|
2000
|
|
|
|
Zergatik
konpartitu behar ditugu
|
|
|
–
|
Zergatik
ez diek esan atzo Goizederrekin ibili ginela? –galdetu nion guardia zibilek alde egin eta gero Lauaxetari– Akaso lagungarri izango zitzaiean neska harrapatzeko.
|
|
|
–
|
Zergatik
ez ba. Hala da ohitura gure artean.
|
|
|
Non dago Marga?
|
Zergatik
erakutsi zizkidan titiak heriotzan, bizitzan ez bezala. Zer heriotza mota da harena?
|
|
|
Aitatxik protesta egin zuen. "
|
Zergatik
narabilkizue horrela?", esan zuen; eta bazen pena, eta bazen mina hitz haiexetan; gero berriz: " nor zarete zuek?", galdetu zien.
|
|
|
Bazuen zerbait, Xani barren barrenera heldu, erremedio gabe zeramana; zena zela, handia zen bien arteko une hartakoxe distantzia; hankak bilduta, isilik erretzen zuen Elik.
|
Zergatik
, ahapeka bada ere, ez zion ezertxo ere esaten. Ez zekien Xanek zer pentsatu hartaz.
|
|
2001
|
|
|
ez nintzen ezer, euskalduna are gutxiago, nortasun ezpalak ezabatzen ziren bat batean eta huts handi horretan aldi berean dena nintzen, iragana eta geroa, azala eta mamia, haragia eta hezurrak, gasna eta azken egoitzako har malatsak.
|
Zergatik
behar nuen derrigorrez, besteetarik bortxaz eta indarrez bereizten ninduen identitate finko partikularista bat, hizkuntza ezpainetan neukan ber. Aditzak ez zuen mugarik:
|
|
|
Primitiboa nintzen.
|
Zergatik
uka. Telefono mugikorraren erabiltzeak edo ibai bazterrean lasterka ibiltzeak, zibilizazio geruza bat eskain ziezadakeen, baina azala aitzurtzen baldin bazen, salbai izaera agertzen zitzaidan, harria bezain gogor, sugea bezain sotil, ekaitza bezain gaizto.
|
|
|
Miserikordiaz biluzi gau hartan sineste hau are indartsuago bermatu zitzaidan.
|
Zergatik
ez nintzen mesfidatu. Hastapenetik zerbait klaskatuko zitzaidala sumatzen nuen alta... eta gizon xehe haren irriaren samurraz ohartu orduko beranduegi zen neuretzat; tanpez xedera zerratu zen, gorputz osoa, batez ere sabelpea ikara zilarraz urratuz.
|
|
|
Guztiz, erabat, zeharo beharrezkoa zen.
|
Zergatik
, ez dakit. Imajina dezaket, baina nire analisiak oso hego laburrekoak dira, egia esan, eta hortaz, ez dakit zuzenak diren.
|
|
|
Gorrotatu nituen bere begi estrabikoen inguruko zimurrak, irri izendatzeko laburregi zen kokoriko moduko bat egin zuelarik.
|
Zergatik
egon behar nuen honelako sasikumeen menpe, beti?
|
|
|
E?
|
Zergatik
ez. Ea, ekin gogor.
|
|
|
jakin nahi izan zuen Tribunok, interesaturik.
|
Zergatik
atzeman huen, bada?
|
|
|
Zergatik zeuden hemen elkarrekin?
|
Zergatik
hitz egiten zuten adiskideek hitz egiten duten moduan?
|
|
|
–
|
Zergatik
saldu zenituen espediziokideak? –jaurti nion parrastan.
|
|
|
Ordurako, kasuan jarraitzeko jendeak zituen arrazoi altruistekin nazkatzen hasia nintzen.
|
Zergatik
ez zituen inork aipatzen formulak eman zitzakeen botere eta dirutza ikaragarria. Denak hain jator eta borondatetsu izateari errezelo txarra egina nion erabat.
|
|
|
–
|
Zergatik
ez hion Juliari egia esan?
|
|
|
–
|
Zergatik
formula banatu?
|
|
|
–
|
Zergatik
ez?
|
|
|
–
|
Zergatik
egin duk Pablo?
|
|
|
–
|
Zergatik
egin zuen hori?
|
|
|
|
Zergatik
orduan?
|
|
2002
|
|
|
–
|
Zergatik
zortea? –Luigik esandakoa diplomaziaren hutsala ote zen frogatu gura izan zuen.
|
|
|
– Ez egidazu txarto ulertu, Mentxu.
|
Zergatik
uste duzu beti gurago izan dudala Bilbo Portugalete baino? –emakumearen irri zabala ikusi zuenean berak ere begirada alaiagotu zuen– Ez dut uste ezer barregarririk esan dudanik, ezta?
|
|
|
Baina, hortik harago, Guernica ez zen militarren jomuga, handik 15 kilometrora baitzeuden eta berehala sartzekoak ziren.
|
Zergatik
deuseztatu behar zuten beren esku erortzear zegoena?
|
|
2003
|
|
|
Hauxe bera, Château Lagarde, laurogeita hemezortzikoa.
|
Zergatik
ez, bada. Hilda hago Damian, hilda.
|
|
|
|
Zergatik
ez da iritsi Véronique. Harritzekoa da Ziburutik hona hainbeste denbora.
|
|
|
Zergatik da hori horrela.
|
Zergatik
ez du epe laburrak gehiago balio, epe luzeak baino.
|
|
|
|
Zergatik
behar duzu jakin hori, galdetu du orduan Damianek. Ezin dizut oraingoz erantzun.
|
|
|
|
Zergatik
ote du gizonezkoak horrelako gauza bat beti berarekin. Emakumea ehizatu beharra.
|
|
|
Alferrik, zeren eta aldi berean ari baitzaio hazten Luperenganako beste asmo bat.
|
Zergatik
ez, pentsatu du, zergatik ez erotu behingoz eta eten edo askatu bakar bizitza honetara makurtzen nauen oldarretik.
|
|
|
Portu hau ere ez dut ezagutzen.
|
Zergatik
nagusitzen da kolore zuria ontzien artean. Denek berdintsuak dirudite hemen.
|
|
|
|
Zergatik
hartzen gaituzu, orduan, zeure etxean, galdegin du Gorkak, zergatik hartzen duzu hainbesteko arriskua. Neuk ere ez dakit, erantzun du Damianek, neuk ere ez dakit xuxen.
|
|
|
|
Zergatik
, galdetu dio mutilak, eta bere agintea indartzeko profitatu du aukera Damianek: neuk hala agintzen dudalako.
|
|
|
Zer ageri zen bertan.
|
Zergatik
nahi zuten argazkia. Gizon horiek.
|
|
|
Batzuetan baboa dirudizu, Arruti.
|
Zergatik
ez didazu lehenago esan.
|
|
|
Eta Damiani berriz ere bilakatu zaizkio hesteak harri.
|
Zergatik
ote da, erantzun ezaguna duten galderek eragitea beti hori. Zergatik ote da berari gauza guztiak gertatu behar izatea.
|
|
|
Zergatik ote da, erantzun ezaguna duten galderek eragitea beti hori.
|
Zergatik
ote da berari gauza guztiak gertatu behar izatea. Bera ez da Latreille abadea.
|
|
|
Bera hilda dago.
|
Zergatik
ez dituzte denek hildakoak lagatzen bakean. Zuk ere bai, Lupe, zuk ere utz nazazu bakean.
|
|
|
Nork egin dizu hori.
|
Zergatik
, Jaione. Zerk eraman zaitu gorputegiko helmugaraino.
|
|
|
|
Zergatik
ez didazu orain arte ezer esan. Zergatik ez duzu nirekin hori guztia partekatu nahi izan, galdetu dio Lupek, hunkituta.
|
|
|
Zergatik ez didazu orain arte ezer esan.
|
Zergatik
ez duzu nirekin hori guztia partekatu nahi izan, galdetu dio Lupek, hunkituta.
|
|
|
Baina hori ere bazitekeen.
|
Zergatik
ez, bada. Zergatik ez zuen negar egingo.
|
|
|
Zergatik ez, bada.
|
Zergatik
ez zuen negar egingo. Umeek bezala.
|
|
|
Ez naiz arraunlari inoiz ibili.
|
Zergatik
, ba? –pazientzia galtzen ari zela uste dut.
|
|
|
–Lehenago bai eta harrezkero ez?
|
Zergatik
hori? –bisitariak interesatuaren itxura egin nahi izan zuen.
|
|
|
–Ez –erantzun zidan–
|
Zergatik
susmo hori?
|
|
|
|
Zergatik
lehen elkarren barrura
|
|
|
|
Zergatik
egiten gaitu besteen edertasunak
|
|
2004
|
|
|
Zer egiten zuen Harakinek Mirenekin?
|
Zergatik
Miren. Esti eta Harakinekin Bazterren ostatuan elkartzen zen aldi bakanetan arreta zehatzez erreparatzen zion Estirekiko harremanari, lanari buruzko galderak egiten zizkion, konfirmaziotarako hartu zuen Harakinek lan kontuak omen zirela eta hainbat gau etxetik kanpo egin zituela esan zionean.
|
|
|
" Ez haiz ohartzen pott egin dugula?" oihu egin zuen Harakinek musikaren gainetik. "
|
Zergatik
harrapatu gaitiztek ezer egin aurretik?".
|
|
|
Gorroto itsu bat egin zitzaion Harakinen kontra.
|
Zergatik
jarraitu zioten egundoko liderra balitz bezala. Zergatik ez zizkioten lortu gabeko helburuen ardurak eskatu?
|
|
|
Zergatik jarraitu zioten egundoko liderra balitz bezala?
|
Zergatik
ez zizkioten lortu gabeko helburuen ardurak eskatu. El Sitio kafetegiko eszena berritu zitzaion:
|
|
|
" Hi jota hago.
|
Zergatik
jarri diok hori!".
|
|
|
"
|
Zergatik
ez?! Ez nabilek txantxetan".
|
|
|
|
Zergatik
jaio behar izan zuen Euskal Herrian. Aliziaren ahots eztia aditu zuen belarrian xuxurloan:
|
|
|
Esti eta Manexen azantzak entzun zituen egun hotz batetik ihesi etxeko atetik sartzean.
|
Zergatik
tokatu zaigu guri. Barkatu batek baitaragabetu zuen Harakin bulegora.
|
|
|
"
|
Zergatik
egon zen atxiloturik", pentsatu zuen;" zergatik izan zen. Une honetan orduan sentitutako izu, beldur eta minak, akaso".
|
|
|
Baina nola ez zen kapaz aitortzeko?
|
Zergatik
egin zuen ihes. Koldar bat?
|
|
|
"
|
Zergatik
ez gara zure herrira oporretara joaten".
|
|
|
"
|
Zergatik
ez?" bota zion Bazterrek.
|
|
|
" Ergela!
|
Zergatik
ez zuen ekarriko Sarriren sustraien poema hura. Jakin izan balu berak ekarriko zuen".
|
|
|
"
|
Zergatik
ez diozu esan Jonek lana galdu duela?" galdetu zuen Larraitzek.
|
|
2005
|
|
|
Janinak, norbaitek jakitekotan, Wernerren bezain Rachelen ahotik ezagutzen zuen Alemanian irekiriko esterminazio zelaien existentzia!
|
Zergatik
ez zuen haien salbatzeko eri ttittilik ere mugitu?
|
|
|
Gogoeta terrentak zeramatzan:
|
Zergatik
herriko lagunek baztertu zuten, Andderen askatzeko sustengu taldera hurbildu ez zelako. Ez zena hautatzeaz libre?
|
|
|
–
|
Zergatik
aipatzen didak desfilea. Eni berdin zaidak Parisen ala zakurraren ipurzuloan izan hizan!
|
|
|
–
|
Zergatik
horrela beztitzen haiz. Ez haiz emazte bat arauz!
|
|
|
– Nehoiz sortu behar ez zuen haurra naiz!
|
Zergatik
ez ninduzuen munduratu eta bi egunetara urkatu. Gurasoek lehen umeak, istripuz galtzen dituzten arren, hobesten dituzte beti.
|
|
|
aberrazio bat izan naiz.
|
Zergatik
salbatu nauzue. Alta bazenekiten ez ninduzuela maitatuko eta nehork ez ninduela maitatuko.
|
|
|
Ongi zena?
|
Zergatik
karrikan bazebilen bera aterpe, lan eta sos ments. Ez ote zuen bizimolde normalago baten eramateko deretxorik?
|
|
|
Baina ororen gainetik gizon zardaiaren bizitzeko gustua zein errabia amiratzen zituen, auzoen erran merran larrutzaileei axolagabe zegokiela, emaztea eta amantea biak batera maitatzen zituela edo 1947an idiak saldu eta traturra erosi zuela; berritasunaren bila zebilen beti.
|
Zergatik
ez jakin, Joanesek halako batean bere buruaz beste egin zuen. Xarles, ideiaz ideia jauzika bazebilen salbatzearren eta hor, hotsemaiten iragan orduak zeuzkan burkide, San Florentingo elizaren aitzineko plazan, kolpatua eta gurutze astunaren azpian lehertua zela.
|
|
|
–
|
Zergatik
ez nau?
|
|
|
|
Zergatik
negar egiten zuen galdetu nionean ataria seinalatu zidan, ezer esateko ezgauza.
|
|
|
|
Zergatik
jartzen ote da beti hor soinujolea. Akustika penagarria dik lekuak, bota du bigarren aldiz, intrigatuta.
|
|
|
Italiara?
|
Zergatik
Italiara?
|
|
|
Ai, zer miserablea naizen lausenguak egiten hasten naizenean!
|
Zergatik
esaten ote dugu irakurri ez ditugun liburuak irakurri ditugula. Auskalo.
|
|
|
|
Zergatik
gogoratzen nintzen orain elkarrizketa harekin. Zergatik ez nuen elkarrizketa hura sekula ahaztu?
|
|
|
Zergatik gogoratzen nintzen orain elkarrizketa harekin?
|
Zergatik
ez nuen elkarrizketa hura sekula ahaztu. Beharbada gai izan behar genuelako danbatekoaren ekintza eta alde egitearen ekintza bereizteko.
|
|
|
|
Zergatik
ez dituzue errezelak ixten?
|
|
|
Cioranen hilobia baino lehenago, ezustean, mapari erreparatu gabe topatu ditut horiek denak.
|
Zergatik
ote. Cioranen liburuak irakurri aurretik beste horiek guztienak irakurtzea komeni dela esan nahi didate, beharbada?
|
|
|
Zu errebolberra garbitzen ari zinen, beraz.
|
Zergatik
ez zenuen arma distira ematen hasi baino lehen deskargatu?
|
|
|
Idazleak, pintoreak, musikariak, eskultoreak, argazkilariak...
|
Zergatik
etorri gaituk denok Baztan aldera. Pentsatu al duk hori sekula?
|
|
|
–
|
Zergatik
egiten dik hori. Mezenas berritua zirudik.
|
|
|
Gernika inguruan, beharbada.
|
Zergatik
ez?
|
|
|
–
|
Zergatik
ez didazu lehenago deitu?
|
|
|
Egia esan, ez dakit zertarako idazten dudan.
|
Zergatik
abiatu nintzen ez nekien bezala, ez dakit zergatik jarraitzen dudan.
|
|
|
–
|
Zergatik
hiri ez? –galdegin zizun Leon Karrikak– Zergatik ez ditek hiri erleek heltzen eta niri bai?
|
|
|
– Zergatik hiri ez? –galdegin zizun Leon Karrikak–
|
Zergatik
ez ditek hiri erleek heltzen eta niri bai?
|
|
|
Artelan haren jabe izateko gogo gotorra.
|
Zergatik
esaten ez bazenekien ere.
|
|
|
–
|
Zergatik
ez duk behatzen non ematen duan pausoa?
|
|
|
– Nolako gaua!
|
Zergatik
ez dituk komandantziakoak berak ateratzen bokaleraino?
|
|
|
–
|
Zergatik
uste duzu zauzkatela almazenean. Merkantzia hutsa zarete.
|
|
|
"
|
Zergatik
ez zatoz?".
|
|
|
|
Zergatik
idazten didazu, Maruxa. Gorde ezazu dantzako arroparen artean nik entzun nahi nukeena eta ez nukeena!
|
|
|
Eta ume batek moduan abadea" Zergatik?
|
Zergatik
esaten duzu hori?" esatera behartu zuen hura bota zuen orduan Andonik, Chamberlainen kapela ahaztuta:
|
|
2006
|
|
|
Eta neuk, zergatik aipatu dut baserria, zergatik jertsea, zergatik amona?
|
Zergatik
gaur eta hemen, exekutiboz betetako aireportuko itxarongela honetan?
|
|
|
Literatur kongresu batean bi egun. Nola azaldu sentitzen dudan lotsa, nola adierazi kontzientzia ez dudala lasai, txoropito tontolapiko baten antza hartzen diodala neure buruari?
|
Zergatik
ez da inoiz horrelakorik aipatzen literatur kongresuetan?
|
|
|
Atera zukua eta segi aurrera!
|
Zergatik
ez ba. Nor demontrek eta zer arraioren izenean jarri behar dizkit ba mugak?
|
|
|
|
Zergatik
ez ditu idazleak bere liburuak berrirakurtzen. Azaletik baino ez duelako maite idatzi duena.
|
|
|
|
Zergatik
eta nire poesia
|