gaurko euskara batua erdaraz jantzita ikusten dut askotan eta euskarak nahiko aberastasun badu berekin, hitz bera esan liteke lau edo bost modutara eta
|
askotan
gure herriko hitzak baztertu eta erdarazkoak sartzen dituzte. Nik herri hizkuntza dut gogoko eta badakit, ez da harrokeria, irakurle batzuk baditudala.
|
|
|
Eta tartean hainbat joan etorri Estatu Batuetara, Paris eta Londresera, Ozeaniako itsasoetan gerra eginez... soldadu yanki gisa! Hau amaitu zenean Mexikon eta Estatu Batuetan bizi izan zen baina beti ere Europara
|
askotan
etortzen zelarik eta Euskal Herriko egoerari buruz aski kezkatuta zegoela... Franco bizirik baitzegoen.
|
|
|
Oroitzapen askoren iturri diren herri musikako abesti mitikoen bilketa egiten du. Eta bide batez, orain gutxi arte, herri
|
askotan
, belaunaldiz belaunaldi transmititu den musika instrumentuari omenalditxo bat eskaintzen dio
|
|
|
Trantsizio garaiak bizi ditu euskal gizarteak, eremu
|
askotan
gainera, baina ezin uka denbora dela trantsizio hori behar legez burutzeko. Denbora hori kudeatzeko buru hoztasuna eta erantzukizuna izango dira balorerik preziatuenak datozen hilabeteetan
|
|
|
Horrez gain, morfologiarako ezinbestekoa den eredu batu horri, gehituz gero lexikoan hartu den jokabidea, askok pentsatzen du «euskara batua berdin gipuzkera». Horrek ekarri du leku
|
askotan
batuarekiko dagoen urruntasuna eta mesfidantza. Gauzak nola joan diren ikusita, Iparraldean batua ez da hemen bezala sartu; haiek beti gorde dute beren ukitua, beste ingurune bat egon delako, administrazio munduan ez delako egon euskara batua hizkuntza ofizialtzat hartu duen autonomia bat...
|
|
|
esateko borondatea dute, eta Arrasaten lasai asko esan dezakegu «igandea», hor dagoelako elizako tradizioan, batetik, eta baita beste erabilera jaso
|
askotan
ere. Gero, ostera, halakoak idazten dira:
|
|
|
Euskara batua eta euskalkiak bat dira, euskara;
|
askotan
badirudi kontrako gauzez ari garela. Askotan egiten dugun estandar hori oso erdaldundua da eta hor dago arazoa.
|
|
|
Bat nator Joxe Aranzabalek diagnostikoan esan duenarekin, baina azpimarratuko nuke orain Josunek esandakoa. Horrelako prozesuei buruz, ezin da pentsatu administrazioak edo Euskaltzaindiak egingo dutela; ez, ez, halako prozesu batean jende askok eta maila
|
askotan
inplikatu behar du. Baten batek hartu du gidaritza eta proposamenak egiten hasi baina jendea modu askotara bildu da lanera, besteei begira egon gabe.
|
|
|
«Normaltasunaren esparruaren» barruan ere, zeharo urruti gaude kultura batek behar beharrezkoak dituen gutxieneko jarduera batzuetatik. Lau hari mehek eusten diote gure eguneroko jardunari
|
askotan
, eta ez da boutade bat, sarritan bi lagunek aparato burokratiko oso batek baino lan gehiago egin izan dutela erakusten den herri batean bizi gara.
|
|
|
Adibide polita da ikusteko nola jokatu izan den
|
askotan
boteretik euskarari dagokion afera honetan: alde batetik zaindu beharreko relikia dela iragartzen zaigu, baina eguneroko bizitzan eraztunaren zigorrak bere bertsio modernoetan segitzen du, erabilera praktiko eta zibila oztopatzen saiatzen da.
|
|
|
Beste lurraldeen aurrean
|
askotan
harroegi agertzen den gipuzkoar abertzaletasunari egin beharreko apunte bat zen. Gerra aurrean momentu batean bazegoen Aitzolen Pizkundean eta Falangean, bietan kolaboratu izan zuen artistarik.
|
|
|
guk nahi baino aurrerapauso eskasagoak ageri dira edo behintzat horrela ikusten ditugu,
|
askotan
, nahi bezalako fruitu ezagatik, edo eta, probokazioak direla medio, iraganeko erantzun eskemetara jo ohi dute ezker abertzalekoek. Abertzaleon arteko elkarlanak argudiorik gabe utzi ditu nazionalista espainiarrak.
|
|
|
Nire bizitzan garrantzi handia dauka, idazteko orduan ez hainbeste. Adibidez, ez dut ipuinik idatzi,
|
askotan
eskatu dizkidaten arren. Umeak 9 urte ditu, eta orain ez hainbeste, baina txikitan semeari ipuin piloa kontatzen nion, errepertorio bat genuen:
|
|
|
Padrinoaren ordezkoak, ordezkoaren ordezkoak... piramide horiek ikusten dituzu. Baina ni «outsider» bat naiz, zentzu horretan eta beste
|
askotan
ere bai.
|
|
|
Neurriz kanpokoa iruditzen zait. Nire gizonak esan zuen behin, eta
|
askotan
gorde dut hori buruan, gu bonsai bat bezalakoak garela. Behar dugu beste herri arruntek duten guztia, hori bai, txikia.
|
|
|
Nabaritu nuen, gauza
|
askotan
gainera. Azkenean hemen bat beterana da, eta aurkitzen du bere izena ezagutzen duen jende asko, bakarren batek irratian entzun zaitu, besteak ez dakit zer...
|
|
|
Mikelen ustez, esku pilotak du erakargarritasunik handiena, baina pilotak gogorregiak dira eta materiala aldatu beharra dago. Tradizioaren mamua, ordea,
|
askotan
azaltzen omen da.
|
|
|
Kosta egiten da haur bat eskolara xisteraz edo palaz jokatzeko eramatea. Gurasoen asmoa
|
askotan
semea profesionaletan ikustea da eta beraz, eskuz ezker paretan aritzen dira. Trinketean aritzeko esaten badiezu ezetz esango dute, profesionalizatzeko irtenbiderik ez dutela garbi dakitelako.
|
|
|
Edozein aldaketa sartu nahi duzunean nolabaiteko kontrako jarrera aurkitzen duzu eta gainera hor
|
askotan
azaltzen da tradizioaren mamua. Eta askotan gaizki ezagututako tradizio bat izaten da.
|
|
|
Edozein aldaketa sartu nahi duzunean nolabaiteko kontrako jarrera aurkitzen duzu eta gainera hor askotan azaltzen da tradizioaren mamua. Eta
|
askotan
gaizki ezagututako tradizio bat izaten da. Duela hiru lau urte Adidas marka sartu zen kirol jantzietan eta noski beren hiru lerroak sartu zituzten praketan.
|
|
|
Garai batean ez zegoen xisterarik eta larruzko eskularruarekin aritzen ziren, gero zumezko xisterak sortu ziren... horiek badira aldaketa sakonak. Gaur egun egiten ditugun aldaketak oso aldaketa txikiak dira eta
|
askotan
aldaketa horren aurkako jarrera dago.
|
|
|
Aldaketak onerako izaten dira, ordea,
|
askotan
. Duela urte batzuk hilzorian zen pilota eta aurrera jarraitzeko aldaketak sartu dira.
|
|
|
Orain dela gutxi arte nahiko itxura ona zuen: EH, EA eta PNVkoak gauza
|
askotan
behintzat bat zetozen, eta orain berriz ikusten ditut nahiko sakabanatuta dabiltzala. Nik uste dut Euskal Herria bere tokira eramango baldin bada, horiek denek elkarrekin joan behar dutela.
|
|
|
Baina garaipen kontuei beste begiratuko zaio EHren abstentzio deialdiak duen eraginari. Emaitzak ikusi behar, baina leku
|
askotan
ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera handiak izaten ditu eta. Edozein modutan ere, azken urteetan, Espainiako Legebiltzarrerako hauteskundeetan izaten da txikien abstentzioa (96koetan% 27, 2), adituen ustez alderdi estatalistek beren hauteslegoa hobeto motibatzen dutelako.
|
|
|
Ez dago irizpide eta koordinazio bateraturik eta egoera honek kudeaketa arazo larriak sortzen ditu. Babes figuren inguruan dagoen heterogeneitate zabal hau ordea, ez da izaten lurralde edo ingurune bakoitzaren ezaugarri bereizgarri edo izaeraren isla,
|
askotan
garai bakoitzeko ohitura edo modek bultzaturiko irizpide subjetiboen ondorio izaten dira.
|
|
|
|
askotan
geiegi;
|
|
|
Burua altxatuz aldiz, haritz eta sasiek inguratzen gaituztela ikusiko dugu. Berauek, txori txikien babesleku dira eta txonta, txantxangorri, txolarre eta kaskabeltzak bidelagun izango ditugu.Beste leku
|
askotan
ez bezala, hesi biziak ugari dira eta Leitzako herria ikusteko itzultzen bagara, aurreko mendietan lurren banaketa hesi bizien bidez egiten dela nabaria da. Zelaiak bereiziz zuhaitz eta sastrakak osaturiko hesiak daude.
|
|
|
BBVAk Uno e ziberbankuarekin egin bezala soilik Interneten lan egingo duen banku baten aldeko hautua egin dutenen aurrean, Euskadiko Kutxa bildu egiten da Internet bidezko bankua sare tradizionalaren banku osagarri gisa ikusten dutenen multzora. Aukera honen oinarrian bulego tradizionalak, urte
|
askotan
bederen, etorkizun oparoa izango duelako uste sendoa dago.
|
|
|
Euskal aurrezki kutxek, gaurko egunean, negozio independente bezala baino banku osagarri gisa erabiltzen dute Internet, haien ustez euskal hiritarrak harreman pertsonala bilatzen duelako sukurtsalean, betiko langilearekin edo betiko zuzendariarekin, hauek baitira
|
askotan
aurrezkiekin zer egin erabakitzeko orduan aholkuak ematen dizkiotenak. Hala eta guztiz ere, ez daude beste aldera begira; hurbiletik jarraitzen dituzte Interneten bilakaera bezala aurrezten dutenen ohiturak.
|
|
|
Azken urteotan, hainbat eskuldetan dagoen A ereduaren eskaintza oso da eskasa, ordea. Guraso batzuek zailtasunak dituzte beren seme alabak sare publikoan gaztelaniaz hezitzeko, kasu
|
askotan
behartuta daude ekimen pribatura joateko. Edonola ere, PSE EEren aldetik ez dago inolako asmorik hezkuntz politika, eskolako ituna sustengatzera eraman zuen politika, alegia, berbideratzeko.
|
|
|
Gehiengoak sexualitatea sexu harremanak direla pentsatzen du, eta
|
askotan
koitoa. Baina sexualitate kontzeptua askoz ere zabalagoa da.
|
|
|
Lehen onartua, bereganatua zuen gizakiak, dena ez zela" larrosa koloreko". Orain, ezintasuna, sufrimendua jasateko ezezik, oztopo txikienari ere aurre egiteko,
|
askotan
, falta zaigu ezintasun horien" normaltasunaren" perzepzioa; aldaparik gabeko bidearen inposibilitatearen perzepzio soziala. Ez naiz etsipenaz ari, perzepzio errealistaz ari naiz.
|
|
|
Izan ere, kanpaina baten ondoren bildu zen diruarekin erosi zen errepikagailua bai Euskal Telebista eta baita Euskadi Irratia ere Nafarroara heltzeko. Tresna hura Inozenzio Aierbek berak gorde zuen, San Migeleko Santutegiaren barrenean eta bere zaintzapean egon zen urte
|
askotan
. Euskararen alde eginikoaren truk euskal makila bat jasoko du ekainaren 9an.
|
|
|
HORREN inguruan, ezin dugu ahaztu ETA erakundeak publikoki adierazi duela bere praktika armatua alde batera uzteko prest dagoela Euskal Herriko eskubide politikoak gauzatzeko prozesu demokratikoarekiko konpromiso tinkoa baldin bada. Beraz, borroka armatua elkarlanerako arazo gaindiezina bilakatzen zaien sektore horientzat, badago eskaintza zehatzik,
|
askotan
aipatutako su eten berri bat baino eraginkorragoa, hots; ETAren borroka armatua baztertzea Euskal Herri osorako prozesu demokratikoaren truke. Horrek aurkamendu militarra dena konfrontazio demokratikoa bilakatuko luke.
|
|
|
Horrela, eskolaurrea bukatuta, Gurutzeko Alaben ikastetxera joaten hasi ziren OHO egitera. Urte
|
askotan
hala izan da; iaz, ordea, mojek ikastetxea utzi zuten, eta ikastolak hartu zuen eraikina. Baserrian, eraikin zaharrean, ez da eskolarik izaten orain, eta kultur ekitaldiak egiteko erabiltzen da.
|
|
|
Mendebalderen baitan jorratu bada ere, hausnarketa eta irizpideak bideratzeko orduan beharra dago egiteko. Euskara eredu bakarra, sarritan estuegia, arlo
|
askotan
malgutu da, eta lehen hezkuntzan jarraitu beharreko bidea ere hortik joan litzatekeela uste du batek baino gehiagok.
|
|
|
Eta Topagunearen baitara bildutako elkarteen artean ez da eredu finkorik izan, nork bere egoerari egokitu dio hizkuntza moldea, baina euskarak izan duen aberastasun handienetako bat herri kazetaritzan dagoela ezin ukatu. Sarri
|
askotan
itzelezko onarpenaz gainera.
|
|
|
Beraz, Joxean Artzek esandakoaren kontrarioa egin dut. Ez dakit egia hauek egia diren, baina askori eta
|
askotan
entzun dizkiet: errepikatzea komeni da
|
|
|
Euskararen eta euskal kulturaren inguruan aritzen diren erakunde gehienek kultur euskarrien eboluzio eta inplementazioa bizi izan dituzte eta
|
askotan
esfortzu handiak egin behar izan dira egoera berriek eskatzen zuten mentalitate aldaketak eman ahal izateko. Gainera, gero eta gauza gutxiago dago denboran zehar irauten duena, hau da, informazioaren munduan goizeko 8retan emandako berria eguerdirako askotan berri zahar bihurtu da edota irakaskuntzan, aurten argitara emandako testu-liburu batek datorren urterako eranskin batzuk behar ditu eguneratuta mantentzeko.
|
|
|
Euskararen eta euskal kulturaren inguruan aritzen diren erakunde gehienek kultur euskarrien eboluzio eta inplementazioa bizi izan dituzte eta askotan esfortzu handiak egin behar izan dira egoera berriek eskatzen zuten mentalitate aldaketak eman ahal izateko. Gainera, gero eta gauza gutxiago dago denboran zehar irauten duena, hau da, informazioaren munduan goizeko 8retan emandako berria eguerdirako
|
askotan
berri zahar bihurtu da edota irakaskuntzan, aurten argitara emandako testu-liburu batek datorren urterako eranskin batzuk behar ditu eguneratuta mantentzeko.
|
|
|
Alabaina, euskararekiko konpromisoa ez baita egun bakarreko afera. Laudion ez ezik, Arabako beste herri
|
askotan
ere izan dira kontzertu, hitzaldi, antzezlan eta erakusketak. Besteak beste, Kepa Junkerak, Koldo Zuazok, Kukubiltxok eta Takolo, Pirritx eta Porrotxek hartu dute parte Araba Euskarazeko kultur egitarauan.
|
|
|
Erreferenteak
|
askotan
galdu egiten dira bidean. Sarrionandia gustatzen bazait, bere lan bat irakurtzen ari naizenean ez naiz konturatzen Pessoaren eragina duenez.
|
|
|
Baina idazle profesional esaten diogu
|
askotan
mila gauza akzesorio idaztetik bizi denari ere, gero bere gauzak idazteko denborarik ez duenari. Idazle profesional mota hori da nik nahi ez dudana.
|
|
|
Ezkutuan seguruenik egongo dira bere lana txarra dela pentsatzen duten idazleak, inoiz lehiaketa bat irabazterik lortu ez dutelako. Eta irabazteko orduan faktore asko daude,
|
askotan
kalitateari lotuta ez daudenak. Baina kontrako jarrera hori," ni lehiaketen kontra nago, kontra nagoelako eta kitto" hori ere ez zait bidezkoa iruditzen.
|
|
|
Eta
|
askotan
asmatu egiten dute zure puntu ahulak ikusten.
|
|
|
sare konpontzaileak kantuan aritzen zirenekoa, sagardotegien inguruko gorabeherak, ahoz aho zabaltzen ziren sorginkeria kontu bitxiak, artazuritzaileen pasadizoak... gaur egungo Ondarroan, neurri batean, galdurik dagoena ekartzen du gogora Basterretxeak. Bere oroitzapenak prosan jaso ditu batzuetan liburuaren egileak, baina beste
|
askotan
bertsoa erabili du horretarako. Bertso bilduma mardula osatu du azkenerako Basterretxeak.
|
|
|
Nik genero horren garapena jendearen askatasunari lotuta ikusten dut. Gizarte honek gauza
|
askotan
murriztu eta hegoak moztu egiten dizkigu, eta zer esanik ez, sexu kontuetan. Zenbat eta lorpen gehiago eskuratu sexualitatea askatasunez bizitzeko, orduan eta askeagoak izango gara
|
|
|
Dagoenik ere, bat
|
askotan
gogoratzen ez den herri horietako bat da Korsika. Joan bitartekoa da, hala ere, inpresio hori, behin ezagututakoan ez baita nola hala ahazten.
|
|
|
" Ni nahiko burugogorra naiz; aurrena entzuten dut, baina ez diot kasu handiegirik egiten. Gero, hotzean lasaiago pentsatu ondoren,
|
askotan
konturatzen naiz berak duela arrazoia, sekulan eman ez diodan arren".
|
|
|
Pilotan jokatzen ari zarela jendeak aholku asko ematen dizkizu, bai Martin Ezkurrak, baita kalean jendeak ere. Bai, ni burugogorra naiz, baina
|
askotan
konturatzen zara zuk daukazun irudipen horrekin gauzak ez direla ondo ateratzen, eta orduan oroitzen zara hark esandakoarekin. Eta Martin Ezkurrarekin hori gertatu izan zait, entzun bai, kasurik egin ez eta gero berak esandakoa egitera behartua egotea.
|
|
|
Ez dakit zergatik. Lehenago bizkaitarrak nagusitu ziren, geroago gipuzkoarrak, Araba aldetik ere atera ziren pilotari onak, baina gero guk hartu genuen gidaritza eta urte
|
askotan
nagusitu gara, bai, batez ere buruz burukoan. Zergatik?
|
|
|
" Etzakela jokatu". Baina
|
askotan
, demanda egiten badizu, zerorri konturatzen zara denak emanda defenditu beharra dagoela. Finala jokatzea bezalaxe da.
|
|
|
" Hainbeste urte pilotan eta oraindik beldurra?". Horixe dudala beldurra; badakit zer gertatzen den,
|
askotan
buruak eta mingainak gehiago ematen dute gorputzak berak baino.
|
|
|
Aranzadi zientzia elkartearen barruko istiluak konpontzen ari direla dirudi. Urte
|
askotan
bere zuzendaria izan da, baina orain Jesus Altuna berastegiarrak Historiaurreko departamendua zuzentzen du. Jose Miguel Barandiaranen laguntzaile handiena haren izena daraman Fundazioaren buru da.
|
|
|
Afrikan esate baterako datazio asko ditugu oso zaharrak, baina suerte handia izan dutelako. Han hezurren gainean
|
askotan
sumendi batek eztanda egin baldin badu hantxe zabaltzen dira errautsak eta errauts horiek tapatzen dituzte. Baina errauts horiek ez baldin badituzu ezin duzu askotan antzeko dataziorik egin.
|
|
|
Han hezurren gainean askotan sumendi batek eztanda egin baldin badu hantxe zabaltzen dira errautsak eta errauts horiek tapatzen dituzte. Baina errauts horiek ez baldin badituzu ezin duzu
|
askotan
antzeko dataziorik egin. Nolanahi ere beste sistema batzuk sortzen ari dira.
|
|
|
Iban Zaldua EHUko historia fakultateko irakasleari bururatu zitzaion gaia. Berak dioenez," urte
|
askotan
historia azaltzeko lehengaia testua izan da, irudiaren indarra eta zehaztasuna itzalean utziz. Baina ez dago dudarik irudiak, bere zentzurik zabalenean hartuta, argazkia, komikia eta zinema, tresna baliagarriak direla historia irakasteko".
|
|
|
Cannabisak ez du menpekotasun fisikorik sortzen (klinikoki frogatuta dago),
|
askotan
kontrakoa badirudi ere. Izan ere, cannabisa tabakoarekin nahastean, tabakismoa cannabisarekiko dependentziarekin nahastu daiteke.
|
|
|
Mundu honetan alferrik daudenak nortasun agiri eta mugak dira. Karnetean
|
askotan
ez dakigu abizena ere autentikoa daukagun... Zenbat ote gabiltza faltsifikatuta!
|
|
|
Historia, gogoratzea... denaren txikitasunari erreparatzea, gaixotasuna bide da. Baina laburpena egin zale direnek, gainera, bere historia tomo
|
askotan
idatzi nahi izan dute.
|
|
|
Topo egin, huts eginez gainera. Ziurrenera, aldez aurretik beste kasu
|
askotan
bezala. Izan ere, ez ditzagun eskuak burura gai honekin bakarrik eraman.
|
|
|
" Ez dut uste konplexurik gabeko gizarte bat nahiko nukeenik. ' Konplexu' hitza bera negatiboa da, baina
|
askotan
gure ezinak eta desorekak garbi ikusten ditugu horrela. Autokritika beharrezkoa da""
|
|
|
Txibertatik Lizarrarako bidea luzea, luzeegia, izan da abertzaleontzako eta, batik bat, garesti ordaindutako ibilbidea. Hala ere, EAJ k oso ibilbide desberdina hartu arren, urte
|
askotan
gure etsaiekin elkarlanean egon arren, eta horren ondorioak Ezker Abertzaleak ordaindu arren, orain dela bi urte berriro aukera bat mahai gainean jarri zen abertzaleon arteko elkarlana eta konpromisoak bideratzeko.
|
|
|
Festarako guneak tabernak, dantzalekuak eta antzekoak bihurtu direnetik, berriz, ez dira apenas erabiltzen. Plaza
|
askotan
dantzari koadrilak ikusten diren arren, zalantzarik ez dago plaza kopurua nabarmen jaitsi dela eta dantzari koadrilak ere ez direla lehengoak bezain handiak. Diagnostiko hori eginez jarri ziren martxan Euskal Dantzarien Biltzarra eta Ereintza Dantza Taldea.
|
|
|
Salbuespen batzuk badaude, baina oso gutxi, Euskal Herrian eta beste edozein lekutan. Hemen abesbatzetan kantatzeko ohitura aipatzen da, baina hori munduko toki
|
askotan
gertatzen da. Euskal musikan zortziko erritmo ospetsua dago.
|
|
|
Proiektu handi horiek gustatzen zaizkit, hori da Euskal Herria eraikitzeko bidea, eta
|
askotan
ideia bakarrak bihurtzen du kontzeptua errealitate: Baiona Donostia proiektu batean batzen badira, Euskal Herria errealitate bat da.
|
|
|
Laburretarako lana egiteagatik kontent naiz eta luzemetraia egin nahi badut, istorioa konplexuagoa delako da eta, bide batez, diru gehiago dagoelako eta ez bakarrik zuretzako baita musikariei ordaintzeko ere. Izan ere,
|
askotan
ezagunak ditudan bibolinjoleak baliatu behar izan ditut zerbait egiteko; alegia," trapitxeoan", eskean ibili behar izan dut. Zera nahiko nuke:
|
|
|
Horren ordez fotokopiak erabiltzen ditugu, eta konpositoreek motibazioa galtzen dute. Obrak konposatzen dituzte, baina
|
askotan
ez dira argitaratzen". Datorren urtean Tomas Garbizu jaio zela 100 urte beteko dira eta oraindik argitaratu gabe dauden bere obrak argitaratzeko asmoa du elkarteak.
|
|
|
Hauteskundeak helburu izanen ditugu, ahantzi gabe nazio eraikuntzan hasi lana jarraitu behar dugula. Izan ere, bide horretan lan desberdinen uztartzeko beharra nabarmendu da berriz ere, estrategia orokor handiek ahanzten baitituzte
|
askotan
errealitate xumeak.
|
|
|
" Nire poesia oso merkea da,/ herriaren ahotik hartu nuen/ debalde,/ eta debalde ematen diot/ herriaren belarriari". Teknika eta egituran
|
askotan
bertso librea ba du ere, beti bertsolari ta koplarien guna darabil bere esaunda guzietan. Gehiago oraindik:
|
|
|
Bertold Brechten poema ospetsu batean disidentzia mota desberdinen atxiloketa kateaz hitz egiten da. Tamalez,
|
askotan
ikusi dut poema horretan Euskal Herrian bizi dugun egoeraren isla. Poliziak komunista atxilotzean, disidentzia eta erantzun oro zapuztearekin mehatxatzen zuen tresneria geratzeko astia izanik, gizarteari prozesua noiz geratu behar zuen erakusteko baliagarria zelakoan nengoen.
|
|
|
Kanta asko egiten nituen. Bigarren honetan abestien bila joan naiz momentu
|
askotan
, gehienbat hitzetan eta melodietan. Hor prozesua eta musikarekiko erlazioa aldatzen da sormenaren aldetik.
|
|
|
Niretzat ez dago mugarik, poesia den heinean. Argi dago zure parte bat badagoela hor, baina
|
askotan
joko poetikoa da. Zure burua hilko duzula esatera irits zaitezke edo herri guztia hilko duzula.
|
|
|
Ikusten nuen hamarreko handia oso ongi zetorkidala, eta zortziko handia ere bai; zortziko txikian parafrasi handiak egitea ez da erraza. Betelanari ere beste zentzu bat eman behar zaio, betelanean
|
askotan
lehendabiziko puntu horiek ez ziren ezer.
|
|
|
Dena zen administrazioaren proiektuak sortzea. Uste dut azken urteotan politika hori aldatzen ari dela, besteak beste administrazioak berak sortzen dituen muntaien inertziak dirua gastatzeko oso aparato onak direlako, eta sarri
|
askotan
operatibitate zalantzazkoa edo errenak behintzat badirelako. Euskalgintza eta kulturgintza aurrera atera nahi bada, herri honen borondatea da artikulatu behar dena, eta ez administrazioaren borondatea bakarrik.
|
|
|
Momentu jakin batean mozorro batek eman dezake bertsotarako gaia, gero eman duelako jartzen duzu telebistan eta bolada batean denak mozorrotu nahian ibiltzen dira, eta ariketekin berdin. Epe luzerako bista falta da
|
askotan
. Herrietan urtean saio bakarra antolatzen da eta" Kristorena egin behar diagu", pentsatzen dute antolatzaileek.
|
|
|
GANDUAk jan dio ikusmira
|
askotan
egungo bertsolariari. Joan eta joan eta joan egiteko gauza da, pila alkalinoen gisara.
|
|
|
Nire ustetan bertsolaritzaren osagarri diren gai jartze eta epaitze lanetarako jendea prestatzearen zeregina da oraindik arautu gabe dagoena. Behar denean nonbaitetik sortu dira, behatzez izendatuak
|
askotan
eta izendapen horri ezetz esaten ez dakitenek egin izan dute lan hori ahal duten ondoen. Bertsolaritzaren egituran eginkizun garrantzitsu izan behar badute hori ere antolatu egin da.
|
|
|
Komunikabideetan presentzia gehiegi izatearen arrazoia
|
askotan
entzun dut baina inoz ez sinistu. Egia izan daitekeena da komunikabideek behar bezala ez lantzea baina leku emateak onurak ekarri behar dizkio berez.
|
|
|
bat belarriaren kontua, soinuarena, senarena. Konturatzen naiz, batez ere elkarrizketetan, hitz sinonimoen artean bat edo bestea hautatzea ez dela alferrikakoa,
|
askotan
silaba kopuruak eragiten duelako erritmoaren gorabehera. Beste irizpidea da hitza egokia izatea kontestu horretarako.
|
|
|
Lan bat egitean gerta litekeen gauzarik txarrena da zuk egindakoa lehendabizi zuri txarra iruditzea da. Inoiz egin ditut ahaleginak, poema batzuk idatzi eta ni konturatu arren" ez dituk onak... baina bada ezpada ere..." nirekin oso kritiko jokatzen dakiten pertsonei pasatzen (lagun handienak
|
askotan
minik handiena ematen dizutenak baldin badira ere). Eta lagunak farrez hasten badira, gaizki habil, adiskide!
|
|
|
Batetik,
|
askotan
oso multzo garbiak egiten ditugu abertzale eta espainolisten artean... eta hori baino askoz ere harreman konplexuagoak daude, badira abertzale izanik euskaldunak ez direnak eta topikoak bazkatzen dituztenak. Esaterako, jende askok uste du euskaraz oraindik ere literatura kostunbrista egiten ari garela.
|
|
|
Eta analogiaz pentsatzen dute, euskaldunok horrelako zerbaitetan ari garela. Euskaraz ez dakien nazionalista askok
|
askotan
kalte egiten dio euskal kulturari. Kuriosoa da ikustea nola, zuk liburu bat erdaraz argitaratu, eta Euskal Herriko jendeak esaten dizun," hombre, no sabia que escribieseis estas cosas en euskera".
|
|
|
Ekidistantziaren hori aspaldiko kontua daukat, eta bai, nik garrantzia handia ematen diot ekidistantziaren gai horri. Hain zuzen ere
|
askotan
jaso izan dudalako, idatziz eta bestela, ekidistantzia gorde nahi izatea irain moduan. Orduan, beste aldetik, erreibindikazioa egiten dut definizio horrekin:
|
|
|
Ikastetxean edo irakaskuntza barrenean hau oso garrantzitsua suertatzen da
|
askotan
ikastetxe euskaldun baten funtzioa erdaldunei begira zehazten baita eta beraz Sorian egindako hezkuntza proiektua kopia daiteke arazo handirik gabe. Baina Sorian ikastetxe baten betebeharrak eta Euskal Herrikoenak antzik ez, ezta?
|
|
|
Ez zuten esan behientzako pentsua zenik eta txerri, oilasko eta bestelakoentzat saldu zuten. Baina noski, Europako ganaduzaleek bazekiten zertarako ziren pentsuok eta
|
askotan
behiak elikatu zituzten jaki horrekin. Kontinente osoko osasun publikoa eta haragi industria arriskuan jarri zen.
|
|
|
Kontuan hartzeko hirugarren faktorea gu geu, euskaltzaleok, izan gara. Lan asko egin da eta asmatu ere
|
askotan
, bistan da, baina ordua da erabili ditugun diskurtsoen kritika egiteko. Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia.
|
|
|
Euskaraz ez dakiten biztanleekin informazio zubiak antolatzea premiazko lana da. Euskal munduaren garapen, lorpen, disgustu, poz eta arazoen berri zuzena izan dezaten eta
|
askotan
jasotzen ari diren mezu gaizto eta manipulatzaileen aurrean erantzuna emateko bidea izateko.
|
|
|
Edukin fantastikoa duten istorioak direla esaten du, eta ezaugarri hau garai legendarioetan nahiz gaurko egunean kokaturiko lotura modua dela azpimarratzen du. Ipuinak Arthur erregearen garaikoak, Greziako trajerien garaian edo gaur egun koka litezkeela dio, baina hauetako
|
askotan
egunerokotasuna dimentsio irrealetan azaltzen zaigula esaten du. " Ipuin fantastikoetan ohizko diren elementu liluragarriak aurkitzen ditugu, irrealitatearen auraz." (265 or.)
|
|
|
Kandelako kritikoak dioenez, Narrazioak ipuinetan kontaketa bera da nagusitzen dena, eta prosa poetikotik hurbil dabil kasu
|
askotan
, hain zuzen ere, oso harira eta ongi lotuta datozen konparazioak eransten dituelarik. Era berean esaten du liburuan erregistro barietatea sumatzen dela, autoreak aitortua baitu liburu honetan duen helburuetako bat euskarari literaturan bide berriak ibiltzen laguntzea duela.
|
|
|
Sarrionandiak sinboloen eta orakuluen mintzaira nola maite duen ikusita, pentsatzekoa da bi arteztasunak izan dituela gogoan. Izan ere, ikusi dugun moduan, bere liburuek
|
askotan
halako testuinguru kulturalaren premia eta interpretazio exegetikoaren beharra izaten baitute nolabait ulertzen, obra interpretatzen saiatzeko. Eta irakurleoi dagokigu berak iradokitakoaren haritik testua" berridaztea", horixe da Sarrionandiak berariaz irakurleari egiten dion proposamena.
|
|
|
Kandela kolektiboak (Euskal Letren dantza 1983, Hordago 1983) dioenez," poema laburrak ditugu normalean, labur eta zuzenak, koplak bezain motzak gehienak baino askoz ere garratzagoak. Epitafioak bezain garratzak eta
|
askotan
txikiagoak." (34 or.)
|
|
|
Poemaren hasieran F. Holderlinen aipamena egiten da"... baina zertarako egin poesia aro gaitz hauetan" eta poemak hain zuzen ere horren erantzuna bilatzen du, poesia egiten dihardu baina aro gaitz horrekiko kontrajarpena etengabea da, Kandelako komentariogileak dioenez," modu
|
askotan
errepikatuko duen kontrakoen binomioa ikusten da: batetik kartzelatik kanpo dagoen orok bere baitan biltzen duen" agiatasuna" (35 or.). Izan ere, kartzelaz kanpoko guztia erreferentzia oroimena edo suposizioa baita presoarentzat" gaur ere goiz ilunduko du/ zohardian izarrak biztuko (35 or.)" begira ezazu han goian ilargia/ elkarturik omen daude... (36 or.) izarrak suzkoak omen dira.
|