|
2000
|
|
|
Izenburutik beretik ageri denez, begi onez ikusten gaitu Mark Kurlanskyk. Euskaldunak euskaraz ez dakien euskaldunak egin
|
lezakeen
moduan idatzi digu liburua. Ez da debaldekoa liburuaren izenburutarako Gabriel Arestiren" Nire aitaren etxea" erabili nahi izatea, eta Iratzederren poemak ere ingelesera itzultzen jardutea, nahiz azkenean bestelako izenburua erabaki.
|
|
|
Administrazio frantsesa oso arduratia da, jakina denez, frantsestasunaren babesarekin, eta ikuspegi horretatik erronka bakarra ez da kultura anglosaxoiari aurre egitea, estatuan bizi den populazio magrebiar handia ez integratzea ere arriskutzat baitute. Horregatik kezka handia sortzen du magrebiarren auzuneetan gainerakoetan baino askoz antena paraboliko gehiago egoteak, bereziki islamismoaren hedapenean izan
|
lezakeen
eraginagatik. Egindako ikerketa batzuek ordea zera erakusten dute:
|
|
|
Gainera, larrean ibiltzen den behi batek ongi gizentzeko hiru urte behar baditu," haragijale" bihurtutako behiak 20 hilabete besterik ez ditu behar, eta bere esne ekoizpena ere askoz handiagoa da. Negozio biribila zirudien, baina gertatutakoa ikusita industria osoa hondamendira eraman
|
lezakeen
esperimentu arriskutsua suertatu da.
|
|
|
Gisa berean, poesiak ez du gizarte funtziorik Sarrionandiaren iritziz. Garai horretako elkarrizketetan eta liburuetan Sarrionandia, ETAko militante izateagatik kartzelan dagoelarik ere, olerkiak gizarte aldaeretan izan
|
lezakeen
eraginaz guztiz eszeptikoa da. Halere," Izuen gordelekuetan barrena" (Luma eta lurra, 1998) artikuluan, Jon Kortazarrek ohartzen du liburu honetan" badagoela borondate engagea Sarrionandiarengan, bereziki Irlandari buruzko poemetan." (68 or.).
|
|
|
Zientziak eta positibismoak eskaintzen duen mundu ikuskera segurua baztertzen dute eta historiaren nahiz progresoaren kontzeptuak zentzu gabe bilakatzen zaizkie. Horretaraz gero, izakia hutsaren hurrengo da, eta olerkiak egin
|
lezakeen
bakarra bizi den unearen adierazpen agonikoa jasotzea da (288 or.).
|
|
|
artikulu batek eremu jakin batekin zerikusia duen alaez zehazteko, honako irizpidea erabili genuen: ukitzen zen gaiak eremu horrekin zerikusi espezifikoabazuen, edo eremu horretan izan
|
lezakeen
eragin zuzena artikuluan bertan aipatzen bazen, edo, iritzi artikuluen kasuan, egilea eremu horretakoa bazen, orduan erabakitzen zen artikuluak bazuela zerikusiaaukeratutako eremuarekin.
|
|
|
Esatariak erakusten eta azaltzenduen mapa geografikoak ez du Frantzia barruko ezelako partiketa administratiborikedo politikorik kontuan hartzen bere baitan. Euskal Herria irudika
|
lezakeen
ezelakoprofilik edo inform^io berezitarik ez da eskaintzeneguraldiariburuzkotartehonetan.
|
|
|
botere aukera, botere komunarenaukera. Besteen aurrean, marko espaziala aldarrika
|
lezakeen
botere bateratua falta zaieeuskal herrialdeei. Muga markoen irudi grafikoa ezar lezakeen botere ahulezia darieeuskal herrialdeei.
|
|
|
Besteen aurrean, marko espaziala aldarrika lezakeen botere bateratua falta zaieeuskal herrialdeei. Muga markoen irudi grafikoa ezar
|
lezakeen
botere ahulezia darieeuskal herrialdeei. Herrialde demarkazio ofizial frantsesek eta espainiarrek zazpiak batametsa kontenplatzen ez duten muga demarkazio administratibo bereziak ezarridizkiete euskal herrialdeei.
|
|
|
Kapitalismoa, gizakiak har
|
lezakeen
milaka zibilizazio formetariko bat besterik ez da, gure prozesu zehatzean gauzatu dena hain zuzen. Prozesu hori dialektikoada, eta bere barnean iragapen kualitatiboak erakusten dizkigu periodikoki.
|
|
|
pertsonahorren oso profil zehatza marraz daiteke. Datu hauek oso baliotsuak dira, adibidez, marketin enpresentzat, pertsona horrek zein produktu mota eros
|
lezakeen
jakiteko.Baita politikarientzat ere, boto emaileen interesak eta joerak ezagutzeko. Estatuakedota poliziak oso interesgarritzat hartzen ditu datu horiek, potentzialki arriskutsuizan daitezkeen taldeak (oposiziokoak, disidenteak, marjinatuak, eta abar) kontrolatzeko.
|
|
|
Hori litzateke, beraz, alderdi politikoen bidetik egin beharrekoa. Gainera, gure ustez, norberak gauza
|
lezakeen
planteamendua herriari eskaini litzaioke, lehenago aipatu ditudan herriko sektore horiei?, aztertzekoeta jorratzen joateko. Bi lan horiek paraleloan joango lirateke, eta definizio lanaosatuko lukete.
|
|
|
ezdeuskeriarena; hots, espirituaren eta askatasunaren, erorikoarena? bezala naturara, edo bekatuarena (esanahi existentzialean), budista batek ere senti
|
lezakeen
eran. –Maitasuna...
|
|
|
Hark bereteologiako estudioak amaitu orduko elkarri fedatu dira publikoki. Bi egun bakarrikgeroago, Kierkegaard damuz eta doluz eta eskrupuluz beterik dago, neskatxa errugabea nola herresta
|
lezakeen
horrela bere madarikaziora. Azkenean, Kopenhagen gomundutxo hobe osoan eskandalu sonatu batekin, hautsi egin du ezkon fedea.
|
|
|
" Aberria ala hil!" esaten da, baina hil eta gero ere hezur hozten ez den maitasuna da abertzaleak aberriari diona, Lauaxetaren eta bion kasuek erakusten dutenez. ...si, edota ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan– zer egin
|
lezakeen
jakin ez arren. Tira, azken batean, egia esanda, nik neuk behintzat bizi nintzelarik ere ez nuen sekula oso ondo asmatu zer egin nezakeen ezeren alde.
|
|
2001
|
|
|
Iparraldean euskara ulertzen ez duen jendearentzako egunkari baten beharra antzeman du kazetalgintzan diharduen hainbat pertsonak. Euskal Herri osoko ikuspegitik eguneroko informazioa eskaini
|
lezakeen
eguneroko baten beharrak sortu da «Le Journal du Pays Basque Euskal Herriko Kazeta».
|
|
|
Berripena literaturan nahi da. Baina, era berean, eszeptizismoa lantzen da, nihilismoaren jolasean etsipenak ekar
|
lezakeen
paradoxa jokoarekin jolasteko. Beraz, ideologia aldaketa ere nahi da, eta Irlandako sentimenduko pertsonaiengandik Pariseko izaki erratuetara, antiheroiaren gorazarrea idazten du egileak.
|
|
|
Finken alderdi komunetako matxurak konponduak izango direla berma
|
lezakeen
poliza kontratatzeko beharraz auzokideen elkartea arduratzen da gehienetan.
|
|
|
Edoskitzaroan zuzen aritzeko informazio eta prestakuntza egokiez jantzirik egotearen ondorioz, amatasunaren berariazko izari horretaz amak oso oroitzapen ona izan
|
lezakeen
tamaina berean, baliteke tamalezkotzat jotzea ere, gerora.
|
|
|
Adibidez: pertsona batek bere lanagatik edo jarduera ekonomikoagatik 1.000.000 pezeta irabazten badu, murritz
|
lezakeen
gehieneko kopurua 250.000 pezeta litzateke.
|
|
|
Bilaketak bakarrik eskaintzen ditu, ez orrien karga mantsoago bihur
|
lezakeen
posta elektronikorik, chat ik edo kanal mordorik.
|
|
|
«Literaturak, ordea, gertatua bezala, gertatu gabea eta gertatu ote den ezdakiguna edo gerta litekeena adierazten digu; eta bere helburua ez da egia mugatueta aztertzea, baizik eta ederrak eta politak giza senean izan
|
lezakeen
hunkidura etaondorioak nolabait sorraraztea».
|
|
|
Haize zakartxoak errotik atera
|
lezakeen
txabolatxoan bizi da Sheela. Aita Sholapur herrixkatik etorri zen Delhira.
|
|
|
Gizonak bere burua munduan aurkitzen du, hemen gertatzen da âhemen suertatzen, gure artean esaten den bezalaâ nola eta zergatik ez dakiela. Jaiotzean piztutako argi harrigarria, mundu guztia beregana
|
lezakeen
 argia, ez da halaz guztiz ere, kanpotik eta barrendik inguratzen duen ezerezean, edozein haizetxok itzal dezakeen su ahul bat besterik, ezerezak luzaro gabe deuseztatu eta irentsi beharrekoa. Giltzape horretatik ezin irten ez ezaguera bidez, ez lurreko maitasun bidez:
|
|
|
Ez ote genuen guk, bestek eta nik, daitekeen, zitekeen eta litekeen, hotsak pixkaren bat aldaturik, behin eta berriro esaten eta entzuten? Ez ote, gainera, dezakeen, zezakeen eta
|
lezakeen
–Guretzat, daitekeen (eta besteak) non eta noiznahi aurkitzen dugun posibleren kide ziren; dezakeenak, berriz, eta orobat aldamenekoek," ahal izatea" adierazten zuten, diruz batez ere:
|
|
|
Antidemokratikotzat hartuko litzateke 1997ko uztaileko egunak bestela interpretatuko lukeena. Erabatekoa behar zuen hedabideen batasunak eta argi eta garbi azaldu behar zuen jarduera politikoan legitimitate demokratikoa eduki
|
lezakeen
esparru bakarra. Horri deitu zitzaion:
|
|
|
gizartearen eztabaida demokratikoa aberastu. Gatazka politiko biolento baten kasuan eta, areago, gatazka horren konponbidea ekar
|
lezakeen
eszenatokian bagaude, askoz erabakigarriagoa da oraindik ere hedabideek arrazonamendu demokratikoari egin diezaioketen ekarria.
|
|
|
Ostera, eredu estandarrak esperimentutik ateratako zenbait parametro aske ditu eta unibertsoaren teoria osatua izatetik urruti dago. Galaxien eraketarako beharrezkoa omen den neutrinoz edota balizko neutralinoz osaturik legokeen eta erradiatzen ez duen materiari materia iluna deritzo, eta haren aurkikuntza eredu estandarra baino haragoko fisikaren berriematea ahalbidetu
|
lezakeen
urrats garrantzitsua izango litzateke. Bestalde, eredu estandarretik kanpo dagokeen fisikaren berri ematen duten teorien artean hauek ditugu:
|
|
|
Hau tenperatura altuko supereroankortasuna dugu: Bednorz en eta Muller en esperimentuan erabilitako supereroalearen tenperatura kritikoa °C koa den bitartean, 1987 urtean °C ko tenperatura kritikoko supereroaleak aurkitu ziren, eta gaur egun lor daitekeen tenperatura kritikorik altuena °C koa dugu. Tenperaturahoriek giro tenperaturarekiko txikiak izan arren, laborategi guztietan eskura dezakegun nitrogeno likidoaz baliaturik lor ditzakegu, eta etorkizunean giro tenperaturan supereroankortasuna erakusten duten materialak aurkitu ahal izango dira, agian, horrek egungo gizartean sor
|
lezakeen
iraultza teknologikoa nabari nabaria delarik. Adibidez, gure etxeetako argiindarra ehundaka kilometro bidaiatu ondoren heltzen zaigu, zentral elektrikoek sorturiko energia gehiena bidean galtzen delarik.
|
|
|
Baina ezerezetik ez da ezer sortzen. Gainera, denbora hori erabat hutsa legoke, bertan une oro berdina litzateke eta, beraz, ez legoke munduaren hasierako unea determina
|
lezakeen
ezer. Eta beraz, munduak mugagabea izan behar du denboran.
|
|
|
–Nahiago dut biluzik, ene egiazko biluztasuna agerian utz
|
lezakeen
arropa uhar kario batez beztiturik baino!
|
|
|
Hil aurretik egundoko aurkikuntza egin zuen: medikuntza arloan ikaragarrizko garrantzia izan
|
lezakeen
formula bat. Bere kolaboratzaileen artean banatu zuen, pusketa bana emanez.
|
|
2002
|
|
|
Ez dut eraginik, ez pisurik, ez esperientzia nahikorik alderdian. Euskaltzaletasunean eta federalismoan benetan sinesten duen pertsona bat naiz, terrorismoaren desagerpenak ekarriko lukeen egoerak posibilitatu
|
lezakeen
abagunea sortzearen alde lanean ari dena. Artean, Donostia hiri zaila eta gaiztoa gobernatzeko egoera berezia bizi duen alkatea naiz, PP gobernukide izaki.
|
|
|
Kritika guztiak bilduko lituzkeen premisa bat aipatzea nahikoa da irakurlea arrastoan sartzeko; LSSIren atzean Internet kontrolatzeko nahia dagoela uste dute hainbat sektorek. Azter dezagun ordea, zer dioen legeak eta zer suposatu
|
lezakeen
. Isabel Hernandok Europako Komisioan lan egiten du teknologia berrien inguruko legeak aztertzen.
|
|
|
Kemenik gabeko eta itxuraren politika da funtsean. Euskal Sozialismo Berriaren ildoa izan zen euskal politikari «turboa» jarri nahi izan ziona, euskal politikaren ekimen aitzindaria, eta gure alderdia PPren estrategiatik aska
|
lezakeen
ildo ausarta. Guk, gure ildotik, PSE EEren esparru erabakitzailea defenditzen dugu, PSOEko idazkaritza federalarekiko PSE EE alderdi autonomoago bat, alegia.
|
|
|
Telebistari dagokionez, berriz," Arkupe"," Farenheit"()," Hitzaro"() edo 2001eko ekainerako 39 saio emitituta zituen" Sautrela" programak gogoratu nahi genituzke, besteak beste. Dena dela, zerrenda honek iradoki
|
lezakeen
baikortasuna pixka bat lehundu beharrez, esan dezagun prime time delakotik kanpo emititutako saioak direla gehienak26 eta iraunkortasunik eza izan ohi dela, ezbairik gabe, ahalegin hauek gainditu behar izaten duten erronka nagusia27 Salbuespen nabarmenena bertsolaritzari bultzada izugarria eman dion Hitzetik hortzera saioaren harrera bikaina izango litzateke.
|
|
|
Elikagaien aberaste generalizatua dela eta, erakunde hori bitamina eta mineralen gehieneko irenste onargarriaren maila zehazten ari da, nutriente jakin batzuen gehiegizko kontsumoak gizakiengan ondoriozta
|
lezakeen
eragin toxikoei saihets egiteko.
|
|
|
Geroari begira, ikasturte honen irekiera ofizialean aipatu izan zen legea aipatubeharra dago:, atzo hemen aipatuko zela uste nuen? Madrildik etorriko zaigunlegea, alegia, eta horrek euskarazko unibertsitate honetan izan
|
lezakeen
eragina.Lege horretan ez dira aipatzen berezko hizkuntza duten komunitateak. Beharbadahori guretzat gerta daitekeen okerrena da, aipatuak ere ez izatea.
|
|
|
Ñola antolatu bihar etziko baldintzei begira goi mailako ikas irakaskuntzaunibertsitarioa bultza
|
lezakeen
euskal sarea. Nire ustez, oraingo campuskeriatxokozaletik ihesi jo behar dugu.
|
|
|
Egindako ikerketak eta argitaratutako lanak aztertuz gero, antzeman daitekeezen, Foruak indarrean zeuden garaiari buruz (alegia, 1876ra arte herrialde, baskongadoetan?, 1844ra arte Nafarroan, eta Frantziako Iraultzara arte Ipar Euskal Herrian) eta hezkuntza politika eta lehen hezkuntzari dagokionez, Arabako, Nafarroako, Ipar Euskal Herriko eta Gipuzkoako kasuei buruzko lantxo batzuk baditugula10.Xehetasunez josiriko lanak ditugu; beraz, halako ikuspegi orokorrik bereganatu ezdutela esango genuke, eta gehienek jorratu dituzten gai nagusiak udal politika, irakasleria, ikuskaritza, eskolatzea, etab. dira. Bizkaiari buruzko lanik, tamalez, oraindik ez da egin, nahiz eta hutsune hori nolabait bete
|
lezakeen
lan orokorra badugun (Davila, 1995a). Lan horietan Euskal Herriko hezkuntza politikaren eta lehen hezkuntzaren ezaugarri diferentzialak aztertzen dira, estatuekin izandako harremanentenorean beti ere.
|
|
|
Bere burua botere eskandaluetan erraz aurki
|
lezakeen
estatu egiturarik baldin bada, hori segurtasun arloa da. Segurtasun munduan, bere berezko sekretua dela medio, zaila da kontrol gardena izatea; eta gauzak eskandaluen bidez jakitea, ia ezinbesteko bilakatu da.
|
|
|
hedabideek errituak ezarri dituzte gure artean; erritu horien arteko batek eguneko orduak zelan banatu ekarri digu, kasurako. Albisteen kontsumoa, esate baterako, pasarte garrantzitsua da gizarte modernoetako liturgia sozialean; eta gizarte aurreratuetan, pentsaezina da hedabideen jarduna baztertuta utz
|
lezakeen
kultura modernorik sortzea eta garatzea.
|
|
|
Izan ere ez da makala iluntasuna gauza hauek idoro behar diren oihanean, eta iritsi nahi dugun helmugarako ez da sarri zapaldutako bidezidorrik, eta bidexka ziurrak ere ez dira bidaztia geldiaraz
|
lezakeen
oztopo gabekoak izaten. Eta hauen artean da erabilera arrunteko hitz berrien eta zaharren arteko desadostasun oro:
|
|
|
Zer gertatuko litzateke semeak bere zatia erreklamatzen badu? Alarguna etxebizitzarik gabe uztea ekar
|
lezakeen
aukera hori aurreikusten du legeak. Hala, Zuzenbide komunean, eta irabazpidezko ondasunen araubide ekonomikoaren peko ezkontza bada, alargunak, irabazpidezko ondasunak banatuz gero, etxebizitza osoa jabari osoan eskuratzeko lehentasuna izango du, baina, hala badagokio, oinordekoei diruzko kalte ordaina emango die.
|
|
|
Sorgorturik eta gogogabeturik bezala zirudiena borrokan ikusi nuen bere buruarekin, bere indar hondarrak jokoan jartzen dituen naufrago ahituaren antzera, hondamenditik salba
|
lezakeen
ohol miragarriaren bila, fedearen eguzkia eguzki eklipse bat baizik ez denean. Munduko etsi osoarekin esan zidan:
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen aldarrikapena, nagusiki, joera politiko jakin batekin lotu izan denez, irakasle asko beldur da erakunde berria joera horren lan esparru bilakatuko ez ote den. Guraso askok, beren aldetik, ez lukete onartuko seme alabak istilu ugari eduki lezakeenun ibertsitate batera bidaltzea, ezta lan merkatuan bigarrenmailan geratzeko arriskua eduki
|
lezakeen
erakundera.
|
|
|
eta ez da asmatu zure urruntasuna neur
|
lezakeen
erlojurik.
|
|
|
" Jonek 17 irudi baditu, Soniak 5 emaiten dizkio..."). Gisa horretan, ez da kenketa automatikoki eginaraz
|
lezakeen
" seinale hitza" ger� tatzen. Azkenean, banaketa desberdineko egoera hau" neu� troagoa" da," ken" hitzaren preso izaitetik begiratuz.
|
|
2003
|
|
|
... subiranotasunaren zertarakoa aztertzen du, kulturalki plurala den herri gizarte batean. Horretarako saiatzen naiz, hitz horren jatorrizko esanahia eta gaur egun izan
|
lezakeen
legitimazio etikoa ikertzen, ondoren gure gaurko herri egoerari aplikatzeko.
|
|
|
Gure gureak diren sinesmenetan eragina izan
|
lezakeen
beste zeinahi gai bezala tratatu beharra dago hau ere, baina harrigarria da kristau fededun diren batzuk, aitzitik, ikerkuntza mota honen alde agertu izana: horrelaxe gertatzen da Erresuma Batuan, adibidez, ikerkuntzaren aldeko txostenak Oxfordeko apezpikuaren abala baitu.
|
|
|
Gasa itzal
|
lezakeen
aire korronterik izan ez dadin neurriak hartu behar dituzu, zeu beste gela batean baldin bazara, bereziki.
|
|
|
Ez dakit zer erran
|
lezakeen
, gaur egun, Frantziako Kolegioko Irakasle zenak, ez horren kideko ziren Sartre eta beste humanista handiek, baina pentsu dut beste orduko profeta askok bezala alda lezakeela bere solasa.
|
|
|
Hala ere, estatubatuarren aberriarenegunean argitaratu zen gogoeta horren osagairik interesgarriena(. Un nuevo actoren la escena global?. El Paisen, 2001eko uztailaren 4an) mundu osoko tokiantokiko kulturen iratzartzeaz egindako oharra zen, ohartarazten zuena berrezarpenhorrek fundamentalismo mota berri eta gogor bat ekar lezakeela, dibertsitatearenberpizkundea ekar
|
lezakeen
erraztasun berberarekin. Eta horri beste hau eranstenzion esandakoari. Espainian, Katalunia eta Euskal Herriak lurralderik gabekoEuropan beren kultura ondareari eusteko ahaleginetan dabiltza.
|
|
|
Enpresen interesak garaile ateratzen badira, Bizkaiko herrialdea 2005 urterako bihur daiteke Europako bigarren gune energetikorik potenteena. Lehengoarenpribilejioa Cadizeko probintziak izan
|
lezakeen
, han 11 proiektu energetiko iragarrita baitaude. Zergatik horrelako proiektuen zaparrada?
|
|
|
Gas etaelektrizitatearen hornitzaile nagusia izango da datozen urteetan baina horrekin batera Euskal Herriak energiaren gainprodukzioa eta kontsumoaren gorakada izangoditu eta modu honetan EAE eta Nafarroako planetan markatzen ziren helmugak, aurrezkitze eta eraginkortasunean, berotegi efektuaren inguruan, autohorniketaneta produkzioan, merkatuaren eragileen planengatik gaindituta izango dira etahorrek ondorio ekosozial latzak ekarriko ditu datozen urteetan. Beraz, gure kasuanmerkataritzaren globalizazioaren eta liberalizazioaren garaian, politika energetikoaren eragile nagusiak ez datoz atzerritik, askok pentsa
|
lezakeen
legez, gureetxean ditugu, berton jaio zirelako. Egia bada beste enpresa transnazionalekinlehian egon direla, ESB esaterako, kasu gehienetan partzuergoak lortu ditu, esaterako Texaco, BP Amoco edo Repsol IPFrekin beren negozioak partekatuz.
|
|
|
beste herrialde batean berrezartzea edo Irakera itzultzea, zein herrialdetatik ihes egin zuten”. Halaber, esan zuen herrialde arabiarrak pizgarri ekonomikoak eskaintzen dizkiela Irakera itzultzen diren pertsonei, “errefuxiatu horiek giza eskubideen urraketa larriak jasan ditzaketen leku batera itzultzea eragin
|
lezakeen
politika”. GKEak, gainera, “Saudi Arabiaren eta nazioarteko komunitatearen konpromisorik eza” salatu zuen, Golkoko Gerrak eragindako joan etorrien ondorioz.
|
|
|
Proiektu honen eskatzailea XTI da, lanbide heziketarako institutu bat, bere programan eguzki energiako gela bat sartu nahi duena. ESF abian jar
|
lezakeen
hirugarren proiektua El Puerto komunitatearen (Dominikar Errepublika) elektrifikazioa da, hornidura elektriko gutxi eta bizirauteko ekonomia duen eremua. Paduako San Antonio parrokiak proposatu du ekimen hori, eta Nazioarteko Lankidetzarako Espainiako Agentziak (AECI) finantzatuko luke.
|
|
|
Azken urteotan handitu egin da anemia ferropenikoa duten espainiarren kopurua. Egoera hori azal
|
lezakeen
arrazoietako bat “dieta miragarrien” gorakada da, oinarri zientifikorik gabea, elikagai taldeak ezabatzen baitituzte. “Burdina hemoglobinaren funtsezko osagaia da, odoleko globulu gorrietan dagoen proteina, eta oxigenoa biriketatik zelula guztietara garraiatzean datza haren lana.
|
|
|
Horien atzean, kontsumitzaile talde batek eta kontsumitzaile elkarte batzuek uste zuten zenbait produkturen informazio faltak, batez ere azido edo koipe horri dagokionez, nahi gabeko obesitatea edo espero ez den gaixotasuna eragin diela, eta kontsumitu duten produktuari buruzko informazio faltagatik sortu dela. Auzi uholde bati aurre egiteko eta epaileek informazioa ez emateagatik zigorra ekar
|
lezakeen
erantzukizunen bat ikusteko beldurrak bultzatuta, elikadurako multinazional handi batzuek informazio kanpaina bat egin dute beren produktuen onurei eta arriskuei buruz, kontsumitzaileak erabaki dezan zer jaten duen eta zer jaten duen. Elikagaien etiketako arriskuen informazioak kontsumitzaileari ematen dio erantzukizuna Enpresa horietako batzuek lotura zuzena dute zigarroen fabrikazioarekin.
|
|
|
Elikagai funtzionalei buruzko arauketarik ez dagoenez, zalantzazko legezkotasuna duten alegazio horietako asko elikagai jakin batzuen gainean ere egin dira, oinarri zientifikoa behar bezala egiaztatuta ez badago edo ez badago ere, eta horrek kontsumitzailearen osasuna eta segurtasuna arriskuan jartzen baditu. Pilar Farjas Abadíaren, Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentziako zuzendari exekutiboaren, iritziz, deserregularizazio egoerek «informazio kontraesankorrak ugaritzea errazten dute biztanleriarentzat hain sentikorra den eremu batean, hala nola osasunean», nahiz eta hipererregulazio batek onura ekar
|
lezakeen
aurrerapen teknologikoak sartzea «eragotzi edo zaildu» dezakeen. Zalantzarik gabe, kasu zehatz honetan Zuzenbideak ez du jakin elikagaien industriaren garapenari egokitzen, ustezko iruzur egoerak ahalbidetuz, osasun publikorako arrisku larria ez denean.
|
|
|
Proportziozkoa izan behar du eta, inola ere ez, legez ezarritako gehienekoak gainditu. d) Beti eskatu behar dugu sinatzen dugun kontratuaren kopia, non jasoko diren kobratuko diren komisioak eta, batez ere, aukeratutako funtsaren eredu zorroa. e) Kontuan izan behar dugu, kudeaketa batzordeaz gain, beste batzorde batzuk ere badaudela, hala nola, produktua bertan behera uztea. Jasota balego, ez sinatzea litzateke; bestela, neurri batean, produktu edo kudeatzaile horretan jarraituko genuke, dirua itzultzeko eskaerak ekar
|
lezakeen
penalizazioaren ondorioz. f) Arretaz irakurriko dugu kudeatzaileak aldian aldian bidaltzen digun informazio liburuxka. Bertan, funtsaren bilakaeraren berri emateaz gain, aplikatzen ari zaizkigun batzordeen berri ere ematen da.
|
|
|
–Heriotzara kondenatuak iragana tximistargi kolpe batez ikus
|
lezakeen
moduan ikusi nuen –jarraitu zuen–, emakumeak gurtu edo idolatratzeko gai izanik ere, ez zela egundo gauza izango inor maitatzeko, inorengatik sufritzeko, eta urte batzuk lehenago ni neu debozioz laztantzen ninduenean ere, artelan baten azala ukitzen den gisan ukitzen ninduela, zerbaiten ordezkapen edo bere asmazioetako izaki bat nintzelakoan beharbada, inoiz neu nintzena atzematera irit... Beti iruditu izan zait literaturak ordezkatzen ziola bizitza, benetan sentitzeak edo beldur ematen ziolako seguruenik.
|
|
|
Herritarrek euskararen mundura hurbildu behar baldin badute, zelanbaiteko erakargarritasun praktikoren bat atzeman dute hizkuntzan. Inor ez da inon sartzen baldin eta ekintza hori justifika
|
lezakeen
argudiorik ez badu. Justifikazioa praktikoa izan daiteke, alegia:
|
|
|
antzua izango da sagarrik ematen ez duen sagarra; aldiz, sagarrik ematen ez duen makala ez da antzua izango, ez sagarrik ez emateagatik behintzat (nahiz eta herri honetan, batek daki). Era berean, ez da antzua bularrik eman ezin
|
lezakeen
gizasemea. Ezta olerki idatzirik utzi ez duen bertsolaria.
|
|
|
Eta bidea urratsez urrats egiten denez, badirudi euskaraz biziko den campus bat sortzea dela bidean irabazi beharreko beste koska bat. Unibertsitatea eta euskara egokiago ezkontzeko bidean, egungo egoera gainditzeko modua eskain
|
lezakeen
proposamen bideragarria iruditzen zait euskara hutsez biziko den campus autonomo berri bat sortzea. Lehenago ere proposatu izan dut campus euskalduna.
|
|
|
Gizarteak erakutsitako konpromisoaren itxaropen hazia eta politika ofizialak bere horretan jarraitzen duela baieztatzeak eragin
|
lezakeen
etsipenaren artean gauden honetan, lanerako ilusio berritua eta zenbait arlotan goia jo ondoren (matrikulazioa, helduen euskalduntzea, unibertsitatea...) erabat maldan behera abiatu aurretik zuzendu beharrak estututa, asmoz handi eta baliabideetan urriago, egunerokotasun horren testuinguruaren orrazketak present beti baina aipatu gutxitan aipatzen direnak jaso ditut zertzelada batzuetan.
|
|
|
Orain ordea ez da erdeinuan gelditutako izena baino. Bigarrenik gizaki bakoitzaren itxura biribila zen, bizkarra eta saihetsak biribilean zituela; lau esku zituen eta hankak eskuen modura, eta bi aurpegi lepo biribil baten gainean, zeharo elkarren antzekoak, eta 190 elkarri bizkartuta zeuden bi aurpegien gainean buru bakarra, eta lau belarri eta bi sexu organo, eta gainerako guztia batek hauetatik irudika
|
lezakeen
moduan. Eta zuzen zebilen orain bezala atzera ala aurrera joan nahi zuenean, eta azkar korrika egitera oldartzen zenean itzulipurdika dabiltzanak bezala zebilen hankak zirkuluan biratzen zutik erori arte, eta orduko zortzi hanka haien gainean jira-biraka azkar zebilen.
|
|
2004
|
|
|
Bietarik izanen da, baina Miarritzeko auzapezak soziolinguistiko inkestaren emaitzen agerpen publikoa bere debekuaz trabatzen duelarik justu IPE horren sortzea aitzin, nekez ulertzen den jarrera da. Ustez, politikan sekula deus ulertu baldin badut bederen, arras memento onean etor zitekeen emaitza katastrofikoen aurkeztea aterabide batzu obra
|
lezakeen
IPE bat sortzen ari delarik, botere publikoen iniziatibaz gainera. Gatu honek baduke beste buztanik, eta buztan horren korapiloa ez ahal da izanen euskararen garatzerik ez dutela nahi...
|
|
|
Ez dago definizio zehatzik, unibertsalki onartua denik, kontzeptu batez mintzo baikara eta ez elikagai multzo batez. Izan ere, pentsamoldea aldatzen ari da pixkanaka eta elikadura zuzenari baino, elikadura optimoenari erreparatzen zaio gaur egun. Karbohidrato, proteina, bitamina, mineral eta koipeak behar diren tamainan hartzen ote ditugun axola bazaigu ere, arreta handiagoa ipintzen zaio gaixotasunen arriskua txikitu
|
lezakeen
elikadurari.
|
|
|
Eta toxikazioa gero eta handiagoa da, geure arteko zatiketa eragiteko. Horregatik beharrezkoa zaigu kohesioa posible egin
|
lezakeen
balioa. Eta nik begirunean daukat jarrita itxaropena.
|
|
|
Anoeta bete zen, Batasunak proposamena plazaratu zuen, eta kontrako iritziek jarraitu zuten. Baina, halako batean, iritzi kualifikatu batzuek zerbait interesgarri ikusi omen zuten »PSE EEren aldetikoa, deigarriena», eta kontrako jarreran zeudenak, nabarmenkiro, zerbait positiboa ekar
|
lezakeen
izpiren bat ere ikusten hasi ziren. Egun apur batzuetan kontrako eta aldeko iritziak batu ziren.
|
|
|
Horretara, irabazteko asmoz, arriskua sor
|
lezakeen
negozio bat ustiatzen duenak eragiten dituen kalteen erantzule delako argudioa ahuldu egiten da.
|
|
|
Honelako aseguruen helburua, onuradun izendaturiko familia edo pertsonari, herentziaren gainerakoa ukitu beharrik izateke, aseguratuaren heriotzak ondoriozta
|
lezakeen
diru sarreren galera konpentsatzeko moduko kapitala, eta herederoei ondasunen transmisioen gastuak ordaintzen edo zorrak nahiz hipotekak ordaintzen lagunduko dien diru kopurua ematea da.
|
|
|
Horrek, marxismoaren eskema hura geureganatzea zilegi baldin bazaigu, zera esan nahiko luke: alegia, gainerako gizarte instantziekiko harreman sarean berariazko gizarte dinamika propioz funtziona
|
lezakeen
saila dugula euskalgintzarena.
|
|
|
Horra hegemoniaren beharra: hemen eta orain, honek horrek baino eskubide gehiago du, han hark izan
|
lezakeen
gisa bertsuan. Herri nortasun bereziak zaintzeko estrategiak hegemoniaren premia berezkoa du; gainerakoan, izan ere, inperialismoaren zurrunbiloak bestelako izateko ukoaren menderatze logikara garamatza.
|
|
|
Gaitegi berberean segituz, ikus dezagun orain euskararen glotopolitikak Euskal Herriaren beraren burujabetzarekin izan
|
lezakeen
uztardura. Beste gai askotan bezala, hemen ere arras bestelakoak ditugu euskaltzaleok iritzi planteamenduak:
|
|
|
esan nahi eta esan ezina?. Esan nahi eta esan ezina, dio Anjel Lertxundik?, horixe da, ezer izatekotan, hiztun batek bizi
|
lezakeen
trajediarik lazgarriena. Begira dezagun geure inguruan:
|
|
|
Izan ere, neurri batean, ia edozerk aldarrika dezake izaera autoeratua. Mailamikroan ulerturik, edozein gizarte sistemak neurriren batean erabil
|
lezakeen
antolatze formula bat dela uler liteke. Baina, esparruren bateko autonomia mailaren batduen edozeri autoeraketa deitzen badiogu, kontzeptuak bere indarra galduko du, errealitate desberdin eta eraldatzaileak izendatzeko.
|
|
|
Haren iritziz, zuzentarau hori aldatzen ez den bitartean eta, beraz, Espainiako “energia berdearen” jatorri bermeei buruzko berariazko araudirik ez dagoen bitartean, energiaren jatorri “berdea” (berriztagarria) bermatzen duten ziurtagiriei buruzko negozio juridikoen baliozkotasuna ala ez aztertu da, Espainiako ordenamendu juridikoan xedatutakoa eta kontsumitzaileen eta enpresen borondatearen autonomia askearen printzipioa kontuan hartuta. Kontsumitzaileari iruzur egitea Irizpide horretatik abiatuta, CNEk, Iberdrolaren kanpainan, kontsumitzailea engainatzera eraman
|
lezakeen
informazioa atzematen du, energiaren jatorriari, konpainiak bezeroekiko dituen betebeharrei eta hornidura puntura iristen den energiari dagokienez. Haren iritziz, Iberdrolak “argi” adierazi lioke kontsumitzaileari erosten duen energia ez datorrela nahitaez iturri berriztagarrietatik, baizik eta enpresak “ziurtagiri berdearen” bidez egiazta dezakeen gauza bakarra dela “tokiren batean”, bezeroak erosten duenaren baliokidea den “energia berde” kantitate bat sortu dela.
|
|
|
Informazio paneletan bolantea arretaz erabili behar dela gogorarazten duten mezuak zabaltzeak, kalifikazio altua izan arren, eragozpen batzuk ditu: AEAk gidarian sor
|
lezakeen
«despistaz» hitz egiten du, eta AECk, berriz, automobilistarentzako mezuen balizko errutinizazioaz, «beste neurri batzuekin indartzen ez bada». Azpiegiturak eta prestakuntza Gidaria ibilgailutik atera eta galtzada okupatzen duenean txaleko islatzailea erabiltzea eta hiru urtetik beherakoek edo metro eta erdira iristen ez direnek haurrei eusteko sistemak erabiltzea dira gidariari zalantza gehien sortzen dioten bi gailu berri.
|
|
|
Glukosa, giltzarri izan daitekeena Berriki egindako ikerketa baten arabera, emeak egoera hobean badaude ernaldiaren hasierako etapetan, ia beti arrak erditzen dira. Elissa Cameron Nevadako Unibertsitateko ikertzaile batek esan du hipotesia argitzeko bidean aurrera egin
|
lezakeen
gakoa aurkitu duela. Esan duenez, glukosa litzateke gakoa.
|
|
|
Nolanahi ere, ez dut uste honezkero inor gai denik gerra gelditzeko. Tira, kontua da orain herrialde demokratikoek ez dutela bakea are arrisku larriagoan jar
|
lezakeen
ezer egiteko asmorik. Egin kontu ingelesek afera hau beren gain hartu eta gaizki ateratzen zaiela.
|
|
|
Baina, gola deskribatu aitzin, esan dezadan, jokaldia bere osotasunean ulertzeko, Obelix ezizeneko mutila zuela Enekok markatzaile, gazte indartsu bat, Enekori burua ateratzen ziona; partidan ikusi zenaren arabera, bestalde, zalantzan jartzeko modukoa da mutil hura futbolari ala aizkolari izateko bidean ote duten txuri urdinek, edo bi ofizioen arteko sintesia lortzeko bidean, Errealaren eskola zaharreko defentsa sutsuak –Gorriti, Martinez eta enparauak– eredu. ...bili zitzaion, bada, Obelix Enekori, egurra handik eta egurra hemendik, harik eta aipatutako bigarren zatiko une gogoangarri hartan Enekok Obelix hanka zabalik ikusi eta tunela egin zion arte, defentsari gerrako aizkora ateratzeko astirik eman gabe; gero, atezainaren aurrean jartzen zela, keinua alde batera eginik, bestetik jaurti zuen baloia, garaipenaren gola sartuz, artista batek baino ezin sar
|
lezakeen
moduan.
|
|
|
Hala ere, bi bide hauei esker ezagutu daiteke gizakien eta piztien artean dagoen aldea. Zeren ondo gauza nabarmengarria baita ez dagoela inon hain gizaki abereturik eta kirtenik (zoroak ere kontuan izanik) gai izango ez dena zenbait hitz elkarrekin josteko eta diskurtso bat osatzeko bere pentsamenduak adierazi ahal izateko; eta, ostera, ez dagoela antzerako zerbait egin
|
lezakeen
animaliarik, ezta perfektuena edo zorion handienean jaiotakoa ere.36
|
|
|
Ferminen aurpegi erdi izutu, erdi eskandalizatuari erreparatu zion, ondoan Jexus Marirena: burlatsua iruditu zitzaion, ikurrina paratzeak jendearengan sor
|
lezakeen
erantzun desegokiaren esperatzeak libertituko bailuen.
|
|
2005
|
|
|
Normalizazio politikoa bideratu
|
lezakeen
marko berri batek herri bezala dagozkigun eskubide guztien bideratze praktikoa suposatu ez arren, abertzaleon arteko herri ikuspegi bateratua sendotzea posible egin behar du eta euskal aberrigintzaren eztabaida eguneroko proiektu eraginkorren mailara ekarri behar dugu ekonomia eta enpresa, gizarte eta kultura eta politikaren alorrean. Normalizazio politikoa dagoeneko ez da bidearen amaiera, baizik eta bidea egiten jarraitu ahal izateko ezinbesteko tresna.
|
|
|
Bideak berak manatzen dituen legeak direlakotz. Bihurgune batean aitzintzea haizu dela erabaki
|
lezakeen
legerik ez da asmatzen ahal.
|
|
|
Errugbilariak aldiz handi eta pizua. Zaldi lasterrak laket zaizkion aitak, errugbilaria eman
|
lezakeen
ernamuina bota beraz?
|
|
|
Gaur egun aldiz barnekoa. Ez dut ikusten, goiti berriz abiatzea ekar
|
lezakeen
zer aldaketa izaten ahal litekeen.
|
|
|
Besten jakitateaz baliatzen. Bizia ote liteke gure aitzinekoek ikasiaz axolatu gabe, bakoitzak zerotik hasi eta egin
|
lezakeen
gauza bakarra. Bixkotxa baten huts egitea nehori ez diogulakotz galdetu nola egiten den, paso.
|
|
|
Ebanjelioa baztertu eta, ez dut ikusten kontsensus minimo bat egin
|
lezakeen
beste deusik. Ez ote ditu bere frogak eginak 2.000 urtez?
|
|
|
Anartean emazteak gauza bera egin dezan onartzen dugu? Sekulan jakiten balu (jakiten ez denik ez baita!) zer egin
|
lezakeen
gogoan pasatu dugu. Horrek zer ondorio lukeen, hain maite ditugun gure haurrenzat pizatu dugu?
|
|
|
Fabrikatzaileak adierazitako oktanajeko gasolina kontsumitzea eta erregaiaren kontsumoa aldian behin ikuskatzea, ibilgailuak akatsik izan ote
|
lezakeen
zainduz.
|
|
|
Famili eredu berri horretatik gizartea gehien asaldatzen omen dena ez da existitzea edo gizartean pixkanaka ugaltzen joatea, bertan haziko diren seme alaben baitan formatu horrek izan
|
lezakeen
eragina baizik, hots, pertsona diren aldetik garatzea, eta eredu honek haurren psikean negatiboki eragiten duen ala ez.
|
|
|
Ohartzen da, halaber, Mendebaldeko jatetxeetan dauden medikuek, ohore eta salbuespen bakanak izan ezik, ez dutela zerikusirik turista batek Cantón eskualderako bidaian dastatu dezakeenarekin. Eta Cantón esaten dugu, zalantzarik gabe erreferentzia eremua baita, Txina oso handia baita, eta haren ohiturak, hizkuntzak eta lehengaiak Cadizko plater eskandinaviar batek egin
|
lezakeen
bezain desberdinak baitira. Azken datu bat txinatar zaporeak ezagutzen hasi aurretik:
|
|
|
Esate baterako, Cervantesen biografiaren argi itzalak arakatzen ibilitakoek isilean gordetzen dituzte haren balizko jokaera homosexualaren zantzuak. Ez da noski halako garrantzia eduki
|
lezakeen
ezer, baina hainbeste mintzaldi eta idazkien artean agertu behar litzatekeen puntu bat izan behar luke. Horrelako kontuak, gure artean eta ahapeka baizik ez dira aditu.
|
|
|
Nire ustez, ordea, euskarak, euskal hiztunen komunitateak iraungo badu, ezinbestekoa du bere inguruan onarpen edo adostasun zabal hau ematea gure gizartean. Gaur eta hemen zail egiten zait imajinatzea nola biziraun
|
lezakeen
euskara hutsean bizi den komunitate txiki batek erdaldunen itsaso luze zabalean. Jarrai dezadan, beraz, aurrera.
|
|
|
– Harrigarria dela gero, titi pare batek eduki
|
lezakeen
indarra...!
|
|
2006
|
|
|
PPk aldiz, akatsak konpontzeko prest zegoela esan zuen, baina ez herri elebakar eta baztertzailea lortzeko. Aralar ez zen ados diagnostikoarekin, nahiz eta proposamenaren atzean egon daitekeen espirituarekin bat egin
|
lezakeen
.
|
|
|
Halere, ez da helburu politikorik, funtsezkoetan funtsezkoena izanagatik, zuzenean prozesu baten azken xedetzat jo litekeenik. Gure izate indibidual hutsetik ondoriozta daitekeen moduan, baita herri gisa ere, prozesu baten ezinbesteko parte gara, inork ezin mentura
|
lezakeen
prozesu batena, prozesuak etengabe zimendatzen baitira. Horren ondorioz, ez indarrean dagoen erregimenaren jarraipena, ez erabakitasun askea, ezta independentzia ere, ezin dira prozesu zehatz baten azken xedetzat jo, taldean zein banaka izan.
|