|
2002
|
|
|
Hizkuntz eskubideen diskurtso politiko instituzionalean gehiengo erdalduna da diskriminatuta dagoena, administrazio publikoetan sartzeko euskarari ematen zaion" garrantziagatik". Administrazio horrek nafar guziok funtzionariogai bagina bezala azaltzen ditu, eta ez administrazioaren aitzinean Nafarroako bi hizkuntzetako edozein
|
erabiltzeko
eskubidea dugun herritar gisa. Gobernua rentzatnafar euskaldunak ehuneko txiki bat baizik ez dira, eta haien hizkuntzaz zerbitzu publikoak jasotzeko eskaera gehiengo erdaldunaren kontra doan pribilegioa da, inolaz ere ez eskubidea.
|
|
2003
|
|
|
ikastolek, kultura elkarteek eta familia eta guraso elkarteek. Agiri horren bultza tzaileek Euskal Herriko biztanleek euskara jakiteko eta
|
erabiltzeko
eskubidea zutela adierazi zuten, eta gaztelaniak eta frantsesak bizi zuten faborezko tratua salatu zuten; esparru guztietan euskara koofiziala izan zedila aldarrikatu zuten. Horrez gain, Euskal Unibertsitatea sortzea eta Euskaltzaindiaren baliabideak aberastea eskatu zuten.
|
|
2005
|
|
|
Betebehar hori Kode Zibileko 394 eta Jabetza Horizontalaren Legeko 9 artikuluetan xedatutakoaren ondorio da: testu horietan, jabekide denek zona komun guztiak
|
erabiltzeko
eskubidea dutela berresten da baina, era berean, erabilera horri hainbat muga ezartzen zaizkio: gauza horren destinoa, gainerako jabekideen eskubidea errespetatzea eta komunitatearen interesak ez urratzea, alegia.
|
|
2007
|
|
|
Patioen banaketa aldaraztea eragin dezaketen motiboak zein diren ere jakin nahi nuke; auzokide guztiek patioren bat esklusiboki
|
erabiltzeko
eskubidea dute, nik izan ezik.
|
|
|
Zuzenbideko estatu demokratikoari buruz Konstituzioan egindako adierazpenei dagokienez, hurrengo hauek aipatu behar dira nahitaez: subiranotasuna herrian dago (1.2 art.), aniztasun politiko eta soziala adierazten dute alderdi politikoek (6 art.), langileen sindikatuek eta enpresaburuen elkarteek (7 art.), herritarrek arazo publikoetan parte hartzeko eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez (23 art.), edo demokrazia erdi zuzeneko erakundeak
|
erabiltzeko
eskubidea dute, besteak beste: herri ekimena (87.3 art.), erreferenduma (Konstituzioaren araberakoa, nahitaezkoa? 168 art.?
|
|
2008
|
|
|
Foru lege honen 6 artikuluan" Aitortu egiten da herritar guztiek Administrazio Publikoekiko harremanetan gaztelera nahiz euskara
|
erabiltzeko
eskubidea dutela", hain zuzen, foru lege horrek ezarritako moduan. Horrela, eskubide hori mailakatu egiten da eremuaren arabera (eremu euskalduna, eremu mistoa eta eremu ez euskalduna). a. Erabilpena eremu euskaldunean
|
|
|
" 17 artikulua. Herritar guztiek euskara nahiz gaztelera
|
erabiltzeko
eskubidea dute Administrazio Publikoei zuzentzeko. Eskubide honen erabilera bermatzeko, aipatu Administrazioek honako hau egin dezakete:
|
|
|
Bizitzeko logela bat alokatzea, neurri batean, beraientzat bakarrik den etxebizitza bat alokatzeko aukerarik ez duten gazte mileuristak agertzearen errua da. Kasu gehienetan, konpartitzeko etxebizitzak 90 metro koadrotik gorakoak dira, eta beste instalazioak
|
erabiltzeko
eskubidea duen gela bat alokatzeak 350 euro inguru balio du Bartzelonan eta 370 euro Madrilen, higiezinaren baldintzen, kokapenaren eta etxebizitzaren prestazioen arabera. Etxebizitza partekatzen duten maizterren ezaugarriei dagokienez, gehienak (%45 ia) etxebizitza mistoak dira, eta bertan gizonak eta emakumeak bizi dira.
|
|
2009
|
|
|
Eremu honetan euskara ez da ofiziala; baina, era berean, Administrazioan eta Hezkuntzan zenbait erabilera ofizial aurreikusita daude. Herritarrek, Administrazioari zuzentzeko garaian, euskara eta gaztelania
|
erabiltzeko
eskubidea dute, baina Administrazioa ez dago behartuta euskaraz jakitera, eta, hortaz, euskaraz erantzutera ere ez. Hezkuntzari dagokionez, berriz, derrigorrezko eskolatzean euskarazko adarrak sortzeko aukera egon badago, eskari nahikoa badagoela frogatuz gero.
|
|
|
19 Eremu euskaldunean hiritar guztiek, Administrazio Publikoekiko harremanetan, euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eta hautatutako hizkuntza ofizialean harrera izateko eskubidea dute (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 10.1 artikulua). Eremu mistoan, hiritar guztiek euskara nahiz gaztelera
|
erabiltzeko
eskubidea dute Nafarroako Administrazio Publikoei zuzentzeko (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 17 artikulua) eta Eremu ez euskaldunean, hiritarrek Nafarroako Adminis trazio Publikoetara euskaraz zuzentzeko eskubidea dute. Azken horiek interesatuei gaztelerarako itzulpena eska diezaiokete (Euskarari buruzko 18/ 86 Foru Legearen 18 artikulua). xx Epaia 1218/ 04, 200/ 03 zenbakidun helegitea, administrazioarekiko auziari dagokiona.
|
|
|
Ala ez? Baina non adierazten da euskal herritar orok jakin behar duela euskaraz, eta
|
erabiltzeko
eskubidea dugunik?
|
|
2010
|
|
|
Bestela, kontrakoa onartu lukete denek, hau da, indarkeria arma politiko gisa erabiltzea defendatzen duenak onartu egin behar lioke etsaiari ere arrazoi berberagatik hark indarkeria erabiltzeko eskubidea. Onartezina da esatea" guk indarkeria
|
erabiltzeko
eskubidea dugu Estatuaren kontra, baina ez berak gure kontra", edo alderantziz," Estatuak eskubidea du GAL bezalako talde terroristak sortzeko baina ez euskal ezker abertzaleak ETAri laguntza emateko". Gai honetan ekidistantzia bakezalea da bide zuzen bakarra.
|
|
|
Antzinako herri antolaketetan ohikoak izan dira. Nolabait denok
|
erabiltzeko
eskubidea zuten lurrak ziren. Haien kudeaketa ere denon eskuan geratzen zen, eta ondorengoek ere horrela jasotzen zuten.
|
|
2011
|
|
|
Gozamenak bere barruan hartzen baditu erabileraren erabileraz kontsumitzen diren gauzak, gozamendunak gauza horiek
|
erabiltzeko
eskubidea du, eta, gozamena amaitzean, euren balioa ordaindu behar du gauzok zenbatetsita eman bazaizkio. Gauzak zenbatetsi ez direnean, gozamendunak eskubidea du kopuru eta kalitate bereko beste horrenbeste itzultzeko, edo, bestela, gozamena bukatzean gauzok duten prezio arrunta ordaintzeko.
|
|
|
Abere taldea edo azienda
|
erabiltzeko
eskubidea duenak abelkumeak, esnea eta artilea aprobetxa ditzake bere eta beraren familiaren kontsumorako behar den beste; orobat, simaurra aprobetxa dezake, berak lantzen dituen lurrak behar beste ongarritzeko.
|
|
|
...kapenaren ondorioz edo zortasuna erabiltzeko hasieran ezarri zen moduaren ondorioz, zortasuna deserosoegi bihurtzen bada zortasunpeko lurraren jabearentzat, edo jabe horrek ezin badu bertan obra, konponketa edo hobekuntza garrantzitsurik egin, jabe horren kontura alda daiteke zortasuna, jatorrizkoak bezain erosoak diren leku nahiz erabiltze moduak eskainiz, eta lur nagusiaren jabeari edo zortasuna
|
erabiltzeko
eskubidea dutenei kalterik egin gabe.
|
|
|
Gutxiengo jakin bateko umeek nahiz populazio indigenetako umeek beren bizitza kultural propioa edukitzeko, beren erlijio berezia praktikatzeko eta beren hizkuntza propioa
|
erabiltzeko
eskubidea dute.
|
|
|
Titularrak: etxebizitza mantendu eta
|
erabiltzeko
eskubidea dutenak dira, txandaka, hitzartutako egutegiaren arabera. Etxebizitza eskuratzeko enpresari ordaintzen diotenak ere badira.
|
|
2012
|
|
|
8 Atzerritarra bazara, nahiz eta agiriak behar bezala ez izan, jarraitu gida honetako pausoei. Osasun laguntza, laguntza juridikoa eta larrialdi zerbitzuak doan
|
erabiltzeko
eskubidea duzu. Gainerako laguntzak jasotzeko, eskatu erroldatzea udaletxean.
|
|
|
Gaztelania da Espainiako Estatuaren hizkuntza ofiziala. Espainol guztiek jakin behar dute eta berau
|
erabiltzeko
eskubidea dute. 2:
|
|
|
Pentsa daiteke ere ez ote den norbere buruari kontzientzia ona emateko kostu txikiko modu bat. A fortiori, protagonista bakar bati barkamena erregutu dezan eskatzea gatazka egoera batean erabili izan duen indarkeriarengatik, beste parteak oraindik ere biolentzia
|
erabiltzeko
eskubidea duela uste duenean, injustiziari aberrazioa gehitzea da, eta mendekuaren etengabeko kiribila elikatzea.
|
|
2013
|
|
|
erantzun dio Hoxu Lepaundik Errauntzeko sabai zulotik, berak ere ilunabarrero ohi duen bezala. Agintea zigorra
|
erabiltzeko
eskubidea duk; besterik ez. Beti holaxe gertatu duk, beti holaxe gertatzen duk eta beti holaxe gertatuko duk.
|
|
2014
|
|
|
2) Baldin eta firmatzaileengandik inor ados ez baletor bertoko edozerekin, bere gogara duena
|
erabiltzeko
eskubidea ukanen du, baina Kutxaren Giltzariei idatziz adierazita.
|
|
2015
|
|
|
Etxebizitzan egoteko epe zehatzik ere ez dago. Programan parte hartzen dutenek pertsona bakoitzeko higiezin bat
|
erabiltzeko
eskubidea dute, inolako helbururen lorpenarekin lotu gabe eta epe zehatzik gabe. Alokairu kontratuari dagokionez, etxebizitzaren jabearen eta RAIS Fundazioaren artean sinatu da.
|
|
|
Eta kasu honetan, «plaza»ren dimentsio fisiko zein sozialari egingo zion erreferentzia, hori baita espazio publikoa, jendartea mamitzen eta gauzatzen den espazio fisikoa, jendarteak bertan forma hartu eta hari neurria hartzen diogun hedadura ezaguna. Espazio publikoa, gune eta izaera pribatuak, partikularrak, batzen eta harremanetan jartzen dituen espazioa izanik, guztiok era kolektiboan
|
erabiltzeko
eskubidea dugun lur eremua da; herrien izaera eta identitatea eragiten eta erakusten dituena, memoria kolektiboa jasotzen eta transmititzen duena, elkarbizitza azaleratzen eta ahalbidetzen duena, bizi garen sistema onartu edo aldarazteko gunea izango dena. Plazan parte hartzeak jendartean parte hartzea esan nahi du, eta alderantziz.
|
|
2016
|
|
|
Ala ez? Baina non adierazten da euskal Herritar orok jakin behar duela euskaraz, eta
|
erabiltzeko
eskubidea dugunik?
|
|
|
–Gure arreba hau oihuka ari da Jainkoak lur honetan jarri dituen ondasunak gaizki eta desegoki erabiliz egiten diogun kalteagatik. Beraren jabe eta menderatzaile bagina bezala hazi gara, bortxaz eta zuzengabe
|
erabiltzeko
eskubidea bagenu bezala. Indarkeria nabari da bekatuaren zauria daraman giza bihotzean, eta hori ageri da lurrean, urean, airean, eta bizidunenganikusten dugun gaixotasunean ere.
|
|
|
Aspaldikoak dira auzo jaiak. Elorrioko Argiñetan, esaterako, kofradiaren enkante bidez prestatzen dira jaiak, eta trukean, txokoa
|
erabiltzeko
eskubidea dute. Auzoko beharrizanetarako tresna ere baziren jaiak, eta oraindik ere hala dira zenbaitetan.
|
|
2017
|
|
|
2 Probetan banatutako kamisetak egunerokoan
|
erabiltzeko
eskubidea dute.
|
|
|
2 Probetan banatutako kamisetak egunerokoan
|
erabiltzeko
eskubidea dute.
|
|
|
“Euskal Gizartea”. Arranditsua da kontzeptua, baina segur aski, Landerrek Lokarrin –oinarrizko militante moduan hasiera hasieratik– sartu dituen ordu guztiekin, hura da kontzeptu hori
|
erabiltzeko
eskubidea duen horietako bat.
|
|
2018
|
|
|
Osasun arretaren hartzaileek euskara
|
erabiltzeko
eskubidea dute administrazioarekin EAEn ofizialak diren bi hizkuntzetako edozeinekin komunikatzeko eskubidea dutelako baina, batez ere, osasun sistema publikoan tratu berdintasunerako eskubidea dutelako. Ildo horretatik, lehentasunezko mailak ezar daitezke mota desberdinetako pazienteen artean.
|
|
|
Filosofia horren oinarria da ondasunekiko harremanetan arduratsua izatea: atzetik datozen belaunaldiek ondasun horiez gozatzeko eta
|
erabiltzeko
eskubidea zutenez, herriko edo etxeko ondare arduradunek ezin zuten ondasunekin nahi zutena egin. Gauzak horrela, ardura hori egoki beteko zuen norbait aukeratzen zen; herriaren kasuan alkatea eta etxearen kasuan berezitasun onenak zituen seme alaba.
|
|
|
Bulegoak, ordea, Jaurlaritzari erantzun zion maiatzaren 25ean indarrean jarriko den EBko araudiaren aurkakoa dela. Araudiaren arabera, halako sistema bat ezartzeko beharrezkoak dira erabiltzaileen baimena eta helburu finko bat izatea.Uriak Jaurlaritzari gogorarazi dio administrazio publikoak betebeharra duela herritarrei identifikazio sistema bat eskaintzeko, eta haiek sistema hori
|
erabiltzeko
eskubidea dutela, «baina ez betebeharra». Beraz, bide ez hain «intrusiboak» erabiltzearen alde egin du.Oposizioa, neurriaren aurkaGobernuko bi alderdiak datu biometrikoak erabiltzearen alde agertu dira.
|
|
2020
|
|
|
Ez dugu dudarik egiten gaztelania berarentzat zer den: bere ama hizkuntza izateaz gainera, 78ko Konstituzioak dioen bezala, gaztelania Espainiako estatuaren hizkuntza ofiziala eta espainiar guztiek nahitaez ikasi behar dutena eta
|
erabiltzeko
eskubidea dutena dela, baina euskara?
|
|
|
Palaciosek esan duenez, Elorrioko kiroldegiak, gaur egun, 1.400dik gora bazkide ditu, igerilekua
|
erabiltzeko
eskubidea dutenak. Beraz, igerilekuaren erabilera 30 minutura mugatuko balute, bi asterik behin soilik edukiko lukete igeri egiteko aukera.
|
|
2021
|
|
|
Herritar guztiek euskara nahiz gaztelania
|
erabiltzeko
eskubidea dute Nafarroako Administrazio Publikoei zuzentzeko.
|
|
|
«Herritar guztiek euskara nahiz gaztelania
|
erabiltzeko
eskubidea dute Nafarroako Administrazio Publikoei zuzentzeko. Eskubide honen erabilera bermatzeko, aipatutako administrazioek honako hau egin dezakete:
|
|
2022
|
|
|
Azpierrenta, hau da, sukaldea
|
erabiltzeko
eskubidea duten logelak, 450 euroan. Eta etxe handietan, lauzpabost gelakoetan, dirutza ateratzen ari dira.
|
|
|
Elkarketa libre gisa
|
erabiltzeko
eskubidea dugu; elkartzen diren bi izenak izen autonomo gisa elkartzekoa, eta ondorioz, malgutasunez jokatzekoa. Arazo handi gabe onar daiteke esatea, kasurako, Ingalaterrako erregina etxean kezka edo urduritasun handia eragin dutela Harry eta Meghan senar emazteen adierazpenek.
|
|
|
Larriena da hori guztia (edo zati bat, behintzat) estaldura legalarekin, juridikoarekin, egina izan dela. Hau da, epaile batek edo epaile patriotiko batzuek entzuketa horiei ondo iritzi dietela, beraien iritziz estatuak lanabes horiek
|
erabiltzeko
eskubidea duelako. Jokabide hori pentsaezina litzateke benetan demokratikoa den estatu batean, non epaile horiek justizia administraziotik kanporatuak izango liratekeen (agian kartzeleratuak ere), baina esentzia frankistak hain ondo gordeta dauden estatu honetan, ez dago hori gertatzeko inongo arriskurik.
|
|
2023
|
|
|
Familiarekiko eta arbasoekiko zubia ere bada, baita Tŝilhqot’in herriaren sorkundearekiko lotura ere; hortaz, ohorea da hizkuntzaren jabe izatea. Komunitateko kideek hizkuntza
|
erabiltzeko
eskubidea dutela badakite; libre egiten dituela sentitzen dute, eta herri gisa ahaldundu egiten dituela. Hizkuntzak belaunaldiz belaunaldi transmititutako ezagutza biltzen du, eta lurrarekin eta kulturarekin lotzen ditu; euren nortasunaren parte funtsezkoa da.
|
|
|
«Ezin da esan herritarrek Orkoiengo Udalarekin euskara
|
erabiltzeko
eskubidea dutela, gero hori bermatzeko neurri eraginkorrik ezartzen ez bada».
|
|
|
Testu berrian jasotakoa gaitzetsi du: «Ezin da esan herritarrek Orkoiengo Udalarekin euskara
|
erabiltzeko
eskubidea dutela, gero hori bermatzeko neurri eraginkorrik ezartzen ez bada».
|
|
|
Gatozen, bada, konstituzio ereduan sakontzera. Ezaguna denez, konstituzioaren 3 artikuluak, lehen paragrafoan, gaztelera estatuko hizkuntza ofiziala dela ezarri du, espainiar guztiek berori ezagutzeko betebeharra eta
|
erabiltzeko
eskubidea dutela gaineratuz. Bigarren paragrafoak gainerako hizkuntzez dihardu, autonomia erkidegoetako lurraldearen barnean ofizialak izango direla ezarriz, autonomia estatutu bakoitzak arau dezakeenaren arabera.5 Konstituzioaren 3.2 eta Gernikako Estatutuaren 6.1 artikuluetan ezarritakoaren itzalez, EAEn euskara, berezko hizkuntza
|