|
2000
|
|
|
Eraikuntzaren aldia da. gorantza
|
doa
moneoren artxibategia; lurpea sakon hustu dute Kongresuen Jauregi eta Auditoriuma izanen direnen zimentarriak sustraitzeko; Oteizaren Museoko lanak aurreratuak bide daude Altzuzan. Asmo hutsean Iruñeko Ziudadela Arte Garaikideen topaleku bihurtzearena.
|
|
|
Eta halako iruzkin bat pozgarria den bezala, adierazgarria da oso Euskal Herriko bisitariek berton gure herriotan jasotzen duten zentzazioaz, sarritan herririk euskaldunenetan ere erdara gehiago entzuten baitute euskara baino. Bermeorainoko txangoa ere antzekoa izan zen, egun horietako itsasoaren zakarragatik itsasontziz
|
joan
ezin izan baginen ere.
|
|
|
N Ez dizuet eskatzen —horretan sartuko ez naizela argi utzi baitut— Ibarretxeren gobernuari lagun diezaiozuen," bai ordea hiru (edo zenbat behar dira? 2, 4..) legebiltzarkide bidaltzea" euskararen azpiegiturazkoak" diren bozketetan EAJ, EA eta EB/ IUrekin boza ematera
|
joan
daitezen, halakoetan gure hizkuntzaren arerioek ezin garai dezaten. Are gehiago, era horretan are nabariago gertatuko litzateke Ibarretxeren gobernuari egin gura diozuen kritika politikoa.
|
|
|
Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian bide beretik
|
goazela
ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
|
Antzerkigintzaren bidea ez da orain urte batzuetakoa bezain txarra, esan beharrik ez dago. Aurreko urteko joerari jarraiki, badirudi sendotze prozesua aurrera
|
doala
, ez arinegi, baina bai etengabe. Ez dirudi, beste batzuetan bezala, gehiegi puztu eta lehertzeko arriskurik dagoenik oraingoan.
|
|
|
N murritza izaki, gazteen probaleku eta zailtzeko aukera izateari ere uzten ari zaio antzerki amateurra gaur egun. sIpar Euskal Herriko antzerkigintzan ez da sumatu aurrerapausorik azken urte honetan eta desintegrazioaren bide beretik
|
doala
esan daiteke; nahiz eta taldeek kalitatea<3 ren errekonozimendua lortu izan duten beti, nahiz eta bertako idazleek behin eta berriro sariak jaso, oso esparru txikian eskaintzen dira euren muntaiak eta kasu honetan muga ez da banaketa administratibo hutsa. Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal Herrira ere iritsi lukete, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion.
|
|
|
Honelako kultur balantzea urtero egitearen abantaila da (oraingo hau zazpigarrena da niretzat), urtez urte aldatuz
|
doazen
joeretan aldeak suma daitezkeela. Urtean izandako bizpahiru gertakari nagusi bilatu eta azaldu beharrean (Jaki n en enkargua hauxe baita) literaturgintzan" usaindu" ditudan joerak azaltzen ahaleginduko naiz, aurrekoetan bezalaxe modu intuitibo eta subjektiboan, eta inolako asmo zientifikorik izan gabe.
|
|
|
Iraganak eta historiak presentzia handia dute oraindik ere, eta baita, nolabait, herrian bizi dugun egoera politikoak ere (askotan zeharka azaldua). Gaiak, ordea, dibertsifikatuz
|
doaz
, idazleen jatorria, adina eta erreferente kulturala ugalduz doazen neurri berean.
|
|
|
Iraganak eta historiak presentzia handia dute oraindik ere, eta baita, nolabait, herrian bizi dugun egoera politikoak ere (askotan zeharka azaldua). Gaiak, ordea, dibertsifikatuz doaz, idazleen jatorria, adina eta erreferente kulturala ugalduz
|
doazen
neurri berean.
|
|
|
Dagoeneko ibiltzeari ekin diote eta, hasteko, kanpokoen esperientziak biltzen ari dira, Islandiakoena esaterako. Ferietara
|
joanez
, katalogoak eskainiz, han hemenka galdetuz eta kontaktuak eginez itzulpengintzari ateak zabaltzeko ahalegintzen ari dira.
|
|
|
Datu hauek eskuratu ahal izateko ez dut hemerotekara oinez
|
joan
beharrik izan, aski izan dut Argia-k eskaintzen duen Euskal kulturaren hari@ izeneko internet zerbitzua ikuskatzea nire mac ean. Zorionak, oso albiste laburpen baliagarria egiten dute.
|
|
|
Hantxe sumatu ditut irakurle asperrezinak, idatzi batetik bestera etengabe igarota. Han ere, liburu eta komikietan barna, paperezko abentura eta
|
joan
etorrietako partaide sutsu eta ipurdikarak.
|
|
|
Modan ei dago Bizkaia. Askoren ustez, moda bolada hori ez
|
doa
Benito Lertxundiren abesti sonatutik harantzago, Bizkaiaren euskal exotikotasuna lau bertsotan laburtzerik izango bagenu bezalaxe. Bizkaia, jakina, hori baino gehiago bada.
|
|
|
Bere berea du Euskaltzaindiak euskararena eta horri ekin dio, buru belarri, azken urteotan. Askorentzat luzeegi
|
joan
doana, beste batzuentzat labur arin etorri dator, hizkeraren biziraupenari bagagozkio bederen.
|
|
|
Bere berea du Euskaltzaindiak euskararena eta horri ekin dio, buru belarri, azken urteotan. Askorentzat luzeegi joan
|
doana
, beste batzuentzat labur arin etorri dator, hizkeraren biziraupenari bagagozkio bederen.
|
|
|
Nolanahi ere, garai berri baten aurrean gaude, eta hurrengo urteotako euskalgintza eredua zehazten
|
doa
ezari ezarian.
|
|
|
Urliak hauxe, sandiak horixe eta berendiak huraxe. Gehienetan, hala ere, ohar egileak ura bere errekara eraman nahian. Euskalgintzak, historian lehendabizikoz behintzat, dirua omen dakar eta merkataritzako mundua, ondotxo dakigunez, ez
|
doa
barne barnetik estekaturik hizkuntzaren kalitate eta duintasunarekin.
|
|
|
|
Joan
zaigu bakea, dardarapean bizi gara eta ezinegonak bete gaitu. Su eten nahiz bake, isilik genituen izkiluak, ber bertan eta berriro entzungai ditugunak.
|
|
|
Ezin zitzaion egokiago eman hasiera milurtekoari, ezen, metafora arrunt bat paratuz, antzerki, errepresentazio, edo itxuratzea baita maiz gure kulturako jendearen izanaren ezkutune eta babestoki. Bigarren kultur ekitaldia bertsolaritzaren bidetik
|
joan
zen Zumaian, omenaldia ongi merezita zuen euskaltzale bati bertso aste osoa eskainiz, bazkaria barne. Hirugarrena, Eusko Jaurlaritzak Ikusgela telebista programak ekoizteko arautu zuen dirulaguntza izan zen; sei mila euro saio bakoitzeko.
|
|
|
Estatuaren gainegitura politikoak, euskara zapaltzen eta baztertzen jardun beharrean, hura bere administrazioan onartu eta irakaskuntzan bultzatu balu, berehalaxe agertuko zatekeen hizkuntza estandarizatzeko premia. Baina euskaraz diogunez, joanak
|
joan
eta balizko oleak burdinarik egin ez daroa, gauzak ez ziren horrela izan, eta, beraz, alferrik da orain izan balizko horiekin burua nekatzea.
|
|
|
Denboraren
|
joan
etorrian, politika abagune faboragarriagoak heldu zitzaizkigun, demografi hazkuntzarekin batera. Jendea, bestalde, baserritik hirietaratzen hasi zen, ikastolak sortu eta gizarteak gure herriko kultura eta balioez sentiberatasun handiagoa hartu izan du.
|
|
|
" bere jendeari giharrik sentiberenean min emanez", haien norW Xabier Kintana euskaltzaina eta EHUko Euskararako Kabinete Teknikoko zuzendaria da. tasuna bera mespreziatuz: "
|
Joan
zoazen herria zara. Gizarte unibertsalaren bizitzari traba egiten diozu, alde egin behar duzu, hil behar duzu, gelditzen zaizun bizia zapaltzen eta inbaditzen zaituen herriari emanez".
|
|
|
" bere jendeari giharrik sentiberenean min emanez", haien norW Xabier Kintana euskaltzaina eta EHUko Euskararako Kabinete Teknikoko zuzendaria da. tasuna bera mespreziatuz: " Joan
|
zoazen
herria zara. Gizarte unibertsalaren bizitzari traba egiten diozu, alde egin behar duzu, hil behar duzu, gelditzen zaizun bizia zapaltzen eta inbaditzen zaituen herriari emanez".
|
|
|
Hau da, funtsean tipo horietako batekoak izan arren, bestetarikoen bereizgarri batzuk ere aurki daitezkeela haietan. Beste aldetik,
|
joan
den mendean uste zen gorabidea ez du gaur inork aintzat hartzen. Izan ere, orain dakigunez, txinera, gaur hizkuntza silababakarren eredua, aurreko garaietan malgukaria izan zen, eta beraz, ustezko igobide itzulezin hura oinarririk gabeko aurriritzi hutsa besterik ez zen.
|
|
|
Izan ere, orain dakigunez, txinera, gaur hizkuntza silababakarren eredua, aurreko garaietan malgukaria izan zen, eta beraz, ustezko igobide itzulezin hura oinarririk gabeko aurriritzi hutsa besterik ez zen. Beste muturrera
|
joanik
, autore batzuek diotenez, gaurko ingelesak, jatorriz malgukaria izanda, gero eta joera handiagoa dauka silababakartasunera.
|
|
|
|
Joaten
zaizkidan urteen nostalgia
|
|
|
lastima! apoak
|
joan
beharrak
|
|
|
Esate baterako, guk aurrehistoriako artelantzat dauzkagun leize zuloetako marrazkien kasuan, biharamuneko ehizan zortea edo abilezia lagun izan zitezen balio zuen animalien figurak paretean marrazteak. Baina artearen balio instrumental hori atzean gelditu eta artelana berezko balioa hartuz
|
joan
bada ere —gaur egungo ia balio absolutua iritsi arte—, artearen instrumentalizazioak gero eta indar gehiago hartu du, indar ideologiko handiagoa, zehazki esateko. Gaur, artea ez da artea bakarrik, ideologiak taxutu eta molda ditzakeen instrumentua ere bada.
|
|
|
Venezuelarrak zalantza baten erdian bizi omen dira, edo huevon bat izan edo coño de madre bat izan. Autoan
|
zoazelarik
, aurrekoari bozina jotzen zaio etengabe" Que haces, huevon" oihukatuz. Eta atzekoak bozina jotzen badizu, burua jira eta" Que quieres, coño de madre" oihukatzen zaio.
|
|
|
Ga ra egunkariaren kontrako mehatxu esplizitutzat har daiteke ebazpen hori. Oraingoz, mehatxua besterik ez, baina badakigu nora
|
doazen
kontu hauek.
|
|
|
Kazeta digitala gauzatzeko prozesua mailaz mailakoa izan zen. Hasiera batean paperezko egunkaritik aukeratutako berri bakar batzuk sareratu zituzten eta poliki poliki handituz
|
joan
ziren edukien kopurua. Joan zen urtean La Vanguardia Digital ek zerbitzari propio bat sortu zuen, batik bat, taldearen produktu guztiak baliabide honen bitartez sareratzeko asmoarekin.
|
|
|
Hasiera batean paperezko egunkaritik aukeratutako berri bakar batzuk sareratu zituzten eta poliki poliki handituz joan ziren edukien kopurua.
|
Joan
zen urtean La Vanguardia Digital ek zerbitzari propio bat sortu zuen, batik bat, taldearen produktu guztiak baliabide honen bitartez sareratzeko asmoarekin.
|
|
|
Baieztapen honen adibide argia, zibernauten artean albisteak bozkatzeko erabiltzen duten prozedura dugu. Bozketaren emaitzak 15 minuturo gaurkotzen den datu base batera
|
doaz
eta hauekin internautaren gustukoenak diren aurreneko 10 berriekin, bere nahiak islatzen dituen egunkari baten azala eratzen da.
|
|
|
Lotura hipertestualen erabilera ere oso urria da eta gutxitan azaltzen zaigu beste webgune batera
|
joateko
aukera linkbatean klik eginez. Poliki poliki, inprimatutakoen eredutik aldentzen ari dira baina, hala eta guztiz ere, beren menpe jarraitzen dute.
|
|
|
Webguneen lasterketa abiatu da, baina amarauna azkartzeko gertatuko diren aldaketen zain dago bere benetako potentziala erakusteko. Lurreko komunikazioetan ematen ari diren aurrerapenak, zuntz optikoaren hedapena eta gero eta modernoagoak diren sateliteak, norabide horretatik
|
doaz
. Eta honen guztiaren froga argiena Estatu Batuetan oraindik garatzen ari den Internet aurki dezakegu.
|
|
|
Eta gauzak horrela daude Atlantikoaren beste aldeko egunkari digital batzuek ikaragarrizko galerak izan dituztela jakin arren. Hain zuzen,
|
joan
zen urteko otsailean Noticias de la Comunicacion aldizkariak aipatzen zuen The Chicago Tribune egunkariaren on line bertsioak 5.000 milioiko galerak izan zituela 1998ko ekitaldian. Eta The New York Tim es eta The Washington Post kazeta entzutetsuek ere urtea zorrekin amaitu zutela (2.900 eta 1.400 milioi pezeta, hurrenez hurren).
|
|
|
Dena den, kontuan hartzen badugu aspaldi honetan webgune batzuen jabegoagatik —Terra atariaren kasua adibidez— nolako dirutza ordaindu den eta, beste aldetik, nola igo diren beste batzuen akzioak —nahiz eta oraindik zorretan egon—, ezin dugu pentsatu etorkizuna guztientzako beltza izango denik. Akaso batzuk bide bazterrean geldituko dira denentzako tokirik egongo ez delako, baina ukaezina da etorkizuna hortik
|
doala
eta lehia basati honetatik bizirik ateratzen direnak egingo direla azokaren jabe.j
|
|
|
Aditu batzuen iritziz (ikus Noticias de la Comunica cion, 178 zb., 178 or.), datorren mendearen hasierarako, iragarki sailkatuen% 10 on line edizioetara
|
joan
daiteke. Estatu espainiarrean egunkari ugari dira bere webgunean zerbitzu hau dagoeneko eskaintzen dutenak.
|
|
|
Bigarrena El Mundo izan zen 41.079 ikustaldirekin. Hirugarren tokiaMa rca rentzat izan zen (29.286 kontsulta/ egunean), eta honen atzetik ABC (24.474 k/ e), Expansion (16.016 k/ e), Cinco Das (12.003 k/ e), La Vanguardia (10.133 k/ e) eta El Periodico de Catalunya (7.706 k/ e)
|
zihoazen
.
|
|
|
Proiektua handizalea zen eta 50 kazetariz osatutako lan taldearekin abiatu zen. Bere zerbitzuak
|
doanekoak
izanik publizitatea du diru iturri nagusia.
|
|
|
|
Doaneko
zerbitzuak izateagatik, hasiera batean proiektu guztiek galera ekonomikoak izan arren, beren xedeak publizitatean eta denda birtualen produktuen salmentetan jarrita dituzte, epe ertainera lehiakortasuna eta kalitatea eskaintzen dituzten zerbitzu enpresak bihurtzeko asmotan; eta, ahal izanez gero, mozkinak poltsikoratzeko.
|
|
|
Euzko Gogoa ren ibilbideak urte horietako atzerriratu askorena erakusten digu, hots, Hego Euskal Herritik gero eta gertuago egoteko grina, Penintsulan bertan ez zenean, Erregimenak horretarako zirrikituren bat utziz gero. Malgutasun txiki hori ikusita, aktibitate kulturalak eta artistikoak poliki poliki Hegoaldean berpiztuz
|
joan
ziren, eta baita aktibitate politikoak ere, horiek ezkutuan. Egoera horretan, Bidasoaren iparraldean aurkitzen ziren erbesteratuen ekimenek garrantzi berezia lortu zuten, publikazio ugaritasun berrian islatua, besteak beste.
|
|
|
Egoera horretan, Bidasoaren iparraldean aurkitzen ziren erbesteratuen ekimenek garrantzi berezia lortu zuten, publikazio ugaritasun berrian islatua, besteak beste. Baina, urteak
|
joan
ahala, frankismoaren ahuleziarekin batera, arlo kulturaletako ekimenak gutxituz joango ziren, berez lurralde horietakoak zirenak salbu.
|
|
|
Egoera horretan, Bidasoaren iparraldean aurkitzen ziren erbesteratuen ekimenek garrantzi berezia lortu zuten, publikazio ugaritasun berrian islatua, besteak beste. Baina, urteak joan ahala, frankismoaren ahuleziarekin batera, arlo kulturaletako ekimenak gutxituz
|
joango
ziren, berez lurralde horietakoak zirenak salbu.
|
|
|
Argitalpen honen aldizkakotasuna oso irregularra izan zen, neurri handi batean azkenean publikazioaren arduradun nagusia izan zen Isidoro de Fagoagaren bizitzaren aldaketen ondorioz. Horrela, 1951n, Fagoagak Argentinara
|
joan
behar izan zuenean, aldizkaria Buenos Airesen hasi zen argitaratzen, jakina, ideologikoki edo estetikoki aldaketa handirik sufritu gabe.
|
|
|
Gainera, kolpe militarra izan arte, Picavea Donostiako El Pueblo Vasco egunkariaren jabea izan zen, eta horrek euskal kanpo aferetan arduratzeko oso pertsona egokia bihurtzen zuen. Bada, Parisera
|
doa
eta une horretatik hiri horretan euskal arazoen ardura eramaten hasten da. Handik gutxira, urte bereko urrian, Gernikan deklaratu zen Euskal Gobernuaren delegatua izendatu zuten ofizialki.
|
|
|
Zentzu politiko batean, helburua, Europako demokrazien interbentzioa ekiditeko indar errepublikarren aurka sortutako kanpainari erantzutea zen. Hori zela eta, Euzko Deya ez
|
zihoan
euskal errefuxiatuei zuzenduta edo, behintzat, ez haiei bakarrik. Publikazio berriaren asmo hori Antonio Maria de Labayenek, haren kolaboratzailea, oso ondo argitu zuen:
|
|
|
Beste maila batean, gatazka aurrera
|
zihoan
arabera, poliki poliki beste alderdi eta talde politikoek ere egoitzak
|
|
|
Gerraren hasierak kultura eta gizarte panorama osoa aldatu bazuen, gatazkaren eboluzioarekin batera sasinormaltasun berri bat sortuz
|
joan
zen. Giro horretan eta Iparraldeko intelektualen eskutik, euskal aldizkariak berriro ere poliki poliki sortu ziren.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerra bukatuz gero, euskal atzerriratu asko eta asko, Penintsulara itzuli ezinik, Iparraldean helbideratu ziren. Hor frankismoaren aurkako nukleoak sortuz
|
joan
ziren, hein batean Iparraldeko kultur munduan integratuz. Telesforo Monzon, Manuel de la Sota eta Antonio Armentia horren adibide goiztiarrak izan daitezke, ezen laster Herria aldizkarian kolaboratzaile gisa idazten hasi baitziren.
|
|
|
geometriaren bat izatez gerotan, poetak erakusten dizkigun gauzen geometria genuke poesia. Berrizbeitiak, esaterako, halako introspekzio bat egiten du gure kulturan non esan litekeen historia egiten duela, gure literaturan izan ez genituen poemak ber sortzen dituela (Oihenart despeditzen du, Pariserat
|
doalarik
), eta bidenabar jaso eta duindu egiten duela aurreko tradizio guztia, batez ere molde zaharreko egiturez baliatzen delarik. Ez ezazuela pentsa, alabaina, apokrifotasun jokotan edo pastixak antolatuz laketzen denik.
|
|
|
Honek guztiak testuaren indar konnotatiboa areagotzen du eta, beraz, irakurle adoretsua eskatzen. Zailtasun hori, erran gabe
|
doa
, poetaren beraren hautu kontziente baten ondorioa da(" Ez naiz argi mintzatzen, eta badakit").
|
|
|
Irlaren batetara
|
joanen
ginateke, bestalde, Inon irlarik balego;
|
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? udak ustekabean neguaren erdian harrapatzen banau derrepentean hostoak isiltzen badira lau kanpai hots entzuten diren bitartean hiru tanta lehor eta epel bat haize hilaren gainetik nora jo dezaket kalean topatuko ez bazaitut gauzak nahiko gaizki ez
|
doazen bitartean
tanta epel eskas bat atsoen pauso azkarrak berotzeko nola jakingo dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimen...
|
|
|
Eta hori horrela delako izan liteke testu bat esangura anitzekoa, eta are interpretazio kontrajarriak ere onartzen dituena. Eta, zer esanik ez, horregatik
|
doa
poeta bere ikuspuntua aldatuz (geometria osatzen du), ondorioz bere estiloa ere aldatzen duela: nork esango zukeen 1978 hartan, Atxagak honelakoak idatziko zituela?
|
|
|
Pagoa geldi dago bidearen ertzean ezin du konprenitu nire presa bidean bide gora
|
noala
...
|
|
|
Pago besoak, eguzki aterpe, oroiketari eman diote;
|
joan
mendeak gaztearoa il zuten. Biar... zer ote?
|
|
|
oinazea, penitentzia, gurutzea, kalbarioa... Kristoren pasioan oinarritutako iruditeria eta kontzeptuak darabiltza bere herriaren egoera adierazteko (gerraondoan idazten du), baina herri horrek ez du hil nahi, erromes
|
doa
salbazioaren bila, horixe baitu esperantza bakarra, Semearen hildura Amak eztituko du. Azurmendiren beraren hitzetan esatearren," Euskal Herriaren interpretazio teologiko liturgiko bat" egiten du Salbatore Mitxelenak.
|
|
|
Beti izango zaitut goguan, baña
|
joan
nahi det ostera euskal lurreko arbolpe artan nere ezurrak uztera.
|
|
|
Inguruko bi bertsolarik dihardute oraingoz kazetari lanetan, Unai Agirrek eta Jexux Mari Irazuk. Herriko jaien bezperan sortu zen, Sanjoanetan, eta goiz da oraindik nondik nora
|
joango
den esateko.
|
|
|
Informazioaren kopurua gero eta handiagoa bada ere eta informazio iturriak gero eta anitzagoak izan arren, gure beharrak gero eta zehatzagoak eta espezialagoak ere badiBiblinleka ra. Liburutegi batera inguratzen garenean, ez gara
|
joaten
zer dagoen ikustera, baizik eta —adibide bat aipatzearren— informatikako programa bati buruzko liburu jakin bat aurkitzera, edo galdetzera programa horri buruzko libururik ba ote dagoen. Edo beste adibide bat:
|
|
|
Talde lana, baliabide teknikoez ondo hornitua. Esan gabe
|
doa
, autoreka ez ezik, gaika eta aldika ere ezagutu genituzkeela Euskal Herriaren nahiz Euskal Herriari buruzko gorabeherak, liburuez besteko euskarriak alboratzeke.
|
|
|
Nor hori aintzat hartuz gero, bistan da, lehen esan legez, norbanakoarena baino gehiago, talde lana dela hori. Egileak nortzuek izan behar duten zehazteko abagunean, jakina, apartera
|
joan
beharrik ez, dagoeneko batzuk jardunbidean ari direlako: Joan Mari Torrealdairen lan eskerga, Eusko Ikaskuntza, Azkue Biblioteka edota besterik gabe sor daitekeen lan talde berria.
|
|
|
Ikusi ere, sarea ikus dezaket nik oinarri, egunotan dugunetik aurrera
|
joan
ahal izateko. Egundainokoaren sarea, elkartea, ituna,... diru publikoaren babespean eta diru pribatuaren parte hartzearekin.
|
|
|
Nafarroako Liburutegi Publikoen Sareak 50 urteurrena ospatzen du aurten; izan ere, 1950ekoak dira Diputazioaren eta udalen arteko lehenbiziko lankidetza hitzarmenak Liburutegi Publikoaren zerbitzua mantentzeko, Altsasun eta Miranda de Argan. Harez geroztik, Sarea handituz
|
joan
da egun dituen 84 liburutegiak bildu arte. Baina urte hauetan guztietan ez da aurrerapauso handirik eman Nafarroan Liburutegi Publikoak lege aldetik normalizatzeko.
|
|
|
Erregistratu, bildu, antolatu, erabili eta banatzeko sistema Erdi Arotik aurrera osatuz
|
joan
zen eta inprentaren nahiz Ilustrazioaren ideien bilakaerarekin indartu zen. Sakeleko liburuekin eta aldizkarien espezializazioarekin ohitugabeko ospea lortu zuen XX. mende erdialdera, aurretik pentsaezina zen hedapen masiboa izan zuelarik.
|
|
|
Bide horretan testu digitalari, klasifikazio eta hipertestu bidezko nabigazioa gehitzen zaio, baita irudi, soinu eta mugimendua ere. Honek profeta berri batzuk sortzen ditu berriz ere, lehengo sistema guztia sistema digital baterantz
|
doala
aldarrikatzen dutenak.
|
|
|
Dokumentu informatikoak, beti aldatzen ari den ingurune teknologikoarekiko erabateko menpekotasuna dauka. Zahartze tekno' Biblioteka logikoa, hondatze fisikoa bera baino azkarrago
|
doa
. Beti ere, edukia errekuperatzea errazagoa izango bada ere, hasiera bateko bide bera baino errazagoa izango da.
|
|
|
Ez dago dudarik Internetek garrantzi berezia duela honetan guztian. Gauzak honela, aldaketa hauek hiru norabidetan
|
doazela
esan genezake:
|
|
|
1 Hormarik gabeko liburutegiak. Hau da, erabiltzailea informazio zentrora bertara fisikoki
|
joan gabe
hari zerbitzuak emateko gai dena. Etxetik edo lantegitik, Internetek eskaintzen dituen medioak erabiliz, erabiltzaileak katalogoak kontsulta ditzake, dokumentuen kopiak eskatu, dokumentu osoen kontsulta egin, eta abar.
|
|
|
Bestalde, gero eta gehiago dira etxean ordenagailua dutenak. Era berean, Internet erabiltzaileak ere egunetik egunera gehituz
|
doaz
.
|
|
|
Teknologia berri hauek lanbide guztietan eragin zuzena dute; arrantzaleak satelite bidez gidatzen dira itsasoan, abeltzainek txipak jartzen dizkiete animaliei, bideokonferentzien bidez egiten dira bilerak Alemaniara
|
joan gabe
...
|
|
|
Baina ez da hori bere balio nagusiena. Lizarra inguruko jendea
|
joan
egin da erakusketa ikustera, inork esan gabe. Oraindik behintzat, ilusioa ahitu ez zaiolako.
|
|
|
Caravaggiorenak berarenak zirela erabateko segurtasunez ezin ziurtaturik ere, lehenik Italian, gero Espainian eta ondoren Euskal Herrian zintzilikatutako koadro klasikoek niri behintzat sortzen didaten zirrara ez da —aitortzen dut— zirrara espiritual hutsa. Nahi gabe izango da, baina behin baino gehiagotan
|
joaten
zait burua preziora. Zenbat balio ote du koadro honek?
|
|
|
Auskalo arrazoia zein zen! Lizarrako Museoan bertako betiko fondoa ikustera
|
joaten
denak, hala ere, ulertuko dit zer esan nahi dudan.
|
|
|
Yoyesek, Soziologia ikasi zuen lizentziatua izateaz aparte, pistola zeraman soinean. Yoyes, Mexikora
|
joan
zen euskalduna izateaz gain, kideek akabatutako militante ohia izan zen. Yoyes ez zen soil soilik Euskal Herrian lana bilatzen zuen euskara makala zuen gaztea.
|
|
|
Jakin badakigu Euskal Herria jaioterri duen teatroa ondo
|
doala
txapela buruan munduan zehar, baina Donostiako Victoria Eugenian ikusi genuen zeremonia tristea izan zen gero. Tristea bezain urguilurik gabekoa.
|
|
|
Antigoaleko manerak izan zituen festak baina horretan ez zen gakoa. Euskal eszena, euskal zinema, euskal telesaio eta telesailak ondo
|
badoaz
zergatik hain ziren exkasak, kantitatez, maila desberdinetan sarien desioz zeuden finalistak. Motzak ziren hautagaien zerrendak.
|
|
|
Euskal komeria ondo
|
doala
badakigu. Testigu gara.
|
|
|
Eta gerrara deitu zuten. Eta gerrara
|
joan
zen Hitlerren armadan. Errusiako frontetik Azkueri bidaltzen dion gutunak gerraren horrorea eta euskararekiko atxikimendu berearen berri ematen digu.
|
|
|
Gerhardek ederki aurreikusi zuen faxismoak euskarari ekarriko zion atsekabea baina Alemaniako urguilu zaurituak min ematen zion eta boluntario (omen)
|
joan
zen frontera.
|
|
|
LARRINAGA,
|
Joan
ikus TORREALDAI, Joan Mari
|
|
|
29 zk. (1983), 133 Josu Landaren" Gerraondoko poesiaren historia". 29 zk. (1983), 167 Honela aurkitu zen marxismoa. 30 zk. (1984), 6 PNVko buruzagiak euskaraz ikasten (Orain eta Hemen). 31 zk. (1984), 90 Nora
|
doa
PNV? (Orain eta Hemen).
|
|
|
ezezkoaren ondoren zer? 38 zk. (1986), 5 Nazio Galegoa. 39 zk. (1986), 5 Bibliografia. 39 zk. (1986), 85 35 urte bete dira, eta
|
bagoaz
aurrera. 55 zk. (1989), 5 Aurkibideak: Idazleen arabera. 61 zk. (1990), 113 Aurkibideak:
|
|
|
ALTZIBAR,
|
Joan
ikus TORREALDAI, Joan Mari
|
|
|
LETAMENDIA, Pako Ezkerra Euskadin. 47 zk. (1988), 47 (Itz.: Gotzon Nazabal, Fernando Mendizabal). Joan Manuel Serrat (edo" Eurovision" era
|
joan
nahi izan ez duen mutilla) (Nota laburrak). 30 zk. (1968), 40 Kanta Berria, erresistentzi abestia. 4 zk. (1977), 16 Droga Iparraldean. 31 zk. (1984), 30 (Itz.:
|
|
|
LEKERIKA, Joanes Musika eta politika (Orain eta Hemen). 11 zk. (1979), 72 Joan Manuel Serrat (edo" Eurovision" era
|
joan
nahi izan ez duen mutilla) (Nota laburrak). 30 zk. (1968), 40 Kanta Berria, erresistentzi abestia. 4 zk. (1977), 16
|
|
|
A. OTAEGI, Joxe PNV eta euskal indarren batasuna. 1 zk. (1977), 117 PNVko buruzagiak euskaraz ikasten (Orain eta Hemen). 31 zk. (1984), 90 Nora
|
doa
PNV? (Orain eta Hemen).
|
|
|
Idazleen arabera. 21 zk. (1981), 287 Aurkibideak. Gaien arabera. 21 zk. (1981), 337 JAKINen zilarrezko ezteiak direla eta. 25 zk. (1982), 153" Kontuak argi eta garbi". 33 zk. (1984), 131 35 urte bete dira, eta
|
bagoaz
aurrera. 55 zk. (1989), 5 Aurkibideak: Idazleen arabera. 61 zk. (1990), 113 Aurkibideak:
|
|
2001
|
|
|
Eraikitze lanetan beraz, horiengatik ikusminez, etamesfidatiaren susmoak, zementua irabiatzeko ontzi gizena daraman kamioiaren
|
joan
etorriak beharturiko zirkulazio geldiunean, era honetako obra zibilek kulturgintzarekin baino zerikusi zuzenagoa ez ote duten gure denbora hauetako ekonomia neoliberalaren joko engainagarria rekin, alegia merkatuari bere kasa jokatzen utzi behar zaiola esan, baina diru publikoaren kutxatik ordaintzen dela porlanaren ekoizpena, eta gutxienekoa dela zertarako balia, lehen azpiegitura hidraulikoa, o... Inbertsio produktiboa esaten diote horri.
|
|
|
Historiari galdezka
|
joan
zaigu 2001 urtea ren puska bat, egungoa ulertzeko atzokoaren informazio bila, identitate eta nortasunaren arrastoak hor ageri ote diren; baina
|
|
|
Eztabaida daiteke gero, zer
|
doakion
gaurko nafar jendeari konkista ala adostasuneko hitzarmena izateak, baina abiapuntuan gauzak diren moduan jarri behar dira, eta konstatazioa egin.
|
|
|
P roposamena egiten du gero identitate nazionalen gatazkatik ateratzeko, sekularizaziora jo behar genukeela dio, akonfesionalitatera. Erlijioarekin edo sexualitatearekin eman den modu berean, Administrazio Publikoek ez dezatela izaera nazionalari
|
doakionez
aukera jakinik egin. Zintzotasunez eta eszeptizismoz eginiko proposamena da, jaramonik eginen ez diotela aurrez emanik.
|
|
|
Traidorea une bakoitzean gutxien uste den hura dela topatuko dugu. Entsegu esperimentala da eta sujerentea, haratago
|
joateko
ateak zabalik uzten dituena, jar dezagun etsaiari kalte egiten ari zaion ustean, halako batean etsai horren zerbitzuko lanetan ari izan daitekeela susmatzen hasten den heroi/ traidore baten zalantza eta drama asmatzekoa; fikzioaren perspektibatik geure herri honetako errealitatea interpretatzeko saiakera baliagarria izan litekeela uste dut.
|
|
|
Mende berriaren lehen urtea
|
badoa
|
|
|
0 Hor betidanik, mundura sortu ginenetik bai behintzat, betiko uste genuen gizaldia desagertu da behingoz. Beste berba zorrotzago batzuk erabiliko banitu bizitzarene rdira heldu naizela esan nuke, eta hodeiertzera heltzeko neure tartea halandaze gero eta laburragotuz
|
doala
. Eta esperantzak?
|
|
|
Bat bai behintzat, oraindik ere bizi gara, eta gainera ez edozelan. Ez baita gutxi
|
joan
den mendean erdietsirikoa: lehenengo eta behin, eta lorpen bat baino ez aipatzeko, eskuartean darabilgun literatura hizkuntza hau, Axularrek gura zuen moduan, hizkuntza trebe etabito re bihurtu duguna, plazeritu rri bezainbeste zehaztasun adierazle, eta oro ren gainetik euskaldunoi aspaldikopa rtez ez geneukan zindo eta sendotasuna ostera ere eskuraja rri diguna.
|
|
|
Plan honek dakarren lanaren handia zaila da neurtzen, baina diogun duela hamar urteko Elkartearen aurrekontua 6 bider handitu dela orain arte, eta aurton eskuartean darabiltzagun perspektibekin, aurrekontu hori hamar bider handiago bihur daitekeela duela 10 urte geneukan hura baino. Adibide bi baino ez jartzeko, eskola programa(" Idazleak ikastetxean") eta solasaldiekin(" Idazleekin solasean") bakarrik gure aurrekontua izugarri handitu da, batetik eta bestetik
|
joan
den urtean guztira 430 bat ekitaldi egin baitziren Euskal Herri osoan zehar.
|
|
|
Azken urtean haiekin batera Nagore Atela ere aritu da langile. Hortaz, aro berrian sartzen ari garelarik, plan estrategikoaren aroan hain zuzen ere, eta ni zuzendaritzan egondako denboraren luzean bezala, elkartearen hasieratik idazkari izan den Maite Gonzalez Esnal erretiratzera
|
doala
, bada ordua, nik uste, zuzia besteri ematekoa.
|
|
|
Azkenez, Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politika Sailburuordetza rekin izenpetu dugun egiunea aipatu behar dut, era horretan aurreko urteetako segurtasunik eza eta banan bananeko deialdiekiko menpekotasuna alde batera uzten baikenuen behingoz, eta benetako proiektuak antolatzen hasteko aukera jasotzen. Izan ere, elkartearen barne ikuspegitik hori da, nik uste,
|
joan
den urteko gertakaririk garrantzitsuena, elkartea ren hasierako urteak bazter utzita, lehen aldiz gertatzen baita elkarte gisa aurrekontu egoki bat ematen zaigula, kontrol zorrotzekin bada ere, guk kudeatzekoa.
|