|
2000
|
|
|
Kezka hori taularatzearen kariaz, Txalo Ekoizpenak, Itturri Kulturgintza Zerbitzuak eta Hika antzerki taldeak indar eta gogoetak elkarturik,
|
lan
hau apailatu dute. Agurtzane Intxaurraga eta Ritxi Lizartzaren ideia batean oinarritua, herri honen arazo zahar bati buruzko gogoeta eragiteko sortu da.
|
|
|
Luis Pedro Peña idazle eta etnografo zenaren omenez argitaratutako liburua da hau. Elkarlanean etxearekin argitaratu zituen bost liburuetatik 31 ibilbide aukeratu eta bildu ditu
|
lan
honetan Juanma Sotillos mendizale, kazetari eta Luis Pedro Peña Santiagoren lagun minak. Berezia da Peña Santiagoren idazkera, ibilbideen xehetasunak emateaz gain ingurumari horretako antzinako bizilagunen aztarnak, kultur adierazpenak, ondare historikoak, jendearen kontakizunak eta abar jasotzen baititu.
|
|
|
Zein izan da zure helburua
|
lan
hau egiterakoan?
|
|
|
Bata «Falo zantarra» 1988an Elkar etxeak argitaratua. Antologian honela definitzen da
|
lan
hau: «Apollinaire, Bataille eta generoko beste zenbait idazle klasikoren estilo gordin satirikoan idatzia».
|
|
|
Hala ere herritar guztien batez bestekoa(% 49,5ek daki euskaraz) baino altuagoa da merkatarien euskara ezagutza, eta sektore hau da euskara gehien erabiltzen duena. 650 saltoki, lokal eta bulegok dute azterketa
|
lan
honetan. 1997an euskararen erabilpena bultzatzeko programa abiarazi zenetik, hobera egin du egoerak.
|
|
|
Lana martxoaren 4an eta 5ean ikusi ahal izango da Saroben. Sarobeko zuzendari Kike Santiagok idatzi eta zuzendutako
|
lan
honetan emakume eta gizonaren rolak agerian geldituko dira ironiaz beterik. Opera tradizionalarekin hautsiz, «Emakumezko zapatak»en antzerkiak, kantuak, musikak eta zinemak bat egingo dute.
|
|
|
Azentua eta intonazioari dagokion atalean berriz, eibarrerak dituen ezaugarri bereizgarriak azaleratzen ditu batez ere. Gaia lantzerako orduan, eibarreraren ezaugarriak adierazteko «Eibarko euskariaren 15 entonaziño arau» ematen ditu, eta honek, neurri batean, antzeko beste saiakera batzuekiko berezi egiten du
|
lan
hau.
|
|
|
Hilaren 25ean Gasteizko Printzipal antzokian estreinatu zuen lana, aurrez Valentziako dantza jaialdian estreinatu bazen ere. Muturreko egoera horretan agertzen diren sentimenduak ikuspegi baikor batetik islatzen saiatu da
|
lan
honetan. Horretarako, eszenatokian elementu bakarra ipini du:
|
|
|
Begi bistakoa da erraz nagusitu dena politikarien artean, esan bezala, deskalifikazioa izan dela, ia denak denen kontra gaizki esaka aritu direlarik, bai euskal partidu nazionalistak nola Madrilen zentrala daukaten partidu nazionalista espainolak ere. Jakina,
|
lan
honetan ere aitortu beharra dago partidu batzuk gehiago nabarmendu direla beste batzuk baino. Zerbait berria esan al dute oraingo hezkuntza sistema desastroso hau aldatzeko?
|
|
|
Baina ez, norabidea galdu gabe kairatzen du untzia Fernando Bernuesek. Hori da
|
lan
hau ikusita ateratzen dugun ondorioa. Gizakiaren bakardadearen gaineko hausnarketa du erraietan.
|
|
|
Protagonistak jazz munduko pertsonaia baten ezaugarriak dituenez, zer hobe horretarako Iñaki Salvador baino, istorioak bere neurrira egindakoa dirudi-eta. Hain zuzen, bera gabe, ezinezkoa izango zen
|
lan
hau fundamentuz taularatzea. Pianoaren birtuoso honek teklak nola laztantzen dituen entzute hutsak obra hau liluraz ikusteko atxikitzen zaitu.
|
|
|
Eskertzekoa litzateke beraz, bien arteko solasek antzerkiaren molde garbiagoa balute, ikusleok dena narratzailearengandik jaso beharra izan ez dezagun. Hori da
|
lan
honi leporatu ahal zaion" baina" bakarra.
|
|
|
Egileak dioenez," betidanik anaiak izan diren bi herri horiek elkartu nahian" burutu du
|
lan
hau. Horretarako historian zehar gai honi buruz idatzi duten idazleen bilduma egin du, Juan Bautista de Erro y Azpirozetik, Sebastian Febrel eta Francisco Garcia Berlanga bitarte.
|
|
|
Zer lortu nahi duzu
|
lan
honekin?
|
|
|
Aipatzekoa da, bestalde, Jose Ibarrolaren eszenografia, kolore neutroak erabiliz, jendearen irudimena ez lausotzearren. Halaxe, Tolosako Leidorren bildutako publikoak amaieran eskaini zien txalo zaparrada luzeak (agurtzera hiru aldiz atera zitezen behartuz)
|
lan
honek izango duen ibilbide distiratsuaren tamaina ematen digu
|
|
|
1986ko irailean hasita, bertan bere bizitzaren gorabeherak jaso zituen, aldi berean, bizitako garaiaren berri emanez. Berak zioenez, Ameriketan bizi zen alabak eskatu zion biografia burutzea eta laurogei urte betetzera zihoala ekin zion
|
lan
honi. Ez zuen ordea, bizirik zegoen artean lana argitaratuta ikusi, 1997an zendu baitzen.
|
|
|
Tristea da horrela ibili behar izatea: energia gastatuz, borrokan, ea
|
lan
hau niri ematen didaten eta ez beste horri, gero haserretu eta, hala ere, lana lortu ez... horretan sartzen direnek denetarik egin behar dute.
|
|
|
Antologia" (1995). Hiru ataletan bildu ditu idazle zaldibiarrak" Izen gabe, direnak" titulua eta" Haurdunaldi beteko khantoriak" azpititulua duen
|
lan
honetako poemak. " Sormin" izeneko lehenengo atalean, sortzeko borondatearekin nahasten den beldurra aztertu du.
|
|
|
mende hasierako informazioa biltzearren;" Diario de San Sebastian"," El Fuerista"," La Voz de Guipuzcoa"," El Eco de San Sebastian" eta" El Urumea" egunkariak erabili dituzte. Ezin ahaztu, besteak beste, Bonaparte eta Humboldt hizkuntzalariak Pasaian izan zirela eta haien ekarpenak erabili ahal izan dituztela
|
lan
honen egileek. Azkenik, XX. mendea aztertzeko zuzenean jo dute bertakoei elkarrizketak egitera.
|
|
|
Francisco Borja de Aginagalde, Luzia Alberro, Juan Carlos Mora, Esther Zulaika eta Jose Angel Achinek osatutako taldeak burutu du
|
lan
honen edizioa, azken honen zuzendaritzapean. Garibaik idatzitako testuaren traskribaketaz gain, liburuari arrasatearrak burututako hainbat genealogia erantsi dizkiote.
|
|
|
Biak ere Gilbert Vargaren zuzendaritzapean interpretatuko ditu EOSek. Maurice Ravel lapurtarraren omenez plazaratuko den
|
lan
honetaz gain, orkestrak euskal musikagileei eskainitako bilduma kaleratzen jarraituko du. Honen baitan, irailean bertan Andres Isasi bilbotarraren omenezko CDa plazaratuko dute.
|
|
|
" El licenciado Gabriel Biurrun Garmendia" da azken
|
lan
hau sinatu zuena, bere osaba Tomas Garmendia Biurrun jaunari eskainiriko liburua, alegia. Umoretsua, honela hasi zuen lerroaldea:
|
|
|
Aurtengo Gasteizko Ikus entzunezkoen Jaialdian" Haragia" laburrarekin, esperimentazio sailan lehen saria lortu du. Badu eskarmenturik
|
lan
honetan, horregatik, patxadaz hartzeko erabaki irmoa hartu du. Lau seme alaben ama eta EHUko Arte Ederretako irakaslea ere bada.
|
|
|
Eta baita organoak garrantzia handia izan duen tokia ere. Bertako seme den J. Sergio del Campok
|
lan
honetan adierazten duenez, lau mende baino gehiagotan organo jarduera erabat azpimarragarria garatu zen Otxandioko Santa Mañe parrokian, eta horrek ageri agerian uzten du Otxandiok bizi izan duen musika giro aparta. Jose Etxebarria fraidearen etorrera (fraide honek organoari egindako berrikuntzak mundu osoko organo zaleen esker ona jaso zuten) eta Santiago Herdoizaren bidez Otxandion martxan jarri zen organo tailerra, horren adibide baino ez dira.
|
|
|
EIZIEren ekimena izan da. Beraiek proposatu ziguten
|
lan
hau aurrera ateratzea, irakaskuntzan hutsune bat zegoelako literatura unibertsala euskaraz emateko garaian. Irakasleak gara biok, eta gertutik ezagutzen ditugu irakasleen kezkak.
|
|
|
Bazkide hauek ordaindutakotik finantzatzen dute beren zeregina. Autodeterminazioaren inguruko ikerketa lanak bideratu dituzte, garrantzitsuenetakoa 97an alderdien esku utzi zuten burujabetzarako estatutuaren gidoia;
|
lan
honen baitan azpimarragarria da, besteak beste, munduan autodeterminazioaren eskubideak bizi dituen errealitate desberdinen ikerketa konparatiboa. Euskal Nortasun Agiria (ENA) bideratzeko ideia eta kanpaina ere beraiek abiarazi zuten, gaur egun ideia horren inguruan ekimen desberdinak badaude ere.
|
|
|
Euskarazko eta gaztelerazko idazlanak ditu Juan San Martinen azken
|
lan
honek, egilea irakurlego zabalari zuzentzen zaiolako, eta denek ulertua izatea nahi duelako, giza eskubideen egoera baitu hizpide. Eta giza eskubideen arloan euskaldunak munduari egindako ekarpena oroitarazten du, Frantzisko Vitoriakoa, Martin Azpilikueta, Aita Manuel Larramendi, Peñafloridako kondea, Joannes Etxeberri, Jesus Galindez, eta 1968an Bake aren Nobel Saria jaso zuen Rene Cassin baionarra bezalako askok egindako ahaleginak gogoratuz, egungo egoeraz tristatzeko, ETA eta GALen hilketak gaitzetsiz eta kale borroka baztertuz.
|
|
|
batetik, saioak eta txapelketak antolatzea, eta, bestetik, irakaskuntza esparrua bultzatzea. Dokumentazio zentro bat ere badago.(...) Elkartea 1980an sortu zen, bereziki txapelketak bertsolariek berek kudeatzeko asmoz,
|
lan
hau Euskaltzaindiak egiten baitzuen garai hartan. (...) Bertsolaritza, Francoren diktadura bukatzearekin, diskurtso politikoan oinarritzen zen gehienbat.
|
|
|
Oraindik ere ekarpenak egiten ditut, baina nolabaiteko autonomia izanez nire baitan. Orduan,
|
lan
hau egiterakoan urte asko joan zaizkit bere osaketan, lehenengo hartzaileak edo, nire ikasleak izan dira, beraiekin eztabaidatu baititut zenbait gai. Baina horrekin batera, beti gogoan izan dut Euskal Herri osoa; halere, nire pentsamendua ezker abertzalean kokatzen dudanez, eta nola nire aburuz ezker abertzaleak pentsamendu anitza izan behar duen, ikerketetan bezala plataformetan ere, bereziki ezker abertzaleari egiten diot eskaintza eta gehienbat bere buruzagiei, irakur dezaten, ea tresna baliagarria zaien eta erabiltzen duten.
|
|
|
Amerikako paleontologorik ospetsuenetakoa da Stephen Jay Gould, Harvard Unibertsitateko irakasle eta idazlan ugariren egile dugun gizona. " Bai bizi zoragarria" n, Jose Ramon Etxeberriak euskaratu eta Gaiak argitaletxeak oraintxe plazaratu duen
|
lan
honetan, Kanadako Mendi Arrokatsuetan nahiko gora joanda dagoen Burgess Shalen aurkitutako Kanbriar aldiko gorputz biguneko animalien azterketa ikertzen du, eta horren ondoren, eboluzioari buruzko iritzi harrigarri bezain iraultzaileak aldarrikatzen ditu. Stephen Jay Gouldek, eboluzionista sutsua izanda ere, ez du bat egiten eboluzionista ortodoxoen iritzi askorekin.
|
|
|
" Metamorfosia" n, esate baterako, familia, lan baldintzak, jauntxokeria, saldukeria eta abar gabe salatzen ditu. Bakar bakarrik, mundu osoaren aurka bere pertsonaien bidez altxatzen den idazle handi honen
|
lan
hau aurretik ere euskaratua izan zen, nahiz orduan, Xabier Kintanak 1970 urtean argitara eman zuenean," Itxura aldaketa" izenburupean agertu. Oraingo bertsioa, berriz, Rufino Iraolarena da.
|
|
|
Baina, idazleak berak narratzailearekin bat egiten du Abere madarikatuak ipuin bildumari buruz aritzen denean. Liburuan zehar,
|
lan
hau osatzeko izan dituen zailtasunen inguruko aipuak egiten baitira. Gainera, liburua idazten lagundu dion Saizuri idazlumaren istorioa ere kontatzen digu.
|
|
|
Bigarren
|
lan
honetan ere estilo errazaren aldeko agertuko zaigu: izan ere," guzti hau estilo arin eta hurbil batetik kontatzen digu Jabier Muguruzak, erretolika handirik gabe, baina ez horregatik sinplea." (Gara VII)
|
|
|
Bi bilduma hauetan errealitatea irudikatzeko irudimenaren gailentzea da azpimarragarriena. Irratiko
|
lan
honen argitarapena zela-eta honela mintzatu zen Edorta Jimenez:
|
|
|
Geroago, Tuparen seme alabak (1996) deituriko kronika liburua argitaratu zuen. Hala ere, hauek eleberriak ez direnez,
|
lan
honen helburutik kanpo geratzen dira. Kronika liburu hauekin batera, bere joerari jarraiki bidaiak hizpide dituzten eleberriak ere idatzi ditu.
|
|
|
Abertzaletasunaren gorazarre sentikorra da, dudarik gabe, egileak
|
lan
honen bidez egin diguna. Euskal Herriari hainbeste oinaze ekarri zion 1936ko gerran kokatua eta urte batzuk geroagoko ETAren sorrera garaiko, hain zuzen ere bigarren kontaketa batez lagundua.
|
|
|
...katzeko, eskerrak eman nahiko genizkioke, lehenik, Eusko Jaurlaritzari proiektu hau burutu ahal izateko diru laguntza emateagatik; bigarrenik, Jon Kortazar Uriarteri bidearen nondik norakoa zedarritzeagatik, eginiko zuzenketa eta iradokizunengatik, eta eskainitako konfidantzagatik; baita Mari Jose Olaziregiri sailkapena egiteko garaian eginiko oharrengatik eta Labayru Ikastegiko Igone Etxebarriari
|
lan
honen argitaratzean lan egiteagatik; eta azkenik, Sancho El Sabio eta Koldo Mitxelena liburutegiko langileei, bere pazientzia gure eskariekin agortzeagatik. Mila esker.
|
|
|
Hegats aldizkarian eginiko iruzkinean (ikus 4.2) euskal literaturaren sisteman lehen eta bigarren mailako literatura bereizteko joerarik ez dagoela aipatzen du. Honakoa ere
|
lan
honetan ikus dezakegu, non lehen eta bigarren mailako literaturako lanak era berean tratatu eta iruzkindu ditugun. Izan ere, Zalduak aipatzen duen bezala, argitaletxeek ere ez dute horrelako bereizketarik egiten lan hauek guztiak sail bertsuetan biltzen baitituzte.
|
|
|
Izan ere, Zalduak aipatzen duen bezala, argitaletxeek ere ez dute horrelako bereizketarik egiten lan hauek guztiak sail bertsuetan biltzen baitituzte. Hortaz, ez dagokio
|
lan
honi horrelako sailkapen eztabaidatsuekin hastea. Halere, garrantzia handikoak iruditzen zaizkigu Zalduak esanikoak.
|
|
|
Ondorioz, saiakera eta kronika liburuak esparrutik kanpo utzi ditugu. Gazteen literatura ere
|
lan
honen helburuetatik kanpo utzi dugu, nahiz eta literatura mota hau hamarkada honetan izugarri aberastu den. Bestalde, jatorrizko lanak soilik izango ditugu hizpide, itzulpenen beharra azpimarratzekoa den arren.
|
|
|
(a) Aurretik aipatu dugun bezala,
|
lan
hau beharrezkoa iruditzen zaigu gerora idatziko diren lanen osagarri modura.
|
|
|
(c) Kritikak lanen harrera asko baldintzatzen duenez, beharrezkoa iruditu zaigu kritikak erabiltzen dituen ikuspuntuak aztertzeko hustuketa
|
lan
hau eskaintzea.
|
|
|
Nire kezkak mugiturik, giza eskubideen inguruari buruzko
|
lan
honetan Euskal Herriko semeen emaitzak eskaintzeaz gainera, bidezko zait berriz ere hizkuntzaz arduraturik heldu den urteari begira zuzentasuna gogoratzea. Izan ere, Europako Batasunaren Batzordeak. Hizkuntzen Urtea?
|
|
|
Ez dira baina beti elkarrenbaliokide. Hain zuzen ere, norbanakoaren eta egitura politiko jakin baten artekoloturaren inguruan jardutea izango da
|
lan
honen xedea. Horretarako nortasunareneraikitze prozesuak baino, nortasunaren adierazle diren elementu zenbait hartukoditut kontuan, batik bat, agiri ofizialak eta haien inguruan sortutako eztabaidak etaproposamenak.
|
|
|
Gai honetarako, Euskal Herria ikerketa eremu ezin hobea dugu; batetik, gaur egun ezagutzen dugun egoera politiko eta administratiboa dela medio, biestatu egituratan banatua izateagatik, estatu bakoitzaren antzekotasun eta ñabardurak azaleratzen direlako; eta bestetik, azken mende luze honetan zehar gauzatzen ariden euskal naziogintzak adibide interesgarriak gorpuztu dituelako. Hiru izango dira, beraz,
|
lan
honen ardatz nagusiak: lehenik, terminologia mailan, aipatutako hitzeninguruko hausnarketa, ondoren, gaur egun Euskal Herrian nortasuna bermatzen dutenagirien inguruko eztabaida eta proposamen desberdinak, eta azkenik, gure herria zatitzen duen mugaldean aski zabaldua den nazionalitate bikoitzen azterketa laburra.
|
|
|
Hala ere, giza zientzietan teknikaren aurrerakuntzak ere nabariak izan ohi dira. Hauetakobaten berri eman nahi dugu
|
lan
honetan. Eta, hain zuzen, aipatutako Freud enazken lan hori,. Giza masen psikologia eta Niaren analisia?
|
|
|
Zerk bultzatu ote gaitu Txillardegiren irudiaren inguruan artikuluak idaztera. Horixe izan da honako omenezko
|
lan
hau idaztera abiatzean burura etorri zaidangaldera. Izenburuak berak adierazten duen modura, erantzuna laburra da ene kasuan: aitorpena.
|
|
|
Ez da posibilitate bakarra, menturaz Mari Beltxaren aitak«segitu ginuen» esan zuen, hark bizitu gertakari lazgarri batean jadanik berraragituazelako mitoa. Hala balitz, berraragitze gairaikidekoen sailean sartzekoa litzateke adibidea,
|
lan
honen hirugarren zatian; baina eskema bera aurkitzen baitugu beste adibidebatzuetan, transmisioan egindako aldaketa izan dela pentsatzeko arrazoiak badira.
|
|
|
Euskal Soziolinguistika beste fase bateansartu dela agertzen da zailtasun horietan; hemendik goiti ez baita posible izangoeuskararen problematikaz lau kaikukeria esanda inor betetzea. Bai Isasiren
|
lan
hau, bai beste asko, ikerkuntza zehatzaren ondorio dira; eta arreta luze eta sakona merezidute? (13, 8).
|
|
|
Horietatik ez gutxik nahi dute zilbor hesteasorterriarekin osasuntsu mantendu. Trataera berezia eskatzen du
|
lan
honek, tokiantokiko baldintzen arabera.
|
|
|
Honengatik guztiagatik,
|
lan
honetarako orain aukeratzen ditugun ardatzak hauexekdira: hizkuntzaren garrantzia eta komunikazioaren balioa, besteak beste, omenaldihonetan agertzen diren lanen arteko eta lan hauen eta Txillardegiren curriculumarenarteko lotura egiteko, gero honekin guztiarekin euskararekiko ikerkuntza zertan denerrazago ebaluatu ahal izateko.
|
|
|
Azken Gerrate Karlistatik hona etxeakizanberritzean, sermolari frantziskotarrek milaka mintzaldi egiteaz gain, kristaueuskaldunen eliz mugimendu zabala gidatu zuten, inoiz jendetza handiko bilkurakprestatuz. Prediku
|
lan
honek izan du bere aztertzailerik (Basabe 1935: 146; Cantabria Francicana 1960).
|
|
|
Tasunen inguruan proposamenak egin zituen lehena Jakobson izan zen eta parametroakustikoen baitan lotutako bai/ ez moduko 12 tasun bereiztu zituen. Honen aurreanChomsky k eta Halle k
|
lan
honi ekarpena egin zioten parametro artikulatorioak eretasunen bitar hauetan sartuz. Etxean ibiltzeko definizio bat emanez, aparatu fonatzailearen eragiketa bakoitza tasun bat dela esango dugu (ekintza eza ere eragiketa modurazenbatu behar da).
|
|
|
Erdaldun, euzkotarren? aurkako kritikari eusten dio
|
lan
honetan ere (Txillardegi1966b). Bigarren saio honetan barrena abiatu baino lehen, ordea, lehenengoarenondorioak gogorarazi nahi dizkigu.
|
|
|
Euskal poesigintza modernoaren oinarrian datza irudi, irrazionalen? trataera, etahorretan saiatzen gara
|
lan
honetan, sintagma poetiko berezien azpi-multzo metaforikozenbait nabarmenago ezarriz.
|
|
|
Gaur egun, kristautasunaren eraginez apika, denbora iraganetik etorkizunera doanerreka legez ikusten da eskuarki;
|
lan
honetan barrena, ordea, Kojeve ateistakazterturiko giza denboraz arituko gara, Txillardegik aipatu nahikunde berezi horrekinbatera abiatzen eta hezurmamitzen baita. Denbora gizatiar horrek etorkizuna duabiapuntu, eta, iraganetik igarota, orainaldian amaitzen da:
|
|
|
Irratsaioen ordenaketatik eta planifikaziotik egitura sortzen da, hau da, saioen arteko erlazioa, hemen aztertzen ari garen programazioaren kontzeptuari izaera ematen diona. Programatzaile edo emisoreak egiten dituen zenbait galderatatik sortzen da programazioa, hau da,
|
lan
honek dakartzan itaun batzuetatik. Fernández Asís ek aipatzen duen bezala (1986, 31), aintzat hartu behar diren galderak honako hauek dira:
|
|
|
Elkartea sortu aurretik, esne enpresek baserriz baserri jasotzen zuten esnea. Sorrera geroztik, ordea, GUVAC esne elkartekoak arduratzen dira
|
lan
honetaz, eta esne litro gehiago direnez, esne enpresei prezio hobean saltzeko aukera dute, era honetan sektorearen egoera mesedetuz.
|
|
|
Eskertzekoak dira, halaber, argazkiak utzi dizkiguten guztiak eta gure entusiasmo orduetan,
|
lan
honen gorabeherei buruzko xehetasunak pazientzia handiz jasan dituzten guztiak. Azkenik, Karrantzako Udaleko langileen lana ere hemendik eskertu nahi genuke.
|
|
|
El magisterio de Instrucción Primaria? titulua duen honako
|
lan
honen atalak: DAVILA, P. (1988):
|
|
|
Galdera andana prest neukan, esku artean korapilaturik neraman aferarekin ikusteko zuzenik ez zutenak: " noiz hasi zinen
|
lan
honetan?"," zer motatako bezeroak etortzen zaizkizu?" eta gisakoak. Interesatzen zitzaidana lortu ezean, gutienez ere ez nuen alfer bidaia egin nahi.
|
|
|
—Ez didazue
|
lan
hau bukatzen utziko?
|
|
|
Zoaz amonaren bila esan zidan. Bestela ez dugu
|
lan
hau arratsalde guztian amaituko.
|
|
|
Javi Cilleroren lana saritua izan zen 1999ko Donostia Hiria lehiaketan eta antolatzaileak, aurrezki kutxa horrek, ardura bere gain hartu eta taulara eramatea erabaki zuen, produktore, manager eta saltzaile bihurtuta. Baliabide ugari eskaini zaizkio
|
lan
honi eta oso txalotzekoa da ekimen hau, non eta ez den egun bateko lorea. Oso garrantzitsua da zirkulua osatzea lortzen delako:
|
|
|
Zer esanik ez dago asmo honetan oinarritutako bibliografia honek bere garaian izugarrizko laguntza suposatu zuela (eta oraindik suposatzen duela) ikerlarientzat eta beste edozein interesaturentzat. Beraz,
|
lan
honi jarraipena ematea luke. Halere, gai honetan ere ezin ditugu ahaztu goian jadanik aipaturiko aldaketak.
|
|
|
• Liburutegiak: http://www.csic.es/cbic /webuni.htm: CSICek egindako
|
lan
honetan, autonomia erkidegoen arabera antolatuta, Estatu espainoleko web orrien bilduma dago. Bertan unibertsitate liburutegi guztietarako sarrera daukagu. http://sunsite.Berkeley.edu/Libweb:
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, profesional gehienak jatorrian beste adarretatik datoz (Historia, Filologia...), gure unibertsitateak horrelako titulaziorik ez baitu eskaintzen. Horrela, bere funtzioak ongi bete ahal izateko, profesional talde hau bere kabuz eta esfortzu handiz egunero
|
lan
honetarako prestatzen ari da.
|
|
|
Nietzscheren pentsamendutik Wittgensteinen filosofiara finis Austriae kultura miatu du Cacciarik Europa Zentralean. Gure filosofo vienarra ardatza da
|
lan
honetan. Liburua oso aberatsa da datu eta ideiatan, baina ez da erraza irakurtzeko.
|
|
|
Sluga eta Sternek Wittgensteinengan gaurko aditu anglosaxoniar gehienak bildu dituzte
|
lan
honetan: Robert J. Fogelin, Thomas Ricketts, Donna M. Summerfield, Newton Garver, Steve Gerrard, Hans Johann Glock, Cora Diamond, Stanley Cavell, Barry Stroud, David Bloor, Naomi Scheman eta Michael Kober.
|
|
|
Baina, agian, honen berri badakizu, liburuaren zentzua etikoa baita. Behin, hitzaurrean, orain agertu ez den esaldi bat jarri nahi nuen eta orain esaldi hori idatziko dizut
|
lan
honetan zure gakoa izan dadin. Orduan idatzi nahi nuena hauxe da:
|
|
|
Hori dela eta, 1914ko apirilean, Wittgensteinek eskaturik, Moore Norvegiara joan zen Wittgensteinen ideia berriak entzutera. Bestalde ere, Moore izan zen Wittgensteini Tractatus Logico Philosophicus izena proposatu ziona
|
lan
hau 1922an argitaratzerakoan.
|
|
2001
|
|
|
Garai batean baldekarekin edo onilarekin, egurrezko inbutuarekin alegia, sartzen zuten tinako muztioa upeletan. Gaur egun, bonba eta tutu malgu batzuen bidez burutzen da
|
lan
hau.
|
|
|
Hauxe duzue Miguel Anguloren
|
lan
honen izenburu zehatza: " Pirineoak V. 1.000 igoera.
|
|
|
Lau aktoreen ahots goxoek josten dituzte letrekin nota horiek. Boleroek euskaraz ere indar handia izan dezaketela frogatu du Tanttakak
|
lan
honetan. Izan ere, nahiko buruhauste izan zituzten boleroak euskaratzeko orduan:
|
|
|
Bizitzako zirrikituetatik maiz sumatu daitekeen heriotzaz mintzo da" Bancarrota" ikuskizunean Legaleon T, ohi bezala antzerkia ulertzeko modu pertsonal bat lanabes hartuta. Konpainiak bere hastapenetatik egin duen moduan antzerkia, mugimendua, keinua eta hitzak harremanetan jarriz sortua da azken
|
lan
hau. Emozioaren eremuak aztertuz keinuen, soinuen eta zentzuen poesia bilatuz.
|
|
|
Gazteleraz lan egiten duen Legaleon Tek hamabost urteko ibilbide luzea egina du antzerkiari buruzko estereotipoak apurtzen. Azken
|
lan
honetan taldeari aspalditik bueltaka zebilkion gai bat jorratu nahi izan dute: heriotza.
|
|
|
Arraza honek duelakoz askoz esne gehiago emaiten, hautaketa edo selekzioa aspalditik egina izateagatik. Selekzio
|
lan
hau gure herrialdean egiteko gisan, Urdiñarben eraiki egin da ardi hazkuntzarako tokia, Ipar Euskal Herri honetan diren hiru ardi kenteen buru zuria, buru gorria eta buru bel tza sendotzeko xedez. Emaitzak baikorrak baldin badira ere, oraindik bada bide egiteko.
|
|
|
1997an hasi ziren bi txalapartari hauek proiektu honetan lanean eta iazko udan grabatu zuten IZ estudioan. " Quercus Endorphina"
|
lan
honetan antzinako txalapartari beste erritmo eta tinbreak gehitu dizkiote. Diskoan gainera hainbat kolaboratzailek parte hartu du, hala nola, Mikel Laboa, Kepa Junkera, Glen Velez edo Justin Vali.
|
|
|
Igor Otxoa eta Harkaitz Martinez donostiarrek osatzen duten Oreka TX txalaparta taldeak bere lehen diskoan," Quercus endorphina" n jantzi berri eta aurrerakoia ekarri dio ttakun zaharrari. Baso zapore eta egur usaina duen
|
lan
honen ekoizlea Kepa Junkera izan da.
|
|
|
Endorphina dezente isuriak gara gu txalaparta jotzen eta txalapartaren inguruan lanean", azaldu digu Harkaitz Martinezek. Duela bi urte hasi ziren
|
lan
honetan eta joan zen udan Amasan IZ estudioan grabatu ondoren, orain ikusi du argia.
|
|
|
Txalaparta afinatu duten lehen txalapartari hauek, kanta melodikoak jotzen dituzten lehen txalapartari hauek, soinu tresna zahar honi ate berriak ireki nahi dizkiote. Beste musika tresnekin uztartu dute eta gainera lehen mailako nazioarteko musikariekin aritu dira
|
lan
honetan: Glen Velez perkusionista estatubatuarra, Madagaskarreko Justin Vali valiharekin, Eskoziako Phil Cunningham teklatu eta pianoan, Michel Bordeleau kanadiarra (La Bottine Souriante taldekoa) eta Euskal Herriko Ibon Koteron albokajolea, Kepa Junkera trikitilaria eta Mikel Laboa abeslaria.
|
|
|
Mikel Fernandez grabaketa teknikaria aipatu behar da bereziki. " Oso gertutik bizi du txalaparta, inplikazio handia izan du
|
lan
honetan, gertutik atera nahi izan du egur eta makil soil batek ematen duen tinbre, kolore eta hori guztia", esan digu Harkaitzek. Diseinu aldetik ere asko landu dute:
|
|
|
Kepa Junkera ez da ekoizlea soilik izan, berak bultzatu zituen Igor eta Harkaitz
|
lan
hau burutzera, lagundu zituen gonbidatuak bilatzen, abesti gehienak egin zituen... Partaide garrantzitsua izan da lanean.
|
|
|
Gaur arte historialariek bazterrera utzia izan den historia, hau da, Euskadiko Gerrillarien Elkartearena, zeinek apenas laguntzarik eta baliabiderik gabe hogei urte luzez borrokatu zuen faszismoaren, nazismoaren eta Francoren diktaduraren aurka, 1936ko gerran, Bigarren Mundu Gerran eta gerora ere. Borroka desorekatu hori aurrera eraman zuten gizon eta emakumeen gerrillari bizitza eta jasan behar izan zuten jazarpena ezagutu ahal dira Mikel Rodriguezek Txalaparta argitaletxean plazaratu duen
|
lan
honen bitartez. Duintasunaren historia da berea, alegia mundu guztia aurka jarri zitzaien arren, askatasuna, demokrazia eta berdintasuna eskuratu nahian irmo irauten jakin zuten gizon emakumeena.
|
|
|
Eta hitzaurrearen ondoko lehen emaitza gisa,
|
lan
honen hasieran jasorik agertzen den pasadizoa eskaintzen zuen.
|
|
|
Egun bakarrean eta Leitzan errodatua, gertakari baten aurreko uneak laburbiltzen ditu. Napartheid ek eta MK filmak ek ekoiztutako
|
lan
hau muntaketa prozesuan dago egun. Bertan, Ainara Gurrutxaga, Iker Pernas eta Peru Almandoz aktoreek parte hartu dute, eta Iñaki Olaziregi arduratu da soinuaz.
|
|
|
«Tafallaren historia hau, 2001 urteko urtarrilan argitaratu da, euskarazko eta gaztelerazko bertsioetan. Egileak eta argitaletxeak hala nahi izan dutelako, etorkizunean
|
lan
honek eman ditzakeen irabazi guziak Tafallan euskara, lingua navarrorum, sustatu eta hedatzeko erabili dira». Beraz, ezin ekimen txalogarriagoaren aitzinean garela aitortu; ideia, bide, emaitza nahiz helburua bere testuinguruari atxiki diezaizkiogun.
|
|
|
Istorio laburrez baliatu da Fito Rodriguez gaur arte ziurtzat eman ohi dugun hainbat «gertaera» edo «egite»en atzean ezkutatzen dena edota ezkuta daitekeena azaltzeko. «Irudikapen hautsia», «Antzezpen lausotua» eta «Ordezkapen kaiolatua» ataletan banatzen du umorearen bidez filosofia desfilosofatzen irakatsi nahi digun bere
|
lan
hau. Eta horregatik edo, berak bezala filosofia ulertezina egiten zaienei gomendatzen die, bereziki, Koldo Izagirrek «Magrittek ez omen zuen pipatzen» liburuaren irakurketa.
|
|
|
n Zure azken
|
lan
hau Bartzelonako Grec jaialdiak ere ekoiztu du. Zer esan nahi du honek zuentzat?
|
|
|
Xabier Aranburu" Artzai" k euskaratua da Tahar Ben Jellounek arrazakeria gaitzat harturik idatzitako
|
lan
hau," Arrazismoa nire alabari azaldua". Frantziako Estatuan irakasle gisa lanean ari den jatorri magrebiarreko idazlea dugu Tahar Ben Jelloun.
|
|
|
Txalaparta argitaletxeak kaleratutako liburu honetan, goseak behartuta, halabeharrez sorlekua utzi eta beste herrialde aberatsago batzuetara lan bila doazen etorkinek lurralde horietan jasan behar izaten dituzten portaerak eta horiek beraiengan dituzten ondorioak azaltzen ditu, bere hamar urteko alabak egindako galderei erantzunez. Arrazismoaren jokabidea nahikoa hedaturik dagoelako nonahi, hezkuntzaren garrantziaz jabeturik, haurrak eta gurasoak hezi nahian idatzi du Tahar Ben Jellounek kolore guztien eta elkarrenganako errespetuaren aldarri bizia den
|
lan
hau.
|
|
|
Nolako harrera izan du zure
|
lan
honek?
|
|
|
Izan ere, adituek ezagunak izango dituzte nik liburuan agertzen ditudan gertaera harrigarri eta bitxiak, jakina, baina irakurle arruntek ez, eta hauek asko eskertzen dizkizute horrelako ahaleginak. Behintzat hamaika jendek zoriondu nau nire azken
|
lan
honengatik. Gainera, erraz irakurtzen den liburua dela esango nuke, ez baitaukazu zergatik hasi eta bukatu arte hariari jarraiki lotua egon beharrik:
|
|
|
Guztira, hamabost izango baitira urrian grabatuko den diskoan parte hartuko dutenak. Talde eta kantari bakoitzak bertsolariek aurrez prestatutako doinu eta bertsoen interpretazioa egingo du
|
lan
honetan. Eta diskoa Gor ek plazaratuko du datorren udazkenean.
|
|
|
Zastateko eta zastateko artean gehienak arantxanbiloak eta masustak biltzen eta gutxi batzuk elorri zuri eta astalarrosen pinporta gorriak jasotzen, etxera iritsitakoan, ahal dela, eskardak kendu eta holako edo halako ontzietan era batera edo bestera sartzeko. Patxarana edateak ez dakit, baina astalarrosa mermeladak merezi du eskarda kentze
|
lan
hau. Sekula dastatu al duzu?
|
|
|
" Euskal morfologiaren historia" batik bat euskal filologia irakasleei eta euskal morfologia lantzen dihardutenei zuzendurik dago, hobekien aprobetxa dezaketenak hauexek izango direnaren esperantzan. Ilusio horrekin egin dute
|
lan
hau bere egileek behintzat: gai hauek aztertzerakoan beraiek jasandako eragozpenak ondoren datozenek izan ez ditzaten.
|
|
|
Horien artean lau alor espezifiko batekoak (Teknika eta Teknologia, Osasun zientziak, Giza eta Gizarte zientziak, Natur Zientziak) dira eta besteek euskararen historia unibertsitatean eta gaur egungo egoera aztertuko dute datu asko emanez. Azken
|
lan
hau EIREko zuzendaritzak burutu du. Joxe Azurmendik eta bere taldeak gogoeta orokorragoa aurkeztuko du.
|
|
|
2025ean Martera egiten den bidaldia kontatzen du Lunak, «Naufragos» pelikulan. Aktore ezagun eta bikainak bildu ditu
|
lan
honetarako, besteak beste, Vincent Gallo, Maria de Medeiros eta Joaquim de Almeida ikus ditzakegu pantaila erraldoian. Espainiako zinemaren ustekabe atsegina izan da Lunaren azkena.
|
|
|
Hori horrela mantendu nahi genuen eta horregatik du antzezlanak halako kutsu zinematografikoa". Pascal Gaignek espreski
|
lan
honetarako konposatutako musikak areagotu egiten du kontakizunaren film kutsua.
|
|
|
Txalok atondutako
|
lan
honetan, beraz, Historia hankaz gora jartzeko proposamena luzatzen zaigu. Xabier Agirre aktoreak antzezlanak nolabaiteko kritika bat ere mahaigaineratzen duela uste du:
|