|
2022
|
|
|
Chaumes gaztategia, Xiberoko herrien erkidegoa, Iparragirre pastorala, axuria bürüz piko, maskarada Atharratzen, toberak Atharratzen, hiltzen lagüntü nahi? (edo Frantziak esküaldetako
|
hizkuntzen alde
zoin güti egiten), Mauleko baruraldia, eüskaldün presoen alde, Bordaxarren kantaldia, Anita Duhauri Pedronea etxaltea Oihergin...
|
|
|
Ez dut mirakuluzko errezetarik baina uste dut jokabide egokienetatik bat izan dai tekeela euskararen zokoratzeko baliatua izan den argudio nagusi bat al derantziz erabiltzea lortu behar genukeela. Euskarak ezertarako ez zuela balio sinetsarazi zieten gure aitetamei, frantsesa zela aurrerakuntzarako eta lorpe nerako
|
hizkuntza
, alegia.
|
|
|
Onartutako eta sustatutako ikastola horrek euskararen erabilera esparrua zabalduko duelako esperantzaz hazi behar gara, zeren eta, gure
|
hizkuntzaren
egoera etengabe larriagotuz baitoa Ipar Euskal Herri osoan oro har, eta Zuberoan bereziki. Eta horra hor, hain zuzen ere, paradoxa:
|
|
|
Orain, haatik, gehiago berantetsi ezin den borroka saila da gure
|
hizkuntzaren
ofizialtasuna eta honek deragitzan ondorio guztiak behingoz onar ditzan estatu frantziarrak. Euskara hizkuntza ofiziala bihurtzearekin, eskola publikoetan euskarazko irakaskuntza nahitaez onartu eta obratu dute irakasle eta gu rasoek.
|
|
|
Orain, haatik, gehiago berantetsi ezin den borroka saila da gure hizkuntzaren ofizialtasuna eta honek deragitzan ondorio guztiak behingoz onar ditzan estatu frantziarrak. Euskara
|
hizkuntza
ofiziala bihurtzearekin, eskola publikoetan euskarazko irakaskuntza nahitaez onartu eta obratu dute irakasle eta gu rasoek. Ez dela demokratikoa, esango du baten batek?
|
|
|
Demokratikoa al zen frantses hutsean Ipar Euskal Herriko seme alabak heztea? Demokratikoa al da bere jatorrizko lurrean
|
hizkuntza
bat zokoratuta izatea, bizitzeko eta garatzeko baliabiderik gabe egotea?
|
|
|
Horrek agerian uzten du beste behin ere Ipar Euskal Herriak pairatzen duen diglosia egoera oso larria. Euskara da zokoratua eta baliabiderik gabe utzia den
|
hizkuntza
eta, aldiz, euskaldunak, euskal hiztunak gara erdaldunen zokoratzaile bezala agertzen garenak euskaraz mintzatzeagatik... Edo, beharbada, guk geuk geure buruari zokoratzaile izatea egozten diogu oharkabean.
|
|
|
Ainharbe eta Ürrüstoi ere kasu berean dira, baina herri hauek euskaldunagoak dira, nolabait esatearren. Pastoralik egiten bada, ho nek sor dezakeen giroak, euskaraduna izatearen harro tasuna pizteak, gizarte lokarri eta harremanetarako baliabide den
|
hizkuntza
bizidunik gabe bizirik den kulturarik ezin dela izan kontzientzia hartzeak... horiek guztiek agian eragotziko du te euskara eta euskal kulturaren etorkizuna tragedia bihurtzea.
|
|
|
Asko aipatu da —nire aldetik ere egin dut behin eta berriro— Ipar Euskal He rrian euskararen inguruan azken urteotan nabaritzen den" giro ona", hau da, hain luzaz eta horren gogorki gutxietsia, baztertua eta borrokatua izan den gure
|
hizkuntzari buruzko
oniritzia eta haren onespena, jendartean eta maila ezberdinetako hautetsi edo agintari politikoen aldetik. Giro ona bai, hala nahi bada...
|
|
|
Jakin en zenbaki berezi honetarako urtero egin ohi dudan aipamentxo honetan, aldi bakoitz edo, adierazi izan dut euskararen aldeko" giro on" horrek, dohakabez, argiune baino itzalalde gehiago dauzkala. Beste behin ere hotz eta motz esatearren, euskararen aldeko giro hori nabaritu daitekeenetik, gure
|
hizkuntzaren
eguneroko erabilera neurria beti eta gutxiagotuz joan da. Badirudi —eta hau ere uste dut jada adierazi dudala— euskararen egoera nolabait" hobea" zela haren alde gogor borrokatu behar zen garai haietan.
|
|
|
Haatik, borroka garai horietara, beharbada, itzultzeko unean gaude, ikusiz Frantziako Estatuaren aldetik itsuke riaren jarreretara berriro lerratzeko joerak daudela. Ikastolen aldeko urratsak egin dituzten tokiko botereen aurka egiteak,
|
hizkuntza
gutxituen Europako hitzarmenaren izenpetzea berresteari oraindik ere uko egiteak eta, orokorki, Paris aldetik ufatzen sumatu daitekeen jakobinismo berrindartu baten haize beltzak... Horiek guziek iragar diezagukete jazarpen garaiak bueltan direla eta, ondorioz, borroka egin beharrarenak ere.
|
|
|
Gaur egun, euskararen gutxiesle handienetarik agertzen direnak tokiko hau tetsi batzuk dira, auzapez nahiz zinegotzi batzuk. Gure
|
hizkuntzarekiko
axo lagabezia horren agerpen agerizkoenak karrika edo bide bazterretan ikus di tzakegu, hots, herri batzuetan jarrarazi dituzten etxaldeen edo auzoen izenen idazkerarekin. Itsuskeria edo itsukeria... ez dakit zein den hitzik egokiena, eta
|
|
|
Euskarari errespetu eza agertze horren aurrendaria Sohüta herria izan zen, hango udal zinegotziek, orain dela zenbait urte, euskararen idatzizko arauez jakinean izan zitekeen inori ere argibideak eskatu gabe, Hoki auzoko etxaldeen izenak ustez euskaraz ezarrarazi baitzituzten. Oraindik ere bide bazterrean age ri dira ohol horiek, gure
|
hizkuntzarekiko
ezaxolaren eta begirunerik ezaren seinale. Makurbide honetan, urte andana geroago, jarraitzaile izan da Urdatx Santa Grazi herria, han ere etxaldeen baina auzoen izenak ere sasieuskara batean jarrarazi dituztelarik.
|
|
|
Seinale horiek, beraz, ahoskera batekoan eginarazi dituzte eta oro har frantsesaren idazkeran oinarrituz. Hori ez da harritzekoa, zeren eta, jende horrentzat, frantses
|
hizkuntza
baita ukatu eta ukitu ezineko erreferentzia, inoiz ere zalantzan jar ez daitekeena... euskararen kontuarekin eta bereziki idazkerarekin, aldiz, nahi dena egin daitekeelarik! Pena ematen du, haatik, Urdatx Santa Grazi izan dadin" eredu" lotsagarri horren aurrendarien artean, jakinez herri horretako seme direla Aita Junes Casenave Harigile eta Txomin Peillen euskaltzainak eta euskal kulturako izen handiak...
|
|
|
Jende horrek ez luke inondik inola eta inoiz ere zalantzan jarriko frantsesez zerbaiten idazteko moldea, are gutxiago onartuko frantsesez zerbait gaizki idaztea edo gaizki idatzia izatea. Frantsesa, hots," Errepublikaren
|
hizkuntza
"... nola pentsatzen —eta are gutxiago onartzen— ahal lukete zalantzan jartzea. Auzitan ematea?
|
|
|
Egoera horren errua, egia erran, ez zaie erabat leporatzen ahal... Euskara idatzia, dena den, zalantzan eta auzitan jartzea haizu iruditzen zaie... ez baita inolako Errepublika bateko
|
hizkuntza
ofizial a, Ipar Euskal Herriari dagokionez behintzat. Instituzio kontu, Ipar Euskal Herriak inongo izaerarik ez duenez... nola demontre euskarak izaera ofizialik eta honi lotuta dagoen begirunerik izango luke?
|
|
|
Alabaina, euskara idatzia —eta arauez idatzia denaz mintzo naiz— plazara agertzeak ondorio txarrik ere ez ote duenez eragin pentsatzen hasia naiz... Izan ere, aurretik adierazi izan dudan bezala, badirudi Zuberoan, Ipar Euskal Herri osoan bezala, euskara egiten ari dela idatzita ageri den
|
hizkuntza
bat... mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago! Eskolan gutxi edo aski ikasia eta irakatsia den hizkuntza bat, etxean, karrikan, dendetan, egun eroko harremanetan mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago.
|
|
|
Alabaina, euskara idatzia —eta arauez idatzia denaz mintzo naiz— plazara agertzeak ondorio txarrik ere ez ote duenez eragin pentsatzen hasia naiz... Izan ere, aurretik adierazi izan dudan bezala, badirudi Zuberoan, Ipar Euskal Herri osoan bezala, euskara egiten ari dela idatzita ageri den hizkuntza bat... mintzatua den
|
hizkuntza
bat baino gehiago! Eskolan gutxi edo aski ikasia eta irakatsia den hizkuntza bat, etxean, karrikan, dendetan, egun eroko harremanetan mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago.
|
|
|
Izan ere, aurretik adierazi izan dudan bezala, badirudi Zuberoan, Ipar Euskal Herri osoan bezala, euskara egiten ari dela idatzita ageri den hizkuntza bat... mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago! Eskolan gutxi edo aski ikasia eta irakatsia den
|
hizkuntza
bat, etxean, karrikan, dendetan, egun eroko harremanetan mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago. Hori gero eta nabarmenago egia bi hurtuko balitz, ondorioztatu beharra genuke eus kara idatziaren beti eta gehiago plazaratzeak ez duela jendartean halako eragin psikologiko onuragarri rik sortu eta hazi, uste izan zitekeen bezala... eta beharbada, aitzitik ere, eus kara mintzatuaren atzera egitea areagotu egin duela.
|
|
|
Izan ere, aurretik adierazi izan dudan bezala, badirudi Zuberoan, Ipar Euskal Herri osoan bezala, euskara egiten ari dela idatzita ageri den hizkuntza bat... mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago! Eskolan gutxi edo aski ikasia eta irakatsia den hizkuntza bat, etxean, karrikan, dendetan, egun eroko harremanetan mintzatua den
|
hizkuntza
bat baino gehiago. Hori gero eta nabarmenago egia bi hurtuko balitz, ondorioztatu beharra genuke eus kara idatziaren beti eta gehiago plazaratzeak ez duela jendartean halako eragin psikologiko onuragarri rik sortu eta hazi, uste izan zitekeen bezala... eta beharbada, aitzitik ere, eus kara mintzatuaren atzera egitea areagotu egin duela.
|
|
|
Mündü zabaleko mintzajeen artean, eüskararen aberastarzünetarik bat da mintzadarrak edo dialektoak dütüan
|
hizkuntza
bat dela. Eüskararen kasüan, eüskalki izena emaiten zaie.
|
|
|
Idazteko, aldiz, bai, nik oso argi dut. Funtsezko araua badela hor
|
hizkuntza
ororendako balio duena: hitz bera denetan berdin idatzi behar dela, nahiz, normala den bezala, eskualdearen arabera arrunt manera desberdinez ahoskatzen den.
|
|
|
Nahastu egiten dute, nahitara, Euskal Elkargoan eta Euskararen Erakunde Publikoan. Elebitasuna da bi
|
hizkuntzak
guztiz eskubide eta baliabide berdin berdinak izatea, gehi atzerago den hizkuntzaren hobesteko laguntzea. Hori da elebitasuna.
|
|
|
Nahastu egiten dute, nahitara, Euskal Elkargoan eta Euskararen Erakunde Publikoan. Elebitasuna da bi hizkuntzak guztiz eskubide eta baliabide berdin berdinak izatea, gehi atzerago den
|
hizkuntzaren
hobesteko laguntzea. Hori da elebitasuna.
|
|
|
Allande Socarrosek, hainbat lankidek bezala, erakutsi zuen irakurleek po sible dutela euskaraz munduko berri ongi ezagutzea eta gertakari horien erroak eta ondorioak sakonki ulertzea. Egunkariaren –eta geroago Berriaren– ekarpenetako bat izan da euskarari balio oso bat ematea, erran nahi baita, euskal irakurleei informazio osoa lortzeko aukera ematea, beste
|
hizkuntza
batera jotzeko beharrik gabe. Kontua ez baita euskaraz irakurtzea bakarrik, zer del a ere aipatzen dena, baizik eta euskara beste edozein hizkuntzaren mailan jartzea.
|
|
|
Egunkariaren –eta geroago Berriaren– ekarpenetako bat izan da euskarari balio oso bat ematea, erran nahi baita, euskal irakurleei informazio osoa lortzeko aukera ematea, beste hizkuntza batera jotzeko beharrik gabe. Kontua ez baita euskaraz irakurtzea bakarrik, zer del a ere aipatzen dena, baizik eta euskara beste edozein
|
hizkuntzaren
mailan jartzea. Eta, beraz, denetaz aritzea euskaraz.
|
|
|
Horregatik ere, eta ez euskaraz irakurtze hutsagatik bakarrik, beharrezkoa ikusten zuen nazioarteko gai horiek lantzea. Hots, munduko berriak euskaraz irakurtzea
|
hizkuntza
askatasun bat izateaz aparte, askatasun politiko bat da herri honentzat.
|
|
|
Gertaldi honek erakutsi züan züzentarzünaren babesteko herri bat tematzen balinbada azkenean garaile dela.
|
Hizkuntzaren
arresküalatzeko garaipenak eztabadetan pizten zirelarik, ikasgei hau artetarik oriterazten züan Allandek. Gainera, bere sorterrian zen agitü, hain maite züan herrian eta barne barnetik haren zati senditzen zen herri euskaldünean.
|
|
|
Eta kanpoareki mintzatzeko, lotsa gaintitü behar da. Allandek, alde batetik ikasleak beren
|
hizkuntza
berrian fidantxa harrerazten kausitzen züan eta gainera euskara hobetzen zeien (hiztegi xüxena erabilaraziz, aditz egokienak etb...). Ikasle eta erakasleeki mintzatüz, Gaü Eskolako nekeak ikusiz, hiztegi ttipi bat ere agerrerazi züan.
|
|
|
Erakünteko kideek, Ipar Euskal Herriko egoera politikoa ontsa ezagützen züen prefosta, herriaren alaba semeak izanez gero eta eztabadek hazirik, Ipar Euskal Herriak galdü düan nortarzünaren ardatz nausiak: lürra eta euskara, herria eta
|
hizkuntza
hots, berriz esküalatzeko bideak ideki zütüen" Autonomia" deitü aitzin xedean. Eta hola nola, Hizkuntza eta Herria bi idiak üztarrian, pertika esküan, Autonomia aitzin xedea organ sartürik, abiatü zen Allande unaia bere ondoan zoatzan honenbeste abertzaleeki, hazigarri zen (eta orano den funtsean)," Eraikitzen" taldean hontürik izan zen eta aitzin xedetik xede osoalat egiaztatü züen honenbeste alkarteek, (sindikat, sozial saileko talde, kirol talde, kultur eta hizkuntza batzorde etb...) Ipar Euskal Herriko Autonomia, herritarrer aurkeztera.
|
|
|
lürra eta euskara, herria eta hizkuntza hots, berriz esküalatzeko bideak ideki zütüen" Autonomia" deitü aitzin xedean. Eta hola nola,
|
Hizkuntza
eta Herria bi idiak üztarrian, pertika esküan, Autonomia aitzin xedea organ sartürik, abiatü zen Allande unaia bere ondoan zoatzan honenbeste abertzaleeki, hazigarri zen (eta orano den funtsean)," Eraikitzen" taldean hontürik izan zen eta aitzin xedetik xede osoalat egiaztatü züen honenbeste alkarteek, (sindikat, sozial saileko talde, kirol talde, kultur eta hizkuntza batzorde et... Allanderi galtegiten zeiolarik zer ote den autonomiaren bidean beste batean ez dena eta egün batez Euskal Herriko Iparraldealat heltüko denez, erantzüna bertan heltzen zeion:
|
|
|
lürra eta euskara, herria eta hizkuntza hots, berriz esküalatzeko bideak ideki zütüen" Autonomia" deitü aitzin xedean. ...a hola nola, Hizkuntza eta Herria bi idiak üztarrian, pertika esküan, Autonomia aitzin xedea organ sartürik, abiatü zen Allande unaia bere ondoan zoatzan honenbeste abertzaleeki, hazigarri zen (eta orano den funtsean)," Eraikitzen" taldean hontürik izan zen eta aitzin xedetik xede osoalat egiaztatü züen honenbeste alkarteek, (sindikat, sozial saileko talde, kirol talde, kultur eta
|
hizkuntza
batzorde etb...) Ipar Euskal Herriko Autonomia, herritarrer aurkeztera. Allanderi galtegiten zeiolarik zer ote den autonomiaren bidean beste batean ez dena eta egün batez Euskal Herriko Iparraldealat heltüko denez, erantzüna bertan heltzen zeion:
|
|
|
Herri bat
|
hizkuntza
bat! Gustüko züan arraprua ikurra bezala hartüz, Ziberou ko Egünaria, eta Hiztegi Ttipia Euskara Batua Zuberera hontü züan eta Sü Aziakoeki argialatü zütüen.
|
|
|
Gustüko züan arraprua ikurra bezala hartüz, Ziberou ko Egünaria, eta Hiztegi Ttipia Euskara Batua Zuberera hontü züan eta Sü Aziakoeki argialatü zütüen. Lehenak
|
hizkuntzaren aldetik
aberastarzün izigarrikoa eskentzen dü eta hiztegi tti pia euskalkitik euskara batualat heltze ko zaldain bat izaten ahal da. Nahiz eta xiberotarrari zinez etxekia izan, bazakian Allandek honen eremüa hertsi dela eta egün batez, nahiz eta euskalkia komunikazio tresna bezala etxeki eta garatü behar, idatzia eta mintzamena euskara batuaz egi tea beharrezko dela.
|
|
|
Ez Allande, ez hintzan ertzo, bena bai ertzotürik maite gure lürraldea eta gure
|
hizkuntza
. Gazte denboran azkarki borrokatü hintzan, gei horien üngü rüan.
|
|
|
Zonbait aldiz, gaüzak ez ziren aski zalhe aitzinatzen hiretako, eta jakinarazten hüan (ez hintzan gizon epela!...). Bena bahakian ere, gure
|
hizkuntzan
salbatzeko güdüka lüzea izanen zela eta egün oroztako lana dela...
|
|
|
Nola besterik azaldu zitekeen Euskal Herriko beste herrialde guztietan idazkera arau bezala finkatuak di renak, guk, Zuberoan, jarraitu ez beharra?
|
Hizkuntza
aditu eta arau egile gi sa, nola ontzat eman, Zuberoan, ahomintzozko H-ak atxiki beharra edota ea idatzi beharrean ia izkiriatzea. Esaterako, nola onartu Phagola eta Sarrikota Gañia bezalako itsuskeriak, Zuberoako herrien zerrenda ofizial hartan bertan Lakarri idazkera egoki emana zelarik (alta bada, Lakharri ahoskatzen dugu...).
|
|
|
Beraz, idazkerak behar zuen ahoskeraren arauei egokitu eta ez alderantziz. Zein
|
hizkuntzatan
ikusten da holako araurik finkatzea. Pentsa dezagun, esaterako, frantsesari aplikatzea sasiarau hori...
|
|
|
Pentsa dezagun, esaterako, frantsesari aplikatzea sasiarau hori... Ederrik balitzateke, benetan, hain baita handia, sarritan, frantses
|
hizkuntzaren
ahoskera eta idazkeraren arteko aldea. Euskaltzaindiko ono mastika batzordearekin izandako bileretan, oso iritzi berezia aditzerat eman zuen ere gonbidatu batek, hots Atarratze edo Zunarreta herrien kasuan H fonetikoa mantendu behar zela idazkeran... hango jendeentzat onargarriagoa zelakoan!
|
|
|
Onargarriagoa! Hau zer
|
hizkuntza
arau mota ote da. Noizdanik hizkuntza baten aurakatzea (sic) egiten da, hau edo hori onargarria ala gaitzesgarria delakoan?
|
|
|
Hau zer hizkuntza arau mota ote da? Noizdanik
|
hizkuntza
baten aurakatzea (sic) egiten da, hau edo hori onargarria ala gaitzesgarria delakoan?
|
|
|
Azken artikuluan, 2013koan, besteak beste, salatzen zuen hautetsiek euskararen ortografiaz zuten ezaxola, panelak eta dokumentuak euskaraz idazteko mementoan, nahiz Euskaltzaindia eta Xiberoa Herri Alkargoaren Euskara zerbitzua hor zituzten. Frantses
|
hizkuntzarekin
ez zuten holakorik eginen. Orduan, euskararen ez ofizialtasuna salatzen zuen Allandek, euskara idatziaren pre sentzia handiagoaren eraginari buruz bere dudak agerraraziz edo pastoralaren arrakastaz" kontraesan" hori salatuz:
|
|
|
Allandek erraten du hor ez zuela uler tzen nola geroztik latinisatu ziren. Orduko" xuri" en eta" gorri" en arteko bo rrokaren testuinguru politiko eta erlijiosoa azaltzen du, almanak horiek xuriek idatziak zirela, hots
|
hizkuntzaren
sustatzale zorrotzak ziren euskaldunfe dedunek idatziak. Azken zatian Paris ondoan bizi zen Jean Félix Larrieu me diku mauletar eta euskaltzain urgazlea aurkezten zuen, hura izan baitzen almanakaren arduraduna kasik denbora osoan.
|
|
|
Eta gero Euskaldunon Egunkarian. Kazetaritza lan horren ezaugarri bat zen euskal irakurleei informazio osoa euskaraz ematea, euskara bes te edozein
|
hizkuntza
mailan jarriz, eta hori Euskal Herriko ikuspegiarekin. Horiek izan ziren Allanderen betiko nahia eta lana.
|
|
|
Manuk bere lekukotasuna zuberotarrean idatzi du Biz kaiaren eta Zuberoaren artean zubia eginez, Allandek egiten maite zuen bezala. Horretan xeheki erakusten digu nola Allanderen jakitatea handia zen zuberotar kulturaz (pastoralak, maskaradak, kantuak, dantzak...), zubereraz (hitzen erranahia, jatorria, beste
|
hizkuntzen
eragina, hitz zaharrak...)," üngürüan agitzen zen orotaz", baita ere nazioarteko berriez. Zer langilea zen," zoinahi lan.
|
|
|
" Zonbait aldiz, gaüzak ez ziren aski zalhe aitzinatzen hiretako, eta jakinarazten hüan (ez hintzan gizon epela!...). Bena bahakian ere, gure
|
hizkuntzan
salbatzeko güdüka lüzea izanen zela eta egün oroztako lana dela..." Hau da, lan horretan Allande lehene tan izan zen.
|
|
|
Hori ere, zer ahalgea! Gure Euskal He rrian, euskal kulturaren hitzordu garrantzitsu baten karietara menderatu gai tuztenen
|
hizkuntza
erabiltzea. Norat joango gara horrela jarraituta?
|
|
|
Urtez urte Euskal Herriari eta bereziki Zuberoari buruz jakitate hori me tatu zuen kultura alorrean edo mendietakoan, politika alorrean ere bai. Berdin euskararekin, zubererari eta euskal batuari buruz jakitate sakona eskuratu zuen, hori landuz etengabe, zuberera ama
|
hizkuntzatik
abiatuz. Unibertsitatean iragan gabe, erranen nuke Allande" landa intelektual" handia bilakatu ze la, erramolde hau ulergarri baldin bada.
|
|
|
Biziki ongi menperatzen zuen euskara batua baliatzen zuen hor, Euskaldunon Egunkariak hamahiru urte iraun zuen bitartean(). Euskara batua baino" komunikaziozko euskara" deitzen zuen Allandek, holaxe euskaldunen arteko harremanetarako
|
hizkuntza
tresna zela azpimarratzen zuen.
|
|
|
Ezagütürik den zerbait da" xuriak" zirela mintzajearen süstazale zorrotzak eta" gorriak" horietarik hanitx pürüfrantses
|
hizkuntzaren
nausigoaren alde kartsüki ari zirenak. Hala, eüskararen galarazteko eginik izan diren ürrats eta jokamoldeen aipatzean, üdüri lüke Ziberoko Egünariaren artikülü elibatetako zati zonbait orai düala güti izkiribatüak direla...!
|
|
|
Alta, jadanik erraiten ahal da holako zerbait agitzen ari de la. Ezi, 21 mente hatsarre hontan,
|
hizkuntza
ikerzaleek sei eüskalki baizik ez dütüe berezten: behenafarrera, bizkaiera, gipuzkera, lapurtera, nafarrera, zube rera.
|
|
|
Lanean jarraituko dugu zure gomuta gogoan eta euskara ezpainetan ditugula. Zuberoa eta Euskal Herria bat datoz zure bitartez eta badakigu bati muzin egin gabe, bestean ere jarduteko ahala badugula, herria, kultura eta
|
hizkuntza
bat eginez.
|