|
2000
|
|
|
Abantaila bat genuen, nola hitzen hala kantuen aireak guk gihaurek konposatzen genituenez, ba, herrietatik gero galde gehiago egiten ziguten. Kantuak
|
gureak
izaite horrek bazuen bere garrantzia.
|
|
|
Nire ustez, berez, euskaldunak (hemen jaiotakoak) ikuspegi ezkorra duzue bizitzaren aurrean, hau da: herri txiki bat gara, ezin da,
|
gureak
egin du. Agian, Katolizismoak zer ikusia izan dezake ezkortasun horretan, Hego Europako joera dirudi.
|
|
|
Bai, zer edo zer makaldu da apustua egiteko gogoa. Euskal Herririk ez litzateke izango apusturik gabe, pilota, arrauna, aizkora, idi probak... horiek gabe dena hoztu eta
|
gureak
egingo luke. Tristura ematen dit, baina ez pentsa, elkarri desafioa botatzeko garaian beldurra ere badago.
|
|
|
Guk egindako diagnostikoa egokia da. Jar ditzagun, beraz, beharrezkoak diren terapia guziak martxan eta
|
gureak
diren erremedioak erabil ditzagun. Zeren jakin badakigu ikertzaile mamu horien lana gu itotzean datzala.
|
|
|
Batzuk gazteleraz ari dira, baina euskara ere entzuten da. Bihar Euskal Herriko beste erpinera joan behar dugu, Iparraldera, eta gaurkoz
|
gureak
egin ditugu Basaurin. Udaltzainari autopistara nola joan behar dugun galdetu diogu.
|
|
|
Laiaren helburu nagusia jartzen zaizkigun oztopo akademikoak alde batetara utzi eta interesgarri zaizkigun gaietan sakontzea izango litzateke, hau da, Euskal Herriari buruzko jakintzetan. Beharrezkoa iruditzen zaigu geroa oraindik eraiki gabe duen herri honetan jendearen jakin nahia asetzea, beste herrialdeetako ikasgaiekin batera
|
gureak
ere baliogarri suerta daitezkeelakoan.
|
|
|
Larramendi berberak zioen, 275 orrialdean agertzen denez: . Errege kontseju nagusiaren buruak agin dezan, ta hau are debeka dezan, Hiriak elkarganatzea ta behar zan bezala biltzea, ahalik balu ta iñoiz izandu baleu bezala, Fuero
|
gureak
ematen digun eskua kentzeko eta itxitzeko bidea. Baña zergatik horrela dabiltzan, berak dakite; baita beste guztiok ere badakigu!
|
|
|
8 Periferiak ere garrantzia du, eta handia. Eguraldi datuak eskaintzean, egokialitzateke, pertenentzia ideia sozializatzeko, gure mugetako lurraldeak modusinbolikoan ere gogoratzea, hots,
|
gureak
direla gogoratzea; esate baterako, estrategikoa da Arabar Errioxa, Tutera, Maule eta Turtzioz Euskal Herrikoak direlagogoratzea.
|
|
|
horren eten traumatiko eta goiztiarrari. Kontuaez da
|
gureak
diren egitekoak gazteen, horien heldutasunak har dezakeen neurrian etagainera, horien zintzotasuna eta leialtasuna dugulako, esku uztea, ez eta garaia heldubaino lehen bereiztea ere, hori egoztea bezainbatekoa bailitzateke.
|
|
|
Musikologia honen aurrean, besteak beste, historia, soziologia, antropologia etasemiotika soziala gidari dituen beste musikologia mota batek,
|
gureak
, musikaakademiko eta ofiziala bestelako errepresentazio musikalen maila berean kokatzenditu, fenomeno sozial gisa. Hori dela eta, kosta ahala kosta egiten du aurrera, Mendebaldeko mitologia musikal ofizialean oinarrituriko eta iritzi sasizientifikoen laguntzazirauten duen musikologia ofizialak uzten dituen zirrikituetan zehar.
|
|
|
Bukatu baino lehen, esan beharra dago liburuak izan ditzakeen akatsak
|
gureak
direla soilik, eta ez lagundu digun inorenak. Guztiei geure eskerrik beroenak.
|
|
|
—Eta, uholdeari buru egiteko, biok garamatzan untzi tipi hori baizik ez diagu, buruz gidatzen jakin behar duguna, uholdeak irents ez dezan eta hondoratzerat egin ez dezan. Eta, horrela, nola Noeren denboretan ere uholdea iragan zen eta hala lehorreratu ahal izan zuen bere untzia Ararat mendian,
|
gureak
ere aurkituko dik noizbait bere Ararat mendia, libertatearen mendia... Eta gu ez bagara ere, bertze batzuk iritsiko dituk.
|
|
|
ene bizitzaren fruitu hitzek ondua... edo, hobeki, hitzek galdua, zeren, dakizun bezala, zenbat begi, hainbat ikuspegi, eta zeren Erromak behiala deliberatu baitzuen ezen disidenteok eta herese ustezkook aldarrikatu edo skribaturikako hitzei, mihitik edo lumatik sortu bezain fite, hatsa eta kiratsa zeriela, ustelkeriaren ustelkeriaz. Baina ez zaitez kezka, ez antsia eta ez asalda horregatik, zeren mundu honetan ez baitago gaitzik kontsolagarririk ez duenik, eta
|
gureak
ere badu: aski duzu, horretarakotz, ene hitzen fruitua mizpiren idurikotzat hartzea, zenbatenaz ustelago, hainbatenaz apetitosago eta zaporetsuago.
|
|
|
Jende zibilizatuen artean, bederen. Zernahi gisaz, beti bertzeen lagun homosexualak nahiago,
|
gureak
baino.
|
|
|
Argazkiak ez aipatzearren:
|
gureak
Ximurraren gorpuaren perspektiba diferenteak eskaintzen zituen, bertzeek zorioneko pabiloiaren kanpoaldearekin etsi behar izan zutelarik. Asteleheneko zenbakian, berriz, bi argitalpenek leku handia eman zioten bai Txuma eta Jabitoren atxiloketari, bai" Ripodas Elektrotresnak" Charlyren saltegi zaharrean poliziak atzemandako zer ebatsien biltegiari.
|
|
|
Dutxatzen ari zinen bitartean, neska batek deitu dit. Zurekin maiteminduta dagoela esateko deitu du, zuk ere maite duzula eta
|
gureak
egin duela... esan nion garaipena informazioa eskuraraziko zidan nolabaiteko estrategia inprobisatuz.
|
|
|
Nola esango nuke. Aurreko batean Danek furgonetako irratian entzun, eta kontatu zigunaren arabera, New Orleans hirian ba omen zen amona bat bere katuarekin bizi zena, eta,
|
gureak
Polikarpo nola, halatsu maite zuena. Baina amonaren alboan bizi zen familiak txakur bat izan, eta katua begitan baitzuen, amorratzen ibiltzen zen hura harrapatu nahian.
|
|
|
" Zure alboan igaro ditudan une ederren oroigarri", esan diezaioket eskaintzen diodanean, eta horrekin batera ahoan musu ematen imajinatzen dut neure burua. Bestela," Denborak esango du
|
gureak
etorkizunik duen ala ez", esan diezaioket, baina denbora baino gehiago gu geu gara erabaki hori hartu behar dugunok.
|
|
|
Malo, malo, malo! Presidenteak berak ez badakizki gure lehen presidenteen izenak,
|
gureak
egin du! hasi da fiskala (T) espantuka.
|
|
|
Denver-eko aireportua izugarri handia da; pistetara inguratzeko metroa eta guzti dauka. Bidailagunok fardelekin atzera eta aurrera ibili behar izan dugu, eta
|
gureak
gutxi ez balira, dendak, hozkailuak, suak, den dena garraiatu behar izan dugu aireportuko aparkalekuan zain genuen beste furgonetaraino; baina gaur inortxori ere ez zaio bururatu kexuka hastea. Bestalde, bidaia bospasei ordukoa izan arren, erlojua aurrena atzeratu eta hurrena aurreratu egin behar izan dugu.
|
|
|
Ordurako Dabidek sabaiko argia piztua zuen eta niri, bikoteari atsegin ematearren, lanparak ere piztea bururatu zitzaidan. Eta piztu banituen, piztu nituen, zeren lanpara oparituak argitu beharrean, Dabidek ohepean ezkutatuak zeuzkan
|
gureak
piztu baitziren. Hura lotsa!
|
|
|
Aspaldiko lan hori lantzean lantzean eten eta berrartua izan da. Hortaz, batzorde horren lan onuragarriek
|
gureak
zuzendu eta laburtu dituzte.
|
|
|
Curiara bat zeukan Jeremiasek, ontzi luzea, hamabi metro edo gehiago dituena; enbor bat da berez, barrua husten diotena, ibaietan ibiltzeko. Curiara horiei motorra ipintzen diete batzuek, eta
|
gureak
ere bazuen popan Yamaha eder bat. Abiadura handi samarrean zihoanean, ontziari muturra altxa egiten zitzaion ur azaletik gora.
|
|
|
Aberriaren askatasun deunak izan behar jok gaztearen aurreneko kezka, eusko gazteria batuaren xedea. Gainerakoan,
|
gureak
egin jok. Bestelako eztabaiden garaia be iritsiko dok aberri askea dogunean.
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun kukutxeztularen kontrako txertoa arrunta eta ohizkoa da herrialde gehientsuenetan(
|
gureak
bezalako gizarteetan behintzat): Euskal Herrian, adibidez, bi hilabete dituzten haurrei jartzen zaie txerto hori, ondoren lau, sei eta 18 hilabeterekin errepikatzeko, eta berriro ere sei urte inguru dituztenean.
|
|
|
Tresna, orduan eta hobea, orduan eta nereago, landuago, lanerakoago. Gure gauzak
|
gureak
ez diren hitzez jazten ditugu sarritan, eta gureak ez diren hitzetatik hasita geureganatzen dugu gurea dean gauza hori. Baina ez da gurea, ze demontre!
|
|
|
Tresna, orduan eta hobea, orduan eta nereago, landuago, lanerakoago. Gure gauzak gureak ez diren hitzez jazten ditugu sarritan, eta
|
gureak
ez diren hitzetatik hasita geureganatzen dugu gurea dean gauza hori. Baina ez da gurea, ze demontre!
|
|
|
Baina ez da gurea, ze demontre! Amerikarrek Europan saltzen dituzten oiloak
|
gureak
ez diren bezalaxe. Eta gure gauza politika, alegia hortan kultura gaiak aztertzen dira behar baino sarriago.
|
|
|
Molde honetako aldizkariek ohiko duten egiturari eutsi diote; inguruko eskolen esku dagoen atala, artikulu monografikoak,
|
gureak
kanpoan, kanpokoak gurean, argazki zaharra, elkarrizketa, berri laburrak, kultura, kirola eta komikia. Orobat, zenbakirik zenbaki aldizkariko azalean agertuko den argazkiarekin lehiaketa antolatu dute.
|
|
|
Horrek herrien eskubideen kontrako eraso zuzena izateaz gain, gizabanakoen eskubideen kontrako eraso garbia suposatzen du, hain zuzen, Euskal Herriak libre izateko duen eskubideen aldekoak fisikoki meha txatzen dituelako. Egungo marko juridiko politikoak
|
gureak
ez diren hizkuntzak, kulturak, kirol selekzioak, justizia administrazioak, nortasun agiriak, zerga ordainketa eta hemengoak ez diren polizien inposaketa bermatzen ditu. Aukeratu ez ditugun eredu frantses zentralista edota erregimen espainiar monarkikoaren menpe izatera behartu nahi gaituzte.
|
|
|
Baina gauez beste kotxe baten atzetik bagoaz, aurreko horren lainotarako argiak itsutzen gaituelarik, bistan da alferrikakoa dela argi mota hori eta atzetik datorkigun ibilgailuko gidaria
|
gureak
itsutuko duela.
|
|
|
Bai, zure pertsonaia da, baina bost miloiak
|
gureak
dira eta zureak izatea nahi baduzu?
|
|
|
Egunkaria multinazionalak erosten badu,
|
gureak
egin du.
|
|
|
Gauden bezala segitzen badugu ere, egingo du
|
gureak
.
|
|
|
Azalpena hauxe izan daiteke: euskal posesioa askoz erelaburragoa da, gauza gutxiago dira nireak eta gainera, nireak izan beharreangehienetan konpartitu egiten ditugu, eta
|
gureak
dira. Horregatik, en mi casa, gure etxean da, edota mi pueblo, gure herria.
|
|
|
Japoniarren gustuko usainak eta gizarte ohiturak desberdinak dira gureekiko; eta
|
gureak
haiekiko, noski.
|
|
|
Unibertsitate ofizial osoa, bere barruti eta guzti: barruti legeak alda daitezke Espainian (distrito universitario, izenez eta izanez, Frantziako ressort académiquetik mailegatua da8), baina, lehengoan dirauteino, hor aurkitu du
|
gureak
ere bere bizilekua. Behar bezala jokatzen badugu, ez da Unibertsitate ofizial hau orain dugun bezain etsai izango, makurrenean ere.
|
|
|
Bada eztabaida franko, borroka ere bai, euskal hitz altxorrari buruz: hor dabiltza, izan ere,
|
gureak
, gureganatuak (hauek ere gure gure dira, gureganatze hori zinetan eta benetan burutua dagoen heinean), eta gureganatzekoak batik bat, gureganatzeko bidean direnak eta omen direnak, horietan baitago, bestetan baino areago, sesiobidea.
|
|
|
Ez dagokigu guri, Jainkoari eskerrak, norbaitek Barojaren" auzia" dei lezakeena erabakitzea. Auzi hori
|
gureak
baino esku hobetan dago orain.
|
|
|
Oihenartenak ez ezen, oso
|
gureak
direla ere âeuskaldunonak diotâ ezin esan, gure izateak beste jaberik ez izatea beharrezko baldin badu behinik behin. Holako zuhur hitzen zuhurtasuna, ezagun denez, antzekoa izaten da herririk gehienetan, bai ingurukoetan, bai urrutiagokoetan ere.
|
|
|
aspaldidanik zetorren latinaz, Europako lehengo hizkuntza ikasiaz, eta Europaz zenbait sailetan nagusitzen ari zen frantsesaz, berri bezain landuaz. Oker zegoen, beharbada eta segur aski, ordutsuko gehienak bezala, baina bazituen bere arrazoiak eta arrazoi horiek, ez
|
gureak
, izango dira harekiko azken juizioan erabiliko direnak, gehiegi luzatzen ez baldin bada.
|
|
|
Argi baitago hizkuntzen arteko harremanak betidanikoak direla, eta sekula ez dela egiazko bakardaderik izan, guztizkoa behintzat. Diogun ere, gaztelu hurbilgaitzean baino areago pasabideko lurraldean mintzatua denez, beste edozeinek hainbat harreman izan duela
|
gureak
bi mila urteotan zehar bederen. Hor dago diodanaren lekuko, egiaztatzen zailagoak ez ekartzearren, latin eta erromantzeen eragina, alderdi guztietan nabari, hiztegi eta ebakiduratik joskeraraino.
|
|
|
Diglosiak joa dagoen egoeran, ez zaio orain beheko maila baizik aitortzen gure hizkuntzari. Beldur naiz, haatik, ez ote ziren gauzak bestela gertatzen gurean, ez baitaiteke izan azpiko eta morrontzako hizkuntzarik mendez mende iraungo duenik
|
gureak
bezala.
|
|
|
Horrelako pentsabideak hartuz gero, badirudi ez dugula beti, han bezain hemen, gizalan den kultura bere luze labur betean hartu beharrik, haren bakarkako agerpen edo itxura berezi bat aztertzeko egokiera eskuetan dugunez gero. Are gehiago, esan beharrik ez, kultur forma berezi horiek
|
gureak
direnean, ez besterenak. Hona, bada, tentazioa:
|
|
|
Hor erakutsi behar dugu nor garen. Bestalde —legea lagun, borondate eta justizia ardatz—, hizkuntzaren gizarte oinarriak finkatzea hain garrantzizkoa den honetan euskara bazter gelditzen bada,
|
gureak
egin du.
|
|
|
Pagano erreen fama daukagu bidenabar. Abandonu sentimenduak agian eramaten gaitu
|
gureak
ez diren lurraldeetan ihes. Jakin genuen alta, papoa bortizki ukabilkadaz astinduz, komunio egunean, apezaren eresiei ihardesten geniela, orain huts honen obszenitatea iragartzen zitzaigula:
|
|
|
non
|
gureak
ez diren oinatzak dauden
|
|
|
Gu, aldiz, ez geunden finezia intelektualetarako; antropofagoak guregana zetozen matxeteak euren zorrotik aterata. Derbirako sarrerak –gero eta asaldatuago mintzatzen zen gondoleroa, gero eta ozenago–, derbirako sarrerak edo
|
gureak
egin dik!
|
|
2002
|
|
|
Erlatibismo kulturalak ederki salatu zituen jarrera horiek: edozein kulturak merezi du errespetua, eta, askotan, erreferentzia desberdinetan sortu ikusmoldeak
|
gureak
baino aberatsagoak dira. Orain, indigenismoa dugu errespetu antropologiko horien azken ondorio politiko eta ideologikoa.
|
|
|
aundientzia ahalik eta handiena lortzea. Horretarako, euskaldunok horren diferenteak ez garen lekuko, munduko telebista guztiek egiten dutena egiten du
|
gureak
ere, kopiatu. Unibertsitatean ere eztabaidatzen genuen MacLuhanen esaldi famatuari buruz," hedabidea mezua da".
|
|
|
Lizarra Garazik ez zuen huts egin batzuk falta zirelako, falta zirenak egon izan balira hobe izan arren, eta nahiz eta helburua egunen batean horiek ere egotea izan behar den. Hala ere, prozesu bat abiatzeko guztiak egotea baldintza bezala jartzen badugu
|
gureak
egin du. Egon nahi genuenak egon ginen Lizarra Garazin eta gaur egun ere baliagarria den proposamen bat egin genuen, zilegitasun osoz.
|
|
|
Zarauztarren «txaparroa», bermeotarren «laga» eta oiartzuarren «nazka ematen nazu» elkartuta hitz egiten dugu, gero eta azento nahasiagoan. Udalekutako kantu bereziak ditugu,
|
gureak
bakarrik direnak. Denetan onena da, noski, gure taldearen gorazarrea.
|
|
|
PPk ere badaki bere benetako etsaia EAJ dela, zeren alderdi honek irauten duen artean abertzaletasunak etorkizuna du. Inoiz EAJ ahultzen bada, Bizkaian duen presentzia elektorala galtzen badu,
|
gureak
egin du... Horrela, zenbait ondorio:
|
|
|
Heresia ez da. Guk adibidez lan handia egin genuen EAJk zuen bizkaitar kutsu hori
|
gureak
eduki ez zezan, aitzitik, hemengo inpronta garbi bat izan zezan. Eta gure alderdiaren sorreran bere garrantzia izan zuen EAJ barruan hemengo jendeekiko egon zen abegikotasun ezak.
|
|
|
" F" ta" H" doakabeak, zoribakoak bere,
|
gureak
ditugu; gure gureak aspaldion. Ez dira euskaldun guztiak sudur luzeak.
|
|
|
" F" ta" H" doakabeak, zoribakoak bere, gureak ditugu; gure
|
gureak
aspaldion. Ez dira euskaldun guztiak sudur luzeak.
|
|
|
Estoria itz ori, Gaztelako Alfonso X gn. errege jakintsuak erabili eban; eta baita gure amamak bere, estoria berba orixe berori sarri askotan azaldu euskun. Amama
|
gureak
, barriz, ez ekian erderarik. Jazorikoa ez da ipuiña, ta gogoangarri izan bekigu.
|
|
|
Baiña gado ta gada atzizki orreek, ez dirudie
|
gureak
. Gaztelaniak berak be, txit bakanak ditu.
|
|
|
Kardenal izateko egarriaz dabizan gizonak, zelan orrelako kargu deigarriak itxi? Izan be, Cisneros ta Richelieu, esaterako, izen aundikoak izan zirean, eta antzemon
|
gureak
kilikili egin oi deusku gizonoi.
|
|
|
Aita Uriarte adiskide ta adore emoile izan eban arren,
|
gureak
bere garaian bakartade antzekoan jardun eban. Hurrean baina urrun ziharduen giputz bik:
|
|
|
Armonio jotzaille egokitu nintzan eta bost sei abadegei aren lagunek kantatu Perossiren ahots bitakoa. Azkenean, gabon kanta polit ura, Azkue
|
gureak
bildua," Nun dezu, Amandrea, zedorren semea..." Kantari aietarik bata, Narbaiza eibartarra izan zan, orain urte bi Gasteizen il izan dan abade gartsua.
|
|
|
|
gureak
aurki dezan
|
|
|
Hizkuntzari dagokionez, herriaskorenmintzairetakomaileguzaberastenjoan zeneuskara, Tuteraaldeangaraiangaraikoetorkinekgainditutagaldubazenere. Horidela eta, iberiar, zelta, erromatar, gotoetaarabiarren eragina izanzuen
|
gureak
, besteakbeste, etanolaez, hebraieraetagaskoialuzazegonzirensendo erroturikhemenmerkatari, artisauetaofizio desberdinenlokarriekin. Erregeeta handizkienjauregietan, Elizarenizkribuetan bezala, latina zenhizkuntzaofiziala ErdiAroanbertakoerromantzeanagusitzenhasiarte, administrazio, legeria eta erlijiogaietarakoeuskaraofizialkiherrimailanbazterturikzetzalarik.Kulturaeta hizkeraaskotarikoherriaizanda, beraz, betidanikNafarroaaniztasunakdakarren aberastasunarekin.
|
|
|
Modu antitetikoan funtzionatzen dute gainera:
|
gureak
, etxekoak, duinak dira; arerioak, kanpokoak, besteak, ezduinak. Dikotomia sistematiko eta, sarri askotan, exajeratu horrek informazioaren kalitateari egiten dio eraso zuzen zuzen, eta desinformazioa areagotzeko baino ez du balio.
|
|
|
euskaraz egin behar dugu eta ahal izanez gero ingelesez ikasi, estranjeroekin (espainolekin eta frantsesekin, adibidez) berba egiteko. Hau egiten ez badugu,
|
gureak
egin du". Hola bukatzen du Garatek bere lana.
|
|
|
Eta nola museoek ez duten bereizten margolanetako kolorea baizik, hizkuntzetan ere hizkuntzaren kolorea bakarrik bereizi genuke, ez ideologiarena. Eta barkatu, berdin balio du honek euskararekin nahiz gaztelaniarekin, Bidasoaz alde honetan bizi garenon kasuan bederen, biak baititugu
|
gureak
, ez dezagun gure burua engaina hemen balizko ametsekin, nola dituzten biak bereak euskara eta frantsesa Iparraldean bizi diren euskaldunek.
|
|
|
Baina dei diezaiogun X, esaerek ez dute zertan egia adierazi behar beti, eta" izena duen guztiak izana dauka" esaten duenak edukiko du, arau orok bezala, salbuespenik: gaztelania eta frantsesa euskara bezain
|
gureak
dira dagoeneko eta, alde horretatik, hemengo idazleen euskalduntasunaren edo euskotartasunaren inguruan bai Laura Mintegik bai Gari Berasaluzek aurkezten dituzten zalantzak eta anatemak ulergaitz samar begitantzen zaizkit (ez diot horren larria irizten, besterik ezean," erdaraz idazten duten euskal idazleak" perifrasi txit deserosoa erabiltzeari...).
|
|
|
Unibertsitate ofizial osoa, bere barruti eta guzti: barruti legeak alda daitezke Espainian (distrito universitario, izenez eta izanez, Frantziako ressort academique tik mailebatua da), baina, lehengoan dirauteino, hor aurkitu du
|
gureak
ere bere bizilekua. Behar bezala jokatzen badugu, ez da Unibertsitate ofizial hau orain dugun bezain etsai izango, makurrenean ere.
|
|
|
Inpernua zirudin Gernika
|
gureak
gauaren ilunean. ¡ Bizi geran arte gure baitan izango dan irudi negargarri!
|
|
2003
|
|
|
Zenbait gogoeta azken aldiko euskal literaturaz 1989 2001» da. Zenbaiten ustez, euskal literatura une ezin hobean badago ere, Iban Zalduaren ustez literatura garaikide guztien gauza on eta gauza txar guztiak ditu
|
gureak
, bat gehitu behar zaion arren: hizkuntza txiki eta gutxitu batena izateak eransten dizkion ajeak (eta ez omen dira gutxi) eta abantailak (horiek oraindik oso argi ez baditu ere, Ramon Saizarbitoria behin baino gehiagotan azaltzen saiatu den arren).
|
|
|
EGOERA larri eta erasotzaile honen aitzinean entzun dira ahotsak, han eta hemen, Euskal Herriaren nortasuna eta euskal hiritarren borondatea errespetatzen dutenen artean, politika bide bateratu bat, gutxieneko baldintzetan oinarritutako estrategia komun bat adosteko eta gauzatzeko. Bestela
|
gureak
egin du edo Euskal Herriak jai du, zioten ahots horietako batzuek. Kanpoko erasoek gutxi edo gehiago bateratzen gaituzte, erreakzio gaitasun hori gordetzen dugu, baina hori bakarrik ez da nahikoa, planteamendu propio eta iraunkor bat beharrezkoa zaigu aurrera egin nahi badugu.
|
|
|
Ez dago judurik. Bere ondareen zerrenden ostean
|
gureak
ere ondo zentsatuta daude. Gu ere ez gara azkenak, ondorenak baizik.
|
|
|
«Haiek zer esango dute? Haien mehatxuak eta
|
gureak
ezin dira konparatu. Txiste bat bezala hartzen dugu, benetan eta penetan».
|
|
|
Baina hona hemen nire erantzuna, azalekoa eta laburregia bada be: beste edozein herrik lez,
|
gureak
be hizkera bakarra mesedegarri dau arlo askotan. Helburu hori lortzea txalogarria da, beharrezkoa, batez be literatura idatzian.
|
|
|
Gauza bat, behintzat, argi be argi dago, Ander:
|
gureak
laster egingo dauala, eta kristinau lez, azken agurra egitean, euskeraz abestuko al deuskue: " Agur, Egun Handirarte!".
|
|
|
" Bertso berriak kanteta kanta dabil giputx bat kalean, ta zer dakarren jakin
|
gureak
ez nau ni itxiten bakean...".
|
|
|
Gure" handiko" Merzedes Ibarruriko auzo bateko alabea zan, eta Gernika aldeko Marijesiak sarritan kantetan euskuzan. Gure herrian be antzerakoak kantetan ziran orduan, abenduaren 23ko gauean, baina Merzedesenak eta
|
gureak
ez ziran guztiz bardinak.
|
|
|
Ez, ez! esan deust Manu
|
gureak
. Bigarren liburu batek be laster urtengo dau, etxe berean.
|
|
|
" Zoritxarrez (baina, zergaitik zoritxarrez?), baserria ez da euskal geroaren zuzendari izango. Baserrian bizi nahi badezagu,
|
gureak
egin du. Euskal atsa, gizaldiak zear, mendiaizez mutildu bada, gaurgero ez dezakegu mendi gora jo.
|
|
|
2.2 Horregaitik, kristau itxaropenak eskaintzen deuskun zorion bete hori ameseta huts eta kaltegarritzat dauka; geure bihotzean daroagun beti bizi
|
gureak
sortutako begitantzino hutsa ei da hori. Gauza polita, bai, baina guzurrezkoa!
|
|
|
Ze besterik egiten dau gugaz Eleiza Ama
|
gureak
–Maite doguzanen heriotzeak minaz joten gaituanean, Jaungoikoaren Berbearen eta Euskaristiaren mahai inguruan batzen gaitu bere; eta Apostoluakandik jatorkun barri on pozgarria iragarten deusku:
|
|
|
Gure
|
gureak
diren sinesmenetan eragina izan lezakeen beste zeinahi gai bezala tratatu beharra dago hau ere, baina harrigarria da kristau fededun diren batzuk, aitzitik, ikerkuntza mota honen alde agertu izana: horrelaxe gertatzen da Erresuma Batuan, adibidez, ikerkuntzaren aldeko txostenak Oxfordeko apezpikuaren abala baitu.
|
|
|
Euskaldunak,
|
gureak
diren azkenburu gutxien artean, bat izango da, deitutakoa. txokolatea agertzea arraroa zen.
|
|
|
Iñaki Barcenak ere zeregin honetan asko lagundu zigun. Bioi mila esker, demasakoaketa hanka sartzeak
|
gureak
eta ez haienak direla argi gera dadila.
|
|
|
Atezaina aditu bat da nonbait trantze hauetan eta, epaileari agertu dionez, besarkada labur bat kilikagarri gerta dakioke gizasemeari baina luzeegi bat nekoso. Edozein modutan ere, besarkatzeko erak maitaleen arteko konfiantza gradua erakusten omen du eta
|
gureak
, horretan erabat ziur egon ezin badaiteke ere, maitale zaharrak ginela erakusten omen zuen, bere idurirako, gorabehera handiak izan eta azken erabaki bat hartu behar duen bikotearen itxura omen genuen-eta, ez baitago isilpean luzaz bizi daitekeen maitasunik. Besakardatik aske geratu zen emakumeak zerbait erregutuz bezala begiratu omen zidan, bi eskuak oraindik airean.
|
|
|
Onez onean saiatu zen lehenik, txeraz eta lausenguz, eta mehatxuekin gero. Obrak seme alabak bezala direla erantzuten nion nik, idatzi arte
|
gureak
direla, baina gero, idatziz gero, munduan jarri ditugularik, beren buruaz agintzen dutela, ezin ditugula katean lotu, ez hil. Erresumindurik, umore txarturik, zer suma ibili zen aldi batez, nire joan etorriak bijilatuz edo paperen artean miatuz, bere obra nagusi horren aztarnaren bat aurkituko ote zuen eta, aurkitu ez zuenez, ni desagerrarazteko asmoak ote zituen pentsatzen hasi nintzen.
|
|
|
Eguzkiari" behatz ospeldun eskua" deitzen dio. Homeroren metafora ez zela gurea baino askoz hobea erabaki genuen,
|
gureak
hobetzeko modukoak ziren arren, alafede! Van Gogh en eguzki lore bat izan zitekeela esan zuen Monikak orduan eta nik Van Gogh en belarria ere izan zitekeela erantzun nion, moztu berritan.
|
|
|
Amaierarik gabeko istorioa izaten jarraitzen du
|
gureak
. Zer gertatuko da orain?
|
|
|
Oso pozik nago. Uste dut azkenean ongi bukatu behar duela
|
gureak
. Laster udako oporrak ditugu, eta aukera hau ez dugu alferrik galdu behar.
|
|
|
Harrigarria! Egia esan, ez dakit zer nolako bikotea osa dezaketen sasikume batek eta española batek baina,
|
gureak
behintzat aurrera darrai. Ez dakit nola esan genizkion elkarri horrelako gauzak.
|
|
|
Edo lau? Euskal Nazioa barik, Nazio Batuak izango dira
|
gureak
!
|
|
|
Euskal gizartea euskalduntzea helburu, lehengo pausoak euskal hiztunen komunitatea trinkotzea eta indartzea izan behar du, ezinbestez. Oraindik bizirik dirauen euskal azpi gizarteak huts egingo balu,
|
gureak
egin du. Hori horrela izan ez dadin, euskal hiztunek egungo bizimodua ren funtzio gehienetan euskaraz funtzionatu ahal izatea da lehentasuna.
|
|
|
telealbistegiak. Teleikusleak ez du otorduan gerrarik ikusi nahi, ez" besteen" hildakoak odolustean ez"
|
gureak
" plastikozko poltsa beltzetan.
|
|
|
Gauza bagara indarrak batzeko, estrategia adosteko, erakargarriak izatenja rraitzeko, euskararen kontrako politika sustatzen dutenak politikoki higatzeko eta normalizazioa erraztuko duten proiektuak martxan jartzeko, aurrera egingo dugu eta kaltea ez da handia izango. Amore ematen badugu, ordea,
|
gureak
egin du.
|
|
|
–Ontzia utzi nuenean harea modukoa nuen ahoan –jarraitu nuen– Kamioietan sartuta, hantxe ziren haiek,
|
gureak
ala etsaiarenak, zer ziren ez genekien gizonak. Edo bestela koldar hutsak ote ziren?
|
|
|
Jatara eta Bizkargira, hara berriro igotzeko ahaleginean huts eginda. Labur esanda,
|
gureak
Mungia aldea defendatzeko prestatzen ari ziren. Tartean Mungia izeneko guda taldea edo batailoia zegoen eta, horrek eskualde hura ezin galduko genuela zioskun halako uste isil bat eragiten zuelakoan nago.
|
|
2004
|
|
|
Euskararen ofizialtasun ezak gure hizkuntza eskubideak zazpi lurraldeetan zapalduak izatea dakar," berdintasun" mingotsez. Funtzionarioek derrigor
|
gureak
ez diren hizkuntzak soilik jakin beharra, eskolak berea eskubidez dena Euskal Herriko ume gazteen erdiari ukatzea beste hizkuntza batzuk derrigor ematen dien bitartean, berdin berdin, zanpa zanpa. Eta honela jendarteko funtzio nagusietan.
|
|
|
Ziur nago ez dagoela zer eginik ez badugu lasaitasuna bermatzen. Gure eleaniztasunaren markoa oso estua da eta mugak irekitzen ahalegindu ezik
|
gureak
egin du, laster batean. Ez da bakarrik soziolinguistikaren aplikazio hutsa, ez; askoz terapia sakonagoa behar dugu, eta horretan gizartekide guztion saiakera konprometitua ezinbestekoa da.
|
|
|
Haur eta gazteen artean gertatzen den euskararen erabilera urria eta euskararekin erakusten dituzten jarrerak aipatzerakoan, esate baterako, gela barruan zein gelaz kanpoko ekintzetan baliatzen ditugun estrategiak, jartzen ditugun baliabideak, egiten ditugun ahalegin murritzak gutxitan aipatzen dira, izan ere, halakoetan kanpo faktoreei erreparatzea, horien arabera esplikatzea, errazago gertatzen zaigu. Baina, eta
|
gureak
–Inguruan euskara baliatzeko aukera urriak dituztenean, haur eta gazteei, deklinabidea, aditz taulak, eta abar, zein gutxitan baliatuko dituzten hitzen esanahiak buruz ikas ditzaten eskatuz, euskara eraman ezinarekin eta ez gustuko dituzten gauzekin lotuz, euskara erabiltzeko gogorik hedatzen ari garen ez dut uste.
|
|
|
Guk Marco Poloren garaiko bidaiak ulertzea zaila daukagu, baina berak
|
gureak
entenditzea ere ez zukeen batere erraza. Bost egunetarako Euskal Herritik Veneziara joatea ezinezkoa irudituko litzaioke, guri bidaia bakar batean hogeita lau urte pasatzea sinesgaitza iruditzen zaigun proportzioan.
|