|
2000
|
|
|
abantailak galdu gabe. Hala bada ere, estatuguztiak ez dira hain kontziente izan, eta
|
askok
beren burua korronteak eramandezan uzten dute soilik.
|
|
|
Irratilariek erronka handia dute,
|
askotan
beraiek emandako informazioa kazetek eta telebistek jasoa izaten delako. Azken orduko informazioaren jasotzaile izateak lan franko dakarkie irratilariei.
|
|
|
Beren burua hain lausoki adierazten duten filosofoak daudenez, edozein eskola filosofikok bere ikusmolde propioen arabera interpreta ditzake haiek. Beren ideien pisuaz baino, filosofo
|
askok
beren diskurtsoaren iluntasunaz baliatuz lortzen dute izena; uste dut modu zehatzago eta koherenteagoan adierazita egongo balira, ideia horiek beren botere limurtzailea galdu egingo luketela.62
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun, bi eta hiru mila euskaldun inguru bizi dira Bordelen, zaila omen da kopuru zehatz bat ematea. Hiru belaunaldi elkarganatzen dira eta jende hauetatik
|
asko
beren jatorria galduz joan da. Bordelen izan ezik Gironda eskualdean barreiatuak bizi dira.
|
|
|
Nik ez dut esango EHren inguruan ezkerreko jendea ez dagoenik, ezkerreko jendea hor ere badago, nahiz eta, nire iritziz, ezkerrekoa ez den jendea ere badagoen. Beren politika gaur egun ezkerreko politika bat baino gehiago, politika nazionalista da, eta horren ondorioz, gauza
|
asko
beren zentzutik atera egiten da. Hor ere botoa ematen ez duen gazte jende mordo bat dago, ezkertiar direnak.
|
|
|
Behi esneari alergia dioten bularreko haurrak amagandiko edoskitzearekin bakarrik elikatu behar dira, eta amak esneik eta deribaturik gabeko dieta egin behar du, amaren esneari alergia diolako. Bestalde, kontuan hartu behar da fabrikatzaile
|
askok
beren produktuak egiteko erabiltzen dituztela osagai landuak, osagai alergenikoak izan ditzaketenak eta azken produktuen etiketetan zehazten ez direnak. Hona hemen horietako batzuk:
|
|
|
–Gaur egun ordea –jarraitu du Jonek–, masailekoak ematea ezta pentsatu ere! Eta zigorren bat jarriz gero ere, ez pentsa, guraso
|
asko
beren seme alabak horrela edukitzeko eskubiderik ez dagoela kexatuz etortzen dituk. Dios!
|
|
|
Krisiak batez ere emakumeei eragin die. Filipinasen, Indonesian eta Tailandian emakume
|
askok
beren gorputzak saldu behar izan dituzte familia man tentzeko, haurrek eskola utzi eta prostituziora jo.
|
|
|
Ja rdunbide horrek, berez dakartzan kalteez gain, beste albo kalte bat ere badakar: hiztun ez alfabetatu baina komunikatiboki egoki
|
askoak
beren hizkeraz lotsaraztea. Nahi adina luza nezake jardunbide neure ustez erratuen zerrenda, baina, funtsezkora etorrita, berriro diot:
|
|
|
Jakintsua, miresgarritzat jotzen zituen bere eskuei faszinaturik begira, eleka ari zela, egoera ulertzen nuela iruditu zitzaidan: endelegatzen nuen adibidez zergatik gasna puska baten amoreagatik, gutariko
|
askok
beren aita eta amak eho zitzaketen edo haien mahaietako gasna entrebalekoa baino ez zelako auzoak erdeinuka apalets, fedeari bortizki uko egiten zaion manera berdinean. Behatzaileetan ziren erdaldun batzuk ezpainak harriduraz erdi zabalik zeuden.
|
|
2002
|
|
|
Populazioarenhazkunde begetatiboaren jaitsierak, hirurogeita hamarreko hamarkadan jadaikusten hasia zen? eta hirurogeiko hamarkadan inmigraturiko
|
askok
beren jaiolekuetara itzultzeak ederki azaltzen dituzte jaitsiera horiek. Bestalde, Arabak eta Nafarroak biztanleen kopuruak gora nola egiten zuen ikusi zuten, langabeziak eragin gutxiago izan baitzuen lurralde horietan?, betiere beste bi herrialdeetako erorialdiak berdintzera iritsi gabe (2.11 irudia)
|
|
|
euskaraz irakasten dutenirakasleek eragozpen ugari dituzte unibertsitateko arlo hori garatzeko: ikasgaigehiago eta ordu ugari ematen dituztenez, ez dute erdarazkoek duten adina denboralaborategian behar den moduan lan egiteko; gainera,
|
askotan
beren jakintza arloanbakarrak direnez, oso egoera zaila dute kanpoko egonaldiak egiteko edo urte sabatikoa hartzeko. Gai honekin lotuta, mingarria izaten da euskaldunontzat kalitateariburuz hitz egitea, erdal lerroko irakasleekin neurri eta testuingururik gabeko konparazioak eginez, aurreko baldintzak kontuan hartu gabe eta euskal lerroko irakasle asko oraindik berriak eta gazteak direla ahantzita.
|
|
|
Aurretikako lanaren garrantzia azpimarratzeko. Besteen aurrean justifikatzen dute egindakoa eta ariketa bera egin badute,
|
askotan
beraien arteankomentatzen dute. Hurrengo fasera pasatzean, puntu honek duen garrantziaz jabetzen dira, lan egin dutenen ekoizpena gehienetan hobea izatendelako.
|
|
|
Hala adierazi zuen Miguel Ángel García Compostelako Ospitale Unibertsitarioko psikologo klinikoak, eta gogorarazi zuen errehabilitazio tratamendu batek, gutxienez urte eta erdi irauten duenak, 7.800 euro inguruko kostua izaten duela medikuntza pribatuan (1,3 milioi pezeta). Gainera, aditu horrek salatu zuenez, “koman dauden paziente
|
asko
beren etxeetan daude, Gizarte Segurantzak ez baitie horrelako kasuei aurre egiten”. Concepción Sarachaga Cébrano de Asturias elkarteko lehendakariak adierazi zuenez, “gizarteak ez du patologia horren berri, uste baitu pertsona batek, komaren ondoren, begiak ireki eta aurreko bizitzara itzultzen dela”.
|
|
|
Eta hain garrantzitsua ez denez, erantzukizun txikiak ematea da eskatzen duten gutiziaren bat. Gurasoek hiperaktibitatea zeharka jasaten dute,
|
askotan
beren seme alabentzat bilatzen dituzten entretenimenduetan parte hartu behar izaten baitute. Horrela, seme hiperaktiboa duen ametako batek hau dio:
|
|
|
Titia kentzea Espezialisten aholkuek talka egiten dute kasu gehienetan gizartean dauden sinesmen batzuekin. Ama
|
askok
beren seme alabak bota dituzte lagun eta senitartekoek gomendatutako sei hilabeteetara, “haurrak gero bularra ematen jarraitzen badu gutxiago independentea izango dela” dioen mitoaren laguntzarekin, María Ángeles Fernándezek zehaztu duenez. Malagako ama bat da, Esnearen Ligakoa, eta urtebete darama alabari bularra ematen.
|
|
|
Izan ere, nire ustez, ez zen nire errua gurasoek ni heterosexualtzat jotzea. Hortaz, ez niela kontatu behar ondorioztatzen nuen, ni bezalako mutil
|
askok
beren gurasoei neska batekin ateratzen ari direla kontatzen ez dieten moduan. Jakina, zuetako askok pentsatuko duzue hori ez dela justifikazioa, ea noizbait norbaitek mutil batekin ikusi nautela kontatzen badie, haientzat oso gogorra izango dela argudiatuko duzue.
|
|
|
Harrigarria da hainbat emakumek islamismo hau gogo biziz onartzen dutela ikustea. Izan ere, emakume
|
askok
beren aurkako tradizio diskriminatzaileak babesten dituzte. Batzuetan inolako oinarri erlijiosorik ez duten tradizioau rreislamikoak dira.
|
|
2003
|
|
|
Mundu zabalean lan gogorrean dabiltzan misiolari askori galdetzea daukate jakiteko zein mugatuak diren gure familia, sexu harreman eta abarren estereotipoak. Misiolari horiek
|
askotan
beren kristautasuna aurrera eramateko «ez inori kalterik egin eta, ahal baduzu, lagundu» hemengo eskola teologikoetan ikasitako gehiena ahaztu behar izan dute. Beraiek ere leporia sentitzen dute maiz elizaren horrelako jarreren aurrean.
|
|
|
Eta hori, gaur egun Nafarroako Parlamentuan edo Baskongadetakoan dauden alderdi batzuk Errepublika garaian ere existitzen zirela (EAJ, PSOE, PC…). Fusilatu
|
asko
beraien alderdikideak ziren! Zergatik ez dute horrelako ikerketarik egin?
|
|
|
Errepublika garaiko alderdi eta erakunde politikoen artxibategietan, baina, oso gauza gutxi aurkitu zuten, gerra galdu zutenean,
|
askok
beren artxiboak erre zituelako. Adibidez, CNTk Euskal Herriarekin lotura zuten artxibo guztiak erre zituen.
|
|
|
Laborategia, liburutegia, tailerra, etxea... denak dira ikusgai. Eta bertako gauza
|
asko
berak utzi bezala daude oraindik. Gainera, Soledad Alvarez historialariak «Jorge Oteiza.
|
|
|
" Ez dezute inoiz, bertsolaria dan bertsolaria, bakarrik kantari topatuko; nai ta naiezkoa du bere inguruan erria. Eta erria ere, bertsolaria balitz bezelaxe, adi adi egongo zaio, azken bertsoa igartzen eta
|
askotan
berekin batean esaten edo kantatzen duela. Badaki ederki gure erriak, zeintzuk diran bertso egokiak, eta zeintzuk aldrebesak, zeintzuk baliosuak eta zeintzuk meritu gabekoak, alajaña.
|
|
|
Egoera honetan margolari
|
askok
beren bide artistiko propioa jarraitu beharrean arte industrialean lan egiten hastea erabaki zuten. Hola, masei zuzenduriko artea egingo zuten, margogintza, ideologiko?
|
|
|
Egoera berri horrek beste erreakzio mota batzuk ere sorrarazi zituen, eta euskara eta euskal kultura mundu modernora egokitu beharra azpimarratu zen. Hezkuntzaren arloan, 1969an sortu zen Seaska ren lehen ikastola; eta arlo politikoan, 1960 urtean Enbata taldea sortu zen, turismoak eta zerbitzu publikoen eskasiak sortutako eredu neokolonialaren aurka protestatzeko eta euskal abertzaletasuna aldarrikatzeko37 Ipar Euskal Herriko biztanle
|
askok
beren kultura alboratu eta frantseztearen alde egin bazuten ere, ez ziren gutxi izan bigarren aukeraren alde egin zutenak. Baina, ez zegoen batasun gehiegirik horien artean.
|
|
|
Bost batzorde eratu ziren, Araudirako taldea (Antton Ibarguren eta Gurutz Jauregi), Ekonomik Batzordea (irizpide geografikoa kontuan hartuta, Xabier Palacios, Juanjo Zearreta, Luis Bandres, Manex Goihenetxe eta Eusebio Iriarte), Zerbitzuetako batzordea (toki, data, baimen eta abarrez arduratuko zena; Iñaki Az kune, Pedro Mari Legarreta, Iñaki Zubizarreta, Gotzon Pereda, Anton Artiñano eta Xarles Bidegain), Akademik batzordea (Jazinto Iturbe, Ibon Sarasola, Jose Mari Satrustegi, Mikel Zalbide, Claude Harluxet, Anton Artamendi, Mari Karmen Garmendia eta Jose Mari Elortza) eta Kongresurako Batzordea (Paulo Agirrebaltzategi, Jesus Mari Larrazabal, Jose Luis Lizundia, Patxi Zabaleta, Piarres Xarritton eta Txillardegi). Berehala hasi ziren arazoak, batzordeetarako izendapen
|
asko
beraiei galdetu gabe egin baitziren; zenbait kidek ezezkoa eman zuten, arrazoi desberdinak zirela medio, eta beste askok ez zuelako garbi ikusten zein zen bere eginkizuna edo ez zutelako bete.
|
|
|
Kontrolak behar bezala egiten badira, eta patogenorik eta substantzia kimiko toxikorik gabeko eta trazabilitate oneko lehengaien ekoizpena erabat berma badaiteke, ondorengo industria eraldaketako kontrol kostuak murriztu egingo lirateke, horietako asko ez baitira beharrezkoak izango. Hala ere, produkzioko gainkostu horiek ezin dituzte nekazari eta abeltzain
|
askok
beren gain hartu, azken prezioari eragiten ez badiote, eta hori ez da beti lortzen. Hainbat sektorek eskatu dute, kontrol neurri handiagoak ezartzen laguntzeko, Administrazioak elikagaien ekoizpena hein batean diruz laguntzea, batez ere lehen sektoreei dagozkien etapetan.
|
|
|
Gauza bera egin daiteke oinetako gogortasun eta kaloen gainean. Eguzki erredurak arintzeko, eguzki lozio
|
askok
beren osagaien artean izaten dute kalena. Kalenula olioa ere erredurak arintzeko etxeko erremediorik onenetakoa eta ezagunenetakoa da.
|
|
|
Ama nerabe askok ez dute erditzean edo haurdunaldian irauten, adin horietan bizitza galtzeko arriskua 20 eta 24 urte bitarteko emakumeetan baino bost aldiz handiagoa baita. Hori gutxi balitz, gazte
|
asko
beren borondatearen aurkako egoera horietara iritsi dira, oso gaztetatik gurasoek bultzatutako ezkontzetan urtero 70.000 nerabe ezkontzen dira alabak truke txanpon gisa ematen dituzten familiek behartuta, eta beste batzuetan, pobreziari edo ezkontzaz kanpoko haurdunaldiaren beldurrari erantzuteko. Izan ere, bortxaketak eta tratu txarrak maizago gertatzen dira emakumeak ia ahotsik eman ezin duen gizarteetan, eta eraso horiek areagotu egiten dira gatazka armatuetan.
|
|
|
Gaur egun gehiegikeriarik jasaten ez duten eta, beraz, 41 produkturen zerrendan ez dauden oharrak etorkizunean usurpatzea saihestu nahi da. Zerrenda egitea zaila izan da, herrialde
|
askok
beren produktu gehiago zerrendan sartzea eskatzen baitzuten. Hala, uztailean, adibidez, Greziak zerrenda osoa baztertzeko mehatxua egin zuen, Feta gazta, Kalamata olibak eta Ouzo likore anisatua ez bazeuden bertan.
|
|
|
Nora zihoan esan gabe desagertzen zen aldiotan Europako hiribururen bat aukeratu ohi zuen, Paris gehienetan, eta han bertako clochard eta eskaleekin nahastea gustatzen zitzaion, tartean famaren gailurra, jakituriaren argia edo gizartearen glamourra ezagututako jendearekin topo egiten zuelako. Horietako
|
askok
beren borondatez aukeratu omen zuten kale bazter edo zubi azpietako bizimodua. Bazuen lagun bat Parisko kaleetan hiriko orkestra filarmonikoan bakarlari gisa urte askoan biolina jotakoa eta orain botila husturen bat eskuan astinduz biraoka edo edonorekin liskar bila ibili ohi zena.
|
|
|
Hemen ere baditugu argibide politak liburuen bizitzari buruz. San Columbanen ezkerreko hatzek duten argia zer da, idazleak behar duen etorria, inspirazioa,
|
askotan
berak jakin gabe ere bere barnean dagoen jakinduriaren bat bateko azaleratzea ez bada?
|
|
2004
|
|
|
Multinazionalak eskaini eta gobernuak onartutako produktu horretatik miraria espero zuten Argentinako laborari
|
askok
beren buruhausteentzako. Batetik, Argentinako soro aberats askoren errendimendua jaisten ari zen 1980tik.
|
|
|
Tokian tokiko herritarrek ere
|
askotan
beren etxean afaria eta ohea eskuzabal ematen dituzte.
|
|
|
Izan ere, ondasun preziatu horren kudeaketa garrantzi estrategikoko arazoa da XXI. mendean, gero eta presentzia handiagoa baitu nazioarteko harremanetan eta garapenerako lankidetza politiketan. Alde horretatik, herrialde
|
askok
beren arazo hidrikoak konpontzeko ate bat ikusten dute Espainiako proiektuan.
|
|
|
Ez genuke ahaztu behar" antropologia" ez dela besteari buruzko jakintza soilik, norberaren kulturari buruzkoirakurketatik hasten den ezaguera baizik21 Herri txiki
|
askok
beren estetika eta kultura berezituak badituzte ere, ez dute, orain arte behintzat, zinemagintza behar bezala ekoizterik izan. Ildo honetatik bitarteko hori eskuratzeko bi aukera besterik ez dago:
|
|
2005
|
|
|
–Aizan, ni ez naun estalinista, are gutxiago errusiarrak Txekoslovakian sartu zirenetik; Stalinen defentsan gauza bat esan behar dinat, ordea. Izan ere, Stalinek hogei milioi pertsona hil zitinan, asko eta
|
asko
beren herrietatik deserriratuta, eta ez zagon eskubiderik, horraino ados, baina Stalin horretaz akusatzen dutenek ez diten behin ere esaten zenbat hil dituen kapitalak, beti ezkutatzen diten datu hori, bataren atzetik ehun zero lerroan jartzea lan nekosoa baita, dirudienez?
|
|
|
Rowan Chlebowski onkologoak zuzendutako txostenaren ondorioek adierazten dute koipe gutxiko dietek bularreko minbiziari aurrea hartu eta aurre egin diezaioketela. Harbor UCLA zentro medikoko Chlebowski doktorearen arabera, Los Angelesen, “bularreko minbizitik bizirik atera diren
|
asko
beren probabilitateak hobetzeko zer egin nahian dabiltza. Orain, emakume horiek zeregin bat izan dezakete beren gaixotasunaren erabileran”.
|
|
|
Guztira, Texasko agintariek diote ebakuazio historikoa izan dela eremu horretan; 2,8 milioi biztanle Texasko iparralderantz eta Luisianara joan dira, “Rita” ren aztoramenetik ihes egin nahian. Hala ere, datu batzuen arabera, eremuko biztanle
|
asko
beren etxeetara itzuli behar izan dira, ebakuazio masibo horren trafikoak erabat blokeatutako errepideetan aurrera egitea ezinezkoa izan delako. “Rita” urakanaren haizeen indarrarekin batera, tornado batzuk iristen dira, bereziki Baton Rougen (Luisiana).
|
|
|
Beste muturrean, edozein arrazoirengatik hamar megabyte baino gehiago bidali behar badira, merezi du CD bat gutun azal batean sartu, zigilu bat jarri eta postontzi batera botatzea. Gauzak errazten ditu jende
|
askok
berak baino konexio azkarragoa duela eta ordenagailurik azkarrenek ere megabyte bakar bateko fitxategi erantsi bat deskodetzen behar dutela kontuan izateak. Ikatzaren kopia eta ikatz ezkutuaren kopia zuzen erabili.
|
|
|
Murtziako baratzea, bere jakitokiaren funtsezko zutabeak dira, baina beste batzuk gaztak, ogi mamiek edo gazpatxoak leku bat hartzen dute garrantzitsua da eskualde horretako gastronomian. Baratze ona Murtziako plater tipiko
|
asko
beren barazkien inguruan biratzen dira eta barazkiak. “Zarangollo”, Murtziako pisto tradizionala kalabazinarekin, tipularekin eta arrautzekin, edo Murtziako entsalada, non tomatearen, tipularen eta oliben zaporea atunarekin nahasten da, eta arrautzak, zaporea aurkitzeko modu ugarietako bi baino ez dira Murtziako baratze ezagunetik.
|
|
|
Euskal nazionalista batzuentzat dirua, karguak eta boterea dira lehenengo kontua, nazionalista kolorea hartzen badute ere. Beste politikari batzuek, berriz, euskararen eta independentziaren alde zintzo jokatzen dute,
|
askotan
beren askatasuna eta osasuna arriskutan ezarriz. Txalogarriak dira, benetan.
|
|
2006
|
|
|
Oaxakan bertan, Boca del Monten, ayuuk, zapoteko, mixteko, txinanteko, hueve eta zokeak bildu ziren. Mezu
|
asko
beren hizkuntzetan eman zituzten. Gero, Marcosek agindu zien talde bakoitzak dauzkan preso politikoak, guztiak, denenak direla.
|
|
|
Atxiloketak salaketa baten ondoren egiten zituzten normalean, baina askotan salaketa horiek ez zuten ideia politikoekin zerikusirik izaten, gerra aurreko liskar edo diru kontuekin baizik. Giro zital horretan, herritar
|
askok
beren seme alabak Falangeko Margarita edo Reketeko Pelayo sartu zituzten, euren gaineko susmoak arintzeko.
|
|
|
Hizkuntza merkatu hori eta bertan erabiltzen den hizkuntza, modu bat da eskola porrotari eta haustura sozialari aurre egiteko baita hizkuntza ez zilegia baieztatzeko. Horrez gain, hauzo horietako gazte
|
askok
beraien gizontasuna adierazteko modu bat bezala ikusten dute.
|
|
|
Augusto eta ondorengo enperadoreen lanek erantzun edo ondorio oso onak izan zituzten. Lur asko ongarritu ziren eta finka
|
askok
beraien jabeei errenta oso onak eman zizkieten. Neron eta Flabiotarren garaialdian politika inperiala aldatu zen.
|
|
|
Hori da etxeko ‘erantzungailu automatikoa’ Baina ‘404 errorea’ pertsonaliza daiteke. Enpresa
|
askok
beren errore orri estandarra enpresaren logotipoarekin egindako beste batekin aldatzeko eskatzen diote nabigatzaileari; beste batzuek, berriz, legenda adiskidetsuago bat sartzen dute, edo atzera baino zerbait gehiago egiteko aukera ematen dute, hala nola web aren mapara (CONSUMER eroski ren kasua) edo ohiko galderen atala. Beste batzuek, berriz, hain konbentzionala ez den mezu batekin ordezkatzen dute.
|
|
|
Orain arte, Windowsentzat diseinatutako aplikazioek Mac en funtzionatzea ahalbidetzen zuten programak baino ez zeuden, baina “emuladore” horiek Appleren sistemaren barruan jarduten zuten. “Boot Camp” i esker, etxe irlako enpresak uste du bezero berri
|
askok
beren makinak aukeratuko dituztela, ohituta dauden sistema eragilea eta lehendik dituzten programak erabiltzeari utzi baitiote.
|
|
|
Emakumeak bolantez jantzitako bat, Manilako mantoi bat, zapi bat buruan eta krabelin gorri bat zapiaren gainean daramatza. Madrildarrek eta turistek dantza tipikoaz, txotisaz, goza dezakete egun hauetan, eta bikote
|
askok
beren arteak dantzan erakusten dituzte.
|
|
|
2001ean, adibidez, 15 milioi eta erdi litro ekoitzi zituen, AEBn baino lau aldiz gehiago. Quebequoises familia
|
askok
beren xarabeak destilatzen dituzte udaberriaren hasieran, eta osagai gozoa erabiltzen dute jaki bikainekin laguntzeko. Bota hegoaldea beixa aspaldiko tradizioa da, hau da, xarabe lodia, oraindik beroa, elurraren gainean iraultzea, karamelu gisa gogortzen utziz eta hagaxka baten laguntzaz dastatuz.
|
|
|
Beraz, garapenerako lankidetza politika askok porrot egin zuten beren ildo estrategikoetan errealitate hori ez zegoelako kontuan hartu. Hori dela eta, garapenerako laguntza ematen zuten gobernu eta erakunde
|
askok
beren garapen politikak berrikusi behar izan zituzten 1990eko hamarkadan, Berlingo Harresia erori ondoren. Politika horietako askok" klausula demokratikoa" deitutakoa barne hartzen dute gaur.
|
|
|
Arazo hori konpontzeko, espezialistak terapia “autodoigarriaren” alde egiten du. ...teak berak doitzen du tratamendu dosia bere egoera klinikoaren arabera, medikuak prestatutako programa erraz baten bidez. Bi milioi kaltetuk Espainian, milioi eta erdi eta bi milioi pertsona artean daude aldizka asma krisiak izaten dituztenak, eta, José Luis Álvarez Sala doktorearen arabera (SEPAReko lehendakari ohia eta Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Pneumologiako katedraduna), horietako
|
askok
beren arazoari buruz dituzten ezagutza urriak terapiekin lotuta ere badaude. “Ez du ezertarako balio pazienteak bronkio zabaltzaileak erabiliz sintomak arintzeari erreparatzeak; izan ere, epe luzera kaltegarria izateaz gain, ez dio aurre egiten gaixotasunaren jatorriko hanturari”, azaldu du Álvarez Salak.
|
|
|
Horrekin zer esan nahi dugun? Bada, planteamendu edo formulazio teoriko praktiko guztiek dutela ziur
|
asko
beren egiaren eta arrazoiaren puska, eta osagai guztiekin osatu genukeela euskararentzat errezeta osoa eta erabatekoa. Alegia, superheroi guztien aliantza genukeela.
|
|
|
Behin ere ez da behar bezala ikasten baina... Beste osaba bat, lehen esan dudan Joxe Mari Beristain, Zaragozan zegoen eta gauza
|
asko
berak kopiatutakoak ziren, gerra ondorengo pasodobleak eta. Zerekin jolastu baneukan etxean.
|
|
2007
|
|
|
«Oviedo gurea izanen da». Hala zirudien eta kazeta
|
askok
beren berriemaileak fronte horretara bidali zituzten: Tierra Vascakoek Francisco Turrillas jarri zuten frontean eta Euzkadikoek, Jose Maria Azkarraga Lur Gorri.
|
|
|
Ia mende bateko zapalkuntza sistematikoak mundua beste begi batzuekin ikustera behartu ditu samiak, baina etorkizuna begi onez ikusten dute. Diskrezio handiarekin eta zalaparta handirik gabe, beren kultura berreraikitzen ari dira, duela urte
|
asko
beraienak izan ziren eskubideak irabaziz. Pausoak haien aurrekoek egindako oinatzetan jarriz doaz, bide berriak aurkitzeari ukorik egin gabe.
|
|
|
Garai haietan, sami askok seme alabei beren hizkuntza ez erakustea erabaki zuten, etorkizunean arazorik izan ez zezaten. Antzeko arrazoiek bultzatuta aldatu zuten
|
askok
beren abizena. Oraindik ere ohikoa da bere abizena norvegiar itxurako batengatik aldatu zuen jendea ezagutzea.
|
|
|
Noizbait egin al dute topo? Andres Urrutia abokatu eta euskaltzainburuaren iritziz gaur egun aldarrikatzen den bidea aspaldi urratu zen zuzenbidean, eta historian barrena adibide ederrak ikus ditzakegu, jurista euskaltzale
|
askok
beren ama hizkuntza erabili baitzuten eguneroko jardunerako.
|
|
|
350.000 herritar dauzkan Bilbon, 3.500 baino gehiago. Horietako gehienek ez dute sekula jakingo gaitz hori daramatenik; batzuek, zorionez, sintoma arinak dituztelako, baina beste
|
asko
beren medikuek oker diagnostikatuta biziko dira, beste zerbait daramatelakoan.
|
|
|
Herreraren esanetan, urteotan egindako lana emankorra izan da. Eraikitakoa eraistea baino inoiz eraisten bada, udalerri
|
askok
beren hirigintza planak bertan behera utzi izana da, Arcakoen ustez, lortu duten garaipenik handiena.
|
|
|
|
Asko
beren aldaketa prozesu osoa egin eta gero etortzen da, eta nahi duen bakarra interbentzio kirurgikorako baimena da, hori psikologoak baino ez baitezake eman behin frogatu duenean pertsona hori transexuala dela. Baina bada jendea askoz lehenago, identitate krisia eduki eta beren genero nortasuna zein den argitu nahian etortzen dena ere.
|
|
|
Aldudarrak bideo eta argitaletxeen ekoizpenak irratietan eta telebistan zabaltzen dira. TVPIn edo Euskal Irrati etan ematen dena eskuko telefonoan edo taula grafikoetan eman daiteke. ekek antolatu dituen erakusketa ibiltariak Kantuketan, Batekmila euskal munduak, adibide onak dira ikusteko zer egin daitekeen komunikazio elkarreragilearen bidez. Bestalde elkarte
|
askok
beren webguneak muntatu dituzte eta gainera m.eke.org helbidearekin, noiznahi nornahik badaki zer gertakari kultural dagoen auzune hurbilean. Baina bada asko egiteko. euskarazko produktuak ez badira ugaritzen jendeek erdal kultura kontsumituko dute.
|
|
|
Sasoi haretan, gobernuak judeguen kontrako legeak onartu ebazan. Bigarren Mundu Gerran judegu askok erbestetu behar izan eban,
|
asko
berez hil, eta beste asko kontzentrazino esparruetan hil ebezan. Fannyk segidu deust kontetan azken hamarkadotan asko eta asko Israelera joan dirala, euren burua azkarrenetzat daukienak, batez be.
|
|
|
Baina presaka ibili behar da denbora amaitzen delako. Txostenak ohartarazten duenez, hurrengo hamarkadan herrialde aberatsetan elektrizitatea sortzeko dauden zentraletako
|
asko
beren bizitza baliagarriaren amaierara iritsiko dira eta ordeztu egin behar dira; garapen bidean dauden herrialdeetan, berriz, energia azpiegitura berriak eraikitzen ari dira, hazkunde ekonomikoa asetzeko. Espainian, Comillasko (Kantabria) Unibertsitate Pontifizioko Ikerketa Teknologikoen Institutuak egindako azterlan baten arabera, energia berriztagarrien potentziala Penintsulako elektrizitate eskaera baino 56 aldiz handiagoa izan daiteke 2050ean.
|
|
|
Galiziarekin folklorean lehiatzen, Nafarroako inauteria dago. Probintzia honetako herri
|
askok
beren pertsonaiak dituzte mistikaren eta misteriotsuaren artean. Hala, Lantzen Miel Otzin bidelapurraren epaiketa eta heriotza antzezten dira.
|
|
|
Larruazalean zeharreko konponketa Duela hamarkada bat arte, arazo koronario garrantzitsuak zituzten paziente gehienek bihotz irekiko ebakuntza egin behar izaten zuten. Orain, teknika perkutaneoei esker, hala nola angioplastiari eta stent ak jartzeari esker, paziente
|
askok
beren arazoak kirurgiarik gabe konpontzen dituzte. Bihotzaren barrunbeak bereizten dituzten egiturak dira bihotz balbulak.
|
|
|
Ez dirudien arren, duela urte batzuk trastelekuan gordeta zeuden eta jada inork erabiltzen ez dituen objektu
|
askok
beren balioa dute, dela ekonomikoa, dela trukekoa, dela solidarioa.
|
|
|
Egoera horren garrantzia ulertzeko, ulertu behar da joan den urtean Estatu Batuetan kontratatutako etxebizitza erosteko kredituen ia erdiak ‘zabor hipotekak’ kategoriaren barruan daudela, Nazioarteko Moneta Funtsaren datuen arabera. Herritar
|
askok
beren ahalmena gainditzen zuten erosketak egitera joan ziren, merkatuko tipo baxuen aurrean, eta ez zuten behar bezala kalkulatu zer gerta zitekeen. Bitxiena da kategoria horretan sartzen direla higiezinaren balioaren %85 baino gehiago eskatzen dutenak edo irabazten dutenaren %55 baino gehiago ordaindu behar dutenak.
|
|
|
Etiopiako landa eremuetako pobreziatik eta Somaliako indarkeriatik ihes egiteko, milaka pertsonak Adengo golkotik Yemenerako bidaia arriskutsu bati ekiten diote urtero. Horietako
|
asko
beren helburua bete gabe hilko dira. Heriotza gehienak itsasontzi jendeztatuak hondoratzen direnean gertatzen dira, edo kontrabandistek emigranteak uretara salto egitera behartzen dituztenean, agintari yemeniek atzeman ez ditzaten.
|
|
|
Arriskurik gabeko produktuek, ordea, handitu egiten dute errendimendua, halako moldez non errentagarria baita burtsan baino gordailu batean inbertitzea. Horregatik, oporretatik itzultzean, aurreztaile txiki eta ertain
|
askok
beren dirua non inbertitu galdetzen dute, batez ere, Estatu Batuetako kreditu krisiak eragindako ezegonkortasun handiaren ondoren. Kontuan hartu beharreko lehen alderdi bat inflazioaren datua da, gure inbertsioekin dirua benetan irabazten dugun jakiteko.
|
|
|
Argazkiak eta bideoak Flickr ek bideoklip musikalak, hurrengo estreinaldien trailerra, telesailak eta telebista saioak izango ditu, besteak beste. Berritasun horri esker, erabiltzaileek kamerekin grabatutako bideoak web gunera igotzeko fotografikoak edo bideokoak; beraz, Flickr eko erabiltzaile bakoitzak bideoak eta gai beraren argazkiak, eta kontuan hartzen da argazki kamera digitalak ez dira zentratzen argazkietan, bideoa grabatzeko aukera ere ematen dute, eta erabiltzaile
|
askok
beren bidaiak bi formatuetan erregistratzen dituztela. Bestalde, Flickr ek bideoklipak izango ditu musikalak, hurrengo estreinaldien trailerra, telesailak eta telebista programak eta partiden laburpenak hainbat kirol profesional.
|
|
|
“Presentzia denbora” hori ez da beti lan fisikoa; izan ere, iristeko dauden gonbidatuei atea irekitzea ekar dezake. Hau da, lanaldia amaitu arren, enplegu emaile
|
askok
beren zerbitzuak izaten jarraitzen dute, etxe barruan bizi direlako. Nekez dirutan ordaintzen diren lan orduak.
|
|
|
Txitxarroek %50eko edo %100eko balio handitzeak lor ditzakete urtean Enpresa txikiak dira, ibilbide historiko gutxikoak, eta, lurrunkortasun handia dutenez, inbertsore ‘motzagoen’ borroka eremua dira. Inbertitzaile horiek aldi laburrenetan jarduten dute, eta horietako
|
asko
beren ekintzen inguruko zurrumurruen babesean aritzen dira. Horregatik, balio horietan inbertitzaile partikularrak babesik gabe daude, edozein mugimendu eginez gero diru asko gal baitaiteke, baita irabazi ere.
|
|
|
Agerraldian adierazi zutenez," euskararen erabilera txikia da esparru sozio-ekonomikoan, baina euskara ere lan mundura iritsi behar da. Izan ere, lan munduan ematen dute heldu
|
askok
beren denboraren zati handi bat". Gero eta euskal hiztun gehiago dagoela ere gogora ekarri zuten.
|
|
|
Horrek bide eman die atzo goizean asmaturiko" tradizio" askori (sanferminetako eta herrietako festetako ekitaldi gehienei, Olentzaroari Nafarroa gehienean, Santa Klausi Nafarroa oso osoan, ponteko izen askori, bandera ofizialari, Arrano Beltzari, eta abarri), populuak uste dueino antzina antzinatik datozkigula. Oso nafar gutxi dira gai modu ulergarrian azaltzeko zer ote diren foruak, baina hori ez da oztopo izanen haietariko
|
askok
beren iritzia eman dezaten horretaz, aukera txikiena agertzean. Horrelaxe, abertzale omen diren askok ez dakite euskaraz eta egiatan ez dute inolako asmorik ikasi eta erabiltzeko agur esateko ez bada, baina ez dira geldituko Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politika" genozida" salatzetik.
|
|
|
Abertzaleak ez diren nafar askok normaltasun osoz ikusten dituzte euskara eta Euskal Herria, kontzeptu kultural gisa. Nahiz eta hedabide batzuen aldetik kanpaina beldurgarriak izan, guraso
|
askok
beren seme alabak ikastoletara edo euskal adarreko eskoletara eramaten segitzen dute. Ez ikurrina bereziki maite dutelako, bertan hezkuntza ona ematen delako.
|
|
|
Eskerrak saldutako liburu kopuruen datuak argitaletxeek ezkutuan gordetzen dituzten, azkar asko lotsatuko lirateke idazle
|
asko
beren idazletzaz bestela.
|
|
2008
|
|
|
Mertxek azpimarratu zuen adinduen garrantzia: " egun oso azkar bizi gara eta adindu
|
askok
beraien etxeetan lekuz kanpo sentitzen dira. Uste dut, adin bateko jendeari errespetua eta maitasuna zor zaigula". •
|
|
|
Munduko akuiferoetako lurpeko urak munduko ur gezaren horniduraren% 30 dira, eta ehuneko hori deigarria da laku eta ibaien% 0,3arekin alderatzen badugu. Hala ere, lurpeko uren azterketek, oro har, urritasunak izan dituzte, lurpeko uren balioa agerikoa izan arren eta herrialde
|
askok
beren beharrak horiekin asetzen dituzten arren (esaterako, Mauritaniaren ur beharren% 80 akuiferoekin estaltzen dira). Eskualde hezeagoetan ere jendeak gero eta gehiago erabiltzen ditu lurpeko urak, ibaiak eta gainerako gainazal urak oso poluituta baitaude.
|
|
|
Kontu honetan, dena dela, harrigarriena zera izan ohi da: jokabiderik normalena bailitzan hartzen dutela abertzale askok eta
|
askok
beren erdalkeria. Hizkuntza auziari buruzko kontzientzia izpirik ez, eta, hori gutxi balitz, ezarrita dagoen estatus soziolinguistiko eta kulturala zilegitzearen eta betikotzearen aldeko ageri zaizkigu.
|
|
|
Are gehiago: beren eskuintasuna nabarmenago baitago
|
askotan
beren euskaldun abertzaletasuna baino.
|
|
|
etxeen, auzoaren, eta aisialdi lekuen euskalduntasuna errebindikatzea, ezin har daiteke, pintoreskismo zeinu soil gisa, halakorik ere baden arren. Funtsean, barnean, sakonean, Bizkaiko burges
|
askok
beren identitatea euskalduna zela erakutsi nahi zutela ematen du. Euskara, baserria eta euskaltasun tradizionala, eguneroko mundu modernoan bazterturik geratzen ari baziren ere (oligarkiak berak horretan parte zuzena izanik), esparru intimoan, atsedenlekuan, mantendu nahiko zituzten.
|
|
|
Anekdotez gain, gertakizun honek datu interesgarriak eskaintzen dizkigu 1847 aldera Eibarko armagintzak bizi zuen egoerari buruz. Alde batetik, Ibarzabalekin batera beste armagin batzuk aurkitzen ditugu Madrilen, ziur
|
asko
beren armei irteera aurkitzeko asmoz. Beraz, ondoriozta dezakegu ibarzabaldarrek Eibarko armen merkaturatzearen inguruan zeukaten monopolioa zertxobait ahulduta zegoela, eta Garatek berak, bitartekaritza erabili beharrean zuzenean Gortera jo izanak, hori adierazten du.
|
|
|
arte ram Zertarako ikusi nahiko gaitu irakasleak? Guraso
|
askok
beren seme alaben tutorearekin elkarrizketa pertsonala egiteko eskaera dela eta egiten duten galdera da; izan ere, sarritan gertatzen da ikasleak arazoren bat edo zailtasunen bat duela ikasgelan. Tutoretzek koherentzia handiagoa lortzen dute haurrak eskolan eta etxean duen hezkuntzaren artean Errealitatetik urruti.
|
|
|
Begien bistakoa dirudien arren, batzuetan ez dira parametro horiek kontuan hartzen, eta bezeroak gustuak erabat betetzen ez dituen ibilgailu bat alokatzen du azkenean. Enpresa
|
askok
beren ibilgailu flota eskaintzen dute Internet bidez, tamaina, ate edo bidaiari kopuruaren arabera sailkatuta. Gainera, horietako bakoitzaren prezioak oinarrizko aseguruarekin gehitzen dituzte eta prestazioak gehitzeko aukera ematen dute.
|
|
|
Azken hamarkadetan, patogenoen arteko borroka behin betiko irabazi nahi zuten substantzia ugari sartu dira merkatuan. Hala ere, gaur egungo egoera ez da espero zena, antimikrobiar
|
askok
beren eragina galdu baitute eta bakterio erresistentzia gero eta zabalduago baitago. Mikroorganismoek erresistentzia ezartzen dute, hein handi batean, antimikrobianoaren iragazkortasuna murrizten duten mutazio zehatzen bidez. Substantzia horiek gaizki erabiltzeak eraginkortasuna galtzea ekarri du.
|
|
|
|
Askok
beren enplegatzaileen etxebizitzetan" ezkutuan" lan egiten dute, beren jarduerak kontrolatu gabe
|
|
|
balio baten bilakaeraren berri ematen duten alarmak, balio jakin bat lortu bezain laster berehala aktibatzen diren irabazi edo galera mailak kokatzeko aukera… Gainera, gero eta erakunde gehiagok kontratatzen dute mugikorraren bidez merkatuan agertu berri den azken aurrezki produktua. Espainian, “on line” inbertitzaileen kopurua 500.000 da dagoeneko, eta kopuru hori handituz doa, batez ere, aurreztaile
|
askok
beren banku bulegotik urrun daudenean (udan, Aste Santuan, Gabonetan…) eragiketa horren onurak baloratzen dituztelako. Ezagutu ditzagun oporraldi onak inbertsioen martxatik denbora askoan deskonektatuta egon gabe igarotzeko zerbitzu berritzaile eta erabilgarri batzuk:
|
|
|
Halaber, itsasoak eta ibaiak berotzeak koralak suntsitzea, izotzbankisa (itsas izotza) edo glaziarrak desagertzea, krillaren, planktonaren eta arrainen desplazamendua, espezie inbaditzaileak orokortzea eta ahulenak arriskuan jartzea eragiten du. Eragin horren ondorioz, animalia eta landare espezie
|
askok
beren etxeak utzi dituzte, beraientzat egokienak diren baldintza klimatikoak aurkitzeko. Azken finean, espezie horietako beste etsai bat da, bizi diren lurren ustiapen intentsiboa, deforestazioa, ehiza edo kutsadura jasan behar dituena.
|
|
|
Azken batean, bizi kalitatea. Hori da pertsona
|
askok
beren bizilekua aukeratzeko orduan bilatzen dutena. Urbanizazio pribatua, bere ezaugarri bereziengatik, kaleko zalapartatik ihes egin nahi dutenen aukera bihurtu da, giro lasai eta familiarra.
|
|
|
Argi dago jatorrizko komunitatean aurrezki kutxa batek duen presentzia ez dela izango kontsumitzaileak beste probintzietan bilatzen badu aurkituko duen bera. Hala ere, hedapen politiketan urteak eman ondoren, kutxa
|
askok
beren ekintza erradioa handitu dute, eta Espainiako lurralde gehienetan bankuen neurri berean ezarri dira.
|
|
|
Bakterio erresistentzia posiblea Mikrobioen aurkako substantziak (antibiotikoak, desinfektatzaileak edo antiseptikoak) urteetan erabili dira bakterio infekzioei aurre egiteko. Hala ere, gaur egun, antimikrobiar
|
askok
beren eragina galdu dute, eta bakterio erresistentzia gero eta zabalduago dago. Biological Hazards (Biohaz) taldeak Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA, ingelesezko sigletan) arrisku biologikoak aztertzen ditu, eta talde horren arabera, eskortako hegaztiak tratatzeko erabiltzen diren bakterioen kontrako substantziek ez dute segurtasun arazorik sortzen.
|
|
|
Europa osoan gero eta jarraitzaile gehiago ditu Oso joera ezaguna da Estatu Batuetan, gaur egun ia lau milioi enpresa baitaude pertsona bakar batek osatuak. Horri gehitzen badiogu estatubatuar gehienak ohituta daudela beren lanpostura iristeko kilometro asko egitera, horrek dakarren gastu ekonomikoarekin, ez da harritzekoa enpresa
|
askok
beren etxeetatik lan egitea, bi egun gutxienez, kostuak murrizteko. Horregatik guztiagatik, coworking guneak ugaritu egiten dira, eta han errealitate dira.
|
|
|
" Lehman" funtsak Lehman Brothers inbertsio bankuaren porrota bidean hainbat eta hainbat pertsona ukituz doa. Bankuez eta hainbat enpresaz gain, partikular
|
askok
beren ondare pertsonala erortzen ikusten dute porrot egiteagatik. Besteak beste, inbertsio funts batzuetako partaideak.
|
|
|
“Bizitzeko zentzua galtzen dute, ez diote zentzurik aurkitzen beren bizitzari. Horregatik, herri aborigenetako haur
|
askok
beren buruaz beste egiten dute”. Indizeak kezkagarriak dira, Amazonasen, Brasilen edo Kanadan antzinako lurretan bizi ez diren indigenen suizidioak “nazioko suizidio tasak baino hamar aldiz handiagoak dira”.
|
|
|
Doakotasun hori bezeroaren arabera aplikatzen da, eta azken erabakia banku bulegoaren zuzendaritzaren mende dago, barne politikaren jarraibideei jarraituz. Hala, banku erakunde
|
askok
beren bezeroen nomina helbideratzea saritu dute, transferentzia eragiketak egitean komisioak ordaintzetik salbuetsiz, eta, gainera, abantaila bat dute: kontu mantentze gisa gastu mota guztiak kentzea.
|
|
|
Batzuetan hitzez eta bestetan eskua jasoz edo aurpegiera aldatuz eginiko keinuen bitartez, eguneroko bizitzan etengabeak dira «Iepa!» edo «Beste batean egongo gaituk» bezalako agur azkarrak. Maiztasun horrek berak
|
askotan
beren balioa gutxiestea ere eragiten du. Egia esan, gauza txikiak dira, eta agian norbaiti tontakeria ere irudituko zaio horrenbeste arazok inguratzen gaituzten bizitza honetan halako txikikerietan erreparatzea.
|
|
|
Azkenik, aipatu nahi dugu ere aldaketa honen ondorioz langile
|
askok
beren lan ordutegian murrizketak izango dituztela eta ekonomikoki kalteturik geratuko direla.
|
|
|
Balio handiko ordenagailuak dira asko, eta ez soilik salneurriaren aldetik, baita balio pertsonalarenetik ere, parte hartzaile
|
askok
beren gustura moldatu baitute ordenagailuaren itxura. Urtebeteko lana behar izan du parte hartzaileetako batek, adibidez, bere ordenagailuak urre koloreko dragoi baten itxura izan dezan.
|
|
|
Gaur egun sarri esaten da gaizki daudela, eta psikofarmakoak erruz ematen zaizkie. Egoera hain da larria, emakume
|
askok
beren burua diagnostikatzen dutela: –Depresioa dut?.
|