|
2000
|
|
|
Kanpotik datozenak ere euskaldunak izan ohi dira, Azpeitia eta barnealdekoak gehienbat. Baina horrek ez du esan nahi, euskaraz ez dakien herriko norbaitek erdaraz ezin
|
dezakeenik
hitz egin, noski»
|
|
|
" Erdu eta bihur
|
ditzagun
hitzak haragi" izenpean Sexologia ikastaldia egingo da, uztailaren 10etik 13ra bitartean. Norberaren esperientziatik abiatuz, kontaktuak lantzerakoan eta harreman sexualak edukitzerakoan gorputzarekiko zein muga aurkitzen ditugun aztertuko da ikastaro honetan.
|
|
|
" Otto Pette" n nik ordura arte erabiltzen ez nituen hitz dezente badaude ere, ez dut hitz bakar bat ere erabili hiztegiak" hau hala esaten da" diolako. Gutxienez esaldi baten barruan, edo klasiko baten testu barruan kontestualizatuta aurkitzean, eta non eta nola funtzionatzen duen dakidanean, lasai erabil
|
dezaket
hitz hori, klasikoarena imitatzen dudan beste kontestu batean.
|
|
|
Baina filosofo tipi honek, hil edo biziko puntuan izan den bakoitzean, beti izan ohi du mihian, uroski, larritasunetik atera
|
zezakeen
hitzen bat prestik... eta hitzak, orduan ere, ez zidan huts egin:
|
|
|
Iruñan egon nintzen azkeneko aldian, berriz, koadro polit bat ikusi nian, Tuteran dagoen pintore batena, zeinari Vicente Berdusán baiteritza, oker ez banago... Ordea, Italia aipatu duk eta uste diat ezen Jainkoak baizik ezin
|
zezakeela
hitz hori hire ezpainetan jar, zeren eta, Italia aipatu orduko, Pedro Huizi etorri baitzait bururat, Sagrario Landaluzeren semea... Ubarneko damarena:
|
|
|
izan ere, ez ote gintuzke jakintasunak libre egin behar —beldurraren atzaparretarik libre, bereziki—, eta harenak ez ote ditu, aldiz, giristinoak legez lege eta arauez arau lotzen, baliatzen delarik, haien zuritzeko eta justifikatzeko, hainbat konparazinoz, zeinek ez baitute bertze asmorik ez bertze xederik beldurraren sortzea eta erroetaraino sartzea baizen? Eta lotzen gaitu handik eta hemendik, eta lotzen digu eta hersten digu azkenean ahoa bera ere, erran ez dezagun libre egin
|
gaitzakeen
hitza. Zeren, ahoa hersten dizutelarik, mututzen zaituzte eta arnasgabetzen, eta hiltzen dizute hitza; ordea, nola hitza haragi egin baitzen, ez ote genuke hitza haragian errotu behar...?
|
|
|
Tira. Honaino azken atalaren atari gisa aurrera
|
ditzakedan
hitzak. Nirekin zer egin zuten, laster batean jakingo duzu.
|
|
2001
|
|
|
Ahalik eta gehien tapa
|
dezakeen
hitz bat behar duzu eta, Downshifting erantzungo diozu. Eta berak Edwin aipatuko duela pentsatuko duzu, Edwin zertarako etorri zen, Edna Edwinen erantzunari laguntzen etorri delako, baina Ednak ez du Edwinik aipatuko:
|
|
|
Ormaetxea jaunaren esana alda
|
dezadan
hitzez hitz (Yakin, 9, 89 or.): " Gaurko au bezalako artikuluetan ez duzu aurrera arkituko nuan, nuban, nuen, nuben, nuin, niin, noon, noñ, ñuun, nun.
|
|
|
Hitzok eder, geiak ez. Ageri baita ageri ahala hiztegiek, gurean hartu duten gradu hedatu bezain goitarrean bederen (entziklopedia aldera iraultzen direlarik), ezin
|
dezaketela
hitzen ezaguera biluzian planto egin," geiak" ere ezagutu behar direlarik, hitzak ez eze. Asko den adina ez izanik ere, premiazko dute hiztegigileek hitzen berri jakitea, eta ikastea dagoeneko ez badakite, bai euskarazkoen eta bai erdarazkoen.
|
|
|
Baina, noizean behin bada ere, zer edo zer ikusten du eta atsegin izaten zaio lagun artean ikusi duenaz mintzatzea. Hemen bezalako lagun artea, berriz, gutxitan topatuko du, ezin
|
baitiezaioke
hitza inork uka. Horrelako egokiera ederraz baliatu gabe, nola geldi?
|
|
|
eta ez da seigarren neurtitza baino lehen(" en torno a mi cerebro") bikoiztasuna deusezta
|
dezakeen
hitzik. Inor ez da, haatik, kexu hori eta horren gisako beste milaka eta milaka bertso eta esaldi ilun daudekeelako21.
|
|
|
Antzerki amateurra eta eskolako antzerkia gero etaarrakastatsuagoak dira bai ikasle mailan eta bai Saretxoa izenez ezagun izan daitekeen zirkuituan ere. Tamalez, aurten ez da modurik izan Azpeitiko Antzerki Topaketa normalizatuak ospatzeko, baina espero
|
dezagun
hitza bete eta Urolako herri horretako agintariek bi urteko etenaldiaren ondoren euskal antzerkigintzarentzat hain garrantzizkoak diren jardunaldi horiei berriro ere heltzea.
|
|
2002
|
|
|
Historian atzera eginez, Kanariar uharteetako jatorrizko biztanleak ere amazigh kulturakoak ziren. Argi
|
dezagun
hitzen saltsa errazteko, amazigh dela hitza bere singularrean, imazighen pluralean, eta tamazight bai emakumea eta bai hizkuntza izendatzeko erabiltzen dena.
|
|
|
Pentsa
|
dezagun
hitz ez estandarrak ezagutu nahi direla. Adibidez, b d g/ p t k motako aldaketak, hitz hasieran eta bokalaren aurrean.
|
|
2003
|
|
|
Comisarioak: ez
|
zezatela
hitz egin biok batera. Gero besteari, ez Txomini, berak hitz egin zezala lehenbizik ea.
|
|
|
Adingabeak, halaber, errekurtsoa aurkez
|
diezaioke
hitzez epaileari, edo hitzez adieraz diezaioke zentroko zuzendariari errekurtsoa jartzeko asmoa duela; zuzendariak adierazpen horren berri luzatuko dio adingabeen epaileari, gorago aipatutako epean. Azken kasu horretan, adingabeen epaileak bidezkoak diren neurriak hartuko ditu, adingabearen alegazioa entzun ahal izateko.
|
|
|
EZIN BAZTER
|
DITZAKEDAN
HITZAK
|
|
|
Nik, ostera, ezin bazter
|
ditzakedan
hitzak ditut.
|
|
2004
|
|
|
Hasi
|
dezagun
hitz sariketa dio zerbitzari haundi batek.
|
|
|
Horrenbeste aldiz nire pentsamenduen oihartzunak helduko ote zitzaizkizulako zalantza jasan ezinik, hauek paperean ikusgarri egitea bururatu zait, agian honela mezua errazago antzemango duzulakoan. Aitzitik, jakin
|
ezazu
hitz arruntek nire sentipenen trinkotasuna adierazteko gaitasun nahikorik ez dutela; ezin direla sentsazio guzti hauek tinta putzu batean batu, espazioa edo denbora bera bezain mugagabeak baitira.
|
|
|
Har
|
dezagun
hitz bat, edozein hitz: " mendi", esate baterako.
|
|
|
Eta Markosek ezer esaten ez zuela ikusirik, isiltasun larria ezkutatu nahian, zenbait hitz solte hasi zen botatzen Martina. Gaur Markosek gogoratu ezin
|
ditzakeen
hitzak, ahoa ez ezik belarriak ere itxi baitzizkion urduritasunak. Neguko egun bakoitzean madarikatu du orduko paralisi hura.
|
|
2005
|
|
|
Azkenik, hiztegiaren esparruan hiru motatako hitzak aurkituko ditugu testu tekniko zientifikoetan: 1) hizkuntza komunaren edozein erabileratan aurki
|
ditzakegun
hitzak; 2) hiztun gehienek ezagutzen dituzten baina testu tekniko zientifikoetan maizago agertzen diren hitzak, hiztegi orokor, entziklopedikoetan edo Hiztegi Batua bezalako hiztegi normatiboetan ere aurki daitezkeenak; 3) jakintza esparru bakoitzari dagozkion termino berezituak, esparru berezitu bakoitzaren adituek bakarrik ulertzen dituztenak eta hiztegi terminologiko berezituetan soilik aurki ... Hiru hitz mota horietatik lehendabiziko biak soilik gainezarriko dira erabilera komunaren hiztegirekin.
|
|
|
Kazetariak apur bat daki gauza askotaz, baina ez da ezertan aditua. Eta gure audientziak guk baino gehiago baldin badaki, eman
|
diezaiogun
hitza, iturri fidagarria izango da gure entzulea, gure irakurlea, eta kazetaritza horretaz profitatuko da. Azkar.
|
|
|
Halaz, sekula aitaren begiak ene aldia dea orai? eskatzeko moldean bereetan bermatzenegi baldin baziren, apaltzen zituen, lotsaz eta agian arrapostu zintzo bezain argia ez
|
zezakeelako
hitzez bidera; ez zen ausartzen. Uneak baziren, zioen Graxik, non ez ziren beharbada egia guztiak aitortzeko gai.
|
|
|
Damian ebakuntza batetik irten berria dela hasi zaio esaten gero. Apenas egin
|
dezakeela
hitzik ganoraz. Aireak egiten diola ihes ertz batetik, eta listu zipriztinak bestetik.
|
|
|
Isildu egiten da aldizka, eta halakoetan ni ere mutu egoten naiz, begiramenez, etorria ahitu izan balitzaio bezala, edo bere oroimenaren sakonduretaraino iritsiko ez balitz moduan, edo itsaso urrunen batetik datozen uhinek ekarri behar lizkioketen hitz berrien aiduru dagoelakoan. Bai, esan
|
genezake
hitzak uztartzen jarduten duela horrelakoetan, istorioaren gurdia gozoago ekartzeko. Tira, hori bere etorri zilarraren imitazio traketsa besterik ez duzue izan.
|
|
|
Testu hau osa
|
ezazu
hitz hauek erabiliz: mirakulu – Konpostelara – apostoluetarik – mintzatzen
|
|
2006
|
|
|
Zenbat bider ez ote dira aipatzen bertan halako esaldiak: «Izan zaitez zu zeu; aurkitu barru barruan duzuna; utz
|
iezaiozu
hitz egiten zure barruko ahotsari...» eta tankera horretako harribitxiak. Deskubritu egin behar da norberari dagokion bizimodua, ezin da kanpotik etorritako edo ezarritako eredurik onartu.
|
|
|
Lehena: banda zabaleko konexioa ez baldin badugu, ezin
|
dezakegu
hitz egin IP ren gaineko Voz ne bidez.
|
|
|
Europar Batasuneko Exekutiboaren arabera, txikiek ikuspegi orokorra behar dute, Europako nazio guztiak inplikatuko dituena eta beren eskubideen babesa bermatuko duena EBko edozein herrialdetan. Horretarako, zailtasunak dituen edozein adin txikikok deitu dezakeen kontinente osoan telefono bakarra gaitzeko proposatu die kide diren herrialdeei, baldin eta laguntza jaso
|
badezake
hitz egiten duen hizkuntza edo herrialdea edozein dela ere. Telefono bakarraren zenbakiak sei zifra izango lituzke eta 116 zenbakiaz hasiko litzateke.
|
|
|
Eskaintzen ez duten barruko biziegokitasunaren estalkia dute kanpoaldeko edertasun hori. Eta ez
|
dezagun
hitz egin egituraz. Zenbait eraikin gustatu egiten zaizkizu kanpotik.
|
|
|
Behin, nork bere aitaren deskribapena egiteko eskatu zigun. Aitaren izaera ondoen laburbil
|
zezakeen
hitz baten bila ibili nin  tzen lehendabiziko minutuetan, gero esan beharrekoak hitz haren jirabiran josteko. Dudan egon nintzen koldarra eta uzkurra adjek  tiboen artean.
|
|
2007
|
|
|
Prozesuak argitasuna behar du, kontzeptuetan ere. Inork ez
|
dezala
hitzotatik ondorioztatu oraingo saiakerak huts eginaren errua erakunde armatuaren orubean etengabe jartzen duten horiekin kokatzen naizenik, ezta pentsatu ere, gaur gaurkoz banalerro politikoa bakarra eta lar zabala delako. Nor bere eremuan, baina kritiko, halabeharrez.
|
|
|
Ezin gogora
|
dezaket
hitzez hitz gutun hartan idatzi nuena. Baina bai gutxi gorabehera, gogoan baitaukat oraindik zein izan nuen inspirazio iturri nagusia.
|
|
|
Bi mailatan estrukturaz osatutako izakia da hizkuntza. Har
|
dezagun
hitz bat, mendi. Maila batean, hots segida bat da:
|
|
|
Behingoz. Beraz, har dezagun, sor
|
dezagun
Hitza. Egunero.
|
|
|
Ardurenean, izpiritua ere ezberdina zela ziruditan. Errepresioa justifika ala ekidin
|
zezaketen
hitzen hautaketan harilkatzen zen. Lehen aldia zen inkesta bat polizien laguntzarekin eramaten nuela eta Gasteizen, Bilbon bezain bitxi zen enetako.
|
|
2008
|
|
|
Sistema hau lau hiztegirekin erabil daiteke: UZEIren eta Elhuyarren sinonimo hiztegiak, Elhuyarren espainiera euskara, eta Elhuyarren franHorrelakoekin erabiltzaileak erraz kontsulta
|
dezake
hitz bat hiztegi batean, nahikoa da kontsultatu nahi den hitzaren gainean klikatzea bere informazioa pantailan ikusteko leiho dinamiko baten bitartez.
|
|
|
Aplikazio mota honetan sortu diren produktuak Word editorerako plugin ak dira. Horrelakoekin erabiltzaileak erraz kontsulta
|
dezake
hitz bat hiztegi batean, nahikoa da kontsultatu nahi den hitzaren gainean klikatzea bere informazioa pantailan ikusteko leiho dinamiko baten bitartez. Noski, morfologia aberatsa duen euskara bezalako hizkuntza baterako kontsulta askoz erosoagoa da lematizazio automatikoa egiten bada, bestela atzizkiren bat duen hitz bat bilatzerakoan ez zen ezer aurkituko.
|
|
|
Harri eta zur zegoen, zinez, Zosimo: mindurik eta gaitziturik ere behar zuen, alde batetik, izan ere, nola egin
|
ziezaiokeen
hitz mutil hark, inortxo ere ez zenak eta bere semea izan zitekeenak, berdinetik berdinera, lotsarik eta konplexurik gabe, olatuaren aparretan zegoèn bera bezalako gizon bati!?, baita liluraturik ere, bestetik, konfiantza hartu zutenean, Zosimok berak aitortuko zion Nazariori ez zitzaiola bizitzan antzeko kasurik egokitu, ezta urrutitik ere?; Zosimo, beraz, Nazariori ezezko biribila ematekotan e... –Erotzat hartu zintudan lehen begi kolpean, baina bazuen zure begiradak borondatearen indarra, zure amets zoroari lurrezko edo burdinazko oinak jartzen zizkiona??
|
|
|
Berriro ere herritartasunaren auzian sartuta gaudenez, eman
|
diezaiogun
hitza Tomas Trifoli:
|
|
|
Lehenik eta behin, inkontzientearen barrunbetik ateratako hitzak ez izatekotan, ezin dira Ibarretxeren hitz horiek sinetsi. Nola nahi ere, euskaldun izatearen kontzientzia zeure bizieraren periferian kokatua baldin badago, uler
|
dezakezu
hitz horien zentzua. Orduan, izan ere, erdal munduaren periferiatik abiatu zara eta nolabaiteko euskal espaziorantz zoaz.
|
|
|
Jakin badaki gu batzuek arrakasta izaten dutela, lehenik euskara idatzian betiere; baina beste bat zuek ez, orain arte ez behintzat, eta aspaldi eginak dira. Hala ere, ikuspegi deskribatzailearen eta arautzailearen artean harrapaturik, lexikografoak bere buruari galdetzen dio konfiantza hori' noiz artekoa' izan daitekeen, zenbat denbora' itxoin'
|
dezakegun
hitz jakin bat erabileran txertatu arte (edo noiz arte saia gaitezkeen hitz jakin bat
|
|
|
Zain en osagarria erreferentzia mugatukoa denean, ezin era
|
dezakegu
hitzik(* ene anaiazaina), ezinbestean kate sintagmatikoren batera jo beharrean gaude: IS (GEN)+ zain da ohikoena (2).
|
|
|
Adiera berezia izan
|
dezaketen
hitz horiek (feeling>) termino edo lexiko berezitzat hartuko ditu espezialistak, baina nekez ezagutuko du halakorik espezialitateko formazioa ez duen idazle edo itzultzaileak. Gerta daiteke alde batetik, erabiltzaile arruntak ez ezagutzea, higiene?
|
|
|
Esaldia bi lerrotan edo gehiagotan barna hala luzatzen denean, hitzen ordena egunoroko hizketan bezala, prosazkoan bezala, jariotzen da batere bortxarik gabe, hitz bakoitza dagokion lekutik atera gabe, hitz katearen maila bakoitzak bere lekua gorderik. Hainbesteraino da hori egia, non baldin errit moa oso markatua ez badu, ez eta puntua oso aberatsa, hura entzuten duenak pentsa
|
bailezake
hitz lauzko testua entzuten ari dela9.
|
|
|
Garrantzitsua da gogoan izatea, hitz batek (pagalde, > lizarralde...) > ez duela nahi eta nahi ez azpi adiera batekoa edo bestekoa izan beharrik: kasu batzue tan azpi adiera batekin joka
|
dezake
hitz horrek eta hurrengo batean bestearekin. Gorago ikusi dugunez, pagadi> diogunean pagadi1> dugu batzuetan aipagai, eta pagadi2> besteetan.
|
|
|
– Lexiko ortografikoak ongi funtzionatzen duenez, subjektuak ongi idatz
|
ditzake
hitz irregularrak eta sasi hitzak, baina ez du ulertzen idazten dituen hitzen esanahia.
|
|
|
Ariketa: egin
|
ezazu
hitz homonimoen zerrenda.
|
|
|
Dislexia fonologikoa duenak ezin ditu hitz ezezagunak eta sasi hitzak irakurri, baina arazorik gabe irakur
|
ditzake
hitz ezagunak. Azaleko dislexia duenak, berriz, arazorik gabe irakurtzen ditu sasi hitzak edo hitz ezezagunak, baina hitz ezagunak irakurtzeko bide fonologikoa edo zeharkako bidea erabili behar du.
|
|
|
Irakurtzen ikasteko, ahozko hizkuntzako unitateak bereiziz grafemak fonema bihurtu behar dira lehen etapetan. Sistema alfabetikoz irakurri behar duenak letrari edo letra taldeari dagozkion soinuak bereizten jakin behar du, horri esker irakur
|
baitezake
hitz ezezaguna.
|
|
|
Osa
|
itzazu
hitzak gla, gle, gli, glo, glu/ kla, kle, kli, klo, klu silabak erantsiz: –andula, aziarra, izerina, oboa, obulua
|
|
|
Baina zer gertatzen zaigu gure gurea zen talde bat jada ez denean gure gurea, jende askorena (esan
|
dezadan
hitz debekatua: «komertziala») denean?
|
|
|
Alderdi, erakunde armatu eta abarren arteko lehia eta ezinikusiak gainditu ditzagun, iparra ez dadila difuminatu, herritarrok har
|
dezagun
hitza, delegatzeak ez baitigu onik ekarri.
|
|
|
Harri eta zur zegoen, zinez, Zosimo: mindurik eta gaitziturik ere behar zuen, alde batetik –izan ere, nola egin
|
ziezaiokeen
hitz mutil hark, inortxo ere ez zenak eta bere semea izan zitekeenak, berdinetik berdinera, lotsarik eta konplexurik gabe, olatuaren aparretan zegoèn bera bezalako gizon bati! –, baita liluraturik ere, bestetik –konfiantza hartu zutenean, Zosimok berak aitortuko zion Nazariori ez zitzaiola bizitzan antzeko kasurik egokitu, ezta urrutitik ere–; Zosimo, beraz, Nazariori ezezko birib... " Erotzat hartu zintudan lehen begi kolpean, baina bazuen zure begiradak borondatearen indarra, zure amets zoroari lurrezko edo burdinazko oinak jartzen zizkiona" – eta halaxe galdetu zion:
|
|
|
Eta egin dezagun jolas: har
|
ditzagun
hitz konposatuak, bana ditzagun erditik eta elkar ditzagun berriro hitzak aleatorioki. Har ditzagun, esaterako, kalejira, liburu denda, itsasontzia, kalatxoria... eta sor ditzagun jiradenda, kalajira, kaleontzia eta txoriliburua...
|
|
|
Azken urte hauetan, Kontseiluak arrakastatsu sortu eta gizarteratu dituen tresna biren aurrean eta ondoren (Hizkuntza Eskubideen Behatokia, Bai Euskarari Ziurtagiria), franko ondoren, Azkaratek eta Baztarrikak beste bi berdintsu muntatu dituzte (Elebide, LanHitz); bigarrena, azpikontratatutako EUSKALIT enpresa pribatuaren bitartez, gainera. Kultura saileko arduradunek ezin al
|
zezaketen
hitz egin, auzolandu, adostu, hitzartu Kontseilukoekin, EAErako behintzat, jadanik indarrean zeuden bi lanabes horien inguruan?
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, Disney Digital Books webgunean, ipuinak paperekoak bezala orrialdez orrialde pasatuta irakur daitezke, edota, norbaitek ipuina kontatzeko eskatu dezakegu. Horrez gainera, umeek beraien istorioak sor ditzakete edota hiztegia erabil
|
dezakete
hitz ezezagunak bilatu eta haren esanahi jakiteko.
|
|
|
Horrela adierazi du Ainhoa Etxaide LABeko ordezkari nagusiak Donostian izan den prentsaurreko batean. Ekitaldian Langile, Euskal Herriak erabaki
|
dezan
hitza hartu kanpaina aurkeztu dute.
|
|
|
–Eta orain, goazen aitaren gelara, hantxe baitugu etxeko abokatua zain, eta hitz egin
|
dezagun
hitz egin beharrekoaz.
|
|
|
Otoitz horrek, baina, isiltasuna luke jarraipen, Jainkoaren nahia Jainkoak bakarrik jakin dezakeenez, baina ez gara, ez, isiltzen: nola, bada, baldin eta Jainkoa nahierara molda
|
badezakegu
hitzen bidez, egin bedi zure nahia, bai, baina nire nahiaren arabera?
|
|
|
Adibide pare batekin azalduko dugu hori: batetik, Berria egunkariak1 urtero argiratzen du 10 milioi hitzeko testua, eta bestetik, on line kontsulta daitezkeen hainbat corpusetan2 erraz lor
|
ditzakegu
hitz bat duten ehunka esaldi. Interneten ingelesez bilioi bat hitz edo dagoela estimatzen da (milioi bat milioi hitz!).
|
|
|
Hona hemen, jolasa eta ariketa uztartzen dituen proposamen bat: gure ordenagailuetako ohiko teklatua erabiliz (QWERTY), eta mekanografiako arauak aplikatuz, zein da esku bakarra erabiliz idatz
|
dezakezun
hitzik luzeena?
|
|
|
Ikerkuntzan ez zen aztertu zergatik zegoen harreman berezia keinu komunikazio goiztiarraren eta hiztegiaren garapen hoberenaren artean. Autoreen arabera, keinuek zeharkako zeregina izan
|
dezakete
hitzen ikaskuntzan, gurasoen esku hartze ona dagoenean. Adibidez, panpina bat seinalatzen duen seme bati erantzunez, aitak edo amak “bai, panpina bat da” esaten duenean, semeari hitz berri bat ematen zaio, une horretan bere arreta jartzen duen objektuari dagokiona.
|
|
|
Akuilu taldeak sinatutako ondorengo testuak. Eman
|
diezaiegun
hitza
|
|
|
Bizia sekretua baizik ez da?. Wallad, z sendi zuena azaltzeko erran
|
zitzakeen
hitzak dira. Irakurle sutsuak uler ditzakeenak.
|
|
|
Billy Wilder, Woody Allen edo Quentin Tarantinoren moldeko elkarrizketa sortzaile bikainek eman
|
diezaiokete
hitzari indarra, gatza eta piperra, zineman, baina, oro har, begiradek ekarri ohi dituzte unerik gogoangarrienak. Mihiek baino gehiago adierazi ohi dute kasurik gehienetan begiradek.
|
|
|
Alde bi ditu: serio har
|
ditzakezu
hitzak edo umorez. Orain arte horrela hartu izan ditut, baina orain serio jarri naiz, beste buelta bat eman diot, haize sakona eman diot, kantuak berak ez duen arren.
|
|
|
Otoitz horrek, baina, isiltasuna luke jarraipen, Jainkoaren nahia Jainkoak bakarrik jakin dezakeenez, baina ez gara, ez, isiltzen: nola, bada, baldin eta Jainkoa nahierara molda
|
badezakegu
hitzen bidez, egin bedi zure nahia, bai... baina nire nahiaren arabera. Gehiago esango dizuet:
|
|
|
–Eta orain, goazen aitaren gelara, hantxe baitugu etxeko abokatua zain, eta hitz egin
|
dezagun
hitz egin beharrekoaz.
|
|
|
Nago, gainera, lasterbidea ez ote den gutxi erabilia eta baita lausoegia ere nik adierazi nahi nuenerako. Eta Lasterbideak ordezka
|
zezakeen
hitz baten bila nenbilela, zati edo marka edo nota bezalako hitz laburren bidetik, paperak etorri zitzaidan burura.
|
|
|
Zenbat gehiago behar dira, ezertan hasteko? Ez ote dugu heriotza hauei kalifikatzaile zakarren bat topatzea agudo, terrorismo berriren baten antzeko edo, jendearen baitan atximur egin
|
dezakeen
hitz berriren bat. Banoa...
|
|
|
tumorea daukagula ziurra da; ebakuntza ere egin digute, koxkor alu hori erauzteko, eta orain, biopsia egin dutela-eta, diagnosiaren zain gaude: onbera (Woody Allenek film batean zioen bezala, adin batetik aurrera esan
|
diezazuketen
hitzik gozoena) edo gaiztoa. Alegia, atzeraldi ekonomikoak denok jo gaitu, aldez edo moldez; gaur egun, berriz, suspertze zantzuak sumatzen direla ari zaizkigu esaten, ahulak oraindik baina esperantzatsuak, analisten hitzetan; hala ere, ez dakigu animoak ematearren esaten duten edo hala dirudielako zinez, eta halako itxura izan arren inork ezin du ziurtatu suspertze hori benetan gauzatuko den, noiz izango den, zenbaterainokoa izango den.
|
|
2010
|
|
|
Mitxelena eta Txepetxen lanak salbu, bertako hizkuntzen bizi baldintzez ez dela horren gogoeta mamitsurik (aspalditik) egin. Barka
|
ditzaten
hitzok ur sakon eta emankorretan murgildu diren gainontzeko egileek, baina esandakoa da zinez burura behin eta berriz etortzen zitzaidana.
|
|
|
Ez baitut ezein idealismotan sinesten, eta are gutxiago ezein sistema politiko sozialek aldarrikatzen dituenetan, gizakion erabateko salbazioa amets: ezetz, ez dudala gizona salba
|
dezaketen
hitz hanpatuetan sinesten, Gabino, herdoilak jotako burdinaren funtzionaltasunean sinesten ez dudan bezala!
|
|
|
Zera? amaren kontra gaudenean ere, iritzi edo eztabaidaren batean, konparazio batera?, amaren alde egoten baikara funtsean, ez amak zuzen
|
diezazkigukeen
hitzetan, beharbada, baina bai hitzetatik harat dagoen zerbait barrukoagoan, zilbor hestearena da heriotzaraino irauten duen lotura, jaio ez beste eten arren?, hain gozo babestu izan gaitu haren magalak. Esan nahi dizudana da magal fisiko baten beharrean gauden bezala, magal psikologiko baten beharrean ere bagaudela?
|
|
|
Handia zen, gizena, iletsua, saguzar eta igel arteko itxurakoa, eta, lurrean jesarrita, miztoaz muturrak zurrupatuz, lozorrotik zergatik iratzarri genuen galdetu zigun. Azizek ez
|
zezakeen
hitzik ahoskatu, begiak ezin irekiago zeuzkan izuaren izuz, baina nik ausardia izan nuen harengana jotzeko arrazoien berri emateko, eta Izaki Beltzak ez zuen trabarik jarri nire itaunei erantzuteko.
|
|
|
testu luzeak eta zailak ulertzen ditu. Bat bateko adiarezpen erraza egin
|
dezake
hitzak bilatu gabe. eta hitz jokoak ulertzen ditu.
|
|
|
EIDER. Ez
|
dezagun
hitz egin horretaz, bale?
|
|
|
Film erromantiko bateko soinu banda euren esku zeukaten arren, isiltasun ezerosoa zen gehien entzuten zena. Sarak bazekien Iñigorekin orduak eman
|
zitzakeela
hitz erdirik esan gabe eta horretarako beharrik sentitu gabe.
|
|
|
Letrei dagokionez, letra oso zuzenak egonda ere," barne kontu" asko lantzen dutela diote. Mezuak interpretazioetara irekiak uzten dituzte, entzule bakoitzak bere egin
|
ditzan
hitzok.
|
|
|
Ez baitut ezein idealismotan sinesten, eta are gutxiago ezein sistema politiko sozialek aldarrikatzen dituenetan, gizakion erabateko salbazioa amets: ezetz, ez dudala gizona salba
|
dezaketen
hitz hanpatuetan sinesten, Gabino, herdoilak jotako burdinaren funtzionaltasunean sinesten ez dudan bezala!
|
|
|
Badago zerbait irrazionala honetan, badakit, Gabino, baina gizakion espeziea kontraesanean bizitzeko programatua da, eta zer egingo diogu, bada! Zera... amaren kontra gaudenean ere —iritzi edo eztabaidaren batean, konparazio batera—, amaren alde egoten baikara funtsean, ez amak zuzen
|
diezazkigukeen
hitzetan, beharbada, baina bai hitzetatik harat dagoen zerbait barrukoagoan —zilbor hestearena da heriotzaraino irauten duen lotura, jaio ez beste eten arren—, hain gozo babestu izan gaitu haren magalak. Esan nahi dizudana da magal fisiko baten beharrean gauden bezala, magal psikologiko baten beharrean ere bagaudela... horregatik nengoen monarkiaren aurka, monarkiaren alde nengoen arren, nik uste, umetatik izan nituèn identifikazio prozesu guztietan monarkia agertzen baitzitzaidan, nik neukàn guztiaren —nire sakela eta nire estatusa... baita nire segurtasuna ere, kale gorriak izugarria behar baitzuen— bermatzaile gisa.
|
|
|
–Olentzero Forever noiz egin
|
genezakeen
hitz egiteko ere aprobetxatuko dugu, bota zuen Txetxuk.
|
|
|
Baina atelier eta taldeen arteko diferentzia handia da eta munta du enetzat, gure kulturaren transmisio guneak baititut aipatzen hemen. Kultura baten izateko, are onar
|
dezagun
hitza, abantzu fini dugu eta, zimenduak behar dira, oinarriak. Kantua egiten ahal da, bistan dena, nahiz ez jakin Iduzki denean edo Etxamendiren Ama zer duzu nigarrez, baina gero misterioa zaie batzuei zergatik sortzaile batzuen kantak herritartzen diren gehiago.
|
|
|
Izan ere, horiek zuten pagatzen. Permanente, liberatu eta, are, laxa
|
dezagun
hitza, kultura profesional estatutua zuten asmatu, beren ustezko leku giltzetan finkatu, laudatu eta hanpatu. Duvoisin-i guarda lanbide baliosa utzarazi.
|
|
|
50 hizkuntza daude hiztun bakarrekoak; pertsona bakar horrek bere buruarekin baizik ez
|
dezake
hitz egin.1025 4.000 hizkuntza daude 20.000 baino hiztun gutxiago dutenak. Munduko hizkuntzen% 96a munduko populazioaren
|
|
|
—hasi zen Djeha azaltzen— Profeta aipatzeko eskatu dizut eta haserretu zara, musulmanak esan
|
dezakeen
hitzik ederrena izanda Profetaren izena. Eskaera hori egin dizudalako, azoteak agindu dituzu.
|
|
|
Tamalez, kontu hauei buruz Xabierrekin baino ez
|
nezakeen
hitz egin.
|
|
2011
|
|
|
LUKAS. Ei, ai,
|
etzak
hitz egin jakin gabe.
|
|
|
Escribano ikus entzunezko eduki oroz ari bada ere, Saizarbitoriaren hitzak aipatzen ditu Muñozek dioenean euskaldunok kontatu behar dugula zineman gure historia. Telebistako fikzioarentzat ere balio
|
lezakete
hitzok: «Ez dakit zergatik ez diogun geure bizitzak ausardiaz kontatzeari ekiten, gure euskaldun historiak, gure nazionalista historiak nahi bada, guk ezean, beste batzuek kontatuko baitituzte, eta ez zaigu gustatuko nola egingo duten» (Saizarbitoria, in Muñoz, 2004:
|
|
|
Haurrak, askotan, abandonatuta sentitzen dira, halako moldez non norbaitek bere borondatez denbora librea emateak “balio izugarria baitu haientzat”. Berezitzat jotzen dira eta ikasten dute pertsona heldu bat izan
|
dezaketela
hitz egiteko, zalantzak partekatzeko eta laguntza behar duen beste edozein gauza egiteko. Era berean, gizarte erreferente berriak lortzen dituzte aurrera egiteko eta balio positiboak transmititzeko.
|
|
|
Eman dezagun ahoa itxirik doinu bat xuxurlatzen dudala: horra nire gogoeta guztia, diskurtso honen hasiera eta amaiera, galdera ororen erantzuna alfa eta omega... eta iota jo dezagun alboka, halere, eta egin
|
dezagun
hitz isiltasunaren azpilduraren hariei tiraka, ehun bat josteko, kontzientziaren hil atorra, eta piztu ditzagun argi mutilak eta murtxika dezagun hil kanta amaigabe bat pentsamenduarena eta poesiarena ezerezaren kontsolagarri edo kontsolamenduaren
|
|
|
Azkenik, herriaren hondamendia erabatekoa gertatu zenean, ez zuen pentsamendua eta hitzaren askatasuna galdu eta oso hurbiletik uler
|
ditzakegun
hitzok eskaini zizkion lagun bati:
|
|
|
Komentatzen ari garen grabaketa hauei erreparatuz, esan behar da hitzaren aurreko soinu ehundurak antzematen ditugula nagusi. Une batez onar
|
genezakeen
hitz edo esaldi bat kantatzen denean, berehala nahastu eta urtuta geratuko da hitzik gabeko soinu korrontean. Hitzezko hizkuntza ia desagertua dago, eta zerbait frantsesez, portugesez, gazteleraz edo euskaraz entzuten dugunean, ulertu edo ez, garrantzi handiagoa du haren soinu ehundurak esanahi testualak lukeena baino.
|
|
|
...zirioa irriño zorabiatuz, lehen bahintzen, eta orain bidaia ilunean zer nolako atakak ari ote haizen igarotzen gailurretatik ibarrera daraman bidean behera alderoka, erori eta ezin jeiki itsumutil eta solaslagunik gabe. sosegurik bai ote legoke han, galduen eremuetan edo Virgilio berraragitu batek eramanen ote hinduke ederrenetan argitzen diren egun distiratsuetara salbatuen egoitzetan birreskura
|
dezakeen
hitz arnastuen eresia... hor hago nonbait orain eta guk ezin haugu jarraitu haurtzaro berri horren egonsala urrunetara, baina egun batean guk ere burutuko diagu orain egiten ari haizen ibilbide berbera, gu ere nerabe izanen gaituk eta itzaliko gautuen gauean.
|
|
2012
|
|
|
«Azken mezu hau nahi nuke/ jendeak uler dezala/ enbor zaharrari geroago eta/ zailago zaiola ezpala,/ nere adinak eta zentzuak/ esaten didan bezala,/ herriz herriko ibili hori/ aurten bukatzen dedala». Azaldu
|
ezazu
hitz lauz Bertso Egunean bertsoz azaldutakoa. Zergatik erabaki duzu plazaz plazako bertso jarduna amaitutzat ematea?
|
|
|
Nola esan dezake hori? Errespetua eskatzen diot eta hitz egin
|
dezala
hitz egin behar duenaz, ez dadila ezkutatu".
|