|
2000
|
|
|
aipamen filologikoak, historikoak, sozialak,... Baina, noski, Euskal Herria ezagutzen ez
|
duen
batentzat, kronotopoa guztiz indeterminatua da.
|
|
2001
|
|
|
Aldi berean eta iturri desberdinetatik, begiari datorkion irudi multzoa jartzen da orrialdean. Baina bai zineak eta bai literaturak ezin dute begiari une batean datorkiona aldi berean une berean eman; muntaia behar
|
du
batak, eta diskurtsoaren linealtasuna gorde besteak. Une batekoa diskurtso luze eta ulergarria bihurtzeko beharrezko du poesiak diskurtsoaren luzapenean ematea buruan une batez gertatu dena.
|
|
2003
|
|
|
Haserre hori, azalekoa barik, sakonekoa zen agian: euskaraz literatura idazten zuten euskaldunberriei buruz berak zuen eritzia eta aldiko erakunde, administrazio eta euskalzale askok
|
zutena
bat ez zetozen inolaz ere, eta horrek eragina izan zukeen hartu zuen erabakian.
|
|
|
Aipatutakoei argitaragabe
|
dituen
bat edo beste gehitu dakizkieke.
|
|
|
Dena dela, Idak ez zuen inoiz pazientziaren beharrik, berarekin baino; nahi zuen guztia, sagar zuhaitzetik erori berria lurrera makurtu hutsaz hartzea bezain erraz lortzen zuen beti. Lortzearen atsegina zen hura, bideak aspertu egiten zuen; Unaxen atsegina, ordea, ehizarena zen; ehiza eta bereganatzearena, baina ez
|
zuen
bata bestea baino atseginago. Halabeharrez ikasi zuen eurentzat presak ez zuela lekurik, denborak ez baitzituen inoiz inora eramango.
|
|
|
Idak galdeketari jarraitzeko gogoa zuen. Beti zen aitzaki ona etxeetan sartzeko, eta idazkari zintzo betaurreko horiekin eta bere itxurarekin erdi tolesgabea, erdi maltzurra nahi
|
zuenean
baten bat seduzitzea lortzen zuen.
|
|
2005
|
|
|
Serorarik ez dutela gehiago ematen gure herriek? Nola izan dezake serora joateko ideia, serora bat behin ere ikusi ez
|
duen
batek?
|
|
|
" Jaun apezpikua, zuk igorririk ibilia naiz apez etxez apez etxe, bekatuen barkamen mota hori onartzen ez zuten apezen konbertitzen. Ez ene gain konda orain kontrarioa egiteko." Horra egia aldakorretan gehiagoko sinesterik ez
|
zuen
bat. Baina sinestea bazuen.
|
|
2007
|
|
|
Ondo nai
|
badu
batek ibili biotzez dana barkatu.
|
|
|
• 1988: " Adiskide
|
zenuen
batek, aberastu denez geroztik, ez du zurekin deus jakin nahi", Ttipi Ttapa, 24 zk., Bera, 87 or." Artalde guztietan", Ttipi Ttapa, 24 zk., 85 or." Bertsotan", Ttipi Ttapa, 24 zk., 17, 77 eta 82 orr. " Errege bat Nafarroan", Zeruko Argia, 1187 zk., 56 or." Hainbeste mitin ta politiko", Ttipi Ttapa, 24 zk., 24 or." Nerekin ados egongo zera", TtipiTtapa, 24 zk., 87 or." Orain aurkitzen zara", Ttipi Ttapa, 24 zk., 22 or.
|
|
|
Garibai, Andres Poza, Baltasar Etxabe, Arnauld Oihenart mauletarra eta Jose Moret iruindarra; kronikari edo historialariak
|
ditugu
batez ere. Baina XVIII. mendetik aurrera, eta gehiago XlX.etik, hizkuntzalarien txanda helduko da.
|
|
|
Erdi Aroko dokumentazioa ugaria da, berariaz Nafarroan eta bertako Foru Orokorrean. Honetan eta beste donazio, testamentu eta halako izkribu zaharretan hainbat euskal izen ageri dira, eta euskararen aldeko interesa
|
duketenak
batez ere toki izenak, pertsona izen eta goitizenak dira.
|
|
2009
|
|
|
Ahozko literaturak ezinbestekoa
|
du
batek esaten, errezitatzen edo kantatzen duena beste batek edo batzuek entzuna izatea, eta baldintza horrek egoera jakin bat eskatzen du. Esale entzule harreman hori dela-eta, azaldu beharra dago peiformance kontzeptua zer den.
|
|
|
Oinez edo bizikletaz joaten ziren gehienak. Azpimarratu behar
|
dugu
batez ere mutikoak joaten zirela. Neskak, sarri, etxean lotu ohi ziren beharrean.
|
|
2011
|
|
|
Horretan zerikusitxua izan nebala, uste dot, neuk be, nahiz eta gizon garrantzitsuena askoz be handiagoa izan. Gizon garrantzitsu horreen artean, honeek biok jarten
|
ditut
batez be: Xabier Goitia eta Jose Anjel Ubieta.
|
|
2015
|
|
|
Horrek ere zerikusia du psikoanalisiak AEBetan edukitako eragin handiarekin, eta konparaziora Europan utzi zuen arrasto murritzagoarekin (zer esanik ez Euskal Herrian). Beraz, Roszakek aipatzen zituen bi pentsamendu iturriei Marx eta Freud dagokienez, aldizkarietan lehenengotik edan
|
zuten
batik bat.
|
|
2017
|
|
|
Bi postulatu horien ondorioz, desira zapuztuta gertatuko da beti, nahitaez, erremediorik gabe, erabat berdintzerik ez dagoen sukar baten antzera. Maitasun erotikoak burutu nahi
|
duen
bat egitean ere ez da betetasun puru, esentzialik erdiesterik. Egungo kulturan, egitate onartu samarra da hori, guztiok ere gutxi asko izan ohi ditugun esperientziek berretsia, bestalde.
|
|
2018
|
|
|
Telefonoari begira gelditu zen, zer egin jakin ezta. Derrigorrez behar
|
zuen
baten batekin hitz egin; nonorekin banatu behar zuen min guztia, beretzat bakarrik gehiegi zen. " Baina zein errukituko da nirekin?", galdetu zion bere buruari.
|
|
|
Horren sustraiturik
|
zuten
bata besteaganako amodioa, hage berdinekoak zirela baitzirudien; arnasa berean uztarturik bizi zirela biak.
|
|
|
Belaontzira barruratu ginelarik, Divina Pastora aurkitu genuen Patroiarekin nahasturik. Hura ikusirik, horrenbat maitale
|
dituela
bata bestearen atzean eta denentzako lain amore duela, ondoriora iritsi nintzelarik.
|
|
2019
|
|
|
Azken finean, egiaz sentitzen nuena esatea zatekeen praktikoena. Baina, noski, batzuetan egia korapilatsu bilakatzen da, eta zaila da adierazten, gauzak esateko dohainik ez
|
duenarentzat
batez ere. Eta nik, zoritxarrez, ez dut" (193).
|
|
|
Ohean gelditu izan banintz, da elkarrekin lo egingo genuela, ni ertz batetik ateratzen ari nintzen momentu berean ari baitzen bera bestetik sartzen. Ni egonagatik ere, sartzeko asmoa zuela, alegia, eta geratu egingo zen, eta nork daki deskuidoan ez ote
|
genuen
baten belaunburua bestearen izterrarekin ukituko, edo izterra ipurmasailarekin... [...] Ez zen hala gertatu.
|
|
|
Egileak adierazi du idazle gisa denbora galdutzat aitortzen duela hemeretzi urteko tarte hura, bere idazle izaeran konfiantza falta izan zuela, eta beste zeregin batzuetan saiatu zela; halako batean, Hamaika pauso eleberriaren prestakuntza aldi luzeari ekin zion arte. Historiografietan sarri jasotzen da egilearen produkzioaren eten hura azaltzeko argudio gisa egileak ez
|
zuela
bat egiten trantsiziotik hasi eta laurogeita hamarreko hamarkadara arteko euskal narratiban fantasiak, narratiba alegorikoak eta errealismo magikoak nagusi ziren joerekin, eta berea beti errealismoaren ildoa izan dela. Horren adierazgarritzat hartzen da Bernardo Atxagaren (Gizona bere bakardadean, 1993) eta Saizarbitoriaren narratibaren eskutik (Hamaika pauso, 1995) heldu zen" errealismoranzko bira" rekin batean identifikatzea donostiarraren itzulera (Olaziregi 2011).
|
|
|
Gerrako kronikak eleberrian bikote harremanen inguruan aztertutakoaren ondoren, atal honetan laburki garatuko dugu Saizarbitoriaren beste eleberrietan ere gai nagusietako bat bikote helduen harreman zailak direla, eta haietan agertzen diren gizon emakume profilek zenbait jokamolde paradigma aztergarri erakusten dituztela. Lehen kapituluan aipatu dugun moduan, idazle honen literaturan ez soilik gaiek, baizik eta, ideia eta baita pertsonaien izenek ere maiz" migratzen"
|
dute
batetik bestera, baina garapenak eta aldaketak izaten dituztelarik. Horrela, Flora (Lore Lili eta Bioken), Julia, Adolfo, Iñaki Abaitua... izen edo deitura edota lanbide bera duten protagonistak bere unibertso literarioaren osagai iraunkor bilakatu dira.
|
|
|
Gure iritziz, pertsonaiaren gastronomia zaletasuna eta sukaldatzeko gustuari buruzko diskurtso itxuratiak ironia zantzuez tindaturik daude. Senarrak entziklopedia kontuetan bezala, sukaldaritzaz ere jakintza teorikoa
|
du
batez ere; blaga hutsa dela iradokitzen dute, ordea, Floraren hitzek, ez baitu kozinatzen (35):
|
|
2021
|
|
|
Gaztak gatzetatik atera eta ostean, apaletan edo karneroan ipintzen dira lehortzen. Karneroa parrila modukoa da, sabaitik zintzilik dago, eta egurrezko listoiak
|
ditu
bata bestetik bereizita, gazura bitarteetatik irten dadin. Karnero horrek betiere leku freskoan egon behar du, hezetasun, korronte eta argitasun gabeko tokian, beroak gazta harrotu egiten du-eta bestela.
|