|
2013
|
|
|
Txundigarriak dira garai bateko mila pezetako billeteetan ageri ziren labazko zutarriok, sumendiaren tximiniek inoizko denboretan purrustadaka osatutako eskulturak.Goraxeago, handik hurbil dago Teidera igotzeko teleferikoa, eta haren barruan igo gara 2.500 metrotik 3.500 metroraino, minutu gutxiko igoeran. Zirraragarria
|
hura
ere, teleferikotik irtendakoan pasieran hasi garenean bereziki, metroak hain bizkor igo izanagatik altueraren eraginak jasan ditugu eta.Goian ibilaldi laburra eginda, gora bezalaxe egin dugu behera ere, eta autoan La Esperanzako basoan behera jaitsi gara. Izen bereko herriko plazan bazkaldu dugu, bertako denda batetik jan edanak erosi eta gero.Busto bat daukagu aurrez aurre, kazetari bati eskainia.
|
|
|
Herriko mutil askok bezalako bizimodua nuen. Etxetik eskolara eta eskolatik etxera.Nork imajinatuko zuen
|
hura
jazoko zela. Nori eta niri gertatuko zitzaidala. Gure amak apuntatu ninduen eta segidan hartu ninduten.
|
|
2014
|
|
|
Gidoi bati emana; bere neurriak, mugak, helburuak dizkik. ...ean.Mezulariaren lana ezer baino lehen eskertuz, elkarrizketan bertan ez huan falta izan Gaztetxeari buruzko aipamenik eta erreferentzialtasun aitortzarik.Hasieratik adostu genian, kontakizun historiko bat ez egitea eta aldi berean epikotasunetatik urrun, “batailitak” ez kontatzea (kontakizunak soldaduskako istorioen trazarik har ez zezan). Bestalde, ez txupinazo hasiera gisa, taila egun
|
hura
oso egun esanguratsua eta indar sinboliko haundikoa ikusten genian, jakinik udaletxean bertan eskaintzen zitzaiola herriko antimilitarismo mugimenduari ez nolanahiko aitortza.Testimonio soil bat utzi eta umiltasun osoz, eta ahalik eta zintzoen; enpatia ariketa bat eginez, lehenetsi, zertan izan zitekeen gure antimilitarismo ibilbidearen ondarea, gaurkorako ekarpen, hots; guri dagokigunez, ibilbid... Inozoak suertatzearen arriskuari; aukera berriei, ate berriak irekitzea lehenesten diat.
|
|
|
Palankana urez bete dugu lehenik, eta, haren inguruan jarrita, zorroa ireki eta barruan zegoena uretara bota dute mutikoek.Zorroko hautsek urdin kolorea eman diote urari, eta burbuilaz betetako txipli txapla harrigarria eragin dute uretan. Ke zuri pixka bat igo da ur azalera gero, eta,
|
hura
desagertzean, bi iruditxo agertu dira uretan etzanda: Jack Sparrow eta Ragetti.
|
|
|
Gehienetan bakarrik joaten nintzen zapatu bazkalondoan, asterokoa lana egitera: ...k binan binan igo, koruraino harrizkoak, zurezkoak handik gora, bihotz taupadak bizituta dorre gainera iritsi, erlojuaren etxolako maratilari eraginez atea ireki, burdinazko biradera ezkerrean kokatutako pisu handiaren piezan sartu, pisua igo arte biraka luzaz eragin, atseden pixka bat hartu, erlojuaren ate aurreko leihotik herrira begira, biradera pisu txikiaren eskubiko piezan sartu, pisua igo,
|
hura
azkarrago, biradera piezatik atera eta bere lekuan utzi, erlojuaren etxolako maratilarekin atea itxi, eskailerak bixi bixi jaitsi, dorreko atea itxi, eliza iluna zeharkatu, ateko trangera bere lekura itzuliz hura ireki, atea itxi, eta gainontzeko eginkizunetara.Une horietan guztietan, neurea zen Urrestillako denbora ofizialaren ardura. Inork ez zidan ezer aipatzen ondo zebilenean, baina okerren bat zuen bakoitzean, laster hasten zen jendea demandan.
|
|
|
Gehienetan bakarrik joaten nintzen zapatu bazkalondoan, asterokoa lana egitera: ...iaren piezan sartu, pisua igo arte biraka luzaz eragin, atseden pixka bat hartu, erlojuaren ate aurreko leihotik herrira begira, biradera pisu txikiaren eskubiko piezan sartu, pisua igo, hura azkarrago, biradera piezatik atera eta bere lekuan utzi, erlojuaren etxolako maratilarekin atea itxi, eskailerak bixi bixi jaitsi, dorreko atea itxi, eliza iluna zeharkatu, ateko trangera bere lekura itzuliz
|
hura
ireki, atea itxi, eta gainontzeko eginkizunetara.Une horietan guztietan, neurea zen Urrestillako denbora ofizialaren ardura. Inork ez zidan ezer aipatzen ondo zebilenean, baina okerren bat zuen bakoitzean, laster hasten zen jendea demandan.
|
|
2015
|
|
|
Bi semeak langabezian zeudela eta Zaharretako jatetxea hartzea emazteari bururatu zitzaiola kontatu digu Javier Labakak. Andrea beste leku batean zebilen sukaldari lanetan, eta
|
hura
utzi eta hau hartzea erabaki zuten. Orain Javier, Dimarina emaztea eta Cristian eta Higo Eduardo semeek hartu dute bere gain Plaza Ondo jatetxea.
|
|
|
GPSaren bateria agortzen ari zitzaiola eta, bide motzena aukera klikatu zuela entzun dut, tunelaren berririk izan gabe. Zorionez, beste noranzkoan taxi gidari bat zetorren, eta
|
hura
izan zen istripuaren berri ematen lagundu zuena. Hark esan zigun Amsterdamera joateko beste bide bat dagoela, herria inguratzen duena.
|
|
|
Hark esan zigun Amsterdamera joateko beste bide bat dagoela, herria inguratzen duena. Baina
|
hura
hiru kilometro luzeagoa dela. Horregatik, GPSari bide motzena aukera ematean herri barrutik eraman gintuen.
|
|
|
Txarrena izan zitekeen, baina azkenean sustoan gelditu da. Hala ere, denbora behar dute amets gaizto
|
hura
burutik kentzeko.
|
|
|
Nik ikusi nuen odol pila ez da argazkietan ikusten. Pelikuletan bezala izan zen, Halloween zen
|
hura
: sustoa, odola…
|
|
|
Oso gogorra izan zen. Burko bezala toalla bat erabili nuen bidaian lo egiteko, eta
|
hura
erabili nuen jendeari odola garbitzeko. Izan ere, soinean genuenarekin bakarrik geratu ginen; buru gaineko apaletako motxilak ere autobusaren sabaiarekin batera joan ziren.
|
|
2016
|
|
|
Etxezarretak XIX. mendean eta XX. mende hasieran izan zen abarketen langile mugimenduko grebak aipatu ditu: “Oso interesgarria iruditzen zait garai batean hemen egon zen industria
|
hura
, eta nola jendea mobilizatu zen bere eskubideen alde”.
|
|
|
Zehazterako orduan gurekin kontatzen zutela eta zehazteko bidean bilera gehiago egingo genituela ulertarazi ziguten. Hala ere zazpi hilabete luze pasatu dira gurekin elkartu ez direla, bilera eskatua dugun arren. Prentsaren bidez enteratu gara kontenedore grisa muga eta kontrolik gabe lagatzea beste helbururik ez dutela. Bai, bakarrik behin behinekoa izateko ipini omen zuten
|
hura
, inpropioen arazoa bideratu arte. Udalbatzan onartutakoa eta gurekin hitz egindakoa baztertuz.
|
|
|
Erosketa bakoitzeko txartel bat izango da zozketan parte hartzeko. Saria egun bakar batean kontsumitu beharrekoa da, kanpaina horretara atxikitako hiru saltokitan gutxienez, eta saltoki horietako bat txartel saritua utzitako
|
hura
izango da.
|
|
|
Dokumentaziora jo zuen, eta bidean, behin eta berriro korapilatu zaizkio bi hariak, Peñafloridako kondearen obra, eta langile gosetuen iraultza txikia. Materiala jasota, esku artean «jostailu txiki bat» zuela sentitu zuen Aranbarrik, eta,
|
hura
kanporatzeko beharraz, liburua ondu du orain. Txanton Garrote agertokitik jaitsi zen eguna eman dio izenburu lanari. Atzo aurkeztu zuen, Donostian, Pamielaren eskutik, eta autorearekin batera izan ziren Jose Luis Otamendi idazle eta liburuko hitzaurrearen egilea eta Jose Angel Irigarai argitaletxeko kidea.
|
|
|
Bestalde, ikurrina eta herriko bandera plazan jarri zituen Nafarroako ikurrinarekin batera. Beste udal taldeen iradokizunak eskatu ostean eta batzordeetan informatu ondoren, banderatxo inposatu
|
hura
zintzilikatu zuten azkenean, baina nabarmena izan zen, ulertu nahi izan zuenarentzat, udal gobernuak eman nahi izan zuen mezua: bandera horrek ez gaitu ordezkatzen.
|
|
2017
|
|
|
Arantxa Arregi Astigarraga (Azkoitia, 1935) Azkoitiko kaleetan galtza luzeak jantzita ibiltzeagatik isuna jarri zioten lehen emakume azkoitiarra da. Ez du ondo oroitzen zein egunetan gertatu zen
|
hura
, baina inauterietan baserritik kalera jaitsi, eta isunarekin itzuli ziren etxera. Arregik harro kontatzen du herrian galtza luzeak jantzi zituen lehen azkoitiarra dela.
|
|
|
Nola gogoratzen duzu
|
hura
–Barrez?
|
|
|
jarritako isuna eskuetan ez izatea. Kaleko batek eskatu zidan nire isun
|
hura
berari emateko, eta eman egin nion. Gerora eskatu ere egin nion, baina Trino Pottinen artxiboan jaso zutela esan zidaten.
|
|
|
Eta, halaxe, ugazabari berari kontatu zion bere arrangura, eta iradoki ere egin zion bihotz eritasun
|
hura
nola osa zezakeen, eta –afizioz zein ofizioz itzultzailea izaki– gustura moldatuko ziokeela publizitate lelo erakargarriren bat, hurrengo baterako behar izanez gero ere; Maiteri iruditu zitzaion, nolabait, nagusi jaunak aintzakotzat hartu ziola berak ahalik eta modurik atsegin eta gozoenean gomendatu nahi izan ziona –bat batean, telefonoz hizketan aritu zirenean, eta, gero, SMS bid...
|
|
|
Hurrengo astean Bilboko psikologo baten aurrera eraman ninduten. Bi ordu hizketan igaro ostean,
|
hura
ez zela bere arloa esan, eta aditu baten telefono zenbakia luzatu zien gurasoei. Hurrengo egunean, ostera ere Bilbon, psikiatra ospetsu bezain garesti baten aurrean nengoen.
|
|
|
Bai, baserri zahar
|
hura
gure alde zegoen. Bere hormak eta harriak lagun genituen.
|
|
|
Gainera, keinuz adierazten zion dena osabari, eta katuak baino arinago zebilen hotsik ateratzeke. Laster sumatu nuen benetako estualdia zela
|
hura
.
|
|
|
Aitak ehiza bila zebilela begiztatu zuen arrotza. Atzerritar
|
hura
erromatarra zen. Sekula ez zuen erromatarrik hain gertutik ikusi.
|
|
|
Eta halaxe zirudien, gure onerako. Bakarrik zegoen, bai, eta
|
hura
ez zen ohikoa. Horrek esan nahi zuen gizon hura seguru sentitzen zela gure eremuetan, ez zuela gure berririk.
|
|
|
Bakarrik zegoen, bai, eta hura ez zen ohikoa. Horrek esan nahi zuen gizon
|
hura
seguru sentitzen zela gure eremuetan, ez zuela gure berririk. Eta aita indartsua zen gero!
|
|
|
Gizon hark, nonbait, errekan gora jo zuen bazterrak miatzeko asmoz. Osabaren ustez, urre bila zebilen eta horrexegatik zegoen bakarrik; izan ere, dirudienez, erromatarrei izugarri gustatzen zaie urrea, eta edozer egiteko gai omen dira
|
hura
lortu ahal izateko. Aitaren kezka zen baten batek jakingo zuela hona etorri zela gizon hura, eta, lehenago edo beranduago, etorriko zirela beste batzuk haren bila.
|
|
|
Osabaren ustez, urre bila zebilen eta horrexegatik zegoen bakarrik; izan ere, dirudienez, erromatarrei izugarri gustatzen zaie urrea, eta edozer egiteko gai omen dira hura lortu ahal izateko. Aitaren kezka zen baten batek jakingo zuela hona etorri zela gizon
|
hura
, eta, lehenago edo beranduago, etorriko zirela beste batzuk haren bila.
|
|
|
Trump, Farage, Orbán eta Marine Le Pen globalizazioak sortutako milaka atsekabetuk igo dituzte boterera. Horrexegatik da alferrikakoa Trumpen kontra egitea,
|
hura
ez baita arazoa, egoera baizik. 1973tik su ekonomikoarekin jolastu da, eta ase ezineko anbizioak eta demokratizazioaren gorakadaren beldurrak 1945eko Weimarrekoa bezalako hondamendiak ekiditeko ezarri ziren segurtasun neurriak puskatu ditu.
|
|
|
Dabilenak sartzen du hanka, mintzo denari egiten dio irrist mihiak, nahiz eta askotan geldirik eta ixilik dagoena tronpatu gehien, bai baitira zerbait egitea eta esatea eskatzen duten egoerak.Martxoaren 8aren ingurumarian antolatutako ekintzetan, Gasteizen burutu nahi izan duten “ipurdi lehiaketa” makro matxista eta higuingarriak harrotu ditu hautsak. Izan da
|
hura
debekatzea adierazpen askatasunaren aurkako erasotzat hartu duenik ere, duintasunaren gaia ipurdia baino beheraxeagoko zintzilikarioetatik pasatuz. Ez, adierazpen askatasunak, sakratua izanik ere, baditu gainditu ezin diren mugak.
|
|
|
Eskolako jazarpena presente dago gizartean, eta horri aurre egiteko, KiVa proiektuarekin bat egin du Azpeitiko Ikastola Ikasberrik, Ikastolen Elkarteko beste 51 ikastolekin batera. Mundu osoan eskola jazarpenari aurre egin eta
|
hura
murrizteko programarik eraginkorrena da KiVa, Finlandiako Turkuko Unibertsitateak garatua. Programari esker, Finlandiako eskoletan urtebetean %78 gutxitu ziren bullying kasuak.
|
|
2018
|
|
|
Guardia zibil, polizia eta militar espainiarrentzat ez da erraza izango oraindik ere zenbait lekutan parranda egitea. Ez zait iruditzen duela bi urte Koxka tabernan liskar
|
hura
piztuko zenik erasoa jasan zutenen ogibidea beste bat balitz. Alabaina, eraso haren ondorioz kartzelan dauden herriko gazteen aurkako auzia logika eta neurri guztiez gaindikoa da.
|
|
|
Alkate k bazuen Azpeitian lagun bat, eta hari proposatu zion. Nahiz eta une hartan beste proiektu baten sartuta zegoen Iker Amenabar,
|
hura
bukatu bezain laster guregana batuko zela esan zigun. Horrela, Gabonetarako bostok Matadeiko beheko lokalean hasi ginen kantak sortzen.
|
|
|
Horregatik banatu genituen bi zatitan. Entzulea bietako zeinekin identifikatzen den,
|
hura
eskuragarriago edukitzeko. Halere, talde bezala garbi dugu Ilhunbean esanak eta Ilhunbean eginak abestiak ez direla osoak izango bata bestea gabe.
|
|
|
Bizenta Mogel izena jarri genion elkarteari. Izan ere,
|
hura
azkoitiarra eta idazlea zen, lehen aldiz euskaraz idatzi zuena. Irakurtzen eta idazten ia inork ez zekien garaian idazlea eta irakaslea izan zen, ezkondu egin zen eta lanean jarraitu zuen, Bizkaiko Foru Aldundian aritu zen lanean, sendabelarretan aditua zen...
|
|
|
Lehen gauza askoz gehiago izaten ziren, halere. Antzerki munduan, Foru Aldundiak Maiatza Dantzan jaialdia antolatzen zuen, eta
|
hura
prestatzeko muntaketa lanak beldurgarriak izaten ziren. Kataluniatik eta etortzen ziren konpainiak indartsuak izaten ziren; txinatarrak ere etorritakoak dira gurera.
|
|
|
Digitalaren garaian gaude orain: disko gogor batean bidaltzen dizkigute filmak,
|
hura
kargatzen dugu, eta kode bat bidaltzen digute filma aktibatzeko, eta, kodea sartuta, martxan izaten dugu dena. Lehen egiten zen lana atseginagoa zen.
|
|
|
Analogikotik digitalerako jauzia derrigorrean egin beharreko aldaketa zen, gaur egun ez baitago pelikula analogikorik;
|
hura
egin zen. Horrez gain, teilatua konpondu zaio, eta oholtzako lurra ere aldatu da.
|
|
|
unibertsitateren batean matrikulatu eta lau urteko gradu ikasketak egitea. Eta nik, selektibitatean lortutako notaren muga medio, artean Espainiako erregea zenaren izena zuen
|
hura
aukeratu nuen. Jakina, bertan aurkitu nezakeenaren ideia erdirik izan gabe.
|
|
|
Eta Salva, nabarmen besteekiko desberdintasuna lehenengo egunetik antzeman genion Salva. Gutako askoren antzera, eskuinekoen lurretan ezkerreko hanka herrenaz klaseak ematen zizkigun gizon xelebre
|
hura
. Hau poza URJCeko zikinkeri hau guztia ateratzearen arduraduna bera izan dela jakiteak!
|
|
|
beste istilu batean, guardia zibilak kalera atera, eta Xumarraneko amari tiro batez hanka zulatu zioten.1922an, abarketa lantokietako nagusiek, behin eta berriz, soldata %20 jaistea erabaki zuten, eta urte bukaeran mila bat langilek grebara jo zuten. Greba
|
hura
igaro bitartean, Sindicato Libreko langile batzuek, STV sindikatuaren laguntzarekin, Sociedad Manufactura de Alpargatas izeneko kooperatiba sortu zuten, nagusien kontrolik gabeko lan eredu berritzaile moduan, baina bi hilabete besterik ez zuen iraun. Urte gogorrak izan arren, 1923ko abuztuaren 6an ez zen Azkoitian lanik gabe zegoen herritarrik; izan ere, Urolako trenak eragindako lanetatik aparte, herrira ura ekartzeko lanak eta baserrietako zeregin arruntek hemengo eskulan guztia okupatu zuten.
|
|
|
Epelde enpresariak, kasurako, langileak saritu egiten zituen egunero mezetara joaten baziren, eta eskupeko handiagoa izaten zuten igandean meza nagusira joanez gero. Era berean, lantegietan lanari hamar minutu lehenago utzi eta arrosarioa errezatzen zen egunero, harik eta gutxiago produzitzen zela-eta Gaztaneko nagusiek ohitura
|
hura
baztertu zuten arte. Gauzak horrela, ez da harritzekoa 1920an grebalariek aurkeztutako eskakizun taulako 2 puntuan honako erreklamazio hau agertzea:
|
|
|
Nire aitak eman zuen izena ni igerian aritzeko, bera ere igerilaria izan baitzen. Urteak pasatu ahala, hasieran derrigortuta joaten nintzen kirol
|
hura
gustuko nuela ohartu nintzen, eta oraindik hemen jarraitzen dut.
|
|
|
Guztiak bertan daudela dirudienean, ordea, Txusa azalduko da aretoan. Gizon gorputzean bizi den emakumea da Txusa eta Imanolen aitaren azken bikotea izan zen
|
hura
hil artean. Mireiak gonbidatu du ezkontzara.
|
|
2019
|
|
|
Bartzelona futbol taldeari ere erasan diote Gerard Piqué katalanaren hainbat jarrera eta adierazpenek, baina
|
hura
ez izaki erraz isiltzekoa. Hor jarraitzen du, independentziaren aldarria eta Espainiako selekzioan jokatzea uztartzen, koheren tziaren soka mehearen gainean oreka bila.
|
|
|
" Aurreko astean Aieteko adierazpena egin zenetik zortzi urte igaro ziren, bake iraunkorra eta justurako bide orria izateko eginikoa, baina Espainiako Gobernuaren aldetik hori posible egiteko oztopoak eta borondate falta besterik ez da aurkitu. Euskal Herriaren agertoki berrirako bidean mugarri izan den data izan zen
|
hura
, beste batzuen artean. Horietan guztietan, Espainiako Gobernuak inmobilismoa adierazi du euskal gizartearen borondate eta konpromisoaren aurrean.
|
|
|
Hantxe eman zion su Evaristok gurutze bati, non eta San Inazioren herrian. Eta duintasun ukatu
|
hura
orro batean: «demokrata eta kristaua zara, har ustel bat zara!
|
|
|
Jon Custodio Silenceko kide eta ikastolako ikasle ohiak hartu zuen hitza aurkezpenean, eta hark adierazi zuenez, guraso elkarteak emandako hainbat datutatik zein bizipen propioetatik abiatuta sortu dute abestiaren letra. " Ikastolaren deskribapen bat egiten saiatu gara; ikastetxea ezagutzen ez duen pertsona batek, abestia entzutean,
|
hura
imagina dezala transmititu nahi izan dugu". Musikariak aitortu zuen" ilusio askorekin" hartu zuela Xabier Muniberen abestia egiteko proposamena," lotura handia" baitu harekiko.
|
|
|
Izan ere, joan den urtean Udalak igerilekuak handitzeko egon zitezkeen alternatibak lantzeko azterlana eskatu zion Sestra enpresari, eta bost alternatiben artetik bat lehenetsi zuen enpresak. Ondoren, interes taldeei aurkeztu zitzaien azterlan
|
hura
. Onesten den aukeraren arabera, igerileku berria egungo belar artifizialeko futbol zelaian kokatuko da, eta orain dauden igerilekuak mantendu egingo dira.
|
|
|
Buruz buruko hiru txapel irabazi zituen, eta laugarrena jokatzeari uko egin, enpresarekin izandako tirabiren ondorioz. Gallastegiren garaipen zerrendak ez du, beraz, beste zenbaitenaren distirarik, baina
|
hura
izan da abantailarik handienak eman dituen atzelaria. Bikote on bati bakar bakarrik aurre egiteko sailetik apartekoa behar du, eta Migelek horrelako norgehiagoka asko atera zituen aurrera.
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, Gabon egunean bijilia egitea derrigorrezkoa izan zen mendeetan, are eta 1917an Elizak nahitaezko bijili
|
hura
indargabetu zuen arte. Bijilia egiteko agindua indarrean zegoenean, haragia jatea debekatuta egonik, bakailaoa, bisigua eta angulak jateko ohitura zabalduta zegoen inguru hauetan.
|
|
|
Ez da oraingoxea, Azkoitiko Gabon kanta sarien kontua, 1762ko dokumentu baten agertzen baita kanta horien aurrekaria. Gabon kanta
|
hura
Miserikordiako Sor Luisaren izenean agertu bazen ere, Telletxea Idigorasek aurkitu zuen Aita Manuel Larramendiren gutun bati esker jakin zen Peñafloridako Kondea izan zela kanta haren egilea. Honela idatzi zion Aita Larramendik Gernikako Gandarari:
|
|
|
Jose Luis Arrieta txokolateruek Kale Nagusiko 26an zuen txokolategian jartzen zuen, eta urtetik urtera ikusgarriagoa zen jaiotzan du jatorria. Jaiotza
|
hura
ur korronte eta guzti prestatzen zuen, eta jaietan dendako ateak zabal zabalik uzten omen zituen, kalean pasieran zebilen jendearen begien gozagarri. Jaiotza hari ateratako lehen argazkia 1926an San Martin kaleko lokal batean ipini zuenekoa da.
|
|
|
Jaiotza hari ateratako lehen argazkia 1926an San Martin kaleko lokal batean ipini zuenekoa da. Denborarekin txokolategiko lokala utzi egin behar izan zuen, eta orduan, 1960 urtean, hasi omen ziren jaiotza
|
hura
Santa Klaran muntatzen.
|
|
|
Pixkanaka, aldaketa batzuk izan dira kabalkadan, eta erromatarren jantziak geroagokoak dira; On Joakin Larrañaga apaizak Donostiako Artzain Onaren elizatik ekarri zituenekoak dira, han ez zituztela erabiltzen eta. Pajeek umeen gutunak jasotzeko eliz atarian erabili zuten lehen aterpe gorri
|
hura
, berriz, garai batean obispoei harrera egiteko erabiltzen zen, eta Altzibarko komentutik ekarri zuten, bertako mojek emanda. Normalean, desfilea herriko kaleetan egin bada ere, urte baten eliza barruan egin zen, parrokoa On Jenaro zenean; alde batetik, eguraldi txarra egiten zuelako, eta, bestetik, apaizari ilusioa egiten ziolako jaiotza aldarean jarrita ikusteak.
|
|
|
Beraz, aurreko guztia aintzat hartuta eta azken mesede gisa, zuri zuzenduko natzaizu zuzenean, zure etxeko nagusienak egoitzan dituzun horri. Mesedez, izan ezazu konfiantza gugan, zin egiten bai dizugu
|
hura
ahalik eta ongien zaindu eta babestuko dugula. Ez zaiola inoiz, bere egun goibeletan irribarre bat ateratzeko saiakera egingo duenik faltako, eta behar duenean, eskua eman eta behar duen lasaitasuna helarazten saiatuko den inor faltako.
|
|
|
Konfinamenduan geundela hasi ginen zerbait sortzeko asmotan. Aste Santuaren ondoren, sanprudentzioetan edo, biok jaiegunak izan genituen, eta garai
|
hura
baliatu genuen proiektuari forma ematen hasteko. Biok bat egingo genuen jokoan hasi ginen", azaldu du Etxanizek.
|
|
|
Gainera, iruditzen zitzaidan –inpresio pertsonala da– EH Bildutik zetorren guztiari ezezkoa erantzuten ziotela. Agintaldi
|
hura
bukatzean, erabaki nuen denbora batean distantzia pixka bat hartzea politikatik. Oraindik garbiketa fase horretan nago nire buruarekin; asko eragin zidan.
|
|
|
Ez nuen argi zer ikasi nahi nuen. Administrazioko zikloa egin nuen, eta hango praktikaldian konturatu nintzen lan
|
hura
ez nuela gustuko. Orduan, gogoan dut aitarekin eta amarekin hizketan egon nintzela sukaldeko mahaiaren bueltan –familiako elkarrizketa inportanteenak eta ederrenak beti sukaldean izaten genituen–, eta Arte Dramatikoko ikasketak hasi nahi nituela esan nien.
|
|
|
Lehen tailerra azaroren 12an izango da, pH PHACTOR izenburupean. Bertan, substantzia azido eta basikoen kimikari buruzko saiakerak egingo dituzte gaztetxoek; besteak beste, pH-a zer den eta
|
hura
nola neurtu ikasiko dute, baita disoluzioak neutralizatzen ere. Bigarren saioa, berriz, hilaren 13an izango da, eta energia hidraulikoaz arituko dira bertan; energia berriztagarriak aipatuko dituzte saioan, baita horiek ingurumenean duten inpaktu murritza ere.
|
|
|
Ekainaren 10ean, armada biek topo egi zuten Noainen (Nafarroa), eta bertan izan zen borroka Nafarroako armadak galdu zuen; bataila zelaian 6.000 lagun inguru gelditu ziren hilda. Bitarte horretan, Hondarribiko defentsan parte hartzen zuten Mutrikuko, Elgoibarko eta Azkoitiko kapitainen diziplina falta zela-eta, Gaztelako armadak plaza
|
hura
galdu zuen. Francisco Perez Idiaquez zen Azkoitiko kapitaina.
|
|
|
1524an, aldiz, Irunera joateko deialdia egin zuten, eta hogei lagun bildu ziren bi hilabeteko egonaldia bertan egiteko. Urte bat geroago, 1525ean, armada gaztelarrak Nafarroako eta Frantziako erregeen aurkako garaipena lortu zuen, eta azkoitiarrek alarde handi bat antolatu zuten berri
|
hura
ospatzeko.
|
|
|
Gertaera jakina da eta dokumentatuta dago, duela mende batzuk, Nafar Erreinua zatika konkistatua izan zela, baita erreinu
|
hura
osatzen zuten herrialde desberdinek harrezkero Espainiako eta Frantziako estatuen menpe jarraitzen dutela ere. Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoa (EAE) osatzen duen lurraldea, 1200 urtean izan zen konkistatua.
|
|
|
1512an, Fadrique Alvarez de Toledo Albako dukearen gidaritzapean, Fernando II. Aragoiko erregeak zuzendutako inbasioak gauzatu zuen Nafarroako Erresumaren okupazioa. Urte horretako lehen seihilabetekoan hasi ziren inbasio
|
hura
antolatzeko azpiegitura prestatzen, bai soldadu errekrutatze eraketan, bai logistika eta hornikuntza lanetan ere. Hori horrela, gerrarako mila peoien banaketa egitea onartu zuten Azkoitiko Basarten ospatutako Batzar partikularrean.
|
|
|
Maitasunaren patetismoaz eta
|
hura
gainditzeko errezeta sinpleaz ari zaigu Garmendia agertokiaren gainetik. Eta lehendabiziko minututik 80.era algaraka jarri du entzuleria.
|
|
|
Estatistikak ere alderatu ditu Mendizabalek, ordukoak eta gaur egun hainbeste nahasmen sortzen ari direnak. XIX. mendeko izurri
|
hura
aztertu zutenek egindako lanarekin txundiduta dago azkoitiarra: " Zenbat hildako izan ziren, zenbat kutsatu, zenbat emakume, gizon, haur, adin tarteak… Dena dago jasota".
|
|
|
Azkoitiko Udalak aspalditik zuen hazteria edo sarna zuten gaixoentzat ospitale bat egiteko gogoa. Udalak, San Juan bainuetxea begiaz jota zuen bertan ospitalea egiteko, eta hango jabea zen Iraolari proposamen bat egin zion
|
hura
errentan hartzeko. Berehala heldu zuten akordioa, eta 1873 urtean ohe batzuk ipini eta lehen gaixoak artatzen hasi ziren.
|
|
|
II. Mundu Gerra bukatzear zela, itsaspeko alemaniar batek hondoa jo zuen Gipuzkoako kostaldean. Batzuek diote, Zumaia eta Getaria (Gipuzkoa) arteko kostan gertatu zela hondartze
|
hura
. Erreskatatutako tripulatzaile alemaniarrei, San Juan bainuetxean eman zieten ostatu gerra amaitu arte.
|
|
|
Erreskatatutako tripulatzaile alemaniarrei, San Juan bainuetxean eman zieten ostatu gerra amaitu arte. Azkoitiko adinduek, hamarkada batzuk geroago ere, edukazio handiko soldadu prestu, dotore eta atsegin moduan oroitzen zuten militar
|
hura
. Agurra ere takoiaren kolpez ematen omen zuten.
|
|
|
Kontuan hartu behar da, garai hartan gure kulturak oso momentu kaskarrak bizi zituela, Francoren diktadurak euskal kutsua zuen guztiari ezarritako murrizketa eta errepresio basatiak zirela eta. Hori horrela, entitate intelektual hark egoera hartan euskal kulturan eragindako susperraldiak balio izugarria du, baina diktadurako zentsuragatik, lantalde bikain
|
hura
1965ean desagertu zen.
|
|
|
50 urte bete dira Galarreta pilotalekua ireki zutenetik eta
|
hura
oroitzeko txapelketa da gu jokatzen ari garena. Joan den ostegunean aurkeztu zuten txapelketa eta zapatuan hasi ginen lehen jardunaldiarekin.
|
|
|
Ni hasi nintzenean San Miguel zen atzelarien artean onena Galarretan; ikusgarria zen
|
hura
. Koteto Ezkurra ere ikaragarria izan da, baita Miguel Mari Urrutia.
|
|
|
Bost artista joan ginen hara, eta antolatzaileek margotzeko horma bat utzi ziguten bakoitzari. Niri egokitu zitzaidana taberna baten fatxada zen, eta beraz, haren historiarekin eta inguruarekin lotu nuen horma irudia.Eszena urbanoa da Rosales kalean egin nuen irudi
|
hura
. Tabernaren ardura duen familiak aspaldiko argazkiak zituen, eta irudi horietako bat hartu nuen lanaren abiapuntutzat.
|
|
2021
|
|
|
Aurrekoan teknologien munduan lan egiten duen pertsona bat elkarrizketatzeko aukera izan nuen, eta hark zioen sakelekoak ziurrenik desagertu egingo zirela urte gutxi barru. Zur eta lur gelditu nintzen
|
hura
entzutean, baina hotzean pentsatzean ondorioztatu nuen eskuko telefonoa bai, desager daitekeela, baina ez teknologia. Gaur egun, iraganean ezinezkoa ziruditen gauzak egiteko gai gara:
|
|
|
Beti esan izan didate ama dantzari ona izan zela, eta
|
hura
hil zenean harra piztu zitzaidan. Egun batean, gainera, emazteak esan zidan dantza eskola batean izena eman zuela.
|
|
|
Behin, Urrestillan nuen erakustaldi batean zuri gelditu nintzen; ez nekien zer egin behar nuen, ez nekien zer mugimendu egin behar nuen segidan. Koreografiak bi edo hiru minutukoak izan ohi dira, baina une
|
hura
nire bizitzako tarterik luzeena izan zen, ez nekien non sartu.
|
|
|
Deban tailerrean lanean jardun zuen garaian, txirrindularitzan ibili zen Flores; jubeniletan, bi denboralditan. " Luis Alameda txirrindulari azkoitiarra ere ibiltzen zen;
|
hura
ona zen, ni, aldiz, txarra". Txirrindularitzako probetara joateko edota entrenatzeko izaten zituzten gorabeherak ere ekarri ditu gogora:
|
|
|
Miserikordiaren Etxeko eginkizunak asko izan dira, baina ospitalearen funtzioak bete zituen nagusiki lehen urteetan. Juan Bautista Mendizabal Azkoitiko historialariak 1984 urteko andramaixetako programan kontatutako pasartearen arabera, Miserikordiaren Etxeari egiten zaion lehen erreferentzia 1586ekoa da, nahiz eta eraikin
|
hura
orduan Udalaren Patronatua izenarekin zen ezaguna herrian.
|
|
|
Horretarako, Elosuako interesguneak aztertzen hasi ginen, eta ikusi genuen gaztelua zela horietako bat. Bestalde, astronomiarekin eta turismoarekin lotutako Starlight fundazioaren ziurtagiria lortzeko hizketan aritu ginen Kanariar Uharteetako Astrofisikako Institutuarekin, baina
|
hura
ere ez zen aurrera atera. Egia esan, inguruan egin diren autobideak eta autobiak medio dagoen argiaren kutsadudarekin, orduan baino askoz ere okerrago dago orain zerua.
|
|
|
Olinpiar Jokoak hasteko bost bat hilabete gelditzen zirenean, Iñaki Goikoetxeak deitu zidan telefonoz;
|
hura
zen gure entrenatzailea. Kubako munduko txapelketara joan aurretik, bagenekien gutxi gorabehera pilota gonbidatutako kirola izango zela Bartzelonako Olinpiar Jokoetan.
|
|
|
Domina eskuratzea bezain garrantzitsua zen, beraz, final
|
hura
jokatzea, ezta?
|
|
|
Nola joan zen txapelketa
|
hura
–
|
|
|
Gidaria jakinaren gainean zegoen
|
hura
azken autobusa zela, eta bazekien Serignek ez zuela beste modurik etxeratzeko, bazekien kale gorrian pasatu behar zuela gaua aurrean zuen beltzaranak.
|
|
|
" Espainiako Letizia erregina ezagutzeko aukera izan nuen, kazetaria zen garaian. Guk garraio kongresu bat izan genuen Asturiasen [Espainia], eta bera kongresu
|
hura
lantzera joan zen kazetari moduan, eta harekin hitz egiteko aukera izan genuen. Jose Maria Aznar Espainiako presidente ohiarekin ere hitz egindakoa naiz presidente izendatu aurretik.
|
|
|
Gaur gertatu izan balitz bezala azaltzen du Errazkinek nola eta zergatik zabaldu zuten autobus enpresa. " Senarrak Alfa Romeo furgoneta bat erosi zuen, eta
|
hura
autobus bihurtu behar zuela esanez iritsi zen etxera egun batean. Ordezko piezekin eta egiten zuen lan senarrak.
|
|
|
Aldalurrek Alfa Romero furgoneta
|
hura
autobus bilakatu zuen denbora gutxian. " Hamar lagunentzako prestatu zuen, eta segituan jarri genuen errepide gainean", azaldu du Errazkinek.
|
|
|
Gainera, bi hilabeteren buruan hiru autobus izatera iritsi zen Aldalur, segituan erosi baitzuen bigarren furgoneta senarrak. Furgoneta
|
hura
" lehenaren berdina" bazen ere," xumeagoa" zen. Erosi zuten hirugarren ibilgailua, berriz, Perkins markakoa zen.
|
|
|
“Hiru ibilgailu haiekin martxa handia izan genuen”, nabarmendu du. Aurrerago, aldiz, Barreiros markako autobusa erosi zuten, eta" oso txarra" atera zitzaien
|
hura
. " Ia porrot egin genuen autobus harekin, beti matxuratuta zegoelako.
|
|
|
" Ez zegoen ia autobus zerbitzurik hemen. Donostiarako zerbitzua bakarrik zegoen martxan, eta
|
hura
ere oso maiztasun gutxirekin; izan ere, Azkoititik Donostiara joaten zen autobusak egunean bidaia bat egiten zuen, eta berdin Tolosara”. Urolako trena martxan zegoen, baina 1988ko otsailean eten zituen bidaiak behin betiko.
|
|
|
Urolako trena martxan zegoen, baina 1988ko otsailean eten zituen bidaiak behin betiko. " Trena gelditu zutenean,
|
hura
berriz martxan jarri arteko akordioa sinatu nuen Gipuzkoako Foru Aldundiarekin; Zumaia eta Zumarraga arteko autobus zerbitzua eskaintzeko baimena eman ziguten. Trena, ordea, ez dute jarri, eta guk utzi genion zerbitzu hori eskaintzeari".
|
|
|
Orduan, azterketa ezin zuela gainditu eta enpresan bestelako lanen bat eman geniola esan zigun. Gainera, azterketa
|
hura
probatzera joateko esaten zidan, orduan ikusiko nuela-eta gainditzea zein zaila zen. Hala erabaki nuen gidabaimena ateratzen hastea".
|
|
|
denboraldia maila hartan eginda, orduan Lolo Encinasek gidatzen zuen Sammic ISB taldea berriz jaitsi zen Zilarrezko LEB ligara. Hasterako zekiten denboraldi bakarra egingo zutela urrezko ligan; izan ere," salbuespentzat" hartu zuten denboraldi
|
hura
.
|
|
|
Aurretik beste harategi batean nenbilen lanean, baina
|
hura
utzi egin nuen. Geroago, eta kasualitatez, erretiroa hartzen zuela jakin nuen Lopene harategikoak eta aukera ikusi nuen.
|
|
|
Arrasateko Ospitaleko Psikiatrikotik Azkoitira ere etorri ziren hango gaixoak, eta egun
|
hura
oroitzapen bereziarekin gogoratzen du Arenasek. 1977 urtean, berriz, Palenciako (Gaztela eta Leon, Espainia) San Luis psikiatrikora gonbidatu zituzten azkoitiarrak, eta hiru urtez segidan joan ziren hara.
|
|
|
" Orduan, etxe askotan ez zegoen butano gasik, eta sukalde askotan ikatza erabiltzen zen. Daniel Agirre Krispin zen herrian ikatza banatzen zuena, baina
|
hura
gaixotu egin zen. Ikatza erabiltzen zuten gehienak adinekoak ziren, eta ikaztegira joan behar izaten zuten ikatz zakuen bila.
|
|
|
Miserikordiari irtenbide bat aurkitzen hasi ziren. " Eraikin
|
hura
ez zegoen egoera onenean. Ibaiaren ondoan zegoelako edo sekulako hezetasuna zuen etxeak, ez zuen igogailurik eta gelak oso handiak eta bateratuak ziren".
|
|
|
Gaixorik nengoen aldi hartan, osaba zenak bere burua hiltzear ikusi zuen, eta bere hileta antolatzeko kontzientziako gidaria eta Juan Elorza Txanbolin deitu zituen. Osabak danbor bat erosi berria zuen, eta Txanbolini esan zion danbor
|
hura
niretzat gordetzeko, uste baitzuen danbor jotzailea izango nintzela. Pakete batean gorde zuen danborra, eta lehen aldiz jo nuen egunean ireki nuen aurrenekoz pakete hura".
|
|
|
Osabak danbor bat erosi berria zuen, eta Txanbolini esan zion danbor hura niretzat gordetzeko, uste baitzuen danbor jotzailea izango nintzela. Pakete batean gorde zuen danborra, eta lehen aldiz jo nuen egunean ireki nuen aurrenekoz pakete
|
hura
". " Etxean" ikasi zuen osabagandik jasotako danbor hura jotzen.
|
|
|
Pakete batean gorde zuen danborra, eta lehen aldiz jo nuen egunean ireki nuen aurrenekoz pakete hura". " Etxean" ikasi zuen osabagandik jasotako danbor
|
hura
jotzen. " Azkoitian abarketa asko egiten ziren sasoi hartan, eta txorta lana betidanik ezagutu zen gurean.
|