|
2000
|
|
|
Urte asko pasa ditugu sekulako astakeriak egiten. (...) Aurrrekontuak murritzak izan arren, gauza
|
asko
egin daitezke. Mutur batetik bestera joan da:
|
|
|
Lehentasunak aspaldi daude ezarrita, betetzen diren gero beste gauza bat da. Gauza
|
asko
egin da, baina hutsune handiak ditugu erabileraren aldetik herritarrei zerbitzuak ematerako orduan. Bestetik, oraindik ez dugu lortu euskalduna benetan euskaraz zuzentzea administrazioari; administrazioa oso errespetuzko gauzatzat dugu herritar gehienok, eta uste dugu administrazioan dagoenari erdaraz egiten badiogu ez dugula inolako arazorik izango.
|
|
|
Euskara batua eta euskalkiak bat dira, euskara; askotan badirudi kontrako gauzez ari garela.
|
Askotan
egiten dugun estandar hori oso erdaldundua da eta hor dago arazoa. Denona den altxorra dugu hor eta hori baliatu behar dugu.
|
|
|
Baten batek hartu du gidaritza eta proposamenak egiten hasi baina jendea modu askotara bildu da lanera, besteei begira egon gabe. Jende asko dago eskoletan, udaletan, herrietako txokoetan... eta guztien artean gauza
|
asko
egin daiteke.
|
|
|
Arrazoi orokorra aipatu digu: euskal literatura txikia da eta ez die toki
|
askorik
egin genero espezifikoei. «
|
|
|
». Lagundu dit, bai, hemen egon izan banintz biziko ez nituen beste gauza
|
asko
egiten ditut
|
|
|
Euskara erakusteko lanez gainera, euskara bera aztertu asmoz lan
|
asko
egin zuen. Horren ondorioz, 1975ean euskaltzain urgazle izendatu zuten, bere sarrera ekitaldian «Azentu diakronikoa Eibarko euskaran» lana irakurri zuelarik.
|
|
|
Lanarengandik ihesi ez ginen ibiltzen, eta gehiago esango dizut, urguilua izaten genuen lan
|
asko
egiteko: esaterako, nik azken urtetan makinarekin mendia zulatzen jardun nuen, eta egunean 30 metro baino 50 metro zulatzea nahiago izaten genuen!
|
|
|
Egitasmo horiek abiarazteko, PSOEren balizko gobernu berriak, ikuspegi juridikotik begiratuta, Lege Elektriko berria egin luke. Gaur indarrean dagoena 1997an onartu zuen PPk eta aldaketa
|
asko
egin litzaizkioke. Horri guztiari honelako operazio baten kostu ekonomiko izugarria gehitu behar zaio.
|
|
|
Zailtasun
|
askorekin
egin dugu topo, eta zergatik ez esan, asko zuzenean administrazioarekin zerikusia dutenak. Arazoak ez dira programarenak berarenak izan, errealizazioarenak baizik.
|
|
|
Lehen Hendaia ingurutik etortzen ziren ere. Dena dela, ikasleek kilometro
|
asko
egin behar dituzte klasera joateko, eta hori dela eta, Seaskak barnetegi bat zabaldu zuen Kanbon. Ikasturte honetan 34 ikaslek ematen dute astea barnetegian, hala ere, aurreko urteetan 60 gazte izatera iritsi izan dira.
|
|
|
Gaur egun euskal selekzioaren erronka nagusia ofizialtasuna lortzea da, baina Joseba Gotzonek berak esaten digun moduan zailtasunak handiak dira oso: " Askok esaten dute legeari begira gauza
|
asko
egin daitezkeela. Legearen aldetik ez dago aitzakiarik.
|
|
|
Aurretik zaintzen bada eta gauzak ongi egiten badira, aukera handiak izaten dira gauzak ongi ateratzeko. Ibili izan naiz botillero, ez orain, aspaldiko urtetan ere, nire anaiarekin, Urzainkirekin eta koadrila oso batekin... eta haiekin lan
|
asko
egiten nuen entrenamenduetan. Gero, gehien nabarmendu zena, Patxi Eugirekin ibili nintzenean izan zen, baina aurretik ere ibilia nintzen.
|
|
|
Gure garaian herrian aritzen ginen baina orain umeak herri handitara joaten dira eskolak direla eta, eta han ez badiezu jartzen egokiera bat pilotan aritzeko, zaila da pilotariak ateratzea. Ikastolek lan
|
asko
egin dute arlo horretan. Kosta zen, ez zen ulertzen zergatik ez zen hainbesteko afiziorik, baina orain ikusten da herri handietan lan handia egin dela.
|
|
|
litzatekeela uste dugu. Gauza asko dago hemen, Barandiaranek lan
|
asko
egin zuen. Barandiarani egin zitzaizkion omenaldi asko bere garaian, baina omenaldi hoberena arkeologia museo bat eraikitzea izango litzateke.
|
|
|
Zinezko arazoa ez da kalitatea, kantitatea baizik: mendian gauza
|
asko
egiten da eta jende gehiegi dabil. Errentabilitatea eta berekoikeria nagusi, badira inoiz ez bezalako posibilitateak oreka ekologikoa eta paisaiak hankaz gora botatzeko, eta segur botako direla.
|
|
|
Azken urte honetan zenbait lekutan atzera begirakoak egin dizkidate. Nire lanak ordena kronologikoan erakutsi ditut eta, orduan konturatu naiz zein bilakaera egon den,
|
asko
egin dut hobera, baina oraindik asko dut ikasteko. Lau laburren artean koherentzia handia dagoela konturatu naiz.
|
|
|
Benetako politika linguistiko bat finkatzeko bitartekoak, kasu. Indarrean jarri dugun prozesuan konfiantza osoa dut, lan
|
asko
egin baitut berean. Ez du gure arazoen konponbidea magikoki ekarriko, baina formula moderno bakarra da etorkizunean.
|
|
|
Euskalgintzaren oinarriak ez dira finkatu. Lan
|
asko
egiten da kuantitatiboki, baina maila kualitatiboan oinarririk ezarri ez izanean ikusten dut nik arazoa. (...) Euskalgintzaren oinarriak huts egiten duela diot, eta bi puntutan oinarritzen naiz:
|
|
|
Komunikabideak ziren kultura. Orkestra, HABE, antzerki eskola... gauza
|
asko
egin ziren, baina telebista eta irratia ziren helburu nagusi. Legedia ARGIAren neurrira egin genuen, berak jaso zituen lehen dirulaguntzak.
|
|
|
Esaterako, orain Iñaki Elizaldek luze bat egiten badu, badakit zein lana izanen dudan, bere narratiba ezagutzen dudalako eta gu bion artean halako konexioa dagoelako. Ahatik, Espainian pelikula
|
asko
egiten da baina erdia baino ez da estreinatzen eta ikusi, hamar besterik ez. Gauza, hamar horietan sartzea da.
|
|
|
|
Askotan
egiten didaten galdera da ea ordenagailuz egindako musika hotza den. Ordenagailuak bakarrik ez du ezer egiten.
|
|
|
Orain oroitzapen goxoa dut, baina orduan ikusi nuen zer den euskara bizia. Ordura arte ikasitakoa ere bizia da, Bilboko tabernetan eta
|
asko
egiten genuen, baina baserriko mundua zer den, eta...
|
|
|
Begiratu besterik ez dago sukaldarien fenomenoari: Argiñanok hamaika programa egiten ditu hemen eta Hego Amerikan, Subijanak urte
|
askoan
egin du saio bat... sukaldariak konturatu dira, telebistan euren errezetak saltzea ez dela euren kalte: amateurra ez da sekula bere mailara iritsiko, ez ditu izango berak dituen erraztasunak, tresnak, langileak...
|
|
|
Bertako itzultzaileak oso onak dira, erreferenteak dira. Lan
|
asko
egiten da esparru honetan. Izan ere, lehen erdaratik itzuli behar zen, baina orain euskaraz sortzen dena ere erdarara itzuli behar da.
|
|
|
Euskarazko eta gaztelerazko idazlanak ditu Juan San Martinen azken lan honek, egilea irakurlego zabalari zuzentzen zaiolako, eta denek ulertua izatea nahi duelako, giza eskubideen egoera baitu hizpide. Eta giza eskubideen arloan euskaldunak munduari egindako ekarpena oroitarazten du, Frantzisko Vitoriakoa, Martin Azpilikueta, Aita Manuel Larramendi, Peñafloridako kondea, Joannes Etxeberri, Jesus Galindez, eta 1968an Bake aren Nobel Saria jaso zuen Rene Cassin baionarra bezalako
|
askok
egindako ahaleginak gogoratuz, egungo egoeraz tristatzeko, ETA eta GALen hilketak gaitzetsiz eta kale borroka baztertuz. Baina hizkuntza oro ere bere hiztunen giza eskubide bat denez, euskararen egoerak kezkatzen du San Martin:
|
|
|
Eta irakurtzeko gaien artean, Andres Urrutiaren" Frai Bartolome, lapurretatik ekologiara: ...t; Aita Jose Luis Beobide Olivares", Patxi Juaristiren" Zer gertatzen ari da euskal herriko biztanlegoarekin?", J. Mª Arrizabalagaren" Donostiako kupulak (1)", Luis Arostegiren" Jainko bizikizunak gure gizartean", Andoni Olearen" Teresa Lisieuxkoa ta Teresa Neumann", Luis Baraiazarraren" Arantza eta larrosa", Ana Urkizaren literatur kritikak,
|
askoren artean
egindako kontakizunak eta Agustin Zubikarairen" Itxasmin eta bizimin" aipa genitzake.
|
|
|
Lehenengo diskoan, abestiak erori egiten zitzaizkidan gainera, abestiek harrapatzen ninduten ni. Kanta
|
asko
egiten nituen. Bigarren honetan abestien bila joan naiz momentu askotan, gehienbat hitzetan eta melodietan.
|
|
|
Artean ezin da behin eta berriro gauza bera errepikatu. Artea berez bilaketa prozesu bat baldin bada, galderak egitea bada, ezagutzen denarekin eta arrakasta duenarekin ezin da galdera
|
askorik
egin, eta orduan beste zerbaiten bila jo behar duzu. Noski, askoz ere atseginagoa da bestea, baina horrek ez ninduen asetzen.
|
|
|
Ezinezko adiskidetasun bat deskribatzen zaigu bertan, alegia txepetxa eta sugearen artekoa, txori txiki potolo moko zorrotz eta buztan zuta horrek kontatua. Habia uzteko garaia heltzen zaionean, mundua ezagutu eta adiskide
|
asko
egiteko gogoz sutsu da txepetxa. Egiten dituen lagun berrien artean, ordea, sugetxo bat dago.
|
|
|
Ezinezko adiskidetasun bat deskribatzen zaigu bertan, alegia txepetxa eta sugearen artekoa, txori txiki potolo moko zorrotz eta buztan zuta horrek kontatua. Habia uzteko garaia heltzen zaionean, mundua ezagutu eta adiskide
|
asko
egiteko gogoz sutsu da txepetxa. Egiten dituen lagun berrien artean, ordea, sugetxo bat dago.
|
|
|
Izan ere, Francoren diktadurapean ez zegoen ongi ikusia indarrean zeuden lege eta erabakiak zalantzan jartzea. Gainera, epaiketa militarra zela-eta, badaezpada ez bazen greba eta mobilizazio
|
asko
egin zirelako, hiru hilabeteko salbuespen egoera dekretuz ezarria zuen Espainiako Gobernuak. Zer zen salbuespen egoera?
|
|
|
Kontuan hartzeko hirugarren faktorea gu geu, euskaltzaleok, izan gara. Lan
|
asko
egin da eta asmatu ere askotan, bistan da, baina ordua da erabili ditugun diskurtsoen kritika egiteko. Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia.
|
|
|
Hala ere, jende
|
askok
egin duen lan izugarriari esker, dudik gabe, eta gure gizartearen barneko korronte eta nahi sakon batekin sintonizatzen duelakoz, seguru aski, euskarak aurrera egin du, modu harrigarrian egin gainera.
|
|
|
Era berean, autore askoren artean atonduriko liburuak ez ditugu kontuan izan, gure helburua batik bat idazle berrien lanak ezagutzera ematea izan baita, eta ahal den neurrian hauen ibilbidea zedarritzea. Beraz, idazle
|
askoren artean
eginiko lanak gure asmoetatik haratago daude.
|
|
|
Bakeari buruz hitz
|
asko
egiten da, baina lortu ote genezake hizkuntza txikiagoak ukatuz. Egiazki, bakerik nahi baldin badugu, guztiok elkar errespetatu beharra dugu, naturalezak eman diguna bizirik iraunarazteko eskubidea emanaz eta laguntzak eskainiz.
|
|
|
Autodeterminazioa aldarrikapen naturala dela esatea, ordea, ez da nahikoa.Aitzitik, autodeterminazioak arrazoiketa eta eztabaida
|
asko
egitea merezi du; izanere, demokraziaren gorespen itsuaren garaiotan, autodeterminazioa bera ere gorespen horrek kutsatuta agertzen baita. –Autodeterminazioa?
|
|
|
Filosofia era
|
askotara
egin daiteke gaur egun, legitimazio guztiz. Kontua, hartaz, hauxe da:
|
|
|
Terapia sexualaren fokapen
|
askori
egin dakiekeen kritika handienetakoa, seguruenik, medikuntzatik sortzen den eredu klinikoa barneratua izatea da, zeinetikkausa efektu erlazio zorrotza eratzen den. Fokapen honek mugak jartzen dituaskotan,, klinikalizatuak?
|
|
|
Elkarrizketa ez da jarraituzko borroka bat izan behar, kazetaria pixka bat jazarzale izatea ona den arren. Bestalde, lausengu eta balaku
|
asko
egitea, morrokokeria bezain txarra izan daiteke.
|
|
|
Zalantzarik ez dago gai garrantzitsua eta gogoeta
|
asko
egitekoa dela ondoren jorratuko duguna. Irrati emandegi batek albisteak nondik jasotzen dituen jakiteak eta kanal horiek aztertzeak asko adierazi ahal digu irratiaren ezaugarriez, irratilari kopuruaz eta irratiaren joera ideologikoaz.
|
|
|
Honaino eman du sokak, gehiago ezin luzatuta hautsi denak. Batez ere, zilegi bazait, suizida
|
askok
egiten duten legez, barkamena eskatu nahi nioke pertsona bati: Txemari.
|
|
|
Ni bakarrik ibili izan banintz, ez nin  tzen turisten itsasontzian sartuko, ez nintzen ura jausten den tokiraino jaitsiko. Eta taldean, blai eginda egoteak itxura xelebrea ematen zigula, aspaldiko partez gaur barre
|
asko
egin dut.
|
|
|
Popocatepel Mexikoko sumendi baten izena da, eta nire haur denboran sumendi bat bezain sutsua nintzelako eta frikunkeria
|
asko
egiten nuelako, gure ama zenak Popo deitzen zidan.
|
|
|
On egin zidan. On egin zidan barre
|
asko
egin nuelako. Eta negarra ere franko.
|
|
|
Danek bihar Grand Canyon entzutetsura hel  tzeko asmoa duenez, gaurkoan milia
|
asko
egin behar izan ditugu. Eta milia horiek egin bitartean, furgoneta berriro ere denboraren makina bilakatu zait eta ezin izan diot oroitzeari utzi.
|
|
|
Poema
|
asko
egin dira arbola irudi hartuta: gogora dezagun Manex Erdozaintziren" Gure etxegibeleko haritza", edo Lizardiren" Zugaitz Etzana", garaikide zuen Amado Carballo poeta galegoaren" Os piñeiros mortos" oroitarazten didana beti...
|
|
|
" Eta jaten amaitu bezain laster, atsegin pixka bat hartzen zuten kantuan eta suaren inguruan dantzan. Atseginaldia amaitzerakoan, jaiaren buru egiten zuen pertsonak arrautzopil handia egiten zuen, ertzetan txigortua, am bonnach bela tine zeritzana —hots, Beltaneko opila— Puska
|
asko
egiten ziren, eta handikiro banatzen bildutako guztien artean. Puska jakin bat hartzen zuenari cailleach bela tine deitzen zioten, hots, Beltaneko carline a, lotsabide handiko izena.
|
|
|
Aguarrasa eta trementina ateratzen dira, besteak beste, pinuen erretxina horretatik. Erremolatxa ere
|
asko
egiten zen lehen; udazken beranduan edo neguan biltzen zuten. Izoztearekin ere hantxe aritzen ziren nekazariak erremolatxa biltzen, eskuak zartatuta zituztela.
|
|
|
Eta ez duk mendi bakar baten edo gutxi batzuen kontua. Leku
|
askotan
egin nahi ditiztek honelako parkeak, ez energia beharrari erantzuteko, negozioa egiteko baizik. Ez ditek planteatzen zenbat energia genukeen ondo eta lasai bizi ahal izateko.
|
|
|
Lizardiren omenezko monumenturako bidea hartu nuen lehen egun hartan, Margaren gutun harrigarriari men eginez; baina ez, handik askoz gertuago egon arren, Tolosatik, Andoaindik abiatuta baizik, eta handik ere ez zuzenean, itzulinguru luze
|
askoa
eginda baizik. Gris zegoen zerua, eta tarteka euria ere egiten zuen, indar handirik gabe baina.
|
|
|
Oroitarri, hilarri eta hilobi
|
askoren aurrean
egiten ditugu egonaldi luzeak; geureen aurrean ere izaten gara, jakina. Marga, Txiki eta Otaegi ez ditugu berriro ikusi, eta beste hildakorik ere ez zaigu, oraingoz behintzat, suertatu bidean.
|
|
|
Marga, Txiki eta Otaegi ez ditugu berriro ikusi, eta beste hildakorik ere ez zaigu, oraingoz behintzat, suertatu bidean. Jende
|
askorekin
egiten dugu topo hala ere. Bigarren mailako errepide batera edo herri txiki bateko plaza ingurura jaisten garelarik maiz ikusten dugu Goizeder, ihesean beti, polizia autoen uluak eta argi urdin birakariak orpoz orpo; batzuetan, haatik, mendian ere ikusten dugu, herri batetik besterako bidea oinez egiten, eta horrelakoetan gurekin solasaldi labur bat egiteko astia hartzeko moduan izaten da.
|
|
|
Aitatxik, berriz ere espatula lanari ekin eta: " Orain etxe
|
asko
egiten ari da", esan zuen. " Batean edo bestean...", esan zuen Xanek.
|
|
|
" Nik... ba, honekin... Bo, ez dut ezer
|
askorik
egin", esan zuen; ez zuen Gari, ez zuen teilatuko matxura ere aipatu nahi izan. Bonifaziok, Xani tinki begira, bere nahasiarekin gozatu egiten zuela zirudien.
|
|
2001
|
|
|
Ez da bortitza izan, baina bai izugarri atorrante eta ernegagarria. Asko erretzen omen dut, gehiegi; kirola
|
asko
egiten omen dut, gehiegi; asko argaldu omen naiz, gehiegi; lan asko egiten omen dut, gehiegi... bizi denaren ezaugarri bat da hori:
|
|
|
Ez da bortitza izan, baina bai izugarri atorrante eta ernegagarria. Asko erretzen omen dut, gehiegi; kirola asko egiten omen dut, gehiegi; asko argaldu omen naiz, gehiegi; lan
|
asko
egiten omen dut, gehiegi... bizi denaren ezaugarri bat da hori:
|
|
|
Gainera Errioxako izendapenak ospe handia du, ardo ona egiten delako. Baina orain ikusten da toki
|
askotan
egin litekeela ardo ona. Konpetentzia handia dago, atzerrian oso prezio onean egiten ari dira ardoa:
|
|
|
Demokrazian sartu ginenetik, jendeak alderdiengan delegatu du eta delegazio hori hor geratzen da. Alderdiek promesa
|
asko
egiten dituzte, eta gainera komunikabideak beraien esku daude. Gobernua bera, EAJ bere eraikuntza nazionala egiten ari da egunero.
|
|
|
Gauza
|
asko
egin ahal da, baina lehenetako bat gizarte eredu bat berdiseinatzea. Orain arte marxismoaren barruan indar produktiboen garapena sozialismoaren oinarri ezinbestekoa zen sozialismoa eraikitzeko.
|
|
|
Morris ingelesa euskara hiztegian ere ari da lanean. Hiztegi
|
askorekin
egiten du lan oinarrizko hitzak aurkitzeko. Azaroan egiten ari den lana, Donostian, kongresu batean aurkeztu zuen.
|
|
|
Eta heriotzak bezala, asko kezkatzen nauen gaia gerra da. Galdera
|
asko
egin izan ditut 36.eko uztailaren 17az. Eta konturatu naiz egun horretan, jendea eguneroko arazoez baino ez zegoela kezkaturik.
|
|
|
EAEko gaurko euskal eskola publikoa beraz, lege eta prozesu horien emaitza da, Ana Izagirre Euskal Herriko Gurasoen Elkarteko lehendakariak azaltzen digun bezala. Dena den, berak aitortzen du, oraindik gauza
|
asko
egiteke dagoela: " Euskal Eskola Publikoaren legea beharrezkoa zen eta ateratzea garrantzitsua izan zen, baina oraindik gauza garrantzitsuak geratu dira bidean, hala nola, gure hezkuntza sistemarekin egin nahi duguna; koska zera da, zer nolako hezkuntza sistema nahi dugu?
|
|
|
Lan
|
asko
egin behar izan duzu zauden tokira heltzeko. Nola baloratzen duzu zure ibilbidea?
|
|
|
Populazioa urria sakabanatuta dago eta ez dago industriarik. Baina, euri
|
asko
egiten duen garaian burdin eta aluminio kontzentrazioak gora egiten dute. Gaur egungo basoen kudeaketak lurrak biluzten ditu eta euriak berarekin lur sailak eramaten ditu, noski hau guztia ibaian garraiatzen da itsasoraino.
|
|
|
Horrela, apurka apurka bilduma aberasten joan da. «Bildumaren kalitateak
|
asko
egin du hobera, ez soilik jantziak ugaldu egin direlako, baita Balenciaga aztertzen joan eta gero eta hobeto ezagutzen dugulako ere». Kopuruaz gain, kontserbaziok bereziki egin du hobera.
|
|
|
Gauza
|
asko
egin dituzu Hungarian, Muzsikas eta Vujicsis taldeekin ibili zara, besteak beste. " Gaixo ingelesa" filman ahotsa jarri zenuen.
|
|
|
Guggenheimek hemengo giroa astindu du, hirien arteko nolabaiteko konpetentzia sortu du eta mugitzen hasi dira. Arrakasta komertzial bat izan da eta astindu duen aldetik
|
asko
egin duela iruditzen zait. Gero bere politika ia iparamerikarra denez, euskal pinturari mesede handirik ez dio egin, baina beste gauza onak ekarri ditu.
|
|
|
Ikasle batek rabinoari galdera
|
asko
egiten omen zizkion, eta rabinoak ez omen zion erantzun ere egiten, isiltasunarekin ez bazen. Orduan, ikasleak, modu horretan inongo aurrerabiderik ematen ez ziolakoan, esan omen zion ez zeukala zertan bere ikasle izanik, ezeri erantzuten ez zionez.
|
|
|
«La Semaine», «Sud Ouest», «Republique des Pyrenees», «France 3» eta herri aldizkarietan aritutako 16 kazetarik osatzen dute erredakzioa, baita orain gutxi arte «Gara»n aritu den Iñaki Lekuonak ere. 20 langile dira guztira: «Nahiz eta hasieran merkatua irabazteko lan militante
|
asko
egin dugun, profesionalek eginiko egunkaria izanen da gurea» gehitu du zuzendariak.
|
|
|
IRA erakunde armatuak bere armategia desegiteari ekin dio eta horren inguruan balorazio
|
asko
egin daitekeen arren, ikasgai gisa bat ispilatzen da Euskal Herrian bizi den gatazkan: une horretara heltzeko prozesu oso luze bat behar izan dute, azken zazpi urteetan bake prozesu gisa garatu dena, eta bere fase bortitzenetan ere elkarrizketa ardatz izan duena.
|
|
|
Juan Bereziartuak ideia hori berretsi digu. Osasuna eta sukaldearen inguruan hainbat liburu idatzi duen mediku honek liseri aparatuko ebakuntza
|
asko
egin ditu. Heste lodiko arazoak areagotuz joan dira eta gure solaskideak azaldu digunez, harreman zuzena dauka horrek elikadurarekin.
|
|
|
Zirrikituetatik ura galtzen doan korrontea da, eta azkenean tanta batzuk baino ez dira iristen. Halakoa da egoera, non emaitza asko lortu diren, obra
|
asko
egitea lortu den, baina gero obra hori dena oihan honetan galdu egiten da, bazterretan galtzen uzten delako.
|
|
|
Azken batean, gauza
|
askorekin
egiten da txoke eta hasieran etorkinaren bizitza estropezuz beteriko bidea izaten da etorkinaren bizitza, egokitzen den arte.
|
|
|
Ahal den guztian era independentean informazioa bildu eta hedatu behar lukete osasun segurtasunari eragiten dioten gaiez; kontsumitzaileekin zuzeneko harremana izanez edo, adibidez, produktuei probak eta konparaketak eginez, kontsumitzaileen elkarte eta aldizkari
|
askok
egiten duten bezala.
|
|
|
Keinu
|
asko
egiten ari da, agurtuz edo...
|
|
|
Ez du jende
|
askok
egiten zuk egin duzuna.
|
|
|
Gauza
|
asko
egin daitezke diru horrekin.
|
|
|
Phoolan Devi Loreen Jainkosa (horixe esan nahi du izenak), bandoleroen erregina deitua, kasta marjinatu baten familian sortua, hamaika urterekin Puttillal higuingarriari saldua, hamaika aldiz bortxatu eta torturatua, behin baino gehiagotan kartzelaratua, pobreen alde gaiztakeria
|
asko
egina, han ari da orain Indian, diputatu parlamentuan, beste bide bat hartu eta marjinatuen alde gogor lanean.
|
|
|
Irakaslea ikasleari irakasteko dago. Honek hainbat eta hainbat erabaki hartzeadakar, eta modu
|
askotara
egin badaiteke ere, zer irakatsi, nola irakatsi, zertarakoirakatsi, eta noiz irakatsi erabaki du. Nahiz eta ikaslea ahalik eta gehienkontuan hartu, irakaslearen erabakiek markatuko dute irakaskuntza prozesua, eta, beraz, ikaskuntza prozesua.
|
|
|
|
Askotan
egin dugu bide horren balantzea. Esperientzia batzuk oso positiboakizan ziren.
|
|
|
Esan denez, akordea, osagai bi edo gehiagoz osaturiko nahaste usainduna da. Ospea izango duen akordez lortzeko, froga
|
asko
egin behar dira nahaste horren konposaketa desberdinekin, hegazkortasun, iraunkortasun eta bestelako ezaugarri onenak zein diren erabaki baino lehen.
|
|
|
Bide marken zabalera 10 zentimetrokoa izango da ardatzean, errepide guztietan; bide marken zabalera, berriz, 10 edo 15 zentimetrokoa izango da ertzetan, gaur egun errepideek duten zabaleraren arabera, indarrean dagoen araudiaren arabera. Seinaleztapen horizontalaren garrantzia bereziki nabarmena da Kantabrian, euri
|
asko
egiten duen eskualdea baita. Pinturen iraupena txikiagoa da eremu lehorretan baino, eta egun euritsuetako seinaleen ikuspena izugarri murrizten da.
|
|
|
Eragozpen nagusia, tamaria bezala, sodio edukia da, eta hori kontuan hartu behar dute elikaduraren sodioa murriztu behar duten pertsonek (gehiago misoan, zereal hartzigarri bat, soja eta itsas gatza). Japonian miso mota
|
asko
egiten dira, baina Europan honako hauek erabili ohi dira: kome misoa (arroz zuriz egina eta zapore gozo leunekoa), genmai misoa (nekez hartzitzen da arrozaren babes geruzak, oso usain atseginekoa), mugo misoa (garagar hartzigarri bat, karbohidrato gutxikoa eta proteinatan betea, Espainian gehien erabiltzen dena). Miso mota guztiak barazki zopetan, saltsatan, entsaladetan edo zaporea edo oreka behar duten prestakinetan erabiltzen dira.
|
|
|
Zenbait autorek “E. coli” O157: H7 beherakoa eragiten duenez, oso beherakoa dela frogatu ahal izan da; litekeena da aztertutako beherakoen %0, 1 eta %1 artean egotea, eta noizbehinkako kasuetan detektatu da (11,14); baita agerraldi epidemikoetan ere, nahiz eta horien kopurua eta hedadura oso mugatua izan den (6); garrantzitsuena Bartzelonan antzeman zen iaz. Mac Conkey sorbitol en hazkuntza ingurunearen erabilera, O157: H7 klona detektatzeko espezifikoa, “E” motako gainerako anduiek ez bezala. coli” k, beste serotipo enterohemorragiko batzuenak barne, ez du sorbitola hartzitzen, joera bat ematen du herrialde
|
askotan
egindako azterketetan; izan ere, baliteke serotipo hori ezohikoa izatea, baina beste serotipo enterohemorragiko batzuk izatea (sorbitol positiboak). Eritasuna feo ahotik transmititzen da, eta giza infekzioaren biderik ohikoena behi haragia da, batez ere gutxi egindako hanburgesak.
|
|
|
Odoleko glukosak muga jakin batzuk gainditzen dituenean, giltzurrunak ezin du eragotzi gernuaren bidez kanporatzea (glukosuria). Gainera, giltzurrunetik azukre karga hori kentzeko, gernuan bertan diluitu behar dira; azukreak ur asko arrastatzen du eta pertsona diabetikoak, berriz,
|
asko
egiten du pixa (poliuria). Hainbeste ur galtzean, organismoa deshidratatu egiten da, eta diabetikoak asko du eta asko edaten du (polidipsia).
|
|
|
Etxeko kontserbak prestatzeko ohitura tradizionala da, eta familia
|
askok
egiten dute oraindik ere datorren urtean jaki jakiak prestatzeko. Hauek dira ohikoenak:
|
|
|
–Bai, pentsatzen diat baietz –erantzun du Anartzek–, baina halere iruditzen zaidak gaur hiletan ez zuela negar
|
asko
egingo, ez duk horietakoa, isila duk –kokotseko bizarra hazkatu du– Gainera, Ainarak atzo esan zuenez, aurretik malko guztiak agortu omen zizkion Armendarizek.
|
|
|
Sitsak harrapatzen ditu, hil eta kortxo batean estekatu (bakoitzaren azpian izena idazten du, latinez beti). Eta idatzi ere
|
asko
egiten du; hortik dator nire afizioa, uste dut. Baina berak nik baino askozaz hobeto idazten du eta horren froga emango dut, hemen, nire apunte hauetan, aitari koadernoa harrapatzen badiot.
|
|
|
Meerak bere bizitzaren gorabeherak kontatzerakoan irri goxoa egiten du, oreintxo baten antzera, baina ez du hitz
|
askorik
egiten.
|
|
|
Porturatu ez zen ontzi
|
asko
egingo, baina han ateko bandatik itsasoan zehar enbarkazio ugari pasatzen zen, eta mutikoek haien turutak, banderak eta ofizioak bereizten zituzten. Ontzietatik gauza ugari botatzen zen, eta mareak arroketaraino ekartzen zituen janari hondarrak, kalendarioak, gaileta kaxak airetik jaurtitzen zituen hegazkina marraztuta zuten metalezko gaileta kaxak, egunkari orriak, inportazio/ esportazio erreziboak, eta flotagailu koloregabetuak, naufragoren batek abandonatua edo naufragoren bat abandonatua, ia irakurtezina zen arren kostaldeko mutikoek dezifratzen zuten matrikularekin:
|
|
|
U (txantxaz): Bidea, berez, ez omen da luzea, baina guk
|
askotan
egiten ditugu geldiuneak, maizegi, gasolina hartzeko eta, botatzeko ere bai eta noizbehinka...
|
|
|
denetarik; eta triste nengoen. Semetxoak ez zidan galderarik egin, zirkuan galdera
|
asko
egiten den arren. Gero, boluntario bat eskatu zuten ikusleen artean, eta, ohi bezala, neskato eder polit bat aterarazi zuten pistara, haren ezezko irribarretsuei entzungor eginez.
|
|
|
Baina nolabait ere jende guztia hizkuntza txikiez eta handiez mintzatzen da, eta gutxi gorabehera horrelako zerbait esaten denean, lehenbiziko lekuan behintzat adierazi nahi da, jende askok edo gutxik erabiltzen duen hizkuntza den ala ez, hizkuntza hori erabiltzen den eremua zabala den ala meharra, eta horrelako arrazoiak izaten ditugu gogoan hizkuntzaren tamainaz mintzatzen garenean. Milioi
|
askok
egiten duten hizkuntza bat, beraz, lurralde zabaletan hedatua dagoena, hizkuntza handia da eta Euskal Herria bezalako eskualde mehar edo estu batean egiten dena, besteen aldean jende gutxik egiten duena, hizkuntza txikia da. Lehen atomo bonbekin edo zebiltzanean âorain ere badabiltza, baina gauza zaharra delako gutxiago mintzatzen da jendea horretazâ inoiz irakurri nuela uste dut halako zerbait, alegia uranioak (eta oker baldin banabil, barka) bere egitekoa egiteko (uranioa ez, plutonioa dela uste dut) behar zuela tamaina bat izan, gaztelaniaz masa crÃtica deitzen ziotena eta hortik behera ez zuela ezer egiten.
|
|
|
Olerkariez, hots avant le mot olerkari zirenez, ez noa luzatzera. Bilintxez, izan ere, maiz
|
askotan
egin izan ditut ohi ez bezalako goraipamenak. Badakit ez dela, ezin izan ere, hutsik eta tatxarik gabea, zena zelako hain zuzen:
|
|
|
Eta hala ere ez dakit.
|
Askotan
egiten dut nirekiko ez ote gauden aitzitik udaberri aurrean. Zaharrak omen gara, beste edozein herri baino zaharragoak.
|
|
|
Kritika horietako baten arabera, biltze lan hutsa omen da Zavalarena. Alegia, Zavalak bildu bai,
|
asko
egin duela, baina aztertu ezer gutxi aztertu duela, eta teorizatu, berriz, gutxiago. Egia esan, Txirrita, Pello Errota, Xenpelar eta gainerako bertsolari handiei buruzko liburuak irakurtzea aski da hori horrela ez dela fro ga tzeko:
|
|
|
Era horretako liburuak
|
asko
egin ditut euskaraz. Baina hemen oihartzunik ez dute.
|
|
|
Baina, argi dagoena zera da: atomo asko dagoenean, hots, 1023 atomo (materiaren 1cm3 ko atomo kopuruaren neurria), hots, bilioika bilioi atomo; bilioika bilioi atomok, atomo bakar batek egin ezin dituen gauza
|
asko
egin ditzakete. Hau da, propietateberrien emergentzia sortzen da materiaren oinarrizko osagarrien arteko elkarrekintzen bidez, hain zuzen ere.
|
|
|
hiltzaileak behin eta berriz pasa baitio marraza zintzurretik. Zauria, beraz, ez duk garbia izan; ebaki
|
askoren bitartez
egindakoa baizik.
|