|
2007
|
|
|
beltzetik berdera. Horretan dihardute
|
buru
belarri ikertzaileek. Ez da erronka makala.
|
|
|
Beraz, nanometroaren eskala horretan lan egiteko aukera paregabea izanda, materialek eskala horretan dituzten propietateak aztertzen dihardugu
|
buru
belarri. Fisikaren, kimikaren, biologiaren nahiz medikuntzaren arlo guztiak eskala txiki horretan lan egiteko bateratu direla esan liteke.
|
|
|
Urre nanopartikulek bi nanometro neurtzen dute, eta, lotura kimikoen bitartez sufrearekin, adibidez, magnetiko bilakatzen dira. Oraindik ez dugu ezagutzen aurkikuntza harrigarri horren mekanismoa, baina horretan dihardugu
|
buru
belarri. Aurkikuntza garrantzitsua da oso.
|
|
|
Gune horiek irakurtzeko diren irakurgailuek, beraz, oso sentikorrak izan dute. Magnetorresistentzia erraldoi deritzon efektuan oinarrituta dagoen
|
buru
irakurgailu bat gai da aldaketa magnetiko txiki horiek detektatzeko eta erresistentzia elektrikoaren aldaketa bihurtzeko.
|
|
|
Wikipediako sarrera bigarren emaitza. Klik egin eta zeure
|
burua
itzultzaile bihurtzeko prestatzen hasi zara.
|
|
|
Lehenengoa, gainera, Wikipediako energia sarrera. Hasperen egin duzu, zure
|
burua
salbatuta ikusi duzu eta.
|
|
|
Zenbat eta handiagoa izan hegaztia, orduan eta indar handiagoa egin du aireratzeko. Arazo hori saihesteko, hegazti handiak puntu altuetan pausatzen dira askotan (eliz dorreetan, harkaitzetan...), eta, hegan hasteko, nahikoa dute beren
|
buruari
haietatik erortzen uztea.
|
|
|
Hegazti handi batzuk puntu altuetan pausatzen dira, eta, hegan hasteko, beren
|
buruari
erortzen uzten diote. MEC
|
|
|
Lehenak dio lehenengo hegaztiak zuhaitzetara igotzen zirela, eta, lumei esker, gai zirela beren
|
buruari
zuhaitzetatik behera erortzen utzi eta, nolabait, planeatzeko, urtxintxa hegalariek egiten duten antzera. Eboluzionatu ahala, gero eta distantzia luzeagoetan planeatzen joan ziren, eta, azkenik, zuhaitzetara igo beharrik izan gabe hasi ziren hegan.
|
|
|
Eta errusiarrak hurbiltzen ari ziren. Haien beldur, 1945eko maiatzaren 2an, von Braunek eta beste 525 pertsonak beren
|
buruak
estatubatuarren esku utzi zituzten. Baina ez ziren esku hutsik joan:
|
|
|
Ordurako estatubatuarra zen von Braun, eta Estatu Batuetako Armadarako ari zen lanean. Talde bateko
|
buru
jarri zuten. Hamarkada hartan bertan, behin eta berriz esan zien Estatu Batuetako agintariei Lurretik at joango zen satelite artifizial bat bidali nahi zuela.
|
|
|
Bada, alde batetik, ohore handia da, eta oso onetsitzat daukat neure
|
burua
sari hori jasotzeagatik; aintzatetsi nautela sentitzen dut. Beste aldetik, ordea, ikusten dut gizartea ohartarazteko beharra dudala ditugun arazo batzuez.
|
|
|
Oso egonkorrak ziren, eta planeta guztiko atmosferan neur zitezkeen. Egoera horren aurrean, Sherry Rowland nire kideari eta bioi galdera bat etorri zitzaigun
|
burura
: zer egin genezakeen konposatu horiek atmosferatik desagerrarazteko?
|
|
|
Gaur egun, museoak kudeatzen duen aztarnategiaren azterketan lan egiten duen adituetako bat da Lopez Del Valle. Jesus Alonso da Museoko zuzendaria, eta ikerketen
|
burua
: zientzian gauza asko aurkitzen da kasualitatez, baina, egia da, txartelak erosten dituenari soilik toka dakioke loteria.
|
|
|
Aeronautikaz edo hegazkinez hitz egiten dugunean,
|
burura
lehenengo datozkigunak Boeing eta Airbusen irudiak izango dira, seguru asko. Haiek ikusten dira gehien, eta ez handienak direlako bakarrik.
|
|
|
Asimovek baztertu egin zuen iraultzaren ideia robotentzako hiru jokabide lege asmatuta, John Campbell editorearekin laguntzaz. Lege horien arabera, robot batek ezin dio minik egin gizakiari, bete egin behar du gizakiak agindutako guztia eta bere
|
burua
babestu behar du, ordena horretako lehentasunarekin. Hain zuzen, lege horiek sortzen dituzten paradoxetan oinarrituta daude haren robotei buruzko istorioak.
|
|
|
Beldarra hostojalea zen, baina jaiotzekotan den tximeletak loreen polena izango du elikagai iturri nagusia. Bestalde, hankak eta hegoak garatzen ditu, eta hiru zati bereiziko gorputza garatzen du; beldarrak ez bezala, tximeleta helduak
|
burua
, toraxa eta abdomena ditu.
|
|
|
Laster ikusi zuten gasolinari gehitutako beruna arriskutsua zela. Midgley bera intoxikatu eta gaixotu egin zen, eta berun tetraetiloa ekoizten zuten hainbat langile hil egin ziren,
|
burua
galduta. 1925eko maiatzean, AEBko Osasun Publikoko departamentuak beruna zuen gasolina ekoiztea eta saltzea debekatu zuen, eta ikerketa bat abiarazi zuen, berundun gasolinaren eta heriotza horien arteko erlazioa aztertzeko.
|
|
|
Erradiazioak DNAri egiten dionez kalte, erradiazioaren aurkako babesa DNAn bertan bilatu dute ikertzaile gehienek. Baina Estatu Batuetako ikertzaile batzuek, Michael Daly
|
buru
dutela, ikusi dute proteinetan dagoela gakoa, DNA konpontzeko sistema osatzen duten proteinetan, hain zuzen ere. D. radiodurans bakterioaren konpontze sistemak eraginkorragoak omen dira gainerako bakterioenak baino.
|
|
|
Flysch. Hitza ezaguna da, eta askori Zumaiako labarrak etortzen zaizkie
|
burura
hura entzundakoan. Baina, berez, ez da Zumaiako berezitasun bat, askoz ere orokorragoa da.
|
|
|
Tenperatura baxuenaren errekorra ere teknika bera erabiliz lortu zuen Massachusetts-ko Institutu Teknologikoko ikertzaile talde batek 2003an, Ketterle
|
buru
zela. Zesio atomoak 450 pikokelvinera hoztea lortu zuten, hau da, zero absolututik 0,00000000045 gradura.
|
|
|
Egoera horretan dagoen pertsonak hipertermia izango du, eta ohikoena bero kolpe bat jasatea da. Horren sintomak bat bateko nekea, goragalea edo
|
buruko
mina izaten dira; larriagoa baldin bada, mugimenduak koordinatzeko arazoak izan ditzake, edo eldarnioak; eta, kasu larrienetan, konortea galtzera ere irits daiteke.
|
|
|
Alegia, galdaren eskariaren arabera erortzen da gordailutik. Nolabait, esan daiteke galdarak bere
|
burua
elikatzen duela. Beraz, erregaia erabat automatizatzen da, eta gai da gasolioak eta gasak emango lituzkeen erosotasunak emateko.
|
|
|
Goian,
|
buruan
betaurreko gisa jartzen den sistema baten adibidea. Behean, euskarri bidez buruari finko eusten dion sistema bat.
|
|
|
Goian, buruan betaurreko gisa jartzen den sistema baten adibidea. Behean, euskarri bidez
|
buruari
finko eusten dion sistema bat. SR Research Eyelink; Ikus pertzepzioaren laborategia.
|
|
|
Sistema horiek duten mugarik handienetako bat
|
buruaren
mugimendua da. Erabiltzaileak burua inguru batean finko mantendu behar du, kameratik kanpo ez joateko.
|
|
|
Sistema horiek duten mugarik handienetako bat buruaren mugimendua da. Erabiltzaileak
|
burua
inguru batean finko mantendu behar du, kameratik kanpo ez joateko. Mugiezintasunaren esparruan oztopo horren garrantzia txikia izan arren, zenbait erabiltzaile eta aplikaziotan ez da lan erraza, halako sistemek darabiltzaten eremu txikiko lente eta objektiboek askatasun gutxi uzten baitute.
|
|
|
Muga hori gainditzeko asmoz, beste irtenbide batzuk proposatu dituzte hainbat ikertzailek. Ezagunenak
|
buruan
zuzenean ezartzen diren sistemak dira, kasko edo betaurreko baten antzera. Burua askatasun osoz mugi daiteke, kamera harekin batera mugitzen baita.
|
|
|
Ezagunenak buruan zuzenean ezartzen diren sistemak dira, kasko edo betaurreko baten antzera.
|
Burua
askatasun osoz mugi daiteke, kamera harekin batera mugitzen baita.
|
|
|
|
Burua
euskarri baten bidez finko mantentzen duten sistemak ere baditugu. Arazoa desagertu egiten da, burua geldi edukitzen dela onar daitekeelako.
|
|
|
Burua euskarri baten bidez finko mantentzen duten sistemak ere baditugu. Arazoa desagertu egiten da,
|
burua
geldi edukitzen dela onar daitekeelako. Erabiltzailearen aldetik, ordea, erosotasuna galtzen da.
|
|
|
Ildo horretan, estereo edo kamera anitzeko eye tracking sistemek eman dituzte emaitza nabarmenenak. Alde batetik,
|
buruaren
kokapena erabaki egiten da eremu zabala duten bi kamera erabiliz, irudian (ezkerrean, behean) pantailaren gainean daudenak. Burua espazioan kokatuz gero, begiari jarraitzen dion beste kamera, pantailaren azpialdekoa, puntu horretara fokatzen da motor bereziak erabiliz, prozesatzeko egokia den irudi bat lortzeko.
|
|
|
Alde batetik, buruaren kokapena erabaki egiten da eremu zabala duten bi kamera erabiliz, irudian (ezkerrean, behean) pantailaren gainean daudenak.
|
Burua
espazioan kokatuz gero, begiari jarraitzen dion beste kamera, pantailaren azpialdekoa, puntu horretara fokatzen da motor bereziak erabiliz, prozesatzeko egokia den irudi bat lortzeko.
|
|
|
Okerra dago, bizitako ia mende baten zama darama gainean, begiak lausotzen hasiak ditu. Hasieran fidakaitz agertu da bisitan etorri zaion kalekumearen aurrean, baina haren jakin minak piztu egin du, antza, eta gazte denborako kontuak
|
burura
etortzen zaizkion heinean bizkortu egin da; eta mihia dantzan hasi da, gaztetan bezain arin.
|
|
|
Europako Batasunean, esate baterako, proiektu bat izan zen V. Esparru programaren baitan, hainbat herriren ondare etnobotanikoa ikertzeko. Proiektuaren
|
burua
Michael Heinrich izan zen, Londresko Farmazia Eskolako ikertzaile buruetako bat. Heinrich Donostian izan zen urtarrilaren bukaeran, Aranzadiren etnobotanika jardunaldietan.
|
|
|
Europako Batasunean, esate baterako, proiektu bat izan zen V. Esparru programaren baitan, hainbat herriren ondare etnobotanikoa ikertzeko. Proiektuaren burua Michael Heinrich izan zen, Londresko Farmazia Eskolako ikertzaile
|
buruetako
bat. Heinrich Donostian izan zen urtarrilaren bukaeran, Aranzadiren etnobotanika jardunaldietan.
|
|
|
Aranzadiren egoitzan urtarrilaren 22an izan zen etnobotanika jardunaldian, munduko herri askoren etnobotanika ikertu duen lagun batek eman zien hasiera hitzaldiei, Michael Heinrich-ek. Alemaniarra da jaiotzaz, Londresko Unibertsitateko Farmazia Eskolako Farmakognosia eta Fitoterapia zentroaren
|
burua
, eta mundu osoan ibilia herri indigenekin lanean.
|
|
|
Imipraminaren haritik etorri ziren talde bereko antidepresiboak aurrekoak baino eraginkorragoak ziren, baina albo ondorio ezatseginak zituzten (ahoa lehortu, bista lausotu,
|
burua
moteldu...); eta bai haiek eta bai hauek arriskutsuak ziren gaixoak dosi handietan hartuz gero edo beste botika batzuekin nahasiz gero; eta kontuan izanda depresioa duten gaixo batzuek beren burua hiltzeko burutazioak izaten dituztela, garrantzi handikoa zen botika seguruak izatea.
|
|
|
Imipraminaren haritik etorri ziren talde bereko antidepresiboak aurrekoak baino eraginkorragoak ziren, baina albo ondorio ezatseginak zituzten (ahoa lehortu, bista lausotu, burua moteldu...); eta bai haiek eta bai hauek arriskutsuak ziren gaixoak dosi handietan hartuz gero edo beste botika batzuekin nahasiz gero; eta kontuan izanda depresioa duten gaixo batzuek beren
|
burua
hiltzeko burutazioak izaten dituztela, garrantzi handikoa zen botika seguruak izatea.
|
|
|
Izan ere, depresiorako joera duenak pentsamendu okerrak izan ohi ditu: errudun sentitzen da, ez du bere
|
burua
maite, kezkatuta dago ingurukoei min egiten diela uste duelako, ez du hobetzeko itxaropenik... Pentsamolde hori ez da batere osasuntsua, eta gaixoak zuzendu egin behar du, sendatu nahi badu.
|
|
|
Oso anestesiko eraginkorra zen, baina eragin psikotikoa/ disoziatiboa ere bazuela ikusi zuten. Beste dimentsio batera eramaten zuen jendea, gorputza utzi eta
|
buruak
beste norabait egiten zuen bidaia. Horregatik, animaliekin eta haurrekin erabili izan da, horiei ez dielako modu horretan eragiten, normalean.
|
|
|
Horrela ikusita, badirudi ez dela depresioaren ikerketarako material egokia, jendeak
|
burua
galtzen baitu droga horren eraginpean. Baina ikusi dute depresioa duten gaixoentzat lagungarria izan litekeela; depresioaren ikerketan lagungarria izaten ari da, behinik behin.
|
|
|
Ikertzaileak DNA hondar horietatik abiatu dira birusa berreraiki eta berpizteko. Berpiztu ondoren giza zeluletan txertatuta, ikusi dute gai dela bere
|
burua
bikoiztu eta zelula berriak infektatzeko.
|
|
|
Zorriak izokinaren azalean zauri irekiak eragiten ditu. Infekzioak aurrera egin ahala, esan daiteke bizkarroiak arraina bizirik jaten duela, izokinak bere
|
burua
berritzeko behar duena baino abiadura handiagoan jaten baitu, eta hilgarria izatera ere irits daiteke. Gainera, ibaietako izokinak bizi zikloaren hasieran daudenez, helduak baino txikiagoak dira; hori dela eta, hiltzeko probabilitate askoz handiagoa dute.
|
|
|
Argi dagoena da toxikotasunaren kontzientzia izan gabe hainbat ikerketatan aurrera egin zuela. Jakin izan balu, beharbada ez zitzaion
|
burutik
pasatu ere egingo.
|
|
|
Badaude hainbat sintoma orokor (goragalea, urdaileko mina, beherakoa, ondoeza...), baina adierazgarriena paralisia da.
|
Burutik
hasi eta beherantz hedatzen da: aurrena ikusmenari eragiten dio, gero aurpegiko muskuluak erori egiten dira, ondoren besoetakoak eta bularrekoak, arnasa hartzea galarazten du... eta horrela oinetara iritsi arte.
|
|
|
Horietan ohikoena tortikolia da: lepoaren alde bateko muskuluei erasaten die, eta
|
burua
alde batera edo bestera okertuta geratzen da. Horren ondoren dator betazaletakoa:
|
|
2008
|
|
|
Hamar urte egin ditu han, biologia molekularraren eta bioteknologiaren alorreko punta puntako zentro teknologikoetan ikertzen. Azken lau urteetan, New Yorkeko Sloan Kettering Institutuko ikerketa laborategiko
|
buru
eta Cornell Unibertsitateko irakaslea izan da. Berriki, Leioako Biofisika Unitatera etorri da, Ikerbasquek kontratatuta.
|
|
|
Bada, konposatu horrek oso azkar erreakzionatzen du urarekin. Igeltsuaren sulfatoek, ordea, mantsotu egiten dute erreakzio hori, eta, azken
|
buruan
, posible egiten dute zementua gogortu aurretik manipulatu ahal izatea, hormigoi makinan, adibidez.
|
|
|
Bere
|
burua
garbitzen duen zementua
|
|
|
Eraikinek, egin berritan, itxura ederra izaten dute, baina, urte gutxiren buruan, gehienek hasierako distira hori galdua dute, zikindu egiten dira, ibilgailuek, industriak eta abarrek botatzen dituzten konposatu kutsagarrien bidez. Bada, bere
|
burua
garbitzeko gai den zementu bat asmatu du Italcementi izeneko zementugile taldeak. Argi ultramoreak berez egiten duen garbiketa prozesu bat azkartzea izan da horren sekretua.
|
|
|
Horretarako, garabiak bi kamera infragorri ditu, eta kamera horiek langileen kokapena eta keinuak jasotzen dituzte. Langileek, oro har, lau markatzaile erretroislatzaile eramango dituzte besoetan,
|
buruan
eta gorputzeko zenbait ataletan. Argi infragorriaren foku batek markatzaile horiek argiztatuko ditu, eta argi mota hori identifikatzen duten bi kamerek gorputzaren mugimenduak jasoko dituzte nazioartean araututa daude mugimendu horiek.
|
|
|
1910 Laborategietako espezialitateen hastapenak izan ziren. Ospitalearen Arautegi Orokorrean irakur daitekeenez, laborategiko
|
buruaren
ardura ziren analisi klinikoak.
|
|
|
Ezaugarri horiek beti berdinak izan dira ala denboran zehar aldatzen joan dira? Galdera horiei erantzun nahi diete EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko ikertzaile horiek, Alexander Feinstein doktorea
|
buru
dutela.
|
|
|
Gainera, hautagaitzaren kokalekua oso kalitate eskasekoa da ikuspuntu geologiko batetik. Baina urte asko daramatzate honetan, eta ongi dakite beren
|
burua
saltzen.
|
|
|
Bada, argi polarizatua horrelakoa da, baina argiaren uhinari aplikatuta. Arazoa sortzen da ikusleak
|
burua
okertzen badu, eta, horregatik, kasu batzuetan polarizazio zirkularra erabiltzen da, hau da, uhin polarizatuak aurrera egitean erloju orratzen norabide berean edo kontrakoan biratzen duena. Sistema horrek askoz emaitza hobea ematen du anaglifoak baino.
|
|
|
Hiru dimentsioak berez sortzen ditu garunak, eta, beraz, begiei irudi egokiak emanda, garunak egiten du lana. Baina eremu zabal bat ikusteko, 360 gradukoa adibidez, gizakiak
|
burua
biratu behar du, eta beti izango du eremu zati bat bistatik kanpo. Horregatik izan dute 360 graduko zinemek hiru dimentsiokoek baino arrakasta gutxiago.
|
|
|
In vitro eginiko esperimentuetan frogatu dute eraginkorra dela tumore zelula hauen ugaritzea inhibitzen: minbizi linfoidea eta mieloidea; mieloma anizkoitza; bularreko, prostatako, urdaileko, koloneko, areko eta tiroideko minbizia; melanoma;
|
buruko
eta eztarriko kartzinoma epidermoidea, obulutegiko kartzinoma eta umetoki lepoko kartzinoma.
|
|
|
batetik, pabilioiak 700 m 2 ko teilatua dauka, eta, bestetik, energia behar handiena izaten duten garaia uda da, hain zuzen ere, iturri berriztagarriak erabilita energia gehien eskura daitekeen garaia. Energia fotovoltaikoa, fototermikoa eta geotermikoa dituzte
|
buruan
.
|
|
|
Seguru asko erantzuna pertsonalizatu daiteke, edo erakundetu, baina baita orokortu ere: baten batek
|
buruari
eragin ziolako eta energia aurrezteko arloan zerbait egin zitekeela pentsatu zuelako.
|
|
|
Landareak estresatu egiten dira, ur gabezia, beroa, hotza edo gehiegizko argitasuna jasaten dutenean. Beren
|
burua
babesteko landareek aktibatzen dituzten substantziak aztertzen ditu EHUko ikertzaile talde batek, kondizio desegokietan basoa berritzeko orduan inguruneari ondoen egokituko zaizkion espezieak aukeratzeko xedearekin.
|
|
|
Gehiegizko energia modu egokian barreiatu ezin dutenez, kate erreakzio bat sortzen dute, eta pixkanaka hondatuz joaten dira, hil arte. Beste espezie batzuek, berriz, girotze prozesu bati ekiten diote, eta beren
|
burua
babesteko konposatu kimikoak aktibatzen dituzte; hots, egoera berrira moldatzen dira. Konposatu kimiko horiek interesatzen zaizkio, hain zuzen, EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Landareen Biologia eta Ekologia Sailean diharduen ikertzaile talde bati.
|
|
|
EKOFISKO izeneko taldeko kideek, Txema Becerril doktorea
|
buru
dutela, landareen babes mekanismoak ikertzen dituzte, kalteak gertatu baino lehen detektatzeko. Landareek sortzen dituzten substantzia fotobabesleak neurtzen dituzte eta haien portaera aztertzen dute, fotooxidazio estresaren biosentsore gisa erabiliz.
|
|
|
Begira iezaiozu zeure
|
buruari
. Animalia handia eta konplexua zara.
|
|
|
Kategoriaka, apaintzeko eta sasoian egoteko gaiak dira ugarienak. Mota horretako 369 produktu daude kategoria horretan, hala nola kosmetikoak, arropak, nork bere
|
burua
zaintzeko produktuak, kirol tresnak, eguzkitik babesteko kremak... Gainerako produktuak beste kategoria hauetan banatzen dira, produktu gehien dituenetik gutxien dituenera:
|
|
|
Munduaren inguruko lehen itzulia arazo horri esker osatu zuten Elkanok eta Victoria itsasontziaren eskifaiak. Magallanesek, espedizio hartako
|
buruak
, ez zuen joan nahi Filipinetatik mendebalderantz Europara itzultzeko. Atzera, Amerika alderantz nabigatu eta ekialderako bidaia egin nahi zuen etxera itzultzeko.
|
|
|
Beste nabigatzaile gipuzkoar ospetsu bat zen espedizioaren
|
burua
: Miguel Lopez Legazpi.
|
|
|
Baina Nartzisori ez zitzaion bururatu bere irudia itzultzen zion gainazal eramangarri bat sor zezakeenik. Bai, ordea, hainbat
|
buru
argiri.
|
|
|
Argi izpiek ispiluaren kontra jotzen dutenean, ispilu esferikoek beste angelu batean islatzen dituzte, izpiek beren arteko paralelotasuna galtzen dute, eta proiektatzen duten irudia deformatua dago. Horrelakoxea da zure
|
burua
koilara batean islatuz gero ikusten duzun irudia edo ferietako ispiluek bueltatzen duten irudi barregarria.
|
|
|
Izan ere, hori da birusaren xede nagusia: bere
|
burua
hedatzea.
|
|
|
2 adrenozeptoreen botika antagonistekin, horiek garuneko neurotransmisioa indartzen eta areagotzen laguntzen baitute. Izan ere, zenbait ikerketatan ikusi dute depresioa diagnostikatu zitzaien eta bere
|
buruaz
beste egin zuten pazienteen postmortem garunetan adrenozeptore horiek asaldatuta daudela; alegia, haien funtzioa areagotua dago, eta, horren ondorioz, ohi baino balaztatze lan handiagoa egiten dute. Balazta horrek neurotransmisoreen funtzionamendu egokia eragozten du.
|
|
|
Erraz kentzen dituzu
|
burutik
lan kontuak?
|
|
|
Kostatzen zait pixka bat, baina beste gauza asko egiten ditut kimikarekin zerikusirik ez dutenak, zaletasun asko ditut. Lanbide honetan bada hogeita lau orduz lan kontuak
|
buruan
izaten dituen jendea; ez da nire kasua. Baina, adibidez, telebistan zapping egiten ari naizenean, zientziako kontuak topatzen baditut, edo teknologiakoak, gustura ikusten ditut.
|
|
|
Esan izan da genomaren sekuentziazioa gizakiaren historian egin den aurrerapausorik garrantzitsuenetako bat dela. Mundu osoko ikertzaileak
|
buru
belarri ari dira genomaren sekretu guztiak argitu nahian, kodea deskodetu nahian. Argi dago, genomikaren aroan gaude.
|
|
|
Javier Chueca Cía Zaragozako Unibertsitateko Geografia Fisikoko irakaslea da. Glaziarretan aditua da, eta 1997tik Aragoiko Gobernuak finantzatutako Aragoiko Pirinioetako glaziarren dinamikaren azterketa ikerketa proiektuaren
|
buru
da.
|
|
|
Putzuko erregeak indarra erabiliko du, ordea: isatsean dituen bi gako pareekin
|
buruaren
atzealdetik helduko dio emeari, eta hark gorputza arraren toraxera okertutakoan, estali egingo du.
|
|
|
OLPC proiektuaren helburua lortzeko, ezinbestekoa da garabidean dauden herrialdeetako haurrek ordenagailuak eskura izatea eta, haien bidez, baita Internet ere. Jomuga hori
|
buruan
, ordenagailu eramangarri bat diseinatzeari ekin zioten, baina ez ohiko irizpideen araberakoa, herrialde behartsuetako haurren beharren araberakoa baizik: arina, kontsumo txikikoa, iraunkorra, eguzki argitan ere pantaila ongi ikusiko dena...
|
|
|
Eragozpen eta arazo horiek guztiak medio, OLPC proiektuak egin nahi ez zituen hainbat gauza egitera behartuta ikusi du bere
|
burua
. Esaterako, OLPCk kritikak jaso zituen AEBn bertan ere badituztelako IKTak eta hezkuntza arloan beharrak dituzten zonaldeak, eta, azkenean XO batzuk bertako eskola batzuetan saldu behar izan dituzte.
|
|
|
Horretaz gain, beste ezaugarri fisiko batzuei esker, eguneroko bizitzan ere erabili dute goroldioa gizakiek. Dituen zuntz leunengatik, koltxoiak eta
|
burukoak
betetzeko erabili izan da, eta barazkiak, frutak, loreak, eta abar biltzeko ere bai, haiek garraiatzean estalki babesle gisa erabiltzeko.
|
|
|
Adibide gisa, konprimitu gabeko abesti batek 56 MB baditu, 5 MB baino gutxiagoko tamaina izan lezake formatu honen bidez konprimitu ostean. Hala bada, Interneteko banda zabala gaur egun bezain hedatuta ez zegoenean, Interneten bidez audio fitxategiak trukatzeko bide bakarra bihurtu zen, pazientzia edo
|
burua
galdu gabe, behintzat. Gaur egun, Interneten ez ezik, musika entzuteko gailu eramangarrietan ere oso erabilia da MP3 formatua.
|
|
2009
|
|
|
Ba al dago bizidunik, bat bateko erresistentzia aldaketak pairatzeko moldatuta dagoenik? . Eta beste hegazti bat etorri zitzaion
|
burura
: martin arrantzalea.
|
|
|
Astrozitoak
|
buruan
|
|
|
ParM proteina kate baten modukoa da; eta bere
|
buruari
unitateak gehitzeko eta kentzeko gaitasuna du. Banatu beharreko plasmidoaren bi kopia berriei lotzen zaie ParM katea.
|
|
|
Energia geotermiko esaten zaio lurzoruan metatuta dagoen energiari. Horri buruz hitz egiten dugunean, gehienetan gune termalak, sumendiak eta geyserrak etortzen zaizkigu
|
burura
. Energia asko metatzen da horrelako guneetan, eta probetxu handia atera daiteke horietatik; oso gutxi dira, ordea.
|
|
|
Ezkerretik eskuinera: Eguzki Urteaga, EHUko soziologia irakaslea; Andoni Eizagirre, Mondragon Unibertsitateko HUHEZIko irakaslea; eta Iñaki Martínez de Luna, Prospekzio Soziologikoko Kabineteko
|
burua
. Arg.:
|
|
|
Eta, bestetik, salatzen dute diru iturri asko daudela, eta ikerketa taldeek indar eta denbora asko galtzen dutela diru-laguntzak eskatzen. Diotenez, laborategietako
|
buruek
denbora gehiago ematen dute txostenak eta bestelako lan administratiboak egiten ikerketak egiten eta ikertzaileei aholku ematen baino.
|
|
|
Dagoeneko ikusi dugu posible dela, geure
|
buruari
begiratuta adibidez. Nanoteknologia behetik gora eraikitzen den sistema bat bada, atomoz atomo eta molekulaz molekula; gizakia nanoteknologia da, atomoz atomo eta molekulaz molekula sortu baikara.
|
|
|
Horrek esan nahi du makina bat osagai giltzatu behar direla modu egoki eta zehatzean, baina ez soilik hori; sistema horrek irauteko gai izan behar du, baita kondizio aldakorretan ere. Esan nahi du, beraz, ez bakarrik antolatutako forma bat sortzea, baizik eta lortu behar dela, behin asmatuta, forma horrek bere
|
burua
antolatzea, irautea, eta eboluzionatzea; horiek baitira, azken batean, materia biziaren propietateak. Bestela esanda, berezko autonomia edukitzea da kreazio artifizial honen berezitasuna (eta paradoxa):
|
|
|
asmatutako sistema hori bizidun bat dela onartzeko, bere kabuz eta beretzat egin behar ditu gauzak. Sortuko diren sistemak gure obra izango dira, bai; baina, aldi berean, haien
|
burua
ere sortuko dute, eta, nolabait, ihes egingo dute gure eskuetatik.
|
|
|
Taldea
|
buru
belarri hasi zen lizun harekin lanean. Norman Heatley biokimikariak gogotsu ekin zion lizunak erein eta hazteari.
|
|
|
Bitartean, bonbaketari alemaniarrak Ingalaterrako zeruetan zebiltzan. Inbasioa guztien
|
buruetan
zegoen. Eta taldeko zientzialariek erabaki bat hartu zuten:
|
|
|
Eta taldeko zientzialariek erabaki bat hartu zuten: okerrena gertatzen bazen,
|
buruan
eramango zituzten erauzketaren sekretuak, eta arropetan lizunaren esporak. Floreyk berokiaren forruan igurtzi zituen esporak; Heatleyek trajearen poltsikoan.
|
|
|
Donostiako BCBL zentroko Manuel Carreiras da ikerketa taldearen
|
buru
Irakurtzen ikasten dugun heinean gure garunaren egitura nola aldatzen den ikertu du Donostiako Basque Center on Cognition Brain
|
|
|
Donostiako BCBL zentroko Manuel Carreiras da ikerketa taldearen
|
buru
|
|
|
Irakurtzen ikasten dugun heinean gure garunaren egitura nola aldatzen den ikertu du Donostiako Basque Center on Cognition Brain and Language zentroko zuzendari zientifiko Manuel Carreiras
|
buru
duen ikertzaile talde batek. Ikertzaile britainiarrek eta kolonbiarrek ere parte hartu dute ikerketa horretan.
|
|
|
Hurrengo bi egunetan
|
buru
belarri aritu ziren adituak nanozientziaz eta nanoteknologiaz. Mila eta bat modutara azaldu zuten batzuek eta besteek zer neurritakoa den nanoeskala, zer aukera eskaintzen duen materia atomoz atomo lantzeak, bai fisikan, bai kimikan eta bai biologian, eta abar.
|
|
|
1948an jaioa, Australian. Cambridgeko Unibertsitatean egin zen doktore, eta gaur egun Kaliforniako Unibertsitateko Biokimika eta Biofisika Saileko
|
burua
da. Carol W.
|
|
|
1959an egin zen doktore Chicagoko Unibertsitatean. Bell Laborategietako VLSI Gailuen Departamentuko
|
buru
izan da. 1986an erretiratua.
|
|
|
Etorkizunean, eta hiru ikertzaile horiek egindako urratsen atzetik, bakterioen aurkako borrokan antibiotiko hobeak diseinatu ahal izango dira. Izan ere, hirurek antibiotikoak erribosomei nola lotzen zaizkien ikertzen jardun dute
|
buru
belarri, eta dagoeneko zenbait erakundek erribosomen egiturak erabiltzen dituzte gaur egun antibiotiko berriak garatzeko orduan.
|
|
|
Gizakiak gauza asko dakizki. Jaio ginenetik ari gara gauzak ikasten, ikusten, sumatzen... jakinduria handia dugu
|
buruan
, eta badakigu zein den ideien arteko erlazioa. 50 urteko ikerketa ez da nahikoa adimen artifizialak gauza bera egin ahal izateko.
|