|
2022
|
|
|
—Euskadi Irratiko profesionalon artean etxe barruko erregistroan
|
darabilgun
hitza dugu: bertanbeheratu.
|
|
|
bertanbeheratu. Kantzelatu erdal maileguaren ordain gisa
|
erabiltzeko
. Zer iritzi duzu horretaz?
|
|
|
—Ohartu naiz hiztegietan ez dela ageri. Baina hiztegietan ez azaltzeak ez du esan nahi
|
erabili
ezin denik. Begira zenbat hitz (izen, aditz, adjektibo) sortu diren pandemiaren zurrunbiloan, Europako hainbat hizkuntzatan –nagusietan berariaz–, ziurrik hiztegietara iritsi ez direnak, baina hiztun, irakas le, kazetari edo oro har erabiltzaileen artean hizkuntza senak eraginda sor tu izan direnak.
|
|
|
bertan eta behera. Euretariko bakoitza bai
|
badarabilgu
aditza era tortzeko. Bertan horretatik erakarriak dira bertaratu edo bertakotu aditzak.
|
|
|
Zein aditzekin
|
darabilgu
maizenik bertan behera. Batez ere egon, utzi, geratu, gel ditu, laga eta halako aditz egoerazkoekin:
|
|
|
Zilegi da eta edonork erraz uler dezake, araututa egon zein egon ez. Baina, indarra hartu artean behintzat, neurriz
|
erabil
dezagun; ez gehiegiz. " Larra txarra da", dio herriesae ra batek.
|
|
|
Amaren sabelean hazia gorputz egiten dela, kontzebitzen dela esateko ere
|
erabili
izan da gatzatu Iparraldeko tradizioan. Jesusen jaiotza aingeruak Mariari honela iragarri zion, biblia itzultzaile batzuen esanean:
|
|
|
" Huna non zure sabelean gatzatuko den haur bat". Eta askoz oraintsuago, Koldo Mitxelenak ‘gorpuztu’ adiera horrekin, baina gorputz hitz markatuagoa
|
erabili
ordez, honela adierazi zuen: " Lurreko lohiez gatzatuak eta mamituak daude lu rreko gauzak oro".
|
|
|
Elurra, berez bigun eta samur, mara mara erortzen dena, behin lurrera ezkero, gogortu egin dela esateko, badira beste hitz ezberdin batzuk. Gipuzkoa eta Nafarroako alderdi batzuetan esapide eder bat
|
erabiltzen
da: lu rra ezarri dela esanez; gaztelaniaz, ‘cuajar’ esaten denerako.
|
|
|
—Urte zaharra agortu zorian eta Urte berriaren jaiotzaren ateetan gaudela, berbotan artikulua
|
erabili
, ez erabili, zalantzak sortzen zaizkigu sarritan...
|
|
|
—Urte zaharra agortu zorian eta Urte berriaren jaiotzaren ateetan gaudela, berbotan artikulua erabili, ez
|
erabili
, zalantzak sortzen zaizkigu sarritan...
|
|
|
–Gabonzahar da bihar. Baina maizta sunez egun (edo gau) izenaz lagundurik
|
darabilgu
: eguna.
|
|
|
Urtezahar dugu erdi eta ekialdean egun horri zaion izena. Usadio zaharrean Urtezahar ere mugagabez
|
erabiltzen
zen, hurrengo eguna, Urteberri bezala. Errefrau batek gogorazten digunez:
|
|
|
Jaiegun hauek, biok ere, tradizioz egun hitzaz lagundurik
|
erabili
izan ditugu gehiago: Urtezahar eguna, Urteberri eguna.
|
|
|
Horiekin batera badugu Urtats –edo Urtatse– izena ere, ekialdeko hizkeretakoa, bai Ipar, bai Hego. Mugagabez
|
erabili
izan da Urtats ere. Eta urtatsa, mugatzaile eta guzti, Urteberri egunez gaztetxoek etxerik etxe egi ten zi tuzten eske kantu eta ibileretan, sari, opari edo erregaliari esan izan zaio.
|
|
|
Zein bide hautatu? Batetik, AEBko gizartea, edo Ameriketan bizi den jen dea, populua, dibertsitate handikoa dela esateari ez diogu beldurrik izan beFaktoriako geziak [2021 urteko testu bilduma] 124 har, batez ere izen abstraktu bezala
|
erabiltzeko
. Nahi eta nahi ez, geuregandu beharreko mailegutzat jotzen dut.
|
|
|
Eta adjektibo modura zein hobetsi? Dibertsoa
|
erabil
daiteke dudarik gabe, baina hor aukera gehiago ditugu. Egokiena edo, eta errazen antzekoa jotzen dudana askotariko da.
|
|
|
Baina" diverso" adjektiboaren kualitatea adierazteko perifrasietara ere jo dai teke, eta guztiz gomendarriak dira
|
erabiltzeko
. Hala, askotariko adno mi nalaren sinonimo hurbilak diren bi hitzeko lokuzioak aipatuko ditut.
|
|
|
Hala, askotariko adno mi nalaren sinonimo hurbilak diren bi hitzeko lokuzioak aipatuko ditut. Hurbile na, eta sarri
|
darabilguna
: era askotakoa.
|
|
|
Era askotako jendea del a Estatu Batuetako gizartean. Guztitariko ointzat hartuta, era guztietakoa
|
erabil
dai teke, eta esan: Era guztietako jendea bizi dela Ameriketan.
|
|
|
Eta adjektiboaren kategoria, edo askotariko –edo guztitariko edo edotariko– adnominalak
|
erabiliz
, edo euron perifrasiak: era askotako, era guztietako.
|
|
|
flaskoa, esaterako. Hegoaldean
|
darabilgun
frasko izenaren Iparraldeko aldaera, eta arauz onar tua. Bigarren bat ere ipin daiteke salgai euskararen plazan:
|
|
|
Baina KIN gabeko izen neutroagoa ere
|
erabil
dezakegu: enparatua edo gainontzekoa, esanahiz orokorragoak diren izenak beti ere.
|
|
|
Egunsenti hitza, ‘eguna sentitzetik’ jalgiriko izen elkartua dugu. Bitxia da Mogel idazleak, senti hitza ez ezik, usain izena ere uztarri lagun hartzen duela, eta behin gutxienez egun usaina
|
darabil
bere elkarrizketa jardunetan: " –Nos jagi zinian bada zeu?", galdegin dio barberuak Peru nekazariari, eta honek erantzun:
|
|
|
—Gaztelaniaz" cuerpo" eta" unidad" hitzak
|
erabili
ohi dira, euskaraz atal, unitate edo antzekoz izendatuko genituzkeen polizia sail horientzat. Batasun hitza ere, berez egokia izan arren, gaur egun urrun dago ‘giza sail, talde’ esanahia hartzetik.
|
|
|
—Bost aukera
|
erabili
ditut esku artean.
|
|
|
Beste laurak, bai, baietz eta bakarrik elkarri josita sortu zaizkidan aukerak dira. Kontua da zein ordenatan eta zein hitz kategoria
|
erabilita
gertatzen den mezuaren adierazpenik egokiena: a)" BAI da baietz bakarra". b)" BAI da bakarrik baietza". c)" BAI bakarrik da baietza". d)" BAI esatea da baietz esatea".
|
|
|
Egotez, badaude beste aukera batzuk ere. Besterik lokailua
|
erabilita
, adibidez. Baina besterik horrek ezeztapena eskatzen du, eta ezezkako egiturarik ez nuke erabiliko kasu horretan, adierazi nahi den mezuaren giltza bai edo baietza izanda.
|
|
|
Besterik lokailua erabilita, adibidez. Baina besterik horrek ezeztapena eskatzen du, eta ezezkako egiturarik ez nuke
|
erabiliko
kasu horretan, adierazi nahi den mezuaren giltza bai edo baietza izanda.
|
|
|
Bide batez gehi dezagun, gazte askok ez dakizkiten bi izen
|
erabili
izan zirela XX. mendean, lehen erdian berariaz, erresuma baten buru ziren gizon emakumeak izendatzeko. Latin sunda hori uxatu behar eta, euskara garbikotzat, euskal hitz purutzat Sabino Arana Goirik XIX. mendearen hondarrean fundatu zituenak:
|
|
|
Erdi Aroan, errege hitzak errethitz osagaiaren mozorropean ere iraun zuen izen elkartu batzuetan. Gaur egun, lehenagoko bideberri edo kaminoak izendatzeko
|
darabilgun
errepidea dugu horren lekuko, gardenagoaren ordez hautatu genuen itxura zaharreko hura. Erregeren babespekoak ziren errege zubi zaharrak ere leku izendegi zaharrean erretzubi modura iraunarazi ditugu.
|
|
|
Erregeren babespekoak ziren errege zubi zaharrak ere leku izendegi zaharrean erretzubi modura iraunarazi ditugu. Eta Erdi Aroan, hainbat eihera baitziren Erregeren zaintzapekoak, erreteihera ere lekukoturik ageri zaigu XII. mende goiztiarrean, errota
|
darabilgunontzat
errege errota litzatekeenaren ekialdeko izendapena.
|
|
|
Baina errege eta erregina pertsona izenentzat
|
erabili
nahi izanez gero, malgutasunez joka daiteke gure iritzian. Zilegi da esatea, errege seme, errege alaba, erregeorde edo erregegai edota printze printzesak erregina seme edo erregina alaba be zala izendatzea, are arrazoi gehiagoz euren aita errege ez denean.
|
|
|
Elkarketa libre gisa
|
erabiltzeko
eskubidea dugu; elkartzen diren bi izenak izen autonomo gisa elkartzekoa, eta ondorioz, malgutasunez jokatzekoa. Arazo handi gabe onar daiteke esatea, kasurako, Ingalaterrako erregina etxean kezka edo urduritasun handia eragin dutela Harry eta Meghan senar emazteen adierazpenek.
|
|
|
Baina errege etxea
|
erabilita
ere, ez genuke hutsik egingo, zeren izen neutro tzat erabil daiteke kasu honetan errege. Alemanierazko prentsan zalaparta ho nen gorabeheran erreginaren etxe hori izendatzeko Königshaus irakurri dut be hin eta berriro, eta ez* Königinshaus.
|
|
|
Baina errege etxea erabilita ere, ez genuke hutsik egingo, zeren izen neutro tzat
|
erabil
daiteke kasu honetan errege. Alemanierazko prentsan zalaparta ho nen gorabeheran erreginaren etxe hori izendatzeko Königshaus irakurri dut be hin eta berriro, eta ez* Königinshaus.
|
|
|
Elurrari erauntsi diola, elurrari eraso diola, elurrari eman diola ere esaten da, egiten hasi dela edo ari dela aditzera emateko. Elurra edo euria ari duen bitartean, aditz joko trinkoaz
|
erabiltzen
da: elurrari dirautso, edo badirautso soilik, Aramaio aldean esaten den bezala.
|
|
|
elurrari dirautso, edo badirautso soilik, Aramaio aldean esaten den bezala. Urdaibai aldean erauntsi honen aldaera bat
|
erabili
izan da, galdu aginean badago ere, inotsi; hau ere adizki trinkoaz. Adineko hiztunek badakite oraindik esaten, elurragatik dela, euriagatik dela, [binotso], era landuan badinotso, baina eguraldi izena sartuz gero, elurrari edo euriari dinotso; edo elurrari edo euriari dirautso.
|
|
|
Badugu oraindik beste aditz bat ere eguraldi kontuan, ekarri, hau ere adizki trinkoaz, dakar, etortzekoa den eguraldiaren iragarpen gisa sarri
|
darabilguna
: elurra dakar, euria dakar, hotz dakar.
|
|
|
Irudi gisa
|
darabilgu
maiz elurra, berariaz haren kolore zuria. " Soinekoa elu rra baino zuriago zan", idatzi zuen Lardizabalek.
|
|
|
Eta" Heg." markaz mugatu hitz horren eremua: Pirinioz beheitian
|
erabiltzen
dela, ez Iparraldean. Horrek argiro darakus, gaztelaniatik irristatu dela euskarara mailegu hori, eta ez frantsesetik.
|
|
|
—Aditz trinko gisa* daflipart ez da onargarria, txantxa modura ez bada! Gudu aurreko belaunaldiko idazle garbizaleak, gramatikari batzuen eraginez, hasi ziren aurretik tradiziorik ez zuten edo taxu berriko adizki trinkoak
|
erabiltzen
: dirakur, dager, dabagit eta beste hainbat halako.
|
|
|
Baina badira beste adizki batzuk, ordea, gaurko hiztunok
|
erabili
izan ez arren, edo ia edo osorik galduak egon arren, tradizioa dutenak, batzuk XX.
|
|
|
dakusat (dakust), dantzu, dazaugu bezalako adizkiak, eta askoz ge hiago lehenagoko mendeetan. Hala, Lazarraga poeta arabarrak XVI. mendean, behin, behintzat,
|
darabilen
nirteanean, ‘irten nintzen’ adierarekin. Ho rrelako adizkiek hizkera jasoan erabilgarri izan daitezke, baina asmo be rrikook ez.
|
|
|
—Alarma egoeraren epea bukatzeaz batera, hiriburu eta gune urbanoetan bereziki, guda egoera batetik atera bagina bezala, prebentzio neurri guztiak ahaztu eta araurik ez balego legez, jarrera ausartak azaldu dira hainbat lagunengan, gazteriarengan batez ere. Holakoentzat, gaztelaniaz" temerario" hitza
|
erabili
dute askok behin eta berriz. Zer izen egokitu dakieke jarrera ausart horiei?
|
|
|
Ausarkeria hitza ere erabilgarri da berez, baina ez nuke jarrera bera adierazteko
|
erabiliko
: ausarkeriak edo beldurgabekeriak, jarrera barik, jokabide horren ondorioz egiten diren ekintzak gehiago izan ohi direlako.
|
|
|
– Hasiberri saria ere
|
erabili
izan da, modu ironikoz, halakoek jasan behar dituzten okerkeria edo bihurrikeriak izendatzeko. Izan ere, sariak, edo saritzat ematen direnak ez dira beti pozgarriak izaten...
|
|
|
– Perifrasi bat ere
|
erabil
daiteke: Berri izatea ordaindu edo ordainarazi leku horretara etorri, sartu edo bertaratu berriei.
|
|
|
Ikasle munduan, oker handi barik esan daiteke: txuleta atera, txuleta harrapatu, txuleta ondo gordeta eduki bezalako kontestuetan
|
erabiltzen
da. Hitz hori saihesten euskaraz ere ez da erraza, isileko kopia paper hori izendatzeko.
|
|
|
· Eta hiztun arrunten artean eragin sozial handiena duten aurrizkiak adie razkortasuna markatzeko
|
erabili
ohi direnak ditugu: MEGA, HIPER, supereta halakoak.
|
|
|
—Politika eremuaz ari garela, aho mihinean
|
darabiltzagun
hitzak ditugu: gobernantza eta kogobernantza.
|
|
|
Gobernantza izen generikoa kide atalaz uztartzea zailago da; hitz astunegia sor tuko genuke. Beraz, kogobernantza
|
erabili
nahi ez izateko kasuan, kogobernatzea adi tzizena dugu hor, eta beharbada hobeto, gobernukidetza proposa daiteke.
|
|
|
Agindua, erabakia, jarrera bat bakar batek hartzen duenean, alderdi, talde edo pertsona bakar batek, horretarako
|
darabilgu
gaztelaniaz" unilateral" adjek tiboa sarri; bakarrak hartu erabakiak, besteen iritziari jaramonik egin gabe.
|
|
|
—Mugakide diren herrietara joatea zilegi da Euskal Autonomia Erkidegoan, epidemiaren arintze aldi honen lehen fasean, baina ez urrunago. Herri bat beste herri baten mugakide dela esateko, zer hitz
|
darabilgu
, horrezaz gainera?
|
|
|
Gaur egungo belaunaldietako jende askok hitz elkartuok ahaztu samar ditu, eta KO genitiboaz
|
erabiltzen
ditu: alboko herriak batzuek, aldameneko herriak beste batzuek, eta beste gehiago holakoak.
|
|
|
Herri edo hiri baten inguruko lurraldea izendatzeko, herririk espezifikatu barik, ingurua edo inguruak
|
darabilgu
sarri. Gure klasikoetan sarri irakurten dugu, bestalde, gaur nekez entzuten den beste hitz bat:
|
|
|
Aldamenak ere bai beste leku batzuetan. Hitzok pluralez sarriago
|
erabili
ohi dira: inguruetan, aldeeretan, aldamenetan.
|
|
|
—Sanchezen gobernuak, alarma egoera luzatzeko, Kongresoan gehiengoa izateko, batari eta besteari hainbat kontzesio egin behar izan die. Gaztelaniaz" cesión" esaten denean, guk amore eman
|
erabili
izan dugu. Baina badira hori esateko beste era batzuk ere, ezta?
|
|
|
—Hitz luzeegia, eta ahoskatzeko korapilatsu samarra, nonbaiten ere, mail eguzko hitz hori. Euskaraz normal
|
darabiltzagu
transmisioa eta transmititu. Baina beste luze horren ordez hobe genuke beste erazko edo eskertsuago bat bilatu.
|
|
|
zer ukitu ala zeri ukitu. Hiztuna zein hizkeratan mintzo den, batera edo bestera
|
erabiliko
du: sartaldean zeri edo nori ikutu, eta ekialderantz, nor edo zer ukitu.
|
|
|
Xehetasun txiki bat egin gura dut, hala ere. Gaztelaniaz" renta" finkatu dela-eta, euskaraz behartuak al gaude testuinguru horretan ere, maileguz aspaldi geuretua dugun errenta hitza
|
erabiltzera
–Ez zaigu egokiena iruditzen, errenta hitzak badituelako beste esangura batzuk, askoz ezagunagoak.
|
|
|
etorria, singularrez. Ezezka ohi
|
darabilgu
maiz: " Etxean eto rririk ez, eta larre motzean hazitakoak dituk".
|
|
|
Ez presentziala ere ez zait, bada, erakargarri egiten. Nahiago nuke urru neko irakaskuntza edota urrutiko irakaskuntza
|
erabili
.
|
|
|
—Arnastu edo arnasatu aditza, bai, erabilia izan da. Idatziz
|
erabili
izan dela batez ere, esan daiteke, ez berbaz edo hitzez. Euskaltzaindiak EHn jasorik dakar arnastu itxurapean, aldi modernoan garatu duen erabileraz ondo ohartuta.
|
|
|
atsegin, atse den, kirats... Baina hauek ez
|
darabiltzagu
arnasa hartu jarduera orokorraren adie raz.
|
|
|
· Arnasa batean lokuzioa
|
erabili
ohi da ‘kolpera, takada batean, hasi eta amaitu’ adie razteko. Eusebio Maria Azkue poetak, erdara euskaran ondutako kopla batzuetan idatzi zuen bezala:
|
|
|
Baina izen kategoriaz
|
darabilgunean
, alerta dugu era arautua. Gaztelaniazko" estado de alerta" horren euskal ordaina, alerta egoera, beraz.
|
|
|
Adi edo erne ordain egokiak izan daitezke, baina adberbio modura. Edo bakarrean, dei hitz modura
|
erabilita
, edo egon aditzaz lagundurik: Gauden ernai.
|
|
|
Zerrendako guztiok, adierazkortasun indarra emateko, sinonimo gisa
|
erabil
daitezke guztiak, bata zein beste.
|
|
|
Bada erritu formula gisa
|
erabili
izan den esaldi bat, Busturi aldean jaso duguna. Seintxo jaioberria, bateatugabea, gaixotzen zenean, osatu zedin esaten zena:
|
|
|
—Gaztelaniazko" Cepa" berba, landare kontuan
|
erabili
ohi den terminoa da, batez ere mahatsaren, mahastiaren munduan. Baina bestelako arbola landareetarako ere bai.
|
|
|
Baina bestelako arbola landareetarako ere bai. Hori adierazteko hitz mordoa ditugu nekazariedo laborari langintzan
|
erabili
izan direnak.
|
|
|
Zuberoako bazterrean aihena eta aihenondoa izenak dagozkio" cepa" de lakoari. Gainerako euskaldunontzat, aldiz, aihena edo mahats aihena, mahatsorpo tik ernetzen diren adarrentzat
|
darabilgu
: mahats adarrak edo xirmenduak.
|
|
|
Pandemiaren arintze fasean ere arriskurik han dienekoak, gaztelaniaz esan ohi diren" broteak" ei dira. Eta kontzeptu ho rrentzat egokia deritzat ernamuina
|
erabiltzeari
. Haziak lurrean ereiten di tugunean eta lurraren azalean ernetzen direnean landare hasikinak, er namuinak izan ohi dira.
|
|
|
—Nola bereizi euskaraz urtean aldi jakin batez baino lan egiten ez duten langileak edo beharginak. Gaztelaniaz" temporero" hitza
|
erabiltzen
dute batetik, baina" temporales" ere bada. Badirudi, bata eta bestea lan mota ezberdinetarako edota baldintza desberdinetarako erabiliak direla.
|
|
|
—" Temporero" hitza, nagusiki, nekazaritza munduko jardueretarako
|
erabili
izan da. Uzta sasoiari loturiko lanetarako batik bat:
|
|
|
Nola izendatu euskaraz, gaztelaniaz" temporales" deritzaten horiek? Izen ezberdina
|
erabiltzea
hobe, beti ere. Aldi hitza datorkit gogora.
|
|
|
—Deitu, dei egin, hots egin bezalako aditzak ohikoak dira erdaratiko konbokatu adie raren ordain gisa. Baina deitu aditzaren inguruko izenak zein eratara
|
darabiltzagun
, hor dago iltzea. Greba bat deitzen duzu, greba batera deitzen duzu ala gre ba baterako deia egiten duzu?
|
|
|
Deitu aditza, Hegoaldeko gehienok ia beti
|
darabilgu
norbaiti deitu ingurunean, eta Ipar eta ekialdean norbait deitu ingurunean, baina ez darabilgu batean ez bestean* zer deitu testuinguruan.
|
|
|
Deitu aditza, Hegoaldeko gehienok ia beti darabilgu norbaiti deitu ingurunean, eta Ipar eta ekialdean norbait deitu ingurunean, baina ez
|
darabilgu
batean ez bestean* zer deitu testuinguruan.
|
|
|
Esaldi bakar bezala josiko bagenitu hitzak," Zuk eta nik maskara beti mu suetan (jantzita)
|
darabilgu
" genuke, hots, espero daitekeena.
|
|
|
—Harago ala haratago? Gero eta gehiago
|
erabiltzen
dugu —baita irratian ere— haratago forma. Badakigu zuzena dela, baina egunerokoan hara erabiltzen duenak, erabiltzen al du gero haratago?
|
|
|
Gero eta gehiago erabiltzen dugu —baita irratian ere— haratago forma. Badakigu zuzena dela, baina egunerokoan hara
|
erabiltzen
duenak, erabiltzen al du gero haratago?
|
|
|
Gero eta gehiago erabiltzen dugu —baita irratian ere— haratago forma. Badakigu zuzena dela, baina egunerokoan hara erabiltzen duenak,
|
erabiltzen
al du gero haratago?
|
|
|
Esamolde egina dugu ekialdean: haratho nat, Hegoaldean guk hara hona
|
darabilgun
antzera. Ez dago haratik ez honatik esan ohi da:
|
|
|
Haratago biziberritu da, ez bakarrik urrunago edo aparteago espazio esangura ohikoan, baizik eta batez ere emendiozko juntadura balioaz. Horrez gainera, ho rrez aparte edo horrezaz gehiago
|
erabili
ordez, horretatik haratago eta horrez haratago erabiliz. Esan beharrean:
|
|
|
Haratago biziberritu da, ez bakarrik urrunago edo aparteago espazio esangura ohikoan, baizik eta batez ere emendiozko juntadura balioaz. Horrez gainera, ho rrez aparte edo horrezaz gehiago erabili ordez, horretatik haratago eta horrez haratago
|
erabiliz
. Esan beharrean:
|
|
|
—Pandemiaren andui edo ernamuin berriak non erne diren, nora hedatu diren, zein kutsapen arrisku eragiten duten bilatzeko, gaztelaniaz rastrear eta rastreador hitzak
|
erabiltzen
ari dira. Euskaraz ere, arakatzaile eta tankera horretakoak.
|
|
|
—Datorren berez berez denbora izenekin
|
darabilgu
, Iparraldean heldu den egiten den moduan. Denbora tarte luze samarra adierazten duten izenekin batez ere:
|
|
|
Asteko egun izenekin, etorkizun direnekin ere, datorren
|
darabilgu
: datorren astelehenean, datorren ostiralean edo datorren igandean.
|
|
|
Goiza, arratsa, gaua bezalako izenekin ez dugu datorren
|
erabiltzen
. Oraingoaren hurrengoa bada:
|
|
|
Bide batez gogora dezagun, datorren eta hurrengo ez direla berdin
|
erabiltzen
denbora egiturotan. Hurrengo astean diogunean, aurreko aste baten hu rrengoaz ari gara.
|
|
|
Datorren horren harira, analogiaz datozen
|
erabiltzen
ere aspaldi hasiak gara, denbora izenak pluralez eman nahi ditugunean. Hala garatu dira, hedabideetan berariaz, hiztunen berezko berba jarioan erabiltzen ez diren* dat ozen egunetan,* datozen hileetan | hilabeetan,* datozen urteetan eta gainerako guz tiak, gaztelaniaz ere" próximo, siguiente..." adjektiboekin egiten denaren txutxuan.
|
|
|
Datorren horren harira, analogiaz datozen erabiltzen ere aspaldi hasiak gara, denbora izenak pluralez eman nahi ditugunean. Hala garatu dira, hedabideetan berariaz, hiztunen berezko berba jarioan
|
erabiltzen
ez diren* dat ozen egunetan,* datozen hileetan | hilabeetan,* datozen urteetan eta gainerako guz tiak, gaztelaniaz ere" próximo, siguiente..." adjektiboekin egiten denaren txutxuan. Gaztelaniako" próximo | próximos" delako bitasunetik datorrelakoan nago nahasketa hori, osoan ez bada, zati batean behintzat.
|
|
|
Gaztelaniako" próximo | próximos" delako bitasunetik datorrelakoan nago nahasketa hori, osoan ez bada, zati batean behintzat. Bie tara
|
darabilgu
gaztelaniaz: " el año próximo, los años próximos".
|
|
|
—Zer aukera daukagu, bada, denbora izenak pluralez
|
darabiltzagunean
–
|
|
|
Baina bada beste estrategia laburrago bat ere oraingoaren hurrengo denbo ra tarteak izendatzeko, guztiz aintzat hartzekoa, eta hauxe da: plural hurbilaz baliatzea, OTAN atzizkiaz, hartan ere, ETAN atzizkia
|
erabili
ordez. Egu notan, asteotan, hileotan edo urteotan diogunean, testuinguruaren arabera izan dai tezke oraintxe momentuon bizi ditugunak, edo hurren ditugun gerokoak.
|
|
|
—Denbora tarte laburra adierazten duten izenekin ez da
|
erabiltzen
, ez datorren singularra, ez datozen plurala.
|
|
|
Egia da, denbora tarte laburrak izanik, pluralez gehiago
|
erabiltzen
di tugula, baina edozein kasutan ere, beste egitura batzuk baliatuta egiten dugu. Hurrengo orduan, edo hurrengo orduetan, edo hurrengo orduotan, hurbiltasuna markatuz.
|
|
|
Ildo beretik, geroko
|
erabilita
: geroko orduetan, geroko minutuetan, geroko segun doetan...
|