|
2000
|
|
|
Euskarazko albisteek oso eragin hipotetiko txikia dute
|
etxetik kanpo
. Euskarazargitaratutako albisterik gehienak Euskal Herria edo Frantzia dute erreferente.Erreferente nagusi Espainia dutenak, gaztelaniaz ematen dira.
|
|
|
Uda partean aldaketa handia jazo ohi da, entzuleriaren ohiturak asko aldatzen baitira. Urtaro horretan
|
etxetik kanpo
luzez egon ohi gara; opor-garaia da eta, oro har, hedabideekiko harremanak aldatzen ditugu, batez ere irrati eta telebistarekin. Hala ere, albistegi eta gainerako informazio-saioen programazioak bere horretan dirau, ordutegi-aldaketa batzuk gorabehera.
|
|
|
—Alua! Nik ez diat putetxe beharrik
|
etxetik kanpo
zertzeko. Badiat norekin, baita horretarako" larrutegi" egokia ere.
|
|
|
espaloi ertz guztiak zakarrontziz bete dira, lurpeko aparkaleku karioak eraiki dituzte eta, beharraldi batean kalean nezesidadez konplituz gero, zure gernu isuria urre ordainez kobratuko dizu hemengo Udaltzaingo beti ere erneak. Aldiz, astegunez, kristauek
|
etxetik kanpo
afari-legea maneran egiteko tokirik ez da gehiago gaueko hamaika eta erdiak iraganda. Are gutiago, neska pinpirin bati liluramenduaren atalburua zeharkarazi nahi diozunean.
|
|
|
Gazteagotan, doilortzearen pare izanen zatekeen" Lisboako" bezeria gizentzea. Kristinak
|
etxetik kanpo
ezarri ninduenez geroztik, ordea, hura nuen abaro egunkarian ahitutako indarrak berreskuratu behar nituenetan. Zergatik?
|
|
|
Ez nintzen harritu hutsik aurkitzean. Anaiak ere
|
etxetik kanpo
egiten zituen otordu gehienak.
|
|
|
Kamioizalea izaki, aitak denboraldi luzeak igarotzen zituen
|
etxetik kanpo
. Horren eraginez, artean haurra nintzela, amarekin parkean jostatzen edo paseoan ibiltzen nintzenean, sarritan gizon bat ikusi, eta haren besoetara joko nuen beso zabalik.
|
|
|
Irailaren amaierako egun batean utzi nuen lana eta biharamun goizean aski goizik alde egin nuen etxetik, bakarrik eta oinez, Inazio Loiolakoak bezala, hari buruzko liburu baten izenburuak dioenez. Ez nekien zenbat denbora emango nuen
|
etxetik kanpo
, eta ez nion inori abisurik eman. Nori emanik ez nuen, izan ere.
|
|
|
Zeanurira heldu baino lehen, Burt Lancaster agertzen zen film zahar hartaz oroitu nintzen, luzaz
|
etxetik kanpo
izan ondoren Burt Lancaster, lagunen etxeetatik pasatuz, piszinaz piszina, etxera nola itzultzen zen kontatzen zuen filmaz. Amaieran, etxea hutsik eta abandonatua aurkitu zuen, sasiak eta huntzak guztiz janda.
|
|
2001
|
|
|
Nik ez dut izan inoiz esparru hori nire inguruan. Nire amak beti egin izan du lana
|
etxetik kanpo
, baina ez progresista zelako. Ezkondu zenean heredatu zituen bere suhia eta izeba bat, eta lana egin beharra zuelako irteten zen etxetik.
|
|
|
Galzorian dago nahi eta nahi ez, eta ez ideologiaz: batetik, etxe gehienetan soldata bakarra ez da nahikoa, eta nahi ez badute ere, emakumeek
|
etxetik kanpo
ere lan egin beharra dute. Gainera, aparailu berriek etxeko lana erraztu eta azkartu dute eta bestalde, gaur ez ditugu sei seme-alaba izaten.
|
|
|
Sebas hiri handi batean bizi den 10 urteko mutiko bat da. Bere gurasoek
|
etxetik kanpo
ematen dute denbora gehiena eta kalera ateratzea ere zaila da berarentzat, hiri handian arrisku asko daudelako. Beraz, mutiko honek ordu asko ematen ditu etxe barruan, eta gustatzen zaio leihotik begira egotea.
|
|
|
Beharbada horregatik eskaini zion ZERUKO ARGIAk bere lehen orrialdea" Droga" gaiari. Nonbait beldurtzekoa zen haiek hedatzen ari ziren modua…
|
etxetik kanpo
. Izan ere, honela oharrarazten zitzaion letra larriz irakurleari:
|
|
|
Bestetik, langabezira ez botatzearen truke, sarri baraua hausteko unean (ilunabarrean) lanean jarraitu behar izaten dute. Txikikeria dirudi, baina musulmanentzat baraua hausteko orduan senideekin ez elkartzea guretzat Gabonak
|
etxetik kanpo
pasatzea bezala da. Lanean ari den atzerritarrari ez zaio bizitza ziurtatzen, baina hilda ere ez ditugu onartzen:
|
|
|
" Bada zenbait, gehienetan
|
etxetik kanpo
bizi direlako eta diruz ondotxo dabiltzalako, beren aurrei jostailu gehiegi ematen dionik. Profesio aldetik pozik bizi denari, au sarri askotan gertatzen zaio:
|
|
|
Arrisku anitzeko aseguru partikularrek, bere aldetik,
|
etxetik kanpo
nozitutako lapurreta, kreditu-txartelen iruzurrezko erabilera, beira, kristal, komuneko aparatuen, bitrozeramiken haustura edota, giltzak galtzeagatik, sarrailen aldaketa eta antzekoak estaltzen dituzte, zenbaitetan.
|
|
|
Luzaro
|
etxetik kanpo
egon behar baduzu-egun bat ego gehiago-, deskonektatu erabat gerogailua.
|
|
|
Nutrizio arloko espezialistek diotenez,
|
etxetik kanpo
maiz jaten dutenek aukera izan behar lukete gustuko jakiak aukeratzeaz gain nutrizio aldetik dituzten beharrak aseko dizkietena hautatzeko ere.
|
|
|
... Karta jokoa eta, gainera,
|
etxetik kanpo
ere arin eta osasuntsu jan daiteke.
|
|
|
Badirudi arrazoi-mota ekonomikoa edo oso zehatza eta pragmatikoa ez bada, besterik gabe integratzaile modura sailkatzeko joera dagoela. Esate baterako,?
|
etxetik kanpo
egoteko aukera, arrazoi-mota Spolsky-k (1969) arrazoi integratzailetzat jotzen zuen.
|
|
|
Bazkaltzera ere ez naizela etorriko askotan. Eta amak ez luke ulertuko eta esango lidake oilandak baino ez direla horrela ibiltzen, egun osoa
|
etxetik kanpo
. Eta berriz ere azaldu beharko nioke zirrara moduko bat izan nuela behin tren batean eta haren bila joango naizela.
|
|
|
–Ez, ni ez: ordu piloa egiten ditu aitak
|
etxetik kanpo
.
|
|
|
|
etxetik kanpo
aurkitu zuten amak eta ahizpek.
|
|
2002
|
|
|
«Morroiak» erantzungailu automatiko baten itxura du, eta edozein tokitan entxufa daiteke. Bere bidez, etxeko tresnak martxan jarri ditzakegu
|
etxetik kanpo
garenean, edo guk agindutako ordutan funtzionatzeko programa daitezke: aski da telefonoz Maiordomoari deitzea, edo aginduak bere teklatutik ematea, zure esanak betetzeko.
|
|
|
Denbora guztiaren %70 emakumeen eskutik dator. Etxeko zaintzaren ardura duten emakumeek haurren eta jaioberrien zaintzaren %80 egiten dute;
|
etxetik kanpo
senideen laguntzan, denboraren %78 beraiek betetzen dute; eta %75, berriz, adinekoek behar duten mediku eta pertsona zaintzari dagokionez (1998: 92).
|
|
|
Erlazio desberdinak Lanik edo baliabide propiorik ez izateak bikoteko bi kideen arteko harreman desorekatuak bultzatzen ditu, eta, beraz, mendekotasun ekonomikoa “tratu txarrak jasaten dituzten emakume askoren benetako espetxea da”, Txostenak dioenez, banantzera eta dibortziatzera ezin da jo harreman pozoitu bat amaitzeko. Ehunekotan, etxeko indarkeria etxean eta familian aritzen diren emakumeekin batera edaten da; tratu txarrak jasaten dituzten emakumeen% 61ek, batez beste;
|
etxetik kanpo
bizi direnen% 30,8k, eta lana bilatzen duten edo ez duten langabetuen% 8,1ek.
|
|
|
Horretarako, gaineratu zuen adinekoak gehiago sartu behar direla gizartean eta lanean jarraitu behar dutela, nahiz eta boluntario-lanetan izan, gizartearen zati aktibo izaten jarrai dezaten. Azkenik, Canjak adierazi zuen formula berriak bilatu behar direla adinez nagusiak zaintzeko, emakumeek, tradizioz zaintza hori jaso dutenek,
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean, gero eta gehiago.
|
|
|
Oro har, lasaitasun hori ondo bilatzen da gertaera aurretik gertatu zelako eta ordaindu egin behar izan zelako, edo ezagun batzuei gertatu zitzaielako, eta etxe-asegurua zutenez, ez zuten ezer ordaindu behar izan kalteak konpontzeagatik. Hala ere, ohikoa da etxe barruan edo
|
etxetik kanpo
gauzak gertatzea. Ezbehar horiek polizetan jasotzen dira, eta, utzikeriagatik, ez dira ezagutzen, erreklamatu ahal izateko.
|
|
|
Kasu horietan, arazorik ohikoenak hauek dira: egoera txarrean dauden elikagaiak intoxikatzea, jendaurrean jarri gabeko prezioen zerrenda, faktura osatugabeak, etab. Arau orokor gisa, ez da inoiz maionesarik edo arrautzarik kontsumitu behar
|
etxetik kanpo
. Intoxikazioa gertatzen bada eta herri berean bizi bada, erreklamazioa KIUBean aurkeztu behar da.
|
|
|
Ingurunearen eragina Familia-eta eskola-inguruneak zehazten du haurraren egonkortasun emozionala. Gero eta familia gutxiagok, bi gurasoekin
|
etxetik kanpo
lan eginez, eta ikastetxe lehiakorragoak eta zorrotzagoak, haurren osasun mentala baldintzatzen dute. Testuinguru horretan geratzen den edozein flaskaskarik, berez hauskorra bada, trebatzen ari den nortasuna ekar dezake.
|
|
|
Horren ondorioz, etxetik kanpoko janarien kontsumoa ere handitu egin da, eta, aldi berean, azkar prestatzeko janarien eskaria, baita etxean jateko prestatuena ere. Zenbait kalkuluren arabera, gaur egun, Espainiako langileen %60 inguruk
|
etxetik kanpo
jaten du, 8.300 milioi kilo baino gehixeago kontsumitzen ditu ostalaritza-zerbitzu anitzetan, eta ia 26.000 milioi, etxeetan. Eskaera handitzeak etxeko lanetarako behar den denbora murrizteko benetako beharrarekin zerikusia izan du beti, eta horrek aisialdirako aukera ematen du.
|
|
|
Etxekoandrearen jarduera eta errenta-maila ere erabakigarriak dira produktu horiek erosteko orduan. Hala, AECOCren arabera,
|
etxetik kanpo
lan egiten ez duen etxekoandreak kanpoan lan egiten duenak baino fruta eta barazki gehiago erosten ditu, eta errenta txikienak dituzten gizabanakoek, berriz, gehiago kontsumitzen dituzte artikulu horiek baino. Erosketa-maiztasunari dagokionez, Elkartearen txostenaren arabera, kontsumitzaileen %43k dio astean behin erosten dituela frutak eta barazkiak, %31k astean bitan edo hirutan eta %9k egunero.
|
|
|
Edo hamaiketan genuen ordu erdiko atsedenaldia erabili, bisitalditxo bat egiteko. Bigarren aukera hobetsirik, Sararen etxerantz abiatu nintzen, jakinaren gainean nengoen arren
|
etxetik kanpo
ere egon zitekeela, erosketak egiten, paseatzen, edo beste zereginen batean. Behin harako bidean, nola zetozkidan buru-ezpainetara etengabe Sarak idatzitako gutunaren azkeneko hitzak:
|
|
|
Gutxi, jakina; gehiago dira ingelesaz edo alemanaz baliatzen direnak. Suediera ordea,
|
etxetik kanpo
, ez dute erabiltzen. Kasu berean egon dira beti hungariarrak, nederlandarrak, norvegia rrak...
|
|
|
Lagunarteko zaharrena zen Inaxi, berrogeita hamar urtetik gora aski aurrera behar zuen, eta sarritxo biltzen zen bikote hura kontu-kontari aritzeko. Alargunduta ezagutu zuten herrira etorri zirenean, eta hiru semeak
|
etxetik kanpo
zituen jadanik behargin. Egun hartan ez zeuden kalaka hutsean, mahai moduan patioaren erdian ipinitako aulki batean joskintzako tresneria eta mota desberdineko oihalak baitzeuden.
|
|
2003
|
|
|
Ijito kulturan nola ikusten duzue emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egitea?
|
|
|
Egia da batzuetan ediziook etxekoentzako egin direla eta
|
etxetik kanpo
nekez irtengo direla liburuok, egia omen da baita ere, kanpoan argitaratzen denean etxe barruan saltzen direla liburuok, idazlearen ezagutza, idazleaz entzuna izatea faktore garrantzitsuak baitira liburu bat erosteko orduan. Baina etxeko ateak zabaltzen ari dira pixkanaka.
|
|
|
Kanpora irten eta
|
etxetik kanpo
hainbat egunez egon behar baduzu, segurtatu landareek behar beste ur izango dutela.
|
|
|
65 urtetik gorako emakumea izatea,
|
etxetik kanpo
bazkaldu ohi izatea, ariketarik ez egitea, libratzeko premiaren aurrean kontra egitea eta komunera ordu jakin batean joan ohi ez izatea dira idorreria nozitzen duen batez besteko pertsonaren ezaugarri tipikoak, patologia honek adin-multzo guztietako pertsonek pairatzen duten arren.
|
|
|
Emakumeak beti egin izan du lan, etxe barruan edo
|
etxetik kanpo
, eta seme-alabekin emandako denbora hori guztia ere baldintzatuta zegoen.
|
|
|
Psikologikoki, kaltetuek soziabilitatea galtzen dute. Jatetxeak beren dieta murriztaileetarako debekatutako leku bihurtzen dira, eta lagunen gonbitak baztertzen dituzte, ez baitute fidatzen
|
etxetik kanpo
zer eskain diezaieketen. Enrique Armengouk, Bartzelonako Anorexia eta Bulimiaren Tratamendu Zentroko zuzendari medikoak, bi helburu dituen terapia aplikatu du kontsultan:
|
|
|
Hezkuntza Ikastetxe publikoetako matrikula gastuen %100eko salbuespena ezarri da kategoria bereziko familientzat, eta %50eko hobaria kategoria orokorrekoentzat. Familia eta lana bateratzea Bi ezkontideek
|
etxetik kanpo
lan egiten dutenean, dela besteren kontura dela norberaren kontura, zaintzaile bat kontratatzeko laguntzak izanen dituzte, Gizarte Segurantzako kuoten %45eko hobarien bidez. Handitu egiten da kotizatutzat jotzen den aldia eta lanpostu bera 12 hilabetetik 15 edo 18 hilabetera erreserbatzeko aldia, gurasoak seme-alabak zaintzeko eszedentzian daudenean. Aurreikusitako hobari eta laguntzak jasotzeko errentaren mugak Hiru seme-alaba dituzten familientzat, muga 14.200 eurokoa izanen da.
|
|
|
Penatuak ziren: alaba gehiena
|
etxetik kanpo
joana zen inori ezer erran gabe, eta bestea eritetxean zuten. Une horretan beren haurrentzat bizia emaiteko prest ziren, baina Xeleim eta Himra-k ezin zuten gehiago mezua entzun.
|
|
|
Eta Idus itsasoaren ondoan dagoen munduko herri bakarra balitz bezala pentsatzen zuen hori. Bazekien gogoeta tontoa zela, baina gogoeta tontoak izaten dira normalenak
|
etxetik kanpo
, haizeak mugitzen dituen partikula jobialak sudurretik sartzen ari zaizkigunean, esate baterako.
|
|
|
guztiz hilarri homologatuak, guztia esan behar bada. Baina pentsio bateko balkoi batetik ezin da halako afirmazio erabatekorik egin, begien trukoa izan zitekeelako hura edo, are okerrago, burmuinaren trukoa izan zitekeen, eta burmuina izaki peligrosoa izan daiteke, batez ere
|
etxetik kanpo
gaudenean; esate baterako, etxetik zazpi ordura gaudenean, trenez. Existitzen ez dena inbentatzeko abilidade inportantea dauka burmuinak.
|
|
|
Azken aldian, senarrak
|
etxetik kanpo
egunak egiten zituelako edo, gizonezkoen bisitarik ere izaten omen zuen emakumeak etxean, eta horietan egongelan ikusten omen zuten berandu arte hizketan. Auzokoek ez dakite, noski, adiskide soilak ala maitaleak ziren, etxeko egongelan hizketan berandu arte egon eta batzuetan lotara ere etxean geratzen zirela bakarrik, eta hori ere segurantzarik gabe, hasieran gizon guztiak isilka sartzen baitira maitale berrien etxeetan eta modu berean alde egiten baitute, oinutsik eta zaratarik gabe.
|
|
|
Han eta hemen zozketa baterako txartelak saltzen ibili dira dendaz denda eta etxez etxe. Horretaz aparte, Elkarteko mendi Â-taldean ere sartua dago, eta asteburuetan beti
|
etxetik kanpo
egoten da.
|
|
|
Ez zituen bere senideak larritu nahi, ordea, ez eta mirespenik eragin jendearengan (hantuste bekatua juzkatzen baitzuen hori); horrela, bere aitorleak izan ezik beste inork ezagutzen ez zituen penitentzia-moduak perfekzionatzen joan zen. Ia egunero egiten zuen barau, eta, etxean edo
|
etxetik kanpo
otordu bereziren bat zegoenean, belar mikatz bat botatzen zuen platerean, atseginik har ez zezan. Bi oholen gainean egiten zuen lo, postura ezerosoetan berariaz, eta hiruzpalau orduz baino ez egunean.
|
|
|
Mojak ugaldu baziren ere, nekez bete zitekeen osoki moralisten ideala, hau da, emakumeak leku publikoetatik urrundu eta etxe barruan ixtearena. Euskal emakumeak nekazaritzan gogor aritzen ziren (eta besteak beste, Larramendiren edota Mogelen goraipamena jaso zuten horregatik), eta beste hainbat lan egiten zituzten, etxean edo
|
etxetik kanpo
: inude, emagin, zerbitzari, jostun, ehule, bokatari, dendari, maistra, eta abar; gainera, lanean hasi ziren XVIII. mende bukaeran martxan jarri ziren lantegi protoindustrialetan ere, beti ere soldata negargarriekin, lan beragatik gizonezkoek baino askoz gutxiago jasoz.
|
|
2004
|
|
|
Hausturazko epaiketen historian gertakizun bat aipatu nahi nuke. ETAk Meliton Manzanas komisarioa hil ondorengo Salbuespen Egoera hartan -1968an-hilabete batzuk
|
etxetik kanpo
eman nituen, aita ere orduan espetxeratu zuten, eta handik laster gertatu zen Lazkaoko alkate frankistari etxea erretzeaz akusatuta zeudenen kontrako auzi militarra. Famatua izan zen garai hartan, eta manifestaldi gogorrak izan ziren hura zela eta, horietako bat Loiolako kuartelen barruraino sartu zen.
|
|
|
Ni ezkonduta nengoen eta seme bat neukan. Polizia nire bila etorri zen, atxilotu eta erbestera eramateko asmoz, baina
|
etxetik kanpo
nenbilen Juan Mari Bandresekin batera: Artemio Zarco, Guillermo Garcia Lakunza eta Javier Etxebarria detenitu zituzten, eta gu abokatuen kolegioa mobilizatu nahian ari ginen.
|
|
|
Eguraldi ederra iritsitakoan, geure maskotekin
|
etxetik kanpo
denbora gehiago ematen dugunez, istripu, intsektuen eraso, toxikazio edo hozkadak nozitzeko arriskuak biderkatu egiten dira.
|
|
|
Inskripzioa kasuan kasuko adierazpenaren bidez sustatu beharko dute hildakoaren ahaideek edo haren etxe berean bizi direnek, edo, halakorik izan ezean, auzokoek. Heriotza
|
etxetik kanpo
gertatuz gero, behartuta daude ahaideak, edota heriotza zein establezimendu edo etxetan gertatu eta hango agintari edota familia-buru, edota gobernu-agintaritza.
|
|
|
Argi dagoenez, gure izenek ingeles jatorrikoak ematen dute, baina, egiaz, Wualid, Jamal, Hossam, Yunes eta Sawsan dira. Gurasoek, etxean, gure benetako izenak erabiltzen zituzten deitzeko, baina
|
etxetik kanpo
laburtuta deitzen ziguten. Eurentzat gu amerikarrak ginen, eta ez zuten nahi arabierazko izenen arrastorik edukitzea kanpora begira.
|
|
|
Gau osoa
|
etxetik kanpo
igaro du, eta oso gaztea da oraindik.
|
|
|
Elikatzeko moduari dagokionez, bizimoduek ere markatzen dute. “Alde handia dago landa-eremuetan eta hirietan egiten diren janarien artean, nahiz eta jende askok pentsa dezakeenaren aurka,
|
etxetik kanpo
egiten ditugun janarien kopurua ez da asko handitzen, eta herritarren %83, 3k etxean jaten duela egiaztatzen da”, dio Contrerasek. Herritarrek, oro har, uste dute Mediterraneoko dieta ona dela, eta, Mediterraneoko herrialde batean bizi denez, mota horretako dieta egin behar duela, baina “dieta guztietan ez dira sartzen dieta horren ezaugarri diren produktuak, hala nola barazkiak edo fruta”, azterlanaren arduradunak adierazi duenez.
|
|
|
Produktu horiek aseguru-etxe batekin kontratatzen dira, pakete turistikoa edozein dela ere, eta prezioa hainbat faktoreren araberakoa izango da: eskatzailearen adina, egin beharreko bidaiaren esparrua edo
|
etxetik kanpo
emandako denbora. Gutxi gorabehera pakete osoetan eskaintzen dira, konpainiaren arabera.
|
|
|
Ondo ezagutzen dugu zer gertatzen den, eta egoera lasai dago, elikadura-toxikazioak beti egongo baitira. Gainera, kontuan hartu behar da Madrilen bost milioi biztanle iraunkor eta 20 milioi pasadizoko biztanle daudela, eta
|
etxetik kanpo
asko jaten dela. Haur asko haurtzaindegietara joaten dira… Zer bilakaera izan du azken urteotan intoxikazio-kopuruak?
|
|
|
Afaria, biltzeko unea Gaur egun, ohikoa da aitak eta amak lan egitea.
|
etxetik kanpo
. Horrek esan nahi du umea jantokian geratzen dela bazkaltzera.
|
|
|
Etxeen% 57an, familiak egunero jaten du etxean. % 20an, aitak
|
etxetik kanpo
jaten du astegunetan,% 7an emakumeak eta amak eta% 16an seme-alabak. %2k lanegunetan etxetik kanpo jaten dute.
|
|
|
% 20an, aitak etxetik kanpo jaten du astegunetan,% 7an emakumeak eta amak eta% 16an seme-alabak. %2k lanegunetan
|
etxetik kanpo
jaten dute. Asteburuetan etxetik kanpo jatea edo afaltzea:
|
|
|
%2k lanegunetan etxetik kanpo jaten dute. Asteburuetan
|
etxetik kanpo
jatea edo afaltzea: herritarren% 57, gutxienez hilean behin.
|
|
|
Batek elikagaiei buruzko informazioa ematen du produktua erosi aurretik, eta besteak, prestatu edo kontsumitzeko unean. Jatetxe-arloko informazioa Etiketatzearen kontuak, oraingoz, jatetxe-arloko operadoreei eragiten ez dien arren, herritarrak gero eta gehiago erabakitzen du egunean otordu bat edo gehiago
|
etxetik kanpo
egitea, eta osasun-egoera kontrolatzeko behar den nutrizio-informaziorik ez duen esparru batera hurbiltzen da, bihotzeko gaixotasun koronarioa izateko arriskuari dagokionez behintzat. Alde horretatik, nutrizio-alderdiei buruz trebatutako kontsumitzaile batek jatetxe batean eska dezakeen informazioa gero eta egokiagoa izan behar da kontsumitzen duenaren errealitatearekin, eta, agian, behar bezala egiaztatua.
|
|
|
Txapela, beraz,
|
etxetik kanpo
joan da. Iribarrenek, ez du aurreneko aldia Azpeitiko Errremonte txapelketa irabazten duena, aurretik Olazarrekin bikotea osatuz eskuratu zuen.
|
|
|
Zeren bila henbilen? Nork jakinarazi zian Weber standartenführerra
|
etxetik kanpo
zegoela. Hitz egin, pukatume horrek!
|
|
|
Orduak eta orduak eman beharko nituen beraz Weberren etxebizitza miatzen, Tibeteko bidaiari buruzko agirien bila. Gizona
|
etxetik kanpo
egonen zelako segurtasun osoa izanda bakarrik sar nintekeen. Horrek erran nahi zuen Weber zelatatu egin beharko nuela, haren ohiturez jabetzeko.
|
|
|
Garbi zegoen Weber
|
etxetik kanpo
zela.
|
|
|
Pozik dago. Ni ere bai, baina pixka bat kezkatuta nago –erantsi du– Kezkatuta nago bidaia asko egin beharko dituelako eta
|
etxetik kanpo
ibiliko delako asko... Badakizu...
|
|
|
Euskal zinemaz hitz egiten den bakoitzean profesionalen migrazioa eta jendeak kanpora ateratzeak suposatzen duen drama entzuten dugu beti. Nik ez dut ukatzen
|
etxetik kanpo
bizitzeak aldaketak eragiten dituenik bainape rtsonalki kanpora ateratzea aberasgarria dela iruditzen zait. Niri, behintzat, zinemak atzerrira atera eta bertan ikasi, lan eta bizitzeko aukera eman dit.
|
|
|
Zergatik Miren? Esti eta Harakinekin Bazterren ostatuan elkartzen zen aldi bakanetan arreta zehatzez erreparatzen zion Estirekiko harremanari, lanari buruzko galderak egiten zizkion, konfirmaziotarako hartu zuen Harakinek lan kontuak omen zirela eta hainbat gau
|
etxetik kanpo
egin zituela esan zionean. Miren ez zuen gehiegitan ikusten, noizbehinka Altsasun erosketaren bat egitera joaten zenean, eta orduan gaztetxo bat bezala portatzen zen haren aurrean.
|
|
2005
|
|
|
Hala ere nahiko lotsagarria da bai niretzat. Baina aita
|
etxetik kanpo
, eta emaztea erdalduna den etxe askotan bezala, azkenean haurrak erdaldunak. Uste dut konturatzen denean ikasiko duela.
|
|
|
Bai, hori landu egin behar du. Nik, hain gazte lanean hasirik, eta batez ere Frantziara zortzi hilabeterako baso lanera joanik,
|
etxetik kanpo
ibiltzen eta gorputza zailtzen ikasi nuen. Gero beti entzun izan dut pilota oso gogorra dela, baina gezurra da.
|
|
|
Izan ere izenok adinaren araberako jarrerak erakusten dituzte. Osteguna unibertsitatean ikasten dauden ikasleen parranda eguna izaten da, batez ere
|
etxetik kanpo
ikasle pisuetan daudenena. Jakina da ikasle horiek ostiraletan etxera itzultzen direna, horregatik pisukideen arteko jaiak ostegunez egiteko ohitura hori.
|
|
|
Beraz, erregimenaren aburuz, etxea zen emakumearen lekua, bertan bere senarra eta haurrak zainduz. Bere
|
etxetik kanpo
lan egiten zuten emakumeek frankisten kritikak jaso zituzten. Normalean, neskek ezkondu arte lan egiten zuten (krisi ekonomikoari aurre egiteko beharrezkoa zen) eta ezkontza ostean, lana utzi eta soilik etxeaz arduratzeari ekiten zioten.
|
|
|
Normalean, neskek ezkondu arte lan egiten zuten (krisi ekonomikoari aurre egiteko beharrezkoa zen) eta ezkontza ostean, lana utzi eta soilik etxeaz arduratzeari ekiten zioten. Izan ere, frankismoaren begietara
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen emakumea gaitzesgarria zen: –La mujer trabajadora, como proyección de la emancipación moderna, constituye una amenaza a la femeneidad, a la maternidad y a la dedicación total del hogar?.
|
|
|
Emakumeak askatasun handiagoaz gozatu ahal izan zuen. Etxetik gehiago ateratzen zen, nahi zuen bezala jantzi eta jokatzeko askatasun gehiago zuen eta geroz eta gehiago
|
etxetik kanpo
lan egiten zuen, nahiz eta soldata baxuak kobratu eta muga handiak izan zenbait lanpostuetara iristeko. Esparru legalean ere aurrerapausoak egon ziren, 1958ko eta 1961eko legeak eta 60 -70 hamarkadetan zehar emandako zenbait dekretu azpimarratu behar ditugularik.
|
|
|
Espainiar gizartea aldatuz joan zen, eta ondorioz, erregimenaren diskurtsoa emakumeari buruz aldatu behar izan zen. Emakumeek askatasun handiagoaz gozatu zuten, geroz eta gehiago
|
etxetik kanpo
lan eginez, nahi zuten bezala jantziz, nahi zuten lekura joanez, etab.
|
|
|
Faxismoentzat, emakumea, arrazaren tenplua? zen, haurrak munduratzea, zaintzea eta erregimenaren baloreen arabera sozializatzea zen bere ardura, eta besterik ez; horrela,
|
etxetik kanpo
lan egitea Estatuari eta aberriari traizioa egitea zen. Frankismoak ere, horrelako diskurtso bat garatu zuen, etxetik kanpo lan egitea eta emakume bezala zituzten funtzioak betetzea inkonpatiblea zela defendatuz.
|
|
|
zen, haurrak munduratzea, zaintzea eta erregimenaren baloreen arabera sozializatzea zen bere ardura, eta besterik ez; horrela, etxetik kanpo lan egitea Estatuari eta aberriari traizioa egitea zen. Frankismoak ere, horrelako diskurtso bat garatu zuen,
|
etxetik kanpo
lan egitea eta emakume bezala zituzten funtzioak betetzea inkonpatiblea zela defendatuz.
|
|
|
Beraz, emakumeak ama eta emazte izatera mugatu behar zuten, eta besterik ez. Emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ez zen begi onez ikusten; doktore batzuek emakumeak arrazoi natural eta biologikoengatik lan egiteko gai ez zirela defendatu zuten, gizonak umeak hazi eta hezteko gaitasunik ez zuten legez. Lana ez zen osasuntsua emakumearentzat, gaixotasunak areagotzea eragiten zuen, eta testuinguru horretan, emakumeek etxetik kanpo lan egitea ekiditeko ahal izan ziren neurri legal guztiak jarri zituen indarrean erregimenak, beranduago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Emakumeek etxetik kanpo lan egitea ez zen begi onez ikusten; doktore batzuek emakumeak arrazoi natural eta biologikoengatik lan egiteko gai ez zirela defendatu zuten, gizonak umeak hazi eta hezteko gaitasunik ez zuten legez. Lana ez zen osasuntsua emakumearentzat, gaixotasunak areagotzea eragiten zuen, eta testuinguru horretan, emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ekiditeko ahal izan ziren neurri legal guztiak jarri zituen indarrean erregimenak, beranduago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
1938ko martxoaren 9ko Lanaren Foruaren(, librar a la mujer casada del taller y de la fábrica?) eta 1945eko uztailaren 17ko Espainiarren Foruaren(, la familia tiene derechos y deberes anteriores y superiores a toda ley humana positiva?) artean, Francoren erregimenak seme-alaba gehiago edukitzea bultzatzeko eta emakumeek
|
etxetik kanpo
lan egitea ekiditeko 30 neurri juridiko inguru hartu zituen. Horietako batzuk finantza-neurriak izan ziren, eta beste batzuk, neurri errepresiboak.
|
|
|
Garapen Planak argi utzi zuen emakume langileen kopurua handitzeko beharra zegoela. Horrela, haurtzaindegiak eta zahar-etxeak eraikitzeko planak ugaritu ziren, helburua emakumeak
|
etxetik kanpo
lan egin ahal izatea zelarik.
|
|
|
legea eta Pilar Primo de Rivera izan zen Gorteen aurrean beraien proposamena aurkezteko ardura bete zuena. SF kezkatua zegoen geroz eta emakume gehiagok
|
etxetik kanpo
lan egiten zutela ikusita, baina argi zutenez ezin zela joera hori atzera bota, emakumeak beraientzat egokiak ziren lanbideetara bideratzen saiatu ziren. Horrek ez du esan nahi SFk bere oinarriak traizionatu zituenik, Pilar Primo de Riverak Gorteetan emandako hitzaldian argi utzi zuen bezala:
|
|
|
60 hamarkadatik Espainiak ezagututako aldaketa sozial eta ekonomikoek eragina izan zuten aldizkarien mezuengan. Emakumeak etxetik pixka bat ateratzeko beharrari buruz hitz egiten zen komunikabideetan; emakumeak kalera irten behar zirela
|
etxetik kanpo
gertatzen zena ezagutzeko, haizea hartzeko, etab. esaten zen. Aldizkari berri batzuk sortu ziren, hala nola, Ama, Telva, etab. eta aldizkari gehienetan, atal berriak sortu ziren:
|
|
|
–Berokuntza: Neguan,
|
etxetik kanpo
dagoen pertsona batek, kode batzuen bidez, egonaldien tenperatura ezartzeko aukera du, edo, nahiago badu, termostato digital bat eros dezake, tenperatura atmosferikoa aurrez finkatutakoaren azpitik dagoenean berogailua aktibatzeko. –Argiztapena:
|
|
|
Fonen asmoa da Espainiako ADSL WiFi zerbitzuaren erabiltzaile guztiak konbentzitzea erabiltzen ez duten banda-zabalera gainerako internautekin parteka dezaten. Hala, erabiltzaile-komunitate bat sortuko litzateke, sarbide-hornitzaileari etxeko linea bakoitzeko kuota ordainduko liokeena, baina
|
etxetik kanpo
besteekin doan konekta litezkeena. Oraingoz, aditu batzuen gogo bizia piztu du proiektuak, baita Fonek herritarren WiFi mugimenduari onura gehiago dakarkiola argi ikusten ez duten beste batzuen erreserbak ere.
|
|
|
Rasha zuen izena, itsasoa, bereberrentzat. Ez zuen, ordea, itsasoa ezagutzen, ez zuen hiriko harresi ilunetatik haratago zegoen ezer ezagutzen, ez baitzuen, ia, bere
|
etxetik kanpo
zegoen ezer ezagutzen. Gurasoekin bizi zen Marrakexeko ekialdeko kale kantoi batean zuten etxetxoan:
|
|
|
Lur-jausiaren ondorioz,
|
etxetik kanpo
daude zortzi familia (2005 Api 21)
|
|
|
Lur-jausiaren ondorioz,
|
etxetik kanpo
daude zortzi familia (2005 Api 21)
|
|
|
Bera bazkaltzen etxera etortzen zen, nik egun osoa
|
etxetik kanpo
ematen nuen bitartean. Eguerdi aldean joan eta gauerdian itzultzen nintzen normalean; arratsaldeetan jatetxetik irteten nintzen, baina normalean ez nintzen etxeraino joaten.
|
|
|
Mehea, ez garai eta ez txikia, libreta beltza eta bic boligrafoa esku artean. Lehenengo,
|
etxetik kanpo
gauak pasatzea Anderrentzat gauza normala ote zen jakin nahi izan zuen.
|
|
|
Plan bat egin eta azken orduan aldatzea pentsatuz gero, inor ere ez zen Erlantzi abisatzeaz gogoratzen. Bai, ordea,
|
etxetik kanpo
lo egiteko gelditzen zirenean. Orduan, Erlantzen inguruan lo egin nahiko zuten denek.
|
|
2006
|
|
|
Inoiz ikusiko zenituzten, eta ohartuko zineten atzerritarrak direla gehienak. Mormoien arauak dio misioilariek urte bi eman behar dituztela
|
etxetik kanpo
, gaztetan, eta familiarekin lotura guztiak hautsita. Euskal Herriko misiolaririk bada-eta bada-, ez dabil hemen.
|
|
|
Etxeko lanak norberaren
|
etxetik kanpo
-eta soldata baten truke-egiteak" ikustezintasun" hori deusezteko balio dezake, merkatuan diru-balio bat ezartzen baitio lan horri. Haatik, etxeko lan ordainduak ez dauka gizartearen onespenik.
|
|
|
Edozelan be, etxean bakarrik egotea subertau jakon. Bera be orain lehen hainbeste barregura eragiten eutsan" Garaikoetxea" dagoan gizon horreetarikoa zan, andrea-eta
|
etxetik kanpo
eta bera bitartean jaun eta jabe sentiarazoten eutsan udako askatasun iragankorrean bizi zala. Dana dala, libre bazan izan, baina Iñigo ez zan bape ondo moldatzen, etxean gauzaeztan hutsa zan.
|
|
|
Artean, goizeko ordu horretan ez zan trafiko handirik ikusten, beharbada oporraldia zalako aurreko egunetan baino ibilgailu gitxiago ibilten zan. Holan, Iñigok, egunak ekarren sargoria ahal eban moduan saihestuz, oin lasaixeago
|
etxetik kanpo
, patxada ederrean eroian autoa. Patxada hori ederragoa izan ekion, gidatzen eban bitartean, inprentatik harako egunkariari gainetik begiradatxu bat egiteko ohiturea eban.
|
|
|
Nolanahi ere, gogoan izan
|
etxetik kanpo
bazkaltzen edo afaltzen dutenei eguneko otorduetan beren nutrizio eta dietetika premien araberako jaki desberdinetan hautatzeko aukera eman behar bazaie ere (horretan ardura ostalariena da: otordu osasuntsuago, orekatuago eta aukera anitzagokoak moldatu behar baitituzte), bezero edo kontsumitzaileak, bere aldetik, irizpide dietetikoak aintzat hartuta hautatu behar ditu bere sarrera, jaki eta postreak.
|
|
|
Espainian egundo ere ohikoena (hamar familiatik seitan hala gertatzen da) etxean eguerdian gurasoek eta seme-alabak elkarrekin bazkaltzea bada ere, joera horrez beste alderakoa da: geroz eta maizago bazkaltzen du jendeak
|
etxetik kanpo
.
|
|
|
Espainian egundo ere ohikoena (hamar familiatik seitan hala gertatzen da) etxean eguerdian gurasoek eta seme-alabak elkarrekin bazkaltzea bada ere, joera horrez beste alderakoa da: geroz eta maizago bazkaltzen du jendeak
|
etxetik kanpo
.
|