|
2000
|
|
|
Kotxeak beranduago etorri ziren, baina motoak baziren... Baina ordura arteko ohituretan herri batera bertsotara joan eta iluntzean
|
etxera
alde egitea pekatu handia zen! Orduan ere plazan kantatzen zen, baina tabernan eta sagardotegian egiten zuen bertsolariak graziarik gehiena.
|
|
|
Orain tabernan ez du inork bertsorik eskatzen. Orain plazako lanak egin, soldatatxoa kobratu eta iluntzerako etorri liteke
|
etxera
. Alde horretatik asko irabazi dugu.
|
|
|
Baina duela 19 urte istripua izan nuen kotxearekin, istripu handia gainera, Amurizaren ezkontza despedidatik Durangotik bueltan. Eta gaixoetxetik
|
etxera
etorri nintzenean, denbora nolabait pasa egin behar izaten zen eta nire bizimodu eta zaletasunen gorabeherak idazten hasi nintzen. Ordurako gainera Uztapidek liburua aterata zuen, eta zera pentsatu nuen:
|
|
|
Beti falta da zeozer eta presoak
|
etxera
ekartzea da orain hemen falta dena. Penagarria da euskaldun askok Eguberriak kartzelan pasa beharra eta bai kristautasunaren aldetik, bai gizatasunaren aldetik, presoak etxera ekartzea gauza handia izango litzateke Euskal Herriarentzat.
|
|
|
Beti falta da zeozer eta presoak etxera ekartzea da orain hemen falta dena. Penagarria da euskaldun askok Eguberriak kartzelan pasa beharra eta bai kristautasunaren aldetik, bai gizatasunaren aldetik, presoak
|
etxera
ekartzea gauza handia izango litzateke Euskal Herriarentzat. Baina hori dena hala izanik ere, esan behar da herri bezala asko aurreratu dugula.
|
|
|
|
etxera
karriatu
|
|
|
Eta zer gertatzen da Bizkaian? Haurrak joaten direla
|
etxera
gurasoei esanez,
|
|
|
Aske utziko zuten egunean, Euskal Herriko espetxe batean egonez gero, kartzelatik
|
etxera
korrika egingo zuela
|
|
|
Nik asko sufritu dut bertsotan. Egun gutxi izan ditut
|
etxera
gustura etorritakoak. Etxera joaten nintzen «dedios!
|
|
|
Eta han egiten nuen aizkoran, lanak eraginda. Apustua jarri genuenean, berriz, bi aldiz etorri zen Urrestilako Keixeta aizkolaria gure
|
etxera
, ni entrenatzera.
|
|
|
Behin Donostiatik Goierriraino trenez gentozela, bera analista eta ni kazetari paperean, Jugoslavia ohiko gerra, aurrekariak eta historia argiro argitu zidan 45 minututan. Gure amaren
|
etxera
iristean jakin nuen eri zen bere ama bisitatzera etorria izango zena.
|
|
|
Gainera, komeni zen distantzia geografikoa egotea. Disketeko artxiboak Euskal Herrian irekiz gero, lasaitzeko
|
etxera
joan eta negar apur bat egin dezakezu. Baina atzerrian bakarrik zaude
|
|
|
Duela gutxi" Printze txikia" eman ondoren, 27 urte inguruko mutil bat hurbildu zitzaigun eta umea zela gurasoekin Mexikora joandakoa zela kontatu zigun. Ez zekien nola baina," Printze txikia" ren kaseta bere
|
etxera
iritsi zen. Bere familiaz aparte, hori zen euskararekin zuen lotura bakarra.
|
|
|
Urrutitik dator" Txanogorritxo". Amaren etxetik irten eta aspaldi sartu zen guztion
|
etxera
. Berdin gertatu da" Edurne Zuri"," Hansel eta Gretel"," Otsoa eta zazpi Antxumeak" eta hain ezagunak ez diren beste hainbat ipuinekin.
|
|
|
Imajinatu ezazu lanean zaudela eta, telefonoz dei soil bat eginez, labea pizten duzula; horrela,
|
etxera
heldu ordurako, janaria prest izango zenuke. Edo egunero bost minutu beranduago jaiki zaitezkeela, kafeterak bere kabuz berotuko duelako kafea.
|
|
|
Hau da, etxean eta kalean herriko euskaraz dabilen ume lekeitiarrari, bermeotarrari edo gatikarrari eskolaurretik bere ordura arteko euskaratik horren urrun dagoen batuan egin behar ote zaio? Xabier Amurizak eztabaida
|
etxera
eroaten dela dio: " Hori ezin da etxera eroan, ze prestigioa eskolak dauka, eta umea asteazkena zuzena dela esatean etxeratzen bada, aitita amamak zelan eutsi eurenari?
|
|
|
Xabier Amurizak eztabaida etxera eroaten dela dio: " Hori ezin da
|
etxera
eroan, ze prestigioa eskolak dauka, eta umea asteazkena zuzena dela esatean etxeratzen bada, aitita amamak zelan eutsi eurenari. Eguaztena zulora doa, debatea ezin da etxera ekarri".
|
|
|
" Hori ezin da etxera eroan, ze prestigioa eskolak dauka, eta umea asteazkena zuzena dela esatean etxeratzen bada, aitita amamak zelan eutsi eurenari? Eguaztena zulora doa, debatea ezin da
|
etxera
ekarri".
|
|
|
Eta bizibidea beste nonbaitetik ateratzen baduzu ez duzu denborarik. Eta denbora hartzen baduzu, lagunen
|
etxera
joan behar duzu bazkaldu nahi baduzu.
|
|
|
Beldurrezko nobela hau Oliphantek datzitako azkenetakoa da. 1895ean sortua, Eskoziako izebaren
|
etxera
uda igarotzera doan neska baten istorioa kontatzen du. Etxean, leihotik begira kalearen beste aldean dagoen leiho bati jartzen dio arreta.
|
|
|
Fisika. Ongi etorri Bio
|
etxera
|
|
|
Azaleko gaitzak sendatzeko ahalmena omen du santu honen urak. Sumusuako Maria Luisak kontatu zigunez," bertako ura
|
etxera
eraman eta bederatzi egunez harekin behar duzu garbitu. Esaten dute sinistea behar dela..."
|
|
|
Lehengo urtean sari gehien irabazi zuena Orio edo izango zen, eta pentsatzen dut ez zirela iritsiko 400.000 pezeta irabaztera urte osoan ibili ondoren. Guk 200.000 pezeta irabazi genituen, 11 hilabetean entrenatuta, eta
|
etxera
joan ginen pozik, 500 milioi tokatu balitzaizkigu bezala!
|
|
|
Hegoaldera etortzean bizi izan nuen giro aldaketa benetan latza izan zen: nire gurasoak beste aldean gelditu eta ni osaba batzuen
|
etxera
etorri nintzen, batxilerra ikastera, hango ikasketak ez baitzizkidaten onartu. Jesuitetan sartu ninduten, eta hura beste giro bat zen:
|
|
|
Orduan nahitaez bestelako gauzak egiten dituzu: futbolean aritu, kalean jolastu edo
|
etxera
iritsi orduko liburu bat irakurri. Salgari (Oesteko istorioak)," Los cinco" Blytonen horiek...
|
|
|
Bai eta ez. Ukaezina da, ia dena bezala, sedukzio kontua dela hau ere, eta irakurle baten arreta erakar dezakeela zutabe batek, leiho horrek eraman dezakeela irakurlea zure
|
etxera
sartu eta zure liburu bat irakurtzera. Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea:
|
|
|
Bai eta ez. Ukaezina da, ia dena bezala, sedukzio kontua dela hau ere, eta irakurle baten arreta erakar dezakeela zutabe batek, leiho horrek eraman dezakeela irakurlea zure
|
etxera
sartu eta zure liburu bat irakurtzera. Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea:
|
|
|
Kutxazainean jolasean ari direla, polizia dator eta ihes egin dute. Honela, neskaren lagun baten
|
etxera
joan beharrean egongo dira, eta bertan jantzi baten lapurretaren berri izango dute. Beraz, neska hura ezagutzearekin batera, lapurreta bitxi batean korapilaturik aurkituko du bere burua.
|
|
|
Imajinatzen al duzue herriek burujabetasuna batuta eta baketsuki lortzea? Herri horren borondatea adierazten duengutun bat agintarien
|
etxera
bidaltzea nahikoa balitz. Ba, guri harrigarria egitenbazaigu ere, horrelako kasuak gertatu dira munduan.
|
|
|
Jakin egin nahi nuen, jakin egin behar nuen.Gauza ezaguna zen ezen, 60ko hamarkadan zehar, Euskal Herriko beste komentuaskotan bezala, San Salbadorreko kaputxinoenean ere aterpea eman zitzaiola euskalerresistentzian zebilen hainbat gazteri. Ez zen seguru asko armarik gordeko aldareanbaina batek baino gehiagok emango zuen han gaua, guardia zibilak
|
etxera
bila azalduta, beste aldera pasatzeko modua aurkitu artean.
|
|
|
Pena itzela ematen dit Connemara uzteak, baina bidaia amaitzen ari zait eta ez nuke
|
etxera
bueltatu nahi Ralphen jaioterria ikusi gabe. Derry Irlandako borrokaren gakoetako bat da, toki ia mitikoa.
|
|
|
Ralph ez dut berehalakoan konbentzitu. Nahiago zuen Connemaran gelditu harik eta ni
|
etxera
joateko eguna heldu arte. Hemen ederto gaudela, Ipar Irlandak ez duela askorik ikusteko eta, gainera, arriskutsua dela esanez desenkusatu da.
|
|
|
Gaua azkar igaro zen. Denbora aprobetxatzen maisuak ziren (larunbatero laupabost ordutan mozkortu eta desmozkortu egin behar baitzuten,
|
etxera
onik bueltatzeko), eta gauerdirako lurretik arrastaka zebiltzan jada. Likore eta konbinatuak ziren euren bazka gau hartan, H ordua iristean behar bezala ekiteko nesken erronkari.
|
|
|
Gero tabernaria ere batu zitzaigun elkarrizketan, eta azkenean barkatzeko esan behar izan nien, oraindik ez nekiela aterpetxean tokirik izango nuen, eta bertara joan behar nuela, ez banuen kalean lo egin nahi. Gonbidatu ninduenak barrezka erantzun zidan ezetz, tokirik ez banu bere
|
etxera
joango nintzela lotara, eta telefonoan txanponak sartzearen keinua egin zuen bere emazteari deitzeko, afari berezia presta zezan agintzeko. Eskerrak emanez irten nintzen tabernatik aterpetxerantz, eskerrak batez ere Irlandan bakarrik sentitzea oso zaila delako, eta horregatik.
|
|
|
Hura ere arriskutsua zen, Eiderrek ezagututakoaren antzera. Hain arriskutsua, ezen euren arteko konfiantza punturik gorenera heldu zenean bere
|
etxera
joateko proposamena luzatu baitzion Rocíok Txemari. Eta Txemak egun bi eman zituen proposamen harekin bueltaka, baietzaren eta ezetzaren arteko ika mikan sartuta.
|
|
|
Eta honek izorratzen nau. Ez
|
etxera
bueltatzean gerta daitekeenagatik, baizik eta pentsamendu hauek ez didatelako uzten Ralphekin momentua oso osoan bizitzen. Maite dut Ralph, inoiz inor maite izan ez dudan bezala.
|
|
|
Eta beno, aitortu dut: gurasoen
|
etxera
heltzeak lasaitasun punttu bat eman zidan. Badakit esan berri dudan horrek ez duela koherentzia handirik aurreko egunetan idatzitako gauzekin, baina egia da.
|
|
|
Gero bazkaltzera eraman nahi ninduela aitortu zidan, harrerak bere pisuan jarraipena izan zezan, gaua luzatzeko asmoz. Baina ezetz esan nion, eskerrik asko baina ez, oso nekatuta nengoela eta nahiago nuela
|
etxera
joan eta atseden hartzea.
|
|
|
Horregatik diot
|
etxera
iristea lasaigarria izan zela niretzat. Hori atzo gertatu zen, eta oraindik ez naiz kalera irten.
|
|
|
Jabik eta Terek deitu dute Txemaren
|
etxera
, ea gauean parrandatxo bat egingo dugun.
|
|
|
erabakita zegoen. Gero, abioia hartu eta
|
etxera
, bere pisura. Pertsianak igoko zituen argia sar zedin, eta oroitzapenez kutsatutako gelak berrituko zituen.
|
|
|
Eta beste aldakuntza bat, guztiz beharrezkoa: lanera joateko ibilbidea aldatu, bestela egunero ikusi zituen herriko plaza (lehendabiziko musua, pipak janez orduak hegaka pasatzen ziren garaiak), zinema (dozenaka pelikula, eskutik helduta ikusiak), telefono kabinak (handik eta handik, eta baita handik ere milaka bider Txemak Eiderren
|
etxera
deitzeko erabiliak), eskaparateak (eta islatzen zuten irudia, bizkarretik eta gerritik helduta zihoan bikote hura), Eiderren etxea (zer esan), tabernak (eta musu gehiago, eta ondo horditutako betirako promesak), eta leku gehiago. Izan ere, oroimenak akuilurik badu, hori elkarrekin bizitako tokiak dira.
|
|
|
Bestela, pisutik azaltzen ez bazen, Txemak
|
etxera
deitu eta beharbada paseoa egingo zuten herritik, edo kasurik txarrenean telefonoz egingo zuten berba. Hori guztia ez zen nahikoa, hala ere, Txemaren bakardade berria itotzeko.
|
|
|
Hil egin zitzaidan Jabi lagun bezala ikustearen begirada errugabea (ordutik aurrera beste era batean ikusten baitut), hil egin zitzaidan nire mundu orekatua, errealitatearen gainean nuen kontrola, errespetua, konfiantza, eta Txemak gure harremanaren eternitatean sinesten zuen garaia ere hil zen. Zeren, noski, udalekutik
|
etxera
bueltatu eta ziplo bota bainion dena: nola gertatu zen, eta barkatzeko, niretzat ez zuela horrek ezer esan nahi; eta berak ea zelan egin nion hori, betiko maite behar ninduela jakinik, eta ea ez nintzen kapaz izan ezetz esateko Jabik tabernako komunera eraman eta prakak erantzi zizkidanean.
|
|
|
–Eiderrek orduak pasatzen zituen bere osaba Pedroren baserrian, eta gero
|
etxera
etorri eta gelan sartuta ematen zuen denbora guztia, eta ia jan ere ez zuen egiten. Ez dakit zer, Txema, ez dakit zer izango zen, baina nire alabak zerbait zuen barruan.
|
|
|
Benetan, pentsatu pixka bat: Eiderren
|
etxera
joan zara, bere gauzen artean begiratu duzu. Joder, bere kuleroak ere usainduko zenituen noski!
|
|
|
Dena dela, ondo zekien zuhurtziaz jokatu behar zuela: Eiderren
|
etxera
deituko zuen, baina ez zion Irlandari buruzko ezer aipatuko, ezta zeharka ere, bestela akaso bidaiatzeko bat bateko grina hura berpiztu egingo zitzaion-eta. Beranduegi hala ere.
|
|
|
Bereziki niretzat, zeren Tere bere konkistaren ondoan jesartzen baitzen, eta jada niri ingelesa ikasteko gogoak ere joan zitzaizkidan. Eta gainera gero,
|
etxera
bueltatzean, parejatxoarekin joan behar izaten nuen, nire amorraziorako. Beno, gure amorraziorako, zeren Txemak ere bide bera egiten baitzuen.
|
|
|
—Bai, badakizu —ihardetsi zion Domenicok—, eta nik ere badakit guztia, zeren eta san Frantziskok errebelatu baitit, eta hargatik nengoen, hain zuzen ere, zure
|
etxera
bidean, zure emazteak egun hauetan gure elizatik eraman duen erlikia dela kausa. Zeren eta jakin baitzenuke ezen erlikia batzuk ditugula, seme alabarik izan ez dezaketen emaztekien gutizia bete dezaketenak.
|
|
|
—Ez nuen Fernando jakinaren gainean jarri —berriz ere" Fernando" — Nik deitzekotan, lantokira baizik ez deitzeko hitzarmena genuen, sekula ez
|
etxera
, Josefina berez aski goganbehartua baitzegoen gurekin. Biharamunean mintzatu ginelarik, ordea, harri eta zur utzi ninduen haren hoztasunak.
|
|
|
—Zatoz
|
etxera
bazkaltzera. Unai ikaragarri poztuko da.
|
|
|
Eskakizun bakarra egin nion: erabakitzen zuena erabakitzen zuela,
|
etxera
diru karga berriak ez ekartzeko modukoa izatea. Horretan ere ez zidan kasurik egin.
|
|
|
Alderdi aunitzetatik begiratuta, ez zen noski arras erabaki zuzena neurea izandako
|
etxera
deitzea. Lagunaren galeraren jakitun egitea aitzakia eskasa zen, Kristinak ez baitzuen behin ere Ttipiz estimu handirik egin.
|
|
|
—Ezin kexa. Suhiltzaileetan buru egiten zuenari hitz batzuk, udaltzain sarjentu bati ere bai, eta hilotza aurkitu duenari ez,
|
etxera
itzuli baita, baina bai haren ilobari. Ez duk gauza bera, baina berdin berdin balio dik betegarritako.
|
|
|
—Hain aparta izan baitzen joan den asteburua! Larunbatean, zu lekutu eta gero
|
etxera
nire bila etorri zelarik hondartzara joateko...
|
|
|
—Soriak atsoa gonbentzitu, lurpeko aparkalekutik atera,
|
etxera
ekarri eta han mastodonte bat akatzeko adina pilula lo eragile emanda egin zituen harekikoak. Gorpuari azterketa egin zion sendagileak ez zian atsoa ezagutzen, oporretako ordezkapenak egiten ari eta.
|
|
|
—Azkar ari duk ongitzen. Bihar bidaliko ditek
|
etxera
. Etzi beranduenez.
|
|
|
Halako orduetan
|
etxera
gutitan agertu eta, kaxkotik pasatu ere ez inor izan zitekeenik. Josuk bakan baizik ez zuen etxean otordurik egiten, eta are gutiagotan eguerdian.
|
|
|
Nik ere ez diat arratsalde osoa bidez bide egiteko asmorik. Elkarrizketa pare bat egin, garagardo bat patxadaz edan, eta
|
etxera
.
|
|
|
Ez inon ez inorekin gizalege apurrik ez gordetzeko gutizia. Delako legeari men egiten hain sutsu agertzen ginen, non lagunak
|
etxera
ez ekartzea ere arau idatzi gabea bilakatu baitzen gure artean. Groucho Marxek erran zuen ez zitekeela inola ere bera bezalako jendajerik onartzen zuen elkarte bateko kide izan.
|
|
|
Hantxe, paperezko lore handi bezain itsusiez emokaturiko pareten artean, ematen genien hasiera larunbat arratsaldeetako geure ibilaldiei. Batzuetan ez ginen kanporatzen ere, nor bere
|
etxera
itzultzeko tenorea iritsi artean. Zertarako, bada, aita amenetan sekulan hartuko ez gintuzketen bezala ematen baziguten han ostatu?
|
|
|
—Sutan nengoan, oporrak bi aldiz izorratuta, izebak lehenbizi eta lapurrek gero. Izeba gaixoaz ez ninduan mendekatzen ahal, aski lan izan eta
|
etxera
bizirik ekartzen. Baina bertzeez bai.
|
|
|
—Ez duzu bihar lanera etorri behar, ala? —emazteak, ortziralean— Bada, berriz ere herriratu aitzin,
|
etxera
etorri eta hartu behar duzuna.
|
|
|
Ttipik larunbaterako hitzeman zidan bere txostenaren bigarren atala. Posta elektronikoa hainbat aldiz alferrik irekita, telefono joka ari izan nintzaion, agentziara lehenbizi, hantxe egonen zela ziurtatu baitzidan, eta
|
etxera
gero. Inork ez zien nire deiei harrerarik egin.
|
|
|
" Berriz ere herriratu aitzin,
|
etxera
etorri eta hartu behar duzuna". Kristinaren aginduak —gonbidapenez mozorrotzen ere ez zen nekatu! —, nahi gabean, hondar egunetako ene ezbaietariko bat argitu zidan:
|
|
|
Barneratu, berriz itxi eta, sen hutsez, giltzatakoa eta kartera sarrerako mahaitxoaren gainean utzi nituen. Horrela egiten nuen bazterron jabe izandako urte guztiz
|
etxera
ailegatu bezalaxe. Korridorean barrena urrats pare bat gehiago eginda, saminez ohartu nintzen keinu eta mugimendu horiek jadanik hildako egunerokotasunari zegozkiola.
|
|
|
Eztabaidan ikusi nituen atariaren parean, zer zioten entzun ahal izan gabe. Keinuetatik konprenitu nuenez, Ximurrak
|
etxera
igo nahi zuen, baina Kristinak hatza eskumuturreko erlojura eramaten zuen eta buruari ezker eskuin eragin. Nire lagunak, halako batean, autora jo, atea hertsi eta burrunbaka azeleratu zuen.
|
|
|
—Horrela behar —irribarre asean— Kanpoan giro ez bada, hobe
|
etxera
bildu, egiteko interesgarriagoetara. Hik ere gauza bera egin behar huke.
|
|
|
Beharbada telefonoz deitu behar nuen lehenago, baina mugikorrik ez nuen eta hiri xarmangarri honetan gutitan aurkitzen da kabinarik behar den tokian, are gutiago zuzen dabilenik. Komisaldegitik nirea izandako
|
etxera
ez zen luze. Laurak eta hogei ziren eta, tartean ustekaberik izan ezean, Kristinak etxean behar zuen oraino, Udako ordutegiaren ariora bortzak arte ez baitzituen ateak irekiko bere laneko arropa dendak.
|
|
|
Hondar tragoa, beti. Bere
|
etxera
bidean ginela, Klara bera tematu zen ixtear zegoen kafetegi batean sartzen. Ez nion kontra egin.
|
|
|
Niri, bederen, horrela gertatuko zitzaidan. Klara noragabetua idurikatu nuen, trenputxartua beti,
|
etxera
itzuli ezin edo lantokian sartzen ahal ez zela.
|
|
|
Eta ez bakarrik hari. Izeba gaizkitua zela eta
|
etxera
gindoazela erran diedalarik, zer eta zorioneko aqua parkera noiz joanen ote ginen, horrela erantzun bi ttikiek. Izorra hadi Piarres!
|
|
|
Beraz, ostia, buelta
|
etxera
. Egindako bidea atzera egin, eta ezkaratzeko atearen parez pare gelditu nintzen, giltzak, giltzak esanez.
|
|
|
Egun hartako lanak bukatu, eta
|
etxera
erretiratu zen. Gogoz kontra afaldu zuen, eta, afaltzen ari zela, konturatu zen ezin zituela makarroiak irentsi, haiek plateran ikusi hutsarekin sekulako goragalea etortzen zitzaiola.
|
|
|
Lurrera bota zutenean, nire gorde lekutik irten, eta
|
etxera
alde egin nuen, Migelen zain gelditu gabe.
|
|
|
Aski nuen bi hitz horiek esatea, eta Migelek, Antonek eta hirugarren kankailuak
|
etxera
alde egingo zuten. Nire espiritu aluak galdu zuen Kandido.
|
|
|
Ez diot gehiago jaramonik egingo. Bakarrik joango naiz
|
etxera
.
|
|
|
Orduan gogoratu nintzen hamasei urteko lehengusina bat etorri zitzaigula
|
etxera
, Urte Berritan. Haren soineko haizetsuak ere zirrara sortzen zidan.
|
|
|
Igande arratsalde hartan,
|
etxera
iritsi, eta amari begiratu gabe esan nion: " apaiz izan nahi dut, ama", eta beroaldia igo zitzaidan oinetatik bururaino; ez nintzen amari begiratzera ausartzen, ez nekien alai edo serio zegoen;" Zatoz hona" eta musu eman zidalarik, ordea, mila poz zaratatsutan lehertu zen nire barrena; arrosak, liliak, San Jose loreak eta mundukoak diren eta ez diren lore guztiak zeuden zelai hartan.
|
|
|
Horrela, ama irten zitzaidan atera, nire bi maleta hartuta
|
etxera
iritsi nintzen egunean.
|
|
|
galdetu nion, lasaitasun une batean. Hamarretan joan behar dut
|
etxera
.
|
|
|
Hamaikak ziren
|
etxera
iritsi nintzenerako. Denak afalduta zeuden, eta ezertxo ere jan gabe joan behar izan nuen ohera.
|
|
|
Karmelek
|
etxera
alde egin zuen negar zotinka.
|
|
|
Pixa, eta
|
etxera
alde egiteko gogoa. Negarrez hasi nintzen.
|
|
|
Madrilera joaten bazara, badakizu non gauzkazun Estherrek, niri. Ah, eta
|
etxera
itzuli bezain laster, behar bezalako otordu bat egin. Nahi al duzu donuts bat?
|
|
|
Sondikara joango naun hire bila. Gero
|
etxera
eraman, doi doia dutxa bat hartzeko denbora eskaini, eta El Portalón era joango gaitun afaltzera. Dena kontatu behar didan, den dena.
|
|
|
(Azken oharra:
|
etxera
heldu bezain laster, erantzungailuko mezua aldatu, eta honakoxea grabatuko dut: " Kaixo, Rakel naiz.
|
|
|
hobetzen nabil, ezta? Baina erantzungailu bateko mezua agertu da eta Rakelek Teresa izeneko baten
|
etxera
deitu duela jakin dut. Ezaguna al zaizu?
|
|
|
" Lapurrak etortzen badira, gutxienez ez dute pentsatuko hemen emakume bakarti eta babesgabe bat bizi dela". Alabaina, nik ikasi egin dut Dabiden babes mugatzailetik urruntzen askatzen;
|
etxera
itzulitakoan, adorea hartu dut erantzungailuan mezu doi bat desberdina grabatzeko: " Kaixo, Rakel naiz...").
|
|
|
Emakume batek haur bat izan zuen Bilboko ospital batean, baina hura goiztiarra izan, eta gaixo samar jaioa izaki, sendagilearen aginduz haurrak beste aste pare batez geratu behar izan zuen bertan. Amak, ordea, ospitaleko egonaldiak oso garesti jo  tzen zuenez,
|
etxera
itzuli behar izan zuen. Guztiarekin, haurra bere esneaz elikatu nahi eta, bien bitartean, herriko errekadista (herritarrek hiriburuan zer behar, horixe egiten zuena) arduratu zen biberoiak ospitalera eramateaz.
|
|
|
Itzultzen naizenean hitz egingo dugu... Horrelako zerbait grabatzeko gogoa sentitu dut
|
etxera
deitu, eta Karmeloren mezu beti bat beti bera entzun dudanean. Baina ez dut egin.
|
|
|
Bigarrenik, euskaldunak jende dotorea direla erakusteko, txapela jantzi beharrean, sonbreirua eramango duzu. Hirugarrenik, euskaldunak indartsuak garela erakusteko, ezkondu eta,
|
etxera
iritsitakoan, andregaia beso bakar batean jasota sartuko zara. Laugarrenik, euskaldunok jende goxoa garela erakusteko, emaztea eztitasunez biluztu, eta ohean sartuko duzu.
|
|
|
Bestalde, heriotza mehatxuak zirela eta, Lakuatik San Martingo auzune dotorera aldatu ginen, eta, orduz gero, gure Dabiden izena desagertu egin zen telefono aurkibidetik. Soil soilik Teresak eta bera bezalako lagun min batzuek dei  tzen ahal zuten gurera, Teresaren hitzetan," Existitzen ez direnen
|
etxera
".
|
|
|
Hantxe aldatu da itzulipurdikatu, esango nuke nik bidaia honetaz nuen irudipena. Super batean bidailagunekin erosketak egin, egin ditut, baina guztiz gosegabetu naiz haren atariko telefonotik Tomen aparailuarekin
|
etxera
deitu, erantzungailuaren hitzak entzundakoan hirua sakatu, eta noren eta, gainera, Karmeloren mezua topatu dudanean...!!! Hotzikara batek buruko ileetatik behatzetako atzazaletaraino zeharkatu nau Karmeloren ahotsari antzeman, eta beraren jardunaren sujeta ni neu nintzela ohartu naizenean!!!
|
|
|
Baina horrekin batera eta, hain zuzen ere oso gogorra iruditu zitzaidalako, nik ezin hobeki oroitzen dut nobelako pasarte hau: emakume gazte bat Leongo mendialdeko herrixka batera joan da irakasle; han jende gutxi bizi da baina, neguaren etorrerarekin batera, gero eta jende gutxiago ikusten du kalean, gero eta ikasle gutxiago joaten zaio eskolara; hala ere, horrek ez du askorik kezkatzen herrixkako arotz batekin maitemindu delako; halako batean, gau ilun batez, arotza ezustean joango zaio
|
etxera
eta berarekin joateko eskatu, baina irakasleak ezetz erantzun; harrezkero arotza ere desagertu egingo da eta, jakina, horrek bete betean kezkatuko du emakume gaztea; handik gutxira, kalexketan barrena dabilela, irakasleak etxe batetik irteten den arnasketa sakon eta sarkorra entzun du: etxera sartu da, ganbarara igo, eta, han, sabaitik esekiak, bi zaku handi eta lirdinga  tsu ikusi ditu, barnean bizia dutenak eta arnasketa ikaragarri horren sortzaile direnak; gero, amona batek emango dio usadio bitxi horren berri:
|
|
|
emakume gazte bat Leongo mendialdeko herrixka batera joan da irakasle; han jende gutxi bizi da baina, neguaren etorrerarekin batera, gero eta jende gutxiago ikusten du kalean, gero eta ikasle gutxiago joaten zaio eskolara; hala ere, horrek ez du askorik kezkatzen herrixkako arotz batekin maitemindu delako; halako batean, gau ilun batez, arotza ezustean joango zaio etxera eta berarekin joateko eskatu, baina irakasleak ezetz erantzun; harrezkero arotza ere desagertu egingo da eta, jakina, horrek bete betean kezkatuko du emakume gaztea; handik gutxira, kalexketan barrena dabilela, irakasleak etxe batetik irteten den arnasketa sakon eta sarkorra entzun du:
|
etxera
sartu da, ganbarara igo, eta, han, sabaitik esekiak, bi zaku handi eta lirdinga  tsu ikusi ditu, barnean bizia dutenak eta arnasketa ikaragarri horren sortzaile direnak; gero, amona batek emango dio usadio bitxi horren berri: elurraren eta ilunaren etorrerarekin, hibernatzen duten animalien antzera, herrixka urrun horretako biztanleak zaku horietan bil  tzen edo babesten dira neguari aurre egiteko; eta irakasleak orduantxe ulertu du, izularriturik, arotzaren desagerpenaren arrazoia eta hark egindako proposamena:
|
|
|
Harrera gelara jaitsi naizenean, pena hartu dut Karmelo bidailagunen artean ez ikustean. Hala ere, ordurako Dabidi deituko ziolakoan (besteak beste telegrama jaso dudala kontatzeko),
|
etxera
deitu, eta erreakzionatu ezinik geratu naiz Dabiden ahotsa entzun dudanean. Eta hain zuzen ere erreakzionatu ezinik geratu naizelako, halabeharrez eseki dut aparailua.
|
|
|
Gero, bai bazkalondoan bai iluntzean, beste bitan deitu dut
|
etxera
, baina bietan erantzungailuko mezu hotza besterik ez dut entzun. Guztiarekin, gaur adoretu egiten nau Rubenekin afaltzeko eta besteengandik urrun ibil  tzeko dudan hitzorduak, zeren Chicagon ez bezala, gaur ez baitiot huts egingo.
|
|
|
Gainera, beharrean ibili, ibili naiz, baina kaskopelatu motel horren ondoan potrojorran jardun dut, eta badakizu hori onena dela pentsa eta pentsa egoteko. Eta a ze amorrazioa hartzen nuen
|
etxera
deitu, eta artean zure deia erantzungailuan ez bazegoen! Baina hasi behingoz, Karmelo, zer daukazu kontatzeko?
|
|
|
Egia... Herenegun
|
etxera
deitu nuenean, ez nuen zure mezurik topatu. Baina ez nuen uste...
|