|
2000
|
|
|
Baina, hala ere, horretan asko pentsatzen duzu: "
|
zer
egingo ote didate kabroi hauek?". Kontatu nahi izan dudana da leku guztietan despediden inguruan hitz egiten dena eta inoiz gertatzen ez dena.
|
|
|
" Umetzat artzen zuala ikusi zuanean" txan ta ta txan!
|
Zer
egin ote zuen?" EZ esan zion De Gaulleri". Umekeria galanta!
|
|
|
BAINA osabak ere kezkatu egiten ninduen mementu hartan, are gehiago gau hartan Maddalenekin ikusi nuenetik. Zer ote zegoen bien artean, eta
|
zer
egin ote zuten, biak jauregiko atean utzi nituenean. Osabaren dorretxerat joan ote ziren, edo leku ezkuturen baterat...?
|
|
2001
|
|
|
Dena dela, zati honekin bukatzeko erran nezake, eremu horretan hizkuntzarenegoera eta euskarazko sorkuntzaren prekaritatea ikusiz. Iparraldean Hegoaldeanbaino gehiago sentitzen dena?, estatu finko eta boteretsuetako idazleen estatuturikez dugula erdiesten, ez gizonezkoek (pentsa Atxaga, profesional? bakarrakamore emaiten baldin badu, guk
|
zer
egin ote genukeen) eta ez emakumezkoek ere. Idaztea ekintza, militantea?
|
|
|
Aldameneko zokormazoari berriz bost axola zaion bere semeak egiten duena, horrek bai egiten din lo, ondo egin ere lo, aurretik semea ageri ez delako kezka dela eta ezin lo eginik banabil, aldamenetik zurrunda hots nazkagarri hori besterik ez dinat entzuten!
|
Zer
egiten ote dinate ordu horiek arte!?
|
|
|
Zuzendaria aldendu ahala, gaizki
|
zer
egin ote duen pentsatzen jarri da Dolores. Bere aburuz lana ondo betetzen du, nahiz eta garbi dagoen besterik lortu ezagatik dagoela behar horretan.
|
|
|
Kezka bakarra orain:
|
zer
egingo ote du etxeko txikiak?
|
|
|
Beraz, Eusko Jaurlaritzaren Kultura sailburu berriari buruz ezer gutxi esan daiteke momentuz, nahiz eta iragan zapal eta oparoko emakumea izan. Eta kulturarekin batera, berea duen bigarren betebeharrean ere, hizkuntz politikari dagokionean ere,
|
zer
egingo ote duen jakitea ez da erraza, baina niri behintzat, nondik datorren ikusita, itxaropen apur bat piztu zait. Hala ere —zilegi bekit transgresio koxkor hau— ezin dut burutik kendu, Euskaltzaindiaren eraginez, edo akademiaren erabakiak gizarteratzeaz arduratzen direnen eraginez, nire burua askotan eta askotan analfabeto gisa ikusten dudala euskaraz, ez dakidala ziur zuzen idazten dudan, ez ditudala ulertzen hainbat eta hainbat erabaki, eta iruditzen zaidala, gainera, ez naizela honetan bakarra.
|
|
2002
|
|
|
Konturatu gabe, lagun taldetik kanpo geratzen da, ordea, eta galdu egiten da.
|
Zer
egin ote dezake besteek aurki dezaten?
|
|
|
|
Zergatik
egin ote da istorio hau hain erakargarria leku guztietan. Hona hemen Iñaki Mendigurenen azalpena:
|
|
|
Eta ze eguzki goxoa, eta aldi berean gaiztoa, daukagun. Eta matxinsalto bat aurkitu dudala nire inprimagailuaren gainean, nik sekula ikusitako handiena, eta
|
zer
egiten ote zuen han, ihes ote zetorren norbaitek" zatoz, polit hori!" esanez jan nahi zuelako. Eta poema bat ere gogoratu nahi nuen:
|
|
|
Espainian, hiru milioi eta erdi haurren gurasoek urteroko erronka dute berriro ere uda honen aurrean:
|
Zer
egingo ote dugu umeekin?
|
|
|
Horrela egin nuen kilometroa, zalaparta eta asots haren tartean, nahiz antolatzaileak saiatzen ziren musikarekin orro eta arrantzak isilarazten, hori ere esan behar baita. Nire buruari behatzen nion, familiari begiratzen nion zeharka, andreari, umeei, eta
|
zer
egin ote nuen nik euskararen kontra, hori zen pentsatzen nuena. Familiakoek ere begiratzen zidaten.
|
|
2003
|
|
|
Zergatik ote zegoen horren pozik arreba? Eta
|
zer
egin ote zuen txarto berak. Zergatik ibili ote ziren ihesi Ainhizeren begiak, agur esateko orduan?
|
|
|
Azkenik, beste herrialdeetako euskaltzaleek
|
zer
egin ote dezaketen.
|
|
2004
|
|
|
Horren erakusgarri, PPk militarismoa hauspotzen duela esaten jardun dute Jaurlaritza osatzen duten alderdiek tragediaren ostean, Jaurlaritzak berak eusko labeldun arma fabrikak diru publikoz lagunduko ez balitu moduan. Iraken egindako triskantza bat batean ahaztuta, berriz, alkandora urratzen dihardu PPk,
|
zer
egin ote dugu hau merezi izateko deiadarka. Martxa honetan, ez nintzateke batere harrituko ETA ere bere hurrengo agerraldian Ikurrina, Arrano Beltza, Nafarroako armarridun bandera eta Senyeraz gain, Madrilgo erkidegoko banderarekin agertuko balitz, hangoei egun bateko elkartasuna adierazte aldera.
|
|
|
Euskal herritar gehien gehienentzat eramanezina bihurtuko zaigu beraz euskararen auzia. Hori horrela izatekotan,
|
zer
egingo ote du euskal herritarren multzorik handienak elebitasunaren aurrean. Elebitasunak euskararen izaera eta erabilera neutrala eskatzen duela dirudi zure gogoetari bagagozkio.
|
|
|
Hori, egilea aginte publikoaren arduradun denean; hori euskal aginte autonomikoa daukagun lurralde eremuan.
|
Zer
egin ote dezake, orduan, herri ekimen adoretsu baina ahul batek leherrenak egingo balitu ere, normalizazio egitasmoari darion gizarte dimentsioa kudeatzeko. Harira datorkigunez, gogora dezagun Fishmanek gure artera etorri zeneko batean adierazitakoa:
|
|
|
|
Zer
egin ote du filmean azaltzeko?
|
|
|
Eta La Vachek?
|
Zer
egiten ote du La Vachek orain?... Galdera asko, galdera gehiegi, eta halere ez galdera denak.
|
|
2005
|
|
|
|
Zer
egingo ote du hirugarren igelak. Ez dakit.
|
|
|
Zer?
|
Zer
egin ote nezake neure hartan. Noiz arte eutsi ahal izango?
|
|
|
–Ai ama –amak berak–, segi behingoz.
|
Zer
egin ote duzu oraingo honetan...?
|
|
|
Asmo horixe nuen oraingoz, baina ez nekien hurrengo egunean zer egin, eskolara joan ala ez, eta, batik bat, Adelak arratsaldeetan ematen zigun eskolara joan ala ez. Ez nengoen hurrengo egunean
|
zer
egingo ote nuen pentsatzeko, neure baitan bildua, amorrua eta etsipena dastatuz, putzu lohi batera erori eta bertan jiraka dabilena bezala, handik irteteko asmorik gabe.
|
|
2006
|
|
|
Oilo azala ipinten eustan.
|
Zer
egingo ete neban, egoera horretan egon izan banintz?
|
|
|
Iruditu zitzaidan denek ber gauza erraiten zutela eta harenganako nuen jakin mina oraino handitu zen. Baina
|
zer
egiten ote zuen hain paregabea izaiteko?
|
|
|
Hartaz inoiz hitz egiten ez badugu ere, sarri askotan topatzen dut neure burua Hankapaloz pentsatzen. Non ote dabilen,
|
zer
egiten ote duen, nola ote doakion... Dabilen tokian dabilela, oso litekeena da taberna bateko barra atzean egotea, abila baitzen langintza horretan, eta oso litekeena da, halaber, taberna ixteko orduan bakarrik ez etxeratzea, egundokoa baitzen ofizio horretan ere.
|
|
|
Eskatzen baitzidaten, gogotik berritzen nituen Etxeberriren tenpluaren pareko gertakariak. Neure burua etsaiez inguraturik ikustean ikarak jo ote ninduen galdetzen zidaten goarnizioko gizonek, berek halako pausuan suertatuz gero
|
zer
eginen ote zuten beren buruari galdeginez bezala. Emakumeen eriak niregana noratzen ziren gazteluko patioan, eta ferekaren baten oparia egiten zidaten, buruan, haien ondotik pasatzean.
|
|
|
Itsasargia seinalatu nion, eta irribarre egin zidan atzera. Hainbeste irri
|
zeri
egiten ote zion, pixka bat aztoratuta nengoen.
|
|
|
Ematen du Asierri gustatzen zaiola etxea.
|
Zer
egingo ote dute. Hartuko ote dute?
|
|
2007
|
|
|
Dena dela, aspalditik hipoteka sinatua duten eta arestian interes tasen igoeren ondoriozko itolarria pairatzen duten horiek
|
zer
egin ote dezakete?
|
|
|
Ordu erdi batean
|
zer
egin ote daitekeen ez dakienari esan behar diot gauza asko egin daitezkeela, egin daitezkeela sekula pentsatu gabeak, egin daitezkeela pentsatutakoekin batera, jakina. Hasteko, autobusetik jaitsi bezain pronto, kafetegi batera sartu ninduen, arrapaladan ia.
|
|
|
... Pauso bakoitza bizirik irauteko lehia ikaragarria da.
|
Zergatik
egiten ote dute 700 kmko bidaia iparralderantz. Nola jasaten dute hain iraupen proba gogorra?
|
|
|
Berehala lokartu dira, afari gisa zuten ogia jan gabe.
|
Zer
egiten ote dute egun osoan, zazpietan hain akituak izaiteko. URTE BERRI ON, SEME!
|
|
|
Egutegiek
|
zertan
egiten ote dute mesede?
|
|
2008
|
|
|
Badira ere etikoki ukiezinak luketen kontuak.
|
Zerk
egin ote du huts hitz horiek idatzi dituztenen heziketan. Zertan sinesten ote dute?
|
|
|
|
Zergatik
egiten ote dio kritika hori euskal inteligentsia ri Linazisorok. Atxaga eta enparauek liberalismo kulturalistak proposatzen duen bidea aukeratu dutelako agian?
|
|
|
Gero, galdu egin zen jendartean. Abioira noiz sartu zain nengoela, denbora pasa, neure buruari galdetu nion
|
zer
egitera ote zihoan neska hura New Yorkera. New Yorkeko Unibertsitatean estudiatuko zuen beharbada.
|
|
|
Baina, batez ere irakaskuntzan, eta bereziki unibertsitatean ikusten dudan egoerak kezkatzen nau. Nik baino hobeto jakingo dute zenbait kontzeptu euskaraz nola eman; baina testu osoa irakurtzean,
|
zer
egin ote dugun gaizki galdetzen diot neure buruari, ereduko umeek, hemezortzi edo hemeretzi urterekin horrela idazten badute.
|
|
|
petrolioa, etxebizitza, zenbait jaki, maileguetarako interes tipoak... eta, aldiz, konfiantza sortzen duten motiboak falta dira. Horregatik, hainbat herritar ahulenak, batez ere estatuari begira daude, haiek babesteko
|
zer
egingo ote duen zain.
|
|
|
Hori ere gerta liteke, ez baitu eraman erraza izan behar jakiteak behinola zure ama biologikoak kale bazter batean utzi zintuela, sumatzeak ezberdintasuna begietan idatzita daukazula, ohartzeak aurpegira begiratzen dizutenek zure iraganaz zuk bezainbat dakitela, dena eta, era berean, ezertxo ere ez?. Eta horren aurrean
|
zer
egingo ote genukeen hausnartzean, zera erabaki genuen, bada ez bada ere, hobe zela Enara bezalako haurrak ahalik eta gertuen edukitzea, komunitate handiago baten kide izatea.
|
|
|
Entzuna eta irakurria genuen aitona amona batzuek ez dutela berria ondo har  tzen eta horretarako ere prest geunden.
|
Zer
egingo ote genukeen gure alaba onartzeko prest egon izan ez balira. Nola jokatuko genukeen gure gurasoek" Hori ez da nire biloba izango" edota hori bezalako astakeriaren bat aurpegiratu izan baligute?
|
|
2009
|
|
|
Memoriaren itzalaldi edo blackout hori, zulo hori, norberak galdu eta beste norbaitek eskuratu duen memoria puska hori, hain ezdeus eta hauskor sentiarazten gaituena, hain besteen menera.
|
Zer
egin ote nuen ordu txikietan. Zer ez ote nuen egin?
|
|
|
Eta otsoak
|
zer
egin ete eban, ba?
|
|
|
Realak fitxa mugitu du.
|
Zer
egingo ote du Riesgok, galdera horren erantzuna, aurki.
|
|
|
–Dinamita!, plap, dinamita!, plap??, ehungailua utzi, burmuinak eztanda egiteko puntuan behar zituen, antza? eta liburua hartu zuen, halako batean; ezin izan zuen utzi!; hitz batek hurrengora baitzeraman eta orri batek hurrengora, eszenen sekuentzia hordigarrian; horditurik bezala baitzegoen, zinez, zainetan zuèn alkohola beste alkohol bat zen arren, irrika itsuen sotoetan zetzana, agian, eta arimaren joan etorriei lotutako sukarrik gabeko sukar bat eragiten ziona, jakin minak, orain
|
zer
egingo ote du honek, eta gero zer egingo ote du horrek, pertsonaiak arauak haustera eramaten zituztèn pasio saihestezinen mende, areagotua; bazkalordua iritsi zen, eta Ada gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatu zen, sekula ez hobeto esanda; esan nahi baita bere borondatearen ahalegin batez bete zituela:
|
|
|
–Dinamita!, plap, dinamita!, plap??, ehungailua utzi, burmuinak eztanda egiteko puntuan behar zituen, antza? ...rtu zuen, halako batean; ezin izan zuen utzi!; hitz batek hurrengora baitzeraman eta orri batek hurrengora, eszenen sekuentzia hordigarrian; horditurik bezala baitzegoen, zinez, zainetan zuèn alkohola beste alkohol bat zen arren, irrika itsuen sotoetan zetzana, agian, eta arimaren joan etorriei lotutako sukarrik gabeko sukar bat eragiten ziona, jakin minak, orain zer egingo ote du honek, eta gero
|
zer
egingo ote du horrek, pertsonaiak arauak haustera eramaten zituztèn pasio saihestezinen mende, areagotua; bazkalordua iritsi zen, eta Ada gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatu zen, sekula ez hobeto esanda; esan nahi baita bere borondatearen ahalegin batez bete zituela:
|
|
|
Ordea, kontua da zelan jakin ziurtasunez zein den aukera egokia,
|
zerk
egingo ote duen konponbidea eskuragarriago, kruasanak ala donutsak, gure oraingo jokabide artezak ala maltzurrak.
|
|
|
Baina,
|
zer
egingo ote du arrain bizi baten aurrean. Molly k kurrika txiki batzuekin hartu du arraintxoa, Swingly ren ehiza sena suspertzeko asmoz.
|
|
|
Nobelan, eta propio egin dut, Rosak ia inoiz ez du esaten berak gaizki
|
zer
egin ote duen. Jipoitzen dutenean bai, orduan zer egin ote duen galdegiten du, baina gainerakoan ez.
|
|
|
Nobelan, eta propio egin dut, Rosak ia inoiz ez du esaten berak gaizki zer egin ote duen. Jipoitzen dutenean bai, orduan
|
zer
egin ote duen galdegiten du, baina gainerakoan ez. Ez du bere kondizioaz galdetzen, erabat itota dago, dena datorkio.
|
|
|
Sindikatuak dio Gipuzkoako Ogasuneko Irungo bulegoan eginiko iruzurrak agerian utzi duela Gonzalez Txabarrik ez duela diru publikoa behar bezala kontrolatzen. Hori dela-eta kezkatuta azaldu da ahaldun nagusi ohiak
|
zer
egingo ote duen Pasaiako Portuan egingo diren inbertsio ikaragarriak kudeatzeko orduan. Pasaiako Portuan diru publiko itzela mugituko da, eta gizon hori, ikusi denez, ez da gai diru publikoaren erabilera behar bezala kontrolatzeko.
|
|
|
Baina familia euskaldun askotan ezkutatzen saiatu ziren; lotsa zuten. Ezeren faltarik ez zuten seme alabak halako mundu ilunean sartzeko gaizki
|
zer
egin ote zuten galdetzen baitzioten euren buruari, eta ez zuten erantzunik aurkitzen.
|
|
|
" Dinamita!"; errutinazko jardunean sartu zen, bada, anezka alde batera eta anezka bestera, baina anezkak eragindako hots erritmikoei buruan zuèn leloa gainjarri zitzaielako edo: ...n, antza– eta liburua hartu zuen, halako batean; ezin izan zuen utzi!; hitz batek hurrengora baitzeraman eta orri batek hurrengora, eszenen sekuentzia hordigarrian; horditurik bezala baitzegoen, zinez, zainetan zuèn alkohola beste alkohol bat zen arren, irrika itsuen sotoetan zetzana, agian, eta arimaren joan etorriei lotutako sukarrik gabeko sukar bat eragiten ziona, jakin minak –orain
|
zer
egingo ote du honek, eta gero zer egingo ote du horrek, pertsonaiak arauak haustera eramaten zituztèn pasio saihestezinen mende– areagotua; bazkalordua iritsi zen, eta Ada gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatu zen, sekula ez hobeto esanda; esan nahi baita bere borondatearen ahalegin batez bete zituela: ahalegin nabarmena baitzen berea, mahaikideek egiten zizkiotèn galderei erantzuterakoan igartzen zitzaiona, erantzun behar zuen bakoitzean hiruzpalau segundotan atzeratzen baitzuen erantzuna, hitzen erlojua tarte hartan gelditu balitzaio bezala, burua zatikatua zuelako, ausaz, zati bat Ana Kareninarekin, eta beste bat bazkaltiarrekin; arratsaldea ere berdintsu joan zitzaion, sukarrik gabeko sukarraren mende; ondorioak, baina, afalorduan ordaindu behar izan zituen, nabarmen ordaindu ere, Ada galduta bezala ibili baitzen, Ana Kareninarengandik afaltiarrengandik baino hurbilago, antza, erantzuteko tartea hartu ez ezik, gaizki ere erantzun baitzuen, bi aldiz gutxienez; batean, Teofilo Mariak igande arratsaldean lasterketa zirkuitura joateko gonbita luzatu zien anai arrebei, automobil lasterketak ikusteko, eta Adak, bere erantzun azkar bakarrean, erantzun zion:
|
|
|
" Dinamita!"; errutinazko jardunean sartu zen, bada, anezka alde batera eta anezka bestera, baina anezkak eragindako hots erritmikoei buruan zuèn leloa gainjarri zitzaielako edo: ...uen, halako batean; ezin izan zuen utzi!; hitz batek hurrengora baitzeraman eta orri batek hurrengora, eszenen sekuentzia hordigarrian; horditurik bezala baitzegoen, zinez, zainetan zuèn alkohola beste alkohol bat zen arren, irrika itsuen sotoetan zetzana, agian, eta arimaren joan etorriei lotutako sukarrik gabeko sukar bat eragiten ziona, jakin minak –orain zer egingo ote du honek, eta gero
|
zer
egingo ote du horrek, pertsonaiak arauak haustera eramaten zituztèn pasio saihestezinen mende– areagotua; bazkalordua iritsi zen, eta Ada gizalegearen gutxieneko arauak betetzen saiatu zen, sekula ez hobeto esanda; esan nahi baita bere borondatearen ahalegin batez bete zituela: ahalegin nabarmena baitzen berea, mahaikideek egiten zizkiotèn galderei erantzuterakoan igartzen zitzaiona, erantzun behar zuen bakoitzean hiruzpalau segundotan atzeratzen baitzuen erantzuna, hitzen erlojua tarte hartan gelditu balitzaio bezala, burua zatikatua zuelako, ausaz, zati bat Ana Kareninarekin, eta beste bat bazkaltiarrekin; arratsaldea ere berdintsu joan zitzaion, sukarrik gabeko sukarraren mende; ondorioak, baina, afalorduan ordaindu behar izan zituen, nabarmen ordaindu ere, Ada galduta bezala ibili baitzen, Ana Kareninarengandik afaltiarrengandik baino hurbilago, antza, erantzuteko tartea hartu ez ezik, gaizki ere erantzun baitzuen, bi aldiz gutxienez; batean, Teofilo Mariak igande arratsaldean lasterketa zirkuitura joateko gonbita luzatu zien anai arrebei, automobil lasterketak ikusteko, eta Adak, bere erantzun azkar bakarrean, erantzun zion:
|
|
|
Lasai egoteko erantzun diot, akordatzen naizela bezperakoaz, baina gauean
|
zer
egingo ote zuen jakin nahi nuela, besterik ez; lasaitzeko.
|
|
|
Guardia zibilak ibili zirela landauletaren inguruak miatzen, eta galdezka hasi zitzaizkiola,
|
zer
egiten ote zuen han, noren zain zegoen. Aitzakiaren bat asmatu, eta joan egin behar izan zuela.
|
|
2010
|
|
|
Maite Murrek kontatu digunez," ikusle asko negar malkotan ateratzen dira," ez nuen uste horrelakoa izango zenik" esanaz. " Neskato hauek
|
zer
egingo ote dute" pentsatzen dute, hori daukate ikusleek buruan eta ikuskizun oso polita da, ikusi eta gero harritu egiten dira". Lan bikainaJose Luis Astarbek ere bihotzera iristen den lana dela uste du:
|
|
|
Begira Jon.
|
Zer
egin ote dute Jon Anzarekin. Non lurperatu ote dute. Tx:
|
|
|
Hark arma nuklearrik eduki zezakeelako aurreusteak suposizioa baitzen, ez besterik, eta indar nuklear hori talde terroristaren baten esku utzi ahal izateak. Talde terrorista batek, bonba nuklearra eskuetan,
|
zer
egin ote zezakeen pentsatzen hasi, eta beldurtu egin zen jendea. Bestelako talde gerrillariek dela IRAk, dela ETAk, ez dute, berez, beldurrik sortzen.
|
|
|
Txapelaz gainera, bertsorik puntuatuena bereetako bat izan zen, 52 puntu jaso zituena, eta ordean 52 txakolin botila jasoko ditu. Horiekin
|
zer
egingo ote duen galdetu diogu. Gerora jakin zuela Beñat Ugartetxearen bertso batek (puntu erantzunekoak) berearenak beste puntu jaso zituela, baina Arkaitzek berak 52 puntuko bertso bi zituenez, saria hargatik jaso zuela.
|
|
|
–
|
Zergatik
egiten ote dute hegan hegazkinek??.
|
|
|
(09:30) Badakigu ez duela askorik xahutzen, baina
|
zer
egiten ote
|
|
|
Hala ere, ziegan burua bueltaka: ?
|
Zer
egin ote dute Joan Marik eta besteek. Agian deklaratzea hobe??
|
|
|
Bere presentzia gogaikarria bazaio, bakean utzi luke; bera izan liteke, gainera, negar eraso honen erruduna, zergatia ez badaki ere.
|
Zer
egin ote dut txarto?, pentsatzen du bere artean. Askatzekotan dela, baina, burura etorri zaio emakumea bere laguntza eske egon litekeela, eta itsuskeria litzatekeela, hortaz, bakarrik eta babesik gabe uztea.
|
|
|
Eta ba ote zuen familiarik Irunen?
|
Zer
egin ote zuen kartzelatik atera ondoren. Berriz Hazparnera bueltatu, edo Irunera, edo beste lekuren batera?...
|
|
|
Eta zeren sospetxa eginda hartu ote zuten preso Amitesarobe? Eta, batez ere,
|
zer
egin ote zuen Iruñeko kartzelan sartu zutenez geroztik?... Egin zuena egin, auzi hau hobeki argitu nahiko lukeen ikerleari, erne segitzea komeni zaio izen horren atzetik.
|
|
|
Baina gero,
|
zer
egin ote zuen Trabukok, 1738ko kontratu hori bukatzean. Elama inguruan segitu ote zuen?
|
|
|
Amitesarobek
|
zer
egin ote zuen?...
|
|
|
Udaletxearen beheko solairuan leiho bakarreko soto bat zegoen arkupearen eta ostatuaren artean, herriko jendeak betidanik" kartzela" deitutakoa eta," lapurrak eta hiltzaileak Obabatik ezkutatu ziren garaietatik", ostatuaren biltegitzat erabiltzen zena. Bertan preso zegoela, ilunpean leiho bakarra oholekin itsutua zegoendon Pedro ardo zahagi batzuen gainean etzan zen etsita, pentsatuz noiznahi azalduko zirela atean bera" paseoan" eraman behar zutenak, pentsatuz halaber bizitzako azken orduak zituela eta zer egin behar zuen,
|
zer
egiten ote zuten halako egoeran suertatzen ziren kondenatuek. " Zure mundualdiaz gogoeta egitea eskatzen dute arauek", esan zion bere barruko ahotsak, eta iraganean hamaika aldiz bezala Ameriketako izenak hartu zituen gogoan oroitzapenei deitzearren:
|
|
2011
|
|
|
Ostra, homosexuala»; horrek afekta dezakeenarekin, hori den kontu serioarekin, hori den gauza intimoarekin. Ni aste honetan penaturik nenbilen Madrilen oraintxe ospatuko duten Gazteen Munduko Jardunaldietarako gazte katolikoek eginiko bideoekin, homosexualei buruz bat, pena beraiengatik, ez ados nengoelako edo ez, urrun zeuden, homosexualaren hain kontziente ziruditen, nazka emateko edo adoratzeko. Ez zeuden hain urrun, ordea; badirudi ezkertiartasun heterosexuala horretaz ez dela hainbeste libratu, homosexuala izatea zerbait delako oraindik, ez zuk hala erabakita, zerbait da nahi edo ez, bereiztua eta definitua.Ito egiten du jendeak zer den ondoegi dakienean, eta zer zaren definitzera behartzen zaituztenean, horren arabera izateko;
|
zerk
egingo ote gaitu bizitzak ematen dituen aukerekin hain zekenak.
|
|
|
Egungo banku gosetiekin, burtsako espekulatzaileekin, gobernu alienatuekin…
|
zer
egingo ote zuen Teseo askatzaile hark?
|
|
|
Karmeloren heriotzea.
|
Zer
egingo ete dogu gai honeetaz bera barik. Goitik lagun izango dogula uste osoa dogu.
|
|
|
|
Zer
egin ete da, hemendik aurrera inoren bizitzako lehenengo gomutea holangoa izan ez daiten eta idazten dan historia be egiazkoa izan daiten?
|
|
|
Horregatik, biharamunean, Toribioren beldur ibili zinen eskolan, lagunak zer edo
|
zer
eginen ote zizun. Hasteko, Toribiok ez zintuen agurtu ez egunonik eman; begiratzen zizunean, gainera, nardaz bezala egiten zizun?
|
|
|
Askok barre algara bat egiten zuten, algara urduria batzuetan, eta autoan sartu ohi ziren babes bila, nahiz eta bazekiten ez zutela inongo arriskurik nirekin, mutil gazte inozo bat nintzela, poeta gizajo bat seguruenik, jendez betetako aparkaleku batean oharkabean harrapatzen zituen emakumeei lausenguak esaten zizkiena. Bakanen batek autoaren kristala jaitsi eta, adarra jotze aldera, gordinkeriaren bat esan ziezadakeen, ea horrela izutzen nintzen edo uxatzen ninduen, eta ni burumakur itzultzen nintzen etxera, nire ereduak, Bertrand Moranek, emakumeak konkistatzeko
|
zer
egingo ote zuen pentsatuz, eta haren eleberrian murgiltzen nintzen beste behin.
|
|
|
Zer?
|
Zer
egin ote nezake neure hartan. Noiz arte eutsi ahal izango?
|
|
|
Baina, egun seinalatuan, Mikelen furgonetan, Jone eta Jon jadanik barruan,, hala iruditu zitzaion Carlosi, kaxetan zeuden arrainak begira zeuzkala,
|
zer
egingo ote zuen zain. Eta gehiena begiratzen ziona olagarro bat zela.?
|
|
|
–
|
Zertaz
egiten ote dute amets gure mutilzaharrek?
|
|
|
Non ibili den.
|
Zer
egin ote duen. Eta zain geratuko da semea noiz etorri.
|
|
|
Zakarra!», behin eta berriro.
|
Zer
egingo ote zuen. Zer gertatuko ote zen orain?
|
|
|
... Ai ene, batzuetan pentsatzen dut...
|
zer
egin ote nukeen baldin eta bera... Baina tira, pentsatzeak ez du onik ekartzen, ezta, madam?
|
|
|
Zer?
|
zer
egiten ote dute neskek hemen barruan?
|
|
|
|
Zer
egingo ote genuke zu gabe, Oilasko Hezurgabe?
|
|
|
Nahaspila honen erdian,
|
zer
egingo ote du Gokuk?
|
|
|
|
Zer
egingo ote du, Vegetak?
|
|
|
Azken buruan, izena salgaiaren aurkezpena da. Baina,
|
zeren arabera
egiten ote dira interpretazioak. Eskuarki erabiltzen den irizpidea linguistiko hutsa izaten da:
|
|
|
Ez nuen ulertzen. Gorrotoa bale, baina
|
zer
egin ote nion nik, beste barik, ikasle soil batek, hori dena gelakideen aurrean aurpegiratzeko?
|
|
|
Ibilera, janzkera, keinuak. Nongoa ote den, nolakoa,
|
zertan
egiten ote duen lan... Zergatik sartu den tabernan...
|
|
|
Zer dakite hemen egiten ari garenaz, zer dakizu zuk, aita, gainera etorriko zaizunaz agertuko balitzaizkizu?
|
Zer
egin ote duzu zuk horren ondorioak merezi izateko. Ni mundura ekarri izanak nik egindako putakerien erantzule bihurtzen zaitu?
|
|
|
Malkoen eta haserrearen artean imajinatzen zintudan behin eta berriro, Neskaren eta nire arteko harremanei buruzko galderak egiten. Lagunak ote ginen, nobioak,
|
zer
egiten ote genuen etxetik hain urruti, eta Neskak minigona bat zeramala jakitea ez zitzaizula batere gustatuko.
|
|
|
Paperengatik galdezka segitzen zuten. Kazetaritza ikasten ari nintzela esan nien, baina ez zuten ulertzen
|
zer
egiten ote zuten euskarazko paper batzuek ere anabasa hartan. Asko estutu ninduten, argibide ugari eman behar izan nituen.
|
|
|
–Bazeuden burutik kendu ezin ditudan zenbait gertakari: zergatik ote zuen kapitainak Filipu hil, zertan ote zebilen kapitaina tenpluan, eta
|
zer
egiten ote zuen hark bakarrik han. Itaun horiek etengabe egiten zizkionat neure buruari eta ez dinat aurkitzen ganorazko erantzunik.
|
|
|
Nik baneukan neure arazoak konponduko ziren ustea eta, hala bazen, herri hartatik alde egingo nuen. Eta hala ez bazen, erabaki gabe neukan
|
zer
egingo ote nuen. Herriko jendeak lagundu zigun etxeginen eta, herritarren elkartasuna ikusita, goitik behera aldatu zen Intiren aldartea.
|
|
|
Bihar zen. Ez bazidaten deitzen...
|
zer
egin ote dot nik ez deitzeko... buruari bueltak ematen aritzen nintzen. Nik ez dut batere penarik.
|
|
|
—Eta
|
zer
egin ote daiteke pozoiaren ondorio izugarri horien hausteko. Hori nuke guztiz jakin nahi.
|
|
2012
|
|
|
Beti galdetzen diot neure buruari:
|
zer
egin ote zuen jendeak egun hartan, larunbata zen, asko lanera joango ziren goizean, egun osoz ere bai agian, edo ez, akaso ordurako hedatua egongo zen larunbata jai egiteko pentsamendua, jendeak atseden hartuko zuen larunbatetan, mendira joango ziren egun pasa, zer egiten zuen jendeak orduan, zer egin ote zuten nire gurasoek, zer egin ote zuten herritarrek, zer egin zuten azpeitiarrek, zarauztarr...
|
|
|
Beti galdetzen diot neure buruari: zer egin ote zuen jendeak egun hartan, larunbata zen, asko lanera joango ziren goizean, egun osoz ere bai agian, edo ez, akaso ordurako hedatua egongo zen larunbata jai egiteko pentsamendua, jendeak atseden hartuko zuen larunbatetan, mendira joango ziren egun pasa, zer egiten zuen jendeak orduan,
|
zer
egin ote zuten nire gurasoek, zer egin ote zuten herritarrek, zer egin zuten azpeitiarrek, zarauztarrek, izan ote zen manifestaziorik, protestarik, istilurik, sasian zenbat jende ote zebilen, larunbat hartan zein izan ote zen hizketa gaia tabernetan, kalean, zer esan ote zuen jendeak sukaldeko babesean, nolakoak ote zituzten kezkak, zer izan ote ziren fusilamendu haiek jendearentzat, larunbat har...
|
|
|
Beti galdetzen diot neure buruari: zer egin ote zuen jendeak egun hartan, larunbata zen, asko lanera joango ziren goizean, egun osoz ere bai agian, edo ez, akaso ordurako hedatua egongo zen larunbata jai egiteko pentsamendua, jendeak atseden hartuko zuen larunbatetan, mendira joango ziren egun pasa, zer egiten zuen jendeak orduan, zer egin ote zuten nire gurasoek,
|
zer
egin ote zuten herritarrek, zer egin zuten azpeitiarrek, zarauztarrek, izan ote zen manifestaziorik, protestarik, istilurik, sasian zenbat jende ote zebilen, larunbat hartan zein izan ote zen hizketa gaia tabernetan, kalean, zer esan ote zuen jendeak sukaldeko babesean, nolakoak ote zituzten kezkak, zer izan ote ziren fusilamendu haiek jendearentzat, larunbat hartan bota al zuen telebistak futbol...
|
|
|
Beti galdetzen diot neure buruari: ...at jende ote zebilen, larunbat hartan zein izan ote zen hizketa gaia tabernetan, kalean, zer esan ote zuen jendeak sukaldeko babesean, nolakoak ote zituzten kezkak, zer izan ote ziren fusilamendu haiek jendearentzat, larunbat hartan bota al zuen telebistak futbol partidarik, zein kantu jarri zituen Herri Irratiak, eta gero, zein izan ote ziren Diario Vasco ren tituluak 1975eko irailaren 28 hartan,
|
zer
egin ote zuen jendeak, mezatara joan ziren, otoitz egin zuten fusilatuen alde, zer egin zuten Nuarben, zer egin zuen Maria Otaegik, zer egin zuten Badajozen, zer egin zuen Silvia Carreterok, zer egin zuten norbere historia beste historia luzeago eta ilunago batekin gurutzatu zitzaienek?
|