|
2000
|
|
|
Bat nator Joxe Aranzabalek diagnostikoan esan duenarekin, baina azpimarratuko nuke orain Josunek
|
esandakoa
. Horrelako prozesuei buruz, ezin da pentsatu administrazioak edo Euskaltzaindiak egingo dutela; ez, ez, halako prozesu batean jende askok eta maila askotan inplikatu behar du.
|
|
|
Ez dezagun ahaztu ordea, Baba Dioum senegaldar kontserbazionistak
|
esandakoa
: «Azkenean, maite duguna baino ez dugu gordeko, ulertzen duguna baino ez dugu maite izango eta irakasten zaiguna baino ez dugu ulertuko»
|
|
|
Posmodernismoa asko tematu da munduaren ikuskera absolutizatuak faszismo eta sektetara iristeko ematen zuen bideaz, baina gure bizitzak antolatzen laguntzen digun" komunitatea" errazegi ahaztu du. Blasise Pascalek XVII. mendean
|
esandakoa
ekarriko dizuet goroa, ondoren," Lazedemoniar eta beste batzuen heriotze emankorrek ez gaituzte aztoratzen, izan ere zer dakarkigukete. Baina martiriren eredua bestelakoa da, hunkitzen gaituzte gure porputz atal direlako.
|
|
|
Joseba Apaolaza eta Mireia Gabilondo sinesgarri daude senar emazteen azalean, komediarako duten dohaina erakutsiz. Mireia sartu irtenean dabil, senarrak
|
esandakoa
irudikatuz. Agian, lehen zatian biek bizkorrago dihardute azken txanpan baino, non testuaren atzetik doazela dirudien (Joseba bereziki).
|
|
|
Bai, ni burugogorra naiz, baina askotan konturatzen zara zuk daukazun irudipen horrekin gauzak ez direla ondo ateratzen, eta orduan oroitzen zara hark esandakoarekin. Eta Martin Ezkurrarekin hori gertatu izan zait, entzun bai, kasurik egin ez eta gero berak
|
esandakoa
egitera behartua egotea.
|
|
|
Inkestetan, manifestazioetan eta hainbatetan presoen gaineko aldarrikapenarekin Legebiltzarrak
|
esandakoa
espreski entzun nahi dugu, eta horretarako erakunde kanpaina hau antolatu dugu, talde, elkarte eta erakundeei ea Legebiltzarrak egindako interpretazioekin bat datorren galdetuz
|
|
|
Ez. Baina hori baino lehen jo sozialistek jarritako beste baldintza batera, Chavesek Ibarretxe lehendakariari
|
esandakoa
: mahai bat osatzearen aldekoak direla baina mahai horretan PP egon behar dela eta PP egon ezik beraiek ere ez direla egongo.
|
|
|
Ezin esan, beraz, Louis Armstrong jazz musikaria oso oker zegoenik" marihuana whiskya baino ehun aldiz hobea" zela esan zuenean. Eta ezin esan, hala ere, erabat zuzena denik hark
|
esandakoa
. Kalamuaren erabilera terapeutikoaren inguruan zehaztasuna lortzeko asko ikertu baita
|
|
|
Arestian
|
esandakoa
kontuan hartuz, beraz, lehenengo pertsonako narratzailea dugula garbi dago, are gehiago, narratzaile autodiegetikoa. Gainera, narratario intradiegetiko jakin bati zuzentzen zaio:
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
laburbilduz, esan dezagun ezen gure hipotesia honako haudela, alegia, euskal nortasun nazionala prozesu eta mekanismo ezberdinen bitartezeraikitzen ari dela. Alde batetik epe luzeko nortasun etnikoa daukagu, oinarrian osagaikultural eta historiko enpirikoak dituena (hizkuntza, oroimena, kultura, e.a.). Bestealdetik, aurrekoari lotzen edo gaineratzen zaion beste nazio nortasun bat dugu, zeinaren barnean garrantzi handia duen eremu publikoan, eta beste eremu batzuetan, eraikitzen den irudikatutako komunitateak.
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
argiago ikusteko, hurrengo mapa biak dituzu. Munduarenisla oso desberdina ematen du bakoitzak.
|
|
|
Hirugarren Munduari begira, bigarren globalizazioaren helburu nagusia lurralde horietan ekonomia monetario kapitalistaren ernamuina gauzatzea izan zen.Horretarako, hasieran lan bortxatua erabiliz; baina progresiboki moldakortasun prozesua ezagutu genuen, eta bukaeran garaiko frantsesek
|
esandakoa
gogorapenera dakarkigu: beltz batek, bere lan indarra libreki soldataren truke saltzen duenean, Estatuari zergak ordaintzen dizkionean eta kontsumitzaile amorratua bihurtzendenean, kolonialismoaren garaipena dugu, eta zuriaren egitasmo zibilizatzaileakirabazi du.
|
|
|
– Urtzik
|
esandakoa
eta egindakoa, beste batzuk egin duten moduan, txalotu egiten dugu; baina urratsak besterik ez dira, eta euskal selekzioak gabejarraitzen dugu. Lizentziak euskaldunak izan behar dira.
|
|
|
Deflexioa, beste pertsona batekikokontaktu zuzena baztertzera jotzen duen maniobra da, benetako kontaktua hoztekomodua. Jokaera deflexiboaren hainbat adibide jartzen dituzte; esate baterako, etengabeko hitz jarioa,
|
esandakoa
barregarri hartzea, abstraktuki, gaitikkanpo ateratzea, egiatia izan ordez diplomatikoa izatea, e.a. Aspermena, apatia etabaita desenergizazioa ere, harremana ahultzen duten ohiko deflexioak dira.
|
|
|
Azken puntu horiek kontuan hartuta eta
|
esandakoa
errespetatuta, irratiak nahi bezainbeste ahalegin egin dezake bere entzuleria handitzeko. Hori bai, produktu edo irratsaio onak lortzea ezinbestekoa dela aurretiaz jakinik; halaber, irrati estazioetako arduradunek jakitun egon behar dute entzuleen nahiak eta ohiturak ongi ezagutu behar direla.
|
|
|
Zentzu horretan, testuinguru honetan kulturak beteriko funtzioei dagokionez, Estatu Nazioari eta kulturari buruz
|
esandakoa
baliagarria izango zaigu, Estaturik gabeko nazioei buruz hitz egiterakoan ere. Laburbilduz, Estatuarekin bat egingo ez lukeen nazioaren eta nazio hori osatuko lukeen populazioaren arteko lokarria, komunitate nortasunarekin lotuta dagoen kultur identitatean aurkituko du nazionalismoak.
|
|
|
Bestalde, irakaskuntza hiru mailatan banatu zen (9 art), antzinako erregimenean ez zegoen egiturari lege corpusa emanez, horrek berez zuen garrantziarekin: lehen aldiz barne koherentzia zuen hezkuntza sistema izatea135 Horrez gain, goian
|
esandakoa
gutxietsi gabe, funtsean ez zegoen 1814ko proiektuarekiko aparteko gauza berririk (lege estatusa lortzeak zuen garrantzia ahaztu gabe): irakaskuntza orokorra eta uniformea, dotrina politikoa, irakurketa eta idazketa (gaztelaniaz), eskola publikoetako irakasleen kontrola136, dohaintasuna137,..., oinarrizko irakaskuntzari zegokionez; bigarren irakaskuntzan ere edukiak zeintzuk izango ziren ezarri zen(, constituyen la civilización general de una nación?, 21 art.), gauza bera probintzia bakoitzean, universidad de provincia?
|
|
|
Hain zehatzak ziren aginduek, gure ustez, oso adierazgarria zen egoeraren aurrean jartzen gaituzte; gainera, zehaztasun hori eskola pribatuei legean eskaintzen zitzaien arreta eskasarekin konparatzen badugu (bigarren mailako zentro pribatuekin gertatzen ez zen bezala), diagnosi interesgarria egiteko moduan aurkituko gara. ...besterik ez dago, garai horretako analfabetismo tasak); bestalde, zentro pribatuak bete behar zituzten baldintza ez oso zorrotzek212 (zer esan Elizarenak baldin baziren213) derrigorrezkoa zen oinarrizko eskolaratzearen erronkari erantzuteko Estatuak zuen ahulezia (ezina esango genuke) erakusten dute eta ez dezagun ahaztu, gobernu berak ezarritako derrigorrezkotasunaz ari garela; azkenik, nahiz eta
|
esandakoa
nabarmena izan, ezin da ukatu jokamolde hark zuen penetrazio nahia erabatekoa zenik, horretarako behin eta berriro aipatu dugun administrazio egituraz baliatu zelarik.
|
|
|
Hitz hauek aurreneko atal batean
|
esandakoa
gogorarazten digute; hots, gizartearen modernotze prozesuan, klase interesak direla medio, burgesiak boterearen hegemonia ziurtatzeko, ezinbestekoa da Estatu Nazioaren markoan kultur homogeneitatea bultzatzea. Gómez-ek dioen bezala, Estatuak populazio osoari zabaldu nahi dion kulturak gizarte berriaren modernizatze elementua izateaz gain, identitate elementu moduan jokatzen du, eta
|
|
|
legeak arlo honi azken atala eskaini bazion ere185, administrazio egituren gaia gure azterketaren abiapuntua izango da, eraiki nahi zen eraikuntzaren funtsezko oinarria izan zela uste baitugu. Izan ere, arestian
|
esandakoa
errepikatuz, arlo baten edo besteren arautze hutsak ez luke berez eraginik izango (nahia adieraziko luke, besterik gabe) eta politikak (hezkuntza politikak, gure kasuan) kontuan izan behar du zeintzuk izan daitezkeen sortu eta kontrolatu beharreko tresnak, hauen artean eraiki beharreko administrazio sarea Estatuaren makineria esango genuke guztiz garrantzitsua izanik.
|
|
|
Hona hemen, Puelles-ek jasota, Moyano k berak hogeita hamar urte geroago lege honi buruz
|
esandakoa
: –Esta ley ha durado y durará muchos años más porque dicha ley, y esto puedo decirlo muy alto, fue una ley nacional?
|
|
|
Baina
|
esandakoa
atzerapen nabarmenarekin Estatu espainiarraren kasuan mendebaldeko Europako Estatu Nazioen eraikitze prozesuen ezaugarri orokorra da. Zein dira Estatu espainiarreko hezkuntza sistemako curriculumaren ezaugarriak curriculum nazional bereziaz hitz egin ahal izateko, hots, curriculum nazional espainiarraz hitz egin ahal izateko270 Lehenik eta behin hizkuntzaz hitz egin behar da; oinarrizko mailan sei ataletatik hiru hizkuntzarekin lotuta dauden gaiak zehazten dituzte:
|
|
|
" Baina engainatu... nork ez du inor engainatu?", segitu zuen Clayk berak. " Neuk!", bota zuen Txemak dudazko une baten ondoren,
|
esandakoa
laster zuzenduko zioten susmoaz. Hiru irlandarrek txundiduraz begiratu zioten Txemari, txakur bat arraunean ikusten duenak bezala, eta Clay bibotedunak hartu zuen berriro hitza:
|
|
|
Egunerokoa, hegazkinek eraman ohi duten kutxa beltz horietako baten antzekoa egin zait, ze azken batean Rakelek bertan jasotzen ditu bere azken orduko istripu sentimentalak; zuk egin zeniona tiro egitearekin konparatzen du, hortik atera kontuak. Edozein modutan, azken egunotan
|
esandakoa
baino askoz gehiago ezin dizut esan: beharbada Gasteiztik etorri zenetik hobera egiten ari dela eta Ruben, nahiz eta apaizgaia izan, uda honetako souvenir bat izan daitekeela, edo zerbait gehiago agian.
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
lau hitzetan nola hala laburtzeko, esan daiteke 1936 gerraren erbestean argitaratu ziren aldizkarien kopurua sarritan pentsatzen dena baino handiago dela, eta horiek, orokorrean, zirkunstantzia haiek kontuan hartuta, duintasun handikoak izan zirela. Europan argitaratutakoen artean azpimarratzekoak dira bereziki lau goiburuak:
|
|
|
Eskura izatera, orrialdetxo hauetan zehar
|
esandakoa
errepikatzeko ausardia hartuko nuke beste behin ere, hauxe gogorarazteko: hiru horiek, alegia, Euskal eta Biblioteka eta Nazionalak, erro errotik bete behar dute euren tituluaren esana, eta Euskal Herriari buruzko oro bertara bildu, edozein euskarri tartean dela eta, zeresanik ez, Euskal Herriaren naziotasun hori ahaztu gabe.
|
|
|
Egia esanda, filosofia analitikoaren korronte berrienek ezeztaturiko zerbait legez ikusi izan dute. Baina korronte hauek, Zirkuluaren filosofoek benetan
|
esandakoa
kontuan hartu beharrean, ‘ikusmolde jarauntsi’ edo ‘ikusmolde estandar’ izeneko haize errotak eraso zituzten, soilik estereotipo eta dogma gutxi batzuk aintzat hartuz. Ondorioz, beraiek ‘enpirismo dogmatiko’ izendaturikoaren aurka, Zirkuluaren ikusmoldearen jaraunsle anglosaxoniarrek beren ‘enpirismo ilustratua’ vienarren dogma zaharkituetatik urrun gorde zituzten ondo.
|
|
2001
|
|
|
Txori batek
|
esandakoa
, beraz, baieztatzen duzu, zure bi alabek zer esan handia dutela ipuin bat erabakitzen duzun garaian?
|
|
|
Zentzu honetan, gogora datorkit duela urte batzuk lagun batek
|
esandakoa
: " Nik janari kontuetan bakarrik aurreztu dezaket".
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
, haatik, delako" Erregimen" horren aldeko komunikabideei, hau da, gehien gehienei zegokien. Baziren ordea Z. ARGIA bezala zentsuratik nola ihes egin asmatu ezinik zebiltzanak ere, eta horien ikuspuntua alderantzizkoa zen:
|
|
|
GUGGENHEIM Bilbao Museoaren eraikuntzan irregulartasunak izan zirela salatu du berriki Herri Kontuen Euskal Epaitegiak argitaratutako txostenak. Juan Ignazio Vidarte, museoko zuzendariak ordea, ezeztatu egin du epaitegiak
|
esandakoa
. Honi jarraiki, epaitegiak berak joan den martxoaren 6an txosteneko datuak zehatzak zirela azaldu zuen berriro.
|
|
|
1971ko uztailaren 18ko Z. ARGIA dugu lekuko. " Aita Agustin Kardaberatz euskal idazle" aren omenez On Manuel Lekuonak eskainitako xehetasunek garbi uzten dute
|
esandakoa
. Ez pentsa erraz egin zezaketen lana zenik.
|
|
|
Eztabaida hori ez da alderdian planteatu oraindik. Emilio Guevarak Egibarren aurka
|
esandakoa
astakeria iruditzen zait. Joseba Egibarrek herri honetan bakearen alde egin duen saiakera ez da behar bezala eskertua eta aitortua izan.
|
|
|
Frankismoaren aurka maila guztietan altxatu zen gizarte honetan, guztiz estetika abangoardista izan zen belaunaldi berri honek proposatu zuena. Saizarbitoriak berak 1991ko hitzaldi batean
|
esandakoa
gogoratuz, belaunaldi honek antzinakoen lotsaz idazten zuen eta antzinakoa gainditzeko helburu abertzalearekin.
|
|
|
Lehenengo aldiz, euskal irakurleak ez du inongo eskizofrenia literariorik biziko euskarazko eta beste hizkuntzetako irakurketa literarioen artean. Saizarbitoriaren nobelek hasten duten aro honetan, behiala T. S. Eliot poeta nobeldunak" Tradition and Individual Talent" (1920) artikuluan
|
esandakoa
frogatuko da: Literaturak ez duela mugarik, eta literatur ondarearen berrirakurketak direla finean idazleek eskaintzen dizkigutenak.
|
|
|
Forma eta egitura literario berri bat egiten saiatu da egilea, bere hitzak erabiliz" abentura literario" berri bat. Ildo honetan, jarraian datozen puntuetan, nobela honek gure baitan sortu duen irakurketa argitzen saiatuko gara, abiapuntua goian
|
esandakoa
izango delarik: testu bakoitzak irakurle bat irudikatzen duela onartuz(" irakurle inplizituaz" hitz egiten digu Wolfgang Iser ek6) nobela honen irakurlea nolakoa datekeen esaten saiatuko gara.
|
|
|
Baina jar gaitezen gaiztoagoak eta hel diezaiegun hurrengo puntuetan hainbestetan aipatuko diren S. Freud-en esanei. Nobelan etengabe azpimarratzen denez, Juan Martin neurotiko obsesiboa da, eta Freud-ek Leonardoz
|
esandakoa
berretsiz (ik. Leonardo da Vinci ren haurtzaroko oroitzapen bat), begiratzea du gogoko.
|
|
|
Esan dugun modura, Victoria helgaitza da Juan Martinentzat, emakume kultua, azkarra, eta pintaezina. Baieztapen honen oinarrian, William Morris margolari prerrafaelitak bere emazte zen Jane Burden Morris-i
|
esandakoa
dago: " Ez dakit zu pintatzen, baina maite zaitut" (145).
|
|
|
Beste zenbait testutan, ordea, esanahia aldatuz doa, eta finkotasuna galduz. Testu batean
|
esandakoa
, beste batean aldaturik agertzen zaigu:
|
|
|
ANGELAk buruz ikasi nahi du
|
esandakoa
. Bere buruari errepikatzen dio entzundakoa.
|
|
|
Larrun aldizkariak HEAren inguruan antolatutako mahai inguru bateanErramun Osa-k
|
esandakoa
ekarri nahi dut orain gogora: «Ezin dugu ahaztuhaurrentzat helduak direla erreferentzia eta helduek finkatzen dituztenhizkuntza erreferentziak txertatzen direla haurrengan.
|
|
|
Arestianesan dugun bezala, proiektu hau heziketa proiektua da. Jokin Azkue-k, HABErenZuzendari Nagusiak, Miramar Jauregian 1998ko uztailean BerrikuntzaKurrikularrari buruzko Jardunaldietan
|
esandakoa
ekarriko dugu gogora:
|
|
|
Eta bileran
|
esandakoa
oinarri hartuta, honako saio hau prestatu genuen (komatxoen artean aipatzen den material guztia eranskinean aurki dezakezue):
|
|
|
Orokorrean esanda, hiru lan mota egin ditu aholkulariak. Batetik, saioetan ikasleak
|
esandakoa
eta egindakoa aztertu du, etengabe ikaslearendiagnostiko egokia egiteko. Ikaslearen egoera, beharrak eta gabeziak detektatubeharko ditu, aholkularitza saioetan esandakotik.
|
|
|
Zenbaitetan, aholkulariak ikasleak egindakoa edota
|
esandakoa
azaldu dio, adituaren ikuspuntutik. Aditua den aldetik, beste perspektiba batekin aztereta azal ditzake arazoak.
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
laburbildurik, egia da Antso I.aren erregealdia erabakigarria suertatu zela erresumaren eraketarako. Beraren ondorengoen garaietan, ordea, hedapen prozesua gelditu egin zen.
|
|
|
Sarrionandiaren narrazioetan ere ezin esanguratsuagoak dira hutsuneak, kontaketaren erdian sortzen direnak(. Hemen ez dago udaberririk? hartan adibidez) zein bukaeran (gogoratu gorago bukaera irekiez
|
esandakoa
). Nolanahi ere, hutsunehorien guztien artean bide zehatz batez sortutakoak azpimarratu nahi nituzke: komunikazio inplizituaren ondorioz sortutakoak.
|
|
|
4 Bizitasun etnolinguistikoaren aurreneko bertsioak, soziolinguisten ikuspegia jarraituz, bizitasun objektiboari egiten zion erreferentzia; horrela, praktikan jartzen zuten Tajfel ek
|
esandakoa
: «Gertaera psikosozialak ez dirahutsune sozial batean gertatzen» (Tajfel 1972); hala ere, psikologo sozialekkonstruktu hau laster psikologizatu zuten.
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
bilduz, ondokoa lortzen da: A herrialdeak 1 dolarreko merkataritza ondasunak esportatzen ditu, berehala dolar hori atzerritar aktibo finantzario bilakatuz; 1 dolarreko, fluxu errefluxuak?
|
|
|
Perfume hori Nafarroako gobernuak duela urte bi plazaraturikoa da, sendoagoa, loretsuagoa eta beroagoa, eta, dakigunez, oraindik ez dauka lekurik perfumeen sailkapenean. Bi perfurme horiek aukeratzeko arrazoi berezirik ez dugu izan, arestian
|
esandakoa
ez bada.
|
|
|
Egia da Internet en garaian gaudela; hori ukaezina da. Bertan informazio ikaragarri handia dagoela entzun ohi dugu maiz, eta
|
esandakoa
erabat egia biribila dela egiaztatu ahal izan dugu Jon Lejarretak eta biok liburu honen edukiak sarean arakatu ditugunean. Informazio metaketa hain handia denez, zer bilatu nahi den aldez aurretik zehatz mehatz adierazten ez bada, galdutako ordu kopurua oso altua izan daiteke eta, halaber, lorturiko informazioa oso urria.
|
|
|
Ez al da hezkuntza on bat, gizakiaren garapena nahiz estatuaren zein pertsonen zorionaren iturri nagusietako bat? buruarekin
|
esandakoa
onetsi eta jarraitzen utzi egin nion. Orduan, bat gatoz biok, ez baitaiteke ulertu zoriontasunik hezkuntzarik egon ezean.
|
|
|
Gero, ordea, senarraren etxekoek bortxaturik,
|
esandakoa
jan egin zuen eta poliziari esan zion sua berak hartu zuela, sukaldeko lurreko suaz konturatu gabe.
|
|
|
Beraz, ez dume rezi fisika arloan ikasketak egitea". Eskerrak Planck-ek Dekanoak
|
esandakoa
ez zuen jarraitu, Fisika izan baita XX. mendean gehien aurreratu den zientzia, eta horregatik Fisikaren mendea deitu ohi zaio. Eta Planck bera izan zen, hain zuzen ere, Fisikaren garapenean lehendabizikoha rriak jarri zituenetarikoa.
|
|
|
Oinetakoen filosofia egin dezagun. Ezaguna daDerUrsprung des Kuntswerkes lanean Martin Heidegger-ek
|
esandakoa
. 1936ko saio honetan filosofoak Van Gogh ek pintatutako bota pare bat hartu zuen hizpide, artelanaren funtsa eta jatorria miatuz.
|
|
|
Norbaitek beste olerkari baten pasarteren bat abesten duen bakoitzean, loak hartzen zaitu eta ez dakizu zer esan; baina norbaitek olerkari haren kantu bat abestu orduko, esnatu eta zure bihotza pozez saltoka hasten da, esateko gauza asko dituzularik. Izan ere, Homerori buruz diozuna ez baita teknika edo arteren batek erakutsia, dohain jainkotiar bati esker eta jainkoren batek hartua egonik
|
esandakoa
baizik.
|
|
|
7 Ongi ezaguna da Jacobik
|
esandakoa
, berbaitango gauzarik gabe ezin naiz sartu Kanten sisteman eta berbaitango gauzarekin ezin naiz bertan geratu (F.H. Jacobi:
|
|
|
Beraz, zientziagintza jardun morala da, on, eder eta egiazkoa. Kanti eta filosofoei buruz
|
esandakoa
berresan behar da hemen: zientzialariek egiaren maitale direlako jotzen dutela zientziara.
|
|
|
Gehiago edo gutxiago eskukaturiko gorotz pikorra, mila bider oratu den ore lika. Hortik aurrera, gainerako sasiaditu edo sasikritikariak maisu horien ildotik sartu dira; gehienek, maisu horiek
|
esandakoa
errepikatu dute, askotan ulertu ere egin gabe zer esaten zuten, eta bigarren, hirugarren edo are laugarren mailako iturriak erabiliz; beste batzuek, beren buruari listoago iritzirik, zerbait gaineratu nahi izan diote maisu zaharren lanari, eta Oximoron Leibnizbarrutiaren gaineko exegesia paroxismoraino luzatu dute, erridikuluaren eremura sartzeraino. Horixe da zuen kondena:
|
|
|
– Pablok eta Juliak hitaz
|
esandakoa
nahikoa diat esku onetan gaudela jakiteko –eskua jaiduraz astintzen zidan; berarengandik nire sudurrera emaro iritsi zitzaidan kolonia usaina, berari buruz hartutako lehenengo iritziaren arintasuna gogorarazi zidan– Jokin nauk, espedizioan mediku eta laguntzaile ibilitakoa. Jakintzak edozertarako ere hire esanetara nagoela.
|
|
|
– Ondo da. Dakizkidan xehetasun guztiak kontatuko dizkizut, baina ez pentsa, gero, orain arte
|
esandakoa
baino askoz gehiago izango denik.
|
|
2002
|
|
|
Adibide bat izan daiteke
|
esandakoa
egia dela erakusteko. Dena den, istilua handietsi egin zen.
|
|
|
IÑAKI ZUBELDIA: Jorgek
|
esandakoa
bidezkoa iruditzen zait. Egia da azken hogei hogeita bost urteotan euskal literaturak aurrerapauso nabarmenak eman dituela.
|
|
|
Baina bidaia fantastiko hori bidaia literarioa da batez ere, bidaia intertestuala. Beste zenbait narraziori buruz egiten diren aipamen etengabeek Eliotek
|
esandakoa
dakarkigute gogora, hau da, obra oro sartzen dela literatur tradizioren batean, eta ildo horretan Obabakoakek gorazarre egiten die ipuingintzaren maisu unibertsalei, bai generoari buruz zenbait teorizazio argitaratu zituztenei (E. A. Poe, H. Quiroga edo J. Cortázar), bai XIX. eta XX. mendeko idazleei ere.
|
|
|
1 Edozein artelanek ez du" zentzu" edo" adierazi" dei diezaiokegun ezer ezkutatzen. Andy Warholek bere margoei buruz
|
esandakoa
baliagarri zaigu hemen: " Ez ezazue atzean dagoena bilatu, atzean ez dago ezer eta."
|
|
|
Parisko Xim Txik batek bere ohizko egunkarian nahasbiderik sortu ez zedin, lantto bat idatzi eta hara bialdu zuela, alegia, Ximin
|
esandakoa
argitalpen hartan Chemineau bezala jorratua izan bait zen.
|
|
|
Erakuts iezadazu mesedez, esan zion Pertseori Polidektes erregeak?. Ikuskizun txit harrigarria izan behar du inola ere, urrutitik etorritako bidaiari jendeak
|
esandakoa
egia baldin bada, behintzat.
|
|
|
Ondo baino hobeto zekien erregeak bere mendeko ia guztiak alfer gorotzak eta ikuskizun zaleak zirela, lanerako joera handiegirik ez duten pertsona gehienak izan ohi diren bezala. Hori jakinik, gazteak
|
esandakoa
atsegina egin zitzaion erregeari, festa eskaintzearen kontu hark ospea ekarriko ziola uste baitzuen.
|
|
|
IparEuskal Herriko hiru herrialdeek, ikuspuntu juridiko administratibotik,. Pays batosatu zuten 1997an. ...ko estatal etalokal eskaintzeko eremu egokitzat jotzen dute). B) Lurraldearen Antolaketa eta Garapenerako Eskualdeko Eskemak (LAGEE) Hauek, dagokien eskualdean, ingurumenari, garapen jasangarriari, garraio azpiegitura handiei, ekipamendu handiei eta interes berezia duten zerbitzueiburuzko jarraibide nagusiak ezartzen dituzte.C) Lurraldearen Antolaketarako Artezpideak (LAA) LAAek aurreko bi tresnek
|
esandakoa
zehazten dute lurralde ezberdinenbaitan, denen artean garapen, oreka eta antolaketa egokia lortu nahian.1995eko LAGLren aurretik, eta ondorioz Ipar Euskal Herria. Pays gisa osatu baino lehen, zenbait ekimen burutu ziren bertan egitura propio bateratu batzukeratu nahian. Horrela, 1992an,. Pays Basque 2010?
|
|
|
Bestalde, 13.6 irudiak euskal inportazioen jatorriko hamar herrialde nagusiakerakusten dizkigu, eta, halaber, hauetatik hartutako inportazio ondasunen zenbatekoa. Hemen ere esportazioen kontzentrazio geografikoaz
|
esandakoa
berretsi beharda: 2000 urteko euskal inportazioen jatorriko hamar herrialde nagusien inportazio balioak guztiaren %73 adierazten du.
|
|
|
Nabarmena da ildo horretan Jaurlaritzaren lehen Hezkuntza Sailburuak, Pedro MigelEtxenikek,
|
esandakoa
, 1981eko otsailean antolaturiko Unibertsitatearen inguruko sinposiomean: «Euskalerrikoa eta euskerazkoa nahi dugun unibertsitatea agurtzen dut...» (Hainbat egile, 1982: 9). 1984ko Eusko Jaurlaritzaren gobemu programak honela zioen:
|
|
|
Hala ere, EHU/ UPVn dauden bi Erizaintza Eskolen Euskararen Normalizaziorako II. Plangintza era edo abiaduradesberdinekin betetzen ari da, bietako abiadura motela izanik, gainera. Horrela, 2001/ 02 ikasturterako Leioako Erizaintza Eskolak eginiko sei arduraldi partzialekoirakasleen eskaerari emandako baiezko erantzuna eta Donostiako Eskolak eginikoeskariei ezezkoa emateak agerian uzten du
|
esandakoa
. Halaber, hezkuntzapraktiko klinikoari buruz, eta errektoretza taldeak aukeraturiko bidea ikusirik, euskaraz emateko aukerak gero eta urriagoak direla esan dezakegu.
|
|
|
– Dena bi hizkuntzetan (euskaraz
|
esandakoa
gaztelaniara itzuliz)
|
|
|
Ikerketa berriak Euskal Herriko historianizenburuko ikastaro hartan, hainbat aditu izan genituen hizlari. Aurrerago, berenekarpenak idatziz biltzeko eskatu eta bertan
|
esandakoa
hobeturik idatzi ziguten.Haien testuek osatzen dute liburu honen muina. Hala ere, ikastaro hartako hizlariguztiek ez zuten beren gaia idatziz jasotzerik izan, eta tamalez ezin izan dituguOscar Alvarez Gila, Luzia Alberro, Enrique Dominguez eta Lidia Zapataren ekarpenak sartu.
|
|
|
Orain arte
|
esandakoa
kontuan hartzen badugu, irakurlea konturatuko zen dagoeneko, nazionalismoaren historian ondoen ezagutzen den eta oraindik interesasortzen duen garaia, baita hemendik kanpora ere. Sabino Aranaren bizitza etanazionalismoaren hasiera dela (Barreca, 2000).
|
|
|
ez da aldaketa nabarmenikgertatu, zenbait eremu eta gertakizun hobeto ezagutzen badira ere; eta erakundeenhistoriaren esparruan edota erlijioaren, armadaren eta gerraren historian ez da egonaldaketa handirik izan. Gogora dezagun Niño k
|
esandakoa
Madrilgo UniversidadComplutense delakoari buruz: bere sailaren irudia kontserbadorea zen, Historia Politikoaren nagusitasuna agerikoa baitzen eta gai jakin batzuen inguruko kontzentrazioa begi bistakoa.
|
|
|
Marjinalizazioa ulertzeko, enplegu eza eta zuzeneko ondorio materialak ez ezik, sare harremanak ere oso garrantzitsuak direla aipatu da. Horren ildotik, bazterketa oso kontzeptu zabala dela jabetzeko eta pertsonaren lehen bizipenetan ere pairatzen dela frogatzeko (denborarekin areagotu egingo dena noski), Arartekoaren tesia berretsiz, Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) Eskola Kontseiluak bere azken txostenean
|
esandakoa
aintzakotzat hartzekoa da: –Zenbait eskolaren getizazioa erreala?
|
|
|
29 Idazleak liburuaren aurkezpenean Madrilen 2000ko irailaren 28an
|
esandakoa
da: «He mirado cara a cara a esa miseria que se da en todas las grandes ciudades conviviendo con estos nuevos miserables, protagonistas de una gran caída vertical en la que podríamos entrar cualquiera de nosotros, seres con un horizonte vertical en el que confluyen presente, pasado y futuro».
|
|
|
Beraz, xehetasunak eta bereizgarri soziologikoak kontuan harturik zenbait matizazio erantsi balira ere, berdintasunaren erretorikarekin, gizonezkoek hitzez
|
esandakoa
ez dute ekintzetan maila berean islatzen.
|
|
|
Aurrez
|
esandakoa
gaineratuz, lan egoeraren gorabeherak enplegu modu berriak bilakatzen dira, non enplegu betearen xedea eta lan mugagabearen nolakotasuna baztertu egiten diren. Halako jendearen heziketa okupazionala, oro har, kualifikazio ertainekoa da, eta horrek oztopoak jartzen dizkio lanpostuan ezinbestekoa izateko ahalmenari.
|
|
|
leialtasunez betetzeak ez lioke Europar Batasunari nazioartean konponbidea ekarriko, Johanesburgoko gailurrean kasu, gauzak dauden bezala (eta beraz, gero eta okerrago) utziz gero. Ez da ahaztu behar, aurreko lerroetan
|
esandakoa
berretsiz, tokian tokiko jarduerak ondorio globaleko jarduerak direla.
|
|
|
Infernua betierekotzea norberarentzat eta besteentzat. Nahikoa bedi Baumanek
|
esandakoa
:
|
|
|
Kapitalismo informazionalaren garaikoak diren baliabideak erabiltzeko gaitasunik ez duten norbanakoen eta eskualdeen kasuan, aurrez
|
esandakoa
errepikatuz, ohikoak izan diren desberdintasun materialekin batera, tokian tokiko kulturaren galera eta euren burua identifikatzen ez duten bizitza estilorako urratsa ematen da. Horren aurrean muturrekoak diren bi erreakzio nagusitu ohi dira, gizarte garaikideetan inoiz baino argiago ikus daitekeen moduan.
|
|
|
F. Requejok esan duen moduan,, kolektibitate politikoaren demos homogeneizatzaileak aplikazio konstituzional uniformistak, eta estatuko kolektibitate nagusienen hegemonia kulturala azpimarratu ditu?. Aurreko paragrafoetan
|
esandakoa
gogoratuz gero, noski, pluralismoarekin proposatu nahi dena ez da nazio absolutuak elkarren ondoan egotea, ezta komunitatearen baitan hamaika bizitza modu paralelo desberdin ere.
|
|
|
Beraz,
|
esandakoa
laburtuz, nazio nortasunaren gatazka gainerako gatazkak bezala, kultura demokratiko (1) bidez instituzionalizatu (2) behar da, desberdintasunen gainditzea ekarriko ez duena, horiek irekita mantendu behar baitira etengabeko berrikusketaren bidetik. Are gehiago estatu subirano eta nortasun itxien garaiak, beraz, biolentzia eta jarreren ezarpena?
|
|
|
Ikus dezagun zabalxeago arestian
|
esandakoa
. Komunitate primitiboan, lanaren banaketa oraindik bermatu barik zegoenean, gizakiaren zeregin nagusia naturak berak eskaintzen zituen produktuez baliaturik bizimodua aurkitzea zenean, komunikazioaren beharrak oso ziren oinarri oinarrizkoak.
|
|
|
Zer erakargarritasunek hurbiltzen gaitu produktuen kontsumo masibora? Zer balio aurkitzen diogu iragarkiari, han
|
esandakoa
betetzeko. Gerora ikusiko dugunez, kontsumo joera horren azpian balio sareak eratzen dira.
|
|
|
Ikus dezagun modu grafikoan arestian
|
esandakoa
: 1E= egitateak gertatzen diren espazioa2E= komunikatuak diren errealitateen espazioanE= albisteen kontsumitzailearen interpretazioen espazioa
|
|
|
Erlijioetan gertatzen zenaren antzera, demagun kristau ohituran domekero mezatara joatea eta ondoren sermoia komentatzea?, hedabideen mezua aldi oro entzuten da, eta entzundako horrek ematen du lagunartean berba egiteko giltza edo bidea. Sermoian
|
esandakoa
komentatzen zen moduan komentatzen dira, lankideen artean, lanera heldu bezain laster, autobusean entzundako partearen albisteak.
|
|
|
albisteen hierarkizazioa dakar eta hierarkizazio informatibo hori aurkitzen dugu, teoria horri segituta, iritzi publikoaren eraiketaren oinarrian. Ikus dezagun Fontcuberta k
|
esandakoa
modu zehatzagoan: gertakari bera gai edo tema desberdinen testuinguruan konta dezake berriketari profesionalak.
|
|
|
Hauek, urteko garai jakin batean, Galia osoko erdigunetzat duten Karnutoen herrialdean biltzen dira leku kontsakratu batean. Hemen, toki guztietatik eztabaidak dituzten guztiak biltzen dira eta beraien erabakiek eta epaiek
|
esandakoa
egin behar dute.
|
|
|
Nagusiek menpekoei zerbait egiteko agintzen diete. Menpekoek itsu itsuan egin behar dute
|
esandakoa
. Zentzugabeko joko honetan gertatu izan da, adibidez, norbait hiltzeko esan eta zinez hiltzea.
|
|
|
Elkartu ziren bezain agudo, ea Manuelen azken berriak ezagutzen zituen, galdetu zion anaia nagusiak. Josu R k ezetz erantzun zion, irratiak
|
esandakoa
bakarrik. Txantoi anaiek elkarri begiratu zioten, batak besteari hitz egiteko baimena eskatuz bezala, eta anaia nagusiak pozarren bota zion:
|
|
|
Estazioaz aski harantzago, altura eta tamaina askotako eraikuntzen gainetik, Banco de Vizcayaren goialdea, hiriaren begirale eta zaindaria. Berari begira, Economicaseko adiskideren batek inoiz
|
esandakoa
gogoratuko genuen, hots, kontraesana dirudien arren, dirua beldurtia dela berez, erne egon behar duela beti. Honekin batera Psikologiako besteren bati inoiz entzundakoa ere gogoratuko genuen, hots, kontraesana dirudien arren, beldurra ausarta dela.
|
|
|
Beste alde batetik, txikitan akolito izana nonbait, haren hitz egiteko moduak Agirre Asteasukoaren sermoiak gogorarazten dizkik batzuetan, Leninen aipuak bestetan, eta ekonomia neo-liberaleko eskuliburuak beste zenbaitetan. Plaza aurretik pasatzerakoan, ugazabak laneko lehen egunean
|
esandakoa
etorri zaik burura:
|
|
|
Aitak buruaz onesten du amak
|
esandakoa
.
|
|
|
Zer erakusten diete orduan gure umeei? Mutiko edo neskatiko batek txartela etxera ekartzen duenean datu pertsonalekin betetzeko eta irakasleak Izen abizenak horren ondoan zenbaki telefonoa jarri badio telefono zenbakia jarri beharrean, zer egin behar du aita edo ama batek, jakinki pedagogikoki ez dela batere egokia maisuak
|
esandakoa
zuzentzen ibiltzea. Adibide hori berori jartzen zidan halako batean euskaraz arazo gabe idazteko gai den irakasle batek.
|
|
|
Eta, beste adibide bat ematearren, nago Karlos Linazasoro idazle tolosarrak ere horrela pentsatzen duela, esan bezala, Kafkaren miresle handia baita; haren edozein ipuin liburutan aurki daiteke umore beltzaz ondo hornitutako narrazio bat baino gehiago. Eta, bide batez, orain arte
|
esandakoa
biribiltzeko izugarri ondo egokitzen diren Linazasororen beraren hitzak dira ondoko hauek:
|
|
|
Euskal Herriko unibertsitateetan zein unibertsitateet atik kanpo ere, ia ez dago ikerkuntza instituturik, eta hori dugu gabeziarik garrantzizkoena. Aurreko azpiatalean mintzatu naiz kontu honetaz, ikerketarako baliabideen kantitatea eta erabilera aztertu dudanean, eta, beraz, ez dut hemen errepikatuko lehen
|
esandakoa
. Hala ere, ez ditugun institutu horietaz zerbait gehiago adierazi nahi nuke.
|
|
|
– Zergatik zortea? –Luigik
|
esandakoa
diplomaziaren hutsala ote zen frogatu gura izan zuen.
|