|
2002
|
|
|
“Pertsona batzuen immunitate sistemak nola kontrolatzen duen GIBaren bidezko infekzioa, fenomeno hori baliatuko duten tratamendu berriak sortzeko gai izan gaitezke”, gehitu zuen. Aurkikuntza horrek azal lezake zergatik bizi diren “epe luzeko progresiboak ez diren”
|
pertsona
seropositibo gutxi batzuk hiesa eta gaixotasun horrek dakartzan patologiak garatu gabe. Zientzialariek bazekiten 1986az geroztik immunitate sistemako globulu zuri batzuek, CD8 linfozitoek, GIBaren erreplikazioa inhibitzeko eta, beraz, hiesa gerarazteko gai diren substantzia kimikoak sor ditzaketela.
|
|
2004
|
|
|
Osasun antolaketaren arabera, hasierako ikerketen arabera, urteko Barne Produktu Gordinaren (BPG) hazkundea %0, 5 jaitsiko zen, birusak eragindako biztanleriaren %10aren proportzioan, baina azken datuen arabera, murrizketa portzentajea %1 ingurukoa da. OMEk azpimarratzen du beharrezkoa dela “estrategia integrala, prebentzioa, tratamendua, ikerketa, arreta eta
|
pertsona
seropositiboentzako laguntza luzeak konbinatuko dituena”.
|
|
2007
|
|
|
Datu horiekin tratamendu pertsonalizatuak sor daitezke, edo are epe luzeagoan txertoak ere. Jarraipen zehatza Katalunian ehun
|
pertsona
seropositibok hartu zuten parte ikerketa horretan. Horiek guztiak, lehenago, oso jarraipen zorrotza egin zitzaien, eta ez zuten inoiz hiesaren aurkako tratamendurik jaso.
|
|
2009
|
|
|
Gauzak oso azkar aldatzen dira eta adi egon behar dugu. Egun, posiblea da haurtxoen sexua erabakitzea laguntza bidezko ugalketan edo
|
pertsona
seropositibo batek laguntza bidezko ugalketa egitea semen garbiketekin, etab. Egoera berriak sortzen diren heinean, erantzuna ematen joan behar dugu, izan ere, zerbait maila teknikoan posiblea izateak ez du esan nahi maila etikoan zuzena denik. Pazienteak erabakitzeko eskubidea dauka, baina gure ustez ez dauka tratamendu ez egokia eskatzeko eskubidea, egokitasuna profesionalak erabaki behar du.
|
|
|
Pertsona horiek birusaren kutsagarritasun handiagoa izan dezakete, birus karga handiagoa dutelako, tratamendurik gabe. Espainian, 35.000
|
pertsona
seropositiboak dira, baina ez dakite beldurragatik edo arriskuaren pertzepzio egokirik ez izateagatik. Azterketa batzuen arabera, egoera serologikoa ezagutzen ez duten kutsatuen %25ek infekzio berrien %54 eragiten du.
|
|
2010
|
|
|
osasun publikoaren babesa eta GIBarekin bizi diren pertsonak artatzea eragiten duen kostua. Baina arrazoiak arrazoi, hiesaren tratamendurako taldeak azpimarratu du murrizketa horiek oinarrizko giza eskubideen aurka doazela; hala nola baztertua ez izateko eskubidearen aurka edo
|
pertsona
seropositiboen mugimendu askatasunaren aurka.
|
|
|
Gainera, hiesaren tratamendurako taldekoek debekua arrazoitzeko mezuen zentzugabetasuna ere salatu izan dute: Aspalditik jakina da birusa kutsagarria izanik ere ezin dela osasun publikoarentzako mehatxagarri izan,
|
pertsona
seropositibo baten presentzia hutsarekin ez baitago inor kutsatzerik. Are gehiago, debekurako neurriek osasun publiko beraren aurka joan daitezke; batetik, handitu dezaketelako hiesa duten bertakoen bereizketa, eta bestetik, jatorrizko biztanle askok babes neurriak arindu ditzaketelako, hiesa atzerriko arazotzat hartzeko joeraren ondorioz.
|
|
2011
|
|
|
Bazkideak kuota ordaintzeko maiztasuna aukeratzen du, hilekoa, hiruhilekoa, seihilekoa edo urtekoa izan daitekeena. Gizarte zailtasunak dituzten haur eta gazteekin, adinekoekin, tratu txarrak jasandako emakumeekin, drogazaleekin eta
|
pertsona
seropositiboekin, besteak beste, egiten diren programetarako erabiltzen da. Beste pertsona batzuen osasuna hobetzen lagundu nahi dutenek Mugarik Gabeko Medikuei eman diezaiekete dirua, larrialdietako laguntza medikoan erabil dezaten.
|
|
2012
|
|
|
|
Pertsona
seropositiboa edo GIBaren (giza immunoeskasiaren birusa) eramailea luzaroan egon daiteke egoera horretan. Birusa transmiti dezake, baina gaixotasuna garatu gabe edota GIBaren ondoriozko infekzioak zelula immunitatean kalte bizia sorrarazten denean soilik hartzen du HIES a.
|
|
|
GIBaren diagnostiko goiztiarra da epidemiari aurre egiteko zaindu behar den beste estrategia handia. Gaur egun,
|
pertsona
seropositiboen %30ek ez du haien izaera ezagutzen. Listuarekin egiten den GIBaren proba azkar bat eginez gero, pertsona kutsatuta dagoen jakin daiteke, baldin eta arriskutik hiru hilabete igaro badira.
|
|
2018
|
|
|
gaixotasunaren garapena galarazten duten tratamendu seguru, erraz eta eraginkorrak daude. Tratamendu eraginkorra jasotzen duten
|
pertsona
seropositiboek ez dute jada infekzioa transmititzen, eta gainera populazio orokorraren pareko bizi itxaropena dute.
|
|
2022
|
|
|
46 dagokionez (Giza Immunoeskasiaren Birusa, HIESa eragiten duena), erran nahi du birusa bere baitan ukaitea, eritasunaren sintomarik agertzen ez bada ere.
|
Pertsona
seropositibo batek birusa transmiti dezake, sexu harremanen, odolaren edo ama esnearen bidez. Dudan denari gomendatzen zaio detekzio azterketa baten egitea seropositibo denetz jakiteko. Gaurko egunean, tenorez artatuz, seronegatiboen bizi esperantza bera da; lanean ar daiteke, baita familia sortu ere.
|
|
|
|
Pertsona
seropositibo baten laguntzeko, lagun edo adiskide, beharrena haren entzuten egotea da, eta behar duelarik egiazko lagun bezala jokatzea. Eguneroko bizian lagun daiteke, aisialdi berak partekatuz, baina hoberena, hark behar duelarik ondoan izatea da.
|
|
|
Eri den pertsonari elkarte horien deitzea ere aholkatzen zaio. Elkarte horietan,
|
pertsona
seropositiboen eta haien hurbilekoen entzuten berezitua den jendea atzemanen du.
|