|
2008
|
|
|
Halaxe egin du azken laurogeita hamar urteetan. Halaxe du egin etorkizunean ere, hortxe baitago bere xede eta helburua, euskararen aurreramendurako ekin eta jarrai, aldian aldiko eta tokian tokiko tresnak eta lanabesak
|
erabiliz
.
|
|
2009
|
|
|
Nere bizitzan,[...] ez ditut liburu asko idatzi, bakarra baizik; ez ditut lan asko egin, bakarra baizik; ez ditut gai asko
|
erabili
, bakarra baizik: erria.
|
|
|
Corpusari dagokionez, Agirre Asteasukoaren Eracusaldiac obra (1850)
|
erabili
da. Corpusaren kantitategatik (1.500 orrialde inguru), edukiaren trataeragatik, eta instituzio eklesiastikoak balidatu eta homologatutako obra izanik, pentsatzen dugu obra egokia dela instituzio baten aurpegi linguistikoa karakterizatzeko.
|
|
|
Bertsio digital hau Euskaltzaindiak egin du eta soil soilik ikerketa helburuetarako
|
erabil
daiteke, beti ere iturria aipatuz, bai Michel de Montaigne Unibertsitateari dagokionez, bai Euskaltzaindiari dagokionez.
|
|
|
Lekukoen sarea osatu zen eta 64 pertsona elkarrizketatu ziren bildutako toponimoen ahozko informazioa biltzeko, eta ahal zela, izen berriak ere jasotzeko. Geroago datu guztiak
|
erabiliz
, behin behineko arautze proposamena egin zen eta hau oinarri hartuta erakusgai dauden mapak.
|
|
|
(Irudian: Alfabeto zirilikoa
|
erabiltzen
duten munduko estatuak. Berde ilunez ageri da alfabeto ofizial bakarra denean, eta berde argiz alfabeto ofizialetariko bat denean.
|
|
|
Ez dirudi oso erabaki zuzena, ezta? Izan ere, estatu horietan alfabeto zirilikoa
|
erabiltzen
da, hau da, ez dute guk dugun alfabeto bera. Alfabeto zirilikoa irakurtzen eta idazten jakingo bagenu, ez legoke arazorik.
|
|
|
Zergatik? Badagoelako nazioartean onartutako transkripzio sistema estandar bat; horregatik, latindar alfabetoa
|
erabiltzen
duten hizkuntzetan sistema horixe baliatzen da.Har dezagun, beraz, lehengo galdera: ez ote dute errusiarrek berek, edo nazioarteko erakundeek bestela, moduren bat alfabeto zirilikoan idatzitako hitzak gure alfabetora aldatzeko. Bai.
|
|
|
ez ote dute errusiarrek berek, edo nazioarteko erakundeek bestela, moduren bat alfabeto zirilikoan idatzitako hitzak gure alfabetora aldatzeko. Bai. Errusiak badu sistema ofizial bat, ISO nazioarteko erakundeak nazioartean
|
erabiltzeko
emandako sistema bera (ISO 9). Har dezagun, orduan, nazioarteko sistema ofiziala, eta akabo arazoa:
|
|
|
Konplexua da, eta zeinu batzuk ezin dira gure ohiko hitzak bezala idatzi ordenagailuan. Zeinu diaktritiko bereziak
|
erabiltzen
dira; horregatik, ISO erakundeak eta Errusiak berak proposatu duten sistemak ez du arrakastarik izan ohiko erabileran, eta idazkera hori ez da ikusten ez gaztelaniaz, ez frantsesez, ez ingelesez... ohiko testuetan (komunikabideetan, eskola liburuetan, literatura lanetan...).
|
|
|
Gure inguruko erdarek sistema hori
|
erabiltzen
ez badute, nazioartekoa eta ofiziala izanik ere, euskaraz ere ez dugu erabiliko, ez dugu bide zaila hartuko. Beraz, zer egin?
|
|
|
Gure inguruko erdarek sistema hori erabiltzen ez badute, nazioartekoa eta ofiziala izanik ere, euskaraz ere ez dugu
|
erabiliko
, ez dugu bide zaila hartuko. Beraz, zer egin?
|
|
|
Michail Gorbatschow; ca: Mikhaïl Gorbatxov;... Hizkuntza bakoitzak bere sistema, bere transkripzio praktikoa,
|
erabiltzen
du, hizkuntza bakoitzaren grafiara eta ahoskerara moldatua.Nazioarteko sistema onarturik ezean, bide hori hobetsi du Euskaltzaindiak euskararako, hau da, euskararako transkripzio praktiko bat erabiltzea. Erabaki hori hartzeko orduan, xehe aztertu du azken urteotako erabilera, eta argi ikusten da euskal entziklopedietan, euskarazko komunikabideetan eta euskarazko eskola liburuetan eta literaturan euskararako transkripzio praktikoaren bidea guztiz hedaturik dagoela, transkripzio praktikoa gauzatzeko orduan kasu gutxi batzuetan aldaera bat baino gehiago ikusten bada ere.
|
|
|
Michail Gorbatschow; ca: Mikhaïl Gorbatxov;... Hizkuntza bakoitzak bere sistema, bere transkripzio praktikoa, erabiltzen du, hizkuntza bakoitzaren grafiara eta ahoskerara moldatua.Nazioarteko sistema onarturik ezean, bide hori hobetsi du Euskaltzaindiak euskararako, hau da, euskararako transkripzio praktiko bat
|
erabiltzea
. Erabaki hori hartzeko orduan, xehe aztertu du azken urteotako erabilera, eta argi ikusten da euskal entziklopedietan, euskarazko komunikabideetan eta euskarazko eskola liburuetan eta literaturan euskararako transkripzio praktikoaren bidea guztiz hedaturik dagoela, transkripzio praktikoa gauzatzeko orduan kasu gutxi batzuetan aldaera bat baino gehiago ikusten bada ere.
|
|
|
Goi mailako lan akademikoetan edo espezializatuetan, erabateko zehaztasuna behar denean eta alderantzizko transliterazioa egiteko modua ziurtatu behar denean, nazioarteko ISO 9 transliterazio estandarra, bera baita, bai ISO Estandarizaziorako Nazioarteko Erakundeak, bai alfabeto zirilikoa
|
erabiltzen
duten Errusia, Armenia, Azerbaijan, Bielorrusia, Kazakhstan, Kirgizistan, Tajikistan, Turkmenistan eta Uzbekistan estatuek ofizial bihurtu dutena.
|
|
|
Hona hemen taula hori
|
erabiliz
ateratako adibide batzuk:
|
|
|
...a ikustea erregimenaren ideologia ofizialak izan zuen eragina unibertsitarien artean, bereziki hizkuntzalaritzaren esparruko zenbait teoria (Pragako Eskolako Funtzionalismoa) sustatzeko orduan, eta horien gainbehera komunismoa erori zenean; edo hizkuntza purismoak txekiar gizartean lortu duen arrakasta izugarria, non eta esan daitekeen ia ia bi estandar desberdin direla gizartean naturaltasun osoz
|
erabiltzen
direnak: bata informala, ahozkoa, aski zabarra; baina bestea, idaztekoa eta testuinguru formaletan erabiltzekoa, izugarri garbizalea; bien arteko aldea hain da handia ezen txekiar umeek ordu asko ematen omen duten eskolan ikasten eguneroko bizitzan esaten dituzten hainbat hitz gero ez direla idazten, haien kideko garbiak baizik (horretara goaz geu ere?).
|
|
|
gorago azpimarratu dugun legez, zinez ugariak dira jokoan sartzen diren faktoreak; arazo nagusia, hain juxtu ere, eragile horietako bat isolatu nahi izatea da, ardura nagusia (bakarra, sarri) hari egotziz; hurrengo pausoa eragile zehatz horren gainean (direla hizkuntzalariak, direla politikariak, direla kazetariak...) erruak pilatzea izaten da, hots, borrokak areagotzera baino ez daraman bidea. Zeren gezurra ematen du ikusteak txekiarrek beren ortografia eztabaidatzeko
|
erabiltzen
duten kar saindua... ikusiko ez bagenu oso antzeko kasuak Espainian, Holandan, Frantzian, Norvegian, Azerbaijanen, Galizian edo Euskal Herrian bertan. Ez, auzoan ez dabiltza txakurrak zapatekin.
|
|
|
Ez luzatzeko, hiztegi orokorrean beso, buru, erro, oin sailekoak, Matematiketan agertzen dira. Herri psikologian, bestalde, Piarres Larzabalek aspaldian bildu zerrenda
|
erabili
du, eta jendeen karakterrak eta ekanduak gehituz, nola erabiltzen diren landare eta animalien izenak baita zeintzuk erabiltzen diren ere ikertu eta azaldu du euskaltzainak.
|
|
|
Ez luzatzeko, hiztegi orokorrean beso, buru, erro, oin sailekoak, Matematiketan agertzen dira. Herri psikologian, bestalde, Piarres Larzabalek aspaldian bildu zerrenda erabili du, eta jendeen karakterrak eta ekanduak gehituz, nola
|
erabiltzen
diren landare eta animalien izenak baita zeintzuk erabiltzen diren ere ikertu eta azaldu du euskaltzainak.
|
|
|
Ez luzatzeko, hiztegi orokorrean beso, buru, erro, oin sailekoak, Matematiketan agertzen dira. Herri psikologian, bestalde, Piarres Larzabalek aspaldian bildu zerrenda erabili du, eta jendeen karakterrak eta ekanduak gehituz, nola erabiltzen diren landare eta animalien izenak baita zeintzuk
|
erabiltzen
diren ere ikertu eta azaldu du euskaltzainak.
|
|
|
Teknologian, adibidez, aizkorak badu ahoa, besoa eta begia. Nahikoa da Euskaltzaindiak azkenik argitaratu Hiztegi Batua ikusteko zenbat hitzek gure gorputzaren hiztegia
|
darabilten
.
|
|
|
Oraingo joera ikusi azaltzen du eta euskaldunek literatura idazleak izan ezik hitzen sortzeko eskubidea galdu dute eta nazioarteko izateko aitzakian gaztelaniazko termino zarrasta bat sartu digute. Oroitzen naiz UZEI erakundeari, orduan haiekin lanean abiatu nintzelako, protesta egin niola, haien garairaino
|
erabiltzen
genuen jakintza bazterturik hitz horren ordez, gaztelaniazko zientzia inposatu zigutela eta galdetu nien zer iritzi izango zuten Iparraldekoak frantsesetik hartuz zianza idazten hasi bagina, baina ordukoz euskaniolaren atea irekia zegoen eta internazionalak gara.
|
|
|
Getxoko Udala. Javi AranguenaAspaldian egin zen ikerketa eta liburua
|
erabiliz
CDa sortu zuen Udalak eta webgunean zabaltzeko asmoa dute. Produktu honek bi zati ditu, umeentzakoa, eskoletan erabil litekeena, eta toponimia lan osoa mapa eta guzti.
|
|
|
Javi AranguenaAspaldian egin zen ikerketa eta liburua erabiliz CDa sortu zuen Udalak eta webgunean zabaltzeko asmoa dute. Produktu honek bi zati ditu, umeentzakoa, eskoletan
|
erabil
litekeena, eta toponimia lan osoa mapa eta guzti.
|
|
|
Maite Alvarez de ZarateLiburu mardula gauzatu eta gero webgunea sortu zuten eta aurrekoaz gain, ahots artxiboak gehitu zituzten. Ariketak prestatzen ari dira ikastetxeetan
|
erabiltzeko
eta datorren urtean mapa eta kale izendegiaren arautzea
|
|
|
Bere helburua euskara bultzatuko zuen nazio kultural bat eraikitzea zen. Euskara presente ez zegoen tokietara eraman nahi zuen, berak oso esaldi esanguratsua
|
erabiltzen
zuen hori adierazteko: piano hotsa eta te usaina dagoen tokietara eraman behar dugu euskara.
|
|
|
Mikel Gorrotxategi: Izenak hautatzeko irizpideak eta
|
erabiltzeko
arauak 110,29 KbFelix Mugurutza: Toponimia gizarteratzeko lanen garrantzia 72,10 KbZumaia:
|
|
|
Unesco Etxeak eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak
|
erabiltzeko
aukera emango diote eta, bereziki, bere artxibategi eta bibliotekak erabiltzeko aukera.
|
|
|
Unesco Etxeak eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak erabiltzeko aukera emango diote eta, bereziki, bere artxibategi eta bibliotekak
|
erabiltzeko
aukera.
|
|
|
Bere jaioterrian Institutuko zuzendaria izan zen, hainbat urtetan. Siberiako leinuek
|
erabiltzen
zituzten zenbaki sistemak aztertzen aritu zen. Gero euskararen berri izan zuen, eta ikasteari ekin zion.
|
|
|
Argia aldizkariak eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak
|
erabiltzeko
aukera emango diote eta, bereziki, euren artxibategi eta bibliotekak erabiltzeko aukera.
|
|
|
Argia aldizkariak eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak erabiltzeko aukera emango diote eta, bereziki, euren artxibategi eta bibliotekak
|
erabiltzeko
aukera.
|
|
|
Eta erantzuten ere saiatu gara: besteak beste, testu antolatzaileak era estrategikoan
|
erabiliz
.
|
|
|
Liburu honetan, hipokoristiko edo izen ttipien azterketa egiten du Patxi Salaberrik. Berak azaldu bezala, izen ttipiak oso garrantzitsuak dira, euskaldunok
|
erabili
ditugun eta oraino erabiltzen ditugun izendatze bideen berri ematen digutelako. Honetaz landa, izen ttipiek egungo deitura eta etxe izen asko ongi ulertzeko aukera ematen digute.
|
|
|
Liburu honetan, hipokoristiko edo izen ttipien azterketa egiten du Patxi Salaberrik. Berak azaldu bezala, izen ttipiak oso garrantzitsuak dira, euskaldunok erabili ditugun eta oraino
|
erabiltzen
ditugun izendatze bideen berri ematen digutelako. Honetaz landa, izen ttipiek egungo deitura eta etxe izen asko ongi ulertzeko aukera ematen digute.
|
|
|
Honetaz landa, izen ttipiek egungo deitura eta etxe izen asko ongi ulertzeko aukera ematen digute. Egileak argitzen duenez, izen ttipi edo hipokoristikoa familian, lagun artean, konfiantza giroan
|
erabiltzen
diren izenen aldaerak dira, Antton (i), Axun, Txixilio, Aña, Dollores, Josetxo eta abarren modukoak.
|
|
|
Beraz, hiru atal ditu liburuak, lehenean, Texte, kronika bera eta haren latinezko itzulpena daude; bigarrenean, Analyse Grammaticale, hitz guztiak iruzkintzen dira, banan banan gehienetan; hirugarrenean, Vocabulaire, hitz zerrenda eta frantses baliokidea. Argitu beharra dago iturri gisa
|
darabilen
testua Brinton doktoreak aurrez argitaratua dela.
|
|
|
Xabier Azanzak, bestalde, Edu Zelaietak dialektologia kontrastatzailea
|
erabili
duela esan du, aipatu ditugun eskualdeetako hizkerak alderatu ditu eta, horretaz gainera, haien arteko konbergentziak eta dibergentziak aurkitu.
|
|
2010
|
|
|
Jakina denez, Olabideren itzulpena izan zen Biblia osoaren bigarren argitaraldia Euskal Herrian, Duvoisinenaren ondotik, baina hori baino bereizgarria garrantzitsuagoak dira beste hauek: lehena jatorrizko hizkuntzetatik (hebraiera eta grekera) itzulia eta lehena ere nagusiki asmo pastoralez egina, hau da, Euskal Herriko parrokia, ikastetxe eta enparauetan
|
erabiltzeko
pentsatua, aurreko bi itzulpen osoak, Duvoisinena eta Uriarterena (1978ra arte argitaratu ez zena) Bonaparte printzearen aginduz eta nagusiki asmo filologikoz egin baitziren. Prefosta, Olabideren itzulpen honek ere ageriko asmo filologikoak zituen, baina esango nuke jatorrizko asmoa erlijiosoa zela, huts hutsean erlijiosoa ez bazen ere.
|
|
|
Eta, hala ere, Aita Santuari zuzenean idaztea erabakitzen da. Gutun horren kopia erakundearen artxiboan kontserbatu da, baita ere hura erredaktatzeko
|
erabilitako
zirriborroa, Orixeren eskuz idatzia. Gutuna Ignazio Maria Etxaide euskaltzainburuak eta Nazario Oleaga idazkariak sinatua zen.
|
|
|
Gaur egungo perspektibatik bitxia da garai hartan euskara aldezteko
|
erabiltzen
ziren arrazoia irakurtzea, badu muntarik horrelako ariketak egitea, neurri handi batean guztiz konbentzionalak izan arren (ez da sinestekoa ordurako Mitxelena batek, adibidez, horietan sinesten zuenik) ondo laburbiltzen dutelako orduko giroa eta euskaltzain askoren (Etxaide, adibidez) mundu ikuskera. Baina bada zerbait aipagarriagoa.
|
|
|
Bere Santutasunaren bedeinkaziozko hitz bat itzulpenaren egileentzat, batez ere beren premia espiritualetan hura
|
erabiliko
duten guztientzat, adoretuko dituena, gainera, ez dezaten alperrik gal Erregio nabarmenki katoliko honen herri tradizioan dugun altxorra, izango litzateke Akademia honek gure Aita Santuaren ontasunetik jasoko lukeen saririk ederrena. (Euskaltzaindia, 1959ko ekainaren 25eko gutuna)
|
|
|
Argi esanda: Euskaltzaindia Aita Santuaren babesa eskatzen ari da, babesa euskararentzat, babesa itzultzaileentzat eta babesa itzulpen hori
|
erabili
nahi dutenentzat. Joan XXIII.a zen Aita Santu hori.
|
|
|
Editorial Iparraguirrek eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak
|
erabiltzeko
aukera emango diote eta, bereziki, euren artxibategi eta bibliotekak erabiltzeko aukera.
|
|
|
Editorial Iparraguirrek eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak erabiltzeko aukera emango diote eta, bereziki, euren artxibategi eta bibliotekak
|
erabiltzeko
aukera.
|
|
|
Urrunago joan gaitezke adibidez hiri eta bide seinakuntza hedatuz tokiko hizkuntzan frantses idazkerarekin batera. Lurralde elkargoetako acta ofizialak ere, bereziki egoera zibileko actak, eskualde hizkuntzan argitara daitezke, hizkuntza nazionala ere
|
erabilten
den neurrian. Oraingo marko juridikoak aitzinamendu aukera asko ematen ditu.
|
|
|
Armategi juridiko frantsesa biziki aberatsa da gai honetan, eskualde hizkuntzen lege berri bat ez da baitezpada beharrezkoa. Aski litzateke dauden legeak kemen handiagoarekin
|
erabiltzea
. (Eric Besson-en aipamena).
|
|
|
Jardunaldi honen helburua hauxe da: Hiztegi Batuko erabakiak hartzeko, Euskaltzaindiak
|
erabiltzen
dituen irizpideak, laneko prozedurak eta tresnak erakustea. Andres Urrutia euskaltzainburuaren hitzetan, Euskaltzaindiak hiztegigintzaren arloan daraman prozedura aldatu egin du, eta beharrezkoa ikusten dugu prozedura berri horren albiste ematea, prozedura berri hori zabaltzea jendearen artean, eta batez ere, euskalgintzaren aldetik, egunero lanean hizkuntzarekin dabilen jendearen artean, hain zuzen ere.
|
|
|
Andoni Sagarna Euskaltzaindiaren Iker sailburuak azaldu bezala, Hiztegi Batuko forma bakoitza erabakitzeko
|
erabili
den dokumentazioaren berri ematen duen datu base bat da Hiztegi Batu Oinarriduna (HBO) eta internet bidez edonork kontsultatu ahal izango du.
|
|
|
Jardunaldi honen helburua hauxe da: Hiztegi Batuko erabakiak hartzeko, Euskaltzaindiak
|
erabiltzen
dituen irizpideak, laneko prozedurak eta tresnak erakustea, Andres Urrutia euskaltzainburuak adierazi duen bezala.
|
|
|
Izenaz has gaitezke. Arabierazko al funduk hitzak gaur, ostatua, hotela esan nahi du, baina Erdi Aroan merkatariei ostatu eman eta haien zamariak (gamelu, zaldi, astoak...) babestu eta garraiatzen zituzten salgaiak gordetzeko ostatu aterpe bereziak adierazteko
|
erabiltzen
zen hitz hori, persierazko karawansar bezala. Ekialdean oraindik horrelako eraikin zahar batzuk ikus daitezke, esaterako, Israelgo iparraldeko gaurko Akko n (ar.
|
|
|
Bide horretaz gainera, Euskaltzaindiak bere harpidedunen artean banatu zituen sinadura orriak zuzenean Valentziara igortzeko eskutitz azalekin batera. Prozedura hau ere
|
erabili
dute kanpaina hau Euskaltzaindiarekin batera babestu duten Kontseiluak eta Eusko Ikaskuntzak. Bide honetatik 40.602 sinadura jaso dituzte Valentzian eta horiek beste erkidegoetan bildutako sinadurei batuko zaizkie.
|
|
|
Noticias de Gipuzkoa egunkariak eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak
|
erabiltzeko
aukera emango diote eta, bereziki, euren artxibategi eta bibliotekak erabiltzeko aukera.
|
|
|
Noticias de Gipuzkoa egunkariak eta Euskaltzaindiak elkarri bere ikerketa ondareak erabiltzeko aukera emango diote eta, bereziki, euren artxibategi eta bibliotekak
|
erabiltzeko
aukera.
|
|
|
* Bidasoako trenbide zaharra;* Bidasoaraino iritsi ziren;* Bidasoatik pasatu ziren; Baztan* Bidasoako ingurua;* Bidasoako hitza... Horien ordez bertze hauek
|
erabili
behar dira: Bidasoko trenbide zaharra, Bidasoraino iritsi ziren, Bidasotik pasatu ziren, Baztan Bidasoko ingurua, Bidasoko hitza...
|
|
|
Erakunde biek erraztasunak emango dizkiote elkarri beren ikerketa ondareak
|
erabiltzeko
. Mondragon Unibertsitatearentzat, Euskaltzaindia aholkulari ofiziala izango da euskara gaietan.
|
|
|
Honen ondoren, 2009ko maiatzean, Salvador Velillak Denominación histórica de las sierras de Toloño y Cantabria izenburua duen txosten bat aurkeztu du Arabako Batzar Nagusietan, bertan Sierra de Toloño izena mendilerroaren mendebaldeko aldera murrizteko ideia berriz ere defenditu eta Sierra de Cantabria erdialde nahiz ekialderako
|
erabiltzeko
proposamena eginik.
|
|
|
Euskararen erabilera abiapuntu, hainbat gai jorratuko dira: erabilera modu egokian sustatzen den; euskararen ezagutza eta erabilera neurri berean handitzen ote diren; erabilera arlo formaletan besterik ez ote den ematen; gazteek euskara non eta norekin
|
erabiltzen
duten; helduek bitartekorik eskaintzen duten...
|
|
|
Euskaraz egiterakoan eroso sentitzen zarete? Euskaraz hitz egiteko gai direnen artean, zergatik
|
darabilte
batzuk eta zergatik ez beste batzuk. Nola ikusten duzue euskararen presentzia sare sozialetan?
|
|
|
Gazteak, euskara eta aisialdia Ipar Euskal Herrian 19,77 Kb Iñaki Arruti: Zer egin dezaket nire udalean (nire inguruan) nerabeek aisian eta lagunartean euskara gehiago
|
erabiltzeko
14,28 Kb Josune Zabala eta Maitane Ayerza: Tolosa:
|
|
|
Unibertsitateko ikasleen hizkuntza jarrerak Nafarroan 5,41 Kb Maialen Arnedo, Ane Badiola eta Leire Gandarias: Ahozko euskara formala eta aisialdian
|
erabiltzen
dena. Zornotzako gazte batzuen datuak 5,16 Kb Eneko Barberena:
|
|
|
Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio behar duten egitura eta tratamendua eman zaie. Ahalegin horretan laguntzeko, kanpo adituen ebaluazioak ere, sistematikoki
|
erabiliko
dira.
|
|
2011
|
|
|
Izenak, edo hobeki esanda, kokapena zehatza dutenak, Bizkaiko Foru Aldundiaren argazkien gainean kokatu dira eta joan den abenduan ikusgai jarri zituen Udalak, herritarren parte hartzea bultzatzeaz gain, jendeari zuzenketak edo beste ekarpenak egiteko aukera emateko. Bertan bildutako datu berriak
|
erabiliko
dira azken proposamena gauzatzeko.
|
|
|
Gainera, 2010ean egindako aireko argazkiak daude, 1932ko hegaldian egin zirenen ondoan. Arabako Foru Aldundiak eman du azken hauek
|
erabiltzeko
baimena.
|
|
|
Materiala biltzeko, idatzizko informazio iturriak
|
erabili
dituzte ikertzaileek, batez ere artxiboetako informazioa: Arabako Artxibo Historiko Probintziala, Arabako Lurralde Historikoaren Artxiboa, Elizbarrutiko Artxibo Historikoa, Elizaren Unibertsitateetako Artxiboa, Gasteizko Udal Artxiboa, Otazuko Artxiboa.
|
|
|
Hala ere, Bilbao ere euskal izena izan arren, Euskaltzaindiak erabaki zuen Bilbo dela gure hiri nagusiaren euskal izen arautua, eta horrelaxe eman zuen argitara bere Euskal Herriko Udalen Izendegia delakoan, 1979an. Euskaltzaindiak Bilbo hobetsi izana zertan oinarritu zen jakiteko, ikus Euskera aldizkaria (1983 alea, 125 or.). Horiek horrela izanik ere, Bilboko Udalak, dirudienez, Bilbao
|
erabiltzea
erabaki zuen hiri horren izena euskaraz aditzera emateko ere (baina deklinatzerakoan Bilbo erabiltzekotan). Hauxe da, beraz, Bilboko Udalak eskubide osoz erabaki omen duena:
|
|
|
Hala ere, Bilbao ere euskal izena izan arren, Euskaltzaindiak erabaki zuen Bilbo dela gure hiri nagusiaren euskal izen arautua, eta horrelaxe eman zuen argitara bere Euskal Herriko Udalen Izendegia delakoan, 1979an. Euskaltzaindiak Bilbo hobetsi izana zertan oinarritu zen jakiteko, ikus Euskera aldizkaria (1983 alea, 125 or.). Horiek horrela izanik ere, Bilboko Udalak, dirudienez, Bilbao erabiltzea erabaki zuen hiri horren izena euskaraz aditzera emateko ere (baina deklinatzerakoan Bilbo
|
erabiltzekotan
). Hauxe da, beraz, Bilboko Udalak eskubide osoz erabaki omen duena:
|
|
|
Hauxe da, beraz, Bilboko Udalak eskubide osoz erabaki omen duena: Bilbao, Bilboko, Bilbotik, Bilbora, Bilbon eta abar
|
erabiltzea
euskaraz.
|
|
|
Erantzuna: Euskaltzaindiak bereziki arautu gabeko kontua da hori, baina egokiena da 80ko hamarkada
|
erabiltzea
.
|
|
|
Argitaletxe horren helburua honako hauxe zen: euskal kulturaren aldeko ekintzak zabaltzea, musika bereziki, merkatal enpresen egitura
|
erabiliz
. Cinsak 42 disko argitaratu zituen, bai eta liburu batzuk ere.
|
|
|
Aldaketa horiek guztiak jasotzen dituen udalerriko mapa berria argitaratu du Udalak, eta herritarren artean banatu. Honetaz gain, Leioako kale guztietako izenen plakak ere berritu egin dira jatorrizko izen zuzenak
|
erabiliz
.
|
|
|
Euskaltzaindiko idazkariak, Xabier Kintanak, ongi etorria eman eta Akademiaren egoitza erakutsi zien, beren galderak erantzunez. Oso interesaturik egon ziren Mikel Gorrotxategik, Onomastika Batzordeko idazkariak, pertsona izenak eta deiturak ofizialki
|
erabiltzeko
emandako pausoak entzuten, bai eta bertoko toponimia jatorra berreskuratzeko egindako gestioekin ere. Pruden Gartzia liburuzainak gure bibliotekaren funtzionamendua ere argitu zien.
|
|
|
Ikuspegi formaletik, Dialnet zerbitzua Euskaltzaindiaren irudi korporatibora moldatuko da. Besteak beste, Euskera agerkariko kontsulta eremuetan, Dialnet eta Euskaltzaindiaren logoak
|
erabiliko
dira, eta kontsultatutako zenbakia, Euskaltzaindiaren fondo bibliografikoetan duten kokapena zehaztuko da.
|
|
|
Jakina denez, OEHren lehen liburukiak ez daude geroago
|
erabili
den sistema berberean eginak. Arazo nagusia hau zen:
|
|
|
Erakunde biok egoitza nahiz azpiegitura
|
erabiltzeko
aukera elkarri eskainiko diote.
|
|
|
Izan ere, datu kuantitatiboak jasotzera jo baita ikerketan. Zenbat
|
erabiltzen
da diogu, nabarmentzeko ezagutzak ez, baizik erabilerak duela garrantzia aurkezten dugun ikerketa honetan. Ahozko erabileran ari gara, edozein pertsonak edozein pertsonarekin komunikatzeko erabiltzen duenaz.
|
|
|
Katalunian egindako ikerketa batean oinarritu da, hainbat puntu planteatzeko: berreskuratu hitza beharrean, irabazi
|
erabili
; Sakrifizio barik, ahalegina aipatu; Integrazio hitza baztertu, agian, eta adopTatu erabili... Hausnartu egin behar da.
|
|
|
Katalunian egindako ikerketa batean oinarritu da, hainbat puntu planteatzeko: berreskuratu hitza beharrean, irabazi erabili; Sakrifizio barik, ahalegina aipatu; Integrazio hitza baztertu, agian, eta adopTatu
|
erabili
... Hausnartu egin behar da.
|
|
|
Zenbat
|
erabiltzen
da euskara kalean. Zenbat, Araban eta Gasteizen?.
|
|
|
Zenbat erabiltzen da diogu, nabarmentzeko ezagutzak ez, baizik erabilerak duela garrantzia aurkezten dugun ikerketa honetan. Ahozko erabileran ari gara, edozein pertsonak edozein pertsonarekin komunikatzeko
|
erabiltzen
duenaz. Erabileraren argazki kuantifikatu bat jaso da horrela.
|
|
|
marrazki bat, Jon Zabaletak marraztutako erle bat, behin eta berriro agertzen dena aldizkariaren orrietan, testuen artean jolasean: . Erlearen ikurra aurkitu dugu eta
|
erabiliko
dugu?.
|
|
2012
|
|
|
Eta gutxitxo aipatu eta aupatu zaitugu, beharbada, jakineko lagun batzuen artean ez bada behintzat. Merezi zenuen baino askoz gutxiago, nahiz eta zuk Auspoan argitara emandako alerik gozoenak lasai asko
|
erabiltzen
diren biltzailearen izenik asko aipatu gabe eta horrek mintzen zintuen zu.
|
|
|
Laster dugu. eus gure artean. Baina. eus tresna gisa lortzea ez da helburua, tresna hori
|
erabiliz
proiektuaren azken helburua lortzea baizik: Interneten euskara eta euskal kultura sustatzea.
|
|
|
Erramun Baxokek eta Jean Baptiste Coyosek aurkezpenean
|
erabili
zuten materiala 1,72 Mb
|
|
|
Ikertzaileek adierazi bezala, ikerketak iraun duen bitartean, informazio eta dokumentazio ugari bildu dute. Hala, artxibo zaharrak arakatzeaz gain, ahozko informazio iturriak
|
erabili
dira. Ikerketa honetan leioaztar batzuek modu aktiboan hartu dute parte, eta euren memorian gorderik zuten informazioa emanda, euren laguntza eta ekarpena funtsezkoak izan dira lan hau burutu ahal izateko.
|
|
|
Elebidunen kopurua gehitu den arren, euskararen erabilera gaur egun 1991n baino txikiagoa da. Gizartean oro har nabarmen hazi da euskararen erabilera, baina gaur elebidun direnek ez dute 1991n elebidun zirenek baino gehiago
|
erabiltzen
euskara. Hala ere, 2001etik aurrera joera aldaketa bat egon da eta gazte elebidunek gaur egun duela hamar urte baino gehiago erabiltzen dute euskara EAEn eta Iparraldean, baina ez Nafarroan.
|
|
|
Gizartean oro har nabarmen hazi da euskararen erabilera, baina gaur elebidun direnek ez dute 1991n elebidun zirenek baino gehiago erabiltzen euskara. Hala ere, 2001etik aurrera joera aldaketa bat egon da eta gazte elebidunek gaur egun duela hamar urte baino gehiago
|
erabiltzen
dute euskara EAEn eta Iparraldean, baina ez Nafarroan.
|
|
|
Adierazi duenaren arabera, hori dena, denboran zehar ikusi nahi izan dugu, Antzinatetik hasi eta gure egunak arte, bizi izan diren inguruabar historiko ezberdinetan, Inperio Erromatarraren barruan eta Elizan latina entzun eta/ edo
|
erabiliz
, Erdi Aroko hizkuntza erromantzeak ondoan zirela (gaskoiera, gaztelania edo erromantze nafarra lehenengo, eta frantsesa gero), Euskal Herriko garapen instituzionala bere heldutasunera iristen ari zela eta gero, aurreko gizarte tradizionaletik Aro Berrira eta Garaikidera pasatu den garaietan, euskal gizartearen goraldi eta krisi aldietan, etab.
|
|
|
Beste arau batean (168 araua) Afrika kolonialeko toponimia jaso da. XIX. eta XX. mendeetan Europako estatu boteretsuen mendeko lurraldeak izendatzeko
|
erabili
ziren leku izenak bildu dira arauan. Leku izen horiek guztiak egun zaharkiturik badaude ere, ez dira desagertu, eta noiznahi agertzen dira Afrikako estatuen historiaz aritzean.
|
|
|
Leku izen kolonial asko hizkuntzatik hizkuntzara aldatzen dira, hizkuntza bakoitzak bere moldea baitu horrelako izenak adierazteko, hala nola Hego mendebaldeko Afrika Alemana, Piperbeltz Kosta, Volta Garaia? Era horretako izendapenak eratzeko
|
erabilitako
joskera irizpideari buruzko argibideak ere ematen ditu arauak.
|
|
|
hitz batez esateko, geureago eta aldi berean zabalago eta irekiagoak izateko. Ikasi eta
|
erabili
, erabiliz ikasi, erabiltzeko ikasi... Horretan ditugu bidegile eta bidaide euskaltegiak.
|
|
|
hitz batez esateko, geureago eta aldi berean zabalago eta irekiagoak izateko. Ikasi eta erabili,
|
erabiliz
ikasi, erabiltzeko ikasi... Horretan ditugu bidegile eta bidaide euskaltegiak.
|
|
|
hitz batez esateko, geureago eta aldi berean zabalago eta irekiagoak izateko. Ikasi eta erabili, erabiliz ikasi,
|
erabiltzeko
ikasi... Horretan ditugu bidegile eta bidaide euskaltegiak.
|
|
|
Galderak egitean bide bat baino gehiago
|
erabili
izan zuten inkestagileek. Batzuetan ikonoak erabili zituzten, beste batzuetan egoeren deskribapenak egin zituzten.
|
|
|
Galderak egitean bide bat baino gehiago erabili izan zuten inkestagileek. Batzuetan ikonoak
|
erabili
zituzten, beste batzuetan egoeren deskribapenak egin zituzten.
|
|
|
Lan berriak, ordea, askoz informazio gehiago eskaintzen du: Hiztegi Batuko lehen 20.000 hitzak dauzka, beren definizio, kategoria gramatikal, espezialitate, erregistro eta euskalki markekin, aditz erregimenekin, eta benetako erabileratik jasotako adibideekin, hots, irakurleari euskal hitzak egoki
|
erabiltzen
lagunduko dioten informazio guztiekin.
|
|
|
Horrez gain, Deustuk eta Euskaltzaindiak euren ikerketa funtsak
|
erabiltzeko
aukera izango dute, baita, bereziki, euren artxiboak eta liburutegiak ere. Bi erakundeek beren argitalpenak elkarrekin trukatzeko mekanismo egokiak ezarriko dituzte, horrela, zeinek bere liburutegiko euskal gaien funtsak sendotu eta osatu ahal izateko.
|
|
|
Badira, azkenik, leku izen gutxi batzuk euskarazko berezko izena edo grafia dutenak. Hori da, adibidez, Ternua leku izenaren kasua (es Terranova, fr Terre Neuve, en Newfoundland), hala
|
erabili
baitzuen Piarres Etxeberrik 1677an Itsasoco nabigacionecoa liburuan. Edo Kalifornia leku izena, hala idatzi baita euskaraz hala Iparraldean nola Hegoaldean (Jean Etxepare, Nemesio Etxaniz, Luis Villasante, R.
|
|
|
Modu honetan Euskaltzaindiak erosleekiko harremana erraztu eta hobetu nahi du. Hala ere, orain arteko bideak hobesten dituen bezeroak, erakundearen telefonoa eta posta elektronikoa
|
erabili
ahal izango ditu.
|