|
2009
|
|
|
Laugarren moduluan sermoien analisi enuntziatibo diskurtsiboari ekin zaio beti ere alderdi sozio diskurtsiboen bila. Modulu honetan
|
pertsona
izen ordainak eta berbaldi ekarria (discours rapporté, discurso referido) aztertu dira. Azken moduluan, bosgarrenean, sermoien eredu erretorikoaren analisia egin da.
|
|
|
Euskaltzaindiaren barne kargu batzuk bete ditu, hala nola, Euskaltzaindiko buruordea, 1995etik 2004ra bitartean; diruzain, Jagon sailburu eta idazkaria() eta Onomastika batzordeburua(); 2004ko abenduaren 17tik, Iker Sailburua zen; bestalde, Euskaltzaindiaren Arabako ordezkaria zen 2001etik. Artikulu ugari eta liburu batzuen egilea, gogokoen zituen gaien artean leku eta
|
pertsona
izenei buruzko ikerketak eta euskararen historia eta euskal testuak daude. Hainbat egunkaritan eta aldizkaritan argitaratu dira bere artikuluak.
|
|
|
Bestalde, urtero bezala, aurten ere literatura eremuko
|
pertsona
adituek osatu dituzte epaimahaiak, beti ere Euskaltzaindiak izendatuta. Aurtengo epaimahaikoak hauek izan dira:
|
|
|
Lekukoen sarea osatu zen eta 64
|
pertsona
elkarrizketatu ziren bildutako toponimoen ahozko informazioa biltzeko, eta ahal zela, izen berriak ere jasotzeko. Geroago datu guztiak erabiliz, behin behineko arautze proposamena egin zen eta hau oinarri hartuta erakusgai dauden mapak.
|
|
|
Aurkezpenean, liburuaren izenburuan agertzen den estigmatizados hitza gogorra dela aitortu du Gorka Aulestiak, baina hiru aldiz erbesteratua izan zen Martin Ugalde bezalako
|
pertsona
bati buruz hitz egiteko, uste dut hitz egokia dela.
|
|
|
Estigmatizados por la guerra liburuan aro historiko desberdinak jorratu ditu Aulestiak, hala nola II. Gerra Karlista, Primo de Riveraren diktadura eta Gerra Zibila eta Francoren diktadura. Orotara, 43
|
pertsonen
idazleak, gehienak zertzelada biografikoak sartu ditu liburuan. Denek esan du lan egin zuten euskararen alde.
|
|
|
Ikastaroa EUDELen laguntzaz antolatu zen. 76
|
pertsonak
hartu zuten parte.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Onomasticon Vasconiae bilduman Euskal Herriko leku askotako toponimoak jaso dira.
|
Pertsona
eta leku izenen garrantziaz oharturik, Akademiak bilduma hau abian jarri zuen aspaldian, tokian tokiko izenak biltzeko, aztertzeko eta forma idatziak finkatzeko asmoz.
|
|
2010
|
|
|
Aipagai dugun liburua Canadian Journal of Netherlandic Studies aldizkariko zenbaki bat da, monografikoki C.C. Uhlenbeck hizkuntzalariaren bizitza eta lanak aztertzeari dedikatua. Inge Geene eta Jan Paul Hinrichs dira edizioaz eta hitzaurreaz arduratu direnak, baina orotara hamar artikulu eta bi aurkibide(
|
pertsonak
eta hizkuntzak) ditu, zazpi ikerleren eskutik. Artikulu guztiak ingelesez daude, lehena salbu, nederlanderaz, zeinetan Jan Paul Hinrich ek Uhlenbeck-en gaztaroaz diharduen.
|
|
|
Bera isilik dago, baina hiru
|
pertsona
mintzatu dira haren izenean.
|
|
|
Bestalde, urtero bezala, aurten ere literatura eremuko
|
pertsona
adituek osatu dituzte epaimahaiak, beti ere Euskaltzaindiak izendatuta. Aurtengo epaimahaikoak hauek izan dira:
|
|
|
Sara urte dexentetan eta bere bizitzaren azken hamarkadetan Ataun eta Iruñea beraren gizatasun eta jakinduriaz aberastuko ziren gero. Egia esan, denok aberastu ginen bera bizi izan zen bitartean, bera bezalako
|
pertsona
zintzo eta jakintsuek ez dute mugarik izaten eta beraien ondasun orokorra toki guztietara zabaltzen da.
|
|
|
Ikastola mugimendutik kanpo zegoen ikertzaile nahi zituen batetik, ikuspegi orekatu eta zorrotza izan zezan, eta komunitate zientifikora zuzendutako argitalpena egin ordez herritarrei bideratutakoa eskatu zion Ikastolen Elkarteak. Horiek horrela, bizirik zeuden lekukotzak,
|
pertsonak
eta eragileak elkarrizketatu, iturri idatzietan oinarritu eta, bereziki, ordura arte ezaguna zen bibliografia biltzea izan dira jarduera nagusiak.
|
|
|
|
Pertsona
horiek guztiok interes handia erakutsi zuten Euskaltzaindiak euskararen batasunaren alde egiten duen lana jakiteko, bertoko esperientzia, ahal den neurrian, eta zeinek bere herriko egoera sozio-kultural bereziei egokituz, beren herrietara eramateko asmoz. Idazkariak euskaldunok ere duela 35 bat urte, Israelera eta egindako bidaietan, gauza bera egin genuela azaldu zien, eta, nolabait, guk aspaldian juduengandik izandako zorra, oraingoan haiekin kitatu nahi genuela.
|
|
2011
|
|
|
Jakina denez, Euskaltzaindiaren webgunean hizkuntzaren arlo desberdinetako Euskaltzandiaren arauak eta erabakiak aurki daitezke: Arauak, Hiztegi Batua, Izendegiak(
|
pertsona
nahiz leku izenak), Orotariko Euskal Hiztegia, Euskera aldizkaria, eta abar.
|
|
|
Bestalde, urtero bezala, aurten ere literatura eremuko
|
pertsona
adituek osatu dituzte epaimahaiak, beti ere Euskaltzaindiak izendatuta. Aurtengo epaimahaikoak hauek izan dira:
|
|
|
Aurten, Gasteizko toponimiari buruzko ikastaroa ere egiten ari da, Elena Martínez de Madina Euskaltzaindiaren Onomastika batzordekidearen ardurapean. Ikastaroa hiriko Iparralde gizarte etxean ematen ari da eta 40
|
pertsona
parte hartzen ari dira.
|
|
|
Euskaltzaindiko idazkariak, Xabier Kintanak, ongi etorria eman eta Akademiaren egoitza erakutsi zien, beren galderak erantzunez. Oso interesaturik egon ziren Mikel Gorrotxategik, Onomastika Batzordeko idazkariak,
|
pertsona
izenak eta deiturak ofizialki erabiltzeko emandako pausoak entzuten, bai eta bertoko toponimia jatorra berreskuratzeko egindako gestioekin ere. Pruden Gartzia liburuzainak gure bibliotekaren funtzionamendua ere argitu zien.
|
|
|
Ibilbidea ez da erraza, noski, baina ez gaude bakarrik.
|
Pertsona
eta instituzio askok laguntzen digute. Gaur, inori ezer kendu gabe, instituzio baten laguntza aitortu, azpimarratu eta goraipatu nahi genuke, Euskaltzaindiarena, hain zuzen ere.
|
|
|
Iciar Lamarainek, aldiz, euskararen eta euskal hiztunen onerako, erakunde guztien arteko elkarlana beharrezkoa dela esan du,?
|
pertsona
elebidunez osatutako gizartea izan dezagun?. Arabako Aldundiaren izenean, euskararen normalizazioaren alde mintzatu da:
|
|
|
Bere ustez, Arabako izana euskalduna da, hein handi batetan behintzat. Adierazi duenez, Araba ez da euskalduna Gipuzkoatik eta Bizkaitik etorritako
|
pertsonek
euskara ekarri dutelako, aspaldidanik euskalduna zelako baizik. Arabaren izana euskalduna zela ikusteko, Arabako izenak, oikonimoak ditugu aitorle.
|
|
|
Gasteizko mintzalagunak 5 urte betetzen ditu aurten. 500
|
pertsona
biltzen ditu, norberaren euskararekiko beharrak eta nahiak asebetetzeko, eta harreman euskaldunak areagotzeko xedez. Euskararen normalizazioan giltzarri diren kolektiboei arreta berezia eskaintzen die, hala nola, gurasoei edo gazteei.
|
|
|
Zenbat erabiltzen da diogu, nabarmentzeko ezagutzak ez, baizik erabilerak duela garrantzia aurkezten dugun ikerketa honetan. Ahozko erabileran ari gara, edozein
|
pertsonak
edozein pertsonarekin komunikatzeko erabiltzen duenaz. Erabileraren argazki kuantifikatu bat jaso da horrela.
|
|
|
Zenbat erabiltzen da diogu, nabarmentzeko ezagutzak ez, baizik erabilerak duela garrantzia aurkezten dugun ikerketa honetan. Ahozko erabileran ari gara, edozein pertsonak edozein
|
pertsonarekin
komunikatzeko erabiltzen duenaz. Erabileraren argazki kuantifikatu bat jaso da horrela.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, urtarrilaren 27an, Argia aldizkariak 2012ko Merezimenduzko Saria eman zion Txillardegiri. Argia Sariarekin adierazi zuten antolatzaileek urte hauetan guztietan komunikazio proiektu honi eman dion sostengua eskertzearekin batera, merezi duen aitortza eman nahi izan diogu azken mendeko Euskal Herriaren historia eta euskal kulturarena ulertzeko ezinbestekoa den
|
pertsonari
.
|
|
|
Norbait joan da, Amaia Rodriguez; bigarren saria: Bizirik gabe bizi den
|
pertsona
, Malen Barriola; hirugarren saria: Gizon herrenaren olerkia, Maite Larrarte.
|
|
|
Bestalde, urtero bezala, aurten ere literatura eremuko
|
pertsona
adituek osatu dituzte epaimahaiak, betiere Euskaltzaindiak izendatuta. Aurtengo epaimahaikoak hauek izan dira:
|
|
|
Gaztelaniaz 12:00etan. Euskarazko
|
pertsona
izenen oroimena berreskuratzen. Mikel Gorrotxategi.
|
|
|
Inkesta egiteko adineko
|
pertsonak
aukeratu ziren, sortzez eta familiaz tokian tokikoak, bai eta herritik kanpoan gutxi ibiliak ere. II. liburukiaren hitzaurrean Adolfo Arejitak azpimarratzen duen bezala,, inkestak 80ko hamarkadan egin zirenez, asko hilak dira harrezkero.
|
|
|
Guztira 320
|
pertsonaren
ahotsa grabatu zen. Informazio honen guztiaren eskuzko transkribaketak 725 erantzun koadernotan (herriko 5) bildu dira.
|
|
|
Guztira 132 neska ziren, batzuk DBHko lehen mailatakoak eta besteak Batxilergokoak, hiru taldetan banaturik. Hor Euskal Akademiaren historia laburra azaldu zien, hau da, Euskaltzaindia nola dagoen osaturik, euskaltzainen zereginak zeintzuk diren, erakundearen barne banaketa, orain arte egindakoak (euskararen batasuna, ortografia eta sintaxi arauak ematea, aditz eta hiztegi batua, Euskararen Atlasa,
|
pertsona
izendegia...) bai eta orain egiten diharduenak ere (lexiko, pertsona eta leku izenen bilketa, toponimia eta astronimia (geografiako izenak, planeten, izarren eta galaxien izenak...).
|
|
|
Guztira 132 neska ziren, batzuk DBHko lehen mailatakoak eta besteak Batxilergokoak, hiru taldetan banaturik. Hor Euskal Akademiaren historia laburra azaldu zien, hau da, Euskaltzaindia nola dagoen osaturik, euskaltzainen zereginak zeintzuk diren, erakundearen barne banaketa, orain arte egindakoak (euskararen batasuna, ortografia eta sintaxi arauak ematea, aditz eta hiztegi batua, Euskararen Atlasa, pertsona izendegia...) bai eta orain egiten diharduenak ere (lexiko,
|
pertsona
eta leku izenen bilketa, toponimia eta astronimia (geografiako izenak, planeten, izarren eta galaxien izenak...).
|
|
2013
|
|
|
batetik, modu artifizialean sortutakoak, eta bestetik, corpora batzuetatik ateratako adibideak. Era berean, pragmatika esperimentalaren araberako hainbat galdeketa erabili dira, eta dozenaka
|
pertsonek
erantzun dituzte. Ondorioa hauxe da:
|
|
|
Gaur egun deituren grafia araututa ez izateak identifikazio, erregistro eta jarraipen arazoak sortzen dizkie
|
pertsonei
eta administrazioei. Horrez gain, zalantzak sortzen dira pertsonak aipatzean, deituren idazkeretan mendez mende egon diren aldaketengatik.
|
|
|
Gaur egun deituren grafia araututa ez izateak identifikazio, erregistro eta jarraipen arazoak sortzen dizkie pertsonei eta administrazioei. Horrez gain, zalantzak sortzen dira
|
pertsonak
aipatzean, deituren idazkeretan mendez mende egon diren aldaketengatik. Adibide ezagunenetakoa Etxeberri bada ere (Echeverri, Echeberri, Echeverry, Echeberry, Etcheberri edo Etxcheberri moduan agertzen da), ezagunagoak diren beste batzuk ere itxuraldaturik ageri dira.
|
|
|
Hala, 2006an maiatzean izendatu zituen azken aldiz urgazle berriak. Orduan esparru ezberdinetako 35
|
pertsona
izendatu ziren: zientzia, hizkuntzalaritza, irakaskuntza, kazetaritza, bertsolaritza, itzulpengintza, bibliotekonomia edota literatura arlokoak.
|
|
|
Oraingo honetan, Akademiaren batzorde akademikoetan lanean ari diren
|
pertsonak
izendatu dira. Guztiak dira batzorde horietako kide, gutxienez 2005 urtetik.
|
|
|
Nina andreak interes berezia agertu du euskara gizarteko zeregin administratibo eta irakaskuntza mailakoez, eta galdera asko egin ditu, euskararen egoeraz eta hiztunen eskubideez.. Opari moduan, eskaini zaizkion liburuen artean, euskal
|
pertsona
izenak zein deiturak modu ofizialean administrazioan agertzeko, Euskaltzaindiak argitaraturiko bi liburu eskaini dizkio idazkariak, bere herrian antzeko zerbait egiteko orduan lagungarri gerta dakizkiekeelako. –Europako kolonialistek oraindik harro irakasten dute beren eskoletan beren kolonietako jendeei berek gure kontinentetik hara eramandako hizkuntza inperialak (espainola, ingelesa, portugesa,...) irakatsi zietela, baina aldi berean, ezkutatu egiten dute horrek zer nolako kalteak eragin zituen han, bertako hizkuntzak eta kulturak galtzen ere lagunduz.
|
|
|
Lehenik eta behin, egileak lau ibarretako euskara bildu du. 34 herritan ibili da, eta 138
|
pertsona
elkarrizketatu ditu. Gero, datu guztiak xeheki aztertu ditu.
|
|
|
Honek ekarri zuen, Euskal Herrian eta kanpoan ere, ezagun bihurtzea. Baina
|
pertsona
izenen erabilera normalizatzearekin batera, izena modatik kanpo jarri zen eta gaur egun gutxi dira horrela deitzen diren neskatilak.
|
|
|
goraipatu ditu. . Gipuzkoa, Bizkaia, Araba, Nafarroa, Nafarroa Beherea eta Zuberoako
|
pertsona
multzo zabala elkarrizketatu egin dela gogorarazi nahi dut. Tokian tokiko lan oso arduratsua burutu da, grabazio saio handitan jaso eta informatizazio, sailkatze... lan ikaragarria ere egin da?.
|
|
|
alaba eliza, seme etxe, idi herri, asto itsaso zulo, katu negu, zelai, hodei, behi, gizon, oilar, sagar, ahuntz eta abar. Izen berezien morfologia ere kontenplatu da, bai
|
pertsona
izenena, bai toki izenena: Maritxu, Madalen, Bilbo, Baiona.
|
|
|
Inkesta egiteko adineko
|
pertsonak
aukeratu ziren, sortzez eta familiaz tokian tokikoak, bai eta herritik kanpoan gutxi ibiliak ere. II. liburukiaren hitzaurrean Adolfo Arejitak azpimarratzen duen bezala,, inkestak 80ko hamarkadan egin zirenez, asko hilak dira harrezkero.
|
|
|
Guztira 320
|
pertsonaren
ahotsa grabatu zen. Informazio honen guztiaren eskuzko transkribaketak 725 erantzun koadernotan (herriko 5) bildu dira.
|
|
2014
|
|
|
Europar Batasunean 255 hizkuntza baino gehiago mintzatzen dira, eta horietatik 128 egoera larrian daude, eta 90, oso egoera larrian. Horrek biztanleriaren% 8ri, edo 45 milioitik gora
|
pertsonari
, eragiten die. Csaba Sándor Tabajdi Europako Parlamentuko Sozialisten eta Progresisten Aliantzaren Taldeko eurodiputatuaren esanetan, egoerari buelta eman dakioke.
|
|
|
Gure gizarte honetan esan du, euskara aurrerabidea da, gure bizitzaren ezaugarria da. Erakundeekin, eragileekin, gizartea osaten duten
|
pertsona
guztiekin lan egin nahi du Euskaltzaindiak, Andres Urrutiaren esanetan, euskararen mundua egunero posible egiten duen jendearekin egon nahi baitugu.
|
|
|
–Urte beltz luzeetan ere? euskararen eta euskal kulturaren alde lan egin duten
|
pertsonak
eta kolektiboak goraipatu ditu Kintanak. Horien artean ohorezko berriak kokatu ditu.
|
|
|
Horien artean ohorezko berriak kokatu ditu. . Azkenean esan du
|
pertsona
horien ahaleginari esker lortu du gure Herriak hogeita batgarren mendearen hasieran, oraindik burua harrotasunez euskaldun eta tente eramatea?.
|
|
|
Aizpuruak azaldu duenez, hiru euskal herritarretik bat (1.019.823
|
pertsona
) Euskal Herriko zazpi hiriburuetako batean bizi da. Hala ere, euskararen ezagutzari dagokionez, gure hiriburuak erdaldunak dira oro har.
|
|
|
Patxi Baztarrikak, Alfonsik koordinaturiko txostena abiapuntua eta ez helburua dela esan du, eta Europa batez ere, kultura eta hizkuntza aniztasuna dela aldarrikatu. Estatu hizkuntzez gain gaineratu du beste hizkuntza asko daude, euskara adibidez, eta Europan milioika
|
pertsonek
erabiltzen dituzten hizkuntzak dira.
|
|
2015
|
|
|
Eta ikerketa egiten duten
|
pertsonak
izan ditu gogoan Iñaki Goirizelaiak: Gure hizkuntzak terminologia zientifikoa, bibliografia, material didaktikoa eta, batez ere, euskara lanean erabiliko duten ikertzaileak behar ditu, eta UPV/EHUk gogotik egin du lan arlo horietan guztietan, esan du.
|
|
|
Manu Ruiz Urrestarazuren esanetan, Peli Martin
|
pertsona
sentibera zen, eta, bere hiriko eta herriko kulturarekiko grina, gaztetatik sentitu zuen.
|
|
|
–
|
Pertsona
eta berak sorturiko pertsonaia bat eginik geratu ziren betiko; horregatik, Kili kili eta biok du izenburua autorea hil ondoren argitaratu den lan autobiografiko bikainak?, ekarri du gogora Luis Baraiazarrak. Retolazaren bizitzaren bestelako kontuak ere izan ditu gogoan:
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren ahotsak eman dio hasiera gaur, ekainaren 5ean, Bilboko Arriaga antzokian egiten ari den Narrazio guztiak liburuaren irakurketa jarraituari. Iluntzeko 20:00ak arte iraungo du eta 400
|
pertsona
inguruk jarriko diote soinua Sarrionandiaren liburuari. Urtero bezala, Bilbo Zaharra Forumak antolatu du.
|
|
|
Datorren asteazkenean, ekainaren 24an, Euskaltzaindiak eta ONCEk bi erakundeen arteko elkarlanaren lehen emaitzak aurkeztuko dituzte: Erlea aldizkariaren azken bi zenbakiak eta Bernard Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae liburua,
|
pertsona
itsuentzat edota ikusmen urritasunak dituzten pertsonentzat egokituta. Aurkezpena goizeko 10:30ean izango da, Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan.
|
|
|
Datorren asteazkenean, ekainaren 24an, Euskaltzaindiak eta ONCEk bi erakundeen arteko elkarlanaren lehen emaitzak aurkeztuko dituzte: Erlea aldizkariaren azken bi zenbakiak eta Bernard Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae liburua, pertsona itsuentzat edota ikusmen urritasunak dituzten
|
pertsonentzat
egokituta. Aurkezpena goizeko 10:30ean izango da, Bilbon, Euskaltzaindiaren egoitzan.
|
|
|
1997an, 76 araua onartu zuen Euskaltzaindiak: Latin eta greziar
|
pertsona
izen klasikoak euskaraz emateko irizpideei buruzko erabakia.
|
|
|
Horregatik, arauaren bigarren bertsioa onartu du, lehenengo bertsioa ordezteko: Latin eta greziar
|
pertsona
izen klasikoak euskaraz emateko irizpideei buruzko erabakia. Arau osatua, eguneratua eta emendatua.
|
|
|
Orain, 209 izen gehiago erantsi dira. Greziar eta erromatar
|
pertsona
izenez gainera, beste zibilizazio eta inperio garaikide garrantzitsu batzuetako pertsona izen batzuk ere sartu dira, hala nola Kartago, Fenizia, Partia eta abarretakoak (Hanibal, Hasdrubal, Kosroes, Mitridates, Seleuko?) Beraz, 566 pertsona izenez osatutako izendegi greko erromatar bat du arauaren bigarren bertsioak.
|
|
|
Orain, 209 izen gehiago erantsi dira. Greziar eta erromatar pertsona izenez gainera, beste zibilizazio eta inperio garaikide garrantzitsu batzuetako
|
pertsona
izen batzuk ere sartu dira, hala nola Kartago, Fenizia, Partia eta abarretakoak (Hanibal, Hasdrubal, Kosroes, Mitridates, Seleuko?) Beraz, 566 pertsona izenez osatutako izendegi greko erromatar bat du arauaren bigarren bertsioak.
|
|
|
Orain, 209 izen gehiago erantsi dira. Greziar eta erromatar pertsona izenez gainera, beste zibilizazio eta inperio garaikide garrantzitsu batzuetako pertsona izen batzuk ere sartu dira, hala nola Kartago, Fenizia, Partia eta abarretakoak (Hanibal, Hasdrubal, Kosroes, Mitridates, Seleuko?) Beraz, 566
|
pertsona
izenez osatutako izendegi greko erromatar bat du arauaren bigarren bertsioak.
|
|
|
1997ko zerrendan, latinezko edo grekozko izenez gainera, gaztelaniazko eta frantsesezko ordainak ezarri ziren, baina ingelesezko ordainak ez ziren eman. Orain,
|
pertsona
izen horien guztien ingelesezko ordainak erantsi dira.
|
|
|
Lau urtez, georgiar Filologia ikasten jardun zuen Tbilisiko Unibertsitatean eta bere lehen tesia aurkeztu zuen: Georgiar aditzaren
|
pertsona
aniztasuna.
|
|
|
Hamazazpi urte igaro dira araua eman zenetik, eta, latin eta greziar
|
pertsona
izen klasikoen arauan bezala, gaur egun euskara batuan argitaratzen diren lanetan (eskola liburuak, entziklopediak, hiztegiak, literatura, komunikabideak?), guztiz hedatuta dago arauan emandako eredua.
|
|
|
1998ko zerrendan, gaztelaniazko eta frantsesezko ordainak bai baina ingelesezko ordainak ez ziren eman; orain, erantsi egin dira ingelesezko ordainak, kanpoko leku eta
|
pertsona
izenen gainerako arauetan egin ohi den bezala.
|
|
2016
|
|
|
Urtero bezala, aurten ere literatura eremuko
|
pertsona
adituek osatu dituzte epaimahaiak, betiere Euskaltzaindiak izendatuta. Aurtengo epaimahaikoak hauek izan dira:
|
|
|
Franz Kafkaren Metamorfosia da gaurko protagonista Bilboko Arriaga antzokian, bertan egiten ari baita liburu horren irakurketa jarraitua. Iluntzeko 19:00ak arte iraungo du eta 400
|
pertsona
inguruk jarriko diote ahotsa lanari. Urtero bezala, Bilbo Zaharra Forumak antolatu du.
|
|
|
Euskarak, dakizunez, munduko beste hizkuntza askoren antzera (txinera, japoniera, turkiera, finlandiera, georgiera, kitxua etab.) ez du genero gramatikalik, eta, horrexegatik, adibidez, langile bat esaten denean, hor ez da adierazten
|
pertsonaren
lanbidea besterik, espainieraz ez bezala, un trabajador ala una trabajadora ote den argitu gabe. Alde horretatik, hizkuntzari dagokionez, normalean euskaraz ez da gertatzen inguruko erdaretan, nahi gabe ere, egiten diren nahitaezko bereizkeriarik.
|
|
|
Hirurek, esangurari dagokionez, badute gune komun bat, eta kasu konkretu batzuetan sinonimoak ere izan daitezke, baina neurri batean. Horrela,
|
pertsona
bati beste pertsona batzuekin ibiltzea gustatzen bazaio, oso lagunartekoa, guztiz gizartekoa edota erabat jendartekoa dela esan dezakegu. Halere, hor sinonimia osorik ez da izaten.
|
|
|
Hirurek, esangurari dagokionez, badute gune komun bat, eta kasu konkretu batzuetan sinonimoak ere izan daitezke, baina neurri batean. Horrela, pertsona bati beste
|
pertsona
batzuekin ibiltzea gustatzen bazaio, oso lagunartekoa, guztiz gizartekoa edota erabat jendartekoa dela esan dezakegu. Halere, hor sinonimia osorik ez da izaten.
|
|
|
Gogoan izan, gainera, giza-errotik, bereziki, gizon? adierako hitz batzuez aparte, badirela?
|
pertsona
abstraktu, esangurako beste berba elkartu ugari ere:
|
|
|
Bat egiten du Manuel Lekuonak euskara eta euskal kultura indarberritzeko izan zituen kezkekin, esan dute, eta euskaltzaina belaunaldi oso baten erreferentea bilakatu dela gaineratu. Izan ere, Zuberoako errealitatea argi islatzen du haren
|
pertsonak
eta bere lana Euskal Herri osoari eskaini izan dio beti, katea eten ez dadin lagunduz.
|
|
|
Erdi Aroan agertzen den latin arruntaren hizkuntza da okzitaniera, 200.000 metro karratuko lurraldea hartzen duena (Frantziaren herena eta Kataluniako zati txiki bat). Arango ibarra eta hango aldaera ordezkatzen dugu guk adierazi zuen presidenteak, hamar bat mila
|
pertsonak
hitz egiten dutena. Hala ere, kontzeptuak ondo zehaztu nahi izan zituen:
|
|
|
Baina epaileak irakurle ona behar du izan, eta behar du koherentea izan, eta zorrotza. Jakintasun handiko
|
pertsonak
jarriko nituzke nik, eta, era berean, ikuspegi zabala dutenak. Sinesgarritasun osoko epaimahaia behar dugu.
|
|
2017
|
|
|
Eurak dira batzorde eta egitasmoetan ari diren Euskaltzaindiaren profesionalak zuzentzen eta artezten dituztenak, azken emaitzak lortu eta gizarteratu arte. Beraz, Euskaltzaindiaren lana, erakundearen lana, lantalde lana da, ez
|
pertsona
bakar batena, ezpada guztiona. Hitz batez esateko, Akademiak fidel jarraitzen du betetzen behinola sortzaileek duela mende bat jarri zioten zeregina.
|
|
|
Arrakasta handia izan du Bilboko Udalak, Euskaltzaindiak, EuskalPenKlubak, Deiak eta Sabino Arana Fundazioak elkarlanean sustatu duten egitasmoak, eta asko izan dira Akademiak Bilbon duen egoitzara hurbildu direnak, orduko historia eta istorioak ezagutzeko irrikaz. (Ikusmin handia sortu du EGUNA jardunaldiak, eta esparru diferenteetako
|
pertsona
ugari hartu ditu, goiz osoan zehar, Euskaltzaindiaren egoitzak)
|
|
|
Alberto Barandiaranek badaki euskararen komunikazio esparrua txikia dela, ahula eta hauskorra, baina, aldi berean, sektoreak dituen indargunean ere ezagutzen ditu: jende askok osatzen du eta
|
pertsona
askorengana iristeko ahalmena du hedabide txikien sareak. 600 langile inguru biltzen dira hedapen handia duen esparruan.
|
|
|
Urtero bezala, aurten ere literatura eremuko
|
pertsona
adituek osatu dituzte epaimahaiak, betiere Euskaltzaindiak izendatuta. Hauek izan dira aurtengo epaimahaiko kideak: A mailan:
|
|
|
Zentzu honetan, Anoni M. Badia i Margarit en hutsunea beteko dut; Badia nire maisu nagusia izan da, eta, neurri handi batean, berari zor diot nire hizkuntzalari eta filologo formakuntza. Gizatasun handiko
|
pertsona
izan zen, beti gizartearen zerbitzura. Berak zuen XXXVI Domina jasoko dut nik orain.
|
|
|
Oroitzapen batetik abiatuta (autobiografia izan dut euskarri) eta Obaban zehar, liburu honetan Lotilandiako garaietaraino hurbilduko da irakurlea Altonagaren eskutik. Horretarako, bi
|
pertsona
izango ditu bidelagun: Florentzio Basaldua() bilbotarra eta Janpierre Arbelbide() garaztarra.
|
|
|
Janpierre Arbelbidek, ostera, hori ez da amets bat beizik idatzi zuen; baina, aldiz, predikatu nahi izan zien Ameriketara joandako euskaldunei. Bi
|
pertsona
hauen ibilbideak uztartuz, irakurlearen konplizitatea bilatzen du Altonagak, testu argi eta zehatza onduz.
|
|
|
Horretarako, kontuan hartzen da zer dagoen dinastiaren jatorrian:
|
pertsona
izen bat, leku izen bat edo izen arrunt bat. Horren arabera erabakitzen da, tradizioak edo azken urteetako erabilerak finkatutako izenik izan ezean, izen eratorria erabiltzea (adibidez, Akemenes pertsona izenetik akemenestarrak izeneko dinastia sortu zen) edo mailegatzea, jatorri izenetik abiatuta sortzen den dinastia izena gure kultura ingurunean erabiltzen den izenaren formatik urrun gelditzen bada (adibidez, Nasr pertsona izenetik narstarrak izeneko dinastia izena atera beharrean, nazariak izena mailegatzea hobesten da).
|
|
|
pertsona izen bat, leku izen bat edo izen arrunt bat. Horren arabera erabakitzen da, tradizioak edo azken urteetako erabilerak finkatutako izenik izan ezean, izen eratorria erabiltzea (adibidez, Akemenes
|
pertsona
izenetik akemenestarrak izeneko dinastia sortu zen) edo mailegatzea, jatorri izenetik abiatuta sortzen den dinastia izena gure kultura ingurunean erabiltzen den izenaren formatik urrun gelditzen bada (adibidez, Nasr pertsona izenetik narstarrak izeneko dinastia izena atera beharrean, nazariak izena mailegatzea hobesten da).
|
|
|
pertsona izen bat, leku izen bat edo izen arrunt bat. Horren arabera erabakitzen da, tradizioak edo azken urteetako erabilerak finkatutako izenik izan ezean, izen eratorria erabiltzea (adibidez, Akemenes pertsona izenetik akemenestarrak izeneko dinastia sortu zen) edo mailegatzea, jatorri izenetik abiatuta sortzen den dinastia izena gure kultura ingurunean erabiltzen den izenaren formatik urrun gelditzen bada (adibidez, Nasr
|
pertsona
izenetik narstarrak izeneko dinastia izena atera beharrean, nazariak izena mailegatzea hobesten da).
|
|
|
Andres Iñigo (euskaltzaina eta HABEko Patronatoan Euskaltzaindiaren ordezkaria): Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua lortu zutenei merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako; Euskaltzaindiaren kasuan B titulua lortu zuten 240
|
pertsonei
.
|
|
|
hots, bere garaian B lortu zutenei baliokidetu ahal izatea egun indarrean dagoen C2 izenekoarekin.Eta hori da, hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak aitortu duena onartu berri duen Baliokidetze Dekretuarekin. Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua lortu zutenei, haietako anitzentzat beranduxko bada ere, merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako, Euskaltzaindiaren kasuan B titulua lortu zuten 240
|
pertsonei
, zehaztu du Andres Iñigok. Esan gabe doa, EGA eta haren pareko tituluei aitortutako maila baino jasoagoa izan behar zuela ezinbestean, besteak beste, D titulua eskura izatea behar beharrezkoa baitzen B titulura aurkeztu ahal izateko.
|
|
2018
|
|
|
Halakorik gertatzen ez bada, hau da, egokitzapena hizkuntzaren batean baino gertatzen ez bada, euskaraz ez da egokitzen. Hori da irizpide orokorra. Bigarren atalean, garai horretako
|
pertsona
izen ospetsuen zerrenda ematen da, eta, euskarazko formarekin batera, gaztelaniazko, frantsesezko eta ingelesezko formak ere ematen dira. Izen oso ezagunak dira gehienak, hala nola Kristobal Kolon, Leonardo da Vinci, Martin Lutero, Fernando Magallaes, Nikolas Koperniko, Michelangelo, Nikolas Makiavelo?
|
|
|
Izen oso ezagunak dira gehienak, hala nola Kristobal Kolon, Leonardo da Vinci, Martin Lutero, Fernando Magallaes, Nikolas Koperniko, Michelangelo, Nikolas Makiavelo? Guztira, 58
|
pertsona
izen ematen dira.Exonomastika batzordea
|
|
|
Errenazimentuko
|
pertsona
izenak araua (185.a) argitaratu da, Euskaltzaindiak 2017ko abenduaren 22an onartua.
|
|
|
Arauak bi atal ditu: Lehenengo atalean, zenbait azalpen ematen dira ulertzeko zer gertatzen zen garai hartan
|
pertsona
ospetsuen izenekin: latina zen prestigiozko hizkuntza, jatorrizko izenak latinizatu egiten ziren askotan, eta hala zabaltzen ziren Europan.
|
|
|
Hitzarmen honen helburuak dira, batetik, euskara eta euskal kultura sustatzeko jarduerak egitea Euskaltzaindiaren egoitzan, eta, bestetik, Bilborekin eta euskararekin lotura duten
|
pertsona
esanguratsuen lanak eta biografiak argitaratzea. Aurten, Xabier Kintana Euskaltzaindiko idazkariaren biografiari ekingo zaio.
|
|
|
Gainera, Urrutiak gogoratu du 1918an Udalak baimen berezia eman ziola Akademiari hirian euskarazko eskolak antolatzeko. ...tuen konpromisoak, 2018rako: Euskaltzaindiak Bilboko Udalari laguntza eta aholkua emango dizkio, euskararen normalizazioan eta garapenean, bai hizkuntza berari dagokionez, bai eta hizkuntza gizarteratzeko lanetan ere. Bilbok euskararekin izan duen lotura estua eta denboraren joanean bilbotarrek euskarari erakutsi dioten atxikimendua herritarren artean zabaltzeko asmoz, Bilborekin lotura izan duten
|
pertsona
esanguratsuen lanak edota bibliografiak argitaratzeko ahalegina egingo du Euskaltzaindiak. Aurten Xabier Kintana euskaltzain osoaren biografiari ekingo zaio. Aurtengo udazkenean berriro egingo da Astelehen Buruzuria, formatu akustikoan egiten den musika errezitaldien zikloa.
|
|
|
Horretarako, Txomin Agirreren Kresala irakurriko da ekainaren 7an, Bilboko Arriaga Antzokian. Hamabi orduko jardunean, 400
|
pertsonatik gora
pasatuko dira bertatik.
|
|
|
Ekainaren 7ko irakurketak hamabi orduko iraupena izango du, eta 400
|
pertsona
inguru arituko dira Kresala irakurtzen.
|
|
|
Badaki helburuak ondo zehazten, besteen ekarpenak aintzat hartzen ditu, besteekin partekatzen du dakiena, beti egon da elkarlanerako prest.... Euskal kulturaren langile porrokatua bai, baina
|
pertsona
xumea eta bideak errazten dakiena ere badela esan du Sorsek, eta, gauza guztien gainetik, pertsona independentea.Ilusio handia egin dio Torrealdairi sari berriak, lumak sinbolizatzen duelako bere urteetako lana, bere jardun intelektuala. Luma honetan irudikatzen dut euskarari egin zaizkion irain, zigor eta injustizien kontra erabili dudan espiritu kritiko salatzailea.
|
|
|
Badaki helburuak ondo zehazten, besteen ekarpenak aintzat hartzen ditu, besteekin partekatzen du dakiena, beti egon da elkarlanerako prest.... Euskal kulturaren langile porrokatua bai, baina pertsona xumea eta bideak errazten dakiena ere badela esan du Sorsek, eta, gauza guztien gainetik,
|
pertsona
independentea.Ilusio handia egin dio Torrealdairi sari berriak, lumak sinbolizatzen duelako bere urteetako lana, bere jardun intelektuala. Luma honetan irudikatzen dut euskarari egin zaizkion irain, zigor eta injustizien kontra erabili dudan espiritu kritiko salatzailea.
|
|
|
Orain ehun urte, orduko euskal herritarren ordezkari instituzionalek ikusi zuten beharrezkoa zela erakunde bat, euskararen bidea prestatu eta bidean aurrera zuzen jarraitzen gidatuko zuena. Erakunde hori
|
pertsona
adituek osatu behar zuten. Akademiak euskararen ezberdintasunak aztertuko zituen, hutsuneak bete, hitzen forma eta esangura finkatuko zituen, eta idazteko modu bakar bat ezarri; euskalkietatik bat ere baztertu gabe, haiek elkarren osagarri eta elkarren aberasgarri erabiliko zituen, eta, azkenean, erakunde horrek hizkuntza garbia, akasgabea eta jakintza arlo guztietarako egoki eta erabilgarria izango zena ezarriko zuen.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak euskararen estandarizazioan aitzindariak,
|
pertsonak
, elkarteak eta, bereziki, Euskaltzaindiaren ibilbide eta jardun akademiko eta historiko osoa aitortzen eta eskertzen du eta, une honetan, bereziki hizkuntzaren batasunari dagokionez egin duen lana eta ekarpena.
|
|
|
Xalbador bertsolaria ez ezik, beste bertsolari batzuk eta euskal kultura munduko
|
pertsona
ezagun asko gogoratu eta omendu izan da hamalau urte hauetan, eta hamabostgarren honetan hauek izango dira omenduak (Ipar Euskal Herriko hiru bertsolari, hain zuzen):. Joanes Arrosagaray (Aintzile, 1949? 1998). Ernest Alkat (Iholdi, 1951?
|
|
|
Horrez gain, Zubideiak laborategi bat izango da, hizkuntza praktiken laborategia, euskaraz, gaztelaniaz eta fratsesez gauzatuko dena.
|
Pertsona
bakoitza erosoen sentitzen den hizkuntzan hitz egin ahal izateko praktika berriak bilatuko dira.
|