|
2000
|
|
|
Zenbaitek berriki salatu badu ere (Neveu, 1997; Stolcke, 1996; Leizaola, 1999), egoera hau ez da antropologiara soilik mugatzen, besteak beste, soziologia politikoan ere arreta txikia eskeini izan baitzaie horrako kontzeptu horiei.Zientzia politikoetan, oro har, Marshall en hiritartasunari buruzko azterketa klasikoaalboraezina bada ere, sarritan kontzeptuari baino gehiago beraren aplikazioari erreparatu izan zaio. Estatuaren eta norbanakoaren arteko lotura mota desberdinak, etabaita lotura horiek gainerako estatuekiko sorrarazten dituzten inplikazio/ ondorioakjorratzen
|
dituzten
lan sorta oparoak ditugu horren adibide4 Hauen artean kokatubehar dugu, Frantziako eta Alemaniako testuinguruetan hiritartasunak dituen kontzeptu eta aplikazio ezberdinak ikertu eta konparatzen dituen lan sakon eta interesgarria (Brubaker, 1992).
|
|
|
Hala ere, giza zientzietan teknikaren aurrerakuntzak ere nabariak izan ohi dira. Hauetakobaten berri eman nahi
|
dugu
lan honetan. Eta, hain zuzen, aipatutako Freud enazken lan hori,. Giza masen psikologia eta Niaren analisia?
|
|
|
Artikulu honetan, AhoLab laborategian euskararako testu ahots bihurketaren inguruangaratu
|
ditugun
lan batzuk aurkezten dira. Lehenengo ataletan, sintesirako erabiltzen direnteknika nagusienak azaltzen dira, jarraian prozesaketa linguistikoen berezitasunetansakonago sartzeko.
|
|
|
Aparatu hitzaren erabileraren azterketa luze eta kuriosoa gerta liteke hizkuntzalaritzaren esparrutik atera gabe ere... Gure fonologiazko eskoletan bertanikusi izan dugu nola erabiltzen duen Garcia Calvo-k, ahoskerari buruzkolanen hit paradeko goren postuetan behar
|
lukeen
lan horretan (Garcia Calvo, 1989). Hain zuzen ere, hor aparatua fisiko ez dena da:
|
|
|
Madrilgo. Central? harez gain, unibertsitate barrutiko zentroko goi mailako eskolak eta beste hiriburutako oinarrizko eskolak bereizi zituen; irakasleriaren formazio egokiaren inguruko eztabaidak behin eta berriz errepikatzen ziren, etab231 Adibide hauek erakusten dutenez, asko zen Estatuak egiteke
|
zuen
lana. Dena den, irakasle titulua lortu ahal izateko irakasle eskolatik pasa behar izatearen baldintzak, behin betiko indarra hartu zuen, eta irakasleriaren formazioa bere izaera gremiala galduz joan zen; bestalde, irakasleak Estatuaren zerbitzura jartzeko eginahalak bere fruituak ematen hasi ziren, alde honetatik ikuskaritza zein oposizio sistemaren izugarrizko garrantzia ezinbestean nabarmendu behar delarik232.
|
|
2001
|
|
|
27 kanpon iten
|
du
lana ala yazda nere kontua baino andra batek beti euki beharra dauka kontutan
|
|
|
NB./ ehhh gizona etortzen baldin bada ehhh nekatuta lanetik zerba egin behar
|
du
lana
|
|
|
LU. / baina igual emakumek ebai iten
|
du
lana kanpon
|
|
|
emakumeak adibidez gizonak lana iten badu eta emakumek ezetz emakumean lana dala etxeanlana itea ezta ta ehhh gizonezkoak ez baldin badauka lana emakumeko emakumezkoak baigizonak ze in behar
|
du
lana bilatu ezin du etxen lana inNB./ hmmpfJF./ kontestau
|
|
|
JF./ baina ze zuek ala uste
|
duzue
lana batzuk gizonezkoentzat
|
|
|
Programa zabal honetaz gain jarritako beste helburu bat, ikas unitate batdiseinatzea izan zen. Horretarako, pausoz pauso sekuentzializatu
|
genuen
lan hori: gaia aukeratu, materiala bildu, testuak aukeratu eta sailkatu, maila erabaki, jarduerak edo atazak diseinatu, edukiak aukeratu, helburuak zehaztu... Gure asmoaikas unitatearen diseinuan emandako urratsak programako puntu teorikoekinuztartzea izan zen, hots, praktikatik abiatuta bidea egitea.
|
|
|
Unitate horiek zortzi urratsetan banatu ditugu, gure ustez 800 ordu nahikoa izan daitezkeelako, baldintzanormaletan aritzen den ikastalde batentzat, ondo euskalduntzeko. Arestian aipaturiko diskurtsoen azpisailkapenak sortzen zituen zikloak urrats desberdinetan kokatzeko momentuan, helburuen arteko oreka lortzea ezinbestekoa da, urratsbakoitzak bere baitan
|
duen
lan kopurua antzekoa izan dadin. Lan hau egiteko, segidan aztertuko ditugun irizpideak erabili genituen.
|
|
|
Horretarako, AEK k dituen 15.000 ikasleak kontuan harturik, batezbesteko adina kalkulatugenuen. Bestalde, barne kontsumorako
|
ditugun
lan batzuetan oinarrituz, motibazioa, ingurunea, kezka intelektual eta kulturalak ezagutu ahal izan ditugu, etahorietan oinarrituz, ikasle estandarraren definizioa egin dugu, eta horren araberakobehar komunikatiboak lortu ditugu: irizpide gisa erabili ditugun behar komunikatiboak, hain zuzen ere.
|
|
|
Arazo larribaten irtenbidea nondik etor daitekeen erakutsi nahi dugu, eta baita bide horretatiknola abia gaitezkeen ere. Seguruenik, ez dugu asmatuko; baina, beste norbaitekgauzak hobeto egiteko lehen oinarria ezarri nahi
|
dugu
lan honetan.
|
|
|
Sistema horien alderik iluneneta ezkutuena kulturarena da, dudarik gabe. Ordea, ez
|
dugu
lan tresna honenezaugarrietan sakonduko, ez baita hori gure oraingo asmoa.
|
|
|
Hau da, bigarren ikaskuntza motibazioan hasten da, eta motibazioa da bigarren etapan (hizkuntzaren ikaskuntza) ikaskuntza kostua mantentzen duena. Baina hizkuntzaren ezagutzaren handitzea, bertatik sortu behar
|
duen
lan espezifikoa da. Handitzen bada, motibazioaren nahikotasun maila mantentzen da.
|
|
|
NMFko adituek diotenez, «espero
|
dugu
lan honek beste autore batzuk arazo hauek hobeki ulertzearren ikerketak egitera eta, azkenik, zor krisiaren azken kapitulua idaztera bultzatuko dituela».
|
|
2002
|
|
|
Liburu hau etorkizunean jorratu nahi
|
dugun
lan ildo baten hasiera da, EuskalHerriko ekonomiaz zeresanik duenarentzat irekita dagoena. Egin nahi dugun bidehorretan, ekarpen berriek liburuak dituen gaien inguruko hutsuneak eta ikuskeraeta metodologia aniztasunak aberastuko dituzten itxaropena dugu.
|
|
|
UNen kasuan, 129 enpresatarako egin zuten lan, Eraikuntza saila azpimarragarria izanik: 1997 urtean sail horrek 90 enpresarentzategin
|
zuen
lan, eta Kimika Organikoa eta Farmazeutikoa izeneko sailak 12enpresarentzat (AIN, AIZ, CETENASA, 1998).
|
|
|
Ondasun eta zerbitzuak gizakien beharrizanak asetzeko eskatzen direnbitartean, enpresek ez dute kontratatzen gizartearen beharrizanak asetzeko, mozkinak ateratzeko baizik. Enpresek bilakaera produktiboa aurrera eraman ahal izatekokontratatzen
|
dute
lan indarra, beharrezkoa delako.
|
|
|
Kasu guztietanbezala, migrazio horrek kostu eta alde onak ditu, bai hartzaileentzat, bai emailediren herrialdeentzat. Baina, nahiz eta emaile diren herrialdeentzat dibisa sarreraekarri, abantailarik handiena hartzaile diren herrialdeek ateratzen dute, bertakoeknahi ez
|
dituzten
lanak egiteko prest dagoen laneskua lortzen baitute.
|
|
|
Beharhori asetzeko biderik eraginkorrena zein ote den ikusteke dago. Batzuetan munduosoan erreferentzia diren liburuak itzultzera jo izan da, baina zenbaitetan horrekeskatu
|
duen
lana eskerga izan da, eta itzulpenak oso luze jo du. Agian etekingarriagoa izan daiteke liburu onak baino txikiagoak itzultzea, edo liburu berriak euskaraz sortzea.
|
|
|
Hori gertatu da, euskarazko matrikulazioa oztopatu delako, ongi jakinarengainean eginik, gainera. Jardunbide antolatu horrek ostrazismora daramatza euskaldunak, horixe baita helburua?, irakasleek ezin
|
dute
lanik egin, eta ikasleakezin dira haien eskoletara joan.
|
|
|
Bereziki azpimarratu behar da puntu honetan saileko jarduera zentzu zabalean hartu genuela, elkarbizitza ere bame. Adibidez, eskolak euskaraz emanarren, maiz gertatzen zaigu gaztelania erabiltzera behartuta gaudela sailkideekin
|
ditugun
lan harremanetan. Horrelakoetan, nolabait, euskarazko estaldura jartzen diogu geure lanari; agerikoa, ikasleekikoa euskaraz da, bainagaztelaniaren erabilera nagusi da irakasleon artean.
|
|
|
Gemikako Estatutua garatzen hasi bitartean, euskalgintza eta unibertsitategintza bere baitan uztartu nahi zituenak, borondatea eta sinesmena beste bitartekorikez
|
zuen
lanerako. Geroztikako hogeita bat urteotan izandako garapen mugatuhonetan, baina, nire iritziz, orainkeria eta egiturakeria izan dira gure akatsik nagusienak, euskal unibertsitategintzari heltzerakoan.
|
|
|
Ikusten denez, egintza mota horiek nabarmenki mailakaturik agertzen zaizkigu; norberak bere kokalekuan bere diziplina garatzeko egin ahal
|
duen
lanetik hasita, unibertsitateen arteko kultur sortzaile euskaldunen lankidetza eta talde osaketarekin jarraituz, gizarteko eztabaida publikoetan esku hartzera arte, jauziz beterikobidea dago. Horrek erakusten digu hainbat inplikazio maila duela aukeran euskalakademikoak, eta puntu desberdinetan koka dezakeela bere burua, eta zeregina, unibertsitatetik gizartera doan ibilbide horretan.
|
|
|
(http://www.santurtzieus.com/irakasle/ zerberri/trobada/servicio_autoaprendizaje.html). Neure aldetik, komunikazio honetan on line ikasbideari begiraformulatu
|
ditugun
lan hipotesien berri emango dizuet. Lehenik eta behinbaina, eskaintzen ditugun zerbitzuak azalduko ditut.
|
|
|
Baina hori ez da ikasleek egin behar
|
duten
lan bakarra; ariketan bertan bestebat ere proposatzen zaio. Gai gara gauza asko ulertarazteko, baina telefonoz arigarenean ez dugu baliabide hori.
|
|
|
Beraz, ikasleak
|
duen
lana saioa prestatzea da: zer eskatu diogun, zer egingoduen, nola, zer forma erabil dezakeen...
|
|
|
Hain zuzen, puntako zenbait artikulurekin batera, garaidesberdinei buruzko azken ikerketak zertan diren azaltzen diguten balantzehistoriografikoak ere jaso ditugu. Era horretara osatu dugu eskuartean
|
duzun
lana.
|
|
|
Eragina dute, halaber, aztertu beharreko edukiafinkatzeko orduan. Aukera honen egokitasunik eza, bereziki, gizartea eta ekonomiajorratzen
|
duten
lanetan islatzen da; kategoria politiko horiek ezer gutxi esatendutelako jakintza arlo horien zalantza guneak argitzeko orduan2.
|
|
|
Bost dira, azken urte hauetan, Berrezarkuntzari buruzkoak izanik, arretaberezia merezi
|
duten
lan historiografikoak. Lehena, 1996an argitaratutako Itsasmemoria aldizkariaren lehen zenbakia da:
|
|
|
Zentzu horretan, aro garaikidean garrantzi handia izan du Foru Aldundietanbenefizentziaren eskuduntza mantentzeak, horrek, hain zuzen, interesa, gizartearekiko gertutasuna eta ikerketarako bideak pitzarazi baititu. Zentzu horretan Gipuzkoako Foru Aldundiak Aurrezki Kutxa Probintzialarekin estu loturik bultzatutako erreformismo sozialerako egitasmoan, haurtzaroari zuzendutako zenbaitekintza aipa daitezke, hala nola Gota de Leche izenekoa, Fraisoroko Ama etxea etaEsposito etxea, amatasun asegurua, asistentzia soziala, aurrezkia, etxebizitza, etab.Gai horien inguruan
|
badugu
lan sistematikorik, baita Bizkaiko lehenengo industrializazio kasuari dagokionez familia estrategiak eta genero harremanak ardaztendituen azterketarik ere 22.
|
|
|
nagusi bezala
|
zituen
lan abstraktua, luxura bideratutako lan mota, merkatuak arautua, modu kapitalistan birbalorizatua eta enpresa moduan antolatua. Behin liburu hori aipatu denez, 23 orrialdean eta hurrengoetan, Unzuetak burutu duen arkeologia soziologikoa, lana?
|
|
|
18). Urrats berri horren beharraz jabetu nahi
|
du
lan honek. Aurrerantzean irakurri eta sakondu den moduan,, gizarte industrialaren modernizazio erreflexiboa?
|
|
|
Nork irabazten du, eta nork galtzen? Nor da langile fina, eta nork ez
|
du
lanik?. Saio dramatikoetan, telenobeletan eta komedietan talde gutxituetako etniakideek, normalean, bigarren mailako rolak jokatzen dituzte; zuriak dira, normalean, protagonista.
|
|
|
Joera nagusiek eramaten utzita, profesionalak mesede txikia egiten dio gizarteari eta bere garapen kulturalari eta politikoari. Nonahi dira beharrezkoak begi kritikoak, are beharrezkoagoak eskuartean
|
duguna
lan publikoa denean, erantzukizuna erraz biderkatzen baita besteen aurrean dihardugunean.
|
|
|
Prentsaren hazkundea eta pertsekuzioa batera garatu dira gure artean. Botereak ez
|
du
lan horretan etsi, lehenengo noizbehinkariek kalea zapaldu zutenez gero. Botereak berezko zeregintzat hartu du beti prentsa bere menpeko bihurtzea.
|
|
|
udaberri epelarekin etorriko da berriro
|
zuen
lana.
|
|
|
Idaztankeraren beste ezaugarri batzuk ere amankomunean
|
dituzte
lan guztiek: loturarik gabeko elementuak pilatzea, ideia bera behin eta berriro errepikatzea forma desberdinetan, periodo luzeak erabiltzea eta xehetasunen garrantzia azpimarratzea.
|
|
|
Gazteluan nahiko gizon eta arma zegoen, garia ere nahiko eta larregi zegoen eta bazegoen iturri bat ere; lekua ez zen egokia lubetentzat, dorreentzat ez bestelako guda tramankuluentzat; gaztelukoek erabiltzen zuten bidea erabat estua zen eta bi aldeetatik haitza pikotxez moztuz egindakoa. Guda mahatsareak arrisku handiz gerturatzen ziren, eta alferrik, apur bat aurrera egiten zutenerako suarekin edota harriekin hondatzen baitzituzten; lekuaren malkartasunarekin soldaduek ezin
|
zuten
lanen aurrean zutik eutsi eta ezta guda mahatsarepeetan arriskurik gabe lan egin ere; soldadurik adoretsuenak hilda edo zaurituta erortzen ziren, eta horrekin gainerakoen beldurra areagotzen zen.
|
|
|
Erroma ba, da
|
zuen
lana ta Ili guda ontziak Toskana, ra eldu, etxez aldatu zaiteztela aginduz, ta Uri ontzitu.
|
|
|
atzo aditzondoak bi analisi posible ditu: destinatiboa (atzoko egin behar
|
zenuen
lana) eta lekugenitiboa, izenlagungilea (atzoko filma).
|
|
2003
|
|
|
Nekazaritza sektoreak herrialde hauetan duen eginkizuna funtsezkoa dela nabarmenada. Aipatu den bezala, herrialde horietako ekonomia jardueraren zati garrantzitsuadakar eta eginkizun are erabakigarria
|
du
lan indarraren arloan. Orain bai, gaur egungarapen bideetako herrialdeak entitate homogeneo gisa hartzeak ez du zentzurik.Egitura mailan eta azken urteetan izan duten bilakaera ekonomiko sozialean emandiren desberdintasunak ezinezko egiten du trataera hori.
|
|
|
Izan ere, Klimaren Modelo Globalak deritzanak (GCM, Global ClimateModels) orain hainbat urte hasi ziren erabiltzen, baina horiek
|
duten
lan eskalazabalegia da, hartzen duten lurralde zabalaren sare laukia oso handia izanda (500 x500 km, sarri askotan). Zer esanik ez, zabalera horrekin modelook ezin dute ibai arro txikietan (5000 km2 baino txikiagoak, kasuan) aurreikuspenak egiteko moduko informazio egokirik eman; eskala kontua.
|
|
|
–Enplegu Osoaren Gizartetik hurbil gaude?, hori dio IK2k eta datu apurrek ez gaituzte asko urruntzen ustehorretatik. 1997an, 10.600 pertsona
|
zuten
lanerako adina Amorebieta Etxanon eta%50, 3ak lan egiten zuen, Durangaldea eta Bizkaiko mediatik gora (Lurra, 2001). Baina Nazioarteko Lanaren Erakundearen klasifikazioaren arabera, 1996an 5.319ziren okupatuak eta 1.308 langabetuak, 6.627 pertsonak osaturiko Aktiboenmultzoan. Datu berriago baten arabera 2001ean 448 langabetu zeuden INEMkozerrendetan apuntaturik (EUSTAT, 2002).
|
|
|
Garai beretsuan hasi zuten bere ibilbidea Rekaldeko Herri Unibertsitateak eta IPES taldeak (Instituto para la promoción de Estudios Sociales), gizarte gaien inguruan. Bat egiten zuen Euskal Unibertsitatearen beharrarekin, baina gaztelania
|
zuten
lanerako hizkuntza nagusia67 Esanguratsua da, halaber, Anaitasuna aldizkariak 1974ko euskal kulturaren balantzea egin zuenean UEU ez aipatzea68.
|
|
|
UEUren errealitatea denboran zehar ez da bat eta bakarra izan, eta partaide bakoitzak esperientzia konkretu bat ezagutzeko aukera izan du. Horien guztien isla izan nahiko
|
luke
lan honek, nahiz eta nire ikuspegi propioak baldintzatuta dagoela jakin.
|
|
|
UEUn ia ia etengabea izan da erakundearen eta bere zereginen inguruko kezka; baina, era berean, egia da, maiz, kezka horiek zituztenak ez zirela zuzenean aritzen UEUren antolaketan eta, beraz, ez zirela esandakoak sortutako ondorioen erantzule zuzenak izaten. UEUren erakundetze prozesua
|
dugu
lan honen bigarren ardatza. Gizarte mugimendu gisa sortu zen UEU, Euskaltzaindiaren eta Ikas en babesean, izaera horrek dituen abantailekin eta desabantailekin.
|
|
|
Bai Zeruko Argia n, bai Anaitasuna-n kritika gogorrak azaldu ziren Txillardegi aukeratu ez izanaren aurka, erabaki hori arrazoi politikoetan oinarritzen zela argudiatuz1 Anaitasuna-n, Mitxelenari eta Juan San Martini espresuki leporatu zieten Txillardegiren aurkako, konplota? antolatzea; Mitxelenak ez zuela libururik euskaraz argitaratu, eta, azken urteetan, Euskaltzaindian ez
|
zuela
lanik egin gehitu zuten2 Hilabete batzuk geroago, Txillardegik berak gogor kritikatu zituen Euskaltzaindiak Leioan antolatutako euskalarien jardunaldiak, ez zelako salatu euskararen hilzoriko egoera eta ez zitzaiolako tokirik eskaini ez euskararen soziolinguistikari, ezta hizkuntzaren normalizazioari ere. Jardunaldiak, haren ustez, desmobilizatzaileak izan ziren eta jauntxo kolorekoak, «Bere borondaterik onenarekin, Euskaltzaindia PNV aren joko politikoan erori da»3 Urte horren bukaeran (1980) kritika berriak egon ziren Euskaltzaindiak ez zuelako ba bestu Argia-k, Anaitasuna-k eta Jakin ek bultzatutako. Gu gara euskal prentsa?
|
|
|
Eusko Ikaskuntzako bazkideek, egoera horretaz oharturik, deialdia luzatu zieten gainerako elkarteei lankidetzan aritzeko. Espresuki aipatzen zen deialdian gerra-aurreko Euskaltzale Bazkuna, Eusko Ikaskuntzaren eta elkarte berrien artean lor zitekeen lankidetzaren adibide moduan, Bazkunak askatasun osoa izan baitzuen nahi
|
zituen
lanak egiteko106 Horrez gainera, behin behineko buruzagitzan Martin Orbe bera eta Euskaltzaindiko eta Arantzadi elkarteko ordezkariak egongo zirela proposatu zen. UEUren zuzendaritzak, ordea, ez zuen onartu gonbitea, Eusko Ikaskuntzak ez zuelako euskara bere lan hizkuntza bilakatu107.
|
|
2004
|
|
|
Lausoki bada ere, kontzeptua modu horretan zedarriturik, autoeraketa ekonomikoan jarri nahi
|
genuke
lan honetako arreta. Enpresez edo erakunde ekonomikoez ari gara, beraz.
|
|
|
Adibide nabarmen bat Denboren Neurketa Metodoa Coprecikooperatiban ezarri zenekoa izan daiteke, langileen eta Kontseilu Sozialaren kontrako iritziaz egin baitzen. Kasu horrek, sozietate anonimoetako langileek nekezonartuko
|
lituzketen
lan baldintzen funtsezko aldaketak (lan erritmoaren bizkortzea, mugikortasun funtzionala, egutegi mugikortasuna, behin behineko kontratazioaren gehiegizko erabilera...) mugatzeko eta arautzeko bitarteko demokratikoen gabeziak agerian utzi zituen.
|
|
|
Adibide horien bitartez, teknologia berrien sarrerak edo lantegiaren automatizazio maila altuago edo baxuagoak, derrigor, ez
|
duela
lan banaketataylorista desagertarazten nabarmendu nahi izan dugu, ez gaitasun orrikoegitekoen zatiketari dagokionez, ez lan intelektuala eta eskulanaren artekobanaketari dagokionez. Gainera, ez dugu ahaztu behar, aplikazio teknologiko berrien eransketa, lehia motak eta enpresak diharduen merkatusegmentuaren ezaugarri teknologikoek baldintzatzen dutela erabat.
|
|
|
Planteamendu horrek autorearen bigarren aroa azaltzen du. XX, mcndeko bigarren erdianmamitzen den birakcta pragmatikoaren aitzindarietako bat
|
dugu
lan hau.
|
|
|
Denadela, burgesia boterera heldu aurretik ezin uler dezakegu garai hartako askatasunaren eskaera bere sakontasun osoan. Burgesiarekin, gizakiak aske izan behar zuen inolako oztoporik gabe negozio ekonomikoak martxan jartzeko, edo bakoitzak nahi
|
zuen
lan motaaukcratzeko, cdota lan egin ala ez erabakitzeko. Eta gauz.a bera politikan parte hartzeko.Askatasunarcn kontzeptu horren inguruan, egoera ezezagun hat sortu zen hcinean, intclektual burgcsei planteatzen zitzaizkien beste galdera batzuk bercn ikuspuntu politiko bihurtuziren:
|
|
|
Ezinbestez irakurri behar den kiasikoa da. Zientzia ezagutzarcn aztcrkcta sozialari bidca irekizion iraultza cragin
|
zuen
lan honek. Klasikoekin gertatu ohi dcn moduan, cra guztictako irakurkctakjasan ditu, batzuctan idcia kontrajarrien alde egiteko.
|
|
|
gramatika, ortografia. aipucn aurkezpena eta erabilera. bibliografiaerrefcrentz.iak eta trcsneria kritikoa. Azaleko gauzak dircn arren, ñabardura horiek bcnetako garrantzia izateri
|
dute
lana epaitzerakoan.
|
|
2005
|
|
|
Dena den, tarteki bat saiatu nahi nuke apunte modura: tamalez, oraindikaztertzeko dago Euskal Herriko hainbat gatazka sozialetan koadrilak bete etabetetzen
|
duen
lana. Ez antropologiak aztertu du koadrila erakunde sozial gisa, ezsoziologiak, edo historiak edo psikologiak.
|
|
|
Ikerketek diotenez, zenbat eta taldehandiagoa izan, orduan eta eraginkortasun txikiagoa dauka. Taldearen eraginkortasunaren eta kide kopuruaren arteko erlazioa beste faktore batzuek baldintzatzendute; adibidez, taldeak
|
duen
lan kopuruak eta liderraren esperientziak. Baina, horikontuan harturik honakoa ondorioztatuko dugu:
|
|
|
Ikasleriaren aniztasunari aurre egiteko, talde lana estrategia aproposa izandaiteke. Aniztasun horri erantzuteko bi irizpide nagusi kontuan hartu behar ditugu: taldearen homogeneotasuna eta ikasleak egin behar
|
dituen
lanak. Nahiz eta taldehomogeneorik ez egon, talde, homogeneoa, ren kontzeptua adierazten duguneanhauxe esan nahi dugu:
|
|
|
Maiz, zuzendariapertsonaren estatusaren eta karismaren arabera aukeratzen da, lanpostu hauetarakoez da hautagairik izaten eta, Zuzendaritza Proiektua bera tramite burokratiko hutsbihurtzen da. Lehen aipatu dugun bezala, zuzendaritzak bere lana bideratzekoautonomia eskasa izaten du, irakasleriaren prestakuntza falta
|
dute
lan honi aurreegiteko eta ordainetan pizgarri gutxitxo lan astun honetan sartzeko.
|
|
|
Zeintzuk dira parte hartze eskas horren arrazoiak? Zuzendariak
|
duen
lan kopuru handia, ardura, formaziorik eza, zuzendariaren botere urria, zuzendariaren zereginen anbiguotasuna (administrazioaren ordezkaria da eta, eraberean, hezkuntza komunitatea ordezkatzen du), bere lanarekiko esker on eskasa, administrazioaren laguntza apala, ikuskaritzaren presioa eta abar dira arazo honenarrazoietako batzuk. Arazo larri hau, zuzendaritzaren arazoa hain zuzen ere, zuzendariaren lan egoera hobetuz, autonomia emanez eta etengabeko formazioazainduz hobetuko da.
|
|
|
«Zuzendariak ez
|
du
lan finkorik ikastetxean».
|
|
|
Ikusten dugunez, zuzendaritza esparruak ugariak dira, eta horietako bakoitzakeskatzen
|
duen
lana sakona eta konplexua da.
|
|
|
Irakaslebatek zuzendari kargua onartzen duenean, lan berri batean integratu behar du.Zuzendariaren lanak eta irakasleen lanak ez dute zerikusirik. Bi lan ezberdin dira.Beraz, zuzendari berri batek bere lana nola bideratu ikasi behar
|
du
laneko lehenhilabeteetan. Zuzendariarentzat lehen ikasturtea oso gogorra da, lanak zer ekarrikodion oraindik ez dakielako (informaziorik eza, formaziorik eza, ardura asko, lanugari, tentsioa, eta abar).
|
|
|
Ikastetxeko irakasleek
|
duten
lan tresna bat da: tresna honek irakaslearengelako lanari koherentzia ematen dio.
|
|
|
Ikastetxeko lanetan jendea inplikatzea ezinbestekoa da ezarritako helburuak lortzeko. Irakasleek eta gainerako kideek ez
|
badute
lanetan, koordinazioa alferrikakoa da. Koordinazioaren bidez, ikastetxeko kideenlanak sinkronizatu edo bateratu egiten ditugu, lan bakoitza bere une jakinean eginbehar delako, sekuentzia baten barruan gauzatu behar delako.
|
|
|
Azken finean, ikastetxearentzat erabaki egokienak hartzen badira, lanak ongi sinkronizatuko dira.Erabakiak hartzeko prozesua oker egiten bada, ikastetxearen koordinazioan eraginzuzena izango du. Ikastetxean dauden gatazka edo arazoen mailak ere eragingarrantzitsua
|
du
lanaren koordinazioan. Gatazkak koordinazioa zailtzen du.
|
|
2006
|
|
|
Egoera honek enpresariarenzuzendaritza boterea muga dezake edota lan kontratuaren etendurari bide emandiezaioke; c) azkenik, erditzeak amarengan atseden hartzeko beharra sortzen dueta, beraz, lan kontratua eteteko bidezko kausa dela ulertzen da. Lan kontratuareneteteak esan nahi du langileak bidezko kausa
|
duela
lanera ez joateko: lan kontratutikondorioztatzen den oinarrizko beharra betetzen ez duen arren (lan egitea) lankontratua ez da iraungitzen, bizirik mantentzen da; baina enpresariak ez dioordainsaririk zor langileari.
|
|
|
Lan kontratuaren etetea gertatuko da lan baldintzak emakume haurdunarenedo umekiaren osasunarentzat arriskutsuak direnean eta lanpostuaren aldaketaezinezkoa denean [LAPL 26.3 art. eta LE 45.1, d) art.]. Kasu honetan emakumeakez
|
du
lanik egiten eta ez du soldata jasotzen, baina, lan prestazioa betetzen ez baduere, ez du lana galtzen, enpresariak langileari bere lanpostua gorde behar baitio. [LE 45.2 eta 48.1 art.]
|
|
|
aldi baterako lan kontratuak ere eten daitezke.Hemen sortzen den galdera da ea lan kontratuaren etendurak lan kontratuareniraupenaren gainean ondoriorik duenetz. Lan arauak, zehazki 2720/ 1998, abenduaren 18koak, 7 artikuluan dio iraupen mugatuko lan kontratuaren etendurak ez
|
duela
lan kontratuaren iraupena luzatzen, aurkakoa itundu ezik.Beraz hobeto esanda, lan kontratua eteteak ez du lan kontratuaren iraupe narenzenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
|
aldi baterako lan kontratuak ere eten daitezke.Hemen sortzen den galdera da ea lan kontratuaren etendurak lan kontratuareniraupenaren gainean ondoriorik duenetz. Lan arauak, zehazki 2720/ 1998, abenduaren 18koak, 7 artikuluan dio iraupen mugatuko lan kontratuaren etendurak ez duela lan kontratuaren iraupena luzatzen, aurkakoa itundu ezik.Beraz hobeto esanda, lan kontratua eteteak ez
|
du
lan kontratuaren iraupe narenzenbaketa gelditzen, aurkakoa adosten ez den bitartean.
|
|
|
Bukatzeko, eszedentziak daude, hemen ere, seme alaben zaintza dela eta, langileak ez
|
du
lanik egiten eta, ondorioz, ez du soldata kobratzen, bainakasu hauetan Gizarte Segurantzak ez du soldata ordezteko inolakoprestazio ekonomikorik aurreikusi. Eszedentzia hartzen duen langileak berediru sarrerak gutxituak ikusiko ditu erabat.
|
|
|
Bestalde, gerta daiteke ama langile autonomoa izatea eta aitak inoren konturalan egitea. Kasu horretan, argi dago amak ezin
|
duela
lan kontratua eten (ez daukalako lan kontraturik), problema da aitak ere ez daukala lan kontratua etetekoeskubiderik. Lan kontratua etetea eska dezake, baina enpresariaren esku geratzenda eskaera horri bide ematea edo ez, baita etenduraren ondorioak zehaztea ere (lanpostuaren erreserba, eta abar).
|
|
|
Haur saiatuaren atentzioa desbideratu eta zuzendu, bere iraunkortasuna zentzurik gabeko monotoniadenean. Ekintzaren amaiera markatu. Amaierarik gabeko eztabaidetan ez sartu. Handixeagoa den haurrari abisua eman eta iraupenhandiegia
|
duen
lan hori amaitzeko edo moztekodenbora eman. Zeregin batzuk egin gabe uztea onargarria delaziurtatu haurrari.
|
|
|
Gurasoen iritziz, familia balioak ezdira aldatu.Pentsatzen
|
dute
lanari edo zaletasuneiuko egin behar izan dietela, haurrarengatik.
|
|
|
Gauzak egitea gogoratzea, nola eta noiz egin gogoratzea, lan oroimenareneginkizuna da, epe luzeko oroimenean aurrez gordeta edukitzea eskatzen duena.Gordetako informazioa eskura eduki behar
|
du
lan oroimenak, epe laburreko oroimenean denbora batez gorde ondoren. Behar beste arreta jartzen ez bada informazioa jasotzean, da gordailuan sartu eta da berreskuratu.
|
|
|
Oso pertsona kezkatua etaarduratsua bere lana ondo egiteko. Badakizue zein izan zen funtzionario, soldadubaten efikaziaz bete
|
zuen
lana. Juduen kontzentrazio esparruetarako deportazioaondo antolatzea.
|
|
|
Zaitegiharginarena egiten, nortasuna moldatzeko. Ez
|
zuen
lan erraza eta bazekien, berehitzetan: bere amets ederra egi bihur zedin.
|
|
|
oficio: Kontzejuko kideek
|
dituzten
lanak edo ardura postuak, oro har: alkate, errexidore, fidel, eskribau eta zinpeko edo juradoenak dira, gehituko zaizkio letratua edo abokatua eta prokuradore sindikoa eta probestua (ikus preboste).
|
|
|
Antonio Ubieto Artetak Donemiliaga Kukullako monasterioaren kartularioaren transkripzioa argitaratu arte, aita Serranok 1930ean eginiko bilduma diplomatikoa
|
genuen
lan tresna (Serrano, 1930). Ubieto k berak dioen legez, bertan, Donemiliagak adbokaziopean zeuden elizetako149agiriak bildu zituen.
|
|
|
Pixkanaka baikortasun marxista alde batera utziko duen pentsamendua ere badago oinarrian. 1933an Horkheimer ek, Marx-en tesiekin bat eginik, uste
|
zuen
lanak eta produkzioak ekarriko zutela arrazoiaren garaipena, etekin kapitalistak ikusi nahi ez zuena. Baina, Horkheimer ek alemaniar langile mugimenduaren porrota eta inpotentzia bizi izan zituen eta, ondoren, estalinismoak nazismoa ordezkatu zuenean, erabat utzi zion askatasunaren erreinuan sinesteari.
|
|
|
Hortxe bakarrik gorpuztu da, masa handien premiak asetzeko forma tipiko eta nagusi legez? ikuspegi formaletik izaera boluntarioa
|
duen
lanaren antolamendua, produkzio bitartekorik gabeko langileekin eta enpresen jabetza balio industrialak dituztenen eskuetan... (Weber, 1992:
|
|
2007
|
|
|
Guk, adibidez, bezero lan-talde lerroadeitzen duguna dugu. Prozesuaren kudeaketarako beharrezkoak
|
ditugun
lan taldehorietan langileriaren% 90ak parte hartzen du. Kontuan izanda, Ormaiztegin, momentu honetan, 722 langile eta munduan zehar 3.000 inguru garela, osoinportantea da lan-taldeetan arituz prozesuan sartuta egotea.
|
|
|
pertsonengansinistea, bezeroarekiko irrika, pertsonen arteko harremana, beti lan-talde terminoetan pentsatzea, erabakitzeko gaitasuna eta lan-talde autokudeatuak izatea. Azkenezaugarri horrekin esan nahi dugu, helburuak taldekideek beraiek jartzen dituztela, horrela, berena egiten dute lana, eta beren helburu horren alde borrokatuko dute.Helburu horiek beste batzuk ezarriko balizkiete, ez
|
lukete
lana bere egingo, etaaitzakia bat edukiko lukete, lortuko ez balituzte ere.
|
|
|
Hasidira pentsatzen eta irudikatzen,, benetako elkartea? izaki, elkarrekin eginbehar
|
dutela
lan edo borroka egoera aldatzeko100 Eskuarki, gauzak horrelaikusten hasi denak uste du, esnatu, egin dela eta bere kideak ere iratzarribehar dituela.
|
|
|
etika. Etikoak izan behar
|
dute
lan erretorikoek; justizia orokorra bilatu behar dute, ezin baita ahaztu ezen erretorika ezagutza eta ongia zabaltzeko erreminta dela. Beraz, gai eremuarekin eta helburuarekin batera, erretorikaren oinarrizko ezaugarrien arteko bat, beste bat, baina beste biak bezain beharrezkoa?
|
|
|
Inork ez du esaten: , gaixo dagoenak ez
|
du
lanik egiten, ni gaixo nago, beraz ez dut lanik egiten?; nahikoa da esatea: –gaixo nago eta ez noa beharrera?.
|
|
2008
|
|
|
Oraingo honetan eskuartean
|
duzuen
lana bekaren II. deialdiaren emaitza da.
|
|
|
Bereziki deigarria
|
dugu
lan kooperatiben kasua. Bertan, langilea, bazkidearen kokapen juridikoa hartuz, enpresari bihurtzen da aldi berean eta, beraz, enpresa jarduerarekiko maila handieneko erantzukizunaren titular.
|
|
2009
|
|
|
Hasiberritan zegoen gerra mota hau Durango eta Gernika bonbardatu zituztenean.Hirien bonbardaketak ikuspegi orokorrean jartzeko balio
|
du
lan honek.
|
|
|
Argentinako batzorde horren garrantziaz jabetzeko balio
|
duen
lana.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ostean diktadura botatzeko egin ziren ahaleginen berriematen
|
du
lan honetan borroka haietan protagonista izan zen batek.
|
|
|
Gainera, berenaurre egite estrategiak mugatuko lirateke problemaren aurre egite instrumental zuzenera, eta sostengu sozialak ematen duen osasunarentzako babesa galduko lukete.Uste dugu, deskribatutako bi aldagaiok, neurri zabal batean moldagarriak direlahezkuntza eta eragin sozialaren bitartez. Zalantzarik ez
|
dugu
lan psikopedagogikohonek ondorioak emango lituzkeela gizonezkoen osasun hobeagotu batean.
|
|
|
Latinoamerikako emakume gehieneklana lortzen duten bitartean(% 81,6), bakarrik Ekialdeko Europako eta Magrebekopopulazio erdiak etxetik kanpo lan egiten dute |A2 (2)= 15,67; p= 0,012]. Egoerajuridikoak zerikusi handia
|
du
lan egoerarekin, magrebtarrek eta Ekialdeko europarrek, ia erdiak, ez dute baimenik, eta ondorioz, lanean jardutea zaila suertatzenda beraientzat | A2 (2)= 8,85; p= 0,012]. Etxebizitza lortzea ere zaila da bi taldehorientzat,% 10 kalean edo erakundeetan bizi da |k2 (2)= 5,86; p= 0,053].
|
|
|
Bestetik, so egin behar diogu Diez eta Guisasolaren (2002) lanari, Gipuzkoanhamabi eta hemezortzi urte bitarteko gazteek kirola uztearen arrazoien inguruanikerketa egin baitzuten. Izaera kualitatiboa
|
duen
lan horretarako 121 elkarrizketaegin zituzten, horien artean honako taldeak erabiliz: 12 eta 16 urte bitartekoneska gazteak, ikasketa zentroetako koordinatzaileak, kirol taldeetako tekniko etazuzendariak, guraso taldeak eta kirol munduarekin nolabaiteko lotura zuen jendea.
|
|
|
Horrela, presidentearen familiako erritmora egokitzen den taldea edukitzeko garrantzia ere aipatzendute. Halaber, emakume presidente hauek
|
dituzten
lanen ordutegien malgutasunakkirol federazio/ klubeko kudeaketa lanekin tartekatzea ahalbidetzen die.
|
|
|
Goi mailako ikasketakEz
|
du
lanik egiten etxetik kanpo
|
|
|
Lehen mailako ikasketakEz
|
du
lanik egiten etxetik kanpo
|