|
2000
|
|
|
Istorio honen berri emateko idazleak hirugarren
|
pertsonan
mintzatzen den narraziotik at dagoen narratzaile orojakilea darabil, narratzaile estradiegetikoa. Modu honetara, fokalizazioaren bidez, bi maitaleen ikuspegitik eskaini dakiguke narrazioa.
|
|
|
Pertsonaiaren gatazken berri emateko, egile honek ere bakarrizketa baten modura egituratu du kontakizuna. Narratzailea, hortaz, lehenengo
|
pertsonan
mintzatzen da eta istorian parte hartzen duen pertsonaia nagusia da: narratzaile autodiegetikoa, beraz.
|
|
|
Hiru pertsonaia hauen aurkezpena hirugarren
|
pertsonan
mintzatzen den narratzaile orojakile batek egiten du. Aitzitik, gutxitan bada ere, zenbaitetan narratzailea lehenengo pertsonara igarotzen da.
|
|
|
Autobiografia fikzionatu baten aurrean gaudenez, pertsonaia nagusia den narratzailea lehenengo
|
pertsonan
mintzatzen zaigu. Berriro ere, beraz, narratzailea eta pertsonaia nagusia, Igantzi, bat bera dira; hots, narratzaile autodiegetikoa hautatu du.
|
|
2001
|
|
|
" Ba dakigu bederen trés normal trés normal ez dela posible lehen
|
pertsonan
mintzatzea" (E, 111)
|
|
2008
|
|
|
Une horretan haiekin mintzatzeko gogoa izan nuen. Banekien erregina batek ez zuela hain inportantzia gutiko
|
pertsonekin
mintzatu behar, baina haiek ezagutzeko gogoa nuen. Haiek ez zuten lehenik mintzatzeko eskubiderik.
|
|
|
Epaiketaren aurretik, kalean, hitza hartu zuten Goierri aldeko gazte batzuek. Bi
|
pertsona
mintzatu ziren, aurpegia tapatuta. Guztira, 40 lagun inguru gerturatu ziren haien ondora.
|
|
2009
|
|
|
Kontakizun hau gauzatzeko, liburu eta datu baseetara jo beharrean, denbora horiek bizi zituzten eta dituzten
|
pertsonekin
mintzatu gara. Batzuk izen eta abizenez aurkeztu ditugu; beste batzuk, berriz, atzeko atetik sartu egin dira.
|
|
|
Poesia idazten nuen, lehendabiziko
|
pertsonan
mintzatzen nintzen bereziki. Zergatik ez dudan poesiarik idatzi euskaraz, ez dut erantzunik.
|
|
2010
|
|
|
Bera isilik dago, baina hiru
|
pertsona
mintzatu dira haren izenean.
|
|
|
A iratzartzen dun ba azkenean... (Hirugarren
|
pertsonan
mintzatzen zaio, erieri batzutan erizainek usatzen duten bezala.) Iep, hoho, badea norbait. Dena fini da!
|
|
2013
|
|
|
Hau ere, Frantziaz lehen
|
pertsonan
mintzatzea zen. Bere burua frantses gisa aurkeztearekin batera, Frantziarena zena berea zela idatziz, are gehiago baieztatzen zuen bere burua frantses ikusten zuela.
|
|
2015
|
|
|
Egoeraren diagnostiko laburra egiteaz gain, aurrera begira jarri gara Larrun honetan. Euskalgintzan erreferente diren hainbat
|
pertsonarekin
mintzatu gara, hala nola, Koldo Izagirrerekin, Lorea Agirrerekin, Kike Amonarrizekin eta Miren Amurizarekin. Honekin batera hainbat euskaltzalek batean eta bestean argitaratu dituzten ideiak biltzen saiatu gara, irakurlea aldez aurretik abisatuz, jende interesgarri askoren gogoetak kanpoan geratu direla.
|
|
|
Testua, bistan da, ez da transparentea, bihurria eta aldrebes xamartua baizik. Inpresio hori areagotzen da kontuan hartzen badugu lehen
|
pertsonan
mintzatzen dena ez dela Erasmo bera, liburuaren protagonista den Eromena baizik, Eromena pertsonifikatzea eta lehen pertsonan mintzaraztea izan baitzen Erasmok hautatutako baliabide literarioa liburua ontzeko. Beraz, Eromenaren baieztapen eliptiko bat, horra bere izenpean Erasmoren kritikak eman zezakeena, emateko prest zegoena.
|
|
|
Hogeita batgarreneko mendearen hasieraren poema epiko baten beste ezaugarri bat: singularrean eta lehen
|
pertsonatik
mintzatu luke. Ni, ni, ni...
|
|
|
" Nafarroako etorkizuna Espainiako erregionalizazioan" izeneko konferentzia eman zuen Urmenetak apirilaren 8an. Lehen
|
pertsonan
mintzatu zen, mihian zimurrik gabe. Egokiera hauta zeukan kalumniatzaileen isilarazteko, berorren doktrina foro publikoan plazaratuz, gerora publikagarri gainera.
|
|
2017
|
|
|
Urratsak entzun ditu hurbiltzen. Kostatu egiten zaio singularreko lehen
|
pertsonan
mintzatzea, horren dago ohiturik gutanora.
|
|
2018
|
|
|
2003an Juan Planisi, Antoni Socias, Rafael Roig eta Jaume Juan beteranoekin glosan hasi zen 20 urteko gazte bat, Felipe Munarren eskutik. Mateu Xuri (baimendu iezadazu ene buruaz hirugarren
|
pertsonan
mintzatzea) rara avis bat zen orduan, ezohikoa. Glosa familia tradiziotik ezagututa, denbora laburrean eta arestian aipatutako glosadoreei esker, haize ufada berri bat eraman zuen Canonge de Santa Cirga elkartera.
|
|
|
Solasaldi haietatik, beraz, Txetxuk ez zuen ateratzen lasaitzeko balio ziezaiokeen ezer, beste
|
pertsonekin
mintzatzeak berak ematen duen patxadatik harago. Eta hala joan zen errealitate berrira moldatzeko lehen aste hura.
|
|
2019
|
|
|
Modu laburrean azaltzeko, eleberri modernista eta esperimentalak istorioa sinpletu eta diskurtsoari ematen dio protagonismoa, testuari berari. Kontalariak narrazioa guztiz kontrolatzeari utziko dio, bestela esanik, XIX. mendeko eleberrietako kontalari estradiegetiko orojakilea izateari utziko dio, eta lehen
|
pertsonan
mintzatzen duten eta ikuspuntu subjektiboa duten kontalariak datoz, hala nola Marcel Proust-en Denbora galduaren bilakoa; edo ikuspuntu partzialagoa dutenak (Virginia Woolfen Mrs. Dallowaykoa bezalakoak), edo gertaerak zatika soilik ezagutzen dituztenak eta barne bakarrizketan dihardutenak, monologue intérieur edo stream of conciousness eran (James Joyceren Ulysseseko Molly Bloom bezala); edota, beste gabe, gertaera berari buruzko ikuspuntu ezberdinak eskaintzen dituzten hainbat kontalari dituzten narrazioak topa genitzake, William Faulknerren Hotsa eta ardaila edota John dos Passosen Manhattan Transferrekoa bezalako narrazioetako perspektibismo teknikaz, alegia.
|
|
|
Senabrek dioen moduan, Senabre aipatzen ari den kontalari ez fidagarria eta lehen pertsonan eginiko kontaeraren nahitaezko lotura horretaz mintzatu zen Booth 1961ean The Rhetoric of Fiction liburuan lehen aldiz" unreliable narrator" terminoa erabili zuenean. Finkatua geratu zen kontalari ez fidagarriak gehienetan lehen
|
pertsonan
mintzatzen direla, idazleak informazioaren kontrola bere esku jartzea hautatzen duelako, eta arazotsua delako bigarren edo hirugarren pertsonan egin ahal izatea irakurlearengan sinesgarritasun efektua lortzeko. Emily Bronteren Wuthering heights etik hasita (1847), narratiba errealistaren esparruan garapen berezia izan duen kontalari mota da" unreliable" deritzan hau, eta ez da arraroa genero kriminalari atxikirik aurkitzea, hala nola Agatha Christieren Roger Ackroyden hilketa (1926) eleberri poliziako ezagunean, non kontalaria bera den hiltzailea.
|
|
|
Bai xarmagarria Nataxa, inon xarmagarririk bada! Bere buruaz hirugarren
|
pertsonan
mintzatzen segitu zuen, eta gizonezko pertsonaia baten ahotan jarri zuen oihu hori, bere sexuaren perfekzio guztiak aitortzeko. Dena du bere alde, den dena.
|
|
2020
|
|
|
Ideia horren bueltan autolaguntza eta psikologia popularreko liburu ugari plazaratu dira, arrakasta handiz, gainera. Estereotipo horien arabera, emakumeak hiztunak, sentiberak eta trebeak omen dira berbazko komunikazioan eta
|
pertsonez
mintzatzea gustukoa dute; gizonak, berriz, ekintzaileak, lehiakorrak eta, nagusiki, gauzez edota gertaerez mintzo omen dira.
|
|
|
Ene belaunaldiko askok gaizki ikusi zuen, subjektibotasuna ez zutelako ulertzen. Uste zuten lehen
|
pertsonan
mintzatzea taldeari oposatzea zela. Baina ezin nintzen eta ezin naiz denen izenean mintzatu.
|
|
2021
|
|
|
Mendeko hizkuntzen hiztunen ohiko moduan aritu gara, eta hizkuntza ezmarkatua –gaztelania– hautatu dugu ezezagunekin edo kanpotar itxura zuten
|
pertsonekin
mintzatzean.
|
|
|
Orain arte jokatu dugu gizarte elebidun bat izango bagina bezala. Mendeko hizkuntzen hiztunen ohiko moduan aritu gara, eta hizkuntza ezmarkatua –gaztelania– hautatu dugu ezezagunekin edo kanpotar itxura zuten
|
pertsonekin
mintzatzean. Kasu honetan katalanaz ari bagara ere, mendeko hizkuntza guztiei aplika dakiekeen zerbait da, bi hizkuntzaren arteko kontaktua dagoenean.
|
|
|
Zakar2 2 adj.(
|
Pertsonez
mintzatuz). Ik. gozakaitz.
|
|
2023
|
|
|
berdotz (berdotx) adj.
|
Pertsonez
mintzatuz, ezusteko batengatik, hotzagatik edo edateagatik zurbildu dena, edo berez zurbila dena. EH (1).
|