|
2000
|
|
|
Gerraren etenaren ondoren, 50eko hamarkadako etapa berrian ez zen ahalegin berezirik egin komikiei tarte egiteko eta sarritan gerra aurreko berberak izan ziren argitaratuak. Hurrengo hamarkadan ekingo zitzaion berriro lanari eta «Lerro» moduan sinatzen zuen marrazkilariak alero botatzen zuen
|
berea
. Baserri giroak, bertso munduak... oraindik pisua bazuten ere, gai berriak etorri ziren bultzaka (twist a, kasu, beheko irudian ikusten denez).
|
|
|
Eta prezioaren arazoa ere hor dago. Diputazioko teknikari Ignacio Javier Larrañagaren iritziz," sagar mota guztiak dira onak sagardotarako, bakoitzak
|
berea
defendatzen du...". Sagardogileak ordea, sagar garratzak, gaziak eta gozoak behar ditu.
|
|
|
edari onek
|
berea
baitu
|
|
|
Alfonso Irigoien zenak prestatu zuen aditzerako eredu batua hezkuntza sailak eskatuta. Lexikoan bakoitzak
|
berea
du, hor egon daitezke azpieuskalkietan dauden hitz bereziak, baina horiek erakustea besterik ez da, eta arazo bakarra da forma hori justu nola idazten den. Jakina, bizkaieraz ari garen honek, berdin balio du gainerako euskalkiendako.
|
|
|
Bermeoko bat Donostiara badator, hirugarren edo laugarren astean ez dut uste arazorik edukiko duenik; alderantziz zerbait gehiago. Bakoitzak
|
berea
hitz egingo du ez delako hain erraza bestearena hartzea. Zera lortu litzateke:
|
|
|
Inork ez du egiten 51 metroko igerilekua 50ekoa baizik. Frontoiak teorian 36 metrokoak dira, baina praktikan bakoitzak
|
berea
egin izan du. Azken urteotan egin direnak arau zehatzen barruan eraiki dira.
|
|
|
Arrazoi du Arnaldo Otegik egoera hau frakaso kolektibo gisa deskribatzean, baina frakaso kolektibo horretan talde edo eremu politiko guztien akatsak ere ez dira berberak: PPk bat du, Lizarrak beste bat, EAJk
|
berea
, HBk ere bai, besteek berdin... eta ETAk ere bai, su eten garaiko aktibo eta guzti ez nolanahiko erantzukizuna gainera.
|
|
|
Izan ere, ba al da kanta nahiz antzezpenean maila bikaina eman dezakeen supergizonik? Isabel Alvarez bestalde, sinesgarri dago bere rolean, kantarako dituen dohaien erakustaldia dugu
|
berea
, etzanda dagoela ere doinu zailenak erdietsiz. Jainko kantarien teknika ona da, David Azurza kontratenorea mediku zurruteroa, Izaskun Arruabarrena altoa emakume lodia eta erizaina, Josu Lopez baritonoa erizaina eta Peio Mendizabal tenorea politiko gisa.
|
|
|
Auetatik, milloi t' erdi pertsonek, mundu guziaren laguntzari esker jaten dute zerbait. Bere artekoak dira Feddayin ak ere, indarkeriaz
|
berea
zuten lurra berriz artu nai dutenak: Palestina (orain Israel dana).
|
|
|
Ondo eginak gogoan hartu behar baitira, gaizki eginak ahaztu gabe: alderdikeriak utzita, bakoitzari
|
berea
, aizu. Soldadutxoen kolekzionista, elkarrizketa estrategia onak ditu frentekoari berunezko suertatu gabe arinkerietaraino ez erortzeko.
|
|
|
" Aizue, badakigu behin betirako su etena eskaintzen duzuela, eta gainera, proiektu honen truke armak uzteko asmoa adierazten duzuela, baina guk proiektu honetan ez dugu sinesten". Herri honen tzat proiektu politiko bat aurkezteko asmotan ari bagara (EHk bere proiektua dauka, ETAk azaldu zuen bera baina beste joskeraz, EAJk
|
berea
, EAk berea eta ABk beste bat) har dezagun denbora bat bakoi tzak bere proiektua aztertu, trukatu, berrikusi, elkarri aurkeztu eta elkarrekin jarraitzeko. Has dezagun negoziazio bide bat, baina su etenari eutsiz.
|
|
|
" Aizue, badakigu behin betirako su etena eskaintzen duzuela, eta gainera, proiektu honen truke armak uzteko asmoa adierazten duzuela, baina guk proiektu honetan ez dugu sinesten". Herri honen tzat proiektu politiko bat aurkezteko asmotan ari bagara (EHk bere proiektua dauka, ETAk azaldu zuen bera baina beste joskeraz, EAJk berea, EAk
|
berea
eta ABk beste bat) har dezagun denbora bat bakoi tzak bere proiektua aztertu, trukatu, berrikusi, elkarri aurkeztu eta elkarrekin jarraitzeko. Has dezagun negoziazio bide bat, baina su etenari eutsiz.
|
|
|
Halaz guztiz, gutxitzen hasiak ziren, kopuruari dagokionean behintzat, zeren beste garai batzuetan," England eko Victory erregiñaren denboretan" kasu," benetako jaungoiko txiki" en gisara bizi ziren" 500 maraja" ba omen zen. Mesedetxoren bat edo beste egingo zioten andre Victory ri" Koroaren bitxia"
|
berea
izaten jarrai zezan, eta Ingalaterrako erregina esker onekoa izaki...
|
|
|
Bada, ingeles batekin boxeo rrokaldi bat izan eta, galtzaile atera! Hara zer zioen Basarrik hura zela-eta," Bakoitzari
|
berea
" izenburua zuen atal batean: " Ximak, temak, zitalkeri ta petralkeriak ez dute ezer balio.
|
|
|
Inbiri ta ikusi eziñak gutxiago. Bakoitzari
|
berea
ematen ez dakienak asko palta du gizona izateko. Cooper ingelesa obea atera da oraingoan gure' Urtain' baiño".
|
|
|
Bertsotan ongi egitea ez da aski horrelakoetan. Komunikatzera iristeko entzulegoaren askotariko tenperatura hori oso ongi hartzen jakin behar du
|
berea
esan edo berea moldatu nahi duen bertsolariak.
|
|
|
Bertsotan ongi egitea ez da aski horrelakoetan. Komunikatzera iristeko entzulegoaren askotariko tenperatura hori oso ongi hartzen jakin behar du berea esan edo
|
berea
moldatu nahi duen bertsolariak.
|
|
|
Gixaixoa deitzen dio besteren esanetara, besteren iritzira, besteren mendeko erabat jartzen danari. Egoskor,
|
berea
besterik aditzen ez duanari. Txoropito, bere buruaren jabe ez danari.
|
|
|
Iñaki Aldekoak" Joseba Sarrionandiaren poesia: itsaso gartzeleratua" (Hegats 1989) delakoan, bere
|
berea
duen estilo hori lirikoaren ukituak markatzen du: " Bere narrazioetan jakina salbuespena salbu" Sonbreilu baten historia", esate baterako nabarmenagoa da poetaren tonu lirikoa kontalariaren ahotsaren ondoan.
|
|
|
Oraingo boza"
|
berea
" dela esaten du Iñaki Aldekoak, eta ez lehen liburuko poemetakoa bezalakoa. " Ahots desengainatu eta gogorragoa da, badaki ahots honek zintzo eutsi behar diela bizitza eta memoriari; ezin diola, bere bakardadean, aberri berriak irakur literatura imajinatzeari ekin, zeren ezinbestez, bere nortasunaz eta bere borrokaz, hitz batez, bere aberriaz ahaztuko baita." (8 or.)
|
|
|
Era horretara jarraituz, 9 artikuluan, beste honako hauek azaltzen ditu: Justiziarako ere, bi aldeetariko bati hizkuntza gutxituan epaitzearen eskaria aski zaio, bere burua
|
berea
duen hizkuntzan defendatu ahal izateko. Horretarako, tribunalak, beharrezko diren bitartekoak jarri ditu, hizkuntza gutxitua dakitenekin osatuz eta aldi berean agiriak ere bere hizkuntza jatorrean jarriz.
|
|
|
El Correo taldea 80ko hamarkadan hasi zen hedatzen, El Correo Español El Pueblo Vasco argitaratzen zuen Bilbao Editorial enpresak hasitako garapen politikarekin.Lehendik
|
berea
zuen El Diario Vasco gipuzkoar egunkaria argitaratzen zuen SociedadVascongada de Publicaciones; baina hamarkada horretan, hainbat prentsa enpresatradizionalen krisiaz baliatuta (EDICA, nagusiki), erosketa zabalak egiten hasi zenEstatu osoan zehar, hainbat probintziatako egunkariak bereganatuz. Gaur egun 11 (hamaika) egunkari kontrolatzen ditu, eta baita horiek eta beste hainbat egunkarik banatzen dituzten aldizkariak eta gehigarriak (Suplemento Semanal, Suplemento TV,...) argitaratzen dituen Taller de Editores enpresa ere.
|
|
|
Azkenean, 1904ko azaroan, Norvegiak
|
berea
Christiania n aurkeztu eta 6 hilabetetara, beldurrak egia bihurtu ziren: Suediako Parlamentuak atzera bota zuenkontsulatu paraleloen proiektua.
|
|
|
Subjektu bakoitzaren bertikaltasunak, hots, beraren egoera pertsonalek,, loturafaltsua?, eguneratzea edo analogia emozionala ezartzeko prest jartzen dute, etatransferentzia prozesu batek jarduten du. Prestutasun honek subjektua gaibihurtzen du
|
berea
balitz bezala bizitako gatazka baten bozeramale gisa jarduteko, baina, era berean, elkarreragineko egoera eta zereginarekin duen lotura gatazkatsuasalatzen du.
|
|
|
Beste aldaketarik ere bada, Kondairarenkronologia itzulikatu izan da: Araneko gizona, tradizioan legez katu etorri eta gizonberbilakatu barik, jende itxuraz joan ohi zen
|
berea
egitera, eta harrapatzen zuteneanbihurtzen zen katu, ihes egiten ahal izateko edo.
|
|
|
Euskararen Unibertsoaren hausnarketarako lan-taldean, bakoitzak gustukoen zuenharitik tiraka genbiltzan, mataza askatzeko ahaleginetan. Iñaki Zabaleta Urkiola, asmakizunaren gurasoetako bat, agiriak erredaktatzen saiatzen zen, gaitik gaira, azalpen batetik bestera,
|
berea
eta guztiona txertatzen. Euskararen eremua oso zabala da, noski.
|
|
|
Horrela dagoeginda natura, espezie ezberdinez osatuta. Bakoitzak
|
berea
du eta horrekin gizadi osoaaberasten da. Euskaldun batzuk, beharbada, ez dira konturatu euskal kultura, euskalizaeraren gakoa, zein aberatsa den kanpotik ikusita.
|
|
|
hezkuntza protestante estu estuan hazia, familia aberatsekoa, parrandero galanta estudiantetan, bazter guztietan mozkorra eta zorra zeriolaibilki, egun batez, hogeita bost urterekin? bere aitaren barnea ezagutu du bien solasbatean, eta harrez gero haren desesperazio sakona
|
berea
bilakatuko da. Aitak, hamaikaurte egin gabeko haurra zela oraindik, Jutlandiako estepa idorrean ardiak zaintzen, bakarrik, hotzak eta goseak amorratzen eta piztien ikaraz, desesperatuta, muinotxobatera igo eta, bere indar guztiekin, zerura begira, madarikatu egin bide zuen, haurtxiro gaixo bati halako sufrimenduak sufriarazten dizkion Jainkoa.
|
|
|
Hots, Absolututzat daukaguna bera da erlatiboa(, nork bere herria maite du?); eta haren gure hautapena daerlatiboa(, ez dago, agiri denez, guzizko aukerapenik?). Horrela gizakiak, Absolutuabehar baldin badu, berak sortu beharra dauka, Absolutua izango duen zerbait
|
berea
(pertsonala, ez derrigor esklusiboa). Baina nola sortu?
|
|
|
beste titulurik gabe bidali duenaOargui ra, harekin batera argitaratzekoa zenez gero Egan en. Susmatzen dudanez, Berasaluze-k
|
berea
, ez dakit zergatik, Euzko Gogoa n argitara ematean (edonola ere, Arantzazuko belaunaldi hau oraindik Euzko Gogoa zaleago zen, Egan zalea baino), Txillardegiren kritika hori argitaratu gabe geratu eta galdu egin da. Zorionez, berriro, Oargui ko laugarren Sariketen kronistak (E, tar N. oraingoan:
|
|
|
Bere goberna moldeetan oso
|
berea
izanik ere, susma daiteke Lauzurikak konfiantzako elizgizon minenen artean kontsultarik egin eta erantzunik jaso zuela. Gasteizkoeliz artxiboan egon daiteke horretaz argibiderik, artzipreste eta parrokia artxiboetan, eta, nork daki, agian Lauzurikaren artxibo pertsonalean.
|
|
|
(C maila irrazionala). Pasarte hau
|
berea
eginen luke, dudarik gabe, V.Aleixandre batek, gogoan edukirik15 hainbestetan aipatua den bere, tu desnudez comoun rio escapandose?. Irudi honetan A maila, tu desnudez?
|
|
|
Egia esan, ezin da arau finkorik eman arnasa egiteko modu onena zein den erabakitzeko; pertsona bakoitzak
|
berea
dauka. Esate baterako, andrazkoek gehiago garatu dute bularreko arnasketa.
|
|
|
Minutu bat geratzen zen, berak bazekien. Kanposantuko hormara igo zen, ezin kantatu ahal izatearen errua
|
berea
zelako, eguzkia bere lozorrotik atera ezin ahal izatearen erruduna bera zelako, eta beraz bere burua eskaini nahi zuelako lehen martiritzat.
|
|
|
Hasieran ez dut ulertu furgonetari buruzko erretolika hori, baina azkenean egia osoa aitortu dit: furgoneta ez da
|
berea
, baizik eta drogen aurkako talde horrena. Eta noski, Duncanek eta honezkero salaketa jarriko zuten, lapurtu egin dugula eta auskalo zenbat deabrukeria gehiago.
|
|
|
Agian hori izan zen txarto egin zuena:
|
berea
balitz bezala ikustea. Edo, hobeto esanda, pertsona bat eta bakarra balira bezala ikustea.
|
|
|
Beste norbait sartu zen sukaldera eta galdetu zion ea zertan zebilen bereak ez ziren poltsetan bilatzen. Txemak erantzun zion barkatzeko, ez zela konturatu plastikozko poltsa hura
|
berea
ez zenik, eta gainera bazihoala kalera eta agur.
|
|
|
Komeriak izango lirateke Tere hona baletor: Jabik pentsatuko luke errua
|
berea
dela, zerbait txarto egin duela, eta horregatik egiten diola alde maiteñoak. Terek, berriz, pentsatuko luke" azken finean, Irlandara joateko dudan gogo itzeletik aparte, ez daukat arrazoi handiegirik bidaia hori egiteko, eta gainera, Jabi kezkatuta geratuko da", eta azkenean, bat dela edo bestea dela, euren eguneroko bizimodu polit eta linealarekin segituko lukete poz pozik, hurrengo goizean egun milimetratu bati ekingo zioten segurtasunaz.
|
|
|
Eider, erantzun diot, eta bere koadernoan apuntatzeari ekin dio. Hala ere ahalegin antzua izan da
|
berea
, berriro zuzendu baitzait barreka, ez duela ulertu eta errepikatuko ote nion.
|
|
|
Aireportuko zurrunbiloan
|
berea
zen irribarrerik zabalena. Merezi izan du hainbeste denbora itxarotea eta sufritzea, azkenean ere nirekin delako benetan lagun nazakeen pertsona bakarra.
|
|
|
Ez dakit norena den; Txemarekin eta Ralph gogoraraziko didan haur batekin betiko bizitzea nire akabera litzateke. Ze, nahiz eta
|
berea
izan ez, beti gogoraraziko baitit Ralph. Bestalde, Txemarena bada, inondik inora nahi ez dudan lotura bat izango da haurra.
|
|
|
Baina egia da Txemak ez ziola kasu gehiegirik egin Eiderrek, beste ezer gabe," nik Irlandara joan nahi dut" esan zuenean. Aitzitik, airean altxatutako garagardo botila brindis baterako gonbita zela ulertu zuen Txemak eta, berak ere
|
berea
altxatuz, txin txinka hasi zen inguruko beste lagun guztiekin. " Eta zuri zer, berdin al zaizu Eider zu gabe joatea?" galdetu zion norbaitek geroago, komuneko lanetan zebiltzala.
|
|
|
Eiderrek bere mutilari inoiz aipatuko ez zion arrazoi baten erruz. Eta ez zion aipatu, ez beldur edo lotsagatik, ezpada Londresko city komertzialean eztanda egin zuen lehergailuak bere buru eta begietan ere danbada izugarria jo zuelako, eta beraz konbentzitu egin zelako esperientzia berezi hura
|
berea
eta ez beste inorena zela. 1993ko apirilak lortu zuen munduko azalpen guztiek lortuko ez zutena, alegia, Irlanda promesaz betetako gauetan ia inertziaz zerrendatutako herrialdeetako bat izatetik, Eiderren buruan aurki zitekeen herrialde bakarra izatera pasatzea.
|
|
|
—Ongi duk, seme... baina badakik zer dioen erran zahar zuhurrak: bakoizari
|
berea
, zuzenbidea —eta, gurutzea eskurat emaiten zidala, orduan ere irri egin zidan: haren irria, ordea, ez zen, bertzeetan bezala, axolagabea, baina axola handikoa, irri haren bidez ene etorkizunaren erabakia sinatu balu bezala, eta ene aspaldiko galderari:
|
|
|
Erretorika eta oratoria emaiten zigunean, mihiaren trebatzeko eta geure arrazoinen aitzinatzeko, anaia eta biok eztabaidan ipintzen gintuen jaun Mar celek, erabiltzen eta manaiatzen zituela, hartarakotz, edo Fedro edo Esoporen fabularen bat, bi animalia edo bi pertsonaia antagonikoren solasa biltzen zuena —txirrita eta inurriarena, konparazione— eta guk harrointzat hartu behar izaiten genuena, nork bere arrazoinak defenda zitzan bertzearen aitzinean, jakinik ezen emanaldi haiek bigarren parte bat zutela, zeren lehenengoan txirrita iduri egin zuenak inurri iduri egin behar baitzuen bigarrenean, eta inurri iduri egin zuenak txirrita iduri. Baina, hartan hasi aitzin, jaun Marcelek oroitarazten zigun ezen biok anaiak ginela, eta, nork
|
berea
atxiki behar zuen arren, ez genuela koleratu behar, eta bai dibertitu... eta behartzen ere gintuen kortesiazko salutantziaren egiterat, hala hastean nola akabatzean, adierazi nahi baligu bezala ezen gure arteko solas haiek jostetatik gehiago zutela zinezko polemikatik baino.
|
|
|
Zeren, nola ahal duenak ahal bitartean iraun nahi izaiten duen eta ez iraungi, hala, ez ote du boteredunak, ondorez, iduri egin behar eta itxura eman ezen denboraren gainetik dagoela eta bere esentzia ez dela nehola ere botere tenporala, baina eternala, eta ez behin behinekotasuna, baina betikotasuna? Eta zer hoberik, hartarakotz, iraganean akabatu pieza haien hezurrak eta adarrak erakustea baino, aitak guztiz
|
berea
balu bezala heriotza erabakitzeko ahala, jainko tipi bat iduri. Eta aski zuen, bertzalde, haien burezurrak erakustea:
|
|
|
Zergatik erran ote zuen osaba Joanikotek hura, nezesitaterik ez zuenean, zeren hura protestant sentitzen baitzen, eta ez zuen, halatan, Eliza Katolikoaren benedizionerik behar, ez ezkontzeko ez bertze deusetarako? Edo, erlijione kontuen gainetik, libertatearen aldeko hautua ote zen
|
berea
–Zeren eta jaunaren eta neskamearen arteko ezkontza izan baitzitekeen, bere borrokaren horizontean, urrats bat aitzina... nahiz eta bazekien, bertzalde, ezen kasik ezinezkoa zela inguruko eta bere kondizinoko jendeak halakorik onartzea.
|
|
|
Antoniok anitzetan aipatzen zituen lehen giristinoak elkar maitatzearen etsenplu gisa, eta nork erranen zuen ezen azkenean haiekin bat eginen zuela, zeren, nola lehen giristinoek beren burua eskaini baitzieten erromatarren lehoiei, hala, hark ere kaimanari eskaini baitzion
|
berea
.
|
|
|
—Neurekin daramadan indiarraz denaz bezainbatean, zeinari Goruki baiteritza, mutil ezin leialagoa da eta ezin balentagoa, halako suertez, non bitan salbatu baitit bizia,
|
berea
perilean jarriz: batean, sierpe jigant bati buru egiten ziola, eta bertzean, atrapaturik nindukatèn lur lohi higikorretan sartu eta handik ateratzen ninduela...
|
|
|
Zeren nik, nengoen puntuan nengoela —are gehiago indiar gorri haien munduak eragin zidan lehen liluramenduaren ondotik— nekez uler bainezakeen neure paradisua, libururik edo biblioteka on bat gabe; Joxe Aberasturi bizkaitarrak nekez uler zezakeen
|
berea
, bere ametsetako Potosi hartarik urrun, zilarrezko ezpata gogoan; eta Antonio Ibarbia gipuzkoarrak, finean, nekez uler zezakeen paradisurik, Tomas Morok bere Utopian deskribatzen zuenarekin zerikusirik ez zuenik, liburu hura zelako Antoniorentzat, nola Alypiorena san Agustinentzat... eta zeren hiru euskaldun baikinen indiar gorri haiekin batean, eta hiruroi ez zitzaizkigun gauzak berdin joan.
|
|
|
Eta usain berezia zuen eta bere
|
berea
, zeren eta haren azal esnetsuari esne usain berezia baitzerion, eta esne usain hura ere bertze aterbe bat zen ene bakardadearentzat, ene malenkoniarentzat eta ene segurtasun faltarentzat.
|
|
|
Izan ere, komunionea egin nahi ez nuelako, aitak zartako ikaragarri hura eman zidan eta kondenatuen gelan giltzapetu. Eta, gela ilun hartan beldurrak airean nengoela, nor etorriko... eta osaba Joanikot!, ene aingeru begiralea balitz bezala, bere adostasuna eta bere babesa eta geriza eskaintzen zizkidala... eta sekeretu bat ere bai,
|
berea
ez ezik enea ere izan zitekeena, eta enea zena jadaneko... zeren eta osaba Joanikot protestant baitzen, jaun Esteban Etxegoien etxeko ardi beltza bezalaxe, osabak berak jakinarazi zidanez, bere historiaren eta arbaso zahar harenaren berri emaiten zidala! Eta, erran ere, halaxe erran zidan osabak, eskua bere eskuz hertsatzen zidala:
|
|
|
Eta, hala, bazirudien ezen libertatea haize bat zela, baina haize bakoitzak bere kaiola zuela —haragi bakoitzak
|
berea
zuen bezala—, eta kaiola hartan itzalek inguratua nengoela.
|
|
|
Eta, handik aitzina, neure historia kontatu nion eta hark
|
berea
kontatu zidan, eta hala aritu ginen bizpahiru ordutan, bazkaldu ere elkarrekin egiten genuela. Eta ongi jan, hobeki edan... eta, jan edanean igeri dabiltzanen gisarat, erraiten genituèn hitzetan jartzen genuen geure fidantzia eta uste osoa, halako moldez, non iduritzen baitzitzaigun ezen hitzaren indarrez konkistatu eta belaunikaraziko genuela mundua.
|
|
|
Zeren zinez baitziren haren asmoak guztiz sendoak eta gibelaezinak eta, behin erabaki hura harturik eta puntu hartarat heldurik, ez zen, bere xedeaz eta finaz denaz bezainbatean, zahiarekin eta hondarrekin kontentatuko zen gizona, baina irinarekin eta hoberenarekin. Eta zeren zinez baitzeukan bere baitan erroturik Asiskoaren spiritua, etsenpluarekin predikatzerat zeramana, eta zeren hura ez baitzen
|
berea
erdiets arteino baratzen, halakoak ere baitziren haren perseberantzia eta fermutasuna...!
|
|
|
Sare bat eraiki behar diagu, jakiteko istant bakoitzean non jo eta norat jo, zer egin eta zer ez egin. Ikusi, ezpere, nola armiarmak eraikitzen duen
|
berea
, bere nahirik nahitsuenen atxikitzeko eta haien sostengatzeko. Eta geure jauregia diat orain gogoan, geure sortetxea... baita Urbiain ere, geure sorterria.
|
|
|
Badakizu, jaun André, ezen guti direla gizonezkoen artean irakurtzen eta skribatzen dakitenak, baina are gutiago direla eskolatuak izan diren emaztekiak; aldiz, gure amak, zeina baitzen argia eta zorrotza, ongi irakurtzen eta skribatzen zuen eta hainbat liburu irakurriz janzten eta apaintzen zuen bere jakintasuna. Eta, liburu haietarik gehienak bere aita spiritualak uzten bazizkion ere, bazuen bat bere
|
berea
, eta liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua, amak erabiltzen zuena bai bere buruaren janzteko, eta bai irakurtzeko eta irakasteko ere zerbitzuko neskei eta emaztekiei, zeinetarik inportantena Hipolita zeritzana baitzen, bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala eta artatsua, amaren beztimendez arduratzen zena, baita ha... Konfesore eta aita spiritual hura, bertzalde, ezkondu baino lehenagokoa zuen amak, eta frantziskotar bat zen, Uraitzeko klaratarren komentuko kaperau izendatu zutena eta harat igorria izan zena; eta, nola gure ama ez baitzegoen haren kontseiluen uzteko, zeren apez hura laket baitzuen —don Frantzisko baino laketago bai bederen—, harat joaiten zen, urtean bizpahiru aldiz, aitorraren eta komunionearen egiteko, haietarik batean Pazkoarekin konplitzen zuela.
|
|
|
Mutil gaztea da berori, eta Gabrielaren esku utziko dugu auzia". Eta, horrela, abiatu gaituk guztiok damatxoaren gibeletik, sartu gaituk gela ilun batean, non pizturik baitzeuden zazpi kandela... jaurtiki ditik damatxoak kartak mahai gainerat, egin ditik latinezko edo sasi latinezko orazino batzuk nik ulertu ez dizkiodanak, eta gero, niri beha,
|
berea
ez zirudien boz ezin misteriotsuago batez erran zidak: " Zorionekoa berori, zeren oinpean hartuko baitu hartza, nola san Migel arkaingeruak dragoia...
|
|
|
Eta nola babestu ninduen umetan haren sabel zabal joriak, noiz eta izuak mehatxatzen baininduen handik edo hemendik... eta nola sentiarazi ninduten haren beso sendoek ahulezian sendo, eta nola, haren gorputz osoak, neure deusezean oso! Eta usain berezia zuen eta bere
|
berea
, zeren eta haren azal esnetsuari esne usain berezia baitzerion, eta esne usain hura ere bertze aterbe bat zen ene bakardadearentzat, ene malenkoniarentzat eta ene segurantza faltarentzat. Baina guztiz alferrik nenbilen orduko, Felisa bizien mundutik joana zenez gero...
|
|
|
—Zaude lasai —erran zidan taldeburuak—, zeren, ongi dakizunez, ezin trebeagoak eta ezin adituagoak baikara bertzeen ahoa hersten, eta deabru horri ere berehala hertsiko diogu
|
berea
... —eta, taldeburua irri karkaraka hasten zelarik, guardietarik batek sare bat atera eta hedatu zuen, baita sare hartaz txakurra meneratu ere, bertze guardia batek Lutherori muturrean uhala ipin ziezaion amoreakatik.
|
|
|
—Itsasoa: gauza handia duk, bai, itsasoa, enetzat bai bederen, zeren, alde batetik, ene bizibidea baita, eta zeren, bertzetik, itsasoan ediren bainuen nik neure libertaterako bidea, nola zure osabak ediren baitzuen
|
berea
zientzian... Eta are gehiago ere izan duk enetzat itsasoa, amorioa ere izan denez eta amorioa denez gero —kapitainak bere piparekin segitzen zuen kea irensten, baita kea egozten eta hitz egiten ere, biak baterat— Ni hemen bizi izan nauk, kostaldean, untzi eta belauntzien artean, eta ume umetarik hasi ninduan txalupan ibiltzen.
|
|
|
—Egia duk ezen Joanikot eta Maddalenen amoriozko historia ezin ederragoa izan dela, baina halakoak bakanetan gertatzen dituk eta oso zirkunstantzia berezietan... eta gertatzen dituk, batik bat, inguruko jendea amoranteen kontra agertzen denean eta hauek, halarik ere,
|
berea
atxiki nahi izaiten dutenean, sasi guztien gainetik eta hodei guztien azpitik, nola gertatu baitzen hire osabaren kasuan. Zeren, bertzenaz...
|
|
|
Guztiari molde idatzia emateak zortziak arteko lana eraman zidan, eta nik herrira goizik itzultzeko hitza emana nion amari. Egunkari batean, nork
|
berea
akituta, keak egiten duena egitea da hoberena, egiteko berriak ez bizkarreratzekotan. Are gehiago asteburuko erredakzio murriztuan.
|
|
|
Potzolo jakin goseago ageri zen orain; bere libreta zimurtuan oharrak hartu zituen, bederen, platerak hustu bitartean. Eta platerak diot, ezen,
|
berea
bukatuta, nik ia ia osorik utzitako menestrari jazarri baitzitzaion, asteak baraurik egin dituenaren eitean. Zenbait minutu geroago, berdintsu egin zuen bigarrenez atera zizkiguten xerra errusiar zigortuekin.
|
|
|
Joatera utzi nion. Nitaz zen bezainbatean, lasai egin zezakeen"
|
berea
". Ez nion trabarik eginen.
|
|
|
Ez nion trabarik eginen. Izan ere, auskalo zer zen"
|
berea
"...
|
|
|
Gure ikaskide ohiari, ordea, inon diren azalpen luzeak ematen ari zitzaion, eta hark keinu serios eta profesionalez aditzen. Dudarik ez, Manuel Sarasa Gonzalez, goitizenez" Manolo Potzolo", goitezenez" Kalpar latz", goitizenez" Sagarroi","
|
berea
" egiten ari zen.
|
|
|
Krimenean erabilitako arma eskuan atzapartzen dik oraindik horietariko batek. Izan ere,
|
berea
dik eta haren hatz markaz betea zagok. Diagnostikoa, begi bistakoa:
|
|
|
Egilearen sinadura bilatu nuen, aztura hutsez bilatu ere, haren izena aurkitu baino lehenago bainekien Isabel Sanjoseren balentria zela. Bere
|
berea
zuen lehengo okerrak zuzentzeko trebezia hori, irakurle oroimendunak ez sumatzeko maneran.
|
|
|
Denboraren bortxaz,
|
berea
bezalako buru batentzat ere soberaxko gertatuko ziren entomologoaren eramanaz bildutako datuak. Ahanzturaren arriskupean egonen ez ziren euskarrietara isuri zituen orduan.
|
|
|
—Disketeren bat eta mahai gaineko paperez landa, agendak ere falta dituk, bai Urtxipiarena bai bulegariarena. Bakoitzak
|
berea
erabiltzen omen zian: emakumea bezero" arrunten" bisitaz arduratzen omen zuan, baina zenbait topaketa, hala nola bere ohiko berriemaileena edo bezero handiena, Urtxipiak berak hitzartzen zitian, bulegariari, etortzekoa nor zen adierazi gabe, orduaz bertze daturik ematen ez ziola.
|
|
|
—Jainkoak egunon! —agur zeremoniotsu zirtolaria,
|
berea
, eta hura ere harrigarri. Josu Aita Sainduarekin ere ari liteke zirika, baina ez, preseski, atzarri berritan.
|
|
|
Filme berean antzezle batek bi paper ezberdin jokatzen dituenean bezala ari zen: atezainak
|
berea
eta nirea jokatzen zituen, gidoi bereko osagai bakar. Berriz ere zerbait erran nahi izan nuen, eta berriz ere hura biziagoa izan mihia dantzatzen.
|
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. ...u haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten ari zela, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste egun batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual batean bilduta;" ongi, Fontaine, ederki", eta, gorputza jiratu ere gabe, jakin zuen berarekin ari zirela, aspaldi entzun gabea zuen abizen hura
|
berea
zela, eta irribarre batez erantzun zion Fontainek agurtzera zetorkion gizaseme ezagunari: " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
|
|
Ez zituen kontu harekin garunak gehiago estutu nahi, baina ziur zegoen arrazoi psikosomatikoak zeudela tartean, eta aldatu bezala etorriko zirela, beraz, azazkal demonioak beren onera. Gainera, pentsatu zuen hain
|
berea
zen ikuskera baikorrez, azazkal batzuen gorabeherak muinean ezer aldatzen al du, bada?
|
|
|
Pentsamendu umoretsu baterako lizentzia eskaini zion segidan Brown jaunak bere buruari, oraindik abstrakziorako sena bere hartan atxikitzen zuela erakutsiz: " Esku hauek
|
berea
zena eskatzera besterik ez dituk etorri, eta nik zieat noski eskubide hori ukatu". Burubidea, umoretsua izanik ere, arrazoizkoa zen eta zuzena, baina, bueltan, galdera bat sortzen zuen, ezinbestean, eta Brown jaunari ere ez zitzaion itzuri:
|
|
|
Gauza berdintsua gertatu zitzaion erlojuarekin: eskumutur berria dezentez sendoagoa zuela eta,
|
berea
zuen plastikozko erlojua ez zi  tzaion bertan kabitzen, eta utzi behar izan zuen; gauerdi batez, komunera pixa egitera jaiki zelarik, eskumuturrera begiratu, eta Hublot MDM bat aurkitu zuen bertan lotuta, eta pozaren pozez gaua begirik bildu gabe joan zitzaion ia kilo erdia balio zuen erloju deportiboari begira, esfera urdinak eta kautxuzko uhalak osatzen zuten pitxi ezinago dotoretik begiak ez...
|
|
|
aurreko astean ez bezala, astelehen buruzuri euri  tsu sortu berrixean aldaketa fisikoak agertu ziren berriz ere Brown jaunarengan, kanpoko aldaketak esan nahi da, anatomiari zegozkionak. Pixa eginean ari zela gertatu zen, eta ez zion ukimenak eman azken mudantzaren berri, ezta entzumenak ere; ikusmenari esker jabetu zen zintzilik ageri zen haragi zati burumakurra ez zela bere betiko bihotzeko maitea,
|
berea
ez zelako erdaindua eta ez zelako horren beltza eta horren lodia eta horren luzea, estilizatuagoa baizik, harmoniatsuagoa. Orduantxe, eta estreinakoz, porrotaren zapore garratza sentitu zuen ezpainetan, eta erokeria bat egiteko aukera dantzatu zuen garunetan, konprenitzekoa da.
|
|
|
kontraesanak dira munduaren motorra. Eta Brown jaunak horixe beraxe pentsa bide zuen, ezen zenbat eta arrazoigabeago iruditu barre karkara hura, orduan eta gusturago egiten baitzuen algara; kontraesanen ordaina arriskua izan ohi da, eta Brown jaunak ere ordaindu behar izan zuen
|
berea
, gauzak harantzagi eraman nahi itsuan: sekulako zotina jarri zitzaion, aulkitik altxarazten zuen dardar bortitza, ordubetetxo iraun ziona.
|
|
|
Ez ezak negarrik egin; nazkagarri horrek izango dik
|
berea
! esan zuen Migelek, eta eskolako zuzendariarengana jo genuen biok.
|
|
|
Rubenek musu batekin eskertu dit. Eta berehala berak bere oparia atera dit (nik neurea eman arte ez zuen
|
berea
jaso nahi): argazkiak bi aldeetara erakusten zituen marko polit bat eta gure bidaian zeharreko sei argazkiren kopiak.
|
|
|
Futxo! Zerbait jokatuko nuke telegramako poema ere ez dela
|
berea
, edo plagiatua dela... Edozein modutan, onartu beharra daukat ez duela gustu txarra.
|
|
|
Ni hotzikara porrokatzaile batek zeharkatu nau buruko ile garaienetatik oinetako behatz ttikienaren atzazaleraino, eta aurren aurrena bururatu zait Karmelo kontakatilu hutsa dela eta dena kontatu diola, baina gero kontrakoa pentsatu dut (nik
|
berea
sekretupean dudan neurri berean du berak nirea ere isilpean).
|
|
|
Bazkalondoan, zapatilarik zaharrenak jantzi esnikersak, Danen hitzetan, eta The Virgin River ikustera joan gara. Erreka bazterrera heltzean, makila pila topatu dugu eta nork
|
berea
hautatu du uretan makulu gisa erabiltzeko.
|
|
|
Edozein akademiarentzat garrantzitsu izan ohi da hizkuntzaren hiztegia ontzea. Bere
|
berea
du Euskaltzaindiak euskararena eta horri ekin dio, buru belarri, azken urteotan. Askorentzat luzeegi joan doana, beste batzuentzat labur arin etorri dator, hizkeraren biziraupenari bagagozkio bederen.
|
|
|
Baina paradoxa bada ere, otsoen anaia egiten da. Pudore handi bat dago, ene aburuz, Montoiaren poesiaren funtsean, gainez egin ez diezaion gorde egiten duen lurreko kondenatuekiko elkartasun handi bat, arauak eder deklaratu duen ororen gorrotoa delako
|
berea
.
|
|
|
Axularren euskara gozoaren estiloa oinarri hartuta, gaur egun edonork inolako zailtasunik gabe ulertuko duen euskara sortzea. Otto Pette eleberrian Anjel Lertxundik denok harritu (lehertxunditu, Joxerra Garziaren eran esateko) gintuen euskara berri bat sortu zuen eran sortu ei du Irigoienek
|
berea
nobela honetan. Idazleari askotan gertatzen zaio irudi bat hartu eta haren obsesioak bizi izatea:
|
|
|
Lehen pertsona konkretu batean mintzo zaigu beti. Giharra duen mistika da
|
berea
.
|
|
|
Kontratuak eta oinordetzak dira nork
|
berea
ez duena eskuratzeko eta jada norberarena den hori eskualdatzeko modu nagusiak.
|
|
|
Ezkontzaren betierekotasunerako gogoak, izadiarena berarena dela ere, ezinbestean dakar grinak geldiarazteko muga; modu horretan, legeek dute, eduki ere, halako indar eta boterea, kontraturik santuena nahikeriaren edo iraungabekeriaren joko hutsa izan ez dadin; areago oraindik, inon dagoen eskuerarik indartsuena ere
|
berea
dute legeek, kontratu hori grina zital baten harat honat lotsagarrien objektua izan ez dadin.
|
|
|
Kontratuak eta oinordetzak dira nork
|
berea
ez duena eskuratzeko eta jada norberarena den hori eskualdatzeko modu nagusiak.
|
|
|
Biografia" ofiziala" izan arren, datuz beterik dagoenez, baliotsua da Tractatus aren ideia batzuen jatorria ikusteko, baita Wittgensteinen familia ezagutzeko ere. Hala izanik ere, Wittgenstein gaztea besterik ez dugu eta, dirudienez, ez dago asmorik biografiarekin jarraitzeko, Monkek
|
berea
idatzi zuenetik.
|
|
|
Elkarren ondoan jarrita, topa legea egin, edan egin zuten. Kup batez edan zuen Lazarok
|
berea
. " Ederra", eta:
|
|
|
Gizona enborkia baino zurrunago zegoen. Xanek haren aurpegira gerturatu zuen
|
berea
. Aitatxik salto egin zuen.
|
|
|
" nik hi... lehendik ezagutzen haut, ezta?", galdetu zion; Xanek lepoa apur bat luzatu, sorbaldak apur bat kixkurtu zituen;" hi ez al hintzen hemen aritu... denbora batean?", galdetu zion; Xanek ezezkoa egin zuen; Bonifazio purutxo bat piztuz entretenitu zen; haren eskuan eraztun batek diz diz egin zuen; Xani Raissa gogoratu zitzaion; ez ote zuen hura zela ta Bonifaziok hara eraman; inondik inora jakin ote zuen, bere etxean izan zela?; ez zen probablea; eta, Bonifazio hori jakin gabe zegoela, Xan lasaiago zegoen: nahiz hura enpresako buruzagietarik izan, eta nahiz bera orain, era batera, haren menekoa zen, haren emaztea... nolabait, une batez,
|
berea
izan zuen;" eta", esan zuen Bonifaziok," hire lehenbiziko egunaz zer balantze egiten duk?". Xanek, ustez eta aukera bat zuela:
|
|
|
Agian formalitate bat zen, enpresan sartzen ziren orok bete beharrekoa. Agian enpresa hartan, Etxezurian bezala, edozein galdekizunek, bai
|
berea
bezalako xinple, ez ofizialenak ere, bide jakin, bide luze bati jarraitu behar zion. Zena zela ere Xanek haiek esan, neskak akats bat, gero beste bat egin zuenez, Xanek zuzenarazi zion.
|
|
|
Beroki, agian, urdin ilun bat, larruzko bota luzeak jantzita zegoen. Gero begiak Eliren bizkarrean atxiki zituen; haren gorputzaren parte harekin konformatu behar zuen; bizkar hura, pentsatu zuen, oraindik pixka bat
|
berea
zukeen; neskaren bularrak, berriz, konkorrarenak izan. Alabaina Xanek, Eli ikusten segitu nahi izanez gero, handik goiti, nolabait, konkorrarekin konpartitu zuen, neskaren oniritziz.
|
|
2001
|
|
|
Gizarteak bere papera jokatu behar du, politikoek
|
berea
, eta komunikabideok, behintzat, saiatu behar dugu albiste guztiak zintzo ematen. " Objektibotasuna" filosofia hutsa da, baina zintzotasunarekin jokatu behar da beti.
|
|
|
Nahiz eta bazkaldu zuten ostatuko jabeak behin eta berriz esan baso hartara ez hurbiltzeko, ez zela leku segurua, bikoteak ez zion kaso zipitzik egin eta harantz joan zen, baso ilun eta zabal hura zeharkatzeko asmotan. Bat batean, ordea, tartalo bat agertu zitzaien aurrez aurre, basoa
|
berea
zela eta beraiek ere bere menpean zeudela esanaz. Beldurtu ziren, jakina, baina halere asmatu zuten hartatik nola ihes egin.
|
|
|
Adierazpen etsikor hori egin eta gero, egoera ilun haren zergatia azaltzen zuen: " Bordeleko biltzarrean lapurditarrek lehen
|
berea
zuten 3 millatako uraldea 6 millataraiño aunditzea lortu zuten. Beraz, bizkaitar ez gipuzkoarrek ezin uralde horren barnean arrantzarik egin.
|