|
2000
|
|
|
Eta memoria halakoa bada, eta hemen han bada eta han hemen, nola ahantzi, bada, osabaren lezioneak, noiz eta zientziaren sekeretuak desestaltzen eta erakusten hasi baitzitzaidan, niri bakarrik, eskola partikular haietan!, zeren Mattin gero eta administratzailearen erranetarago baitzegoen eta haren ondoan egiten baitzituen orduak eta orduak, harekin treba zedin, usa zedin eta ohi zedin
|
etxeko
diru kontuetan eta aitaren negozioetan, osaba Joanikoten eta bion arteko harremanak are hertsiagoak eta sekeretuagoak egiten zirela, bide batez...
|
|
|
Eskakizun bakarra egin nion: erabakitzen zuena erabakitzen zuela,
|
etxera
diru karga berriak ez ekartzeko modukoa izatea. Horretan ere ez zidan kasurik egin.
|
|
2001
|
|
|
Herrialde konkretu baten egoiliarrek beren barneko eta kanpoko erosketak (merkataritza ondasunak edo finantza bonuak izanik) herrialdearen
|
etxeko
diruarekin ordaintzen dituzte, nahiz eta kanpo esportatzaileen azken ordainketarako geroko jarduera bat truke merkatuan beharrezkoa den. Transakzio bat herrialde esportatzailearen monetan soilik ordaindua izanen balitz, logikoki herrialde horretako barneko edo etxeko transakzioen kategoriari legokioke.
|
|
|
Hegoko zorpeko egoiliarrek beren kanpo hartzekodunei zerbitza diezaiekete baldin eta soilik baldin beraiek beren herrialdeak irabazitako monetak erosten badituzte beren merkataritza soberakinaren kontrapartida gisa, beren errentaren (beren
|
etxeko
diruan eratua) gastuaren bidez. Erosketa horiek I diruko eskari soberakin baliokide bat (H diruko terminotan) definitzen dute (hori 4.4 azpiatalean aztertu dugu).
|
|
|
H herrialdea R multzo gisa ikusi da, bera nazioarteko transakzioen espazioan kontsideratu den heinean; alderantziz, herrialde berberak Rmultzoa definitzen du bere transakzioak etxeko ordainketen arloari dagozkion bakoitzean. Rmultzoak, beraz, egoiliarrak ditu barne, zeintzuk kanpoko munduarekiko zordunduak diren, hain zuzen ere, beraiek beren
|
etxeko
dirua edo diru nazionala eskuratzen dutelako zorra eratzen denean eta diru hori gastatzen dutelako beren hartzekodunei zerbitzatzeko. R eta R multzoen arteko bereizketa unibokoa da, zeren, mundu errealean, herrialde bakoitzak bere banku sistema autonomoa baitu.
|
|
|
Logikoa litzateke H zorpeko herrialdearen Rmultzoa bere zorretik ateratzeko gai izatea, R multzoari kalte egin gabe. Gertakarien azterketak erakusten du, zorpeko herrialdearen H
|
etxeko
diruan gauzaturiko kanpo zorraren edozein zerbitzuk bere zorretik irtetea ahalbidetzen diola RH multzoari, baina soilik zorra RH multzoan datzan neurrian. H zorpeko herrialdeko egoiliarrek (R) beren kanpo hartzekodunei H diruko 2 milioi unitate transferitzen dizkieten aldiunean, H ren zorra H diruko z unitatekoa izatetik H diruko z unitatekoa izatera joaten da.
|
|
|
H herrialdearen zorrak aldatu gabe segitzen duenez bere kanpo hartzekodunei transferitzen dien etxeko aurrezkien kopurua edozein delarik ere, premiazkoa da H diruan inolako ordainketarik ez egitea; hala ere, horrela eginen balu, bere sakrifizioa alferrik izanen litzateke. Logikari dagokionez, zorpeko herrialdeak kanpo monetatan irabazi netoak eskuratzen ditu bere kanpo hartzekodunei zerbitzatzearren, irabazi horiek erabiliz eta ez bere
|
etxeko
dirua erabiliz.
|
|
|
Baldin eta horietako aurrezki mota bat faltan botako balitz RH multzoa ordaintzeko gai izanik(
|
etxeko
diruan), RH multzoa ez izanik (kanpo monetan), edo, alderantziz, RH multzoa ordaintzeko gai izanik (kanpo monetan) eta RH ez izanik (etxeko diruan), ez litzateke gauzatuko inolako kanpo zorraren zerbitzurik.
|
|
|
Baldin eta horietako aurrezki mota bat faltan botako balitz RH multzoa ordaintzeko gai izanik (etxeko diruan), RH multzoa ez izanik (kanpo monetan), edo, alderantziz, RH multzoa ordaintzeko gai izanik (kanpo monetan) eta RH ez izanik(
|
etxeko
diruan), ez litzateke gauzatuko inolako kanpo zorraren zerbitzurik.
|
|
|
H ren merkataritza esportazio netoen kontrapartida modura (p epealdian), H ren Banku Zentralak (RH multzoa irudikatuz) I diruko 2 milioi unitateko irabazi netoa eskuratzen du; orduan esportatzaileei
|
etxeko
diru kopuru baliokidea ordaintzen die; beraz, horiek H diruko 2 milioi unitate bereganatzen dituzte.
|
|
|
lehen puntuaren aplikazioa egiaztatzen du, zeren herrialde bakoitzak bere inportazioak bere diruan ordaintzen baititu. Hegoak Iparrak jaulkitako bonuak (B) ordaintzen ditu (lehen zirkuitua) bere
|
etxeko
diruan; Iparrak Hegoaren merkataritza esportazio netoak ordaintzen ditu bere diru nazionalean (bigarren zirkuitua). Beraz, I diruko x unitateko zirkuituak (lerro jarraituak) ondasun errealen elkarren arteko transferra ahalbidetzen du (lerro etenak):
|
|
|
Jakina, gaur egungo nazioarteko ordainketen sasi sistemak beste desoreka monetario batzuk ere sorrarazten ditu. Hain zuzen, dibisa truke estandarrean eginiko nazioarteko transakzioek
|
etxeko
diruaren emisio inflaziogilea eta dibisa monetako herrialdeen, negarrik gabeko defizita. Rueff ekonomialariak aspaldian salatu zuena dakartzate.
|
|
|
Herrialdeak hori gauzatu behar badu, orduan, funtzio horri dagokionez, herrialdeak bitartekari soil moduan funtzionatzen du. Horrek esan nahi du, egoiliarrek egindako ordainketak beren herrialdeari eginikoak izan behar direla; beraz,
|
etxeko
diruan kanpo moneta modura galtzen duen kontrapartida zehatza irabazi behar du herrialdeak.
|
|
|
Hortaz, egin behar den galdera hauxe da: eskuratzen ote du Banku Zentralak mundu errealean, zorpeko egoiliarrek kanpora transferitutako aurrezkiekiko mozkin netoen kopuru baliokidea bere
|
etxeko
diruan, ala ez. Erantzun zuzena, dudarik gabe, ezezkoa da.
|
|
|
Azpimarra dezagun I diruko 2 milioi unitateko fluxu berezi hori; izan ere, fluxu horrek H diruko 2 milioi unitateko fluxua dauka barnean. Kontua da H herrialdearen
|
etxeko
diruko kopuru batek inoiz ez lukeela I herrialdearen dirua, sendotuko?, truke merkatuan gauzaturiko eragiketak orekaturik baleude. H herrialdearen kanpo ordainketen balantzak 2 IM raino bere kanpo hartzekodunei emaniko zerbitzua barnean daukan egoeran, H k 2 HM ko aurrezkiak galtzen ditu gainontzeko munduaren onurarako:
|
|
|
Lehen arazo garrantzitsua ondokoa da, alegia, ea kanpo moneten sarrera neto horiek H diruko kanpo balioan presioa ezartzen duen ala ez jakitea, zeren, horrela, kanpo balioa gehitua izanen bailitzateke. Erantzun esperimentala ezezkoa da, zeren H ren Banku Zentralak ez baitie finantza merkatuei so egiten kanpo monetatan bere
|
etxeko
diruko aktibo berrien kontrabaliorako; aitzitik, HM ko x kopurua H ren Banku Zentralak sortua da, eta honek bere erreserbei (2 IM) gehituriko kanpo moneten kopurua, monetizatzen, du horrela bere unitatetan.
|
|
|
beraz, diruaren sormenak ez du eragiten parte hartzen duen diruaren prezioan. H herrialdearen Banku Zentralak ez du erosten H diruko aurretik jadanik existitzen den inolako diru kopururik, H ren merkataritza soberakinaren ordainketa
|
etxeko
dirutan elikatzeko; helburu horretarako behar den H diruko kopurua, izatez, H herrialdearen Banku Zentralak sortzen du osoki.
|
|
|
Froga dezagun lehendabizi nola izanen litzatekeen ordaindua gainerako mundua osorik interesetan eta amortizazioan, bere kanpo zorra eramaten duten egoiliarrek aurrezturiko eta bere hartzekodunei transferitutako errenta Hegoak truke merkatura
|
etxeko
diruan ekarriko ez balu.
|
|
|
badirudi dena ongi dagoela. Alta, H herrialdearen barne errenta ere kontuan eduki behar dugu, errenta hau
|
etxeko
diruan edo kanpo monetan adierazita badago ere. Ezin da ukatu ezen Hegoaren egoiliarrek gainerako munduarekiko zordunduak direnek 2 bilioi dolarreko barneko errentaren sakrifizioa egiten dutela.
|
|
|
Kontabilitate kontuen irakurketa batetik ateratzen da ondorio hori: 100 bilioi dolarreko balioko errenta monetario neto bati aurre eginik, etxeko output aren barne prezioa gora doa,
|
etxeko
diruan, 98 bilioi dolarreko baliotik 100 bilioi dolarreko baliora.
|
|
|
Esan barik doa, ezen beste erakunde nazional batek Altxorrak, Haziendak... berdin gauzatu dezakeela funtzio hori, eta erreforma ez dagoela erakundearen beraren status politikoaren menpe edo sistema berrian herrialdeak hartuko lukeen irabaziaren menpe. Erraztasunagatik, erreferentziazko kanpo moneta modura dolarra hartu dugu, dolarraren eta zorpeko herrialdearen
|
etxeko
diruaren HM arteko truke tasa ondokoa dela suposatuz: 1 HM= 1 $.
|
|
|
Zorpeko herrialdeei beren politika ekonomikoak NMFko adituek plazaraturiko arau hertsiei lotzea eskatzen zaie, beren
|
etxeko
diru eskaintza defizit gastuen bidez kontrolatzeko eta beren esportazioak gehitzeko helburuaz. Herrialde horiek beren esportazioak inportazioen parean gehitzeko gai balira ere, oraingoz beharturik egonen lirateke beren kanpo zorraren zerbitzurako behar den atzerritar moneta erostera; eta beren etxeko diru eskaintzaren maila edozein izanik ere, erosketa horrek eragin negatiboa edukiko luke beren moneta nazionalen truke tasan.
|
|
|
Zorpeko herrialdeei beren politika ekonomikoak NMFko adituek plazaraturiko arau hertsiei lotzea eskatzen zaie, beren etxeko diru eskaintza defizit gastuen bidez kontrolatzeko eta beren esportazioak gehitzeko helburuaz. Herrialde horiek beren esportazioak inportazioen parean gehitzeko gai balira ere, oraingoz beharturik egonen lirateke beren kanpo zorraren zerbitzurako behar den atzerritar moneta erostera; eta beren
|
etxeko
diru eskaintzaren maila edozein izanik ere, erosketa horrek eragin negatiboa edukiko luke beren moneta nazionalen truke tasan. Hortaz, presio depreziatzaileak ez dira kudeaketa monetario txar baten ondorioak, dolar (edo beste giltza moneta) estandarraren pean gauzatu behar diren nazioarteko transakzioen bidearenak baizik.
|
|
|
Nazioarteko ordainketen benetako sistemarik ezean, Hegoaren kanpo transakzioak erakunde espezifiko batek eskuratu dituela esan nahi du horrek (Altxorra, Hazienda edo Banku Zentralaren departamentu espezifikoa izan daitekeena); eta erakunde horrek kanpo ordainketa guztiak kanpo monetatan eskuratu eta gauzatu behar ditu. Beste aldetik, erakunde horren barne departamentuak
|
etxeko
diruan eskuratu eta gauzatu behar ditu H ren nazioarteko transakzioei dagozkien ordainketa guztiak. Beraz, H herrialdeko inportatzaileek barne departamentuari ordaindu liokete, eta berak esportatzaileei ordaindu lieke.
|
|
|
Kanpo zorraren zerbitzuari dagokionez, Hegoaren zorpeko egoiliarrek barneko departamentuari ordainduko liokete, gainerako hartzekodunei kanpoko departamentuak ordainduko liekeen bitartean. Kanpo zorraren zerbitzuaren kopururaino, beraz, kanpo monetako transferra (gainerako munduari) egonen litzateke, eta baita
|
etxeko
diruko barne fluxu baliokidea ere; hori, bistakoa denez, zentzu komunari dagokio, zeren, herrialdeak bitartekariaren eginkizuna jotzen badu eta gain kanpo hartzekodunen ordainketa hartzen badu, zorpeko egoiliarrekiko erlazioan bere kontrapartida topatu behar baitu. Gaur egun kapital espekulatzailearen onurarako definitiboki galtzen dena, bihar herrialdeak eskuratuko luke, gainerako munduko hartzekodunek beren kredituen inolako zati nimiñorik ere galdu barik.
|
|
|
Zer esanik ez, EEBBek onura gehiago aterako luke aktibo errealen erosketatik; baina gainerako munduak berdin sufrituko luke, nahiz eta dolarrak EEBBek dohainik emanak izan. Izan ere, kanpoko dolar gordailuak aktibo errealekin identifikatuak dira, eta transakzio errealen azken ordainketa modura transferituak diren bezain laster, horiek herrialde esportatzailearen balantze orriaren aktiboaren aldean sartzeak
|
etxeko
diruaren sormen inflaziogilea inplikatzen du, edozein direlarik hasierako amerikar ordainketaren zioak. Analogikoki, herrialde azpigaratuen dolar gordailuen erabilerak kanpo zorraren zerbitzurako beren moneta nazionalaren debaluazio proportzionala dakar, gordailuen jatorria edozein delarik ere.
|
|
|
(ii) Bere kanpo hartzekodunei zerbitzatzeko, H herrialdeak bere kanpo irabazi netoa bilioi dolarreko baliokoa ematen dienez, dolarraren onurarako eta H ren
|
etxeko
diruaren kalterako dolarren eskari gehigarria agertzen da, hots, eskari neto bat; eta eskari neto hori H ren merkataritza esportazioen prezio korrontearen eta beraren merkataritza inportazioen prezio korrontearen berdinketaren bidez soilik izan daiteke berrartua.
|
|
|
Beraz, H herrialdearen barneko eta kanpoko errentei dagokienez, diruaren terminotan, 2 bilio dolarrak eskari gehigarri baten objektu dira. Edozein teoriaren arabera, halabeharrez ondorioztatzen da ezen H herrialdearen kanpo zorraren zerbitzu korrontea bere
|
etxeko
diruaren kanpo balioaren depreziazioaren kausa dela, eta depreziazio horrek merkataritza inportazioen prezioa kanpo monetan merkataritza esportazioen prezioen kanpo monetan maila zehatzera ekartzen duela.
|
|
|
Dolarretan bere merkataritza esportazioen prezioa ezartzen duen herrialde bakoitzak aurreko paragrafoan deskribaturiko mekanismoa jasaten du; baina ezein herrialdek ezin ditu baztertu kanpo monetetarako eskari gehigarriaren ondorio logikoak
|
etxeko
diruaren terminotan. Beraz, herrialde horiek beren merkataritza inportazioen prezioaren gehiketa ikusten dute kanpoko monetan, beren kanpo hartzekodunen zerbitzu korrontearen kopuru zehatzean.
|
|
|
Arazoa bestelakoa da: dolarretan itzuliak izatean, altxatzen ote da herrialdearen merkataritza inportazioen prezioa
|
etxeko
diruan, beraren kanpo zorraren zerbitzua dela-eta?
|
|
|
Ezkondu zenetik senarra emaztearen
|
etxeko
dirua bereganatzen saiatu zen. Horretarako emaztea makilka erabili nahi izaten zuen.
|
|
|
Arropa pilo bat zuen plantxatzeko, arrantzaleen arropak ziren. Konturatu nintzen saregile beharretik aparte arropak garbitu eta plantxatzen zituela
|
etxean
dirua egiteko.
|
|
2002
|
|
|
Eskuarki, turistak bere
|
etxetik
dirua bidal diezaioten premiarik izaten ez duen arren, kasuistika zabal zabala da (hilaren hondarrean urrutiko herrialdeetan diren ikasleak, adibidez, ez ditugu ahantzi behar).
|
|
|
Atzo Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) argitaratu zen bezala, 10 euroko zilarrezko txanpon berri batek eta 12 euroko zilarrezko txanponak 2002ko lehen seihilekoan Espainiako EBko presidentetza gogoratuko du. Txanponaren Errege
|
Etxea
Diruaren eta Tinbrearen Fabrika Nazionala (RCM FNMT) arduratuko da pieza hau egiteaz. Gutxi gorabehera 27 gramoko pisua izango du, 40 milimetroko diametroa eta ertz ildaskatua.
|
|
2003
|
|
|
Dani bizi zen etxea bere osabaren izenean zegoen. Hari
|
etxearen truke
diru kopuru bat eskaini zioten. Bertara sartu gabe ere peritatu zioten etxea.
|
|
2004
|
|
|
Oso moderna eta erdi makarra itxurakoa zaitugu, okupa diruditen horietakoa, baina, zu ere, beste askoren antzera, aitatxoren alaba zara. Pobre itxura, baina
|
etxean
diruaren faltarik ez, beti poltsikoa bero eta bizkarra ongi babestua. Horrela erraza da progrea izatea.
|
|
|
Bulegoko leiho zabaletik Amarako zeru goibela ikusi zuen, aspaldiko partez euria ari zuen beroegi zihoan udazken hartan. Leihoagatik alokatu zuen bulegoa, zerua ikusteko eta, pazienteen kasuak aztertzen ari zela, gero eta gehiagotan behar zuen bakea zigarroaren kean nola kiribiltzen zen dastatzeko esan zion Aliziari, metaforak ekar zitzakeen onurak bulegoaren alokairuaren garestia ahantzaraziko ziolakoan, Alizia baitzen
|
etxeko
diru kontuak kudeatzen zituena, zorrotz kudeatu ere.
|
|
2005
|
|
|
Eta gainera horiek guztiak «maitasunez» egiten ditu. Gizonak aldiz gune politikoak eta publikoak betetzen ditu eta
|
etxera
dirua ekartzeko lanak egin izan ditu. Lanaren banaketak garrantzi handia izan du historikoki.
|
|
|
Horregatik, aurrerapauso handia dirudi arauak elkarren arteko akordioa dagoenean zaintza partekatua ahalbidetzea, honek agintearen benetako partekatzea ere ekarriko bailuke. Azken finean, amak umea zaintzen duen bitartean aitak
|
etxera
dirua ekartzen duen eredua matxista eta atzerakoia da. Iaz, adibidez, Euskal Herrian batez ere 25etik 36 urtera arteko bikoteak banatu ziren eta, kasu gehienetan, biek egiten zuten lan eta biek hartzen zuten parte haurraren zaintzan.
|
|
|
Gure
|
etxean
dirua falta zen, aita langabeziara bota zuten oso azkar, eta ez ginen ekonomikoki oparo bizi. Hori zela eta nik beti lanen bat egin nuen, kamioiak deskargatzen, langostinoak saltzen taberna batean, dena delakoa.
|
|
|
Nire arrebak
|
etxeko
diru iturriak inork baino hobeto ezagutzen zituen, bazekien zenbat sartzen zen aseguru etxetik eta zenbat bere soldatatik. Ez zuten ezer ordaintzen.
|
|
|
|
Etxeko
dirua
|
|
|
|
ETXEKO
DIRUA
|
|
|
–Nola erabili duzu
|
etxeko
dirua oparia egiteko? –galdetu zion Garbiñek Rikardori.
|
|
|
Garbiñerentzako,
|
etxeko
dirua sakratua zen. Azken zentimoraino zeukan kontatua.
|
|
|
Nahiago zukeen, aukeran, lapurtutakoekin kalera atera. Ez
|
etxeko
diruarekin erositako lepoko, belarritako eta eraztun haiekin.
|
|
|
–Akaso, Lurdisek aipatutako tokietan diru gutxi topatuko dugu, baina geure
|
etxeetan
diru asko gordetzen da: urrea dago, bitxiak...
|
|
|
|
Etxera
diru bila joateko zutitu nintzen. Adelak besotik heldu zidan.
|
|
2006
|
|
|
Ziklo berria Higiezinen Jabetzako Agenteen Elkargotik ulertzen da adreilua ziklo berri batean sartu dela, “normaltasuna nagusitzeko joeran”, eta, salmenten etapa biziaren ondoren, logikoa dela prezioak “egonkortzea”. “Orain, saldu behar duen jabeak
|
etxetik
diru gutxiago eskatu besterik ez du. Horietako batzuek 300.000 euro eskatzen dizkizute hiru logelako pisu batengatik, eta hilabeteak igaro eta eroslerik lortzen ez dutenean, 234.000 eurora jaisten dira”, adierazi dute Unicasaren iturriek.
|
|
|
Izan ere, Txemari eta Ainara klandestinitatean zeudenez, beste norbait behar genuen kooperatiba osatzeko, eta ongietorriko omenaldia egin ziguten egunean bertan proposatu genion Hankapalori, elkarrekin gorriak eta beltzak ikusiak ginenez, ea etxebizitzaren kontu horretan ere gurekin batera sartu nahi zuen. Gaizka bera zalantzan egon zen, Edurne gabe aurrera egin edo ez, baina bere
|
etxekoek
diru arazorik ez zeukatenez, eta Edurneren sendikoek ere animatu egin zutenez, aurrera egin zuen.
|
|
|
Beti prest etxe batera zein bestera joateko. Beti prest gaixoaren
|
etxekoek
dirurik ez bazeukaten ere. Eta beti prest izate hark bere saria eduki zuen:
|
|
2007
|
|
|
" Hamar urte nituela, aitak eskolatik atera ninduen. 6 anai arreben artean zaharrena nintzen eta
|
etxean
diru premia handia zen. Beti gose ginen.
|
|
|
Oraindik, 2.2koen laguntza zenbatekoa izango den ez dakigu". Baina diru laguntzak
|
etxeko
diru sarreren arabera banatuko dituzte;" laguntzak eta diru sarrerak lotuta daude". 3.2 mailako mendekotasuna dutenek 780, 487 edota 780 euro arteko diru laguntzak izango dituzte eta 3.1 mailakoek 585, 390 eta 585 euro artekoak.
|
|
2008
|
|
|
Egia da
|
etxean
dirua bazegoela. Txiki txikia nintzenetik koxkortzen hasi nintzenera aldea nabaritu nuen, bistakoa zen familia hobera zihoala.
|
|
|
Ivonne Mexikora bueltatu da, kontsularengana, itxaropen handiarekin. Hawaiikoa da eta oso gazte hasi zen filmetan aktore, bere aita ez zelako gai
|
etxera
dirua eramateko. Westernak egiten zituen eta oso amazona ona zen.
|
|
|
Dominikar Errepublikako gizartean, emakumeek estrategia produktiboen bidez,
|
etxera
dirua eramaten dute. Hala ere, haien lanaren balioa ez da onartzen lan merkatu formalean edo ez formalean, ez sozialki ezta ekonomikoki ere.
|
|
|
Bi urte egon nintzen eta lan gogorra zen. Etxez
|
etxe
dirua eskatzen hasi ginen herrian gauzak egiteko. Orain auzolanean egiten dira gauzak eta diru sarrerak bankutik, baina garai hartan ez zen horrelakorik.
|
|
|
Hori da duela hiru urte ikasleoi emandako erantzuna, eta hori da egun eskaintzen ari direna:
|
etxean
diru gutxi duten ikasle horiek karrera lau urtetan egin ordez zortzitan egin dutela. Animatuko al dira orduan unibertsitatera joaten?
|
|
2009
|
|
|
Nire alaba hezitzerakoan hartu nuen frustrazio handiena hemen sortu zitzaidan. Beti ezagutu nau etxetik kanpo lanean, eta bederatzi urterekin etorri zitzaidan esanaz
|
etxera
dirua aitak ekartzen zuela. Eta ni zer?
|
|
|
Luistarrak, ostera, mutilen elkartea izaten zen. Herriko abadeak hautatzen zituen kideak eta etxerik
|
etxe
diru batzeak egiten zituzten urtean zehar; Deun Agate bezperan, esaterako.
|
|
|
Edozelan ere, ardiekin behar handia egiten zen
|
etxeetan
diru gehiago lortzen zuten artxoak eta gazta salduta artiletik baino.
|
|
|
Nire ama ez dago oso konbentzitua. Berak esaten duenez, arteak ez du jaten ematen eta
|
etxean
dirua ez dago soberan unibertsitatean alferrik botatzeko. Berak askoz ere nahiago luke nik medikuntza ikasiko banu, esaterako.
|
|
|
Emazteak bazuen etxean neba, Raymon, nahiko alproja, gixajoa.
|
Etxera
dirurik ekartzen ez. Irabazten zuena, garagardotan xahutuko zuen.
|
|
|
Bererik ez badu, ebatsi egingo du. Lehenik
|
etxeko
dirua, gero etxean bertan baliozkorik den guzia salduko du eta, azkenean, kanpoan ere lapurretari ekingo dio.
|
|
|
Azken kontua senarra lanik gabe gelditu zenean gertatu zen.
|
Etxera
dirua ekartzen zuena ni nintzen. Ni azpian edukitzeko azken oinarria galdu zuen.
|
|
|
¿ Que medidas ha tomado nuestro gobierno para garantizar en aquel Imperio la vida de los españoles, aquienes se dan las más grandes ventajas de marcha y los mayores obstáculos para su regreso? »49 galdetzen zuen Cola y Goitik bere artikuluetako batean. Itzul zitezkeenak, berriz, Amerikan irabazi zituzten sos guztiak gastaturik itzultzen ziren, zorrak eginez edo
|
etxekoei
dirua eskatuz ere: «Vende todos los muebles, si es preciso y mandame para costear el viaje, pues aquí no puedo vivir ni un día mas» eskatzen zion El Gorbea n emigrante batek bere emazteari, Bueno Airesetik bidalitako gutun baten bidez50 Itzultzean berriz, irudi penagarriak errepikatzen ziren portuetan eta itzulitako askok jendearen edo autoritateen laguntza behar izaten zuten, prentsan agertzen denez behinik behin.
|
|
|
Ikerlan batean, non emakume dominikarren eta magrebtarren egoera konparatzen den (Gregorio eta Ramfrez, 2000), ikus daiteke bai jatorrizko bai helmugakoherrialdean dituzten estatusek eragin dutela emigrazioarekin gertatzen diren aldaketen pertzepzioetan eta familiarekin duten eskakizunetan. Dominikar Errepublikako gizartean emakumeek estrategia produktiboen bidez,
|
etxera
dirua eramatendute; hala ere, haien lanaren balioa ez da onartzen lan merkatu formalean edoinformalean, ez sozialki ezta ekonomikoki ere. Marokon saritzen den papera, etxekoandrearena, amarena edota emaztearena da, eta rol hori bertan behera uztea edojaramonik ez egitea, zigortzen da.
|
|
|
Hipoteka kreditua eskuratzeko gaur egungo zailtasunak eta lehendik bat zuten familien zorpetze progresiboak estutu egin dituzte bai higiezin bat erosi nahi dutenak, bai lehenago erosi zutenak eta oraindik ordaindu gabeko kuotak dituztenak. Hipoteka ordaintzea da hileko gastu finko handiena, eta, batez beste,
|
etxeko
diru sarreren %60 da. Gazteen kasuan, guraso bakarreko familiak edo" mileuristak", ehunekoak gora egiten du.
|
|
|
Hala ere, hondamen ekonomikoaren aldi horretan hobekien irauten duen finantza produktuetako bat aseguru mediko pribatua da. Sektore horretako aseguru
|
etxeek
diru sarrerak handitu dituzte. Urteko lehen bederatzi hilabeteetan, segmentu horrek 2008an baino %5, 5 gehiago irabazi du, eta 4.500 milioi eurora iritsi da kudeatutako primetan.
|
|
|
Jonek, ordea, bikotekidearekin apurtu, gurasoen etxera bueltatu eta
|
etxearen
dirua erdibana banatuko duenaren ahotsetik abestu zuen gaia, ezkor plantak egiten, gainera. horrela biribildu zuen hirugarren bertsoa:
|
|
|
Haurrak dauden etxeetan kopuru hori aise gainditzen dela diote bezeroek. Neurriak ez ditu kontuan hartzen
|
etxekoen
diru sarrerak, xahutzea baizik. –Argi dago etxea hilabete batez baliatzen duena ez dela kopuru horretara helduko?, dio Saint Estebanek.
|
|
|
Zeuk apurtu zenuela, eta, beraz, zeuk ordaindu behar zenuela bota zenidan bat batean. Hasieran zer erantzun jakin gabe geratu ondoren, halako batean, neuk ere ez dakit nola, otu zitzaidan
|
etxeko
diruarekin erosiko genuela Itxasori biharamunean itzuli behar zenion Nancya, eta, horrekin batera, itsulapiko bat erosiko genuela, zure poltsatik astero astero hara botako zenuen diruarekin zuk zeuk ordaindu ahal izateko Nancy hura. Gustatu egin zitzaizun ideia; ez nuen duda txikienik ere izan zure aurpegia nola aldatu zen ikusita.
|
|
|
Lehenago ere, pentsatzen hasita, nahikoa erridikulu eginda nengoen ni, nahiz eta hala ez iruditu orduan. Aita peskako patroi joan zenean, lehenengo kanpainatik hasi zen arrain asko harrapatzen eta
|
etxera
dirua barra barra ekartzen. Hura ikusita, batean sukaldea, bestean komuna, hurrengoan..., urtero berriztatzen edo aldatzen nuen etxeko gelaren bat.
|
|
2010
|
|
|
|
Etxean
diruz larri gabiltzanean, ez al diogu lehenago uzten liburuak erosteari edo zinemara joateari beste gauza batzuk egiteari baino. Erakunde publikoetan berdin.
|
|
|
|
Etxean
diru gutxiago gastatzea, ingurumena zaintzea eta bizi kalitate ona edukitzea ez da ezinezkoa.
|
|
|
Elkartea fondo komun bat zen, non boskote hartako batzuek haien soldatak sartzen zituzten. Haien
|
etxeetarako
diru kopuru bat hartu ondoren, gainerakoa federazioa izango zenaren jarduera finantzatzeko erabiltzen zen, bai eta beste ekimen euskaltzaleak laguntzeko ere.
|
|
|
2 Etxeetan oinarritutako ikuspegia nabarmentzea. Ekonomia orokorrarenbilakaera ezagutzea garrantzitsua da, baina
|
etxeetako
diru sarrerak etakontsumoa identifikatzeak herritarren bizi mailaren bilakaerari jarraitzea ahalbidetzen du.
|
|
|
Aita ez zegoen etxean. Fabrikan omen zegoen, orduak sartzen, gure herrian langabezian ez zeuden askok egiten zuten moduan,
|
etxera
diru pixar bat eramateko, edo etxean ahalik eta gutxien agertzeko. Berdintsu zion.
|
|
|
Bere jarreraren arrazoia aurkitzeko bakoitzak bere teoria defenditzen zuen: batzuek zioten
|
etxean
dirua sobera zuela eta zer eginik ez; beste batzuek, funtzionario izateko gogo frustratua zela. Mirentxuk bazuen bere teoria propioa, nirekin maiteminduta zegoela alegia.
|
|
|
Ondo zaintzen zuen Oliveirak ezer ez ukitzea, baina aldian behin aleren bat lapurtzen zuen, ama ohartuko zela jakin arren. " Jogurtak nahi badituzu, has zaitez
|
etxera
dirua ekartzen!" ekingo zion iskanbilari. " Nik ez dut bakar batere jan, gaizki zenbatuko zenituen".
|
|
|
Tabernako lanari esker,
|
etxean
dirurik ez eskatzeaz gain, erosi beharrekoetarako geure ekarpen xumea egiten hasi ginen. Heldutasuna irabazten hasi ginen gaztaroa galdu ahala.
|
|
2011
|
|
|
Ipuinen bidez umeek errealitatea uler dezakete, eta istorio hauek ez dira oso lagungarri. Gurean ni naiz
|
etxera
dirua ekartzen duena, etxeko konponketak egiten dituena, semea medikura eramaten duena… eta ipuin hauetan neskak egiten duen gauza bakarra ezkontzea da!".
|
|
|
Antzerki horreek erderaz izaten ziran. Hara, kultur
|
etxearentzat
dirua batzeko egin ebezan antzezlan batzuen izenak: El sordo y el cojo, Zapatero remendón, El duende...
|
|
|
Izerdia zen gurean nagusi, eta etxe guztia izerdi usaina hartzen joan zen pixkanaka. Hirugarren solairuko Loritoa kexu nuen egunero, bero horrekin ez zegoela eta gure amak ez bezala banuela garaia
|
etxean
diru pixka bat gastatzeko.
|
|
|
Baina goi mailako ikasketek beste gastu gehigarri batzuk dakartzate, eta horietarako ministerio laguntza eska daiteke, hala nola ikasmateriala (244 euro), joan etorriak (185 eta 937 euro artean) edo ohiko bizilekua ez den beste leku batean bizitzea (2.556 euro). Gainera, familia errentarik baxuenak dituzten ikasleek konpentsazio laguntza jaso dezakete
|
etxean
diru sarrerarik ez izateagatik, unibertsitateko ikasketetan buru belarri aritzeagatik (2.550 euro master ikasketetarako eta 3.500 euro gradurako). Espainian mugitzeko laguntzak Unibertsitateko ikasketak egiteko beste autonomia erkidego batera joatea aukeratzen duten ikasleek hainbat laguntza mota dituzte aukeran.
|
|
2012
|
|
|
Igeltsero ogibidez, Francoren aurkako ekintza mota gehienetan parte hartu zuen baina kolperik handiena hirurogeita hamarreko hamarkadaren bigarren erdian eman zuen. 3.000 milioi pezetako iruzurra egin zion First National Bank (orain Citibank)
|
etxeari
dirua berak sinesten zuen kausetan inbertitzeko. Filmak Goya sarietarako izendapena jaso zuen.
|
|
|
Adituek diotenez, gizonezkoei gogorragoa gertatzen zaie lanik gabe geratzea, historikoki haien ardura izan delako
|
etxera
dirua ekartzea.
|
|
|
Pare bat aldiz edo egin genuen topo, baina ezagutu ezagutu? Ez nuen ezagutzen. Dena den, ezer txarrik egin badu,
|
etxera
dirua bidaltzeko bakarrik izan da, seguru. Tipo ona da?
|
|
|
Aita zintzoa zuen, baina
|
etxeko
dirua zaintzen trakets samarra, eta behin baino gehiagotan etxez aldatu ziren, eta Charles eskola batetik bestera joan ere bai. Zorrak zirela kausa Charles txikiak Londonen urtebete egin zuen eskolara joan gabe.
|
|
|
Negu gogorragoak dituzten autonomia erkidegoak, penintsulako iparraldekoak eta barnealdekoak, eta klima onbera duten autonomia erkidegoak (hegoaldekoa, ekialdekoa eta uharteetakoa), baina hotzaldi laburretara hobeto egokitutako etxebizitzak dituztenak. Energia gastuak eta
|
etxeko
diru sarrerak kontuan hartuz gero (EINen Familia Aurrekontuen Inkestako datuak), hona hemen Espainiako etxeetako energia pobreziaren tasa, autonomia erkidegoen arabera, 2006 batezbestekoan: % 15etik% 20ra:
|
|
|
Beraz, baliteke gordailugileek beren garaian gordailu edo kontu korronteetan utzi zuten ondarearen zati bat galtzea. Hori da
|
etxean
dirua izateko beste arrazoietako bat. Korralitorik balego, ez luke likidezia arazorik izango … Hipotesia oso zaila dela esan arren, azkenean gauzatu diren beste kasu batzuk ere ez ziren bideragarriak.
|
|
|
Hiriburua etxean dagoela, hori ez litzateke gertatuko. Eta
|
etxean
dirua gorde duenak abantaila izango du besteen aldean, produktuak erostean edo zerbitzuak ordaintzean. Aurretik beste moneta batera alda daiteke … Batzuek uste dute, aurreko guztiarekin, euroa debaluatu edo bi abiadurako txanpon bakarra sor daitekeela.
|
|
|
Etxebizitzan lapurreta egiteko aukera da aurrezkiak bankuan gordetzeko arrazoietako bat Lapurretak eta lapurretak eguneko gai zerrendan daude, eta, ezkutatzen duen pertsonak uste badu ere bilatzen zaila dela ezkutatzea, gaizkileek formula ugari ezagutzen dituzte hori aurkitzeko, besteak beste, indarkeriaren erabilera. Oso kasu berezietan izan ezik, non hartzaileak adierazten baitu
|
etxean
diru asko duela, etxeko aseguruak ez ditu estaltzen horrelako ezbeharrak. Hala egiten badu, aseguratuak urtero polizagatik diru kopuru handia ordaintzearen truke ordaintzen du, eta, beraz, ez du konpentsatzen dirua etxean izatea.
|
|
|
Hala gertatzen da zuzenean dagokionari, eta, gurasoak seme alabei dagozkienean, oinordetzagatik ordaintzen diren zergak nahiko txikiak izaten dira. Zaila da jatorria frogatzea …
|
Etxean
dirua gordetzen duenak gastatzea erabakitzen duenean, arazoak izan ditzake. Bankuaren kapitala edo jatorria ziurtatzen duen edozein dokumentazio lehenago eraman dela frogatzen duen frogagiririk ez baduzu, baliteke Ogasunak ikerketa bat irekitzea.
|
|
2013
|
|
|
Emakume haietariko askok lan egin zuen ezkondu aurretik, ezkondu eta utzi egin zion kanpoko beharrari. Hala ere, uste zuten
|
etxeko
dirua senarrarena zela, ez beste inorena. Erlijio bizitzan, berdin, senarrik ez, baina estu lotuta bizi ginen.
|
|
|
|
Etxeetan
dirua eta jatekoa emoten eutseezan: txorizoak, arrautzak...
|
|
|
10 m2), ez, ordea, logelak eta komunak, gutxienez 9 m2 koak eta 12 m2 koak izan behar zirenak. Baina praktikan araudia ez zen bete eta INVk espazio berderik gabeko, azalera gutxiagoko eta garestiagoak ziren
|
etxeak
diruz lagundu zituen. Gerraosteko egoera kaskarra eta etxeen gabezia kronikoa edozein araudiren gainetik geratu baitzen.
|
|
|
Aurrezten hasi ahal izateko, plan zehatz bat egin da, aurrekontu bat egin eta gero bete beharrekoa. Praktikan jartzean, zehatz mehatz ezagutu ahal izango dira bai gastu partidak bai
|
etxeko
diru sarrerak. Murriztu edo ezabatu daitezkeen alferrikako gastuak identifikatu dira.
|
|
|
Etxean aurrezteko 11 ideia Irudia: iprole Gure
|
etxeak
dirua aurrezteko benetako aukerez beteta daude. Aski da praktikara eramateko detektatzea eta hurrengo hilabeteetan erabiltzaileen kontu korrontean islatzea.
|
|
|
Hala, denda txikiak sortzen dituzte, hala nola liburu dendak, ehun lantegiak edo zeta harren haztegiak. Jarduera horiei esker, emakumeek familiaren ekonomiari laguntzen diote eta seme alabak eskolara joan daitezen errazten da, landa lanetan laguntzeko betebeharretik edo
|
etxean
diru sarrerak sortzen dituzten bestelakoetatik deskargatzean.
|