|
2000
|
|
|
Ondorioz, bere arrantzaleena berdintsua izango da, okerragoa ere izan litekeelarik. Eragin handia izango luke horrek guztiak euskal ekonomian, zeharka 25.000 pertsonari
|
ematen
baitio ogibidea arrantzak.
|
|
|
Iparraldean ontzi hondakinen bilketa bestela egiten da. Leku gehienetan etxez etxe biltzen dira plastikozko ontzi eta brikak, bilketa honi 1998an
|
eman
zitzaion hasiera. Ontzi hauek plastikozko poltsa gardenetan jasotzen dituzte hiritarrek eta ondoren, kamioi bat pasatzen da hauek jasotzera astean behin.
|
|
|
Bertan aurki daitezke: biblioteken berriak, elkarte profesionalen berriak, biblioteketaz eta dokumentazio zentruetaz, prentsan
|
ematen
direnak, administrazioek biblioteken arloan hartzen dituzten erabakiak, Joana Albret Bibliotekonomia Mintegiari buruzko berriak, eta euskal kulturarekin loturik dauden elkarteenak. Gainera, inguruko biblioteken gainerako posta zerrenden mezu interesgarriak ere berbidali daitezke zerrenda honetara.
|
|
|
Eta beste 10 milioiak SAREKO ARGIAra zuzenduko dira. Bi argitarapen hauei
|
emandako
dirulaguntza, lehenengo pauso bat besterik ez da. 2000 urtean egitasmoa beste aldizkarietara, eta, oro har, euskarazko prentsa idatzi guztira zabaltzea baita helburua.
|
|
|
EUSKAL Herriko Musikagileen Elkarteak konpositoreen lana ezagutzera
|
emateko
hainbat ekimen bideratuko du datozen hilabetetan. Hala nola, Interneten dagoen euskal konpositoreen katalogoa paperean argitaratzea, musikagileen lanen CD sorta kaleratzea, eta kontzertu birak eta ikastaroak antolatzea.
|
|
|
Loiola irratian ere jarri zuten bat: igandero kantatzen genuen binaka eta gero entzuleak
|
ematen
zuen botoa eskutitz bidez, eta lehen txapelketa nik irabazi nuen. 67an Gipuzkoako txapela atera nuen.
|
|
|
Nolako beldurra eta nolako lotsa pasa nuen! Baina antolatzailetako batek bost duroko papera
|
eman
zidan sari bezala. Garai hartan asko zen, eh!
|
|
|
Eta ea erakutsiko al nizkion nik idatziak. Erakutsi nizkion nire zirriborro horiek eta pixka bat harritu egin zela edo
|
ematen
zuen: «
|
|
|
13 urte eta erdi arte behintzat ibili nintzen eskolan eta orduko gehienak behin 12 urterekin jaunartze handia eginez gero, etxean lanean hasten ziren, itzulean eta abar, edo bestela artzain joaten ziren. Gu alde horretatik gurasoei eskerrak
|
eman
beharrean gaude. Lehen urtea Berrobin bertan egin nuen eta gero Eldu auzoan, hango maistra hobea omen zelako.
|
|
|
Lehen urtea Berrobin bertan egin nuen eta gero Eldu auzoan, hango maistra hobea omen zelako. Ondoren partikularra
|
ematen
zuen beste maistra batekin ibili ginen Ibarran. Soldadutza amaituta, Martuteneko kartzelan sartu nindutenean, bertako funtzionario batek eskola ematen zigun.
|
|
|
Ondoren partikularra ematen zuen beste maistra batekin ibili ginen Ibarran. Soldadutza amaituta, Martuteneko kartzelan sartu nindutenean, bertako funtzionario batek eskola
|
ematen
zigun. Erlijioa eta denetik ematen zigun euskaraz, baina politikarik aipatu ere ez, jakina.
|
|
|
Soldadutza amaituta, Martuteneko kartzelan sartu nindutenean, bertako funtzionario batek eskola ematen zigun. Erlijioa eta denetik
|
ematen
zigun euskaraz, baina politikarik aipatu ere ez, jakina.
|
|
|
Garai hartan lapur jendea eta litxarreritan hasitako jendea zen eta tristea zen haien artean egotea. Kartzelan 42 egun
|
eman
nituen.
|
|
|
Bai, 12 urtez Berrobin, demokraziaren hasieran. Guk
|
eman
genion hasiera demokraziazko boto bidez aukeratutako alkatetzari. Alderdirik ez zegoen Berrobin, baina herrian beti izaten dira pixka bat mugitzen direnak.
|
|
|
«Horrekin guztiarekin pisuzko historia bat sortu dugu, aldi berean oso ikuspegi irreal eta erreala
|
eman
diezagukeena»
|
|
|
Baina beste galdera bat egin behar da: publikoari
|
ematen
al diogu besterik aukeraketa egin ahal dezan? (...)
|
|
|
Bere aitaren urratsak jarraituz, `navarrismo' espainiarzale amorratuenaren ordezkari fidel eta gogorra izan zen Aizpun. Baskongadekin bat egiteko ateak zabalik ikusten zituela eta, Espainiako Konstituzioari ezezkoa
|
eman
zion 1998an, UCD alderdia utzi ondoren. PPrekiko aliantzen aurkakoa ere izan zen hasieran.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzakoekin pozik agertu dira aurrera atera dituzten hiru alderdiak EAJ, EA, EH. EHk EAJ eta EAren aurrekontuak direla esan du, baina euskararen eremuan eta justizia sozialaren bidean aurrerapausoak
|
eman
direla azpimarratu du. ELAk eta LABk beren izaera sozial eskasa azpimarratu zuten, eremu sozialean iaz baino ehuneko txikiagoa erabiliko delako, besteak beste.
|
|
|
ELAk eta LABk beren izaera sozial eskasa azpimarratu zuten, eremu sozialean iaz baino ehuneko txikiagoa erabiliko delako, besteak beste. Bizkaian ere akordio abertzaleak atera bazituen aurrekontuak, Gipuzkoan pentsioen igoera eza zela eta EHk ez zien baiezkorik
|
eman
EAJ eta EAk egindako aurrekontuei. 1999koak luzatu dira edo aurrekontu berriak egin.
|
|
|
Besteak beste, hori da Legebiltzarrak onartu berri duen Politikarien Estatutuak indarrean jarriko duena. EHk ezik, gainerako alderdi guztiek baiezkoa
|
eman
diote proposamenari. Egun, erretirorik handiena 300.000 pezetakoa da.
|
|
|
31 ibilbide hauek Miguel Anguloren mapek osatzen dituzte. Eta hauez gain, liburuak Peña Santiagoren lan zein fruituen berri ere
|
ematen
du Juan Garmendia eta Fermin Leizaola etnografoek eta beste hainatek idatzirikoaren bidez
|
|
|
Jai nagusitan, printzearen jaiotzan, erregearen bisitan, zen protokolozko dantza nagusia. Koldo Lizarraldek aspaldian zuen buruan ideia hori, eta urteak
|
eman
ditu bere lana borobiltzen. Europa, Euskal Herria eta Elgoibarko datuak biltzen ditu.
|
|
|
Joanes Borda eta biok kantuz aritzen ginen han hemenka, lagunartean, etxean. Halako batean jende aitzinean kantatzeko urrats tipi hori
|
eman
genuen, ausartu ginen nolazpait. Ostatuetan lehenik, eta eszenario baten gainean geroago.
|
|
|
Gai politiko soilak aipatzetik kezka sozialak aipatzera iragan ginen. Kantaldiak pixka bat antzerki moldean
|
ematen
hasi ginen, eta herri tipietan bereziki kantatzea deliberatu genuen. «Aita Seme Laborari» izeneko diskoan herria gaztez hustutzen ari zela, eta gurasoen penak kantatzen genituen.
|
|
|
Zuzenean
|
ematen
zenuten antzerki kantaldi gisako haietan biziko zenuten hainbat pasadizo, ezta?
|
|
|
Semea Parisera abiaturik, aita baten pena kantatzen ari ginelarik Gameko plaza ttipian hara non ikusten dugun gizon adineko bat negarrez ari. Horrelako batean gogoa
|
emaiten
dizu kantaldia gelditu eta ixilik egoteko. Izan ere, guretzat alegiazkoa zena, harentzat egiazkoa baitzen.
|
|
|
Gero, erran gabe doa, Pierpolek bazuen guk ez genuen beste filosofia diferente bat musika aldetik. Guk taldean kantuaren militanteak egon nahi genuen, hark berriz, kantuari beste maila bat
|
eman
nahi zion, kreazio artistiko bat. Eta egia erran, nik ez diot hark zuela edo guk genuela arrazoi.
|
|
|
Funtsean, gure nahia hori izan zen, eta hori da egun ere bai. Beraz, zentzu horretan, ez nuke Guk taldea bukatutzat
|
emanen
.
|
|
|
Batzuek galdatu zioten Eneko Labeguerie ri ea bere diskoa Guk ena izanen zen edo ez; Nazio Berria izeneko diskoa, alegia. Berak arrapostu
|
eman
zuen ezetz, eta halaxe da. Guk taldeko kideek ez genuen parte hartu disko horretan.
|
|
|
Guk taldea bitxia izan da, eta modu bitxi batez
|
eman
zuen nolabaiteko agurra...
|
|
|
Ez da harritzekoa beraz, mota honetako ekimena aurrera atera izana: euskara hutsezko telebista bat, herrian egosten den ororen berri
|
emango
zuena. Halaxe, Arrasate telebista aitzindariaren lorratza jarraituz, 1991n otsailean sortu zuten, bestelako egoera batek bultzatuta baina.
|
|
|
Bere jaiotzatik urte batera, ZTBk aldaketa handia egin zuen, bere programazioa hiru ordu ezberdinetan
|
ematen
hasi zen-eta, kirolari garrantzi berezia emanez. Herrikoen artean ikusmin handia pizten baitu kirolarien artean senide, lagun eta ezagunak lehia bizian ikusteak.
|
|
|
Bere jaiotzatik urte batera, ZTBk aldaketa handia egin zuen, bere programazioa hiru ordu ezberdinetan ematen hasi zen-eta, kirolari garrantzi berezia
|
emanez
. Herrikoen artean ikusmin handia pizten baitu kirolarien artean senide, lagun eta ezagunak lehia bizian ikusteak.
|
|
|
Saio hauetako dezente erreportajeez hornitzen baziren ere, beste batzuek molde berritzaileak zekartzaten, hala nola: «Bandera horian ura gerriraino», Euskal Herriko jaien zerrenda
|
ematen
zuena. Horri lotua edo, urtebeteren buruan ETBko «Jaiak 96» saioa abiarazi zuten.
|
|
|
Filosofo katedradun zegamarrarentzat ez dago zalantzarik krisi batean gaudela. Historiaren arabera eraikitzen ditugu gure uste eta sinisteak, baina Jainko baten beharra du gaur egungo gizakiak ere, Jainko horri beste izen batzuk
|
ematen
dizkiogun arren: Ilustrazioa, demokrazia...
|
|
|
Ataza hauen xedea da hizkuntza erabiltzeko benetako beharra sortzea eta hizkuntza ikasteko testuinguru naturala eskaintzea. Ikasleek ataza prestatzen dute, ondoren azalpenak
|
ematen
dituzte eta gero atazaren ziklotik kanpo eta material lagungarriei esker sortzen den hizkuntza ikasten dute. Lan markoak edo testuinguru metodologikoak hizkuntza hobetu eta sortzea ahalbidetzen dio ikasleari, entzuketa eta irakurketen bidez. Nahiz eta ingelesezko materialea izan, Xabier Yurramendik euskaratu du, eta ariketak hemengo hizkuntza zein egoeretara egokitu ditu
|
|
|
Sei ataletan banaturik, lehenengoan gazteen errealitatea du aztergai: lan merkatua, eta etxebizitzen espekulazioari buruzko informazioa
|
emanez
. Kapitalismoak bere burua justifikatu eta bere horretan mantentzeko dituen mekanismoak deskribatzen ditu ondoren, eta honen atzean noren interesa izkutatzen den agertzen du.
|
|
|
Euskarazko umore grafikoaren euskarri izan da mende hasieratik Zeruko ARGIA (eta ARGIA bera ondoren). Olariaga, Zabaleta, Urmeneta, Mattin... komikigintza eta ilustrazioak gurean
|
eman
dituen izenik nabarmenenak orriotan arituak dira. Izen hauek topatzeko 70eko hamarkadaraino joan behar dugu eta, hala ere, lehenago hainbatek ipini du bere umorea aldizkarian.
|
|
|
1976an
|
eman
zen jauzia, Antton Olariaga Zeruko ARGIAn hasi zenean, hain zuzen. Sexua, ekologia, politika... ekarri zituen komikietara:
|
|
|
Besteak beste, «Pelix eta Mixerix» komiki tira topa zitekeen orrialde horietan. Baina, 1986a arte ez zen hurrengo jauzia
|
eman
: TXT atala iritsi zen, hainbat orrialde, koloretan gainera, komikiei eskaintzen zien gehigarria.
|
|
|
Betegarri modura
|
eman
izan dira beti kultur gaiak; presaka eta korrika, garrantzirik ez balute bezala. Hori konpontzeko, irtenbide originala proposatzen digute «Kultura.com» saioan.
|
|
|
«Goitik etorritako ekimena izan da. Kultura arloak hutsune bat zuela nabarituta, zerbait zehatza egiteko ardura
|
eman
zidaten»
|
|
|
. Saioa entzunda, formularekin asmatu dutela iduri du, irudimena landuz ukitu bitxia
|
ematen
baitiote saioari.
|
|
|
«pertsona baten inguruko pistak
|
ematen
ditut, non jendeak ez duen parte hartzen, erantzuna berehala ematen dut-eta. Euskal Herriko zein kanpoko den norbait izaten da, azken batean, kultura unibertsala dela erakusteko» EITB
|
|
|
«pertsona baten inguruko pistak ematen ditut, non jendeak ez duen parte hartzen, erantzuna berehala
|
ematen
dut-eta. Euskal Herriko zein kanpoko den norbait izaten da, azken batean, kultura unibertsala dela erakusteko» EITB
|
|
|
Eguberriak dezente gozatzen lagundua izango zion eta izeiaz beste egiteak bihotzeko hari mehea teinkatzen zion nonbait eta ez zekien zer egin. Azken hamazazpi urte hauetan garaitsu honetan hamaikak emandako erantzun bera
|
eman
nion nik. Inongo lotsa izpirik gabe zabor pilan utz zezala, alegia.
|
|
|
Eguberriak dezente gozatzen lagundua izango zion eta izeiaz beste egiteak bihotzeko hari mehea teinkatzen zion nonbait eta ez zekien zer egin. Azken hamazazpi urte hauetan garaitsu honetan hamaikak
|
emandako
erantzun bera eman nion nik. Inongo lotsa izpirik gabe zabor pilan utz zezala, alegia.
|
|
|
Ume garaian jotzen ikasi ondoren, urte askoan geldi eduki dut, armarioan gordeta. Orain dela 10 urte sagardotegi batean hasi nintzen jotzen, eta bertan entzuten ari zen batek deitu zidan ondoren Oiartzungo Madalensoro pilotalekuan kontzertu bat
|
emateko
. Handik aurrera Donostiako Victoria Eugenia antzokian jo dut, eta baita Irungo Amaia aretoan ere, baina beti taldeen kontzertuetako etenaldietan.
|
|
|
Iazko irailean ETA erakundeak su etena aldarrikatzeko argitara
|
eman
zuen agirian bazeuden niregan harrera berezi bat sortu zuten bi puntu. Bi puntu hoiek osatzen zuten, nire ustez, erabaki garrantzitsu haren justifikazio ideologiko eta politikoa.
|
|
|
Alde batetik, erakunde armatuak egindako gogoetaren eta hausnarketaren ondorioz, komenigarria da azpimarratzea, ETAk ez zion su etena eskaintzen Estatuari, baizik eta euskal gizarteari eta, batez ere, abertzaletasunari (EAJ PNVri batik bat) egiten zion eskaintza. Bestalde, eta hau da sakoneko gogoeta politikoa, erakunde armatuak, agiriaren arabera, uste du EAJ PNV, ELA eta EAren partetik jarrera politikoaren aldaketa sakon bat dagoela edo egon daitekeela, eta horrek bide
|
ematen
diola pentsatzea ETAk bere estrategian aldaketa mamitsuak egin dituela. Aldaketa estrategiko horren ondorioak nabarmenak dira.
|
|
|
Garai baten «liquidacionismo» deitzen genuena, alegia. Beste modu batera esanda, astakeria handi eta sufrimendu latzaren poderioz ETAko arduradun nagusiak ere ohartu ziren borroka armatuak, borroka politikoko tresna bezala,
|
eman
zuela eman beharreko guzia eta aurrerantzean euskal politikagintzan eszenatoki berriak sorrarazteko ez zela indar eragile positiboa. Hainbeste urte pasa ondoren, betirako erretiratzea duintasunez jantzi behar zen, eta eginkizun horretan zeregin handia zuen Lizarrako akordioak, eta batez ere, EAJ PNVren jarrera politikoak.
|
|
|
Garai baten «liquidacionismo» deitzen genuena, alegia. Beste modu batera esanda, astakeria handi eta sufrimendu latzaren poderioz ETAko arduradun nagusiak ere ohartu ziren borroka armatuak, borroka politikoko tresna bezala, eman zuela
|
eman
beharreko guzia eta aurrerantzean euskal politikagintzan eszenatoki berriak sorrarazteko ez zela indar eragile positiboa. Hainbeste urte pasa ondoren, betirako erretiratzea duintasunez jantzi behar zen, eta eginkizun horretan zeregin handia zuen Lizarrako akordioak, eta batez ere, EAJ PNVren jarrera politikoak.
|
|
|
Hainbeste urte pasa ondoren, betirako erretiratzea duintasunez jantzi behar zen, eta eginkizun horretan zeregin handia zuen Lizarrako akordioak, eta batez ere, EAJ PNVren jarrera politikoak. Nahiz eta Estatua belauniko jartzea ez den lortu, Autonomia Estatuzale izandako abertzaletasun politiko eta sindikala bide onera ekartzeko balio izan dua behintzat, eta horrek azken hogei urte hauetako ezker abertzalearen balantze politikoari itxura duin bat
|
emateko
balio dezake.
|
|
|
igaro ditugu, eta ezin esan gauzak zeudenean jarraitzen dutenik. Inongo dudarik gabe, nahiz ete hamalau hilabeteko bake otorgatuaz asko gozatu, esan behar dugu atzera pauso nabarmenak ikusi ditugula, eta batez ere, batzuen bilakaera politiko eta ideologikoan eten handi bat
|
eman
dela, eta larriago dena, inboluzio prozesu batean murgildu direla. Eten eta inboluzio horren adierazle dira su etena apurtzeko erabakia, espainiar hauteskudeen aurrean ETAk eta HBko zenbait sektorek ezarri duten abstentzioaren aldeko zentzurik gabeko jarrera hori, eta hilabete guzti hauetan modu lotsagabe eta etengabean ezagutu dugun kale istiluen presentzia instrumentala.
|
|
|
Batetik, baserritarraren nahia hartu da kontuan eta bestetik, sagardogilearena. Lehenengoak sagar mota oso emailea izatea nahi du, fruitua lehenbailehen heltzea, sagardo garaian etortzea, gaitzak ez harrapatzea, urtero
|
ematea
...
|
|
|
Galdu ziren mota haiek ordea, beharbada bazituzten gen interesgarri batzuk gaur egun ere baliagarriak izan zitezkeenak. Egoera hori ikusita baserritarrengana jo behar izan zuten galdutzat
|
emandako
arto motak errekuperatzeko". Sagar motekin ez dute hori gertatzerik nahi, hau da, sagar motak babestuko dira ez beti osotasunean erabiltzeko baizik eta geneak aprobetxatzeko.
|
|
|
Behin sagarrarekin abiatuta, sagar zukua, sagardoa eta sagardoz izeneko pattarraz hainbat argibide
|
eman
digu sendagileak. Sagar zukua osasun arazoak dituzten" txikiteroei" gomendatzen die eta 14 urtetik beherakoei sagardoa ez edateko aholkua eman digu.
|
|
|
Behin sagarrarekin abiatuta, sagar zukua, sagardoa eta sagardoz izeneko pattarraz hainbat argibide eman digu sendagileak. Sagar zukua osasun arazoak dituzten" txikiteroei" gomendatzen die eta 14 urtetik beherakoei sagardoa ez edateko aholkua
|
eman
digu. Sagar pattarra berriz ez dio inori gomendatzen.
|
|
|
urdailak zuku dena hartzen du eta oso beteta zauden sentsazioarekin batera gosea gutxitzen du. Sagar ale bakoitzaren% 85 jangarria da; 100 gramok 50 kaloria
|
ematen
du, arrautza egosi baten erdiak adinaxe. Eta... gaur egun oso kontuan izateko beste datu bat:
|
|
|
Eskerrak
|
eman
bearko zaizkie
|
|
|
baso bat sardo
|
emaidazu
,
|
|
|
Asiera
|
eman
du
|
|
|
|
eman
digu ortan;
|
|
|
Al dan ongien
|
eman
nai ditut
|
|
|
" Irugarren jolasa" izeneko istorioaren pasarte bat da segidakoa. Baserritarra nagusiarekin berriketan hasi da eta lehenak sagardotarako sagarrei buruzko lezio ederra
|
eman
dio.
|
|
|
Ori da biarrena, eta gu bizi gera nola ta nundik jaten degun jakiñ gabe. Lurrak
|
ematen
ez badu, ez da ezer mundu ontan"
|
|
|
Hau da, ikuspuntu instituzionaletik ikusita, larria izan daiteke Ibarretxe Lehendakariak EHrekiko gobernu akordioa indarrik gabe uztea, EHk «atentatua ezetsi eta ETArengandik behar beste aldendu arte». Baina EAEko aurrekontuak onartuta izateak, beroarenak kentzen dizkio erabakiari eta adostasunen bat lortzeko tartea
|
ematen
die EAJ, EA eta EHri. Ez da samurra izango, baina egoera hau berau, gaitzagoa izango litzateke abenduaren hasieran, aurrekontuak oraindik onartu gabe zirenean.
|
|
|
ETAren beste era batera aritzeko gogoa, eta alderdi abertzaleen elkarlana eta adostasunen inguruan eraiki zen Lizarra Garaziko Akordioa. Bere praktika armatuan ETAk
|
emandako
su etenik luzeenak, beste modu batera jokatzeko borondatea erakutsi du erakunde armatuaren aldetik. Aznarren Gobernuak erakutsitako jarrera ere oso agerikoa izan da.
|
|
|
Su eten sasoia, denbora luzean mamitutako mezu horien azaleratzea besterik ez da izan. Baina gatazkatik ateratzeko tresna izateaz gain, eraikuntza nazionalean kontsentsuzko urratsak
|
emateko
bide apropos moduan agertu da su eten garaia. Atentatuekin edo ez, beraz, zergatik isolamenduaren sasoi antzura itzuli behar?
|
|
|
Gogoan dut OHOko 8 maila bukatu ostean kurtso amaierako bidaia antolatu genuela. Gurasoek ez ziguten bakarrik joateko baimenik
|
ematen
, ordea. Maisu edo maistraren batek laguntzea izan zen derrigorrezko baldintza, eta hautatu genuen Xabier.
|
|
|
Orain, Bartzelonan pausatu eta laketurik, bestelako zenbait eginkizuni lotu zaio azpeitiarra. «Futbolsofia» liburua argitara
|
eman
berria du, prentsa idatzian hainbat artikulu idatzi ohi du, eta Sorginen Laratzeko pertzak ere bera du pizgarri. Poliglota da, lankide ona eta lagun hobea, komunikatzaile aparta eta, batez ere, bizitzen doktore
|
|
|
«Lau gaztek sortu zuten oitura berri bat, iñork sinestu zitekean baño lenago, ludiari jira bira osoa
|
eman
dion tankera berri bat(...).
|
|
|
Euskararen normalizazioan garrantzi handia
|
ematen
zaio euskalkiari. Orain arte egindako plangintza, lege, egitasmo eta abarretan legean, Euskara Biziberritzeko Planean, Kontseiluaren Plan Estrategikoan, hezkuntza legeak... eman al zaio euskalkiaren gaiari behar duen garrantzia?
|
|
|
Euskararen legean aipatzen da euskalkiaren garrantzia beti ere euskara batuaren kaltetan ez doanean, euskara batua delako Euskal Autonomi Erkidegoko hizkuntz ofizial amankomuna, eta hitz egiten den lekuetan zaindu egin behar direla. Lege batek hori baino askoz gehiago ezin du eman seguruenik, baina bidea
|
ematen
du legeak, adibidez mahai honetan aipatu ditugun guztiak aurrera eramateko eta gehiago ere bai. Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean badago Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak.
|
|
|
ETBko estilo liburua ikustea besterik ez dago: oso azalekoak dira ahozko euskarari buruz
|
ematen
diren arauak. Beti ibili gara idatzizko hizkuntza horrekin, ahozkoa landu barik.
|
|
|
ez. Euskalkiek bizitasuna eta jatortasuna besterik ez diote
|
ematen
batuari. Euskara batuak irautea nahi badugu, bizitasunez eta erraztasunez jantzi behar dugu eta hori euskalki guztietatik jaso behar du.
|
|
|
a mantentzea, hizkuntz normalizazioan urratsak
|
eman
egin behar dira, beste kontu bat da nola.
|
|
|
idazten. Ondarroan
|
emateko
antzerkiak idazteko ere, euskara jasoan idatzi ditu; gero esango du
|
|
|
Ez dakit, ez dut ausartegi izan nahi, besteak beste ez naizelako gauza hauetan aditua. Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra
|
ematen
didate. Nik uste dut batez ere elkarrekin egotea dela, hau bezalako egin, adituek hitzaldiak eman...
|
|
|
Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra ematen didate. Nik uste dut batez ere elkarrekin egotea dela, hau bezalako egin, adituek hitzaldiak
|
eman
... Halako ekimen txiki ugariren aldekoa naiz eta ez gauza erraldoiena.
|
|
|
Sortzen da eredu bat arazo bat konpondu guran, eta beste arazo bat sortzen dugu. Zerbitzatu nahi ditugun horiei ez diegu eredu hobeago bat
|
ematen
.
|
|
|
Euskararen normalizazioan garrantzi handia ematen zaio euskalkiari. Orain arte egindako plangintza, lege, egitasmo eta abarretan legean, Euskara Biziberritzeko Planean, Kontseiluaren Plan Estrategikoan, hezkuntza legeak...
|
eman
al zaio euskalkiaren gaiari behar duen garrantzia?
|
|
|
Euskararen legean aipatzen da euskalkiaren garrantzia beti ere euskara batuaren kaltetan ez doanean, euskara batua delako Euskal Autonomi Erkidegoko hizkuntz ofizial amankomuna, eta hitz egiten den lekuetan zaindu egin behar direla. Lege batek hori baino askoz gehiago ezin du
|
eman
seguruenik, baina bidea ematen du legeak, adibidez mahai honetan aipatu ditugun guztiak aurrera eramateko eta gehiago ere bai. Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian, alor estrategikoen artean badago Gorputz Plangintza deitzen den atal bat eta han, bai diagnostikoa bai neurriak lantzen direnean, aipatzen dira euskalkiak.
|
|
|
Plan orokor bati ez dagokio gehiago esatea, gero etorriko dira hizkuntz politikako arduradunak, Euskaltzaindiakoak, unibertsitatekoak, aditu, euskaltzale eta abarrekoak eta zerbait zehatzagoa adostu dute. Gauzak egiteko bide
|
ematen
du. Dena den, ez genuke 40 urtetako eztabaida antzu batean jausi behar; ez gaude horrelakoetan jausteko moduan.
|
|
|
Euskararen legea 82koa da, Euskaltzaindiak Arantzazuko kongresua 68an egin zuen. 68tik 79rako tarte horretan borroka nagusi izan zen eta 1978an Bergaran egindako kongresuan, ortografia, deklinabidea, aditz laguntzaileaz
|
emandako
arauak, testuetan betetzen ziren aztertzea zen gai nagusia. 78an Euskaltzaindiak ondorioak ateratzean, badirudi jendeak onartu egin zituela eta
|
|
|
1982tik hona batua eta euskalkien artean egin den bidea beharrezkoa zen. Gaur egun, ordea, momentu interesgarrian gaude, beste patxada batekin ikusteko zeintzuk urrats
|
eman
behar diren euskara batua ahal denik eta biziena eta iraunkorrena izan dadin.
|
|
|
Ez da estatusaren kontua bakarrik izan, hau da, euskara administraziora eta hezkuntzara zabaltzea; aldi berean, urte batzuetako geldialdiaren ondoren, Euskaltzaindia bera, 90etik aurrera batasunerako arauak
|
ematen
hasi zen. Hori ez da izan euskaltzain batzuei egun batean berriz arauak ematen hastea bururatu zitzaiela.
|
|
|
Ez da estatusaren kontua bakarrik izan, hau da, euskara administraziora eta hezkuntzara zabaltzea; aldi berean, urte batzuetako geldialdiaren ondoren, Euskaltzaindia bera, 90etik aurrera batasunerako arauak ematen hasi zen. Hori ez da izan euskaltzain batzuei egun batean berriz arauak
|
ematen
hastea bururatu zitzaiela. Ez, ez, 90 eztabaida berezia izan zen bide honetatik jo behar genuen ala ez ikusteko; argitaletxeetatik eta beste leku askotatik arauak eta arauak eskatzen ari ziren.
|
|
|
Irakasle asko dago erreziklatu gabe. Irakasle askok ez daki Euskaltzaindiak 92tik hona
|
eman
dituen arauen berri.
|
|
|
Oso arraroa da pregoia
|
eman
behar duen udaltzainak, egunero zurekin dabilenak, gero pregoia euskara batuan egitea. Osagilearengana joatean euskalkia interesgarria da, bai ume zein edadeko pertsonekin.
|
|
|
Lehentasunak aspaldi daude ezarrita, betetzen diren gero beste gauza bat da. Gauza asko egin da, baina hutsune handiak ditugu erabileraren aldetik herritarrei zerbitzuak
|
ematerako
orduan. Bestetik, oraindik ez dugu lortu euskalduna benetan euskaraz zuzentzea administrazioari; administrazioa oso errespetuzko gauzatzat dugu herritar gehienok, eta uste dugu administrazioan dagoenari erdaraz egiten badiogu ez dugula inolako arazorik izango.
|
|
|
Hasieran baino aukera gehiago dago gaur egun eta, alde horretatik, gauzak hobeto egin dira. Hasieran, gainera, eskolan batuaz egin behar zen, nahiz eta andereñoa Motrikukoa izan eta klaseak
|
ematen
Deban egon. Funtzio Publikoaren Legearen arabera, funtzionario bakoitzak, puntuen arabera aukeratzen du nora joan.
|
|
|
Hasierako kezka izaten da ezin izango diola lagundu umeari etxeko lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa dela umeak hizkuntza hori garrantzitsua dela sentitzeko. Euskalkiekiko ere jarrera hori oso interesgarria da, prestigiodun pertsonak eta irakaslea prestigioduna da umearentzat euskalki horretan zerbait egiteak garrantzia
|
ematen
diolako umearen aurrean.
|
|
|
Guk batua erabiltzen dugu hasieratik baina joera desberdinak ere izan dira. Euskalkia erabili izan denean, prestigioa
|
emateko
izan da baina une honetan ez da erabiltzen. Gu euskara batua eta ona erabiltzen saiatzen gara.
|
|
|
Ni ados esan duzun guztiarekin. Adostasunak bilatzeko urratsak
|
eman
behar ditugula printzipioa kontuan hartuta, zera gaineratuko nuke: batua egiten joan dadin euskalkien aberastasun hori denontzako dela interesgarria, bestela halako deklarazio orokor batean geratzeko arriskua dagoelako.
|
|
|
batua egiten joan dadin euskalkien aberastasun hori denontzako dela interesgarria, bestela halako deklarazio orokor batean geratzeko arriskua dagoelako. Euskalkiaren prestigioa bilatzeko urratsak
|
eman
behar dira guztion artean. Gazteen hizkuntza propioa da hor dugun erronka berria, eta hor ere euskalkiek zeregin inportantea joka dezakete.
|
|
|
Gazteen hizkuntza propioa da hor dugun erronka berria, eta hor ere euskalkiek zeregin inportantea joka dezakete. Bestetik, hizkuntzaren historiari begiratu beharra daukagula, urrats hauek
|
ematerakoan
piztu behar ez den surik ez pizteko. Azkenik, adi egon genuke Euskaltzaindiaren gogoetari.
|
|
|
Pentsa daitekeenez, egun hori ez du sekula ahaztuko. 45 urte ditu, eta 20 urte luze
|
eman
zituen kartzelan. Baldintzapeko askatasunean dago, ordea.
|
|
|
Baldintzapeko askatasun murriztu hau sendagileek
|
emaniko
grazia medio erdietsi zuen. 1997an Almerian zegoela hemorragia zerebral bat izan zuen.
|
|
|
Basaurira ekarri, eta urte bat eta erdira, epilepsia atake bat jasan zuen. Sendagileak muturreko osasun egoera larrian zela ohartu ziren azkenik eta epaileek baldintzapeko askatasuna
|
eman
zioten.
|