|
2000
|
|
|
Ez dakit, ba, nik. Garai batean jende
|
asko
bizi ginen hemeneta, ez dizut nik esango inoiz inor ezkutatu ez zenik baina, nik behintzat ez dakit ezerhorretaz. Ezertxo ere ez.
|
|
|
Landare belarkaren artean, iratze ugari aurki daitezke, bai orrazi iratzea, zein iratze arra nahiz iratze arrunta. Oihanpeko iratzeek hosto handiak dituzte ahalik eta argi gehien xurgatzeko, eta urte
|
askotan
bizi dira.
|
|
|
Hegoaldetik Karrantza ixten duten Ordunte mendietatik makina bat errekasto garbi eta laster isurtzen da, txilardi, pagadi eta larreak zeharkatuz. Karrantzarrek mendi hauetatik ateratako probetxuaren aztarnak erraz eta nonahi antzeman daitezkeen arren, oraindik ere, bertako txoko
|
askok
bizitzeko aukera onak eskaintzen dizkiete hainbat animaliari, eta ondorioz, fauna interesgarriaren gordeleku dira. Gainera, Ordunte mendietan daude Karrantzako erpin altuenak:
|
|
2001
|
|
|
Melbournen jaioa, leku
|
askotan
bizi izan da Patrick: Euskal Herrian, Irlandan, EEBBetan, Erresuma Batuan, Zelanda Berrian eta Australia barruan Perthen.
|
|
|
Espainiako estatuan jende
|
askok
bizi izan zuen 80 hamarkadan koltza olioaren kutsadura masiboa.
|
|
|
gisasumatzen dute askotan euskara ikastearena, lana aurkitu ahal izateko ezinbestekogiltza moduan, edo gainditu beharreko ikasgai moduan. Kalean eta gizarte bizitzaren edozein arlotan, euskararen presentzia hutsaren hurrengoa da, eta erdalhiztunak ez du inolako eragozpenik eroso
|
asko
bizitzeko.
|
|
|
‘Makro’ berdin handia edo luzea, eta ‘Bios’ berdin bizia. Hufeland XIX. mendeko mediku alemaniarrak termino hori bera erabili zuen denbora
|
askoan
bizitzeko modua izendatzeko, elikadura erregimenaren eta higiene arau orokorren bidez. Ez da, beraz, gauza berria, nahiz eta defendatzaile askok hala uste duten: Zen Budista filosofiaren printzipioak bakarrik sartu dira.
|
|
|
Lehen ere esan dugu: hindutarrak musulmanekin batera gizaldi
|
askoan
bizi izan dira eta musulmanen musika bezala, hein batean berauen ezkontzako jeloskeria eta usteak itsatsi zaizkie.
|
|
|
Eta gizakiagan maitari izatea. Kantek darabilen askatasunak baino
|
askoz
biziago eskatzen du Jaungoikoa maitagogoaren maitabeharrak. Gogora dezagun berriz maitagogoak maita beharra, ezagutu beharra eta hautatu beharra dakartzala beragan, on, egia, eder betea den maitagaiaren gogo/ amets bizian.
|
|
2002
|
|
|
Historiaurretik artzain kultura ezagutu duen inguru basati hauen (Urbasa izen egokia da oso)" biztanle" ei dagokienez, batez ere lasai
|
asko
bizi diren ardi latxak eta pottokak ikusiko ditugu, eta horiez gain sai zuri, basurde, basakatu, katagorri eta abarrek ere bertan dute beren etxea.
|
|
|
Beno, argi daukat jende askok esango duela liburu honek nire narratibarekin ez daukala zer ikusi handirik. Baina nire barruan jende
|
asko
bizi gara, hiru edo lau ni bai, behintzat: badago idazten ez duen ni bat, familian bizi den beste bat, prosa idazten duen ni bat, eta poesia idazten duen ni bat ere.
|
|
|
Senar" adardunaren" obsesioa J. Joyce irlandar idazlearen Ulysses (1922) eta Finnegans Wake (1939) nobeletan ere agertzen bada ere, ezkonbizitzaren nahigabeen tratamendua
|
askoz
biziagoa da Saizarbitoriaren nobelan, senarraren ikuspuntuak ukitzen baitu testu osoa. Pertsonaia horren deskribapena oso esanguratsua da:
|
|
|
Erregai ugari du munduak oraino, milioi urte
|
asko
bizitzeko...
|
|
|
Estatu espainiarrean irrati mapa nahiko nahasia zen 1950eko hamarkadan. Irrati txiki
|
asko
bizi ziren aldi berean; batzuk, komertzialak. SER eta Rato1 katekoak?; beste batzuk, Francoren aldeko alderdienak. REM, CAR eta CES izenekoak?; zenbait, elizarenak eta beste gutxi batzuk, publikoak, jaio berria zen Radio Nacional de España delako katekoak, hain justu.
|
|
|
Trajanoren a studiis idazkaria (enperadorearen irakurgaiak hautatzeko ardurarekin), a bibliothecis idazkaria inperioaren biblioteken ardurarekin, eta Hadrianoren idazkaria (ab epistolis) enperadorearen gutunak irakurtzeko lanarekin. 121 urteaz geroztik ez dakigu ezer, baina badirudi beste urte
|
asko
bizi izan zela, txukuntasunez argitaratu ahal izan baitzituen bere lanak.
|
|
|
Txosten horrek adierazten du Espainiako ibaien 36.000 kilometroetatik% 70ek “kutsadura handia duela, eta, horren ondorioz, igel asko zeuden lekuetan, orain oso gutxi geratzen direla edo desagertu egiten direla”. Biologoak azaldu zuenez, igel arrunta Iberiar Penintsulan dauden bost espezieetako bat da, eta “leku gutxian
|
asko
bizitzeko gaitasuna du; milaka igel aurki daitezke putzu txikitan, baina betiere giroa garbia bada”, azaldu zuen Purroyk, espezie hori kontserbatzeko formularik onena “ibaiak ur eta defenda daitezen” dela.
|
|
|
Gaur egun, batez besteko bizitza 70 urtetik gorakoa da ongizate maila handiko herrialdeetan. Hala ere, ez da nahikoa mutil
|
asko
bizitzea, funtsezkoa da aldi berean osasun eta bizi kalitate ona izatea. Beraz, adina edozein dela ere, oso garrantzitsua da elikadura egokia eta bizimodu osasungarria izatea; ariketa fisikoa aldizka egitea, muga eta egoera fisikoandibialaren arabera; ohitura kaltegarriak uztea (tabakoa, alkohola, automedikazioa), eta denbora librea jolas eta jolas jardueretan hartzea.
|
|
|
Gutxi dira istripuek, tumoreek edo garuneko hodietako gaixotasunek eragindako garuneko lesioei buruzko datu estatistikoak. Suspertze tekniketan izandako hobekuntzari esker, duela urte gutxi arte hiltzen ziren paziente
|
askok
bizirik irautea lortu dute, baina garun ondorio garrantzitsuekin. Horrek, biztanleria zahartzearekin batera, garuneko lesioen eragina nabarmen handitzea ekarri du.
|
|
|
Jesu Kristo jaio aurreko mende bat lehenago, ordea, Israeldik kanpoan hebrear
|
asko
bizi ziren jadanik, eta horietako anitzek beren jatorrizko hizkuntza ongi ez zekitela edo erabat galdua zutela kontuan izanda, juduek beren liburu sainduak grezierara itzultzea erabaki zuten. Horretarako, Egiptoko Alexandrian rabbi aditu talde bat bildu etaelka rren artean Hiru rogeita hamarren itzulpen famatua burutu zuten.
|
|
2003
|
|
|
buztu sapako egunetako batean, gure herri honetako jende
|
askok
bizi duen etsipen zein betekada politikoaren diagnosia egin zuen Juan Carlos Eguillor marrazkilariak «El Pais» egunkariko bere txokoan. Ikurrinez gainezkaturiko paisaia nahasi batean, hitz bakar bat:
|
|
|
Satelite berri bat egin dute Iparraldeko Korearekin. Ekarri RSSBko komunisteen alderdiko koreatarrak herria kontrolatzeko (Koreako erdiugartean, RSSBko lurreetan ere, koreatar
|
asko
bizi dira, eta hauek Rusiko nazionalidadea daukate), eraman koreatar gazteak RSSBra avioiak eta tankeak erabiltzen ikas dezaten, gudu materiala ekarri eta Korea osoa eurentzat hartzea erabagi dute.
|
|
|
Berezko areetatik kanpo baina onik irauteko toki aproposean espezie
|
asko
bizi dira, geroz eta gehiago.
|
|
|
errotzen da Boroako zentral termikoaren kontra hedatuden gizarte mugimendu indartsua. Norberaren osasunarentzat eta batez ereumeentzat (etxebizitza asko eraiki da asken urteotan Amorebieta Etxanon, ongizate horren karira, bikote gazte
|
asko
bizitzera geratu edota bertaratu delako) kaltegarria izan daitekeen, munstroa, egin nahi dute, noiz eta orain, hainbeste ustekoahaleginaren ondoren bizitza maila ona lortu dugunean.
|
|
|
Gainera, animaliak ez daude bakarrik. Inguru idor horietan, ingurumen presio berei aurre egiten dieten pertsona
|
asko
bizi dira. Beraz, Moehlman ek azaltzen duenez, tokiko artzainak kontserbazioaren kudeaketan sartzearen onurak garrantzitsuak izango dira bizitza basatirako.
|
|
|
Gauza
|
asko
bizi izan ditut aurten eta gehien bat onak izan dira. Bakan batzuk ez hain onak txarrak ez dira izan, deserosoak agian, eta oso arro nago gertatu direlako.
|
|
|
 Tentazio suaren metaforak aldaera ugari ditu. Palaciosek, esaterako, dantzara joan eta bekaturik ez egitea posible zela ziotenei, arrabioaren kastakoak â" casta de Salamandras" â ote ziren galdetzen zien (1791: 114); tradizioaren arabera, arrabioak  suaren erdian lasai
|
asko
bizi daitezke, erre gabe, baina Palaciosek halako kastarik ez dagoela erantzuten zien, edo, egotekotan, lehentxeago edo geroxeago sutan kiskaltzen direla. Frai Bartolomek ere" gorputzezco Ainguerubac" ote ziren galdetzen zien eliztar dantzazaleei:
|
|
|
Jakina denez, boto emaile erdaldun
|
asko
bizi da gure eremu administratiboetan; kopuruari erreparatuz gero, euskaldunak baino gehiago haiek dira; beraz, haiei eman zaie gure burua definitzeko aukera. Gehiengoak agintzen omen du demokrazian, gora gehiengoa!
|
|
|
Hil zuten. Frogarik gabe askotan, lekukotasun bakar batekin askotan, jende
|
askok
bizia galdu zuen horman.
|
|
|
ahots isil
|
askok
bizitzeko erregutzen diotela
|
|
2004
|
|
|
Pertsona nobleagoa edo besteekiko ulerkorragoa izaten ikasi duzun seinalea da jakinduria. Urteetan gauza
|
asko
bizi ondoren zenbait gauza ez baduzu ulertu edo ikasi, duela 20 urteko itsutasun berarekin bizi bazara, horrek esan nahi du bizitza alferrik pasa duzula. Aitzitik, gizarteak inposatu dizkizun gauzetan ez duzula denbora alferrik galdu islatzen du zure jakinduriak, hainbeste inporta zitzaizkizun gauzetan erreparatu duzula.
|
|
|
Tindufen eta zona okupatuan ez ezik, atzerrian ere saharar
|
asko
bizi da.
|
|
|
Juan Carlos Muñozek eginiko koloretako argazki ikusgarri bezain ederrekin dago osatua Fauna salvaje de los Pirineos, mendilerro horietan zehar oraindik bizirik dirauten pizti basatien portaera agertzen duen formatu handiko liburua. Bertan ikus daitezke hartzak, ugatzak, sugegorriak edo dortokak bezalako animalia
|
asko
bizitzea egokitzen zaien une erabakior ugaritan »gosea ase ahal izateko egiten duten ehizean, esate baterako; edo etsairen bati aurre egiteko momentu larrian», baina baita ondo patxadan daudenean ere. Lau ataletan banatuta dauka liburuak bere mamia.
|
|
|
Sestaon ere ijito
|
asko
bizi da. Garai batean langileek utzi zituen etxebizitza hondatuetan bizi dira horietako asko eta furgonetetan beste batzuk.
|
|
|
Zu urte
|
askotan
biziko zara oraindino, eta gero ere hil ez zara egingo.
|
|
|
Tárregaren hitzetan, ordutegi hori beteaz, urte eta erdian pertsona lasai
|
asko
bizi ahal izango da ingelesez.
|
|
|
Garai hartan gatazka sozial
|
asko
bizi zen Txilen, sindikatuek ere herri mugimendu bortitza sortu zuten, eta ikasleen eta intelektualen laguntza handia izan zen. Giro hartan, Ranguneko (Birmania) kontsul ad honorem izendatu zuten.
|
|
|
Sare hauek alderdien barrualdeko mezuak eramateko ere balio izaten zuten, informazio garrantzitsua bertatik pasatuz. Baztandar hauen mugalari lanari esker pertsona
|
askok
bizitzea lortu zuten.
|
|
|
Hemendik aurrera, produktu horiek zientifikoki bakarrik erabili ahal izango dira, behar diren baimenekin, edo farmazian, eta, beraz, gai farmazeutikoak garatu, ekoitzi eta saltzeko indarrean dagoen legedian lagunduko da. Horrela amaitzen da “alegaltasun” egoera, non substantzia
|
asko
bizi baitziren, denboraren poderioz tradizio medikotik haluzinogeno kimiko berrien iturri izan baitziren. Adibidez, ordena horretan, potentzial haluzinogeno bihurtu ziren hamar solairu daude, hala nola “Amanita muscaria”, “Boletus satanas”, “zekalearen erlezaina” edo “Lophophora”, peyotearen aitzindaria.
|
|
|
Japoniako kasua gogo biziz hartu zuten atzo AEBetako zirujau plastikoek. “Etorkizun handiko lana da, eta erredura
|
askoren
bizi kalitatea hobetu dezake. Baina oraindik ez da miraria” argitu zuen Thomas Stevensonek, Kaliforniako Unibertsitateko zirujau plastikoak.
|
|
|
Gaur ere, prentsaurrekoa egingo dutela iragarri zuten manifestariek; izan ere, azken egunotan salatzeko moduko gertaera
|
asko
bizi izan ditugu eta, hortaz, datorren domekan Barañainen egingo den manifestaziorako dei egin gura dugu, Karmele Solagurenen heriotza salatu, Patxi Caboren egoeraren berri eman eta Marixol Iparragirreren egoeraz azalpenak emateko.
|
|
|
Suomitar baserritarra
|
askotan
bizi da oihanen eta aintziren artean bere zurezko etxean galdurik, eta herri koxkorrik urbillena hogei kilometrotara duelarik. Askatasunerakoan 60% nekazaritzatik bizi ziran, eta 14% industriatik.
|
|
2005
|
|
|
Hona etorri zinen eta batetik bestera eman duzu bizimodua: Bilbo, Tolosa, Berastegi, Donostia... leku
|
askotan
bizi izan zara...
|
|
|
Ni lan egiten nuen pelikuletara baino ez nintzen joaten. Jende
|
asko
bizi da itxurakeriaz. Zineman zure irudia saltzen ari zara azkenean eta itxurakeria asko dago.
|
|
|
Izatez peruarra da, baina orain Australian bizi da, bere aitak pentsatu zuelako bertan ospatu behar ziren Olinpiar Jokoen ondorioz Sydney munduko tokirik onena izango zela etorkizun hobea izateko. Eta «etorkizuna» aurkitu zuten Manuk eta gurasoek, baina ez Liman baino hobea, Australian ere aberatsak bai, baina jende pobre
|
asko
bizi delako.
|
|
|
Ni ez naiz uniformatzaile zalea. Gizarte eta kultur
|
askotarikoan
bizi gara, aniztasuna sustatu behar dugu, bakoitzak berea gordez eta ondokoarena errespetatuz. Ni euskal hiztuna naiz, euskal kultura maite dut eta saiatuko naiz honek lekua izan dezan proiektu honen baitan.
|
|
|
Urioia erregresio bidean dagoen espezie bihurtu da, eta planetako leku
|
askotan
bizirik irauteko arriskuan dago. Bizkaiko Golkoko ibaietan nahiko arrunta izan zen, joan den mendearen erdialdean erabat desagertu zen arte, bereizketarik gabeko arrantzagatik, kutsaduragatik eta ubideen ibilgua gainditzea galarazten zioten hesiak jartzeagatik.
|
|
|
Gainazalak lehortu. Kasu horretan, beroak desizozteko baino
|
askoz
biziagoa izan behar du, baina lehortu nahi den materialaren araberakoa izan behar du beti. Metalezko pieza baten tenperatura altuagoa izango da hozkailu barrua lehortzeko baino, sakon garbitu ondoren.
|
|
|
Aurrekaririk gabeko hazkundea eta munduko herrialde
|
askoren
bizi baldintzen hobekuntza gorabehera, aberats eta pobreen arteko aldea handitu egin da azken hamarkadan. Hala adierazten du NBEren “2005eko Munduko Gizarte Egoera” txostenak, atzo aurkeztu zenak.
|
|
|
Sartutakoan, dena dela, Ametsek imajinatu duena baino are txikiagoa dela onartu behar izan du, Madokari ezer esan ez badio ere. Neskak argitu dio unibertsitario
|
asko
bizi direla holakoetan edo are txikiagoetan, lagunekin ez bada, Tokion pisuak garestiegiak direlako. Esparru bitan banatuta egon arren, esan daiteke gela bakarra dela apartamentua.
|
|
|
Eta ur garbia izaten dute, eta horko eskoletako putzua zikin egoten da beti, eta marroia da batzuetan eta berdea beste batzuetan. Baina oso zikin ere ez da egongo, ze intsektu
|
asko
bizi da putzuan, eta arrainak ere bai, eta leku zikin batean ezin da inor bizi. Amak esaten du hori askotan, leku zikinetan ezin dela inor bizi.
|
|
2006
|
|
|
Sukaldean egin, zer edo zer jan eta janari hondar pila botatzen du zaborretara. Latinoamerikan ez, han jende
|
asko
bizi da behar gorrian. Gure amak erakutsi zidan sukaldean hasten dela ekonomia.
|
|
|
Gaur egun Filosofia eta Hezkuntza Zientzien fakultatean irakaskuntzan eta ikerkuntzan ari den Joxe Garmendia Larrañaga azkoitiarrak Gipuzkoako auzo eskolen gainean egin zuen bere Doktorego tesia. Orain, Azkoitiko bailaretako eskolak, lanean, baserrietako seme alaba
|
askok
bizi izan duten eskola nolakoa izan den jakitera gerturatzen du irakurlea, XIX. mendean hasi eta XX. mendeko ia amaiera arteko Azkoitiko landa auzoetako eskolatzea nolakoa izan zen azalduz, eta auzo eskola haiek deskribatuz. Ikasle askoren memorian ondo gordeta dagoena, euren haurtzaroko eskola haietan pairatu behar izan zituzten ankerkeriak adibidez, berreskuratu du Joxe Garmendia Larrañagak bere lan honetan.
|
|
|
Sobietar Batasunetik heldu zen guztia ona zen, herrialde hartan ez zegoen akatsik, sobietikoak ziren onenak eta kito. Garai hartan jende
|
asko
bizi zen uste karratu horretan, eta gero jabetu ziren gauzak nola ziren, sobietarrak desagertzean. Baina ortodoxo samarra izanagatik ere, hezkuntza ideologia aldetik irekia zen, han denetik egin zitekeen, denetik irakurri, edozertaz eztabaidatu, dena.
|
|
|
Horretan nik uste dut asmatu dugula, oreka hori lortu dugu, eta beharrezkoa izan da. Azken urteetan ordu asko pasa ditugu elkarrekin, esperientzia
|
asko
bizi, momentu gogorrak ere bai, erabaki latzak hartu behar izan ditugu, eta desoreka guztiei bion arteko orekak eutsi die.
|
|
|
Duela ez asko ene herrian ez zen horrela gertatzen: ijito familiak etxe, kale eta toki
|
askotan
bizi ziren.
|
|
|
Baina, badakit, bestetik, Eliza ez dela bakarrik Erroma eta Erroman gertatzen dena; Elizak emaitza on asko ere baduela munduan zehar. Eta jende
|
asko
bizi dela Kristoren doktrina jarraituz, lagun hurkoari laguntzen, pertsona bakoitza Jainkoaren irudia delako eta, gure senide, gure haurride. Emaitza guzti horiek, sakrifizio guzti horiek, eskuzabaltasun horiek Eliza dira baita ere; Kristoren gorputz mistikoaren agerpena nazio bakoitzean eta lurralde bakoitzean.
|
|
|
Hala ere, XIX. mendean, eta bereziki XX. mendearen bigarren erdian, espeziea Europako erdialdeko eta iparraldeko herrialde gehienetan suntsitu zen, nahiz eta azken hogei urteetan hobekuntza nabarmena izan duen. Europan otso
|
asko
bizi dira, baina sei herrialdek bakarrik dituzte 1.000 ale baino gehiago. Espainian, 1.500 eta 2.000 ale artean daudela kalkulatzen da, eta mendebaldeko Europako populaziorik handiena da.
|
|
|
Ni bizi naizen arte jarraitu jotzen, ni bizi ez naizenean nahi duzuna egin. Eta nik baietz esan nion, sumatu gabe hori esan zidanean artean gazte samarra zela bera eta urte
|
asko
biziko zela! Eta orain ezin hasiko naiz uzten.
|
|
|
Urte
|
asko
bizi ondoren, zahartzaroak elbarritu aurretik, Zeusek arte (gizatasunaren adierazgarri omen da zuhaitz hori) bihurtu zuen Filemon, eta ezki, berriz, Bauzis (ezkontza barruko maitasunaren zuhaitza omen da ezkia).
|
|
|
Ezin esan bete betean asmatu zutenik, horri dagokionez. Lasai
|
asko
biziko ginateke gaur egun euskaldunak itsaso zabaleko gure irlatxoan, hizkuntza gatazkarik gabe, ezker eskuin eta atze aurrean lehia krudela eginen ligukeen hiz  kuntzarik gabe (barkatu, lehia ez dute hizkuntzek egiten, haien erabiltzaileek baizik).
|
|
|
Aipatutako artikuluan Fishmanek paragrafo gutxi batzuetan zoragarri deskribatzen du hizkuntza eta kultura baten galera prozesuan zehar hizkuntza eta kultura horretako kideen artean gertatzen den" drama", gertatzen den izaeraren krisia eta segurtasun galera. Besteak beste, euskaldun
|
askok
bizi izandakoa, bere garaian beste hizkuntza batean hitz egitera behartuak izan zirenean, edota beste erreferente batzuek gidatzen zuten kultura batean" moldatu" beharra izan zutenean.
|
|
2007
|
|
|
Libanon eta munduan, jende
|
asko
bizi da bertako jendearekin batere nahastu gabe.
|
|
|
Kanporantz goazela saguzarren gorotza topatu dugu lurrean.
|
Asko
bizi omen dira kobazuloan, baina guk ez dugu bakar bat ere ikusi, lastima. Beste bisitari batzuen arrastoak ere ikusi ditugu, seinaleak, mugarriak eta buztinez egindako irudi bitxiak horman itsatsitako aurpegiak.
|
|
|
Landareek berez ekoizten dituzte fruituak, bai, baina ez guretzat, gizakiontzat. Landare
|
askoren
bizi zikloaren zati bat dira fruituak, ugaltzeko beharrezko bitartekariak, hain zuzen, landarearen haziak izaten baitituzte. Azken finean, ugaltzea da espezie guztiek bete beharreko eginkizuna biziraupena bermatzeko.
|
|
|
Marearteko zabalgune handi horretan espezie
|
asko
bizi dira, besteak beste, karramarroak, lapak, muskuiluak, anemonak, algak... Animalia eta landare bereziak dira, oso kondizio zailei aurre egiteko gai izan behar baitute.
|
|
|
Hori eta horrenbestez: «Oraingoz, identifikazio maila etnikoek eta nazionalekizango dute lehentasuna, eta biztanlegoarentzat
|
askoz
biziago eta hurbilago izatenjarraituko dute, Europa bezalako identitate erregional abstraktuago, lainotsuago etamaila altuagokoak baino». Bat nator erabat Smith-en iritziarekin.
|
|
|
den taldebaten ordez,, ni? bezalako norbera
|
asko
bizi da, eta ez dago argi zer nolako, elkartasunak, biltzen gaituen.
|
|
|
Oso da garrantzitsua gogoan izatea familia horietako asko eta
|
asko
bizi direla politikoki oso bestela pentsatzen duten familiak bizi diren eraikuntza beretan, eta litekeena da azken horiek, termino bigun xamar bat erabiltzearren, errebantxa zikinezko ekintza batean, alde egin gura luketenen irteera oztopatzea(?). Autoen gurpilak zulatuko dituzte, zioen batek, Barrikadak altxatuko dituzte eskaileretan, zioen beste batek, Igogailuak indargabetuko dituzte, zioen hirugarren batek, Silikona sartuko dute sarrailetan, indarrez botatzen zuen berriz lehenak(?), Gure kontra egingo dute oina etxeaz kanpo jar dezagun unean, Aitona hartuko dute bahituran (Saramago, 2004:
|
|
|
Brasilen, esklabotzaren antzeko baldintzetan lan egiten duten 25.000 eta 40.000 lagun artean daude, Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LANE) 2006an egin zuen txosten baten arabera. Amazoniako oihanarekin muga egiten duten nekazaritza eskualdeetan oso hedatuta dago jarduera hori, eta jende
|
asko
bizi da “zaurgarritasun eta miseria handiko egoeran”, erantsi du lanak. Kasu horietako gehienak 18 eta 40 urte bitarteko gizonezkoak dira, beste eskualde batzuetan aukera bila dabiltzanak, eta janariaren truke edo, batzuetan, soldata barregarri baten truke ustiatzen dituzten taldeen esku amaitzen dira.
|
|
|
Alemaniako Dormagen herrian hondakin arriskutsuen errauskailu bat eraikitzearen eta Leverkusen en handitzearen berri eman zuen. Gaur egun, 300 bat enpresak, Alemaniakoek zein kanpokoek, jende
|
asko
bizi den eskualde batean dauden instalazio horietara 600.000 tona produktu oso toxiko bidaltzen dituzte urtean, adierazi du Ekologistak Martxan taldeak.
|
|
|
50 eta 70 metro koadro bitarteko etxebizitzak dira, eta arrazoizko prezioan eskainiko lirateke, oraindik zehaztu gabe. Ondo konponduz gero, gazte
|
askok
bizitzeko etxe bat aurkitzeko ametsa bete ahal izatea lor liteke, prezio onean. Gainera, alokairuko etxe gehiago izateak etxebizitzaren prezioa jaistea erraztuko luke.
|
|
|
Egoera horiek gehiago onartzeko eskatzen al du CEOMAK? CEOMA erakundeak Mendekotasun Legea abian jartzea espero du, izan ere, lege horretatik eratortzen diren laguntzek, berez, Espainiako familia
|
askok
bizi duten egoera larria aitortzen dute. Konfederaziotik aldarrikatzen dugu gizarteak onar dezala adineko ezinduak zaintzen familia askok egiten duten lana, eta, hain zuzen, Estatuak konpromisoa har dezala haiei laguntzeko.
|
|
|
Ekonomia gizakiarena da, eta ez gizakia ekonomiarena. Ekonomiaren sustapena ere
|
askoz
biziago eragiten da gizakia bera helburutzat hartuz, beste edozein gizakiren zerbait hautatuz baino. Ez dugu gogoko Kutxak merkatuaren eta irabaziaren sail bakanera alboratzea.
|
|
2008
|
|
|
Etzi, frontea pasako da lurraldetik. Ipar haizeak indarra hartuko du eta kostaldean zakar ibiliko da; Nafarroako hegoaldean ere ipar haizea
|
askoz
biziago ibiliko da. Hodeiek zerua estaliko dute, eta Kantauri isurialdean zaparradak botako ditu; barnealdean noizbehinka euri arina egingo du.
|
|
|
Guk orain dela urte
|
asko
bizi genuen berdina bizitzen ari da orain, eta konturatu gabe, freskotasuna eman dio taldeari. Ahotsaren inguruan ez dago ezer berririk esateko:
|
|
|
Ai, ene! Baina bitartean lasai
|
asko
bizi izan nauk, behin ere neure buruari gutizia bat ukatu gabe, ohe gurian lo eginez eta jakirik goxoenak janez eguna joan eta eguna etorri, itsasoan ez nintzenean behintzat. Eta nola hasi nintzen?
|
|
|
Berak bere liburutegian erreskadan jarritako idazlearen liburuak erakutsiko zizkidan, irakurtzearen poderioz maiztuak, eta ez dakit zenbatgarren aldiz saiatuko nintzaion ni ez nintzela idazlea esaten. Baina alferrik izango zen honezkero, gauzak pixka bat atontzen arituko baitzen egongelan, zeregin
|
askorekin
bizi diren emakumeen etxeetan beti baitago halako desgobernu atsegin bat: zetazko galtzerdiak alfonbraren gainean, gona bat eta kolore biziko bragak aulki baten gainean.
|
|
|
Eta bestetik Argentinako diktadorea defendatzen zeuden galestarrak. Argentinan galestar
|
asko
bizi baita eta zonalde batzuetan galestarrez bakarrik hitz egiten da, Patagonia aldean. Elkarren kontra egin zuten borrokan.
|
|
|
–Gauza bat da esatea eta bestea bizitzea. Guk ez genuen gure senarrekin gauza
|
asko
bizitzen, bata itsasoan egoten zen eta bestea lehorrean. Gauzak kontatzen genizkion elkarri.
|
|
|
Bere lagun
|
askok
bizia galdu zuten ozeanoko uretan. Ezin izan zituzten (inolaz ere) salbatu.
|
|
|
adar> hautsi > ak, > poema edo liburu baten izenburu gisa irakurtzean adibidez; edota ustezko testuinguruak engainatzen gaituenean. Adibidez, Altubeko oihanean, orein
|
asko
bizi dira, eta han arrek urtero beren adarrak botatzen dituzte. Horregatik mendizale batzuk haraxe joaten dira, adar erori horien bila.
|
|
|
Darwinismoa selekzio edo hautespen naturalari eta ondo egokitzen direnen biziraupenari buruzko teoria da. Horren arabera, garai batean, espezie
|
asko
bizi ziren Lurrean, baina, ingurunearen egoera aldakorrera egokitzeko ezintasunaren ondorioz, horietako batzuk desagertu egin ziren historiaren uneren batean. Bizirik irautea lortu zuten espezieetako kideetatik ere, ingurunera ondo egokitu ziren banakoek soilik iraun zuten bizirik eta horiek ondorengoei transmititu zizkieten beren ezaugarriak; hala, horiek bizirauteko zituzten aukerak areagotu egin ziren.
|
|
|
Estresaren eta tabakismoaren arteko erlazioa aurkitu dute teknika horien bidez. Aspaldian bazekiten lotura bat egon behar zela: erretzaileek berek diote erretzen dutela estresa gutxitzeko, eta bizi une estresagarrietan erretzeko gogoa
|
askoz
biziagoa dela. Harrigarriena zera da:
|
|
|
Soto gehienek hiru baldintza horiek betetzen dituzte eta, seguru asko, horregatik, misteriozko film eta eleberrien ohiko agertoki bihurtu dira. Baina, eleberriak aparte utzita, kontua da jende
|
asko
bizi dela lur azpian, nahiz eta ez dauden kontabilizatuta, ez direla errolda ofizial batean sartzen eta ez dutela beren egoera besteekin partekatzen. Haien existentziak protagonismoa hartzen du gertaeren albisteetan, erorketa edo sute batek ilunpeko bizi baldintzak agerian jartzen dituenean.
|
|
|
Zergatik ez? Kabiar gabe lasai
|
asko
bizi daiteke. Baina hezkuntza edo osasuna negozio bihurtzea, esku pribatuetan uztea, hori ez dut onartzen.
|
|
|
Chelseak enegarren saioa egingo du begiz jota duen txapelketa irabazteko. Roman Abramovichek
|
asko
bizi ditu bere taldearen garaipenak eta porrotak, baina hura ere itzalean bizi da. Nahiz eta Jose Mourinhorekin izandako ika mikaren ondoren taldea hausteko arriskua zegoen, baina krisia ondo gainditu zuten Stamford Bridgekoek.
|
|
|
Azken sare horretan, herrialde osoko 154 elkarte feministek hartzen dute parte. Egunerokotasunean emakume nikaraguar
|
askok
bizi duten indarkeria egoeren kontra egitea da Altamiranoren lanetako bat. Indarkeria horren faktoreetako bi gaur egungo globalizazio neolierala eta gizartearen ikuspegi indibidualista dira, Altamiranoren ustez.
|
|
|
Gauza asko, sentipen
|
asko
bizitako garaia izan da niretzat. Batzuk txarrak, besteak onak.
|
|
|
Maniren kasuak garrantzi handia du, eragina izan dezakeelako inguruko herrialdeetan eta milaka lagunen bizitzan. Esklabotzaren aurkako Anti Slavery International erakundearen arabera, 40.000 bat esklabo daude oraindik Nigerren, eta Afrikako mendebaldeko zenbait herrialdetan, Malin edota Mauritanian esaterako, jende
|
asko
bizi da bere buruaren jabe izan gabe; Mani orain arte bezala.
|
|
|
Demokrazia? Demokraziaren ordez salbuespen egoera bizi dugu, makur
|
asko
bizi ere, egun, euskaldunok, eta mendekua mendekuaren gainean. Atxiloketak, inkomunikazioak, torturak, kartzelak... ez dira aski nonbait.
|
|
|
Beste gizarte bat nahi dugu. Gaur egun, jende
|
asko
bizi da krisialdian, pobrezian murgilduta eredu horren ondorioz, janaririk gabe. Gainera, balioak ere galduta daude, diruak pertsonak baino gehiago balio du eta.
|
|
|
–Zuk
|
asko
bizi izan duzu azken egunotan.
|
|
|
–Munduak beti ditu beste izen batzuk. Ni
|
asko
bizi izandakoa naiz zure aitarekin. Zure aita...
|
|
|
" Bixiketan" esaten zaie zenbait lekutan ume jolas jakin batzuei; umeak bixiketan edo helduen bizi (modu) a imitatzen, apropostako zerekin. " Berriketan" esaten zaio leku
|
askotan
bizitzeari utzitako helduen jardunari. Eta, bien artean, benetako bizitza dago, biziaren erdiko trontzoa dago:
|
|
|
Potrotaraino eginda jende
|
asko
bizi da; potroraino eginda, nonbait, inor ez.
|
|
2009
|
|
|
Minbizia kasu asko ezagutzen dira egunero, gaur egungo aurrerapenekin
|
askok
bizi iraupena luzatzen dute edo kasu askotan, minbizia kendu eta bizitza normala egiten dute. Baina heriotza ere suertatu daiteke eta minbizien artean arriskutsuenetarikoa, kolon minbizia dugu.
|
|
|
Familia
|
asko
bizi da zentraletik, baina langileen egoera ezin da arrazoi nagusi bilakatu, euren ogibidea gainerako biztanleentzat arriskua eta zabor nuklearraren hipoteka badakar. Langileei bestelako irtenbideak topatu behar zaizkie eta, horretan bai, erakundeek zerikusi handia dute.
|
|
|
Bilboko kaleetan ere inspirazio handia hartu dut. Disko honetan batu ditut kultura eta jende
|
asko
bizi den hiri batean bizita jaso daitezkeen sentimendu eta ikuspegiak.
|
|
|
Egun hartan irakasleak ginen, baina ikasleek ere badute zer esanik zure irakasle izaeraren gainean. Oroitzapen
|
askoren artean
bizi bizi dugu zure ikasle eta geroago lankide izandakoaren testigantza. Zure ordezkapeneko lehen saioan" Ni ez naiz Txillardegi" esanaz aurkeztu omen zuen bere burua zure ikasleen aurrean.
|
|
|
Gazteek gurago zuten pisuetara joan eta hirian bizitzea. Mungian, esate baterako, Jatabeko seme alaba
|
asko
bizi da egun.
|