|
2008
|
|
|
Blogaren aldeko apustua
|
egiten
du Euskaltzaindiak; aro berri bati buruz ari da, euskaltzainen, eta, oro har, euskalgintzan ari direnen parte hartzea bultzatuz eta sustatuz.
|
|
|
Halaxe
|
egin
du azken laurogeita hamar urteetan. Halaxe du egin etorkizunean ere, hortxe baitago bere xede eta helburua, euskararen aurreramendurako ekin eta jarrai, aldian aldiko eta tokian tokiko tresnak eta lanabesak erabiliz.
|
|
|
Halaxe egin du azken laurogeita hamar urteetan. Halaxe du
|
egin
etorkizunean ere, hortxe baitago bere xede eta helburua, euskararen aurreramendurako ekin eta jarrai, aldian aldiko eta tokian tokiko tresnak eta lanabesak erabiliz.
|
|
2009
|
|
|
Aurkezpena, Nafarroa Oinez 2009 dela eta, Euskaltzaindiak gaur Etxarri Aranatzen eginen duen ageriko ekitaldiaren barnean
|
egingo
da. Ekitaldi hori arratsaldeko 18:00etan hasiko da, eta Etxarri Aranazko Andra Mari ikastolarekin batera burutuko du Akademiak.
|
|
|
Hamahiru urte zituelarik, 1938an, Altsasuko Kaputxinoen ikastetxean hasi zen fraide ikasketak
|
egiten
eta 1951n amaitu zituen. Apeztu ondoren, Lizarran, Zangozan eta Altsasun egon bazen ere, bere lanik nabarmenena Iruñeko komentuan eta Lekarozko ikastetxean egin zuen.
|
|
|
Hamahiru urte zituelarik, 1938an, Altsasuko Kaputxinoen ikastetxean hasi zen fraide ikasketak egiten eta 1951n amaitu zituen. Apeztu ondoren, Lizarran, Zangozan eta Altsasun egon bazen ere, bere lanik nabarmenena Iruñeko komentuan eta Lekarozko ikastetxean
|
egin
zuen. Aurelio Etxarri Aranazkoa zen bere fraide izena eta horrela erregistratu zuen Euskaltzaindiak urgazle izendatzean.
|
|
|
|
Egindako
lana
|
|
|
Kaputxino izateari uko
|
egin
eta Madrilen bizi izan den urteetan ere artikuluak idazten segitu zuen, ez hasieratik, baina bai 1974az geroztik 2009a arte. Bigarren epe honetakoak dira hiru aldizkari hauetan idatzi zituen artikuluak:
|
|
|
Azkenik, kontuan izatekoa da 1957an euskaltzain urgazle izendatu eta 1961az geroztik Madrilen bizi izan zenetik ez zuela Euskaltzaindiarekin harreman nabaririk izan. Gainera, Euskaltzaindiari dagokion hizkuntza gidaritza aitortzen bazion ere, ez zuen bat
|
egin
Akademiak 60ko hamarkadaz geroztik hartutako erabaki garrantzitsuenekin, grafia kontuetan batik bat. Hori dela eta, liburu honetan transkribatu ditugun testuetan egilearen grafia errespetatu dugu.
|
|
|
Ostiral arratsalde arratsean, 2009ko urtarrilaren 2an hil zen Antonio Zavala jesulagun ezaguna, gure lagun eta adiskide mina eta Auspoa sail harrigarriaren hauspoa, arnasa eta bizi emailea berrogeita hamar urte emankor eta handi honetan.Ez beti gustura, gehienetan gure aitormen handirik gabe, iturriaren berririk eman nahi ez duen harrapakari askoren erasopean, baina berari gustatzen zitzaion lana
|
egin
du Antoniok joan deneko berrogeita hamar urte pasa honetan. Eta horren poza eraman du, ezbairik gabe.
|
|
|
Aurreko abenduaren 16an bisitatu genuen azkenengo aldiz Xabierren, KM ko zuzendari Lopez Landatxe jaunak eta biok, Eguberri jaiak baino lehenago berarekin hitz aspertu bat
|
egin
nahita. Gero urtezahar egunean hitz egin nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero egin dudan bezalaxe.
|
|
|
Aurreko abenduaren 16an bisitatu genuen azkenengo aldiz Xabierren, KM ko zuzendari Lopez Landatxe jaunak eta biok, Eguberri jaiak baino lehenago berarekin hitz aspertu bat egin nahita. Gero urtezahar egunean hitz
|
egin
nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero egin dudan bezalaxe. Hiru bider hitz egin ere:
|
|
|
Aurreko abenduaren 16an bisitatu genuen azkenengo aldiz Xabierren, KM ko zuzendari Lopez Landatxe jaunak eta biok, Eguberri jaiak baino lehenago berarekin hitz aspertu bat egin nahita. Gero urtezahar egunean hitz egin nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero
|
egin
dudan bezalaxe. Hiru bider hitz egin ere:
|
|
|
Gero urtezahar egunean hitz egin nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero egin dudan bezalaxe. Hiru bider hitz
|
egin
ere: lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia.
|
|
|
Hiru bider hitz egin ere: lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots
|
egin
zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko egin behar genuela esanez.
|
|
|
Hiru bider hitz egin ere: lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk
|
egindako
deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko egin behar genuela esanez.
|
|
|
lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko
|
egin
behar genuela esanez. Itxaropena argitaletxetik Koldo Mitxelenera heldu den Joxe Manuel Arriola Mondragoeko kalezainaren liburua zertan zen, Euskaltzaindiak argitara emango duen Antonio Arruerena zertan ote den...
|
|
|
Baina ostiral goizean bere koinata Izaskunek izututa dei
|
egin
zidan, Antonio oso gaizki eraman zutela eta Iruñeko San Migel gaixoetxera. Klinikoki hilda dagoela esan du medikuak, esan zidan.
|
|
|
Klinikoki hilda dagoela esan du medikuak, esan zidan. Gero, eguerdian eta arratsaldean dozena erdi bat aldiz hitz
|
egin
genuen; eta, azkenean, arratseko zortzi eta erdiak pasatxo zirela, Antonio hil da!, esan zidan. Badakigu horrelakoak etorri egiten direla, baina hankaz gora bota ninduen, ez nekien zer esan eta zer egin.
|
|
|
Gero, eguerdian eta arratsaldean dozena erdi bat aldiz hitz egin genuen; eta, azkenean, arratseko zortzi eta erdiak pasatxo zirela, Antonio hil da!, esan zidan. Badakigu horrelakoak etorri
|
egiten
direla, baina hankaz gora bota ninduen, ez nekien zer esan eta zer egin. Bakar bakarrik, Andres Urrutia euskaltzainburuari, KM ko Landatxe jaunari, Joakin Berasategi, Felix Maraña eta Antonioren beste lagun minei hots egiten besterik ez nuen asmatu, nire samina norbaitekin banatu beharrez.
|
|
|
Gero, eguerdian eta arratsaldean dozena erdi bat aldiz hitz egin genuen; eta, azkenean, arratseko zortzi eta erdiak pasatxo zirela, Antonio hil da!, esan zidan. Badakigu horrelakoak etorri egiten direla, baina hankaz gora bota ninduen, ez nekien zer esan eta zer
|
egin
. Bakar bakarrik, Andres Urrutia euskaltzainburuari, KM ko Landatxe jaunari, Joakin Berasategi, Felix Maraña eta Antonioren beste lagun minei hots egiten besterik ez nuen asmatu, nire samina norbaitekin banatu beharrez.
|
|
|
Badakigu horrelakoak etorri egiten direla, baina hankaz gora bota ninduen, ez nekien zer esan eta zer egin. Bakar bakarrik, Andres Urrutia euskaltzainburuari, KM ko Landatxe jaunari, Joakin Berasategi, Felix Maraña eta Antonioren beste lagun minei hots
|
egiten
besterik ez nuen asmatu, nire samina norbaitekin banatu beharrez.
|
|
|
Antonio Zavalaren, berak hain maitea zuen Xabierko kaperan egon zen; eta hileta elizkizuna eta lur ematea ere Xabierren
|
egin
ziren, igandean, arratsaldeko 16:30ean.
|
|
|
Haurtzaroko lehenengo eskola urteak, herrian hasi berria zen Escuela Vasca izenekoan
|
egin
zituen. Baina han neskak eta mutilak baitziren, bere anaiak joaten ziren herriko HH del Sagrado Corazón ikastetxean nahiago zuela eta hara joaten hasi zen.
|
|
|
Baina han neskak eta mutilak baitziren, bere anaiak joaten ziren herriko HH del Sagrado Corazón ikastetxean nahiago zuela eta hara joaten hasi zen. Eta ondoren, herriko Eskolapioetara, batxilergoa
|
egiten
hasteko. Historia eta literatura erruz maite zituen, baina ez hala matematikak, kimika eta horiek.
|
|
|
Historia eta literatura erruz maite zituen, baina ez hala matematikak, kimika eta horiek. Mendiarekin zoramena zuen; eta mendiko artzain eta nekazariekin topo
|
egitean
hau galdetu eta beste hura esan ibili ohi zen. Jende orrekin izketalditxo bat egin gabe ezin utzi, eta izketaldi oiek bultza ninduten ontan sartzera.
|
|
|
Mendiarekin zoramena zuen; eta mendiko artzain eta nekazariekin topo egitean hau galdetu eta beste hura esan ibili ohi zen. Jende orrekin izketalditxo bat
|
egin gabe
ezin utzi, eta izketaldi oiek bultza ninduten ontan sartzera.
|
|
|
Ez beti gustura, gehienetan gure aitormen handirik gabe, iturriaren berririk eman ez duen harrapakari askoren erasopean, baina berari gustatzen zitzaion lana
|
egin
du Antoniok joan deneko berrogeita hamar urte pasa honetan. Eta horren poza eraman du, ezbairik gabe.
|
|
|
Baina haren lanaren oihartzuna zabaldu zen eta hitzaldi bat eskatu zioten, 1956ko irailaren 15ean, Arantzazun, Euskaltzaindiaren gerra osteko lehenengo batzar irekirako (Euskera, 1956). Eta bai hitz
|
egin
ere hark. Hace ya dos años que no hago sino leer y copiar bertso berriyas, esan zuen.
|
|
|
Handik aurrera lan eskerga
|
egin
du. Hortxe dira Auspoa saileko 112 liburu, Eguberrietako opor egun hauetan Itxaropenatik Koldo Mitxelenara pasatu den Joxe Manuel Arriola Mondragoeko kalezainaren bertso bilduma delarik, eta jarraian berehalaxe etorriko diren Albisutarren bertsoak, Txomin Garmendiaren 2008ko nere egunkaria, Antzuolako Kruz Azkarate zenaren bertso bilduma eta beste hainbat, Biblioteca de Narrativa Popular saileko hogeita hamar ale, Auspoa berdea eta Auspoa sail nagusikoekin nahasian.
|
|
|
Eta nola ahantziko, 2005eko maiatzaren 13an, Pello Esnal adiskideak eta biok Antoniorekin Xabierren
|
egin
genuen egun pasa hartan egin genion eskabide zehatza, bere artxibo handia Gipuzkoako Foru Aldundirako utzi, eta Auspoa sail osoa digitalizatzeko baimena eman ziezagun. Ez berehala, baina bietan baietz agindu zigun, baina bera ez sartzeko digitalizazio kontu eta holakoetan, bestela ere gaindituta zebilela eta.
|
|
|
Eta nola ahantziko, 2005eko maiatzaren 13an, Pello Esnal adiskideak eta biok Antoniorekin Xabierren egin genuen egun pasa hartan
|
egin
genion eskabide zehatza, bere artxibo handia Gipuzkoako Foru Aldundirako utzi, eta Auspoa sail osoa digitalizatzeko baimena eman ziezagun. Ez berehala, baina bietan baietz agindu zigun, baina bera ez sartzeko digitalizazio kontu eta holakoetan, bestela ere gaindituta zebilela eta.
|
|
|
Ez zen ohore eta sarien zalea, ez zuen inoren ahotan ibili nahi. Hala ere, hortxe daude 1996an Durangoko Euskal Liburu eta Disko azokan eman zioten Argizaiola, eta 1997.07.11n Labayru Ikastegiak emandako Gatzontzia saria, herri literaturaren alde
|
egin
duen lanagatik. Eta nola ez Deustuko Unibertsitateak 1999.11.17an eman zion Honoris Causa Doktore titulua eta 2002.10.06an bere jaioterri Tolosak eskaini zion Herriko seme kuttun izendapena.
|
|
|
Bitartean, ezin dut etsi berriro Antonio Zavalaren telefono deirik hartu gabe, badakidan arren abenduaren 30ean hitz
|
egin
nuela azkenengo aldiz. Sinismen handiko gizona zen, eta sinismen horretan eutsi dionak jakingo ahal du nola saritu haren leialtasuna.
|
|
|
Ikusi, herriaren ahotan ikusten ditu berak jatortasuna eta indarra. Azalean dabilenak, ordea, uko
|
egingo
dio horri maila jasoaren sor marka. Jokabide okerra, dena den, halakoa, herriaren ahotsa, esanak eta hizkuntzaren sena hortxe daudelako, herriak gozagarri izan dezan beragandik sorturikoa.
|
|
|
Horiek dira herri literaturaren ale garandu eta garatuak, euskararen ur garbian edan dituenak hau da, herri literaturaren ur jario agorrezinean. Literatura letra larrietan erreibindikatzen denean, herri literatura ere aldarrikatu behar da, horrek
|
egiten
gaituelako, eraberekokeria guztien gainetik, hizkuntza bereizi baten partaide hiztun eta jabekide.
|
|
|
Ikerkuntza lana da Auspoaren orrialdeetan nagusi, horrek
|
egiten
baitu Zavala maisu. Bildu ez ezik, landu, jorratu eta apailatu egin du eskutik eskura eta ahoz aho ibilia, aurrerantzean paperezko sorta antolatuan izan dezan irakurle jakinguratsuak.
|
|
|
Ikerkuntza lana da Auspoaren orrialdeetan nagusi, horrek egiten baitu Zavala maisu. Bildu ez ezik, landu, jorratu eta apailatu
|
egin
du eskutik eskura eta ahoz aho ibilia, aurrerantzean paperezko sorta antolatuan izan dezan irakurle jakinguratsuak.
|
|
|
Etxeko kanta papelak sarritan aitatzen zituan, behintzat. Ala, Gabonetako oporretara joan aurretik, eskaera bat
|
egin
nion: ea bueltakoan etxeko kanta papelak ekarriko zizkidan.
|
|
|
Etxetik irten eta Gaztelako, Naparroako eta Aragoiko erdal jendearekin topo
|
egiten
genduan. Nortasunez ondo jantzitako lurraldeak oiek ere.
|
|
|
Baina azkoitiar mutikoak eragin dio erabakia hartzera. Eta aurrera
|
egingo
du:
|
|
|
Aiek ziran bai nik Tolosako Zerkausian saltzen ikusten nituanak. Besterik gabe, erderaz regla de tres esaten dana
|
egin
nuan: baserri batean au baldin bada, Euskal Erri guzian zer izango ote da?
|
|
|
Eiztaria horrela ibiltzen da, eskopeta eskuetan duala, eiza noiz ikusiko, tiroa tiratzeko. Onek tiro utsak asko
|
egiten
ditu; nik ere kolpe utsak sarritan jotzen nituan. Baiña noizean bein bertso-paperen batzuk bialtzen zizkidaten.
|
|
|
Handik bi urtera, 1956ko irailean, gerraondoan jendaurrean
|
egingo
den lehen biltzarra antolatuko du Euskaltzaindiak Arantzazun. Eta hantxe egingo du Antoniok bere hitzaldi programatikoa, azalduz zertan ari den eta zer asmo dituen gerorako.
|
|
|
Handik bi urtera, 1956ko irailean, gerraondoan jendaurrean egingo den lehen biltzarra antolatuko du Euskaltzaindiak Arantzazun. Eta hantxe
|
egingo
du Antoniok bere hitzaldi programatikoa, azalduz zertan ari den eta zer asmo dituen gerorako. Bere bizitzako egitasmoa.
|
|
|
Nere bizitzan,[...] ez ditut liburu asko idatzi, bakarra baizik; ez ditut lan asko
|
egin
, bakarra baizik; ez ditut gai asko erabili, bakarra baizik: erria.
|
|
|
Ni, egun batez, ez dakit zein aizek bultzata, edo zein izarrek argi
|
eginda
, etxetik atera nintzan, begiak zabal eta belarriak erne, eta nere gogoko pitxiak eskuratzen asi nintzan, naiz eta jasotzen nituenak zenbaitentzat utsaren urrengoak izan.
|
|
|
Txomin Peillen euskaltzain emerituak Agosti Xaho saria jaso du. Saria Agosti Xaho Kultur Ekartearen Elixabete Piñol presidentearen eskutik jaso zuen, urtarrilaren 10ean, Baionako Fakultatean
|
egin
zen ekitaldian. Elixabete Piñolek azaldu bezala, bizitza guztian egindako lanagatik eman diote saria.
|
|
|
Saria Agosti Xaho Kultur Ekartearen Elixabete Piñol presidentearen eskutik jaso zuen, urtarrilaren 10ean, Baionako Fakultatean egin zen ekitaldian. Elixabete Piñolek azaldu bezala, bizitza guztian
|
egindako
lanagatik eman diote saria.
|
|
|
Peillenek sortutako literatura lan batzuen izenburuak gogora ekarri zituen, bai eta eskuratu dituen sari batzuk ere.
|
Egindako
lan guztiagatik gaineratu zuen merezi du Txominek Agosti Xaho saria. Gizon handia, estimatua, maitagarria eta euskaltzale sutsua.
|
|
|
Agosti Xaho Kultur Elkartearen xedea euskara eta euskal kultura sustatzea da. Ipar Euskal Herriko errealitateari begirune bereziaz erreparatze aldera, Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako idazleek eta euskaltzaleek
|
egiten
duten lana zabaldu nahi du, bai eta mugaz bi aldeen arteko loturak sendotu ere, beti ere kultura eta euskararen bitartez. Urtero, beste ekitaldi batzuen artean, Agosti Xaho saria banatzen du, Zuberoako Zohardia Kultur elkartearekin batera.
|
|
|
Domeinuen kontua gobernatzen duen nazioarteko erakundearen aurrean eskabidea aurkezteko lanak
|
egitea
da elkartearen xedea eta asko dira egin beharreko lanak. Eta asko dira, halaber, asmoari aurrera bultzatzeko behar diren indarrak.
|
|
|
Domeinuen kontua gobernatzen duen nazioarteko erakundearen aurrean eskabidea aurkezteko lanak egitea da elkartearen xedea eta asko dira
|
egin
beharreko lanak. Eta asko dira, halaber, asmoari aurrera bultzatzeko behar diren indarrak.
|
|
|
Sorreratik bertatik kide
|
egin
dira: Euskaltzaindia, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua, Euskal Konfederazioa, Euskal Idazleen Elkartea, Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioa, Ikastolen Elkartea Partaide, Euskal Herriko Unibertsitatea, EITB, Internetika, Euskal HerrikoTelekomunikazio Ingeniarien Elkartea eta Euskadiko Informatikako Ingeniarien Elkargo Ofiziala.
|
|
|
Tesiaren helburua izan da Agirreren Eracusaldiac (1850) obraren sermoiak ezaugarritzea, beti ere sermoia produktu historiko gisa kontsideratuz. Ezaugarritze hori
|
egiteko
perspektibarik egokiena mintzairaren ikuspegi sozio diskurtsiboaren baitan (Bajtin Voloshinov, 1929/ 1992, Bronckart, 1996, 2005) aurkitu dugu eta, hala, horren baitan burutu dugu sermoiaren ezaugarritze diskurtsiboa.
|
|
|
Interakzionismo sozio diskurtsiboaren marko teorikoak ez duenez kuadro metodologiko finkorik, baliatu dugu Roulet, Filliettaz eta Grobbet (2001) autoreen proposamena eta, horrela, sermoiaren konplexutasuna aztertzeko modulu bidezko atalketa
|
egin
dugu. Modulu bakoitzean hipotesi bat egin dugu eta sermoiaren gainean hegaldi edo azterketa bat egin.
|
|
|
Interakzionismo sozio diskurtsiboaren marko teorikoak ez duenez kuadro metodologiko finkorik, baliatu dugu Roulet, Filliettaz eta Grobbet (2001) autoreen proposamena eta, horrela, sermoiaren konplexutasuna aztertzeko modulu bidezko atalketa egin dugu. Modulu bakoitzean hipotesi bat
|
egin
dugu eta sermoiaren gainean hegaldi edo azterketa bat egin. Modulu bakoitzari kapitulu bana eman diogu.
|
|
|
Interakzionismo sozio diskurtsiboaren marko teorikoak ez duenez kuadro metodologiko finkorik, baliatu dugu Roulet, Filliettaz eta Grobbet (2001) autoreen proposamena eta, horrela, sermoiaren konplexutasuna aztertzeko modulu bidezko atalketa egin dugu. Modulu bakoitzean hipotesi bat egin dugu eta sermoiaren gainean hegaldi edo azterketa bat
|
egin
. Modulu bakoitzari kapitulu bana eman diogu.
|
|
|
Modulu honetan pertsona izen ordainak eta berbaldi ekarria (discours rapporté, discurso referido) aztertu dira. Azken moduluan, bosgarrenean, sermoien eredu erretorikoaren analisia
|
egin
da.
|
|
|
Otsailaren 27an, Euskaltzaindiak ageriko bilkura
|
egingo
du Donostian, Gipuzkoako Foru Aldundian, arratsaldeko 16:30ean, hil diren euskaltzain hauek omentzeko: Milagros Bidegain euskaltzain urgazlea, Jose Ignacio Telletxea Idigoras euskaltzain urgazlea, Jacques Etxeberri euskaltzain urgazlea, Henrike Knörr euskaltzain osoa, Xabier Diharce Iratzeder euskaltzain emeritua eta Karmelo Etxenagusia ohorezko euskaltzaina.
|
|
|
Euskaltzain osoa (Tarragona,/ Gasteiz,). Hilberri txostena Jose Luis Lizundia euskaltzain osoak
|
egingo
du.
|
|
|
Gaur, otsailak 27, Gipuzkoako Foru Aldundian, ageriko bilkura
|
egin
du Euskaltzaindiak, eta azken urtean hil diren sei euskaltzain oso, ohorezko eta urgazle hauek omendu ditu:
|
|
|
Jacques Etxeberri euskaltzain urgazlea. Piarres Charrittonek
|
egin
du.
|
|
|
Henrike Knörr euskaltzain osoa. Jose Luis Lizundiak
|
egin
du.
|
|
|
Hala, etxean, Filosofia eta Letrak ikasteari ekin zion eta Latinean espezializatu zen. Azterketak Valladoliden
|
egiten
zituen, eta han eskuratu zuen titulua. Titulazioa lortu ondoren, lagun batek eta berak akademia bat ireki zuten Irunen.
|
|
|
Jacques Isidro Etcheverry Unanue Donibane Lohizunen (Lapurdi) jaio zen, 1921eko abenduaren 16an. Pariseko Sorbona Unibertsitatean Filosofia eta Psikosoziologia ikasketak
|
egin
zituen. Donostiako Herri Irratiarekin egin zituen kolaborazioak, Basque Eclair egunkarian ere lan egin zuen Baionan, eta Activités en Pays Basque Baionako Merkataritza Ganberaren aldizkariaren zuzendaria izan zen.
|
|
|
Pariseko Sorbona Unibertsitatean Filosofia eta Psikosoziologia ikasketak egin zituen. Donostiako Herri Irratiarekin
|
egin
zituen kolaborazioak, Basque Eclair egunkarian ere lan egin zuen Baionan, eta Activités en Pays Basque Baionako Merkataritza Ganberaren aldizkariaren zuzendaria izan zen.
|
|
|
Pariseko Sorbona Unibertsitatean Filosofia eta Psikosoziologia ikasketak egin zituen. Donostiako Herri Irratiarekin egin zituen kolaborazioak, Basque Eclair egunkarian ere lan
|
egin
zuen Baionan, eta Activités en Pays Basque Baionako Merkataritza Ganberaren aldizkariaren zuzendaria izan zen.
|
|
|
aldizkarian artikuluak argitaratu zituen. Radio France ren Kronikak izeneko atala ere
|
egin
zuen.
|
|
|
Xabier Diharce Iratzeder Donibane Lohizunen jaio zen, 1920ko urtarrilaren 4an. Uztaritzeko eta Baionako Seminarioetan
|
egin
zituen apaiz ikasketak. Hogeita bat urte zituela, Belokeko beneditarren komentura joan zen.
|
|
|
1953ko urtarrilaren 1ean euskaltzain urgazle izendatu zuten eta 1962ko uztailaren 27an, berriz, euskaltzain oso. 1963an, Beloken, sarrera hitzaldia
|
egin
zuen, Belokeko euskal bidea gaiari buruz. Kanta askoren letrak prestatu zituen, lehenik Gabriel Lertxundi beneditarrarekin batera
|
|
|
Karmelo Etxenagusia Uribe Iurretan jaio zen, 1932ko apirilaren 24an. Gordexola, Artea eta Gasteizko seminarioetan
|
egin
zituen apaiz ikasketak. 1955ean apaiztu zen eta segidan Seminarioko irakasle izendatu zuten.
|
|
|
Apirilaren 24an, Arabako Foru Aldundian, Gasteizko Toponimia I/ Toponimia de Vitoria I (Ciudad/ Hiria) eta Gasteizko Toponimia II/ Toponimia de Vitoria II (Malizaeza) izeneko liburuak aurkeztu zituen Euskaltzaindiak. Aurkezpena Jose Luis Lizundia egitasmoaren zuzendariak eta Elena Martinez de Madina liburuen prestatzaileak
|
egin
zuten.
|
|
|
Jose Angel Cuerda orduko alkateak, Gasteizko Udalaren izenean, eta Jean Haritschelhar euskaltzainburuak, Euskaltzaindiarenean, lankidetzarako hitzarmena sinatu zuten. Hitzarmen horren arabera, Akademiak hizkuntzari buruzko ikerketak
|
egin
eta argitalpenak prestatuko zituen, Udalaren dirulaguntzarekin. Orduan sinatu zen dokumentuan, Gasteizko toponimia ikertzeko egitasmoa beren beregi aipatu zen.
|
|
|
Esan bezala, Henrike Knörr zena burua zela, talde horri egokitu zitzaion egitasmoaren lehen fasea osatzea: artxiboak arakatzea, informazioa sailkatzea, toponimo guztien bilketa sistematikoa
|
egitea
.
|
|
|
Urtero gertatzen den legez, ekitaldira, neska mutilak ez ezik, guraso eta irakasleak ere etorri ziren. Euskaltzaindiaren eta BBK ren izenean, guztiei eskerrak eman zizkien Euskaltzainburuak bai euren presentziagatik, bai eta idazle gazteei literaturara hurbiltzeko
|
egiten
duten ahaleginagatik ere; berariaz eskertu zuen Euskaltzainburuak epaimahaikoen lana. Sari honetan BBK k duen partaidetza ere nabarmendu zuen Andres Urrutiak, eta hala esan zion Gorka Martinez BBK Fundazioko buruari, hain zuzen ere BBK ri esker antolatzen baitira literatur sari hauek.
|
|
|
Aurtengo A mailako epaimahaikoa Yolanda Arrietak, Igone Etxebarriak eta Antton Irustak osatu dute. Guztion izenean, Yolanda Arrietak hitz
|
egin
zuen.
|
|
|
Julio Urkixoren arabera(), Hugo Schuchardt() izen zen euskara ikastera adoretu zuena, Baionako Lizeoan gaztelania irakasle izen zen garaian(). Baina, George Hérelleri() segituz, Pirinioetako hizkuntzekiko zaletasuna lehenagotik zetorkion, hogeita hamar urte
|
egin
baitzituen ahal zuen guztietan Pirinioetan zehar txangoak eginez, beti oinez eta esku kaierra gerrian loturik, bidean gurutzatzen zitzaizkion artzain edo baserritar ororekin berriketari ekiteko gertu, ondoren haien berriak amoroski apuntatuz metodo antropologiko klasikoak agintzen duen legez: ahoskerak, hitz bereziak, ohiturak, toki izenak...
|
|
|
Julio Urkixoren arabera(), Hugo Schuchardt() izen zen euskara ikastera adoretu zuena, Baionako Lizeoan gaztelania irakasle izen zen garaian(). Baina, George Hérelleri() segituz, Pirinioetako hizkuntzekiko zaletasuna lehenagotik zetorkion, hogeita hamar urte egin baitzituen ahal zuen guztietan Pirinioetan zehar txangoak
|
eginez
, beti oinez eta esku kaierra gerrian loturik, bidean gurutzatzen zitzaizkion artzain edo baserritar ororekin berriketari ekiteko gertu, ondoren haien berriak amoroski apuntatuz metodo antropologiko klasikoak agintzen duen legez: ahoskerak, hitz bereziak, ohiturak, toki izenak...
|
|
|
Bertsio digital hau Euskaltzaindiak
|
egin
du eta soil soilik ikerketa helburuetarako erabil daiteke, beti ere iturria aipatuz, bai Michel de Montaigne Unibertsitateari dagokionez, bai Euskaltzaindiari dagokionez.
|
|
|
Henri Duhau Beskoitzen sortu zen, 1942an. 22 urtetan, lur berri
|
egiten
Donapaleutik, teknikari gisa. 1968an Senpererat ezkondurik merkataritzan erretretarat heldu arte.
|
|
|
Biologia euskara irakasle izan zen. Letra eta Euskal Ikasketen doktoregoa
|
egin
zuen Bordeleko Unibertsitatean.
|
|
|
izeneko erakusketa ikusgai jarriko da, Polikiroldegian bertan, egun osoan zehar. Erakusketa Euskaltzaindiak sustatzen du eta Akademiaren sorreraren 90 urteurrena ospatzeko
|
egin
eta egingo diren ekitaldietako bat da.
|
|
|
izeneko erakusketa ikusgai jarriko da, Polikiroldegian bertan, egun osoan zehar. Erakusketa Euskaltzaindiak sustatzen du eta Akademiaren sorreraren 90 urteurrena ospatzeko egin eta
|
egingo
diren ekitaldietako bat da.
|
|
|
Mendetako prozesu hori dela eta, lurraldeari begira hurbil dauden baina elkarren artean ondo baino hobeto bereizita dauden hizkuntzak sortu dira. Literaturaren bidez, hizkuntza horiek aurrera
|
egin
dute, eta, aldi berean, aberastu eta beraien muga linguistikoetatik kanpora zabaldu dira, kalitate artistikoa ere irabazi dutelarik.
|
|
|
Gaur, apirilaren 24an, Euskaltzaindiaren 90 urteurreneko ospakizun ekitaldia
|
egin
da Gasteizen, Arabako Foru Aldundiaren jauregian. 2008an, Iruñean egin zen XVI. Nazioarteko Biltzarrarekin, hasiera eman zion Akademiak bere 90 urteurrenari.
|
|
|
Gaur, apirilaren 24an, Euskaltzaindiaren 90 urteurreneko ospakizun ekitaldia egin da Gasteizen, Arabako Foru Aldundiaren jauregian. 2008an, Iruñean
|
egin
zen XVI. Nazioarteko Biltzarrarekin, hasiera eman zion Akademiak bere 90 urteurrenari. Gaur, Gasteizen izan da Akademia eta datozen hilabeteotan gainontzeko herrialdeetan ere ospatuko du Euskaltzaindiak bere urtemuga.Juan Antonio Zarate Arabako Batzar Nagusietako lehendakaria eta Xabier Agirre ahaldun nagusia ondoan zituela, Andres Urrutia euskaltzainburuak Euskaltzaindiak Araban duen presentzia aldarrikatu du eta honela adierazi du:
|
|
|
Euskaltzaindiaren ibilbidea urtez luzeetan ahalbidetu duten agintari nahiz gizarte arabarrari; eskerrak zuei, egun honetan Euskaltzaindiari laguntzera etorri zareten guztioi, eta gerorako gonbita: lan
|
egin
dezagun guztiok elkarrekin, euskararen eta euskal kulturaren alde, Araban, Euskal Herrian eta mundu osoan.Bai Batzar Nagusietako lehendakariak, bai eta ahaldun nagusiak ere, Akademiaren lana gorpaipatu dute eta euren instituzioak euskararen alde egiten ari diren lana nabarmendu nahi izan dute, baina baita hiritar guztiena ere. Eskerrak esan du Agirrek euskara ikasi eta irakatsi duten guztiei, eta eskerrak euskara eguneroko tresna bihurtzen duten arabar guztiei.Ekitaldi honetan,
|
|
|
Euskaltzaindiaren ibilbidea urtez luzeetan ahalbidetu duten agintari nahiz gizarte arabarrari; eskerrak zuei, egun honetan Euskaltzaindiari laguntzera etorri zareten guztioi, eta gerorako gonbita: lan egin dezagun guztiok elkarrekin, euskararen eta euskal kulturaren alde, Araban, Euskal Herrian eta mundu osoan.Bai Batzar Nagusietako lehendakariak, bai eta ahaldun nagusiak ere, Akademiaren lana gorpaipatu dute eta euren instituzioak euskararen alde
|
egiten
ari diren lana nabarmendu nahi izan dute, baina baita hiritar guztiena ere. Eskerrak esan du Agirrek euskara ikasi eta irakatsi duten guztiei, eta eskerrak euskara eguneroko tresna bihurtzen duten arabar guztiei.Ekitaldi honetan,
|
|
|
bildumaren 27 eta 28 liburukiak dira, hurrenez hurren. Aurkezpena Jose Luis Lizundia euskaltzain oso eta Exonomastika batzordeko buruak eta Elena Martinez Madina liburuen egileak Henrike knörr zenarekin batera paratu zuen lana
|
egin
dute.Bestalde, Patxi Uribarrenek eta Manu Ruiz Urrestarazuk hitzaldi bana eman dute.
|
|
|
Leku izenak eta kokapena. Erakusketak, Rakel Iruarrizagak eta Ane Olabarrik
|
egindako
ikerketaren emaitza jasotzen du. Ikerketa horren xedea Zornotzako toponimia biltzea eta finkatzea izan da eta Iratxe Lasa Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeko kidearen gidaritzapean burutu dute bi ikerlariek.
|
|
|
Ikerketa bi urtez
|
egin
dute ikerlariek eta bi zati nagusi izan ditu: lehengoan, luzeenean, idatziko iturriak aztertu ziren.
|
|
|
Lekukoen sarea osatu zen eta 64 pertsona elkarrizketatu ziren bildutako toponimoen ahozko informazioa biltzeko, eta ahal zela, izen berriak ere jasotzeko. Geroago datu guztiak erabiliz, behin behineko arautze proposamena
|
egin
zen eta hau oinarri hartuta erakusgai dauden mapak.
|
|
|
Apirilaren 22tik 24ra bitartean, Euskaltzaindiak ostatu eman dio, Bilbon duen egoitzan, Europako Kontseiluan Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunaren Adituen Komiteari, udaberrian
|
egiten
duen Bilkura han egiteko.
|
|
|
Apirilaren 22tik 24ra bitartean, Euskaltzaindiak ostatu eman dio, Bilbon duen egoitzan, Europako Kontseiluan Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunaren Adituen Komiteari, udaberrian egiten duen Bilkura han
|
egiteko
.
|
|
|
Handik hona bide luzea
|
egin
du Europako Gutunak eta gaur egun Europako Kontseilua osatzen duten 47 estatuen erdiak berretsi du. Espaniak 2001ean berretsi zuen Europako Gutuna eta eginbide zorrotzenak hartu zituen eremu guztietan.
|
|
|
Adituen Komiteak Europako Gutunaren aplikazioa kontrolatzea du betekizun. Gutuna berretsi duten estatuek hiru urtean behin txosten bat igorri behar diote Europako Kontseiluari eta argibide zehaztak eman behar dizkio Estatu horrek haren barnean
|
egiten
duen Gutunaren aplikazioaz.
|
|
|
Adituen Komiteko lan talde bat bisita
|
egiten
du dagokion Erresuman, han maila guztietako agintariekin zein eremu urriko hiztunen GKEetako ordezkariekin informazioa zuzenean jasotzeko eta agintariek adierazitakoa kontrastatzeko. Hori guztia oinarri hartuta Komiteak Estatuari buruzko haren txostena egiten eta onesten du Komitearen osoko Bilkuran.
|
|
|
Adituen Komiteko lan talde bat bisita egiten du dagokion Erresuman, han maila guztietako agintariekin zein eremu urriko hiztunen GKEetako ordezkariekin informazioa zuzenean jasotzeko eta agintariek adierazitakoa kontrastatzeko. Hori guztia oinarri hartuta Komiteak Estatuari buruzko haren txostena
|
egiten
eta onesten du Komitearen osoko Bilkuran. Ondoren, txosten horretan oinarrituta, hala badagokio, Europako Kontseiluko Ministroen Komiteak Gomendioak zuzentzen dizkio dagokion Estatuari.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzan
|
egindako
bilkuran Adituen Komiteak Txipreri buruzko txostena onetsi du, aurreko Bilkuran eztabaituta izan ondoren, eta osoki eztabaidatu eta onetsi egin ditu, baita ere, Armeniari buruzko txostena, Errepublika Txekiarrari dagokiona eta, azkenik, Eslovakiari dagokiona ere.
|