|
2009
|
|
|
|
Pertsonen
izendegia..........................................................................................
|
|
|
|
Pertsonen
izendegia
|
|
|
Herrien izendegia egitea bezala,
|
pertsonen
izendegia egitea hasierako kezka izan zuen Euskaltzaindiak. 1932an,, bikario jeneral Etxeguren jaunak?
|
|
|
1983 urtera bitartean herri izendegiaren eta
|
pertsona
izendegiaren batzordeek nork bere kasa jardun zuten: herri eta herrixka guztien eta auzo nagusien izendegia prestatzen ari zen orduan bata, eta pertsonen izendegiaren hirugarren bertsioa prestatzen, bestea.
|
|
|
1983 urtera bitartean herri izendegiaren eta pertsona izendegiaren batzordeek nork bere kasa jardun zuten: herri eta herrixka guztien eta auzo nagusien izendegia prestatzen ari zen orduan bata, eta
|
pertsonen
izendegiaren hirugarren bertsioa prestatzen, bestea. Eta 1983ko maiatzean, Euskaltzaindiaren egitura berritzearekin batera, bi lantaldeek bat egin zuten Onomastika batzorde berrian.
|
|
|
–Herri izendegia,
|
pertsona
izendegia, toponimia lanak, izen ikerketak eta diktamenak, lantzeko helburuarekin jaio zen batzorde berria, maiatzaren 23ko batzarraren aktan jasota gelditu zenez.
|
|
2012
|
|
|
Guztira 132 neska ziren, batzuk DBHko lehen mailatakoak eta besteak Batxilergokoak, hiru taldetan banaturik. Hor Euskal Akademiaren historia laburra azaldu zien, hau da, Euskaltzaindia nola dagoen osaturik, euskaltzainen zereginak zeintzuk diren, erakundearen barne banaketa, orain arte egindakoak (euskararen batasuna, ortografia eta sintaxi arauak ematea, aditz eta hiztegi batua, Euskararen Atlasa,
|
pertsona
izendegia...) bai eta orain egiten diharduenak ere (lexiko, pertsona eta leku izenen bilketa, toponimia eta astronimia (geografiako izenak, planeten, izarren eta galaxien izenak...).
|
|
2019
|
|
|
Euskaltzaindiaren onarpenarekin, 100.000 ale argitaratu ziren.
|
Pertsonen
izendegiaz Jose Maria Satrustegi arduratu zen, eta Euskaltzaindiak Euskal Izendegiaren lehen bertsioaren 50.000 ale kaleratu zituen 1972an. Aurrerago,
|
|
|
1977an eta 1983an,
|
pertsona
izendegi osatu eta berrituagoak argitaratu zituen akademiak, horiek ere Satrustegik zuzenduta. 1983tik aurrera bi lantaldeak, toponimiarena eta pertsona izenena, batu egin ziren Onomastika Batzordean.
|
|
|
Ekainean, Gasteizen onomastikari buruz egindako jardunaldi akademikoan, izen neutroen (edo izen epizenoen, hau da, genero marka gabeen) saila lehen aldiz sartu zen Euskaltzaindiaren
|
pertsona
izendegian, eta 500 izen inguru gehitu ziren hartan: Aloña.
|
|
|
Aloña. Amets, Araitz, Aralar, Euri, Ezti, Getari, Geriza, Haize, Kutun, Lohitzun, Zeru?; pertsona izen txikigarriak ere txertatu ziren
|
pertsona
izendegian: Anttoni, Axun, Euxebio, Inaxi, Joxean, Karmentxu, Maixabel, Marialuixa, Panpi, Praxku, Terexa, Xan?
|
|
|
: Mendeurreneko zazpigarren jardunaldi akademikoaren barruan,
|
pertsona
izendegian genero markarik gabeko 500 izen (hau da, 500 izen neutro edo epizeno) erantsi zituela jakinarazi zuen Euskaltzaindiak.
|
|
|
Izen neutroen (genero marka gabeen) saila lehen aldiz sartzen da Euskaltzaindiaren
|
pertsona
izendegian, eta 500 izen inguru gehitu dira bertan. Pertsona izen txikigarriak ere txertatu dira.
|
|
|
|
Pertsona
izendegiarekin batera, Euskal Onomastika Datutegi berritua (100.000tik gora dira gehitutako erregistroak) eta Kale eta karrika izenen eskuliburua ere aurkeztu dira gaur. EODA osoa: Pertsona izenak:
|
|
|
|
Pertsona
izendegiari dagokionez, bide berriak aurkeztu ditu Akademiak: izen neutroak (genero markarik gabeko izenak) lehen aldiz sartu dira, eta 500 bat izen gehitu dira bertan.
|
|
|
Berrikuntzak IzendegianEgungo
|
pertsona
izendegiak dakartzan berrikuntza ohargarrienak bi multzotan nabarmen daitezke:
|
|
|
Euskarak ez du genero gramatikalik eta, hortaz, izen horiek, pertsona izentzat hartuak, ez dira berez genero bakar bati atxikiak, eta baterako zein besterako balio dezakete. Izen neutroen saila lehen aldiz sartzen da Euskaltzaindiaren
|
pertsona
izendegian. Hau da egun aurkezten den pertsona izendegiaren berrikuntzarik handiena.
|
|
|
Izen neutroen saila lehen aldiz sartzen da Euskaltzaindiaren pertsona izendegian. Hau da egun aurkezten den
|
pertsona
izendegiaren berrikuntzarik handiena.
|
|
|
Han hemengo esperientziak hurreratzeko ez ezik, Euskaltzaindiaren Onomastika batzordearen urtetako ahalegina jendaurrean aurkezteko balio izan zuen nazioarteko jardunaldiak. Ekainaren 14an, Euskal Onomastikaren datutegia,
|
Pertsona
izendegia eta Karrika izenen eskuliburu berrituak plazaratu ziren, hurrenez hurren. Aurrez, ordea, Patxi Galé euskaltzain urgazlea Euskal Corpus Onomastikoaz mintzatu zen luze zabal.
|
|
|
Izendegi ireki eta dinamikoaJakin minik handiena
|
pertsona
izendegiak sortu zuen, izenei legez ezarri beharreko genero markek eragin izan duten ezadostasun eta oztopoengatik, batez ere, eta hain zuzen ere, izendegiaren ezaugarri nagusiak eta iturriak aipatu ostean, bete betean heldu nahi izan zion gaiaren inguruan onartu duten aldaketari Paskual Rekalde euskaltzainak. Hitz arruntetatik eta toponimoetatik hartutako pertsona izenen sexu bereizketa tradizioari jarraiki egin dela argudiatu zuen; salbuespenak salbuespen,, kontsonantez eta i, o eta u bokalez amaitutakoak gizonezkoak eta a eta e bokalez amaitutakoak emakumezkoak?
|
|
|
|
Pertsona
izendegi berritua (digitalean).
|