|
2000
|
|
|
Egoera hain da larria, ezen Nafarroan, iragan otsailaren 9an ofizialki adierazi zen moduan, Foru Gobernuak herrialde honetan dabiltzan sasoikako langileentzat etxebizitza sare bat eratzea proposatu duen. Ez dakigu Araban antzeko egitasmorik ote dagoen, baina ez balego, hauengandik ikas
|
zezaketen
. Aurki Parlamentura igorriko den plan honek etxebizitzen sarea aurten bertan eraikitzea aurreikusten du, eta langile hauek alokairuan hartzeko aukera izango lukete.
|
|
|
Baina bertan ageri zen" Euskaltzaindia Zuberoara" hartatik hasita, igar zitekeen beste batzuk zirela ZERUKO ARGIAren gogoa asaldatzen zuten burutapenak edo arazoak: euskararen eta gure herriaren etorkizuna kolokan jar
|
zezaketen
jarrerak, kasu.
|
|
|
1994an kutsatutako gizakien lehen kasuak agertu ziren. Creutzfeldt Jakob-en gaitza, ordura arte nagusiek bakarrik jasan
|
zezaketen
gaixotasun degeneratibo eta hereditarioa gazteengan agertzen hasi zen. Espezien arteko zorigaitzeko katea amaitu zen:
|
|
|
Egituraadministratiboak, Gobernuekiko erabateko menpekotasuna finkatu zuen: honek du zuzendaria izendatzekoahalmena; Administrazio Kontseilua alderdi politikoek menperatzen dute ia esklusiboki; Kontseilu Aholkulariak ez dira eraginkorrak izan; lurraldeko kontseilu aholkulariak eratzea ere aurreikusten zen, zeinenbidez Gobernu Autonomoek eragina izan
|
zezaketen
lurraldeko programazio berezituen finkapenean; bainahauek ere ez ziren, azkenean, antolatu.
|
|
|
Ikuspuntu psikoanalitikoko hainbat psikiatrek. Bion ek eta Foulkes ek adibidez? ezin balia
|
zezaketen
teknika klasikoa, gerraksorrarazitako eri kopuru handiak tratatzeko. Baina armadek soldadu beharra zuten, eta tratamendu ahalik eta laburrenak eta masiboenak behar zituzten izan.
|
|
|
Agiriak Euskal Herriko eta Kataluniako Diozesietarako balio behar zuen. Neurri on batean etanabarmenkeria handiren batean jausten ez baziren, tokian tokiko elizgizonek zeresanhandia izan
|
zezaketen
ondoko praxi bilakaeran, elizetako bizitza arruntean behinikbehin.
|
|
|
Irakaskuntza maila ezberdinak bere logika zuen sarearen barruan nola komunikatzen ziren ikustea interesgarria bada ere, ez du interes gutxiagorik zubi antzeko zeregina bete
|
zezaketen
bigarren mailako irakaskuntzako zentroak nola antolatzen ziren aztertzeak. Izan ere, institutuen arteko bereizketak oso eszenatoki deigarriaren aurrean jartzen gaitu.
|
|
|
Eta porrot horren arrazoi batzuk aipatzearren, ondokoak azpimarratu nahi genituzke: ...koa165, ezta doakoa ere eta, beste aldetik, hezkuntza administrazioari zegokionez, Gobernuak udalen eskuetan utzi zituen sistemaren antolakuntza eta finantzabidea, zentzu horretan maila bateko inhibizioa (ezina esatera ausartuko ginateke) erakutsiz166 Lehenago esandakoaren ildotik, antzeman daitekeenez, helburu edota nahi batzuen formulazio hutsak berehalako islarik ez zuen izan, nahiz hori bidera
|
zezaketen
egiturak eraikitzeko egin ziren ahaleginak azpimarragarriak izan zirela ezin ukatu. Izan ere, epealdi hartako testuinguruak gerra bat zela medio, non gizartearen aldaketaren aurkako erresistentziak gutxi ez ziren, ezta tentsio gabekoak ere, ez zuen politika liberala gauzatzeko erraztasun handirik ematen; hala ere, Estatu nazioaren markoan prozesu hori garatzeko eginahalak eta saioak eginez gobernuak eta administrazio liberalak berean gogor irauteak, eragin nabarmena izan zuen XIX. mendearen bigarren erdialdean, eta, ondorioz, Gobernua erreformei aurre egiteko egoera egokian egon zen.
|
|
|
Jauregian, morroi eta neskameen artean, dozena pare bat zerbitzari izanen genituen orotarat... guztiak ere aitaren beldur, zeren baitzekiten zein izan zitekeen aitaganik jaso
|
zezaketen
zigorra, baldin jauregia urde urdangen aska bihurtzen bazuten. Eta, nola baitzekiten ezen aita kontu haietan gizon arduratsua eta jarraikia zela, bere manu eta ordenetan zorrotz baino zorrotzagoa, ildoa xuxen daraman goldelaria baino xuxenago ibiliko ziren guztiak, Kupidoren aldikako deiei entzungor eginik edo beren desiren konplimendua bertze leku baterako eta bertze okasino batzuetarako utzirik, ezkutuan eta isilpean beti ere.
|
|
|
Aitortu nion Elbirarena, Elbira aipatu gabe; aitortu nizkion neure zalantza intelektualak, osaba Joanikoten izenik aipatu gabe: imajinazino handiko mutila nintzela, alegia, eta batzuetan heresiarekin zer ikusirik izan
|
zezaketen
pentsuak iragan zitzaizkidala burutik, guztiz nahasten nindutenak... eta aski nuela batzuetan norbaitek erraitea" Hau sinetsi behar duzu!", justuki kontrakoa pentsatzen hasteko, eta aita jesuitarekin berarekin ere halatsu gertatu izan zitzaidala behin baino gehiagotan... baina gauzak guztiz aldatu zirela ene erabaki haren ondoren, zeren eta, ene amaren otoitzen bidez, Jainkoaren garazia...
|
|
|
Eta halatsu ibili nintzen denbora batez, eta halatsu jokatu nuen, denbora hartan sortuz joan zitzaizkidan bertze ezbai guztiekin ere. Zeren eta ez bainuen ulertzen, konparazione, nola obrarik gabeko fedeak zerurako bidean jar gintzakeen, nola erraiten baitzuten protestantek, nahiz eta osaba Joanikotek erraiten zidan ezen obren bidetik obratu zituztela katolikoek bekaturik handienak, eta obrarik ez egitea zela, halatan, obra
|
zezaketen
obrarik jainkozkoena, hobe zelako, ororen buruan, alfer egoitea ezen ez gaizki egitea; baina ez nuen ulertzen, halaber, nola aita sainduak erabaki zezakeen Erromako eliztarren sinestea eta pentsua goitik behera, nola erraiten eta afirmatzen baitzuten katolikoek, nahiz eta jaun Marcelek erraiten zidan ezen artalde batek artzain bat behar zuela, ardien ez barreiatzeko eta ez galtzeko, eta artzainak... Eta batean baten alde egiten nuen, bertzean bertzearen.
|
|
|
Baina, halakoetan ere, ezinezkoaren aitzinean etsitzerat jo gabe, garbi izan da ene hautua: ...datuak edozein modutan asmatzen, eta maskarak eta mozorroak sortzen, Frai Antonio de Guevarak bere kroniketan egin ohi zuen moduan, baina zin degizut ezen hori ez dela horrela izan, ezta gutiago ere, zeren, alde batetik, noiz eta hitz eta behako haiek erabili izan baititut, tentuz eta zentzuz erabili baititut —baita ahalik eta zuzentkien eta onestkien ere—, aromaren berreraikitzeko balio
|
zezaketen
neurrian, ahalik eta molderik fidelenean; eta zeren, bertzetik, gaitzagoa baitzitekeen hutsuneak bere horretan uztea, ukitu gabe, hutsuneak gerta zitezkeelako, hain zuzen ere, maskararik handienak, gertakiaren zinezko aromaren estalgarri... Edo ez al da egia, halaber, ezen Historia, eta gure egunorozko historiak, berdin faltsu daitezkeela nola alferrik erantsiarekin hala ahantziarekin, edo berariaz isilduarekin ere?
|
|
|
Eta aitona Nikolasek mila kezka eta mila buruhausteren artean aitzinatu behar izan zituen bere bi ola haiek, bertzalde, eta kezka eta buruhauste haiek ere, arestian aipatu bertze arrazoinekin batean, are gehiago estal
|
zezaketen
eta itzalean utz bere bertze kezka hura —bere iraganari eta familiaren iraganari lotua, baita erlijioneari eta erlijioneen arteko gerlari ere, azken buruan—, gorputz hartu ezinik geratu zena.
|
|
|
Zerritegi batean ez zen hainbertze zikinkeria izanen! Ez naiz zuregatik ari, begietan baita gizon aratza zarela, baina zure lankide batzuek eman
|
zezaketen
, bederen, kasu handiagoa beren lana egiterakoan!
|
|
|
inor ez zen bere lekutik mugi  tzen, inork ez zuen ezer galdetzen itsuak bakarrik, inork ez zuen angustiaz edo itobeharraz edo negarrik egiten. ...aiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahituak izan ziren neurrian; arerioa, ni, zuzenki nahiz zeharbidez, akabatzeko agindua izan
|
zezaketen
neurrian. Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin zihoazen bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela.
|
|
|
ohartu zen begiek nekez egiten zutela aurrera edozein motatako letren aurrean, itxi egiten zitzaizkiola Garcilasoren soneto batekin, Galdósen nobela batekin, Filisteoen pasartearekin... eta Edmundo de Oryren aerolitoekin!; eta ez hori bakarrik: begi berri haiek onez eraman
|
zezaketen
letra multzo bakarra eta ez ordu laurden batez baino denbora gehiagoz kirol egunkarietakoa zen, eta hizki larriak soil soilik. Kultura txirotze hari bai iritzi zion benetan tristea eta penagarria, eta analfabetismoaren atarian sentitzeak seko hondoratu zituen haren animo lehen ere ajetuak, eta halaxe, beste zereginik gabe eta oharkabean, negarrari eman zitzaion luzaroan, eta, halako batean, artean ordu txikietan, besaulkitik jaiki, eta, ordura arte sekula egin ez bezala, telebista piztu zuen; han ikusi zituenak eta hura ikusten berak egin zituenak geldi bitez geure artean, ez dira-eta lau haizetara barreiatzekoak.
|
|
|
Harkaitzetara inguratu nintzen neu ere. Ez nuen ulertzen zer egin
|
zezaketen
hainbeste denboran. Edurneren eta mutilaren bide paraleloa hartu nuen, baina hamarren bat metro urrutiago.
|
|
|
Lehen galdeketa horrek luze jo du eta epaileak (D) epaiketa bihar arte etetea erabaki du, baina abokatu defendatzailea (I) tematu egin da, bere defendituaz epaimahaikideek har
|
zezaketen
lehen inpresioa oso okerra izan zitekeela argudiatuz. Azkenean, Clintoni (X) bi galdera egiteko baimena lortu du:
|
|
|
nonbait, lagunek mundulogia ikastera bidali aurretik ere, Rubenek ez omen zuen hain argi apaiz izatearena; baina arazoa ez ziren emakumeak, lagunek uste
|
zezaketen
gisan," Emakumeak soilik ez, behintzat", esan zidan irri firfira bat ezpainetan," Krisi orokorragoa da: nahasi sentitzen naiz, eta ttiki, ttikiegi, hasiera bateko idealismoa globo baten antzera hustuz joan izan balitzait bezala".
|
|
|
Aurtengo lehen hilabeteotan, esate baterako, gogoan dut Bilboko galerista xume batek Jose Lull pintore valentziarrari eskainitako erakusketa, ez pintore valentziarra zoratzeko modua delako —ez niretzat behinik behin—, galeristak erakusketa antolatzerakoan jarritako ilusioa benetan deigarria zelako: erakusketari atera zekizkion etekinek bakarrik esplika ez
|
zezaketen
ilusioa (dena esateko, esan dezadan handik hamabost egunera Palomo Linares espainiar toreroaren erakusketa eskegi zuela bere galerian, Marina Dankoren hainbat lanekin batera, eta batzuek ulertzen ez badugu ere, jende ugari hurbildu zitzaiola). Baina edonola ere, ilusio hori behin eta berriro nabaritzen da artearen inguruan gauza apalak egiten saiatzen direnen artean, eta nonbait urrutitik ikusten bada, Lizarrako museo txiki batean gertatzen da hori.
|
|
|
Fenomenalismoaren hizkuntza pribatua ezin zen publiko bilakatu, eta beren enuntziatuen esanahia —sentimen datuetan oinarritua— komunikaezina zen. Fisikalistentzat, aldiz, enuntziatu baten egiaztagarritasunak subjektuartekoa behar zuen izan, gertakari bat beha
|
zezaketen
guztiei irekia; hain zuzen ere, zientziaren eginkizuna, subjektuartean edo modu objektiboan azter daitekeen ezagutza ematean baitatza. Argi eta garbi eduki behar da zientziari ez zaiola axola pribatu hutsa dena, zientzialari batek bere kabuz bakarrik eta berarentzat sinets edo senti dezakeena.
|
|
|
Hans Hahnen hitzetan, eta Ayerrekin bat etorriz," existitzen diren iturriak behin eta berriro, eta sakonago, aztertzen direnez gero, iturri berriak aurkitzen direnez gero, eta jazoera historikoen —hau da, pauta batzuk jarraitzen dituzten jazoeren— ibilbidearen legezkotasunaren ezagutza hobea lortzen denez gero, historialariek hipotesiak baiestear dituztela" 72 aurresan
|
zezaketen
. Iraganari buruz esan dezakeguna, argi dago, egun ditugun arrasto eta ondorioen menpe egongo da73:
|
|
|
Gehienez ere, egiaztagarritasun printzipioa aukeratzen zutenek enuntziatu batzuk esanahigabe legez onartzen zituztela esan zitekeen. Baina enuntziatu horiek, izan ere, esanahia izan
|
zezaketen
beste esanahi irizpideren bat eskuratzen zutenentzat.
|
|
|
Tesi zientifizista horien ustezko funtzio terapeutikoak —toxina metafisikoetatik askatzeko, pentsamenduari zentzugabekeriak garbitzeko— ez zuen balio, gainera, frankfurtarraren hitzetan, eromen politikoari aurre egiteko, are gutxiago superstizioa gainditzeko. Soilik neurriz gaineko sinesmen mistiko eta psikotikoen kasuetan eransteko balio
|
zezaketen
, baina gutxi gehiagorako (101 orr.).
|
|
|
Zerrenda Russell, Wittgenstein eta Einsteinekin, vienarren garaikideekin, itxi genezake. Haatik, urte batzuk aurrerago, 1920an, Carnapek gutun bat bidali zion Hugo Dinglerri lehendabizikoaren lanean eragina izan
|
zezaketen
beste izen batzuk aipatuz: Kant, Avenarius, Natorp, Weyl, etab.5 Nolabait, batzuen eragina beste batzuena baino sakonagoa izan zen.
|
|
|
Petrolioa zen estatuaren aberastasuna. Nahiz eta nekazari produkzioa zeharo geratu, atzerritik ekar
|
zezaketen
nahi edo behar beste. Hara!:
|
|
2001
|
|
|
Halere, horrek ezer gutxi esan nahi du, orduko komunikabideak nolakoak ziren kontuan hartuta. Salbuespenak salbuespen, haietan jasotzen zen, jasotzen zena... irakurleen multzoa uxatzera iritsi gabe," Movimiento" delakoa osatzen zutenek irribarretsu irakur
|
zezaketen
notizia klasea, batik bat. Horretarako jakinduriaz jokatu behar zen," Movimiento" hori erraz mintzen zelako eta gertatzen zen guztia ezin ezkuta zitekeelako.
|
|
|
Ikaskintza, Ekonomia, administrazioa eta politika egiturak irauliak ziren, demokrazi ispirituari zegokionez. Benetan harrigarrizko gizarte bat sortu zuten; paradisuan zirela pentsa
|
zezaketen
".
|
|
|
" Aita Agustin Kardaberatz euskal idazle" aren omenez On Manuel Lekuonak eskainitako xehetasunek garbi uzten dute esandakoa. Ez pentsa erraz egin
|
zezaketen
lana zenik. Irakurri, irakurri, zenbaki berean Jesus Gaztañagak Plazido Mujikaren hiztegiaz esandakoak!
|
|
|
Garaiz bidali behar ziren lan guztiak. Hitzez hitz neurtuta bidaltzen nizkien, bestela ez baitziren gai jakiteko non moztu
|
zezaketen
ere!
|
|
|
4 Saizarbitoriaren nobelek garaiko irakurlearekin eduki
|
zezaketen
" distantzia estetikoaz" ari garenean datu garrantzitsu bat eduki behar dugu kontuan: nobela hauek izan zuten arrakasta eta entzutea ordura artean inongo narratibazko liburuk ez zuela lortu.
|
|
|
Testua zaila izanda ere, ikasleekzeregina burutu
|
zezaketen
.
|
|
|
bidesaria (telloneum, peaje): bide bat gurutzatzeagatik jaun batzuek eska
|
zezaketen
zerga da; antzekoak ziren zubiak gurutzatzeagatik edo hirietako ateak gurutzatzeagatik eska zitezkeenakere (pontazgo, pontaje; portazgo); zirkulazio baimena zen, aitzakia gisa babesaren eta eraikuntzaren truke eskatzen zena.
|
|
|
Oinarri moldean, orain eskas modura nabaritzen dugu orduko pentsamendu sailen bilketa; halaber, abiapuntu edo eredu gisa, hori ez dakit?, garai hartanidazle oso izateko kontzientzia zutenek antola
|
zezaketen
–plazaratze, sare bat faltazaigu: auzo herrietan obratzen den eran, dela argitaletxea, dela aldizkaria, dela, azkenik, sariketa propioa.
|
|
|
Eta natura urte haietan lehor agertzen hasia zen. Egun bateko oihan eta zuhaitzak desagertzen zihoazen eta gero eta zabalagoak ziren estepa guneak, eta are urriagoa zuhaitz haietatik animalia ezberdinek jan
|
zezaketen
elikagaia. Zenbait animalia mota gosez hil zen, egoerak txarrera egiten zuen neurrian eta betidanik bertan bizi izandako tximu (pithecus) talde batek ere, elikagai gabezia zela medio, desagertzeko arriskua zuen.
|
|
|
Begiak paperari (hain hur zegoen) gerturatu arren, etorkizunari (hain urrun zegoen) begira nengoen supituki. Azkenik, irakurri nuen paper zatia, baina orduan oraindik ez nekien zazpi hitz haiek zer esanahi eduki
|
zezaketen
; ez nekien nire eskuetako 44 letra haiek izenik gabeko biografia apalenaren lehenengo kapituluan azalduko zirela: Zure maitalea kale kantoiren batean aurkituko duzu.
|
|
|
Guardia zibilek, enbarkaziotik irteten ikusiz gero leku hori errekistatuko zuten eta armen poltsa aurki
|
zezaketen
. Bestalde, herriko jendea tiro hotsekin esnatu eta kalean ibiliko zen, ama bere bila ibiliko zen bazterrak astintzen.
|
|
|
Bitarteko izan ziren, nolanahi ere, askoren axolagabekeria eta gehiagoren seta. Lege zaharreko egiturek ezin
|
zezaketen
lehengo egituretan iraun Lege berriaren mendean, hots, ezin iraun zezaketen aldakuntza eta antolamendu larririk gabe3 Eta guztia osorik gorde nahi zutenek deus ere gabe, edo horrelatsu, gelditu behar izan zuten, maizenez gertatu ohi denez.
|
|
|
Bitarteko izan ziren, nolanahi ere, askoren axolagabekeria eta gehiagoren seta. Lege zaharreko egiturek ezin zezaketen lehengo egituretan iraun Lege berriaren mendean, hots, ezin iraun
|
zezaketen
aldakuntza eta antolamendu larririk gabe3 Eta guztia osorik gorde nahi zutenek deus ere gabe, edo horrelatsu, gelditu behar izan zuten, maizenez gertatu ohi denez.
|
|
|
Ez da entzuleen auzia: hauek beti beste perpetuamente hura bezain aise gutxienez konpreni
|
zezaketen
. Gipuzkoarrak, txukunegia ez izanik, ez zuen urrutiago joan behar izan bila.
|
|
|
Maitagarri beharrean zen oraindik Lizardi hasi berri hartan: laster sortu zuen horratik, bere baitarik, Xahok eta Arakistainek asma
|
zezaketen
baino mitologia jatorragoa eta, bere berea zuelarik, gureagoa. Eta horrenbeste gipuzkoar langile elkarren lehian ari bazaiz  kigu ere, oraingo gisan, mendiak murrizten âedo gehienez pinu beltzez janztenâ, ez dute, eginahalak egin arren, Lizardik utzi zigun baso antzaldatua soilduko, harako leihoak itxitako jauregia dirudien hura, atsedenaren eliza, gau argi izarrez josia goian eta ur berdeak âizar irudiz zirtatuakâ behean dituena.
|
|
|
Askozaz goragokoa den jakintza baten umeak baizik ez dira makinak eta jakintza hori ez du aginte  goseak ekarri, jakin goseak baizik. Indiarrek sor
|
zezaketen
gaurko fisika, bide horretatik abiatu izan balira. Bai, eta bizikleta izan zitekeen nire amona, bi gurpil izan balitu.
|
|
|
Ez dezagun pentsa, gazteago garelako (zahartuko baitira gazteagoak ere), zaharragoak oker bidetik zebil  tzanik beti. Zentzuz eta buruz joka
|
zezaketen
haiek ere, bakanka bederen. Batez ere, ez gaitezen ari menderen mende, Peneloperen gisa, egin eta desegin, beti abian bagina bezala, arbaso eta gurasoengandik datorkigun ondasun urria xahutzen eta xehatzen.
|
|
|
Ona da, beraz, elkarrekin mintzatzeko eta elkarri gogoetak adierazteko delarik, mintzatzeko eta adierazteko balio duelako; horrexegatik beragatik da ona aizkora zorrotza, ebakitzeko sortua delarik, eta aizkora kamutsa, berriz, txarra. Gehi dezagun ez dela berez hizkuntza kamutsik, horrelako hutsik ageri baldin badu, zorrotz
|
zezaketen
adina zorroztu ez dutenena dela soil soilik errua, behiala Axularrek zioenez.
|
|
|
Hedabideek 1998ko irailean, ETAk su etena aldarrikatu zuenean, sortu zen eszenatoki berrian jokatu zuten papera ulertu ahal izateko, eta bake prozesuari beren hoberena eman
|
zezaketen
moduaz gogoeta egin ahal izateko, ezinbestekoa da hedabide horiek aurreko urteetan bete duten funtzioa eta egin duten bidea aztertzea. Bizitza politikoaren emanean gertatzen den bezala, egungo kazetaritzaren portaera askoren erroak aurreko garaian daude finkatuak, aurre  ko garaikoak dira haien informazio molde gehienak.
|
|
|
Politikariek, gureek barne, H delakoa azken modan ahoskatuz, Herriarentzat jagoitik garapen globala eta globalizantearen premia proposatzen zuten, petits foursez asetzen segituz bistan dena: bideak zuzentzen, bihurguneak ezabatzen, seinale elebidunak orokortzen eta dirulaguntzak banatzen, demagun, esnea gasna
|
zezaketen
nekazariei. Euskal" gizarteko" sektore gehienak, horrela hitz egiten genuen engoitik, biltzen ziren batasunik leunenean, lanerako eta prentsan agertzeko.
|
|
2002
|
|
|
Harako guk genuen lotsa gaizto hartaz ari naiz. Etsirik geunden euskaraz' paxamodu' mintzatzea, ahoz nahiz izkribuz(' tolerablemente', zioen Orkaiztegik), apur batzuek bakarrik egin
|
zezaketen
gauza zela, eta errazegi jotzen genuen erdarara, mordoilokerian ez amiltzearren. Orain, berriz, lehen bakanka baizik erabiltzen ez ziren gaiak ere ausarki darabiltzate, dotoretasunaz gehiegi kezkatu gabe".
|
|
|
sugeak buruan, brontzezko atzaparrak, ezkata gogorrak gorputzean? Baina gorgona madarikatu haiek ekar
|
zezaketen
kalterik okerrena beste era batekoa zen eta ez dugu oraindik aipatu: edozein izaki bizidunek gorgona haietako bati aurrez aurre begiratzea nahikoa zen haragizko, hezurrezko eta odolezko gorputz beroa harrizko bizigabe hotza bihurtzeko.
|
|
|
aipatzea produkziohidroelektrikoaren erorialdiak azaltzeko, hartara ezkutatuz ezen salneurrien politikaokerrak zerikusi handia zeukala arazo horretan. ...tu nahibaitzen?, konpainia elektrikoek inbertsioak eta produkzioa murriztu zituzten.Okupazio militarraren ondoren industria siderurgikoa laster abian jarri bazen ere,, hain zuzen ere, bando matxinatuaren arma beharrak asetzeko?, eta laster1935eko produkzio mailak gainditu baziren ere, Bizkaiko industria delegatuaren1942ko txosten batek argi adierazten du ezen Bizkaiko labe garaiek une hartanekoitz
|
zezaketen
burdin lingotearen %71, Bessemer altzairuaren lingoteen %66 etaSiemens lingotearen %47 ari zirela egiten.
|
|
|
Igarondon, armaz eragindako zauriak era garbian ikusten dira, jaurtigaienzatiak hezur hautsiaren ondoan aurkitu direlako. Berunezko jaurtigai hauek minhandia egin
|
zezaketen
. Konplikazio handiko haustura konminutak, hezurra zatitxikietan hausten denean?
|
|
|
Pasarte berriak, ordea, egon badaude. Unibertsitaterako ikerketa arindu eta ulermena erraztu
|
zezaketen
azalpenak txertatzea erabaki dut. Halaber, Euskadiko gertaera eta auzi zehatzak erabili ditut lanaren ardatz.
|
|
|
Japoniako militarren artean buxido kodea praktikatu zen. Piloto kamikazeek ekintza suizidak burutu zituzten, ezer uler ezin
|
zezaketen
soldadu aliatuen kontra. Pilotoak bonbaz kargatutako hegazkinekin abiatzen ziren gerrauntzien aurka, japoniarrek gizakiek gidatutako torpedoak botatzen zituzten...
|
|
|
Nekazaritzak trukea ekarri zuen hasieran; gero, merkataritza. Jendearen arteko harremanak hazi eta korapilatu egin ziren heinean, informazioa gorde
|
zezaketen
dokumentuen beharra agerikoago bilakatu zen; eta dokumentuek, jakina, idatziak behar zuten izan.
|
|
|
Prentsaren garapen eta hazkunde arin eta arrakastatsuak arduraren argia piztu zuen agintarien artean; protoprentsaren garapenak iritzi politikoak lau haizeetara hedatzea zekarren: nola botereak hala disidentziak beren helburu propagandistikoei laguntzeko arma politiko eta ideologiko berria izan
|
zezaketen
euren esku.
|
|
|
Alba eta Lazioko jendetza ere ugaria zen eta artzainak ere elkartu zitzaizkien horiei. Erraz itxaron
|
zezaketen
guztiek txikia izango zela Alba eta txikia Lavinium, eraikiko zuten hiri haren aldean. Gero asaben gaitzak, boterezaletasunak, oztopatu zituen asmo horiek eta zorigaiztoko borroka sortu zen hortik, nahiko hasiera lasaia izan bazen ere.
|
|
|
Osasun Saileko iturriek adierazi zutenez, tiroiditisa diagnostikatu zioten emakume baten salaketaren ondorioz hasi zen prozedura. Gaixotasun horren berri eman zion medikuak, eta orain atxilotuak ematen zizkion botikek eragin
|
zezaketen
. Handik gutxira, klinikak baimenik ez zuela egiaztatu zen.
|
|
|
Orain arte, produktu hori baztertu egiten zen gazta egiteko prozesuan. Baina duela hilabete batzuk, ikertzaile holandarrek jakin zuten minaren lasaigarri gisa eta agente kimioprebentibo gisa joka
|
zezaketen
zenbait proteina zituela, kontzentrazio oso baxuan bazeuden ere. Granadako taldea proteinak aldatu gabe zatikatzeko metodo eraginkor baten bila dabil.
|
|
|
Nolanahi ere, egokitzeko giza gaitasuna oso handia da. “Behi eroen” arazoa agertu zenean, kontsumitzaileak eta ekoizle batzuk ehizatzen eta Espainiako merkatuan arrakasta izan
|
zezaketen
produktu berriak harrapatzen hasi ziren. Hala, hainbat espezietako haragiak sortu ziren, batzuk ostruka izenekoak, baina beste batzuk, berriz, oso exotikoak, kangurua, esaterako.
|
|
|
Bestalde, Miguel Arias Cañete Nekazaritza ministroak atzo Bruselatik alde egin zuen erabat, Espainiako lurraldean. Eta Herbehereetako Justizia Ministerioak Biousaina belgikako sinadurarekin lotura izan
|
zezaketen
bi enpresa ikertzeko agindu zuen, kutsatzea eragin izanaren susmagarria. Animalien Osasunari buruzko Legea Bestalde, Ministroen Kontseiluak Animalien Osasunari buruzko lege berria aztertuko du gaur.
|
|
|
“murriztu egin dira”. Nature aldizkarian berriki argitaratu den azterlan baten arabera, euro txanponek, eta, zehazki, 1 eta 2 euroko piezek, eskuko izerdiarekin kontaktuan jartzean, Europako Zuzentarauak onartzen duen dosia baino 320 aldiz nikel gehiago aska
|
zezaketen
, eta erreakzio alergikoak eragin. Ikerketak zioenez, txanponetako aleazio hori eta zuriek nikel, kobre eta zink kantitate desberdinak dituzte, eta horrek korrosio prozesua bizkortzen du ioi metalikoak aleazio batetik bestera igarotzen direnean, eskuaren traspirazioarekin kontaktuan jartzen direnean.
|
|
|
Bihotza kalte
|
zezaketen
bi psikotropiko zituzten
|
|
|
Esan beharra dago garai hau zailena izan zela niretzat, nahiz eta injustiziaren aurka jardun nahi izanak indar handia ematen zidan. Ez nuen ezer garbi ikusten; nire lagunek mila eratara erreakzionatu
|
zezaketen
, batez ere momentu hartan geneukan adinarekin (14 bat urte), eta, ondorioz, denbora bat itxarotea erabaki nuen, nire lagunen heldutasunerainoko bidearen baitan egongo zena betiere, edota nik hala kontsideratuko nuenean.
|
|
|
Esan bezala, nire barnean sortutako gatazkak sekulako kezka eta ezinegona sortzen zidan eta homosexuala izan nintekeela pentsatzeak beldurtu egiten nim Horrez gain, lagunek edota gurasoek, nire egoeraz jabetu gero izan
|
zezaketen
erreakzioak erabat kezkatzen ninduen. Baina bitartean, eta nahiz eta hori guztia izan buruan, mutiletan pentsatzen jarraitzen nuen, eta, ondo aztertuta, sekulako paradoxa zen hori.
|
|
|
Orain lauagoa zen bidea. Autoak jauzi gutxiago egiten zuen, eta metro batzuk aurrerago ikus
|
zezaketen
. Mirarik gehiago zapaldu zuen azeleragailuaren pedala.
|
|
|
Atzean zegoen mahaian esertzen ziren, ia beti. Arratsaldeetan oso leku lasaia izaten zen hura gehienetan, eta gustura hitz egin
|
zezaketen
. Alaznek berak zeregin gutxi izaten zuen eta beraiekin eseri ohi zen.
|
|
|
Kaxaren atzean makurtu zen mutila. Ezkutaleku gisa erabil
|
zezaketen
, erabaki zuen. Mundu errealaren aurrean lubaki modura.
|
|
|
Eta lana bertan behera uzten nuen. Lanerako trenpurik biltzen ez nuelako, batean; nire oroitzapenek inorengan sor
|
zezaketen
interesarekiko zalantzaz, hurrengoan; askatasunez jokatzeko adore faltaz, gehienetan. Pentsatzen nuen:
|
|
|
gure arteko zatikako bilkuretan maiz euskara zen erabiltzen zen hizkuntza bakarra. Nik badakit, hala ere, aparra zeriela oihuka ari ziren gazteño haguntsu eta erdezu haiek gazte guztiak ez zarete inola ere antzekoak kontu hauetan ez ziotela honi inolako garrantzirik ematen, euskara bazter batean utzirik, nahiago baitzuten bai Euskaltzaindian bai EHUn politikoki hurbilago, euskaraz jakin nahiz ez, hori bigarren mailakoa denez gero, senti
|
zezaketen
beste norbait. Horiek deitzen ditut nik elkarrizketari kortejanteak, haizea aldeko dutenean leunkerietan ibiltzen direnak.
|
|
|
Zorte txarra izan nuen baina, zeren eta: zer egin
|
zezaketen
Peru Leartzakok edo Kresalak garai horretantxe, eta, jakina, gaztelaniaz? " deskubritzen" ari nintzen Julio Cortázar edo Italo Calvinoren ondoan?
|
|
|
Gainera, lehenagotik zetorren baina azken hogeita bost urteotan gauzatuz joan den euskal mugimenduaren eraginez, giza elementuarenoinarriak irauli egin dira. Beren jakintza arloan euskarazerosotasunez jardun
|
zezaketen
irakasleak ia ez egotetik, gaur egun mila irakasle euskaldun —beren lan unibertsitarioa euskaraz egiteko gai direnak eta egunero horreladiha rdutenak, alegia— baino gehiago izatera iritsi gara. Euskaraz ikasten ari diren ikasleen kopuruak erraz gainditzen du hogei milaren maila.
|
|
|
Planteamendu horrek zuzenean talka egiten du erlijio musulmanaren ideia oso sakonekin. Ataturkek oso gogor jazarri zituen neutraltasun publiko hori mehatxatu
|
zezaketen
tradizio eta ohitura islamikoak —emakumeek beloa erabiltzea, esate baterako—.
|
|
|
Talibanek, ordea, etsaiak ere topatu zituzten: Errusiabeldur zen Asia Erdialdeko errepublika musulmanetan izan
|
zezaketen
eraginaz, eta Massud babesten zuten; Iranhase rre zegoen afganiar xiiten aurka —hazarak— eramandako errepresio bortitzagatik. Aitzitik, Pakistanen erabateko sostengua izan zuten talibanek, eta oro har Estatu Batuen ulerkuntza eta nolabaiteko babesa ere jaso zuten.
|
|
|
Mentxu kopaxka bat hartzeko joranez zegoen baina kafesnea eskatu zuen, eta Joseluk gaseosa basokada bat. Mentxuk adarra jo zion gazteari bere ustez halako edariak egiteko erabiltzen zituzten sustantzia kimikoek bera moduko boxeolari ia profesional baten giharretan zelako kaltea erakar
|
zezaketen
, farmazeutiko izatearen autoritatezko aipuez eta Mentxuk berak inoiz irakurri gabeko ikerketa batzuen ondorio asmatuen kontura. Santosek edarien eskaera orroka egin zion tabernako atean paper batzuei begira zegoen kamareroari.
|
|
|
Gernikak labe baten antza zeukan. Bilbotik ekarritako hiru ponpek ezer gutxi egin
|
zezaketen
han hemengo sute askoak itzaltzeko. Suhiltzaileek ezin zieten herrian geratzen ziren bizilagunen eskaerei jaramonik egin...".
|
|
2003
|
|
|
Bihotzekoa edo bularreko angina izan zuenarekin zer egiten zen? Bakoitzari esfortzu froga txiki bat egiten zitzaion, patologia non hasten zen ikusteko, eta taldetan banatzen genituen egin
|
zezaketen
esfortzuaren arabera. Talde bakoitzean SHEE IVEFko lizentziatu antzekoa zegoen eta berak agintzen eta gainbegiratzen zuen aktibitate fisikoa.
|
|
|
Otsaileko operazioak amorrua piztu zuen lehenbiziko egunetan eta hori nabarmen sumatzen zen Donostiako kaleetan. Artean, atxilotuen senide, lankide, lagun eta protestan parte hartzen zutenek nekez imajina
|
zezaketen
euskal kulturan horren ezagutuak eta errespetatuak ziren pertsona haiek bizitzen ari ziren infernua. Oraingoan, ordea, hainbestetan entzun eta irakurritako tratu txar eta torturak lehen minututik irudi bilakatu ziren gehienen buruetan.
|
|
|
Bilbora edota Bizkaira etortzeak ez zuen arrazoirik: etxeko ez seniderik ez zeukan han, eta gainera errazago identifika
|
zezaketen
. Bartzelonan ez, ordea.
|
|
|
Lehenbizian, nazio indartsuek baizik ez
|
zezaketen
balia delako printzipioa, hots, lurralde doi bat zabala eta jendetze kopuru handia zeukaten herriek, hala nola, Italiak eta Alemaniak. Horra zergatik, Giuseppe Mazzinik, 1857an, erakutsi zuelarik bere Europako Nazioen mapa, hamar hamabi estatu nazio baizik ez zituen markatzen.
|
|
|
Beste bortizkeria bat ere ezagutu dugu bizkitartean,. Bortizkeria iraultzailea? deitzen zutena orduan munduko pentsalari handienek, eta Maurice Merleau Ponty ren hitz hauek justifika
|
zezaketen
, bereziki itsas haraindiko Frantziaren Inperio zenaren lur eremuetan beste bortizkeriarik ezagutu zuten gure gazteen begietan:
|
|
|
Nekazari mailako euskaldunei zuzentzen zitzaion beraz lan hau. Ordura arteko erdal historiografia ezin irakur
|
zezaketen
euskaldun elebakar haiei (Iztuetak emandako datuen arabera Gipuzkoako 120 mila biztanleetatik 100 mila ziren elebakarrak). Eta hauek kontatutakoa ulertuko bazuten, euskaraz idatzi beste biderik ez zen geratzen.
|
|
|
egin nahi izan zuena. Baina ekimen indibidual hark ez zuen aurrera egin, ziurrenik proiektua bultza
|
zezaketen
babesleen faltagatik. Etxeberrik, laguntza hori Lapurdiko Biltzarrean bilatu zuen.
|
|
|
Euskal Herrira egin nuen bidaian neure buruari jarri nion xede nagusietako bat oraindik bizirik iraun
|
zezaketen
hondar historiko zaharrenak bilatzea izan zen, baita biztanleriaren antzinako egoeraren aztarnak aurkitzea ere, dela tradizio zaharren bitartez dela kantu nazionalen bidez. Alta, laster galdu nuen ezer garrantzitsurik aurkitzeko itxaropena. Baliteke, beste ezein herritan, aurreneko kristau biztanleen gaizki ulerturiko zelu erlijiosoak ez suntsitzea herrialde honetan adina behinolako paganismoaren hondarrak.
|
|
|
Ikuskatzaile hauek elkarte honetan zeukaten jurisdikzioa bakarrik. Besteetan, bisitatu eta ikuskatu
|
zezaketen
produkzioa, baina multak ezarri gabe, hiriaren justiziak hartu behar baitzuen parte eta, beraz, erabaki; ondorioz, egin zezaketen gauza bakarra denuntzia jartzea zen. Bada, izenez debozionala izan arren, berez, zerbait gehiago ere bazen, kontrola ezartzeko modu bat baitzen, kalitatea zehazteko eta, ondorioz, konpetentzia mozteko.
|
|
|
Ikuskatzaile hauek elkarte honetan zeukaten jurisdikzioa bakarrik. Besteetan, bisitatu eta ikuskatu zezaketen produkzioa, baina multak ezarri gabe, hiriaren justiziak hartu behar baitzuen parte eta, beraz, erabaki; ondorioz, egin
|
zezaketen
gauza bakarra denuntzia jartzea zen. Bada, izenez debozionala izan arren, berez, zerbait gehiago ere bazen, kontrola ezartzeko modu bat baitzen, kalitatea zehazteko eta, ondorioz, konpetentzia mozteko.
|
|
|
Alkaideak antzera, alhondiga horretako partikular eta dendei ematen zizkien urtero beren zedulak, prezioen kobrantzarako. Ordenantza hauetan ere agintzen da, enpleguen aukeraketaz arduratu behar zirela udaletxeko kideek; udaletxeko kide hauek edonor har
|
zezaketen
ofiziorako, eta egin behar zutena bete zezatenaz arduratu ebhar ziren; bestetik, aukeratu dietenei agintzen zaie, lan egin behar zuten okupazioan fideltasun osoz lan egin zezatela, eta kexaren bat baldin bazuten haietaz zigortuak izango zirela, egindako gehiegikeriaren arabera. Gainera, fideltasun juramentuaren baldintzarekin batera, hiriari finantza abonatuak eman behar zizkioten.
|
|
|
Baina, arrazoietako bat, destilatzean gelditzen ziren hondakinak baliagarriak zirela zen. Azukrearen hondakinekin, melazarekin, ron deitutako edari edo likore berria lor
|
zezaketen
. Aspaldidanik, destilazioaren bitartez likoreak lortzen zituzten, baina XVI. mendera arte likoreen kontsumoak ez zuen garrantzirik hartu.
|
|
|
Horrela, EDPek hegoaldeko nekazaritza sektorearen hondamendia ekarrizuten kasu gehienetan. Dibisak lortzea lehentasuna zenez, nekazaritza sektorearenjarduera barne merkatura eta oinarrizko elikagaiak (artoa, patatak, garia eta abar) ekoiztera bideratu beharrean, nazioarteko merkatuetan irteera izan
|
zezaketen
nekazaritza ondasunen monokultiboak (kafea, kotoia, kakaoa, soja eta abar) sustatudira. Herrialdeko elikagaien beharrak asetzeko bideratutako lur-sailen kopurua gutxitu egin da, eta esportaziora bideratutakoak ugaritu, azken horiek lortuko zituztendiru sarrerekin aurrekoen inportazioak finantzatzeko gai izango zirelakoan.
|
|
|
Hamarkadetan zehar haien merkatuak HM esportazioei itxiz, herrialde hauekelikagaien produkzioan izan
|
zezaketen
abantaila konparatiboa ezerezean utziondoren eta babes neurriak eragindako soberakinak nazioarteko elikagai merkatuakoinarrizko elikagai merkeez bete ondoren, nekazaritza jarduera zailagoa eginezhegoaldean, orain nekazaritza salgaien merkataritza oztopatzen duten trabakmurriztea aldarrikatzen da. Ordura arte arriskutsu gisa jotzen zena estrategia onenabihurtu da.
|
|
|
Honako hauek ziren hutsunerik esanguratsuenak: Euskal Herria lau barru titan banatuta egotea; unibertsitate publikoen eta pribatuen artean ezarritako sailkapena; Donostiako eta Gasteizko fakultateak Valladoliden menpeko izatea eta klase dominatzaileek erraz kontrola
|
zezaketen
elitea sortzen laguntzea. Agiriak, azkenik, Euskal Unibertsitatearen berezitasunak zehaztu zituen:
|
|
|
Egoera txarrean zeuden elikagaiak irenstearen ondoriozko intoxikazioak etengabeak ziren ozeanoz haraindiko ontzi askotan; ontzi horiek espezien eta esklaboen trafikoaz arduratzen ziren, harik eta, 1812an, enpresa ingeles batek errazioak esterilizatzeko sistema hobetu eta produktuak latetan ontziratzea erabaki zuen arte. Ordutik aurrera, elikagaiek behar adina denbora itxaron
|
zezaketen
, kontsumitu arte, eta horrek benetako elikadura iraultza ekarri zuen. Esan behar da, erregistro historikoetatik urrun, erromatarrek, dagoeneko, entseatu zituztela itsasoz haraindiko ardoaren “kontserbak”, nektarrak hermetikoki itxitako anforetan utziz, eta, haiek baino lehen, grekoek beren odreak pinu erretxinarekin bainatzen zituztela iragazgaitzak izan zitezen.
|
|
|
“Sibaritek zapore gehiago hauteman ditzakete beren hizkuntzetan gustu papila gehiago dituztelako; batzuek hizkuntza estandar batek baino hiru aldiz papila gehiago izan ditzakete”. Jakintza Antzinako Erroman sibaritak (gustu bikaineko gizabanakoak) erabiltzen ziren pozoi baten existentzia kutsa
|
zezaketen
zapore mingotsak zehazteko. Esan beharrik ez dago kasu horietan trebetasunaren mende zeudela bizirik jarraitzea ala ez.
|
|
|
Produktu horiek Merkataritza eta Kontsumo Zuzendaritza Nagusiak aurkitu zituen, eta otsailaren 19an suntsitu zituen Alacanteko INUSA konposta egiteko instalazioan txupete horiek merkaturatzeaz arduratzen zen enpresak berak. Txupete horiek erraz desmuntatzen ziren plastikozko pieza txikiz osatuta zeuden, eta haurrei itotzeko arriskua
|
zezaketen
. Valentziako Sailak ikuskapen lan batzuk egin zituen eta laginak hartu zituen laborategian aztertzeko eta, horrela, produktu horiek arauzko segurtasun eta kalitate arauak betetzen zituztela egiaztatzeko, iturri horiek azaldu zituzten.
|
|
|
Poltsan inoiz jokatu ez duten eta deribatu baten funtzionamendua ezagutzen ez zuten pertsonak. Eskainitako errentagarritasun handiak eta sektoreko profesionalek bakarrik interpreta
|
zezaketen
kontratu ilunak eraman zituen. Hori dela eta, azpimarratu nahi dugu, produktua jartzen duen inbertitzailearen profila aztertzeko kreditu erakundeei erantzukizun handiagoa eskatzeaz gain, erabiltzaileek artikulu honen hasieran adierazitako gutxieneko aholku eta jarraibide batzuk bete behar dituztela.
|
|
|
Ontzia Australiako “Southern Supporter” patruilariari jazartzeko agindu zioten, eta Hego Afrikako “John Ross” atoiontziari eta “SA Agulhas” bandera bereko izotz hausleari laguntzeko kontratatu zuten. Hiru ontziek inguruko ur izoztu eta iletsuak zeharkatu dituzte, tretza ontziari heltzeko; izan ere, bere luzerarik handienean babestuta, bere jarraitzaileek baino azkarrago nabiga
|
zezaketen
, negu antartikoa astintzen duten ekaitz indartsuen artean. Viarsa 1 Uruguaiko Montevideora zihoan.
|
|
|
Ideia hori laurogeiko hamarkadan garatu zen, gero eta zaharragoa zen biztanlerian osasun aseguruen kostu handia murrizteko beharrari erantzuteko. Japoniako Gobernuak, orduan, osasunean eragin positiboa izan
|
zezaketen
elikagaiak garatzeko programak sustatu zituen. Horrela sortu ziren “osasunerako elikagaiak” deiturikoak.
|
|
|
Beste argudio batzuen artean, Estatuko abokatuak adierazi zuen merkataritza egintza askok ez zutela nahitaez, ezta uste ere, gaixotasuna zabaltzen laguntzeko aukerarik. Eta, nahiz eta onartzen zuen merkataritza pizgarri bat izan zitekeela kutsadura areagotu
|
zezaketen
jarrera desatxikietarako, jarduera horretako gehiegikeriek edo arau hausteek ziotenez, legez kanpoko jokabide horiek ez zirela konpondu behar merkataritza egintzak debekatzeko bide irekiaren bidez, hain murriztaileak ez ziren ordezko bitartekoak zeudelako. Estatuak alternatiba gisa aurkezten zituen proposamenak ibai zaintza indartzea eta osasun ikuskapenak eta kontrolak areagotzea eta zorrotz aplikatzea ziren.
|
|
|
Ondorioa etsigarria zen, zernahi jasan izanagatik beti etorriko baitzen okerragoko zerbait. Hamar egunetan luzatu
|
zezaketen
atxiloketa. Hamar egun haien eskuetan eternitatea da.
|
|
|
Gizon horren aipamena hauteman dudala uste Hadesaren zokoan nengoen garai luzeetan. Tiresiasek kontatzen zuen, behin, Baz  koak ospatzera joan zela greziar tratulari saldo bat Jerusalemera eta Jesus non harrapa
|
zezaketen
eskatu ziotela ustez haren dizipulua zen Filipe bati. Filipek galdea Andresi errepikatu zion eta horrela mailaz maila, erakunde klandestino batean bezala, Jesusengana heldu eta honen erantzunaren oihartzuna erdietsi  zuten.
|
|
|
Ez zuten komandoaren mugimendua sumatzen. Komando kideak klandestinitatean ihardukitzera ohituak ziren eta diskretuki, arraileria bultetan zioten eran, edozer" dinamiza"
|
zezaketen
. Gauerdi laurden gutxitan, komisariako azken argiak hil ziren.
|
|
|
Pues por el mes de Junio del año 1728 quemaron en Madrid a un hombre, juntamente con una burra, con quien habÃa tenido, llevado de la pasión, ciertos tocamientos feos" (1762: 334). Bai sodomiak bai zoofiliak heriotz zigorra jaso
|
zezaketen
, beraz, XIX. mendera arte indarrean egon zen legearen arabera. Dena den, XVIII. mendeak aurrera egin ahala ez dirudi gisa horretako sententziak ugariak izan zirenik, eta halako salaketapean zeudenak auzitara eraman eta zigortu egiten ziren, bai, baina ez erre (Tomà ¡ s y Valiente, 1969: 230).
|