|
2007
|
|
|
Behintzat Bizkaia eta Iparraldearen kasuan. Esan nahi baitut, industrialguneen hiri handietan oraindik gainditu gabeko arazo gehiegi
|
ditugula
batetik eta biztanleez hustutzen ari den Iparraldean euskal hiztunen heriotzak galerara daramala euskal hiztunen kopurua galgarik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Alabaina, oso laster mugitzen den teknologia oso astiro aldatzen den hizkuntzan zer eragin izaten ari den aztertu nahi dugu hemen. Arestian aipatu dudan artikuluan nioen ikuspegi apokaliptikoa
|
duen
bati horrek dinosauroak suntsitu zituen meteoritoa ekarriko diola burura eta beste batzuek, berriz, uste izan dezaketela ahaleginduz gero arriskuari arrakastaz erantzun dakiokeela.
|
|
|
Berria alde batera utzita, euskararen presentzia %5koa baino altuxeagoa da bakarrik Garan (%19, 6) eta Deian (%6, 1). Oro har, euskarak egunkarietan (Berria barne)
|
duen
bataz besteko presentzia %11, 6koa da.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntz Politikarako Idazkaritzak dioenez, Berria alde batera utzita, euskararen presentzia %5koa baino altuxeagoa da bakarrik Garan (%19, 6) eta Deian (%6, 1). Oro har, euskarak egunkarietan (Berria barne)
|
duen
bataz besteko presentzia %11, 6koa da. Zabalkundearen arabera, euskararen lekua txikiagoa ere bada (Euskal Herrian bataz bestekoa %6, 4koa da).
|
|
|
Euskadi Gaztea kontsumitzen dutenen artean %49ak erantzun du gaztelaniaz errazago irakurtzen duela (HPS 47). Ziur aski Euskadi Gaztearen entzuleen gaztetasunari eta adin honetakoek gaur egun
|
duten
batez besteko ikasketa mailari zor zaio.
|
|
|
Hedabide guztiek dauzkate bi arazoak baina batzuek arazo larriagoa
|
dute
batean eta beste batzuek bestean. Muturreko bi adibideak jartzearren, esan genezake Berriak eskariaren arazoak dituela batik bat eta ETB1ek, ordea, nagusiki eskaintzaren arazoak.
|
|
|
Hedabide guztiek dauzkate bi arazoak baina batzuek arazo larriagoa dute batean eta beste batzuek bestean. Muturreko bi adibideak jartzearren, esan genezake Berriak eskariaren arazoak
|
dituela
batik bat eta ETB1ek, ordea, nagusiki eskaintzaren arazoak.
|
|
|
Muturreko bi adibideak jartzearren, esan genezake Berriak eskariaren arazoak
|
dituela
batik bat eta ETB1ek, ordea, nagusiki eskaintzaren arazoak.
|
|
|
" Kanpokoak" ez ezik ordea, gai hauetan interesa
|
duen
BAT aldizkariko irakurle" eleanizdunak" ere informazio eguneratua aurkituko du —ingelesez— argitalpen honetan. Asmo horrekin laburtu ditugu hemen bertako artikuluen nondik norakoak.
|
|
2009
|
|
|
Esku artean
|
duzun
BAT aldizkariaren ale honek, soziolinguistikan interesa duenarentzat begi bistan izan beharreko artikulu mamitsuak biltzen ditu bere baitan. Alde batetik," Zein hizkuntza hitz egiten du komunikazio gizarteak?" ikastaroan landutakoen berri ematen da.
|
|
2010
|
|
|
Horrela, esan daiteke aipatu diren arrazoiak ez
|
dutela
bat egiten hizkuntza ekologia ereduarekin, nahiz eta jakin, euskararentzat eta antzeko hizkuntza gutxiagotuentzat hori izan daitekeela eredu baliagarriagoa. Zergatik baina?
|
|
|
Euskaraz hitz eginez, euskara bultzatzen genuela oso garbi geneukan, ikastolan jasotako hezkuntzagatik baina etxean jasotako hezkuntzagatik ere bai(...) Zangotzan zailagoa da euskaraz aritzeko giroa aurkitzea eta egun asko nabaritzen dut, nik beste esperientzia oso ezberdinak bizi ditudalako nire klasekoekin edo Iruñeako lagunekin alderatuta. iruñerria eta hortik beherako hiriak oso erdaldunak dira (atarrabian %15 inguru euskaldun; barañainen, berriozarren, burlatan, iruñean, lizarran eta zizur nagusian %10; tafallan eta zangozan %5). hiri horietako gure gazte gehienei euskara eskolan/ ikastolan ikasi izanak ondorio batzuk ekarri dizkie. haietariko anitzendako euskararen esperientzia uharte moduko bat izan da: ...aldunetan erdara beharra eta ohitura da, gizarte araua orotan. euskaraz egiteko aldiz, aukerarik ez, ohiturarik ez eta ondorioz, anitzetan, erraztasunik ere ez. euskararen erabilera kuantitatiboki ez nahikoa eta kualitatiboki arlo bakarrekoa (akademikoa, eta ez arlo askotarikoa) izatearen ondorioz, euskara erabiltzea kosta egiten zaie gazteei. euskara ez da haien adierazpide osoa izaten eta ez ohi
|
dute
bat batean egiten. adinkideekiko harreman informaletan (anai arrebekin edo lagunekin) erdaraz egiteko ohitura ezarrita dute. erabiltzeko zailtasunak eta adierazmen nahikoa mugatuta dute euskaraz. horren jabe izanda, haien euskararen kalitateak kezka ematen die eta ziurtasuna kendu. hobetu beharrari egiten diote aipu behin eta berriz. kasuren batean horixe da, hain zuzen, unibertsitatean euskaraz ... euskararekin harremana izaten segitzeko eta euskara ez galtzeko modua baita.
|
|
|
Euskarazko argitalpen espezialdu eta dibulgatiboen eztanda bizi izan dugu urte hauetan. harrera hotza(). ...aliabideak eskaini izan balitu. euskalgintzaren errealitate organizatiboak izan duen bilakaera ere aipatu beharra dago. euskal kulturaren batzarra ren inguruan (ekb) biltzen ziren euskalgintzako entitate nagusiak eta berau zen bat editatzeari ekin ziona. ekb desagertu eta euskararen gizarte erakundeen kontseilua sortu zenean (1996), ordea, umezurtz gelditu zen bat. euskararen gizarte erakundeek ez
|
zuten
bat en sustapenean ardurarik nahi eta proiektua bertan behera uzteko prest agertu ziren. garai hartako argitalpen batzordea osatzen zuten pertsonak, eta elementu hau azpimarratu nahi nuke, pertsonak, banakoak, izan ziren proiektuari eutsi beharra zegoela eta proiektuarentzat behar zen oinarria jarri zutenak. txillardegi eta Xabier isasik ekin zioten bakardadean lan horri. une horretantxe bizi iza... Sei elkartea (euskal Soziolinguistika institutua Sortzen izenekoa) babesle zuela, berariaz horretarako sortua. ondoren Soziolinguistika klusterra etorri zen, Sei ren garapenaren ondorioz. garai bakoitzean zuzendariak (txillardegi eta Maria Jose azurmendi), koordinatzaileak, argitalpen batzordeko kideak berritzen joan dira, eta horrek berarekin ekarri du garapena. ez nuke puntu honetan gehiegi luzatu nahi, uste baitut bakoitzak bere neurrian zuen onena eman zuela, baina uste dut bat aldizkariaren" intra historia" azpimarratzekoa dela arlo honetan, izan ere bere iraupen eta bilakaeraren gako nagusia bertan dago. zorroztasun akademikoa, esperientzia aplikatua, militantzia eta zabaltasuna uztartzen asmatu dute aldizkariaren sustapenean lan egin dutenek. denona eta inorena ez, txikia baina ezinbestekoa, hori da bat aldizkaria izan dena eta horretan ahalegindu dira, produktuan ikus daitekeenez, bertara bildutakoak.
|
|
|
Funtsean arazo ekonomikoa zen, hau da, formatu elektronikoaren alde egiteak edizio gastuen zati handiena murrizten zuen, baina horrek era berean beste arazo handiago batzuk zekartzan, ez baitzegoen egitasmo komunikatiboak babesteko proiekturik, edizioa babesteko baizik. hau da, argitalpenari emandako laguntza produktu baten gutxieneko ekoizpenari lotuta zegoen (urtean lau zenbaki eta 1.000 ale bakoitzeko). bestalde, irakurlegoa oraindik ohitu gabe zegoen formatu elektronikoan jardutera. beraz, ukaezina da Jaurlaritzak proposatu zuen urratsa bide onean zihoala, baina honelako argitalpenentzat inolako bermerik gabe eta baldintza ekonomiko kaskarretan. horra zergatik hasi dudan artikulu hau aldizkariaren finantzazioari aipamen eginez. bat en bilakaera bestelakoa izan zitekeen honelako produktuen sustapen publikoak urrats teknologikoa behar bezala egiteko baliabideak eskaini izan balitu. euskalgintzaren errealitate organizatiboak izan duen bilakaera ere aipatu beharra dago. euskal kulturaren batzarra ren inguruan (ekb) biltzen ziren euskalgintzako entitate nagusiak eta berau zen bat editatzeari ekin ziona. ekb desagertu eta euskararen gizarte erakundeen kontseilua sortu zenean (1996), ordea, umezurtz gelditu zen bat. euskararen gizarte erakundeek ez zuten bat en sustapenean ardurarik nahi eta proiektua bertan behera uzteko prest agertu ziren. garai hartako argitalpen batzordea osatzen zuten pertsonak, eta elementu hau azpimarratu nahi nuke, pertsonak, banakoak, izan ziren proiektuari eutsi beharra zegoela eta proiektuarentzat behar zen oinarria jarri zutenak. txillardegi eta Xabier isasik ekin zioten bakardadean lan horri. une horretantxe bizi izan zuen bere unerik larriena aldizkariak. baina, behar den bezala inoiz idazten bada, esan beharrekoa izango da euskalgintzakoa txingurri lana izan dela, eta ataka zail horretan ere, ederki kostata izan arren, taldetxo horrek lortu zuen argitalpen batzordea kide berriekin osatzea, proiektuarekin konprometitutako koordinatzaile bat topatzea, egoitza berria, diru-laguntza publikoak bermatzeko konfidantza hedatzea, irakurlegoari eustea... ia hutsetik hasi zuen bidea bat ek. ...la, berariaz horretarako sortua. ondoren Soziolinguistika klusterra etorri zen, Sei ren garapenaren ondorioz. garai bakoitzean zuzendariak (txillardegi eta Maria Jose azurmendi), koordinatzaileak, argitalpen batzordeko kideak berritzen joan dira, eta horrek berarekin ekarri du garapena. ez nuke puntu honetan gehiegi luzatu nahi, uste baitut bakoitzak bere neurrian zuen onena eman zuela, baina uste
|
dut
bat aldizkariaren" intra historia" azpimarratzekoa dela arlo honetan, izan ere bere iraupen eta bilakaeraren gako nagusia bertan dago. zorroztasun akademikoa, esperientzia aplikatua, militantzia eta zabaltasuna uztartzen asmatu dute aldizkariaren sustapenean lan egin dutenek. denona eta inorena ez, txikia baina ezinbestekoa, hori da bat aldizkaria izan dena eta horretan ahalegindu dira,... 1996an esku bateko hatzak aski ziren aldizkariaren iraupenarekin konprometitutako pertsonak zenbatzeko, egun, ordea, bat desagertuko balitz bat berria sortu litzateke euskalgintzak bere eremu desberdinetatik dakarrenari bide emateko. ingurumaria aldatu bada, bat bera ere aldatzen joan da, ez beharbada nahi izan den moduan, bai, ordea, ahal izan den neurrian.
|
|
|
hamasei urteren buruan alonso gudiel preso hil zen inkisizioaren eskuetan, 1588an22 Frai luis leongoa ere urte berean hartu zuen preso inkisizioak (1572), aipatu dudan Kantarik Ederrena ren itzulpena ere salakizun zuela23 gertakari hauek hona ekartzean, protagonista zigortu hauek eta haiek jasandakoek Malon etxaideren bizitzako idazle gogoarekin zerikusirik badutela uste dudalako da. aita pedro gertaera larrion ondo ondoan suertatu zen zorigaiztoko 1572ko urte hartan eta gero. gudiel atxilotu zutelarik, eta haren auzia aitzina eramateko, kapitulu nagusirako prestaturiko De Incarnatione testua eskatu eta jaso zioten inkisidoreek Malon etxaideri. ortodoxia hertsienaren zaintzaileak ondoan zituen, beraz24 badirudi gure idazlea oso barnetik ukitu zutela gertakari haiek: irakasle jarraitu zuen, baina idazlanak argitaratzeko ahalegin handirik egin gabe. eta harritzekoa da hori, idazketarako halako dohainak
|
zituen
batentzat. iradoki dudan bezala, frai luis engandik bi lezio handi ikasiak zituen aita pedrok: bibliako testuen exegesia eta itzulpenena, eta herri hizkuntzan teologia ematearena25; baina ez ziren horiek arriskurik gabeko lezioak26 dena den, batak eta besteak argi ikusi zuten hizkuntza sakratu guztien aparteko bikaintasuna ustezkoa zela, funtsik gabea, eta herri hizkuntzek berdin balio zezaketela eduki biblikoak egoki eta hizkera duin batean emanez gero27 hala ere, urtetan egon zen preso frai luis miretsia(). hori dena tartean zela, gaztelako probintzia agustindarretik aragoikora pasatzeko aukera izan zuen aita pedrok (1572), eta ondoko urteak gaztelatik at emango zituen (gaztelako giro itogarritik ihesi?), zeren XVi. mendean inkisizioaren botere osoa aragoiko erreinuan ez baitzen ezarri kontrako erresistentziarik eta aldeko ahalegin politikorik gabe:
|
|
2011
|
|
|
Lehen perspektibari heldu nahi zaio hemen, ordea, beren beregi. Besteei ere, zeini bere esparruan, dagokien (eta kasuankasuan dagokien neurriko) begirunea zor zaiela onartuz, perspektiba soziolinguistikoak diglosiaren inguruan zer kontzeptu lanketa eta zer zehaztapen egin duen argitu nahi
|
genuke
batez ere. Bertsio popularraren araberako detaileen bila dabilenak ez du beraz, txosten honetan, argitasun handirik jasoko. diglosiaren ildotik euskara erdaren formulazio eta desiderata politikoak egin nahi dituenak ere ez gehiegi, egia esateko. horientzat saiatuko gara, halere, txostenaren azken atalean gogoetaren bat edo beste eskaintzen. gatozen mamira. eztabaidarako azalpen saioak honako elementuok ditu, nagusiki, berekin:
|
|
|
Laburpena. diglosia kontzeptuaren esanahiaren bilakaera aztertuta, ez
|
dut
bat egiten Mikel zalbidek egiten duen hautu Fishmaniar ustez zientifiko akademikoarekin, orokorregia eta lausoegia iruditzen zaidalako. Txepetxen teorizazioari helduta, hiru dimentsiotan (hiztuna, hizkuntza komunitatea, lurraldea) ageri den diglosiaren definizioaren alde egiten dut.
|
|
|
Besteak beste Lan ta Lan blogaren kudeatzailea da bertan. gainera, Garaigoikoa soziolinguistikari buruzko blogaren sortzailea eta gidaria ere bada. Bertan, BAT aldizkariko artikuluei buruzko iruzkinak egin ohi ditu eta soziolinguistikaren berripaperaren berri ematen du. horrez gain, alor honen inguruko material ugari topa daiteke bertan. derioko Tximintx euskara elUste
|
dut
BAT aldizkaria prekarietatean egindako aldizkaria dela eta, hori kontuan izanik, lortutakoa benetan gauza handia dela.
|
|
|
J U L E N A R E XO LA L E I B A. Azkenengo BATeko 77/ 78 zenbakietan Imanol esnaolak eta Maria—Jose Azurmendik errepaso sakon bat egin diote BAT aldizkariari3 Ni esaten dituztenekin identifikatzen naiz, esate baterako Imanol esnaolak esaten duenarekin. uste
|
dut
BAT aldizkaria prekarietatean egindako aldizkaria dela eta, hori kontuan izanik, lortutakoa benetan gauza handia dela. Nik uste dut urteak joan eta urteak etorri BAT aldizkarian ibili direnak zoriontzea dagokigula.
|
|
|
Neure buruari galdetzen diot ea BAT aldizkaria, benetan aldizkari dibulgatiboa ala aldizkari zientifikoa den. Nik uste
|
dut
BAT aldizkari zientifikoa dela, ia ia unibertsitate mailakoa, baina ez dibulgaziozko aldizkaria, dibulgazioa nik ulertzen dudan eran behintzat. Nire iritziz dibulgazioa ezagutza zientifikoa denen eskura jartzeko ahalegina da, eta aldizkariak duen itxurarekin, formatuarekin, zuri beltzeko koadroekin eta 10 orri inguruko artikuluz osatuta dibulgazioa egitea gaitza da, eta are gaitzagoa gaur egun, XXI. mendean. denok jotzen dugu ahalik eta modu laburrenera eta zehatzenera, ezta?
|
|
|
Teorioatik praktikara izenburupean. Ikastaroan, euskal herriko adituez gain, Bartzelonako unibertsitateko Carme Junyent irakaslea ere izan zen hizkuntza aniztasunaz hitz eginez. urte amaierarekin batera zikloa borobildu nahi
|
du
BAT Aldizkariak, jakinik gaiak baduela oraindik, izatekotan, nondik heldu eta zer eskaini. horretarako, urtean zehar landutako hainbat proposamen biltzen dituzten artikuluak aurkezten ditu aldizkariko Hizkuntza ekologia euskararen ingurunean izenburupeko zenbaki monografiko honetan.
|
|
2012
|
|
|
Familiakideen, lagunen, lankideen edo bizilagunen arteko harremanak dira, esaterako, kalean gertatzen direnetatik gehienak. Horregatik, pertsona bakoitzak maila horretan
|
duen
batez besteko harreman sarearen tamaina finkatuz gero, kalean gerta litezkeen elkarrizketen kopurua mugatzeko beste balio lagungarri bat izango genuke. Gai honen inguruan gizarte zientzien arloan dagoen
|
|
2014
|
|
|
Bush Etxe Zurira heldu zen garaian ‘zergak arintzea’ ideia erabiltzen hasi zen. Noski, zergak jaisteko asmoa zuen (errenta altuena
|
zutenei
batez ere) eta horri buruz ari zen. Aldiz, arintzeaz hitz egitean, zergak zama gisa irudikatzea lortzen zuen.
|
|
|
Azterketaren arabera, ez dago esaterik euskaraz hitz egitea (hizkuntza mantentzea) ulertuko ez
|
duen
baten aurrean negatiboki baloratuko denik, ez eta irudi txarra ematea denik, nahiz eta uste hori egon baden. Are gehiago, jasotako emaitzen arabera, egindako ikerketak erakusten du behatzaileek positiboki baloratu dituztela, oro har, portaera pasibo edo lotsatia eta asertiboa; positiboago gerturatze asertiboa.
|
|
2015
|
|
|
Elkarrizketatua alargundu eta erdaldun batekin ezkondu zen gero, euskara gehiegi maite ez
|
zuen
batekin.
|
|
|
Frankismoak" homogeneotasun laukoitza" izan zuen ardatz (Fusi, de Pablo eta de la Granja, 2010): politikan, gizartean, ekonomian eta kulturan denak izan behar
|
zuen
bat, dena espainiarra. Diktaduraren
|
|
|
Egoera aski desberdinak
|
ditugu
batetik bestera eta ereduei dagokienez D(+ IIP), B eta A(+ IIP) eredua ditugu aintzat hartzekoak. Adibide modura hemen dituzue 2014/ 15 ikasturteko eskolatze datuak:
|
|
|
" Hizkuntza ala hiztunak jarri euskararen biziberritzearen oinarrian?" Nire irudiko, hiztunaren motibazioaren arabera moldatu da diskurtsoa. Euskararekiko motibazio pragmatikoa
|
dutenekin
bat erabili da, norbanakoa erdigune duena; motibazio sinbolikoa dutenekin, berriz, bestelako argudioak erabili dira, komunitateari lotuago egongo direnak.
|
|
2016
|
|
|
Behar dugu ingelesa (edo frantsesa, edo txinera, edo... ), behar beharrezkoa
|
dute
batez ere belaunaldi gazteek. Garrantzitsua da, beraz, gizarteak ongi barneratzea kontua ez dela euskara edo ingelesa hautatzea, euskara eta ingelesa hautatzea baizik, biak, bakoitza bere rolarekin.
|
|
|
— 75 oin oharrean, datuak bederatzi eremu geografiko diferenteen arabera zehaztea orokorki aurkeztea baino egokiagoa litzatekeela dio M. Zalbidek. Arrazoi du, muturreko egoeren datuak nahastuta daudenean errealitatearekin zer ikusirik ez
|
duen
bataz besteko ikuspuntua jasotzen da bestela.
|
|
2017
|
|
|
ikusi eta irakurri, %34 eta %33, 2 hurrenez hurren. gauzak horrela, 4 hipotesia ez da guztiz betetzen: ...la altuena dutenak; idatzizkoak, berriz, baxuena. zehazkiago, ahozkoen artean zuzeneko elkarrekintzan solasaldiangertatzen da erabilerarik altuena; eta idatzizkoen artean (irakurri eta idatzi), ordea, idazteko jardunean gertatzen da baxuena". izan ere, entzutea ez dago balio altuenetakoa dutenen artean, eta euskararen erabilerarik baxuena ez da idazten gertatzen. are gehiago, baliorik baxuena
|
dutenetako
bat ikustea da, zeina, entzutearekin batera, entzumeneko trebetasunari dagokion.
|
|
2018
|
|
|
Haien arabera, eredua zabaltzea izan da arrazoietako bat. Erabilerari dagokionez, ostera, oso bestelako pertzepzioa
|
dute
batean eta bestean. Ondarroan, euskararen erabilera indartsu dagoen sentipena dute elkarrizketatutako eta talde eztabaidatan parte hartutako guztiek.
|
|
2019
|
|
|
elisabeth knipf komlósi k (2011: 253) aktive Sprecher izendatzen dituen hiztunak, beren harreman sare ugarienak eta eguneroko interakzio sare horien locus nagusia,
|
ditugu
batez ere kontuan hartzekoak. alde horretatik ezinbestekoa da, jakina, arnasguneei aparteko atentzioa eskaintzea.
|
|
|
alde batetik oinordetutako euskararen indarra, neurri handi batez orain ere arnasguneetan bizirik dagoena; bestetik berreskuratutako (berriz aurkitutako) euskararen indarra. terminologia hori Lafont okzitaniarrari mailegatuta dago: occitan hérité eta occitan retrouvé aipatzen ditu berak, okzitaniako hizkuntzaren bilakaeraz ari delarik (Lafont 1997). historiaren (historia soziolinguistikoaren) inertzia
|
dugu
bataren oinarri; hizkuntza plangintzaren ondorioz lortuz doazen emaitza baikorrak ditugu bestearen oihartzun. historiaren inertzia hori, jakina, aldez aurreko glotopolitika baten (lehendikako plangintza saio soziolinguistiko jakinen) ondorio ere izan ohi da sarri. oso indar diferenteak dira biak, esanahi soziolinguistiko desberdinak dituzte eta azken hamarkada hauetako emaitza demolinguistikoak i... Berriz aurkitutako hizkuntza, aldiz, besterik da erabat:
|
|
|
saio amaierako zenbait ohar shift direlakoak: 1964an kontzeptualki formulatu zirenetik18 aparteko lekua eta itzala
|
dute
batak zein besteak. horiekin loturik daude, gainera, hizkuntza soziologia dinamikoak19 muin muinean dituen galdera nagusiak. ez dabil beraz oker errezildarra, puntu horien aplikazio metodologikoan zentratu delarik. arnasguneetako habitual language use, eguneroko (mintza) jardun arrunta (ez formal elaboratua eta ez aldian behingo berezia), dugu gaurkoan aztergai. Fishman-ek azaldu eta sakondutako LM, LS eta RLS alorretan20 funtsezko kontzeptua da habitual language use hori. hala da orain ere, formazko aldeak alde, bibliografia teknikoan:
|
|
|
Borderline muga modura marraztutako 162 hizkuntzen kasua azpimarratu nahi dugu, sailkapen automatikoari dagokionean zalantzak sortzen dituztelako (sailkatzailearen arabera kategoria batean edo bestean kokatu daitezke). h (heritage ondare) kategorian wikipedia duten 51 hizkuntza biltzen dira. horietako batzuk, aipatu bezala, hiztunik gabeko hizkuntzak dira. egIdS eskalan
|
duten
batez bestekoa 7,83koa da, dagokien ondare egoera baieztatuz. adibide gisa hazietan ez zeuden batzuk zehaztuko ditugu ondoren: creera (cre), dalmaziera (dlm), erdiko nederlandera (dum), ido (ido), gotikoa (got), antzinako eskandinaviera (non), pipil, prusiera zaharra (prg), romagnol a (rgn) eta samogitian (sgs).
|
|
|
Azpeitiko bost neska mutil, 21 urtekoak. Mutilak tokatzaileak eta nokatzaileak, neskak ez bata ez bestea. eztabaida taldeetako partaideek (ikus I. eranskina) hasi aurretik ez zekiten hizketagai nagusia hitanoa zela, aurrez ideiak pentsa ez zitzaten eta benetan uste
|
zutena
bat batean esan zezaten. Finean, eztabaida taldeetako xedea da partaideen sakoneko ideologiak kanporatzea, iritziak behartu gabe. hori horrela, moderatzaileak galdera orokor baten bidez abiatu ditu eztabaidak, eta gero zeharka, hitanoaren gaia atera (Ortega et al., 2016, 22 or.).
|
|
|
Ca iritziz, hitanoak ez
|
du
bat egiten gaur egungo aurrerapenekin eta mundu ikuskerarekin, nolabait zaharkituta gelditu da, eta ezinbestean mantentzea tradizioan erortzea litzateke. horregatik, zalantzan jarri du ea jarraitu behar duen ala ez, ea zenbateraino merezi duen mantentzeak eta berreskuratzeko ahaleginak egiteak. horren aurrean zer egin, indartu ala galtzen utzi, kontua ez dago hain argi.
|
|
2021
|
|
|
Konfiantza izatea gauzak esateko, ere, ona izan daiteke. Azkenean, beste pertsonak ezagutzea, esan nahi
|
dut
bata eta bestearen ideiak konplementatzea. (BAM Ander, F3 Elk6:
|
|
2022
|
|
|
%29, 6k oso handia, %25, 5k nahiko handia. %7, 5 dira ez
|
dutenak
bat ere interesik" (Eusko Jaurlaritza (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza), Nafarroako Gobernua (Euskarabidea) eta Euskararen Erakunde Publikoa, 2016: 31). Zer da lortzeke dagoena?
|
|
|
Horretaz ari garela, Mikel Zalbidek ere gogoeta interesgarria egina
|
du
BAT aldizkariaren 100 zenbakian. Bertan gogorarazten du euskal hiztun gehienok ez garela arnasguneetan bizi, ezta euskarak leku nabarmena duen ingurumen zabalagoetan ere.
|
|
2023
|
|
|
Zerbitzuen sektorean ere gehienek Euskaraldia, Korrika eta euskarazko kultur eskaintza aukeratu dituzte, baina% 14k ez
|
du
bat ere aukeratu; horren ondorioz, ez du proposatutako ekimen batean ere parte hartzen.
|