|
2008
|
|
|
Euskarabideak txostenaren balorazio positiboa egin du. Nafarroako Gobernuaren bitartez esan duenez, ekimenak herritarrek euskara ezagutzeko eta
|
erabiltzeko
duten eskubidea bermatzen laguntzen du aurreko arauak baino neurri handiagoan.
|
|
2009
|
|
|
Halaber, Legearen oinarrizko xedeen artean, ondokoak azpimarra daitezke: " a) herritarrek euskara jakin eta
|
erabiltzeko
duten eskubidea babestu eta eraginkor bihurtzeko tresnak zehaztea; b) Nafarroan euskararen berreskurapena eta garapena zaintzea, bere erabilpena sustatzeko neurriak adieraziz; eta c) euskararen erabilpena eta irakaskuntza bermatzea, borondatezkotasun, mailakatze eta begirune irizpideei jarraiki, hau guztia Nafarroako errealitate soziolinguistikoaren arabera".... Berebat, arestian esan bezala," botere publikoek behar adina neurri hartuko dute, hizkuntza arrazoiak direla medio, hiritarrak diskriminatzea eragoztearren".
|
|
|
I. Herritarrek euskara jakin eta
|
erabiltzeko
duten eskubidea babestu eta eginkor bihurtzeko tresnak zehaztea.
|
|
|
Izan ere, kasu honetan oinarrizkoa dena zera da: kontsumitzaileak kontsumo harremanetan euskara edo gaztelania
|
erabiltzeko
duen eskubidea, baina kontsumitzaileak eskubide hori izateak ez du esan nahi establezimendua behartuta dagoenik kontsumitzaileak aukeraturiko hizkuntza erabiltzera. Establezimenduak bermatu behar du kontsumitzailea, edozein delarik honek aukeraturiko hizkuntza ofiziala?
|
|
|
Gabezia eta ahuldade handiena bertan sumatzen zelako, batetik; elebidun izan nahi duen gizarteak herritar elebidunak nahitaez behar dituelako, bestetik; eta, azkenik, hezkuntzari berebiziko garrantzia eman izan zaiolako hizkuntzak berreskuratzeko prozesu guztietan oro har, eta gurean bereziki. Lege arauak ere, logika horren arabera itxuratu ditugu, euskal herritarrok euskara ezagutu eta
|
erabiltzeko
dugun eskubidea iparrorratz hartuta.
|
|
2010
|
|
|
Komunikazioko oinarrizko trebetasunak lantzen dira ikastaroan, eta ikasturtea hasi baino lehenago gauzatzen da. Irakasleek ulertzeko gaitasuna izatea bermatu behar luke, ikasleek gelan katalana edo gaztelania
|
erabiltzeko
duten eskubidea berma dadin.
|
|
|
Itun honetako xedapenak ezin dira interpretatu herri guztiek euren aberastasun eta baliabide naturalak oso osoan eta askatasunean izan eta
|
erabiltzeko
duten eskubidearen kaltetan.
|
|
|
Itun honetako xedapenak ezin dira interpretatu herri guztiek euren aberastasun eta baliabide naturalak oso osoan eta askatasunean izan eta
|
erabiltzeko
duten eskubideen kaltetan.
|
|
2011
|
|
|
Horien artean zegoen Esteban. «Oso larria da PSOEk eta PPk gure hizkuntzak
|
erabiltzeko
dugun eskubidea ukatzen jarraitzea».Bonok «adimena» erabiltzeko eskatu zion Estebani. «Errespetuagatik ez dizut hitza kendu.
|
|
|
2) Bazkide bakoitza balia daiteke sozietate funtsa osatzen duten gauzez, lurraldeko ohituraren arabera, baldin eta ez badu hori egiten sozietatearen interesaren aurka, edo horrekin ez badu eragozten bere kideek gauzak
|
erabiltzeko
duten eskubidea.
|
|
|
Kasu epaituan, finkak ez zuen estatuturik. Berariazko debeku hori ez badago, “jabekideek beren jabetza eskubidea egokientzat
|
erabiltzeko
duten eskubidea gailentzen da”, adierazi du Auzitegi Gorenak. Etxebizitza horretako obrek ez zituzten aldatu ez jabetza koefizienteak, ez etxearen funtsezko egitura, eta hori ikusarazi nahi izan zion komunitateak auzitegiari.
|
|
2012
|
|
|
Lau diraharen lan ildo nagusiak: a) erakunde publikoei aholkuak ematea hizkuntzareninguruan, horren premia adierazten dutenean; b) Europako hizkuntza gutxituei etaNafarroako euskarari buruzko ikerlan linguistiko eta soziolinguistikoak burutzea etabultzatzea; c) zenbait programa bultzatzea, hala nola herritarrek euskara ezagutueta erakunde publikoekin
|
erabiltzeko
duten eskubidearena, edo gizarte eremuetaneuskara berreskuratzeko eta garatzekoa edota hizkuntza horren aldeko jarrerakbultzatzearena; d) helduen eta, espezifikoki, administrazio publikoetako langileeneuskalduntzeko eskaerari erantzutea (Euskarabidea Institutua, 2010)
|
|
|
Hobbesengan, adibidez, hara zer dakarren gizarte hitzarmenak: bakoitzak indarra
|
erabiltzeko
duen eskubide naturalari uko egitea, eta ordena zorrotz bat inposatzea preseski indarkeria isilarazteko. Biolentzia bereziki banakoengandik datorrela ulertzen du Hobbesek, eta, beraz, soilik gizarteak ordezkaritzat harturiko subiranoak mantendu dezakeela ordena eta bakea gizartean.
|
|
2016
|
|
|
Beste arrazoi garrantzitsu batzuk dira balio partekatuak eta erakundearekiko kidetasuna. Gutxien baloratutako alderdiak erakundeek instalazioak
|
erabiltzeko
dituzten eskubideei buruzkoak dira. Enpresa batek babesletzako eta/ edo mezenasgorako ekimen edo proposamen bat onartzeko arrazoi nagusia da konpainiaren gizarte ekintzako politikekiko edo gizarte ekintzarekiko loturarik eza.
|
|
2017
|
|
|
Asmoa da, azken finean, legea garatzen jarraitzea; euskararen erabilera normal eta ofiziala arautzen jarraitzea gizarte bizikidetzaren arloetan eta irakaskuntzan; herritarrek euskaraz jakiteko eta euskara
|
erabiltzeko
duten eskubidea babestea eta eskubide hori gauzatzeko tresnak definitzea; euskararen biziberritzea eta garapena babestea, erabilera sustatzeko neurriak hartuz; euskararen erabilera eta irakaskuntza bermatzea borondatezkotasun, mailakatze eta begirune irizpideei jarraikiz eta Nafarroako errealitate soziolinguistikoaren arabera.
|
|
2018
|
|
|
Horretarako, argi eta garbi ezarri lirateke euskara sustatu eta erabiltzeko baliabideak, euskara jakin eta erabiltzeko neurriak eta, aldi berean, erabat saihestu, hizkuntza dela-eta izan daitezkeen bazterketak. Euskararen ikaskuntza eta erabilera bermatu behar dira, herritar bakoitzak hautatzeko duen eskubidea errespetatuz. ...a uztea, horietarako guztietarako oztopo eta eragozpen besterik ez baita. Argi uztea euskara, hizkuntza ofiziala izateaz gainera, Nafarroako eta beste lurralde batzuetako hizkuntza berezkoa dela, eta, orobat, beste lurralde horiekin euskararen arloko gai komunetan lankidetza egokia antolatu behar dela. Hizkuntzaren etorkizunerako erabakigarriak diren erabilera esparruak finkatzea, nafarrek euskara
|
erabiltzeko
duten eskubidea bermatzeko. Hartara, esparru horien artean daude administrazio publikoa, justizia administrazioa, dokumentu publikoak, erregistro publikoak, kontsumitzaile eta erabiltzaileei emandako informazioa eta publizitatea eta, orobat, euskararen erabilera esparru sozioekonomikoan ere sustatzea. Euskara erabiltzeko printzipioa, kalitatezko euskaran oinarritua eta komunikazio testuinguru bakoitzari egokitua, betiere Euskaltzaindiaren irizpideei jarraikiz, Euskaltzaindia arlo honetan kontsultarako erakunde ofiziala baita eta, aldi berean, berretsiz Akademiak hizkuntza arloan duen aginpidea.
|
|
2020
|
|
|
" Badirudi auzokideok espazio publiko hori
|
erabiltzeko
dugun eskubidea ez duela garrantzirik haientzat", deitoratu dute. Oharrean argitu dutenez, auzoko taberna zein saltokien ekonomia sustatzearen alde daude; izan ere, duela gutxi Lokal lokal (ak) egitasmoa martxan jarri zuten auzoan.
|
|
2021
|
|
|
a) Herritarrek euskara jakin eta
|
erabiltzeko
duten eskubidea babestea eta hori betetzeko tresnak zehaztea.
|
|
|
«Foru komunitateko leku, herri, kontzeju, hiribildu eta hiri guztiak» zeharkatuko dituen erronka bota nahi du egitasmoak, «edozein nafarrek, edonon dagoela eta edonon bizi dela, lurralde osoan euskara ezagutu eta
|
erabiltzeko
duen eskubidea praktikan jartzea eragozten duten oztopo guztiak kentzeko». Cortesko adierazpena izena eman zioten atzo irakurri zuten elkartearen sortze agiriari.
|
|
|
Errealitatea eta haren aniztasuna aitortzen esperientzia luzea duten lurraldeak, eta, horregatik, bi hizkuntza ofizialak berdintasunean eta inolako diskriminaziorik gabe gero eta normalizatuago erabiltzen saiatzen direnak; aldi berean, babes berezia ematen zaie hizkuntza mendetan gutxitutakoei. Izan ere, herri administrazioek bermatu egin behar dute herritarrek bi hizkuntza ofizialetako edozein
|
erabiltzeko
duten eskubidea, bai eta hizkuntza horien ezagutza bermatuko duten hizkuntza politikak gauzatzekoa ere. Esparru horretan ere esperientzia handia dugu hizkuntza koofizialen normalizazioan eta hizkuntza horiek ikastea bermatuko duten hezkuntza sistemak sustatzen.
|
|
2022
|
|
|
" Izan ere, herri administrazioek bermatu egin behar dute herritarrek bi hizkuntza ofizialetako edozein
|
erabiltzeko
duten eskubidea, bai eta hizkuntza horien ezagutza bermatuko duten hizkuntza politikak gauzatzekoa ere. Esparru horretan ere esperientzia handia dugu hizkuntza koofizialen normalizazioan eta hizkuntza horiek ikastea bermatuko duten hezkuntza sistemak sustatzen".
|
|
|
herri ekimena abian jarri genuen hainbat herritarrok. Cortesen egin genuen agerraldian, adierazpen baten bitartez Erriberako herritar talde handi batek erran genuen bazela garaia «aurrerapausoak emateko edozein nafarrek, edonon dagoela eta edonon bizi dela, foru lurralde osoan euskara ezagutu edo ikasteko eta
|
erabiltzeko
duen eskubidea praktikan jartzea eragozten duten oztopo guztiak kentzeko». Hau da, euskararen zonifikazioa amaitzeko garaia dela.
|
|
|
Egindako eskaerari" entzungor ez egiteko" eskatu diote Udalari, eta bitartean espazio publikoa
|
erabiltzeko
duten eskubidearen" berme gisa" aurtengo jaietan txosna jartzeko ezohiko baimena aurkeztu diote. " Horretarako, txosna jartzeko lau proposamen helarazi dizkiogu, eta bestelako alternatibak bilatzeko prestutasuna dugu", adierazi dute.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza ofizialaren karakterea gaztelaniaren ondoan eta herritarrek hizkuntza ezagutzeko eta
|
erabiltzeko
duten eskubidea.
|
|
|
Herritarrek bi hizkuntza ofizialetan informatua izateko duten eskubidea aitortzen da, eta horrekin batera, herritarrek beraiek komunikabideetan valentziera
|
erabiltzeko
duten eskubidea ere aitortzen da (Valentzieraren Erabilera eta Irakaskuntzaren Legea, 1983: 26 art).
|