|
2001
|
|
|
Hitzen eremuan (eta eremu hau har
|
dezakedan
bezain zabal hartu nahi dut, behar baino zabalago estu estuan) aspaldidanikakoa dugu katramila eta saltsa. Aspaldidanikakoa eta, halaz guztiz, alderdi batekoa.
|
|
2002
|
|
|
Batetik, desagertzen ari dira, baina bestetik inoiz baino beharrezkoagoak dira. Agian hori ez da lehen itxuran eman
|
dezakeen
bezain absurdoa. Formula batera murriztearren:
|
|
|
Kontua larriago izango da, gainera, jendea euskararen kontrako jarrerak hartzen hasten baldin bada. Eta has daiteke, batzuek zapalketaren sinbolotzat har
|
dezaketen
bezain laster.
|
|
|
Autobideek zeharkatutako auzo amaigabeak, beroa, gustu txarreko neon argiak... Los Angelesen bizitzea ez da Beverly Hillsen ibili ostean eman
|
dezakeen
bezain samurra, diruduna ez bazara behinik behin.
|
|
2003
|
|
|
Haren kalkuluen arabera, arrantza industrialak espezie baten biomasa (populazioaren bolumena) %80 inguru murriztu dezake 15 urte eskasean. Arrain handiak ugalketa tasa handitzeko gai badira ere gehiegizko arrantzaren ondorioak konpentsatzeko, murrizketaren ondorioak ekosistema jakin batean dauden populazioak higadura genetikoa bezalako faktore naturalek kalte
|
ditzaketen
bezain bortitzak izan daitezke. Bestalde, arrainak bereizi gabe harrapatuz gero, arrain handiek ezin dituzte heldu diren tamaina eta pisuak lortu.
|
|
2005
|
|
|
Elkarren aurkakoak direla ere esan genezake. Batetik, pilota ez omen da kanpotik eman
|
dezakeen
bezain euskalduna. Hasteko, gaur egun inoiz baino pilotari erdaldun gehiago dago goi mailakoen artean.
|
|
|
Ohartzen da, halaber, Mendebaldeko jatetxeetan dauden medikuek, ohore eta salbuespen bakanak izan ezik, ez dutela zerikusirik turista batek Cantón eskualderako bidaian dastatu dezakeenarekin. Eta Cantón esaten dugu, zalantzarik gabe erreferentzia eremua baita, Txina oso handia baita, eta haren ohiturak, hizkuntzak eta lehengaiak Cadizko plater eskandinaviar batek egin
|
lezakeen
bezain desberdinak baitira. Azken datu bat txinatar zaporeak ezagutzen hasi aurretik:
|
|
2006
|
|
|
herritar xehearen patrika gizentzeak zerikusi handia izan du olgetako nautika berpiztean. Dena den, ez da eman
|
dezakeen
bezain zaletasun garestia. Ontzi gehienek auto baten prezioa dute, eta kirol portuetako amarralekuen alokera ia edonoren esku dago.
|
|
|
Baina gure aurkikuntzak iradokitzen du ahulagoak izan daitezkeela orain arte uste zena gehiegi ustiatzeko. Ikus
|
dezakegun
bezain urrun, ez dago marrazoen erreserba ezkuturik ozeanoko abisu sakonetan”. Eskoziako zientzialariek datu eta erregistro ugaritan oinarritzen dituzte beren ondorioak, bai eta Islandia eta Azores artean, 2004an, Atlantikoko itsaspeko mendikatean egindako espedizio handi batean bildutako informazioan ere.
|
|
2007
|
|
|
Distopien unibertsoa, zorionez, ez da liburu bik osa
|
lezaketena
bezain murritza. Hamaika lan bikain eman ditu generoak.
|
|
2008
|
|
|
Uste dugu egunero, oharkabeko hainbat elkarrizketa etnometeorologiko izaten dugula, eguneko eguraldiaz mintzatzen gara, asteburuko iragarpena hizpide izaten dugu, telebistako eguraldi iragarleak adi adi entzun eta ikusten ditugu, tenpora kontua apurka apurka ikasten dugu eta sarri kontatu edo irakurri izan dugu zer nola eragiten dion Mari jainkosak Euskal Herriko eguraldiari. Gainera euskara, hizkuntza gutxiagotua izanez, edo ez dakigulako, edota alboko erdaren estutzea ezin bortitzagoa delako alor honetan erabil
|
genezakeen
bezain ondo ez dugu erabiltzen. Mendeen joanean metaturiko hainbat berba eta esapide, gure hitz altxorra, ahantzi samarturik dugu eta uste dugu gauza berriak asmatu baino lehen, geureari eutsi behar diogula.
|
|
|
Nola azaldu, bestalde, euskara erlijioaren hesi bazen, Azkueren Ardi galdua eleberriko indianoak (1918) Ameriketan euskara gorde baina fedea galtzea? Ikusten denez Azkuerentzat euskara eta fedea ez zeuden hasieran eman
|
zezakeen
bezain estu lotuta, erlijio gabe euskarak iraun baitzezakeen eta euskarak iraun arren erlijioa galdu. Euskara, beraz aldagai autonomoa zen, eta autonomoa ez ezik bere baitan interesgarria.
|
|
2009
|
|
|
Errepresioaz gain, atzerriratzearen gaia ere asko landu da azken aldi honetan.Erbestearen gaineko lanen askotzea azaltzeko, seguruena, gorago emandako arrazoiek balio dute eta pairatutako sufrimenduak uxatzeak zeresan asko du ugaritzehonetan. Horren froga delakoan gaude atzerriratzearen gaineko lan batzuk kritikoak izatea mugez haraindi bizi izan zen historiarekin eta ez izatea honelako lanekgarai batean izan
|
zezaketen
bezain joera adikorra errepublikanoek erbestean sortuzituzten erakundeekin.
|
|
|
Iaz oporretara joan zirenen %40k baino gehiagok bidaia gutxienez hiru hilabete lehenago planifikatu izana ziurtatu zuten. Ez gara, beraz, pentsa
|
genezakeen
bezain baldarrak, antolatugabeak eta zuhurrak. Pragmatismoak eta aurreikuspenek inprobisazioaren gurtza tradizionalaren eremua irabazten dute, motel baina irmo.
|
|
|
Partida eskura genuenean sartu ordez, gehiegi itxoin dut?. Philippe Saint Andre Touloneko entrenatzailearen damuek argi erakusten dute Toulonek ez zuela markagailuak pentsatzera eman
|
dezakeen
bezain urrun izan garaipena.
|
|
2010
|
|
|
—Jainkoaren handia!, harekin bitez bedeinkapenak, pentsa ere ez
|
dezakean
bezain ederrak. Siria-koak baino handiagoak eta ñir ñir dagitenak, azkonak bezain arinak eta beti xahu eta garbi egoten direnak, zeren paradisuko gameluek ez baitute gorotzik egiten.
|
|
2012
|
|
|
Gero beste pixka bat hartu eta ordubetez edo bi orduz ronetan beratzen utzi nuen, eta oherakoan handik pixka bat edatea erabaki nuen. Azkenik, sutontzi batean erre nuen beste pixka bat, eta sudurra haren kearen ondoan jarri nuen, bai kea eta bai beroa jasan ahal
|
nitzakeen
bezain luze, ia ito arte.
|
|
|
Uztailak 4 Biblia hartu eta, Testamentu Berrian hasita, zinez hasi nintzen liburua irakurtzen, eta goizero eta gauero tarte batean hura irakurtzeko erabakia hartu nuen, atal kopuru jakin bati lotu gabe, nire gogoak irakurketan iraun
|
zezakeen
bezain luze. Eginkizun horretan arretaz hasi eta berehala, bihotza erabat eta benetan atsekabetu zitzaidan, nire iraganeko bizitzaren gaiztakeriengatik.
|
|
|
gizonak
|
dezakeen
bezain infinituak, berdin dira
|
|
|
Ez al du aski gizakiak irudimenak entelegatu ez
|
dezakeen
bezain luze den giza kate baten segidako begi izate hutsarekin?
|
|
2013
|
|
|
Erosketa zorroa besotik zintzilik daramala Ulisoko plazako jendearen artetik igaro da Segoa zelatari ohia. Ez ikusiarena egiten diote, begiratuko ez baliote bezala; baina egiazki ez daude liskarraren istiluak eman
|
lezakeen
bezain oharkabe. Atzetik hurbildu eta zera esan dio norbaitek zuhurki:
|
|
2014
|
|
|
«Intimitatea berehala egiten da han, esan nion?. Gizon batek beste bat ezagutu
|
dezakeen
bezain ondo ezagutzen nuen nik».
|
|
|
Objektu baten lekua edo posizioa aldatzen bada, objektu hori higitzen ari dela esaten dugu. Baina objektu bat geldirik dagoen ala higitzen ari den erabakitzea ez da irudi
|
dezakeen
bezain kontu sinplea. Demagun martxan doan tren batean eserita zoazela, geldirik.
|
|
2015
|
|
|
Zatozte, benetan behar zaituztet. Tokia ez da imajina
|
dezakezuen
bezain beldurgarria. Ez duzue nire konfirmaziorik behar, sakelakoa noizean behin bakarrik piz dezaket eta".
|
|
|
Hala ere, udalerri euskaldunak ez dira hainbatek pentsa zezakeen edo udalerri horien izendapenak berak(" udalerri euskaldunak") aditzera eman
|
dezakeen
bezain euskaldunak. Hona hemen hori argi uzten duten bi datu:
|
|
|
Ele haiek nire memoriatik haratago daude; garrasi hura nire memoria hasi baino lehenagoko gertakaria da. Isilunea, ordea, oroit
|
dezakedan
bezain urrun hasten da. Sukalde eraitsi hartan lehertutako isilaldia jarauntsi nuen; oraindik gorputzeko barrunbeetan daramat.
|
|
2016
|
|
|
Edozein modutan ere, eta pentsa daitekeenez, Orixeren irakaskintza edozein literaturazalek desira
|
lezakeen
bezain sakona eta aberatsa zen. Patxi Altunak, Orixeren mendeurrenerako ondutakoan, Juanito Goikoetxea josulagunak Tuteran Orixerekin ikasi zuen ikasle batengandik Deustun 1966.ean jaso testigantza eskaini zigun:
|
|
2017
|
|
|
339. Udalerri euskaldunak ez dira hainbatek pentsa zezakeen edo udalerri horien izendapenak berak(, udalerri euskalduna?) aditzera eman
|
dezakeen
bezain euskaldunak. [?] Etxeko erabilerari buruzko datuek ere agerian uzten dute udalerri euskaldunetan bi hizkuntzen indarra nahiko parekatua dagoela gaur egun.[?] Udalerri euskaldunen egungo egoera soziolinguistikoari erreparatuta, esan behar da udalerri multzo horren egoerak gehiago duela elebitasun egoera orekatu samarretik euskararen erabateko nagusitasunetik baino?.
|
|
|
Myrak, noski, espezial tratatu zuen. Ez erabat ondo, bai bait zekien gaua putetxean pasea zuela, pasa zezakeen leku bakarra, bestalde?, baina andre batek gizon prestua zirkunstantzia haietan har
|
zezakeen
bezain ondo bai. Zerbait jateko esan eta esan aritu zitzaion, eta Kenek ezetz, ixtimatzen ziola, baina goizean kafe piska bat besterik ez zuela hartzen eta ez zuela inoiz ezer jaten esaten zion, eta horixe aski zuela.
|
|
|
Belaunaldi honetan aita batek eta bere alabek izan
|
zezaketen
bezain estua zen gure arteko harremana. Ez dut bere kuttuna nintzenik esango.
|
|
|
Ileko kizkurrak apaindurik ditu. Azala koipetsu eta heze, Kristofen laztan eta musuek gora eta behera irrist egin
|
diezaioten
bezain limuri. Eta ezpainak margoturik, gorri biziz, aluko horiek ere gori dituela zeharka adierazi nahi balu bezala, Kristofen mihi asekaitzari eskaintzeko prestu.
|
|
2018
|
|
|
Batzuen kaltea besteen onura dela esaten dute. Kasu honetan, baina, kaltetuak eta onuradunak zeintzuk diren zehaztea ez da eman
|
dezakeen
bezain erraza. Egia da akzioen kontua dela eta BAH galera ekonomiko handia pairatzen ari dela, baina orain arte lortu dituen irabaziak herritarren oinarrizko eskubide baten urraketaren emaitza direla kontuan hartuta, istorio honetan BAH kaltetua baino gehiago onuraduna izan dela ematen du.
|
|
|
Legeari men egin eta gero, Herculine «gizon» bezala bihurtzen da legeak berretsitako subjektua, eta, hala ere, genero kategoria ez da hain malgua, ez behintzat Herculinek Ovidioren Metamorfosiei egindako erreferentziek pentsaraz
|
lezaketen
bezain. Bere diskurtso heteroglosikoan, zalantzan jartzen du generoaren aurretikoa litzatekeen edo generoz alda litekeen «pertsonaren» ideiaren bideragarritasuna.
|
|
|
baduela osotasun bat generoaren aurretik eta gizartearen aurretik. Bestalde, Lacanen «aitaren legeak» eta Irigarayren aginte falogozentriko monologikoak singulartasun monoteista baten marka daramate, baina agian marka hori ez da beren azalpenen suposizio estrukturalistek aditzera eman
|
lezaketen
bezain «bat» eta unibertsala kulturetan zehar.
|
|
|
Beauvoirrentzat generoa «eraikia» da, baina bere formulazioan agente bat dago inplizitu, cogito bat, nolabait genero hori bere gain hartzen duena edo bereganatu egiten duena, eta, printzipioz, beste generoren bat har lezakeena. Beauvoirren azalpenak pentsaraz
|
lezakeen
bezain aldagarri eta borondatezkoa ote da generoa. Hautu mota bat baino ez da orduan «eraikuntza» hori?
|
|
2020
|
|
|
Sinatzaileen artean zeuden Jose Maria Satrustegi, Martin Ugalde, Gabriel Celaya, Manuel eta Juan Mari Lekuona, Eduardo Chillida, Agustin Ibarrola, Nestor Basterretxea, Idoia eta Bernardo Estornes, Juan San Martin, Jesus Altuna, Edorta Kortadi, Amelia Baldeon eta Mikel Atxaga. Sinatzaileen profil politikoa ez da zenbaitek iradoki
|
zezakeen
bezain uniformea, eta ebidenteagoa da profil horietan dagoen dimentsio kulturala: antropologiaren, kulturaren eta artearen esparruko langile ezagunak dira eta, hain zuzen, agiriaren zenbait pasartetan nabaria da ohar historiko eta antropologikoen presentzia.
|
|
|
Azurmendiren testuek norabidea markatzen dute; alabaina, euskal ikertzaileei dagokie pentsamendu hori ikerlerro ezberdinetan garatzea. Asmo hori praktikara eramatea, ordea, ez da hasiera batean eman
|
dezakeen
bezain erraza. Bidean hainbat galdera sortzen dira.
|
|
|
Erranaldiak berridatz
|
itzazu
bezain erabiliz.
|
|
2021
|
|
|
Maila adierazten duten perpausetan bezain da aldi berean kuantifikatzaile eta osagarriaren bideratzaile dena. Pentsa daiteke baino... ago morfemaren pare hemen bez... (h) ain formak ditugula (zurea bezain handia multzoan, esate baterako, hain handia izango litzateke multzo kuantitatiboa eta zurea bezkonparazio sintagma), baina morfema biak batean urtu direnez, esan
|
dezakegu
bezain morfemak osagai bien lana egiten duela, eta, hortaz, multzo aniztuna osatzen duela, ezkerrean erreferentziazko eta eskuinean konparazio ardatza dituena: zurea bezain handia.
|
|
2022
|
|
|
Agian horregatik maitemindu nintzen Noarekin nire burua irrigarri uzteraino? Eta segitu nuen maiteminduta inoiz irudikatu ezin
|
nezakeen
bezain luzaro eta nire burua soilik hein batean ez hain irrigarri utziz. Gauza batzuk ez zizkidalako onartuko eta autoexigentzia eta bilaketa grina, biak ere desira iturri ahaltsuak niretzat, beti koska bat gehiago estutzera behartuko ninduelako?
|
|
|
pixka bat oratu, errosko itxura eman labeko erretilu baten gainean, eta itxaron berriro, 35 °C ra. Berriro hazi denean, baba lehor txiki bat, portzelanazko iruditxo bat edo xehetasun bat sartuko dugu, norbaitek ezustekoa aurki dezan (baina inor irents ez
|
dezan
bezain handia izan behar du). Erroskoaren forma zirkulu perfektua eta tirantea geratzeko moduan egin behar da, forma ahulik gabe, gero modu uniformean igo dadin.
|
|
|
Harreman horiexek barne hartzen zituzten tentsioek, baina, bestelako norabide batzuetaranzko zidorrak urra zitzaketen. Danny Taylorrek helduarora egindako bidea, adibidez, ez zen bere abiapuntuak iradoki
|
lezakeena
bezain zuzena izan. Anaia nagusia imitatu eta maskulinitatea bereganatzeko egindako saiakeretatik dialektika bat garatu zen.
|
|
|
Adam Singerrek dioenez," gogora
|
dezakedan
bezain gaztetatik oso sexuala" izan da. Lehen nahiz bigarren hezkuntzako bi generoetako lagunekin egindako sexu jolasen xehetasunak ematen ditu; tartean, lehen hezkuntzako mutikoek eskolako hesiaz haraindi basoan ezarritako" kolonia nudistaren" irudi zoragarria.
|
|
|
Herriko tabernaren berritze jaitik hamar bat egunera Paul martorria neurtzen ari zen auzoko herriko tabernaren sukaldean. Martorriak asko bizitu dezake saltsa bat; neurriz erabili ezean hondatu
|
dezakeen
bezain erraz.
|
|
2023
|
|
|
Euskaldunontzat, bozkatzea ez da eman
|
lezakeen
bezain keinu inozentea edo neutroa. Ez genuke ahaztu behar gu ez garela espainolak, espainiar okupaziopean bizi den herri menderatua baizik, eta horrek, noski, dena aldatzen duela.
|
|
|
Egia esan, ez dago horretarako arrazoirik. Hala ere, egia da zenbait kasutan osagaiak ez direla etxean erabil
|
ditzakegun
bezain erakargarriak sukaldean: esne hautsa, tomate kontzentratua edo ekilore olioa.
|
|
|
–Bai –erantzun zion zalantzati, ez baitzuen halako galderarik espero– Beno, hemen bizi ez den batek ezagut
|
dezakeen
bezain ongi, noski. Ziur nagok Aker ala Olenek pasada ematen didatela.
|