|
2015
|
|
|
idazleei elkarrizketak, nobedadeak, irakurle eta liburu saltzaileen gomendioak eta booktuberrenak, besteak beste.
|
Zer
den booktuber bat. Youtube baliatuz liburu baten inguruan mintzo den pertsona.
|
|
|
Ikasia dut lezioa, beraz, eta juxtu kontrakoa egingo dut hemen, hasieratik aitortu harremana, Gipuzkoako eskolarteko txapelketan, hamar urte inguru nituela, aipamen berezi bat eman zidatela, alegia, paperezko bertsoen sailean.
|
Zer
dirudien ezdeusa, ezta, bertso bat osatu izanak, bakarra, hamarreko handia zen gutxienez, nahiz eta antza denez hori ere baden nire bertso ezjakintzan gaizki ulertu dudan zerbait, akaso meritu handiena ez delako silaba gehiago betetzea ezpada gutxiagorekin esatea esan beharreko guztia; edonola ere, badirudi ezdeusa ezta, bertso bakar horrek hamaika plazetako hamaika aleen alboan; bat batean osatu... Dena dela, bakarra izan arren ondo gogoan dut, besteak beste deskubrimendua egin zutenek bidali didatelako pieza ez behin ezpada bi bider, emailez eta whatsappez, eta atzera begira balio izan didalako hantxe 10 urte freskorekin Gipuzkoako ez naiz akordatzen zer herritan idatzi nuen hark, neure buruari analisi txiki bat egiteko eta erronkatxoa jotzeko.
|
|
|
Ez Lazkao Txikik bakarrik, ia ia bertsolari guztiek kantatzen zuten horrela doinu horretan.
|
Zer
esatea nahi duzue. Gaur beste eredu batek agintzen duela!
|
|
|
Izan ere, nola dokumentatzen da bertsoa?
|
Zer
dokumentu mota sortzen dira bertsolarien jardunean. Zeintzuk dira bilketarako lehentasunak?
|
|
2016
|
|
|
Ni elkarrizketa horiek ikusten ari naiz eta jende horren izenak agertzen dira.
|
Zer
gertatu daiteke izen horiek argitaratzen badira?
|
|
|
J.G.
|
Zer
erraztasun daukagun edozein musikari “herrikoia” izendapena jartzeko. Nola herrikoia?
|
|
|
|
Zer
esanik ez gorpuztu ezkero
|
|
|
|
Zer
egingo dut ja honezkero
|
|
|
– Audientziaz ari garela, zein izaten da zuen audientzia hori?
|
Zer
espazio motatan jarduten duzue eta zer jende klase hurbiltzen zaizue?
|
|
|
Eta zenbaterainoko eduki ideologiko politikoa dago zure jardunean eta Galesko bardoen jardunean oro har?
|
Zer
funtzio ikusten diozu poesiari alde horretatik?
|
|
|
|
Zer
aurrelan eskatzen dizue kontzertu batek?
|
|
|
Ez dute egiten errimarekin, ez dute egiten bertso estrukturarekin, baina kantuan egiten dute.
|
Zer
egiten dute. Berba jolasarekin jarraitzen dute, eurek egiten dituzte euren errepikak.
|
|
|
Manuel Lasarteren aurrean txundituta egon nintzen, EGAko ahozko proban zelako cum laudea aterako zuen imajinatuz, ahozkoan sintaxia hobeto erabiltzen duenik ez dudalako ezagutu inoiz.
|
Zer
lotura, zer komunztadura haren berbetan! Orioko Loretxo tabernan bazkaltzen zuen egunero, eta hiru ordu laurden generamatzala berak amaitu zuen elkarrizketa, Hauxe da guztia!
|
|
|
Nola sortu zen?
|
Zer
azaldu du?
|
|
|
|
Zer
jaso du aldiz aldi?
|
|
2017
|
|
|
Saioa amaitu zenean, nire ondoko gizon bati galdetu nion:
|
Zer
–Zeinek irabazi du?
|
|
|
Doinua sarkorra, eta neurria bederatzi puntuko handia, puf!
|
Zer
zen hori. Bat batean deskribapen hura?
|
|
|
|
Zer
esan jakin ez?
|
|
|
Zuk inoiz bertsorik idatzi ez duzun horrek.
|
Zer
da, bada, lotsatzea ez bada besteen begirada norberaren azal egitea?
|
|
|
bertsolarion pilota hitzak dira, mezuak; eskuz ordez, ahoz bidaltzen ditugu, eta entzuleen erreakzio hormatik bueltan iristen dira kidearengana, honek ere airera dagokien hitz forman bidal ditzan.
|
Zer
abiadura eta intentsitaterekin bidali, hala erantzun ohi du ondokoak ere. Pilotariak jardun daitezke mihia aterata, eta bertsolariak, patrikan hatzak igurtziz.
|
|
|
Nolatan hasi zinen euskara ikasten?
|
Zer
harreman zenuen hizkuntzarekin?
|
|
|
|
Zer
eman dizu euskarak?
|
|
|
|
Zer
garrantzi du zure ustez diasporan eta Argentinan euskararen transmisioak?
|
|
|
Eta euskaraz jakiteak zer eman dizu?
|
Zer
aldatu dizu?
|
|
|
|
Zer
du bertsolaritzak poloniar bat hainbeste harrapatzeko?
|
|
|
|
Zer
ekipo erabiltzen duzu argazkiak ateratzeko?
|
|
|
|
Zer
sentitzen duzu argazki bat hartzen duzuenean?
|
|
|
|
Zer
ikusten duzu bertsolari baten aurpegian?
|
|
|
|
Zer
da Euskal Herria filosofo baten begietatik?
|
|
|
Herriko bigarren euskaldun berria izan zinela esan didazu.
|
Zer
aldatu da geroztik.
|
|
|
|
Zer
dinon goiko Juezak:
|
|
|
|
Zer
esan dozun goizian? ”
|
|
2018
|
|
|
Krisi soziala ere areagotu zen.
|
Zer
ote zeukan buruan Nicolas Sarkozyk kapitalismoa berrasmatu behar zela aldarrikatu zuenean. Etorkizuna ez dago inoiz determinatuta, baina badakigu hirugarren industria iraultza martxan dela, eta horrek dena aldatzen duela.
|
|
|
Eta sortzailerik gabe ez dago kulturarik.
|
Zer
egin liteke egoera hobetu eta sortzaileek lan baldintza duin eta egonkorrak izan ditzaten?
|
|
|
ikerketa kualitatiboa eta ikerketa kuantitatiboa.
|
Zer
informazio ematen du bakoitzak?
|
|
|
Saio kopuruari dagokionez, laukoiztu egin da (ez dira 90eko hamarkadakoak bezain saio jendetsuak).
|
Zer
irakurketa egin genezake eta zer ondorio ekar ditzake horrek?
|
|
|
|
Zer
diren konplaintak
|
|
|
Euskal Herriko bertso eskoletan neska mutil mordoa dabil, duela ez hainbeste gizonezkoen espazioa bazen ere.
|
Zer
gertatzen da, baina, gazteek eskolarteko fasea bukatzean. Zergatik uzten diote plazan kantatzeari neska gehienek?
|
|
|
Bertsolaritzaren munduan izandako nondik norako batzuk idatz ahal nitzakeen esan zidatenean, hustasun bat sumatu nuen nire baitan.
|
Zer
konta nezake bertsozaleek ez dakitenik. Baina barneko inurritegiari buelta eman eta idazteari ekin diot.
|
|
|
Luzianoren hitzen lekuko bakarra apaiza izan zen; eta apaizak ez bazuen egia esan?
|
Zer
motibo egon zitezkeen ausazko erabaki horren atzean?
|
|
|
|
Zer
gertatu da, ordea. Irudiaren gizarte bihurtu zaigula gure hau, eta hitz hutsezko jardun batek hor kokatzeko bere burua derrigor berrasmatu behar izan duela.
|
|
|
Maindire azpira sartu aitzinetik, kanpoan oihu batzuk adituta, leihora atera zen.
|
Zer
ari ote ziren han barna Tomas Alcaine eta Frantzisko Mendiola. Gauza onik ez.
|
|
|
Apaindura parametroak badu zerikusirik doinuarekin, beraz?
|
Zer
gertatu da apaindurekin?
|
|
|
Interesgarria da doinua nola lantzen den pentsatzea.
|
Zer
da, doinua ikasi eta kito?, modu berean behin eta berriz errepikatuta. Doinu bat aldatuko da emandako errodajearen arabera; adibidez, azentu eta errimen kontua, doinuarekiko.
|
|
|
Orain zer ari da egiten intonazioarekin?
|
Zer
ari da egiten…. Orain gehiago fijatzen naiz, baina saioetan ez dit eragiten.
|
|
|
Hezkuntzan egundoko haur eta gaztetxo multzoari iristen zaio, ia astero, bertsolaritza lantzeko eta bertsotan gozatzeko abagunea.
|
Zer
esanik ez, horretarako, Unitate Didaktikoetan jaso den materiala egokitu, osatu, aberastu da, eta metodologia aproposarekin landuko duten irakasleen formazio beharrak asetzeko ahalegina egin dugu.
|
|
|
1) Zure burua berbagin bezala definitzen duzu Twitterren.
|
Zer
da sare hau berbagin batentzat. Eta, kuriositatez, nolatan aurretik ingelesezko hitza (wordker)?
|
|
|
2) Plaza bat gehiago dela irakurri dizugu, zer irizpide jartzen diozu?
|
Zer
elkarbanatu eta zer ez?
|
|
|
6)
|
Zer
dira 140 karaktere?
|
|
|
4) Zuk zer bilatzen duzu Twitterren?
|
Zer
ematen dizu. Eta bertsolaritzaren mugimenduari ekarri al dio ezer?
|
|
|
6)
|
Zer
dira 140 karaktere?
|
|
|
|
Zer
indar dakarren
|
|
|
|
Zer
dira ertzak?
|
|
|
Azken urteetan, nahiz eta kirolari edo ehizari buruz ezer gutxi jakin, bagenekien jakin beharrekoetan sartzen zirela eta ahots horietatik nola abestu jakin behar genuela.
|
Zer
gertatu da. Ba, orain rol hegemoniko horietatik at zeuden pertsonaia batzuk ekarri direla erdigunera eta, noski, etxeko lanak egin behar.
|
|
|
Hedabideen eta sare sozialen jarraipena.
|
Zer
iruditu zaizue?
|
|
|
Zerk motibatzen du?
|
Zer
da beretzat hor gertatzen ari dena. Zer esanahi ematen dio?
|
|
|
Zer da beretzat hor gertatzen ari dena?
|
Zer
esanahi ematen dio. Bada, metodo zientifiko soziologiko berritzaile eta huts egiten ez duena erabili dugu hautsak harrotzera datorren ikerketa honetan:
|
|
2019
|
|
|
|
Zer
esan horrelako gizonaz?
|
|
|
|
Zer
topatu dut euskeran
|
|
|
Emakume identitatetik eta gorputzetik bertsolaritzaren esperientzia oso bestelakoa dela eta desberdintasun hori zertan oinarritzen den argitaratu du Lisipeko bildumako ale batean Uxue Alberdi bertsolariak, horrek dakarren guztiarekin, entzun eta aldaketarako prest dagoenarentzat zein errealitate batzuen aurrean entzungor eta ihes egin nahi duenarentzat ere.
|
Zer
gertatzen da indarkeria eta botere harremanak aztertzeko genero ikuspegia azaleratzen denean. Deserosotasunak, beldurrak, gatazka, segurtasun galera… baina baita ere erreparazioa, aldaketarako motorra, zerbait berria eraikitzeko aukera, moduak eta harremanak eraldatzeko aukera, zein espazioak eta giroak berrantolatzeko parada.
|
|
|
ito ala lehertu.
|
Zer
pentsatu handia ematen zidaten etxera joan ziren neskek. Neuk ere zer beharrizan neukan eusten ari nintzenari eusteko?
|
|
|
Bi ikerketa egin dituzu, bertsogintzan umore sistemaren eta genero sistemaren uztarketari erreparatu diozu.
|
Zer
dela-eta hautatu zenuen gai hori?
|
|
|
Lan batean zein bestean, elkarrizketek hartu dute prozesuaren zati handi bat.
|
Zer
kontatu dizute?
|
|
|
Zure ikergalderetako bat umorea definitzearekin lotuta dago.
|
Zer
da umorea?
|
|
|
Bertsozalearen azalean sartuko naiz.
|
Zer
txalotzen dugu. Bertsoaren mezua, diskurtsoa, tonua, bertsolariaren itxura, jarrera… entzuleak berdina espero al du oholtzakoa emakumea edo gizona denean?
|
|
|
Zergatik ez gara larritzen plazetan kantari dabiltzan neskak asko direla jakin, eta mikrofono aurrean %100 edo %80 arrak direnean?
|
Zer
egin genezake jarrera matxistez jabetu eta bertsolaritza ikuspegi feministarekin eraikitzeko?
|
|
|
Lusitania untzi handi hartako bi mila eta gehiago jendetarik omen dira 703 bizirik athera dituztenak 45 ondoan hil direlako berria dugu. Itho dire 1502
|
Zer
jendetza! Gero ta samurrago dire Norte Amerikanoak, zuzenik gabe hil diozkotela hoik oro eta untzi bat ederra suntsitu dutela, anglesa izanik ere jauz araz etzezaketena gerlako legen arabera.
|
|
|
Zergatik ez?
|
Zer
bilatzen dute hika egiten dutenean. Baliagarria da hitanoa bertsotarako?
|
|
|
Baliagarria da hitanoa bertsotarako?
|
Zer
arazo planteatzen die. Galdera horiei erantzuteko, 12 bertsolariko lagin askotarikoa elkarrizketatu dugu.
|
|
2020
|
|
|
—Zer egin dek?
|
Zer
egin dek?
|
|
|
—Nola ote dago gure Andoni?
|
Zer
koraje ote du? –galdetzen nion neure buruari eta deitzea erabaki nuen.
|
|
|
Hasi ginen bertsotan, mutilzahar horren aipamenak egin genituen eta, saioa bukatu genuenean, etorri zitzaigun haserre, eta bazekiela, esan zigun, zein putasemek eman zigun informazio hura.
|
Zer
esan ez genekiela geratu ginen. Arratsaldean zehar beste pare bat saio egin behar genituen, eta bertsotan jarraitzeko gorputzaldi ederrarekin gelditu ginen.
|
|
|
Hasi zenean, nire helburua zen erabateko tratamendu integrala egitea bertsolaritzari.
|
Zer
esan nahi dut horrekin. Alde batetik, ikuspegi historikoa lantzea; bestetik, egunerokotasun garaikideari garrantzia ematea; eta, azkenik, entzuleei partaidetza eskaintzea.
|
|
|
|
Zer
ekarpen egin zuen Hitzetik Hortzerak bertsolaritzaren boom horretan?
|
|
|
|
Zer
iruditu zitzaizun zuri?
|
|
|
Hitzetik Hortzera hasi aurretik, Ahotik ahora izeneko programa bat emititu zuen ETBk.
|
Zer
dakizu programa hari buruz?
|
|
|
Zergatik?
|
Zer
eragin izan zuen horrek?
|
|
|
Diario de Burgos egunkarian 1958an argitaratu zuten biolin jotzaileen lehiaketa batean Basarri delako batek irabazi zuela eta bigarren postuan berdinduta gelditu zirela Uztapide, Mattin eta Shalvador izeneko hiru gizon.
|
Zer
izan zen hori?
|
|
|
Bertsolaritza, ahots subalternoen adierazpena dela defendatzen duzu.
|
Zer
esan nahi duzu horrekin?
|
|
|
Orain, ordea, plazara bueltatzeko momentua iritsi dela sentitu duzu.
|
Zer
aldatu da zure barruan?
|
|
|
|
Zer
gogoratzen duzu egun hartaz?
|
|
|
|
Zer
alde dago, jaialdi eta taberna giroko saioen artean. Zein nahiago duzu, eta zergatik?
|
|
|
|
Zer
eman eta zer kendu dizu plazak?
|
|
|
|
Zer
ote litzateke herri bat, mundu bat, kanturik, bertsorik literaturarik, antzerkirik, filmik gabea?
|
|
|
|
Zer
jana ere falta litekeen garaietan, zail izaten da kulturaren garrantziaz hitz egitea. Baina elikadura da bera ere.
|
|
|
|
Zer
ote litzateke herri bat, mundu bat, kanturik, bertsorik literaturarik, antzerkirik, filmik gabea?
|
|
|
|
Zer
datorkigun jakin gabe, datorkiguna aurreikusten eta prestatzen hasi gara. Pandemia honek gure gabeziak eta ahuleziak, asko, agerian utzi ditu.
|
|
|
Zerbitzari, sukaldari, oihal saltzaile, sukaldari irakasle, talogile azoketan, jostun eta negoziante.
|
Zer
ez. Baita autoa izaten emakume gutxietako bat 50eko hamarkadatik aurrera.
|
|
|
Bertsolaritzaren zuztarreko galderetako batera garamatza horrek.
|
Zer
da bertsolaritza. Edo, zehatzago:
|
|
|
Kritika sozialerako eta kronikarako erabiltzen zituen hitzak; kronista eta narratzailea zen, baina bazekien metafora eta irudi polit bezain eraginkorrak bilatzen, lirikara arrimatzen.
|
Zer
da bestela, agintari sozialistei botatako “belar txarraren zainak atera eta kendu” hura; baina bazekien bere baitara bildutakoak ere idazten, tonu intimista konfesatzaileago batean. Liburuxka berean bildutakoak dira behazuneko harriak kentzeko egindako ebakuntzari jarritako bi bertsoak ere:
|
|
|
|
Zer
hago edanda?
|
|
|
|
Zer
ote ükenen nüan pattako hekiko
|
|
2021
|
|
|
16 urte arte neska eta mutilen kopurua antzekoa da, eta 16tik aurrera mutilek bakarrik jarraitzen dute gehienbat.
|
Zer
dago horren atzean. Ekhiñe Martinen bertsokidea da.
|
|
|
Urko da Martinen lagun leialena.
|
Zer
sinbolizatzen du?
|
|
|
Komikian Martin saiatzen da “pribilegioen eraztuna” apurtzen.
|
Zer
egin behar da horretarako?
|
|
|
|
Zer
kontatu duzue komiki honen bidez?
|
|
|
|
Zer
nolako esperientzia izan da proiektua zuretzat?
|
|
|
“MAISU JUAN: (…)
|
Zer
daantzut? … Kanteetan… Gagozan isillik zer dinuan… Peru, artu dozu goguan koplatxuba? (…)
|
|
|
Nok osatu eban? Berso oneek gejaguen eske dagoz (…)
|
Zer
esan dau?
|
|
|
Sagu bi zelai baten/ Egozan gauzak esaten,/ Bata zan basokua,/ Bestia etxekua./ Dirautsa ak oni; Gurozu neugaz etorri?/ Bai ordu onian/ Adiskide usainian./ Baña emen kanpuetan/ Zelai basuetan/
|
Zer
dogu guk janto?/ Ezdeustazu emongo (…)
|