|
2001
|
|
|
Gaixotasuna sortaraz
|
zezakeen
faktore lokal nahiz orokorrik ez dagoenean, berriz,
|
|
|
Arauak xedatzen du egunero egin dela analisia hondar kloroa edo baimendutako beste agente desinfektatzaile bat zehazteko, bai tratamendu instalaziotik irtetean eta bai banaketa sarean sartu aurretik. Ezarritako analisi kopurua murriztu ahal izango da, baldin eta aurreko bi urteetan gutxieneko analisi tipotik (normala eta osoa) lortutako emaitzen balioak konstanteak eta parametroetarako aurreikusitako mugak baino nabarmen hobeak badira, eta uraren kalitatea okertu
|
dezakeen
faktorerik hauteman ez bada. Horrek guztiak ez du esan nahi Osasun Administrazioak noizbehinkako analisiak egin ditzakeenik uraren edangarritasunari dagokionez garrantzitsuenak iruditzen zaizkion alderdiei buruz.
|
|
2002
|
|
|
Urdailak jariatutako proteina bati lotu behar zaio (faktore intrintsekoa), hestean xurga dezan. Arrazoi genetikoengatik, pertsona batzuek arazoak izan
|
ditzakete
faktore intrintseko hori sortzeko eta urritasun sintomak izateko: Biermer en gaixotasuna.
|
|
|
Paziente eskizofreniko erretzaileen porrot terapeutikoa handiagoa da erretzen ez dutenena baino, Extremadurako Farmakozaintza Zentroko (CEFEX) profesional talde batek aurkitu duenez. “Tabakoa botiken erantzuna alda
|
dezakeen
faktorea da, eta, aldi berean, zenbait substantziaren metabolismoa azkartu dezake, besteak beste, Olanzapina, paziente eskizofrenikoak tratatzeko erabiltzen den substantzia psikotropikoa”, adierazi zuen CEFEXeko koordinatzaile Juan Antonio Carrillok. Premisa horretatik abiatuta, CEFEXek jakin zuen paziente eskizofreniko erretzaileek, nahiz eta Olanzapinaren dosi gomendatua hartu, erantzun terapeutiko okerragoa zutela, tabakoak sustatzen duen ezabapen horrengatik.
|
|
|
Noizbehinkako bisitak CDCaren emaitzen arabera, infekzio arriskua handiagoa da noizbehinka granjetara sartzen diren pertsonen artean; aldiz, ez da gauza bera gertatzen instalazioan lan egiten duten langileen artean. Bestalde, animalien kontzentrazioa da kutsadura eragin
|
dezakeen
faktoreetako bat. Landetxe bateko kutsadura maila %5 eta %15 bitartekoa bada, zenbat eta animalia gehiago egon, orduan eta handiagoa izango da patogenoa pertsona baten eskuan aurkitzeko probabilitatea.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, denbora luzez geldirik egoteagatik agertzen den koadro hau ez da aireko ibilbideak egiten dituzten bidaiariena bakarrik, autoz edo autobusez mugitzen direnei ere eragiten baitie, eta, ondorioz, denbora asko dago mugitu gabe. Ingurune lehorra, gorputz adarren mugiezintasuna, asentu estuak eta anplituderik gabeak, eta deshidratazioa dira zainetan egiten den presioaren ondorioz odol fluxua trabatzea eragin
|
dezaketen
faktoreak. Odolaren zirkulazioa zailtzen denez, odolbilduak sortzen dira.
|
|
|
Besteak beste, “faktore genetikoak, garuneko aldaketa biokimikoak, gaixotasun kronikoak, muga psiko fisikoak eta asaldura somatikoak” azaltzen ditu Angel Moríñigo doktoreak, Sevillako Valme Unibertsitate Ospitaleko Osasun Barrutiko psikogeriatrak. Pertsona horiei eragin diezaieketen eta gaixotasuna eragin
|
dezaketen
faktore psikosozial gisa, honako hauek nabarmentzen dira, besteak beste: erretiroa, aintzatespen sozialik eza (askotan, familiarentzat zama gisa sentitzen dira, eta jada ez dira erabilgarriak), mendekotasuna, autoestimurik eza eta segurtasunik eza.
|
|
|
1. Eusko Jaurlaritzaren Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian aipatu egiten dira helduen euskalduntze alfabetatzearenmaldan behera azal
|
ditzaketen
faktoreetako batzuk.
|
|
2004
|
|
|
Lurra eta klima oso garrantzitsuak dira. Tenperatura da loraldi prozesuan eragin handia izan
|
dezakeen
faktoreetako bat. Tenperatura altuegia edo baxuegia izateak fruitu arbolak goizago loratzen hastea ekartzen du.
|
|
|
Horrenbestez, pazienteari kontu hauen gainean berebiziko informazioa eman behar zaio, pairatuko dituen arriskuez ez ezik, emaitza ez erdiesteko aukeren portzentajeaz eta lorpen hori galaraz
|
dezaketen
faktore guztiez ere bai.
|
|
|
Euskal identitatea egituratzen dutenen artean, erpin erpinean, euskararen zeregina kokatu digu. Euskal Herriaz ari baitzen Monzon, euskaldun egiten gaituen ezaugarriaz eta tasunaz, eta, jakina, ba al daukagu euskal izaera hori erants
|
diezagukeen
faktorerik euskara kenduta. Ez dago.
|
|
|
Amaren sua (euskara identitatea) bizirik baldin badago, abertzaletasunaren kontzientzia susper
|
dezakeen
faktorea da hori. Ipar Euskal Herriko gertaera hori dela uste du Filipe Bidartek:
|
|
|
Aberatsak eta pobreak Txostenaren ondorioetako batek dioenez, “benetan hiltzen duena pobrezia da, ez naturaren indarrak”; izan ere, azterlanaren datuek erakusten dutenez, heriotza tasak askoz handiagoak dira herrialde pobreetan aberatsetan baino, nahiz eta arriskua bera izan, arrisku naturalen eraginpean dauden pertsonen %11 baino ez da bizi herrialde pobreetan, nahiz eta herrialde horietan erregistratutako heriotza guztien %53 baino gehiago gertatu. Horregatik, NBGPak gobernuei eskatu die arreta handiagoa jartzeko eta kontuan hartzeko hondamendien aurrean zaurgarritasuna areagotu
|
dezaketen
faktoreak, hala nola “hiri hazkunde handia eta desarautua” lurrikaren eraginpean dauden eremuetan. “Hondamendien arriskuak garapenerako plangintzaren zati integrala izan luke, eta alderdi hori bereziki garrantzitsua da hondamendien ondorengo berreraikitze aldian”, nabarmendu du txostenak.
|
|
|
Gaur egun, ordea, teknologia gero eta konplexuagoa da, elikagaien tratamenduan haren aplikazioa orokortu ahala. Elikagaien segurtasuna bermatzeko, bereziki garrantzitsua da patogenoen hazkundea erraztu edo mugatu
|
dezaketen
faktore guztiak ezagutzea. Horregatik, beharrezkoa da iragarpen sistemak garatzea eta aplikatzea.
|
|
|
Azken urteotan, Floridako Unibertsitateko (AEB) talde batek bakarrik aurkitu ditu luzatze ariketa horien abantailak. ), eta “The Archives of Internal Medicine” aldizkarian argitaratutako artikulu batean berretsi zuenez, adineko pertsonen luzaketek haien muskuluak sendotzen laguntzen zuten, eta nabarmen hobetzen zituzten erresistentzia eta ahalmen aerobikoa, zenbait gaixotasun prebenitzen lagun
|
dezaketen
faktoreak, hala nola bihotzekoak.
|
|
|
Ikertzaileek patogeno hori hazi egin dute laborantza estandar batean eta, bestalde, norepinefrina gehitu dioten labore batean. Bi labore mota horiek bi animalia taldetan banatu ziren, “salmonella” garbirik gabe, eta sakrifikatu egin behar ziren; horietako batzuk bakarrik eraman ziren berehala (infekzioan eragin
|
dezakeen
faktore estresagarria). Bi taldeetako ehunak aztertu zirenean, ikertzaileek azaldu dutenez, ikusi zen labore motak eta garraioak eragin nabarmena zutela bakterioak animalien ehunetan duen kontzentrazioan.
|
|
2005
|
|
|
Erreferentziako azterlanaren barruan sartu diren nekazaritzako elikagaien industriari dagokionez, nabarmentzekoak dira edari alkoholdunak, gozokiak eta postreak ekoizteko jarduerak, sukaldeko osagarriak eta ongailuetarako espeziak eta landareak ontziratzekoak. Eva Morék 2004ko maiatzean Espainian PAMa merkaturatzeari buruz egindako azterketari jarraiki, lege garapena izan zen hurrengo urteetan produktu horien etorkizuneko eskaera baldintzatu
|
zezaketen
faktoreetako bat. Eta, 1998an, irteera hobea zuten espezietzat jotzen zituen, besteak beste, ontziratu gabeko lehorra, anis berdea, oloa, zaldi buztana, melisa, kamamila eta piperita menda.
|
|
|
Panelaren arabera, «ezin da muga bat zehaztu, gomendatutako eguneko kopurua baino handiagoa, osasunean ondorio kaltegarririk izan ez dezan». Esaten dutenez, erlazio etengabea dago irentsitako sodioaren, odol presioaren eta sodioaren presioaren erantzunean eragina izan
|
dezaketen
faktoreen artean. Sodioak odol presioa handitzen du, baina efektu hori «hainbat faktorek modulatu dezakete, hala nola dietak, pisuak, ariketa fisikoak, adinak, generoak edo faktore genetikoek».
|
|
|
Izan ere, esan bezala, kaltzioaren eta fosforoaren metabolismoak lotura estua du. Mineralen xurgapena zaildu
|
dezaketen
faktoreen artean, zuntza nabarmentzen da; izan ere, mineral horiek gorozki irensten dira, batez ere disolbaezina, fitatoak, taninoak eta azido oxalikoak. Oro har, fosforoak kaltzioa atxikitzea bultzatzen du.
|
|
2006
|
|
|
Brodzinsky eta laguntzaileekin (1992/ 2002) bat etorriz, behar bereziak dituen haur bat adoptatua izateko mementorik zailena, sei hilabete eta hiru urte artekoa da, zeren garai hori bereziki sentibera baita lehenmailako lotura afektiboa sortzean. Barth eta Berry-k (1988), haurraren egokitzapenari eragin
|
diezaioketen
faktoreen artean, honakoak azpimarratzen dituzte:
|
|
|
Horrelako galderei erantzutea da Food in later life programaren helburua. Programa horren bidez, adinekoen bizi kalitatea hobetu edo okertu
|
dezaketen
faktoreak ezagutu nahi dira, nutrizioaren ikuspegitik.
|
|
|
Erakundearen kalkuluen arabera, euroguneko interes tasa ofiziala gaur egun% 2,5ekoa %3, 25era irits daiteke. Tecnocasak eta Pompeu eta Fabra Unibertsitateak egindako azterlan baten arabera, oraingoz, sektorean nolabaiteko dezelerazioa eragin
|
dezakeen
faktore bakarra etxe bat saltzeko behar den batez besteko epea 79 egunetik 87 egunera luzatzea da. Tecnocasak bigarren eskuko etxebizitzei buruzko azterlan bat aurkeztu zuen.
|
|
|
Mugiezintasuna ez da arrazoi bakarra Bidaia luzeen mugiezintasun luzea da zainetako tronbosiaren arrazoi nagusia, baina ez da bakarra. Horixe dio The Lancetek argitaratutako artikuluak, hanketako zain sakonetan tronboak sortzen lagun
|
dezaketen
faktoreen artean murgiltzen baita. Zortzi orduko hegaldi baten aurretik, bitartean eta ondoren 71 bidaiari osasuntsuren koagulazio egoera egiaztatu zuten ikertzaileek azterketa horretan.
|
|
|
Gehiegizko higienea eta umeek germenekin kontaktu gutxi izatea dira, besteak beste, gaixotasun atopikoa agertzea eragin
|
dezaketen
faktoreetako batzuk. Gaitz kroniko horrek haurren %10 eragiten du, eta ekzemak, azkura eta azala lehortzea (dermatitis atopikoa) eragiten ditu, baina baita errinitisa, asma, konjuntibitisa edo urtikaria ere.
|
|
|
Akats medikoei dagokienez, espezialisten arabera, horietatik %37 medikamentuen albo ondorioek eragindako arazoek eragindakoak dira, eta %33, gaixotasun larri baten susmopean diagnostikoan izandako atzerapenak eragindakoak. Akatsean eragina izan
|
dezaketen
faktoreei buruzko galderaren aurrean, inkestatuek ez dute_ mea culpa_ argudiatzen, batez ere, denbora falta dagoela, dagoen laguntzaondorioz, eta, ondoren, antolaketa txarra eta etengabeko prestakuntzari emandako laguntza urria. Akats kliniko baten aurrean, medikuaren erreakziorik ohikoena, kasu askotan depresio egoerako egoera bat bizi duela onartzen duena, pazientearekin harremanetan jartzea da(% 80) eta kasua taldearekin(% 41), lagunekin(% 33) eta familiarekin berarekin(% 20) komentatzea da.
|
|
|
Gehiegizko pisua, jarrera txarrak eta esfortzu bortitzak (pisuak behar ez bezala altxatzea, adibidez) dira ornoarteko diskoak ahuldu
|
ditzaketen
faktoreetako batzuk. Ornoarteko diskoak bi ornoen arteko kuxin indargetzaile gisa jokatzen du.
|
|
|
Naturala al da etorkin gehienek beraien seme alabak A ereduan matrikulatzea? Hasieran aipatu den Kontseiluaren egitasmorako egindako diagnostikoan, besteak beste, guraso etorkinen hautuan eragin
|
dezaketen
faktoreak aztertzen saiatu gara. Ezin artikulu honetan azterketa bere osotasunean azaldu; A ereduaren aldeko hautura bideratzen duten hainbat faktore aipatu eta laburbilduko dugu.
|
|
2007
|
|
|
Lehen aipatu bezala, kultura irekia dela eta kanpoko indarrak edo tentsioakbeharrezkoak ditugula aintzat hartuz, azter
|
dezagun
faktore exogenoen eragina.
|
|
|
Azken hamarkadetako fenomenoberriak aintzakotzat hartzean, beharrezkoa da zientzia eta politika bereizirikmantenduz instituzionalizatu den zientzia politika ere berrikustea. Horrek eremuzientifikoan atzeman daitezkeen dinamikak eta ezagutzaren errepresentazioaneragin
|
dezaketen
faktoreak atzematera behartzen gaitu.
|
|
|
Asko dira pertsonen autoestimuan eragina izan
|
dezaketen
faktoreak. Batzuksozialak dira.
|
|
|
3 Jar ezazu autoestimuan eragina izan
|
dezaketen
faktoreen adibide bana.
|
|
|
Planteamenduhoriek oso interesgarriak dira, aditzera ematen baitute, arestian esan dugunez, badagoela nolabaiteko oinarri naturala (inkontzientea?) erru sentimenduetan.Jakina, planteamendu horiek onartzeak ez du esan nahi honako hauek ukatzendirenik: batetik, badagoela erantzun enpatikoa eragotz
|
dezaketen
faktore asko (biktimaren ezaugarriak, biktimari gertatzen zaionari buruz biktimaren berarenardurari buruzko egozpenak, biktimarekiko distantzia geografikoa, eta abar), eta, bestetik, faktore askok ere oztopa dezaketela errua sortzea (era askotako defentsamekanismoak: ukatzea, proiekzioa, eta abar).
|
|
|
gene jakin batzuen ekintza modulatzen dute, erabat inaktibatu edo isildu beharrean. Hortik ondorioztatzen dute ikertzaileek funtzio bat izan
|
dezaketela
faktore anitzeko gaixotasunetan, zeinetan garrantzitsua baita ez gene bakar baten ekintza, askoren konbinazioa baizik. Hori gertatzen da buru eritasunetan, eta, egia esan, gehienetan.
|
|
|
Ahoz gora (ahoz gora etzanda) edo beti alde berean lo egiten duten haurrek garezurraren atzealdea zapal dezakete, edo garezurra belarriaren aldearekin zapal dezakete, hurrenez hurren, eta, gainera, aurrez aurreko sabela ere izan dezakete, Vanessa Millán Plagiozefalia duten Haurren Gurasoen Elkarteko lehendakariak azaldu duenez. Baina haurrak loaldian duen posizioa ez da deformazio kraniofazialak eragin
|
dezakeen
faktore bakarra. Jarrera plagiozefalia duten haurren %80k sortzetiko muskulu tortikolia dute edo erditze zaila izan dute.
|
|
|
Kanpainak bi sormen ildo ditu ardatz, “Zaintzea ohitura osasuntsuena da” kontzeptuaren barruan: bata, ohitura osasungarriak sustatzen dituzten jarrera positiboetan eragiten duena; eta, bestea, arrisku faktoreak murrizteko neurriei buruz aholku ematen duena, kontrol erregularraren bidez. Bernat Soriak zuzentzen duen sailaren arabera, gaixotasun kardiobaskularren %75, tabakismoa, sedentarismoa, hipertentsioa, kolesterol altua, diabetesa edo obesitatea saihets
|
ditzaketen
faktoreekin lotuta dagoela kalkulatzen da. Osasun Sailak azpimarratu du dieta osasungarria egiten bada, ariketa fisikoa maiz egiten bada, tabakoa uzten bada eta arteria presioa behar bezala kontrolatzen bada, gaixotasun kardiobaskularrik ez izateko arriskua dagoela.
|
|
2008
|
|
|
Bularreko haurrei dagokienez, azterlan batzuek frogatu dute gurasoen tabakismoa dela horrelako haurtxoen bat bateko heriotza eragin
|
dezakeen
faktoreetako bat.
|
|
|
(6) a.% Odoleko glukosa kontzentrazioak gora egiten badu, HERIOTZA ERAGIN
|
DEZAKETEN
FAKTORE GUZTIAK [ETA BATEZ ERE BIHOTZEKOA IZATEKO ARRISKUA] larritzen dira.
|
|
|
b.? Odoleko glukosa kontzentrazioak gora egiten badu, HERIOTZA ERAGIN
|
DEZAKETEN
FAKTORE GUZTIAK larritzen dira, [BATEZ ERE BIHOTZEKOA IZATEKO ARRISKUA].
|
|
|
1.6 GIZA GARAPENEAN ERAGINA IZAN
|
DEZAKETEN
FAKTOREAK
|
|
|
Hain zuzen ere, eskuliburuaren ezagutza arloa hobeto ulertzeko, interesgarria iruditu zaigu honako hauek argitzea: garapenaren psikologiarekin loturiko kontzeptuak, garapenaren definizioa, esanahia, aroak, helburuak eta garapenean eragina izan
|
dezaketen
faktoreak; ondoren, bigarren kapituluan, giza garapenaren oinarri antropologiko eta biologikoak izango dira aztergai, hau da, gizakuntzaren prozesu biologikoen, psikologikoen eta soziokulturalen bilakaera nola gertatu den hobeki jakitea; amaitzeko, hirugarren kapituluan, garapenaren psikologiako oinarrizko kontzeptuak eta arazoak izango dira hizpide, besteak beste, herentzia eta ingurunea, epeald...
|
|
|
Gai honetan, garapenari buruzko honako eduki hauek aztertuko dira: garapenaren psikologiarekin loturiko kontzeptuak, garapenaren definizioa, garapenaren esanahia, garapenaren aroak, garapenaren helburuak, garapenean eragina izan
|
dezaketen
faktoreak; horretaz gain, gaian sakontzeko bi ariketa praktiko, gaia menderatzeko oinarrizko kontzeptuak, autoebaluazioa eta azkenik, irakurgai osagarriak bildu dira.
|
|
|
honako kritika hauek egin zaizkie: batetik, indibiduo barneko aldaketarik ez aztertzea eta, bestetik, garrantzia handia izan
|
dezaketen
faktore sozio historikoak kontuan ez hartzea. Hain zuzen ere, esaten da heziketan eta dietan izandako hobekuntzek emaitzetan eragin zuzena izan dezaketela.
|
|
|
Giza garapenean eragina izan
|
dezaketen
faktoreak 38
|
|
|
Gobernuak gai horretan aldaketak egiteko ateak irekitzen ari diren honetan, familiak dira atzean geratu behar ez dutenak, beren seme alabentzako elikadura hobeari buruzko informazioa eman behar dutenak eta, beharrezkoa bada, etxetik bertatik elikadura ohituren birbideratzea egin behar dutenak. Zalantzarik gabe, guztion lana da haur baten obesitatearen garapenean eragina izan
|
dezaketen
faktoreak ahalik eta gehien geldiaraztea. Bistan da elikagaiak saltzen dituzten enpresen interes komertzialak —batez ere telebista, haurrek gehien ikusten duten bitartekoa— eta elikadura egokiari dagokionez txikiek dituzten interesak ez datozela bat beti.
|
|
|
Irudia: Leon Brocard Tenperatura elikagaien segurtasuna larriki alda
|
dezakeen
faktorea da. Horregatik, produkzioko arduradunek gero eta gehiago bilatzen dute parametro hori kontrolatzea produktuak garraiatu eta biltegiratzean.
|
|
|
Bere buruaren ikuskera horrek bat baino gehiagotik depresiorako bidea mugatuko luke. Egoera horretan lagun
|
dezaketen
faktore psikologikoen artean daude autoestimu txikia edo txikiagoa sentitzea, familian laguntzarik ez izatea, “gizena” dagoen pertsonari gaitzesteko joera duena, gehiegizko pisuagatik edo loditasunagatik erruduntasun sentimenduak izatea, antsietatea eta lanagatiko estresa. Eta zaurgarritasun psikologikoari gehitu litzaioke “erasandako pertsona batzuek genetikoki baldintzatutako gehiegizko pisua dutela, gizen sentitzen direnean tristeak sentitzen direla, konpultsiboki jaten hasten direla eta gurpil zoroan erortzen direla”, dio Blayk.
|
|
|
Hala ere, garrantzitsua da aflatoxinen eraginpean ahalik eta gutxien egotea, genotoxikoak eta kantzerigenoak baitira. Prebentzio neurriak Elikagaiak alda
|
ditzaketen
faktoreak, eta, era berean, mikotoxinen ugaltzea erraztu dezaketenak, zenbait prebentzio neurri aplikatuz ebaluatu eta kontrola daitezke. Garrantzitsua da segurtasuna eta higienea mantentzea elikagaiak prozesatzen diren bitartean.
|
|
|
Autoa hartu behar denean kristal hautsiak aurkitzea, etxetik jaistean karrozeria marratua ikustea, gauez ekintza bandaliko baten biktima izatea edo kalean txikitutako turismoa aurkitzea dira, besteak beste, kanpoan aparkatuta dauden ibilgailuen jabeek dituzten beldur batzuk. Ekaitzak, uholdeak eta suteak ere ibilgailuaren osotasunari eragin
|
diezaioketen
faktoreak dira. Zer gertatzen da gidaria bere autoa txikituta dagoenean eremu publikoan?
|
|
|
elikadurarik eza. Horretarako, azterketa berriak egin behar dira arazo hori modu globalean lantzeko, eta horrek lagundu
|
lezake
faktore berriak atzematen. Autoreek uste dute, adibidez, oxigeno erradikalak kono pigmentarioak hil ondoren egon daitezkeela.
|
|
|
Immigrazioarekin bizitzea erronka da, baina elkar aberasteko lagungarri izan daiteke (ez gu bakarrik, baita haiek ere); edo bakartzeko, arazoa eragin dezakeen elementua izan daiteke, eta, azken batean, elkarren kalterako elementua izan. Halaber, erronka ere bada, Euskal Herrian abian dagoen prozesu demokratikoaren eta hizkuntza normalizazioaren prozesuaren alde edo aurka egin
|
dezakeen
faktore sozial eta politikoa den heinean. Elkar ezagutze hori eta elkarrengana hurbiltze hori proposatzeko moduaren araberakoa da, eta horren baitan egongo da gure herrialdeko bizikidetza eta gure demokrazia eraikitzeko itunen norainokotasuna.
|
|
2009
|
|
|
Gernikarrak azkenengo daude sailkapenean eta Elorrio faborito da. Aurreikuspenak apurtu
|
ditzakeen
faktore bakarra zelaiaren egoera da, lokaztuta eta egoera txarrean baitago. Elorrioko taldea hobeto jokatzen ari da liga aurrera doan heinean:
|
|
|
Gaur egungo bizitzak osasuntsuak diren hainbat ekintza alde batera uztea dakar eta honek gaixotasun ugari sor ditzake. Honela, dietan koipe gehiegi kontsumitzeak, obesitatea izate, kolesterola, hipertentsioa, bihotzeko arazoak, ariketa fisiko gutxi egitea edo fibra kontsumoa txikia izatea dira kolon minbizia sortu
|
dezaketen
faktoreak. Eta azkenik, faktore genetikoak daude.ProbakHainbat Erakunde Internazionalek kolon minbiziko probak egiteko bultzatzen dituzte hiritarrak, nahiz eta sintomak ez izan.Minbiziari aurre egiteko prebentzioa hiru multzotan bereizten da.
|
|
|
Haatik, inorena baliabide gutxiz eta modu aseptiko samarrean kopiatzen tematzen denak nekez topatuko du bere lekua hedabideen azoka globalean, nekez egingo du inork hedabide horren aldeko hautua balio erantsi jakinik eskaintzen ez badio (oroit Pat Loughreyren esaldiaz: " It is that which seeks to appeal to everyone that tends to appeal to no one"; Zabalik hondoratu izanaren edota Aldaketa errotu ezinaren arrazoietako batzuk eman
|
diezazkiguke
faktore horrek).
|
|
|
Ondoren, argi naturalaren antzeko argiarekin, itxura ebaluatzen da. Gainera, dastatzean eragina izan
|
dezaketen
faktore guztiak kontrolatuta daude: produktuaren dastatze uneko tenperatura, gelaren tenperatura eta hezetasuna eta abar.
|
|
|
Ahal den neurrian, saiatu behar da organismoak bere mekanismo erregulatzaileak erabil ditzan hotzari egokitzeko. Ikerketapean Biztanleriaren zati handi baten egungo bizi erritmoak pneumonia jasateko joera izan
|
dezaketen
faktore berriak sortu ditu: ohiko bidaiak, aire girotuaren erabilera zabaldua, etxebizitza komunitarioak, etxeko animaliak edo arazo kronikoei, tratamendu luzeei eta ospitaleratzeei lotutako bizi itxaropena handitzea.
|
|
|
Batez beste, antena kolektibo bat egokitzea, seinale digitala jasotzeko, 500 eta 800 euro bitartean kostatzen da eraikin bakoitzeko. Prezio hori igo
|
dezakeen
faktoreetako bat instalazioaren egoera da: telebista analogikoa gaizki ikusten zen kableatua hondatuta badago, berria jarri da.
|
|
|
Alderdi sentikorrenek, aurpegiak, ezpainek eta bularraldeak, arreta berezia behar dute: erabil
|
dezagun
faktore altuagoko krema bat, oliorik edo gantz elementurik ez duena eta zimurren aurkako osagai aktiboekin aberastua dagoena. Eguzkirik gabe beltzartzea Ez da morenoak jartzeko modu bakarra UVA izpien eraginpean egotea, eguzkitan zuzenean edo beltzarantzeko lanpara saio batean.
|
|
|
Zeintzuk dira minbizia sor
|
dezaketen
faktore horien artean gehien izaten direnak?
|
|
2010
|
|
|
Ikerketa batzuen arabera, kanpoko eragileen ondorioz nesken pubertaroa aurreratzeko joera nabari da azkenaldian, nahiz eta horren inguruko emaitza argirik ez dagoen. Izan ere, aurreratze horretan eragin
|
dezaketen
faktore ugariek asko zailtzen dute behin betiko datu erabakigarriak eskuratzea.
|
|
|
Ingurumenari efektuak sor
|
diezazkioketen
faktoreei buruzko informazioa: irradiazioak, zarata, hondakinak, isurketak.
|
|
|
Errutina eta ordutegi finkoak ezartzea, egunean zehar ariketa fisikoa egitea, logelari lo egiteko giro ezin hobea ematea (tenperatura, argi eta zarata egokiak), eguneko azken orduetan elikagai bizigarriak saihestea, errutina lasaigarrietara ohitzea edo lo egin aurretik edari bero bat hartzea. Era berean, kontuan hartu behar da teknologia berriek insomnioaren garapenean eragina izan
|
dezaketen
faktore berriak dakartzatela. Gero eta pertsona gehiago jartzen dira ordenagailu pantaila baten edo liburu elektroniko baten aurrean lotara joan aurretik.
|
|
|
Europako herrialde batzuen gehiegizko defizitak, hala nola uda honetan ezagutzen ditugunak, eta kontinenteko ekonomia batzuen kaudimenari buruzko zurrumurruek ere igoerei lagundu ahal izan diete, eta berriro egin lezakete. Bat bateko gorakada batean eragin
|
dezakeen
faktore nagusia EBZak interes tasak gehitzea izango litzateke. Hala ere, Euriborraren bat bateko gorakada eragin lezakeen faktore nagusia Europako Banku Zentralak interes tasak areagotzea litzateke, eta, oraingoz, ez da posible hurrengo hilabeteetan.
|
|
|
Bat bateko gorakada batean eragin dezakeen faktore nagusia EBZak interes tasak gehitzea izango litzateke. Hala ere, Euriborraren bat bateko gorakada eragin
|
lezakeen
faktore nagusia Europako Banku Zentralak interes tasak areagotzea litzateke, eta, oraingoz, ez da posible hurrengo hilabeteetan. Jean Claude Trichet buru duen entitateak susperraldi ekonomikoaren lehen sintomak nabaritu arte itxarongo luke neurri hori gauzatzeko.
|
|
|
Elikagai horiek dieta orekatu eta askotarikoaren bidez lortzen dira, eta sistema immunologikoa indartzen dute, hantura prozesua kudeatzeaz arduratzen dena, eta hanturaren kontrako prostaglandinen ekoizpena bultzatzen dute. Artritisa eragin
|
dezaketen
faktoreak dira gehiegizko pisua, kaltzio gutxi edo alkohol asko duen dieta, azido urikoa areagotzen duten purina indize handiko elikagaiak kontsumitzea edo errai eta haragi gorriak gehiegi hartzea. Hori dela eta, espezialistek gomendatzen dute gainerako herritarrei gomendatzen zaizkien elikatze jarraibideei jarraitzea, hau da, dieta askotarikoa eta orekatua egitea, barazkiak, frutak eta zerealak azpimarratzea eta gantz kontsumoa murriztea, kolesterola, alkohola eta gatza handitzen duten elikagaiak.
|
|
|
Sareko kideen ezagutza eta profesionaltasuna direla eta, solaskide baliagarria da bankuekiko. Erakundeekiko elkarrizketa hori da finantza negozioan bilatzen ditugun aldaketak eragin
|
ditzakeen
faktorea. Egungo krisiak erakutsi duenez, aldaketa horiek ezin dute gehiago itxaron.
|
|
|
Geologiak aurresaten zuen hemendik aurrera Holozenoaren egonkortasuna 7.000 urtekoa izanen zela, baina epoka honetan bizi izan den espezie bakar batek, Homo sapiens ak, izugarrizko aldaketak bultzatu ditu bai biosferan bai dinamika planetarioaren mugetan. ...-eko Unibertsitateko Erresilientzia Gunean aritzen den Johan Rockstrom ek eta Amerika, Australia eta Europako hogeita zortzi zientzialarik —Paul J. Crutzen ek ere— Nature aldizkarian Lur mugei eta atari kritikoei buruzko ikerketa sakon bat karrikaratu dute5, non Lur dinamikan sistema nagusiak ezegonkortzen dituzten faktoreak agerian utzi dituzten, baita tupusteko aldaketa ez linealak sor
|
ditzaketen
faktoreak ere. Dinamika planetarioan bederatzi prozesu giltzarri atzeman ditu talde zientifiko horrek:
|
|
2011
|
|
|
Lan honetan musikaren gaiari heldu diot, hau gazte nerabeen aisialdiko praktika kulturalik inportanteenetakoa baita eta, ondorioz, horien euskararen erabileran nabarmen eragin
|
dezakeen
faktorea dela uste dudalako. Mart� nez de Lunak gizartearen maila makroa deitzen duen dimentsioan ibiliko gara, beraz.
|
|
|
Bietan antzeko gaiei buruzko informazioa jasotzen ahalegindu naiz: ...nguruan euskaraz egiten diren irratien gaineko iritziak; irratia entzuten duten ala ez; entzuten ez badute zergatik ez; zein publikori zuzenduta dagoen; ematen duten musika mota; zein trataera ematen dioten komunikabideek eusLan honetan musikaren gaiari heldu diot, hau gazte nerabeen aisialdiko praktika kulturalik inportanteenetakoa baita eta, ondorioz, horien euskararen erabileran nabarmen eragin
|
dezakeen
faktorea dela uste dudalako.
|
|
|
Ez dago prebentzio neurririk (listu bidez elkar ez ukitzea izan liteke bakarra); beraz, herpesa agerraraz
|
dezaketen
faktoreak kontrolatzen ikasi behar da, estresa, adibidez.
|
|
|
Termostato baten gisako mekanismoak doitzen edo erregulatzen du tenperatura hori; garunaren alde batean egoten da, hipotalamoan, eta bizi organoren bati kalte egin
|
diezaiokeen
faktoreren bat sumatzen duenean, igoarazi egiten du tenperatura.
|
|
|
Sinetsita gaude arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak era ezberdinean adierazten direla emakume eta neskatoekiko, eta horiek euren bizi baldintzen okertzea, pobrezia, indarkeria, orotariko diskriminazio moduak eta euren giza eskubideen mugatze edo ukapena eragin
|
ditzaketen
faktoreak direla. Arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurka lan egiteko politika, estrategia eta egintza programetan genero ikusmoldea barneratzeko beharra aitortzen dugu, diskriminazioaren modu anitzei aurre egiteko helburuarekin;
|
|
|
Hiru dimentsio horiek bi ikuspuntu metodologikotatik landu dira: alde batetik, ikuspuntu metodologiko kualitatibo batetik, EITB taldearen konbergentzia prozesuaren egungo egoera azal
|
dezaketen
faktoreak ulertzeko. Xede holistiko batekin, ikuspuntu honetan oinarrituta, lehengo zuzendaritzaren eta zuzendaritza berriaren, sindikatuetako ordezkarien, erdi mailako karguen eta erredaktoreen erakundediskurtsoak hartu dira kontuan.
|
|
|
Zein dira, ordea, hizkuntza bat desagertzea eragin
|
lezaketen
faktoreak. Lewisek (2005), esaterako, hizkuntzen desagertzean esku hartzen duten bederatzi faktore azaltzen ditu:
|
|
|
Hizkuntzen desagerpenaren inguruan esandakoak kontuan izanik, zerrendatu zeintzuk izan daitezkeen hizkuntzen desagerpenean eragin
|
dezaketen
faktore posibleak eta egin mapa kontzeptual bat.
|
|
|
Fobia soziala agertzea azaldu
|
dezaketen
faktore anitz daude. Faktore biologikoei erreparatzen badiegu, gizakia filogenetikoki prestatua dago suminkortasunaren aurpegi adierazpenei, kritikari eta bazterketari beldurra izateko.
|
|
|
a) gurasoak babesleegiak eta zorrotzegiak izatea; b) pertsonaren esperientzia sozialaren eskasia eta gizarte trebetasunik eza, c) gizarteko esperientzia negatiboen behaketa edo gurasoen gizarte herstura, d) egoera pertsonalean aldaketa esanguratsuak gertatzea, e) esperientzia sozial negatiboak eduki izana, eta f) egozpen okerrak egitea. Aztertu
|
ditzagun
faktore horiek banan banan.
|
|
|
Nortasun paranoidearen nahastearen aurrekariak izateaz gain, kasuen% 38an nahastearen agerpena sustatzen duten estres eragile sozialen bat gertatzen da subjektuen ingurunean, bereziki emakumeen kasuan (Rudden et al., 1983). Salavert et al. (2003) en arabera, psikosi paranoidearen agerpena sustatu
|
dezaketen
faktore sozialen artean leudeke ondorengoak: emakumeen kasuan, sexu eraso bat jasan izana, lehen sexu harremana izatea edo norbere bikotea ez den pertsona batekin sexu harremanak izatea; sexu harremanetarako zailtasunak izatea; bikote harreman liskartsuak izatea edo bikotearekin gatazka epealdi bat eduki izana; bakartze soziala; istripuren bat eduki izana; pertsona arteko harremanetan intimitatearen gehiagotzea; lanean edo gizartean pertsonak dituen ardurak areagotzea; hiperakusia; arrotzak diren kultura eta hizkuntza batean etorkina izatea, etab. Azken finean, hipotesi psikologiko eta sozialek diotenez, inguruneko informazioaren interpretazioa korapilatzen duen edozein estres egoerak, pertsonaren nortasun ezaugarri jakin batzuekin konbinatuta (mesfidantza, zurruntasuna, kritikarekiko gehiegizko sentikortasuna, autoestimu baxua, gutxiagotasun sentimenduak, jeloskorra izatea, etab.), psikosi paranoidearen sorrera ekar dezake.
|
|
|
Hilabete hotzenetan, etxeko giro beroan erreakzio alergikoak sor
|
ditzaketen
faktoreak gerta daitezke.
|
|
|
Erantzun denbora laburrak eta produkzio katearen doikuntza dinamikoak, beharren arabera, sektorearen beste ezaugarrietako bat dira. Klima aldaketa, jasangarritasuna, ziurgabetasun soziala edo komunikabideen estaldura dira elikagai krisien tamaina eta eragina areagotu
|
dezaketen
faktoreak. Indarrean dagoen legediak atzeraka eta aurrera egitea eskatzen die enpresei elikagaien katean.
|
|
|
Tratamendu polemikoa Ikertzaile talde berak egindako bi ikerlanek errifaximina aztertzen dute, xurgapen txikiko eta espektro zabaleko antibiotikoa, heste narritagarriaren sindromerako tratamendu posible gisa. Nahaste hori garatzen lagun
|
dezaketen
faktoreak, onbera izan arren, kaltetuen bizi kalitateari eragiten diotenak, heterogeneoak dira. Hala ere, hauteman da heste meharrean bakterio espezie batzuk gehiegi haztea (kalterik eragin gabe organismo bizietan bizi eta ugaltzen direnak) izan daitekeela patologiaren arrazoi nagusietako bat.
|
|
|
Lan horri esker, txip bat garatu ahal izango da, vitriorretinopatia ugaria izan dezaketen pazienteei buruzko informazioa berehala eta gaur egun baino askoz merkeago emateko. Azterketa genetikoek jada merkatuan dauden botikak erabil
|
ditzaketen
faktoreak identifikatu dituzte, konplikazioaren garapena geldiaraziko luketenak. Aurreratzeak ez du egungo kirurgia saihestuko, baina eragiketaren arrakasta portzentajea hobetzeko balioko du.
|
|
|
" Lige egoeretan, baliteke beste pertsonak uko egitea eta, horregatik, askok nahiago dute prozesu horretan ez sartu", dio Pena. Beldurra gainditzea Ligatzeko beldurra eragin
|
dezaketen
faktoreetako bat da aldez aurreko arbuioa edo maitasun desengainua jasan izana. Sarritan, maitasun desengainuek dolu aldi bat izaten dute bikotearekiko harremana oso eratuta baldin badago.
|
|
|
Batetik, edukiontzietako zabor poltsetatik datozen elikagaiak erraz eskuratzea, eta, bestetik, ehizatik “babestuta” egotea, eremu horietan ez baitago baimenduta. Horrela, babesleku bat topatzen dute, joera horren arrazoia azal
|
lezakeen
faktore bat, gero eta ohikoagoa eskualde batzuetan. Gainera, beste kontu batzuk ere planteatzen dira:
|
|
|
Nekazaritzaren arloko ikerketek ekoizpen sistemak indartu behar dituzte, “bat bateko aldaketetara” egokitu ahal izateko. Lurra, ura, lurzoruko elikagaiak eta baliabide genetikoak dira eraldaketa gehien izan
|
ditzaketen
faktoreetako batzuk, baita izurrien eta gaixotasunen banaketa ere. Txosten berean adierazten da bi mehatxu horiek ere aldatu egin daitezkeela, bai banaketari bai intentsitateari dagokienez, eta patogenoak, azkenean, aldaketa berri horietara egokitu daitezke.
|
|
|
Son of Groucho Txantxarra, janari minak, tabakoa, alkohol kontsumoa edo hortzoietako eritasuna. Halitosia eragin
|
dezaketen
faktore nagusiak dira, hots, arnas usain desatsegina eragiten duen sintoma arrunta. Hain ohikoa da helduen %60k bizitzan noizbait izatea, 60 urtetik gorako pertsonen %30ek.
|
|
|
Bertsio berri horren ezaugarri nagusia da espezialistek askoz ere gehiago hartu dutela kontuan pazienteen egunerokotasunean erabilgarriak diren aholku praktikoak emateko beharra, azterketa klinikoetan soilik oinarritutako gomendioen aldean, 1999ko jatorrizko edizioetan bezala. Adituen arabera, prebentzio tratamendu gomendatuen jarraipena oztopa
|
dezaketen
faktore pertsonalak eta sozioekonomikoak kontuan hartzea da arrazoi nagusia. Aholku horiei esker, prebentzio tratamendu asegabeak dakartzaten oztopoei aurre egin dakieke:
|
|
|
“Kaloria gehiegi hartuko ditugu, okerreko gantzak kontsumituko ditugu eta ez dugu ariketa fisiko nahikoa egingo”. Lipidoak eta bularreko minbizia Bularreko minbizi kasu asko daude, eta, horren ondorioz, haien eragina eragotz
|
dezaketen
faktoreak aztertzen dituzte ikerketek. Minbizi mota horren sustatzaile eta babesle gisa hainbat elikagaik duten eginkizuna ikertzen ari dira.
|
|
|
Azterketan 6 eta 10 aste bitarteko 102 haurdunek parte hartu zuten, baginako odol-jarioa izan zutenak eta berezko abortu mehatxua diagnostikatu zaienak. Bost astez, ikertzaileek astean behin egin zituzten minaren eta baginako odolaren analisiak, bai eta progesterona eta hormona gonadotropina korionikoaren (HCG) mailen ekografiak eta determinazioak ere, haurdunaldiaren bideragarritasunari eragin
|
diezaioketen
faktoreak zehazteko. Jarraipen aldi horren ondoren, eta haurdunaldietatik 22 galdu zirenez eta 80 aurrera egin zutenez, ikertzaileek sei faktore aurkitu zituzten, beren egoeraren bideragarritasunarekin estu lotuta:
|
|
|
Konposatu horien esposizio akutua bihotzeko infartuarekin, garuneko hodietako istripuarekin (iktusa) eta bihotz gutxiegitasunaren desorekarekin lotu da. Infartua eragin
|
dezaketen
faktore guztiak biltzen dira ikerketan. Batzuek garrantzi handia dute, indibiduo gehienak egunero egoten baitira haien eraginpean.
|
|
|
Hori guztia hiri ingurunean gertatzen bada, ohiko kutsadura mailekin, gertaera koronario baten detonatzailea ertzetik bueltan egon daiteke. Azterketa horren emaitzen arabera, infartua eragin
|
dezaketen
faktore ezagunen artean, hauek dira garrantzitsuenak: hiri poluzioa (%7, 4), esfortzu fisikoak (%6, 2), alkohol kontsumoa (%5) eta kafe kontsumoa (%5).
|
|
|
Horregatik, haurra hazi eta autonomia handiagoa hartu ahala, beldurrak aldatu egiten dira eta nerabezaroan desagertzeko joera dute. Hala ere, autore batzuek, besteak beste, Bonifacio Sandínek, UHUNeko Nortasunaren Psikologia, Ebaluazio eta Tratamendu Psikologikoen Departamentuko zuzendariak, haurren beldurrezko ereduetan eragina izan
|
dezaketen
faktore pertsonalak, kulturalak edo jokabidezkoak aipatzen dituzte: Beldurtiak izateko joera edo antsietate arazoak dituzten gurasoen seme alabek beldur proportzio handiagoa dute.
|
|
2012
|
|
|
Sasiburu, Barakaldoko euskaldunon elkartea). euskal hiztun komunitate handia duen hiria da, baina hain erabilera tasa baxua izatea kezkagarria da. Lan honetan erabilera tasa baxu horretan eragin
|
dezaketen
faktoreak aztertzen saiatu naiz: historikoak, demografikoak, sozialak, hizkuntza politika ezegokia izatea...
|
|
|
Juanjo Aranbururentzat bigarren Olinpiar Jokoak izango dira hauek, Pekinen 8 sailkatu ostean. Gipuzkoarra irabaztera joango da, baina bidean topatu
|
ditzakeen
faktoreak ezagutzen ditu: –30 tiratzaile izango gara bertan, munduko onenak, maila berekoak guztiak.
|
|
|
Pertsonen portaera eragin edo baldintza
|
dezaketen
faktoreak honako eskema honen arabera sailka daitezke:
|
|
|
– istripua larriagotu
|
dezaketen
faktoreak
|
|
|
Lanaldiaren iraupena, lan erritmoa, egonkortasuna, motibazioa, besteekiko harremanak, autonomia edo dependentzia maila dira, besteak beste, langilearen osasunean eragin
|
dezaketen
faktore batzuk, lan antolamenduarekin lotutakoak.
|
|
|
Zure ustez, erorketak gertaera saihestezina al dira zahartzaroan? Zein dira erorketa bat izatea aldez aurretik eragin
|
dezaketen
faktoreak?
|
|
|
Egia da hortz beldurra antsietatearen (oro har) beste adierazpen bat izan daitekeela, bai eta egoera psikosozial zail batena ere. Baina, beste kasu batzuetan, hori besterik ez da (hortz antsietatea), eta hori sorraraz
|
dezaketen
faktore ugari topatzen ditugu. Faktore nagusiak honako hauek dira:
|
|
|
2?? Adierazi zahartzearen aurreko jarreran eta portaeran eragina izan
|
dezaketen
faktoreetako batzuk. 3??
|
|
|
Horregatik, produktuaren kalitateari eusteko ardurak sorrera asmoekiko konpromisoa islatuko du. Produktuaren bikaintasuna bermatzeko, erredakzioaren kudeaketak lana planifikatu, kalitatea etengabe kontrolatu eta horretan eragin
|
dezaketen
faktoreei erreparatu behar die (Mast, 2008: 485).
|