|
2017
|
|
|
Aita, ama, ni, eta ene ahizparen lau umezurtzak, grabatu batzuk baino garrantzitsuagoak dira... Gaur arte ez diogu bere plazera lapurtu; bera zoriontsu da arratsaldero bere karpetak hiru orduz
|
darabiltzanean
esku artean, pertsona batekin arituko balitz bezala hitz egiten dio pieza bakoitzari. Eta gaurkoa... gaurkoa bere bizitzako egunik zoriontsuena izango litzateke, aspaldiko urtez baitago zain bere piezarik kuttunenak aditu bati erakusteko.
|
|
|
Eurengatik balitz, alkandoraren bikiak eta idazmahaiko kriseilua ere erosiko lizkidakete. Geroz eta zailagoa da merkantzia berri bat aurkitzea (barkatu espresio hau
|
erabiltzea
guretzat horren sakratuak diren objektuak izendatzeko), baina kasta higuingarri honentzat inkunable veneziar miresgarri bat dolarrak irabazteko bilgarri xinple bat baino ez da, eta Guercino ren marrazki autografo bat ehun liberako pare bat billeteren inkarnazioa.
|
|
|
Emaztea zegoen lekurantz zuzendu zen, honakoa esan nahiko balu bezala: " Entzuten duzu", eta ahots alaiz, ordura arte
|
erabilitako
doinu irmo eta militarra alboratuz, hau esan zidan goxo goxo eta amultsuki:
|
|
|
Maletak han eta hemen. Eskuartean
|
darabilzun
zigarroa botatzeko garaia da. Pena emango balizu bezala begiratzen diozu; ondoren lurrera bota duzu eta gupidagabe zapaldu, belar idorrezko tripak atera arte.
|
|
|
Hotz egiten du. Eta zigarroa eutsiz
|
darabilzun
eskua izozten ari zaizula nabari duzu, baina ez zaizu gehiegi ardura, ez baita zuretzat nahiko arrazoi berau lurrera botatzeko. Oraindik ere pizturik dirauten sentikortasunezko izpi oldarrak urrituz doazkizu segundo bakoitzean.
|
|
|
Benetan merezi ote du horrela sufritzeak? Galdera hauxe
|
darabilt
buruan etengabe, oraindik ere gelditzen zaizkidan indar urriez gurdiari tira eginez. Nekaturik nago, ahuldurik, nazkaturik.
|
|
|
Haizea
|
darabilzu
orain buruan; izan ere, bera da orain txunditzen zaituena. Berau da mezularirik fidelena.
|
|
|
Gaur egun gizakien menpe bizi gara. Beraiek erabakitzen dute non eta noiz landatu eta noiz moztuko gaituzten, eta ondoren gurekin zer egin, gabonetako apaingarri gisa
|
erabili
edo txikitu eta txotx bihurtu.
|
|
|
Koipeaz dekoratutako lan jantzi laranja tripotxeraino askatuta zeraman eta, ile xerlo urdinduak ageri zitzaizkion paparrean. Enpresa barnean posta banaketarako
|
zerabilen
patinetea zokoratu, prentsa zahar, trokel, eta gasezko labe korrokoilduen alboan, zorua tergalezko oihal batez estaliz, eta buruki moduan zahatoa ipinita, ohe antzeko bat moldatu zuen.
|
|
|
Eta bihotzak, elkar ulertzeko
|
erabiltzen
zuten sentimendua.
|
|
|
Eta oraindik ere zer zarenaren ezjakintasuna erabatekoa dudan arren, bihotz taupadak bikoiztu egin dizkit zure presentziak; erlojuaren orratzek markaturiko erritmoa galdurik, independenteki dirau orain bihotzak. Ahots kordak dantzan
|
darabilzkit
hitz bakar bat ere ahoskatu ez dudan arren.
|
|
|
Beregana urreratu da Maite. Urduri dago, atzamarra etengabean ile artean
|
darabil
. Aurrez aurre eseri zaio eta begietara begiratu dio begirada finko batez.
|
|
|
Bazekien amesgaizto hartatik esnatzen zenean ezin zuela gehiago lorik hartu. Etxean ibiltzeko
|
erabiltzen
zuen jertse zahar bat gainetik bota, kantzontzilo zikinak kendu, praka zahar batzuk jarri eta leihora hurbildu zen.
|
|
|
Guk 28 urte eta maialenek 15 zeuzkan garaian edo guk 30 eta maialenek 15, maialen bazen bertsolari bat 15 urtekin sebastian lizaso eta nerekin etorri eta aurre egiten ziguna, baina jendeak onar zezan
|
erabiltzen
zuen esaldia zen: Neska hau, eh neska honek potroak dizkik.
|
|
|
Nik gauzarik inportanteenak, edo erabakirik inportanteenak hola hartu ditut, oinez beti, paseoan, mendian, eta... Eta hor hartzen diren erabakiak dira pixka bat jarrerari dagozkionak, jarrerari, posizioari, begiradari, non kokatzen zaren gaiekiko, gauzekiko, bertsolari bezala nola nahi duzun hitz egin, zer izan nahi duzun, zer doinukera
|
erabili
nahi duzun, zer tonu erabili nahi duzun, zer diskurtso mota, zenbat edertu nahi duzun bertsokera, edo zenbat nahi duzun fidela izatea zure pentsamenduari, zer tipotako bertsokera egin nahi duzun, eta pixka bat non kolokatzen zaren bertsoarekiko, eta bertsoaren bidez munduarekiko, edo proposatzen zaizkizun gaiekiko.
|
|
|
Nik gauzarik inportanteenak, edo erabakirik inportanteenak hola hartu ditut, oinez beti, paseoan, mendian, eta... Eta hor hartzen diren erabakiak dira pixka bat jarrerari dagozkionak, jarrerari, posizioari, begiradari, non kokatzen zaren gaiekiko, gauzekiko, bertsolari bezala nola nahi duzun hitz egin, zer izan nahi duzun, zer doinukera erabili nahi duzun, zer tonu
|
erabili
nahi duzun, zer diskurtso mota, zenbat edertu nahi duzun bertsokera, edo zenbat nahi duzun fidela izatea zure pentsamenduari, zer tipotako bertsokera egin nahi duzun, eta pixka bat non kolokatzen zaren bertsoarekiko, eta bertsoaren bidez munduarekiko, edo proposatzen zaizkizun gaiekiko.
|
|
|
Eta gero bestalde, bueno, saria txapela izatearen kuriositatetxo hori. Aurten ere txapela emakume batek irabazi, eta ez emakume batek, baizik eta ile luzeko emakume batek, eta buruan zapia
|
darabilkien
emakume batek txapela irabazi izanak hor sortu zuen edo sortu zezakeen kontraesantxoa ez, pixka bat bilatua ere. Buruan zapia ibilita gainean txapela jantzi ote litekeen, edo kabitzen ote den, edo nola ematen duen batak eta besteak.
|
|
|
Kasu honetan kopla bat egin zuzu eta pantailan agertzen zaizun gaia
|
erabili
behar duzu
|
|
|
Nik egiten dudana da margarita moduko bat eta erdiko gunean jartzen ditut beti
|
erabil
ditzakedan hitzak edozein testu ingurutan eta adibidez, hor sartuko nuke: mina, egina, ezina eta bagina eta hoiek hor edukita badakit edozein momentutan, bertsoaren bukaera aldera ere, ondo etorriko direla eta hor badakit atseginarekin batera:
|
|
|
besterik ez
|
darabiltzak
|
|
|
guk hitza
|
darabilgu
ta sarri
|
|
|
hitzak berak
|
garabiltza
|
|
|
Guk 28 urte eta Maialenek 15 zeuzkan garaian edo guk 30 eta Maialenek 15, Maialen ya bazan berstolari bat 15 urtekin Sebastian Lizaso eta nerekin etorri eta beno, aurrea egiten ziguna. Baina jendeak onartz dezan
|
erabiltzen
zuen esaldia zan: eh!, neska honek potruak kizkik!
|
|
|
harekin hitz horiek
|
erabiltzeko
.
|
|
|
|
erabiltzen
, kudeatzen, optimizatzen.
|
|
|
Kontrara, esana utzi du elkarrizketaren batean: " Nire bizitza
|
erabiltzen
dudanean ez da nire bizitza, paretan zintzilikatutako obra bat baizik. Gauza arruntetatik datorren poesia da interesatzen zaidana".
|
|
|
Eta auskalo malenkonia hitza den egokiena, baina MSOren aldartea ez da kanpokoa bezain eguzkitsua: " ez dakit"," berdin zait"," ahaztu dut"
|
erabiltzen
ditu etenik gabe. Nahiz behin baino gehiagotan esan duen:
|
|
|
Mercedes Mannheim zuri distirant kapotarik gabean, gizonik gabeko bi emakume, atzerritar, altu, ile motzeko, zigarreta eskuan. Espainiako hezkuntza kritikatzeko
|
erabili
zituzten erretratu batzuk, gobernu modu berriarekin zuzenduko zela zioten. Besteren gainetik zegoen Bigarren Errepublikak ekarritako aldaketen gaineko interesa.
|
|
|
Zera erantzun zidan, gustuko dituela, aizue. Ezin dut ukatu Els millors professors europeus urteko sentsazioa izaten ari dela, leku guztietan entzuten dela, mundu guztiak
|
darabilela
bolo bolo, mundu guztiak kantatzen duela" que bonic, que bonic, que bonic" leloa. Diskoa berriz entzuteko beharra sartu zitzaidan, baina etxera joan aurretik, galdera egin nion Amati.
|
|
|
Laburki bada ere, Pascal Comelade beteranoa aipatu nahiko nuke artikulu honetan, Enric Casasses poetarekin batera grabatutako diskoak, besteak beste.
|
Erabiltzen
dituen musik
|
|
|
Kotxea utz dezakegu bertan, garraio publikoa hobetu beharreko kontua baita Hondarribian. Eraiki aurretik auzo erresistentziaren sinbolo lelo gogoangarriekin," Lajazia eskiletak dagozten bezela", behin eraikita, Leitzaranekin gertatu moduan, mundu guztiak
|
erabiltzen
ditu. Jaisten ari garela, berehala ikusiko dugu Madalena ermita zegoen lekua, egun etxetxo batek hartu arren, erraz irudika daitekeena.
|
|
|
oin eta hanka protesiak, kristalezko begiak, betazalak, ilea, azala, azkazalak, hortz naturalak, osagai elektrikoak (fusibleak, bateriak), medikoak (xiringak). 70etan, ia esklusiboki
|
erabiliko
ditu kautxuzko pneumatikoak, taxidermista batek azala lantzen duen bezala erabili ere.
|
|
|
oin eta hanka protesiak, kristalezko begiak, betazalak, ilea, azala, azkazalak, hortz naturalak, osagai elektrikoak (fusibleak, bateriak), medikoak (xiringak). 70etan, ia esklusiboki erabiliko ditu kautxuzko pneumatikoak, taxidermista batek azala lantzen duen bezala
|
erabili
ere.
|
|
|
nolabait" unibertsalistak", unibertsalera iristeko balio dutenak, alegia, narrazio hegemonikoak xurga ditzakeenak. Eta" identitate politika" ren logika
|
darabiltenak
, zeinak arriskua duten diferentziak birnaturalizatzeko, anekdota huts gisa txertatzeko historia handian, berretsiz narrazio hegemonikoa.
|
|
|
Gau hontan akatu ingo iat! esan zuen berriro don Catalinok, lurrean, alde batera uzten zuen bitartean ttotta edateko
|
zerabilen
ontzia.
|
|
|
Gauez ezkaratzean elkartzeko aukera zutenean ohi zuen bezala, berak papertxo bat bidali zion, etortzeko esaten ziona. Don Catalinok eskuetatik kendu zion eramateko mandatuetan
|
zerabilen
mukizuari. Pasa zion emazteari irakurtzeko eta, ondoren, joateko esan zion Moisesi ematera.
|
|
|
Dena ilun zen, gainera: urek gora egin aurretik hil zuten txerriaren eskorta eta jolaserako
|
erabiltzen
zituzten guadúak; hagatik zintzilikatutako zaku zaharrak; oiloen lotarako langak... oiloak zituzten garaikoak.
|
|
|
Ez da ezer itsumena baino ankerragorik; eta itsumustuan
|
erabilitako
aihotz haiek bizi haritxo baten ile xerloa utzi zioten Chancho rengori.
|
|
|
Haize fin batek kulunkan
|
zerabiltzan
eukalipto, haltz eta intxaurrondoen adaburuak. Bat batean, ohartu nintzen menda usain gozo hura Estelari ileari, ahoari, gorputzari, jantziei zeriola.
|
|
|
Baltsan emandako hilabeteek eraginda, erasan ere egin zioten zentzugabekeria haiek. Neguko egunsentitan aski zuen, zuhaitz beltzen artean, Zaíno uherrari begiratzea ubidearen berezko zabalera hiru aldiz handiagoa zuela jakiteko eta zubitarako
|
erabil
zitzakeen enborrak zeramatzala ohartzeko, edota montubioek egozten zioten arima gaiztoa sentitzeko.
|
|
|
Baltsako denda ibiltariari esker mantentzen zituen Guayaquilen ama eta arreba; irabazpidea ere handik ateratzeko asmotan zebilen, Alicia lehengusinarekin ezkontzeko. Horixe zuen bizi jokoan
|
zerabilen
karta sorta.
|
|
|
Luzea izan zen korrika saioa mendian barna. Ehize garaian lotarako
|
erabili
ohi zuten txabolara iritsi zirenerako, egunaren azken argi errainuek oinetan igarotzen zen esteroa jo zuten. Izkirak saltoka ari ziren ertzetako ibai uraza133 artean.
|
|
|
Chancho rengo, Lucha, Chumbote, Negro Manuer, Negro Llorel, Cuchucho, Manflor... Herriko zoko lohietan ezereztuon ezpainetan kontakizun bakoitzean ageri bezala
|
erabiltzen
eta entzuten zirenak. Hori bai:
|
|
|
Are gehiago: Gallegos Larak pertsonaiari ondo erreparatu eta gero
|
erabili
ohi idazkera" okerra" edo" zuzena".
|
|
|
Ezta gutxiago ere! Itzulpen honek, horregatik, haren borondateari jaramon egin eta nolabaiteko irtenbidea eman behar izan dio eta, konturatuko zinenez, hala egiten saiatu naiz herri hizkeran eman ditudan pasarte ugarietan, herriak berak, zenbaitetan zuzen egon ez arren,
|
darabiltzan
esaera esamoldeak erabili ditudanean.
|
|
|
Ezta gutxiago ere! Itzulpen honek, horregatik, haren borondateari jaramon egin eta nolabaiteko irtenbidea eman behar izan dio eta, konturatuko zinenez, hala egiten saiatu naiz herri hizkeran eman ditudan pasarte ugarietan, herriak berak, zenbaitetan zuzen egon ez arren, darabiltzan esaera esamoldeak
|
erabili
ditudanean.
|
|
|
Ezaugarria inoizko eskandalu zaratatsuenetakoa izan zen Guayaquilgo zirkulu akademiko formaletan eta, oro har, ahalmen politikoa eta ekonomikoa bere gogora
|
erabiltzen
zuen jendartean. Aipatu hizkuntz janzkera herritarrean kaleraturik, garaiko kritiko bakar batek salbu, gainerakoek oso harrera txarra egin zioten arestian aipatu Los que se van lehen ipuin liburuari.
|
|
|
Horri loturiko beste detailea: egileak etengabe aipatzen ditu herriak
|
erabiltzen
dituen joskera, hitz eta moldeak. Abere landareen izenak izan litezke, edota Guayaquilgo zoko nahiz aretoak, edota Hego Amerikako independentziari loturiko datak eta lekuak, edota herri xumearen era guztietako erreferentziak.
|
|
|
Joaquín Gallegos Lara zerbaitengatik bada deigarria, ez da nola edo halako eskolaren ezaugarriak nabarmenki edo maisutasunez
|
erabiltzen
dituelako, kontziente delako baizik, bere herrian, oro har, bide berriak ireki behar eta nahi dituela. Gizartean, politikan eta ekonomian bezala, Ekuadorko literatura ere bide berriak ireki beharreko kinkan ikusten dute gure idazleak eta kidekoek.
|
|
|
|
Zerabilen
hitz eta hizkeragatik hartzen da gure idazlea bidegiletzat. Taldekideekin batera, ordura arte ikusi gabeko ahalegina egin zuen herri hizkerara hurreratu eta zuzenean jasotzeko.
|
|
|
Ekuadorko herri hizkeran, gai batetik iheska edo halako zera gogoko ez duenean, ez ikusiarena egiten dion pertsona adierazteko
|
erabiltzen
da.
|
|
|
(Mikania glomerata) Hego Amerika osoan oso hedatuta dagoen landarea. Bere adar malgu eta gogorrengatik hesietan loturak egiteko
|
erabiltzen
da batez ere.
|
|
|
Tamaina handia du, oso egur finekoa eta ez da usteltzen; horregatik, oso estimatua da etxeko altzariak egiteko. Fruituak, berriz, gure gerezien antz handia du eta asko
|
erabiltzen
da marmeladak eta gozokiak egiteko. Fruituaren kolore beltz distiranta oinarri hartuta, herri hizkeran" pechiche begi" esaten zaio begi beltz biribilak dituenari.
|
|
|
Erreferentziarik aurkitu ez badugu ere, Ekuadorko iturriek esan digutenez, hesiak egiteko batik bat
|
erabili
ohi den ohol mota.
|
|
|
(Triplaris americana)" varasanta" izenez ere ezagutzen den zuhaitza. Nekazaritzako lanetan edo itxiturak eta hesiak egiteko, etab.
|
erabili
ohi da.
|
|
|
Berez, kasuan kasu," mi hijito" eta" mi hijita" tik eratorritako esamoldea. Ekuador osoan familiarteko hizkeran
|
erabiltzen
da, kuttuntasuna, gertutasuna... adierazteko deiki gisa.
|
|
|
(Trema micrantha) Ekuadorko basoetako zuhaitz mota. Nekazariek, bere zur gogorragatik, loturak eta itxiturak egiteko
|
erabiltzen
dituzte adarrak.
|
|
|
Izenak berak dioenez, oraindik heldu gabe denean prestatzen da, erreta edo frijiturik nahiz egosirik jateko. Heldua denean ere
|
erabiltzen
da; kasu horretan," maduro" izenez deitzen zaio.
|
|
|
(Bambusa guadua) Ekuadorko Kostaldean oso hedatuta dagoen banbu mota luze eta lodia. Gaur egun ere asko
|
erabiltzen
da igeltserotzako lanetan bereziki.
|
|
|
(Lagenaria siceraria) Amerika osoan hedatuta dagoen kuia mota bat. Azala ireki eta barrena hustu ondoren, sukaldaritzako hainbat egitekotan
|
erabili
ohi da.
|
|
|
Ekuadorko gizarte mestizoan, mutil edo neska indiar gazteak deitzeko
|
erabiltzen
den herri hizkerako hitza. Mespretxuzko kutsua du.
|
|
|
Gaur egun Ekuadorko herri hizkeran oso adiera eta erabilera zabaleko hitza; gehienetan, gutxiespenezko adieran
|
erabiltzen
da, hiriko edo mendebaldeko kulturako ohiturak berenganatu dituzten indigena ezikasiak adierazteko, gehienbat. Etnogragiaren ikuspegitik, ordea, Ekuadorko Kostaldean, itsasoaren eta ibai nagusien ertzetan itsasotik bizpahiru km arteko lur tartean bizi den jendaldea adierazten du.
|
|
|
Azala kolore berdekoa du. Azal barnean biltzen den ale multzoa
|
erabiltzen
da jateko. Aleak gozoak dira eta, ogi mamiaren itxura dutenez, eman zaio izen hori.
|
|
|
Oso egur arineko landarea da. Hori dela-eta, asko
|
erabiltzen
da eraikuntza lanetan.
|
|
|
Montubioek aihotza loturik eramateko
|
erabiltzen
duten gerriko eta zorroa. Olanaz edota larruz eginak izaten dira gehienbat.
|
|
|
(Ficus spp.) Enbor lodi eta egur gogorreko zuhaitza. Ameriketan asko
|
erabiltzen
da ontziak egiteko. Hosto zabalak ditu eta adaburu itxia, fruitua, berriz, zuku ugarikoa da.
|
|
|
Ekuadorko nekazarien herri hizkeran, zekorra, idiskoa. Bide horretatik, zenbait testuingurutan gure" morrosko" esanahiaz ere
|
erabiltzen
da.
|
|
|
Ibai ertzetan eta umeltasun handiko lekuetan ematen da. Ekuadorren abereen bazkatarako
|
erabiltzen
da.
|
|
|
Ameriketako zenbait herritan, italiarrak deitzeko
|
erabiltzen
den gaitzizena.
|
|
|
Latinoamerika osoan, hertsiki, Estatu Batuetako gizon edo emakumea aipatzeko
|
erabiltzen
da. Horiekin parekatuz, alabaina, azal zuri edo/ eta ile horiko pertsonak adierazteko ere erabiltzen da.
|
|
|
Latinoamerika osoan, hertsiki, Estatu Batuetako gizon edo emakumea aipatzeko erabiltzen da. Horiekin parekatuz, alabaina, azal zuri edo/ eta ile horiko pertsonak adierazteko ere
|
erabiltzen
da. Gehienetan, mesprezu kutsua du.
|
|
|
Gaztelaniako" sabio" hitzaren erroa baliatuz, herriak asko
|
erabiltzen
duen hitza eta asmatutako adiera da" sapo" hau: jakituna izan ez eta bere" jakitateak" iruzurrerako edota besteen bizkar bizitzeko nahiz gainetik jartzeko erabiltzen dituen pertsona maltzur eta iruzurgilea adierazteko erabiltzen da; latino amerikarrek" viveza criolla" esamoldeaz adierazten dutena, alegia.
|
|
|
Gaztelaniako" sabio" hitzaren erroa baliatuz, herriak asko erabiltzen duen hitza eta asmatutako adiera da" sapo" hau: jakituna izan ez eta bere" jakitateak" iruzurrerako edota besteen bizkar bizitzeko nahiz gainetik jartzeko
|
erabiltzen
dituen pertsona maltzur eta iruzurgilea adierazteko erabiltzen da; latino amerikarrek" viveza criolla" esamoldeaz adierazten dutena, alegia. Horretatik, idazleak egiten duen hitz jokoa.
|
|
|
Gaztelaniako" sabio" hitzaren erroa baliatuz, herriak asko erabiltzen duen hitza eta asmatutako adiera da" sapo" hau: jakituna izan ez eta bere" jakitateak" iruzurrerako edota besteen bizkar bizitzeko nahiz gainetik jartzeko erabiltzen dituen pertsona maltzur eta iruzurgilea adierazteko
|
erabiltzen
da; latino amerikarrek" viveza criolla" esamoldeaz adierazten dutena, alegia. Horretatik, idazleak egiten duen hitz jokoa.
|
|
|
Ekuadorren, behiaren larruaz egiten den zati bakarreko hedea; abereak lotzeko eta
|
erabili
ohi da.
|
|
|
Kuttuntasun kutsua du. Ekuadorren, gutxi bada ere, zerbaiten buru den pertsona adierazteko gertutasunezko deitura gisa ere
|
erabiltzen
da, indigenen artean batik bat: taita Dios, taita obispo, etab.
|
|
|
Ameriketako ibaietan barna pertsonak nahiz zamak garraiatzeko
|
erabiltzen
den ontzia. Barrualdea zapala izatea da bere ezaugarririk nabarmenena.
|
|
|
Fruitu mamitsua du eta hazi ugariko landarea da. Hazi horrek, oliotan berotzean, ematen duen margo gorriagatik, Amerika osoan
|
erabiltzen
da sukalde lanetan. Ekuadorren baita ilajea gorriz tindatzeko ere, egungo Santo Domingo de los Tsátsilas eko" colorado" en taldeko indigenek, gaur oraindik ikus daitekeenez, egiten duten bezala (horretatik, izena), burualdea apaintzeko.
|
|
|
Andeetako kultura duten herriek
|
erabiltzen
zuten mnemoteknia sistema: kolore eta luzera desberdineko soka eta korapiloen bidez, kontabilitatea eramateko erabiltzen zuten" kipukamayuk" deritzen jakintsu inkek.
|
|
|
Andeetako kultura duten herriek erabiltzen zuten mnemoteknia sistema: kolore eta luzera desberdineko soka eta korapiloen bidez, kontabilitatea eramateko
|
erabiltzen
zuten" kipukamayuk" deritzen jakintsu inkek. Horretatik izena ere.
|
|
|
Kitxueraz, gizakia. Ekuadorren, behintzat, arraza zurikoek mespretxuz eta iseka gisa
|
erabiltzen
duten espresioa, halako hori azkenen artean azkena dela adierazteko. Idazleak, testuingurua baliatuz, zurion jokatzeko eskema darabil beren beregiz, ezinezkoa baita indiar hizkuntza eta kulturako batek irain gisa erabiltzea, haiek ez diotenez hitzari adiera negatiborik ematen.
|
|
|
Ekuadorren, behintzat, arraza zurikoek mespretxuz eta iseka gisa erabiltzen duten espresioa, halako hori azkenen artean azkena dela adierazteko. Idazleak, testuingurua baliatuz, zurion jokatzeko eskema
|
darabil
beren beregiz, ezinezkoa baita indiar hizkuntza eta kulturako batek irain gisa erabiltzea, haiek ez diotenez hitzari adiera negatiborik ematen.
|
|
|
Ekuadorren, behintzat, arraza zurikoek mespretxuz eta iseka gisa erabiltzen duten espresioa, halako hori azkenen artean azkena dela adierazteko. Idazleak, testuingurua baliatuz, zurion jokatzeko eskema darabil beren beregiz, ezinezkoa baita indiar hizkuntza eta kulturako batek irain gisa
|
erabiltzea
, haiek ez diotenez hitzari adiera negatiborik ematen.
|
|
|
Hitzak landarea bera zein artalea adieraz ditzake. Arto arruntak baino ale handiagoa du eta hango sukaldaritzan, egosita jateko
|
erabili
ohi da gehienbat.
|
|
|
Kitxuerazko hitza. Ekuadorren emakume buruarina adierazteko
|
erabiltzen
da.
|
|
|
Hitz honek (ñaño/ ñaña) Ekuadorren, senidea nahiz adiskide oso kuttuna adierazten du. Lagunarte eta familiako hizkeran
|
erabiltzen
da.
|
|
|
Latinoamerikan, barazkiak lantzeko
|
erabiltzen
den lur-sail txikia, gehienetan beste ezer ez duen jende behartsuarena.
|
|
|
Sorbaldan kosk egin zion. Elastikoa bitsetan
|
zerabilen
. Eta jirabiran, ostikada eman zion.
|
|
|
Nahiaren nahiaz oraindik esna eustea lortu du une batzuez. Gurasoen egiteko astuna
|
darabil
buruan: gurasoek sumatzen ez duten edota aurrez aurre begiratu nahi ez duten egitekoa.
|
|
|
Oraindik laneko burrunba entzuten zen harrobian. Birringailuak lurra dardaraka
|
zerabilen
. Pikoxkada ugari entzuten zen metal soinuzko kolpeak ematen:
|
|
|
Baina bazen besterik ere... Buruan iraulka
|
baitzerabilen
berea ote zitekeen Lucharen sabeleko umea.
|
|
|
" Er Colorao" k atariko zirgiloan lotuta utzi zuen zama-lanetan
|
erabiltzen
zuen mandoa.
|
|
|
Kriseiluak zabuka
|
zerabilen
bere arrasto horia ketutako kanabera nabarretan. Petrolioaren kiratsak eztula eragiten zion Mateori.
|
|
|
Eta orduan, bi zapán
|
erabiliz
, hego ertzetatik lotu zuten zabal zabalik.
|
|
|
Harritzeko gaitasunarena maiz
|
erabiltzen
den kontua da, maiztua ere badagoena igurtziaren igurtziz. Harritzeko ahalmena galdutzat jotzen genuela esaten dugu harritzen garen bakoitzean, baliogabetuta geneukan ahalmena hala ere esnatu zaigula adierazi nahian, alegia, asuntoa benetan harrigarria dela adierazi nahian.
|
|
|
Ez da, baina, erraza, eta ezta harritzekoa ere, Erlijioa eskolako ikasgai den toki batean, non erlijio gizon eta emakumeek (kritikatzen ditugun musulmanak bezala beloarekin ibiltzen diren horiek) oraindik ere eskubidea duten eskolak izan eta irakaskuntzan jarduteko, diru publiko parrasta batez hornituta. Eskolan etorkizuneko kristau berriak eginez, eta heziketa horretan hainbat didaktika molde
|
erabiliz
umeekiko kariño demasekoa gainditzen dutenak eskola laikotan ere gertatzen da haurrak izorratzea, onar dezagun, baina erlijiosoetan sexu osagaia nagusi da. Baina bueno, hainbat haurren bizitzak betirako markatuagatik ere konponbidea erraza dute, arestian adierazi bezala:
|
|
|
Bizitza proba dela esamolde erabilia da, seguruenik oinarri handirik gabea gaur egun esamolde
|
erabili
gehienekin gertatzen denez, baina taberna edo plazako filosofia tratatu horietan arrakasta duena: bizitza proba da, edo probaz betetako bide bat.
|
|
|
Eta gero, leihatila piramidearen gailurrean, besoak gora Pasang Temba bailitzan, hautetsia dago. Herritarrengandik hurbil egotea hitzetik hortzera
|
darabilena
, arrangura nagusia hori duena, baina... zure desadostasun eta urruntasuna agertzen diozunean, bere jardunarekiko, esaten duena, Donostia 2016ri buruz bezala, herritarrak ez dutela ulertu, kontua dela agintariek ez dutela behar bezala komunikatu.
|
|
|
5.0n?, edukira, baina horrek puxika hustea ekarriko luke, eta hori ez da komeni, ez da tendentzia. Itzuli genuke teknologia
|
erabiltzera
ezagutza eta jakintza partekatzeko, teknologiaz profitatzera ekoizpen baliabideak gureganatu ahal izateko. Baina zail dago.
|
|
|
Prentsak baliatu izan du hitza, BERRIA k adibidez, baina pare bat etsenplu kenduta,
|
erabilitako
ia denetan deskonexio zehatz bati buruz izan da: Gazakoa.
|