2017
|
|
Nondik natorren kontatuko dizut, izan ere, arte-saltzaile lez ibili izan naizen hogeita hamazazpi urtetan gertatu zaidan gauzarik bitxiena da. Agian jakingo duzu zer gertatzen
|
ari den
gaur egun artelanen salerosketetan diruaren balioa gasa airean bezala desagertzen ari denetik: zorri-aberatsek birjina gotikoak, inkunableak, grabatu zaharrak eta koadroak dituzte gogoko; aseezinak dira, deskuidatzen bazara etxea bera ere hustuko dizute.
|
|
Nondik natorren kontatuko dizut, izan ere, arte-saltzaile lez ibili izan naizen hogeita hamazazpi urtetan gertatu zaidan gauzarik bitxiena da. Agian jakingo duzu zer gertatzen ari den gaur egun artelanen salerosketetan diruaren balioa gasa airean bezala desagertzen
|
ari denetik
: zorri-aberatsek birjina gotikoak, inkunableak, grabatu zaharrak eta koadroak dituzte gogoko; aseezinak dira, deskuidatzen bazara etxea bera ere hustuko dizute.
|
|
Behin eta berriz errepikatzen zuen esaldi bera, eztiki eta aldi berean errime. Halako gisaz ezen, mutilzaharrarri iruditzen zitzaion, norbaiten erronkari erantzunez
|
ari zela
neskatoa leloa bi mila aldiz jarraian eta ozenki errepikatzen. Eta apusturik egin izan balitz, zalantzarik gabe, neskatoa aterako zen garaile.
|
|
" Zergatik ez zara Printze Zoriontsua bezalakoa?" esan zion ama batek ilargia eskatzen
|
ari zitzaion
seme negartiari-. " Printze Zoriontsuak ez du egundo negarrik egiten".
|
|
" Baina zertan
|
ari zara
–" esan zioten beste enarek. " Negozio ederra egingo duzu txakurraundirik bako maitale horrekin!
|
|
" Hau bai arraroa", esan zuen. " Zeruan lainorik ez eta euri-tantak jausten
|
ari dira
".
|
|
" Printze Zoriontsua naiz" erantzun zuen. " Orduan, zoriontsua bazara, zergatik
|
ari zara
negarrez?" berriro ere enarak.
|
|
Zuzendari samalden gortearen gorbatek gora egiten zuten kristalezko lanparen distirara beha. Etorkizuna, ilusio bilakatzen
|
ari zitzaien
.
|
|
Tarqquusek orduan dena argi ikusi zuen. Dubio, enpresako postari ziztrinena, bere kontura trufa makabro bat ospatzen
|
ari
zen4; mendeku hartzen ari zen.
|
|
Tarqquusek orduan dena argi ikusi zuen. Dubio, enpresako postari ziztrinena, bere kontura trufa makabro bat ospatzen ari zen4; mendeku hartzen
|
ari zen
.
|
|
Bi aste pasatu dira eta ez dut Petterren berririk. Zer gertatzen
|
ari
ote zaio Margoti. Gauzak okerrerantz doaz.
|
|
-Nire lagunak ahal duen guztia egingo duela ziurtatu dit baina badakizu hau ez dela broma kontua, bere bizitza arriskuan jartzen
|
ari da
, eta baita ni ere. Orain itxaron egin behar duzu, itxaron besterik ez.
|
|
-Bai, Margoten gutuna!. Bum, bum, bum... bihotzeko taupadak bizkortzen
|
ari zaizkit
, gero eta arinago, gero eta arinago. Karta eskuetan daukat eta birritan pentsatu gabe zabaldu egin dut:
|
|
Ez daukagu jatekorik, ez urik, ez arropa lodirik, dena kendu ziguten, baita urrezko haginak ere. Ez dakit zer gertatzen
|
ari den
. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat emateko asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte baina ez dakit nola, eta ez dut jakin nahi ere.
|
|
botila artean. Hauek ofizial alemanentzat dira, beraien ospakizunetarako, 100 metroko distantziara milaka pertsona gosez hiltzen
|
ari den bitartean
. Nazka ematen dit.
|
|
egin, ez dute indarrik. Ingurua aztertzen
|
ari naizelarik
nire izena entzun dut ozenki:
|
|
Telebista ikusten
|
ari da
Maite orain. Senarra noiz helduko dago.
|
|
Eta haserretu egingo da aulki berde eta horma zuriekin, ez dutelako bakean uzten. Orduan irribarre amini bat ere aterako zaio, aulki huts eta horma bakartiekin hitz egiten
|
ari
zelaz jabetu delako. Irribarre... ez du gogoratzen azken aldiz noiz egin zuen.
|
|
Tantaka-tantaka, malko bakoitzean, bere izatearen zatitxo batek ihes egiten diola pentsatuko du. Horrela, desegiten
|
ari dela
sentitzen du.
|
|
-Ez al da hau bilatzen
|
ari zinena
–-esan zion negar tanta bere atzamarretik behera zihoala.
|
|
Berriro bueltan, leihotik begira, bere amesgaiztoaz madarikatu zen. Ezin zion aurre egin eta pixkanaka-pixkanaka itzaltzen
|
ari zela
sentitzen zuen. Ez zeukan inor inguruan arazo horretan laguntzeko; semeak hirira joan zitzaizkion aspaldi lanera eta bere Kattalin maitea zazpi urte lehenago eraman zuen gaixotasun batek.
|
|
Emaztea hil ezkeroztik bazkariak asko mugatu ziren. Bazkaldu ostean ohean etzanda lo hartu zuen ordu erdian argazki zaharrak ikusten
|
ari zela
. Goizaldea eta goiz guztia eman zuen argazki haiek ikusten.
|
|
Maialen eta bere ama Maria Jesus oso atseginak izaten ziren herritarrekin, eta herritarrek estimu handian zeuzkaten ama-alabak. Tabernari begira
|
ari zela
Puskasek Kattalinekin izaten zituen eztabaidak gogoratu zituen taberna zela eta ez zela. " Joxe Mari-emazteak beti deitzen zion bere izenez-, ez dut taberna hori gustuko!
|
|
Egun baten Puskas berandutzen
|
ari zela
bere emaztea tabernara joan zitzaion bila. Haserre zegoen Kattalin.
|
|
Oroitzapen latz horiek gogoratzen
|
ari zela
sartu ziren tabernara Tomas eta Joxe, muturluze eta triste.
|
|
Gainera ohitzen joan behar gaituk. Azken urte hauetan gero eta jende gehiago hiltzen
|
ari duk
.
|
|
Puskas bere pentsamenduetatik bueltatu zenean jendea eliza barrutik atarirantz irteten
|
ari zen
. Herriko lagunak agurtu eta Sabinoren alargunari doluminak ematera joan zen Puskas.
|
|
Taberna elizatik nahiko hurbil zegoen, eliza plazako bide zaharretik gora baitzegoen eta taberna plazan bertan. Bidea laburra zen, baina aurreko egunetako elurteak aldapa labur hura guztiz busti zuen eta Puskas eta Tomas astiro jaisten
|
ari ziren
. Kezka aurpegiarekin jaisten ari ziren agure biak.
|
|
Bidea laburra zen, baina aurreko egunetako elurteak aldapa labur hura guztiz busti zuen eta Puskas eta Tomas astiro jaisten ari ziren. Kezka aurpegiarekin jaisten
|
ari ziren
agure biak. Bata aldapak sortzen zion kezkarekin eta bestea oroitzapenak sortzen zion kezkarekin.
|
|
Garai haiek gogoratzen
|
ari zela
ohartu zen aldapa guztiz jaitsi zutela. Plazara heldu ziren.
|
|
Azkeneko urteak zorigaiztokoak izan ziren. Puskas tabernan zeuden herritarrei arretaz begiratzen
|
ari zen
. Bazekien herritar horietako bat izan zitekeela hurrengoa, barruko mezulari ezezagun batek esaten zion.
|
|
Elurra ari zuen. Ez aurreko egunetan bezala baina elur maluta txikiak pixkanaka-pixkanaka plazan finkatzen
|
ari ziren
. Seigarren eguna zen elurra egiten zuela.
|
|
Puskas erantzutera zihoan, baina begirada altxatu zuenean Maialenen begi urdinak finkatu ziren bereetan eta berriz ere zerbait esaten
|
ari zela
iruditu zitzaion.
|
|
Tomasek alde egin zuenean Puskas leihotik begira geratu zen. Elurra ari zuen, gutxi baina lurra berriz ere zuritzen
|
ari zela
ikus zitekeen. Begirada leihotik kendu eta barrara hurbildu zen.
|
|
Begirada leihotik kendu eta barrara hurbildu zen. Maialen basoak garbitzen
|
ari zen
irribarre urrun bat aurpegian margoturik zuela.
|
|
Leihotik begira geratu zen. Elur-malutak gero eta bizkorrago erortzen
|
ari ziren
. Plaza zuritzen ari zen eta gereziondoaren hostoetan elur habiak ikus zitezkeen.
|
|
Elur-malutak gero eta bizkorrago erortzen ari ziren. Plaza zuritzen
|
ari zen
eta gereziondoaren hostoetan elur habiak ikus zitezkeen. Puskasek Maialenen begirada berreskuratu nahi zuen, leihotik kendu eta bere begietan finkatu, oraindik ez zuen lehenago emandako informazioa ulertu ahal izan.
|
|
Maialenen begi urdinak bere begietan finkatuta zeuden. Zerbait esatera joan zen, azalpenen bat eskatzera, baina leihotik elurra mara-mara
|
ari zela
ikusi zuen eta aterantz zuzendu zen.
|
|
Tabernan izandako berotasuna berehala kendu zitzaion Puskasi. Elurra ez zen gelditzen eta haizea gero eta indartsuago bilakatzen
|
ari zen
. Pauso geldoz eta etxera lehen bait lehen iristeko asmoz Puskas Balbeko atetik urruntzen hasi zen.
|
|
Ezkonge zen Dubio. Eta geratzen zitzaizkion familiako bakanak (lehengusina muxurdin parea) bostehun kilometrotara bizi ziren eta bostehun kilometrotara zuen familia ez zen jada bere familia, Dubiorengandik jasotzea espero zuten herentzia 73 ardotan likidotzen
|
ari zela
konturatu ziren egun berberetik.
|
|
Hain garrantzikoa zen kartazal hura, Dubio, enpresako postari ezgauzaren esku lohietan zebilela jakin izan balu, ja-ta oliba begiak bere eskuz atera eta Moërgelleko garabi altuenetik urkatuko zukeen. Dubio gizajoa ez zen ordea kanpoan gertatzen
|
ari zenaren
jakitun. Goizeko posta banaketa ia amaituta zeukala-eta, bazkal aurreko lo-susta egiteko asmoz, garai batean obusak fabrikatzen zituzten Moërgelleko pabilioi zikin eta ilunenera jo zuen.
|
|
Obusez
|
ari garela
, ez da ahaztu behar Ataulf Tarqquus jaunak, galera handiekin zen Moërgelleko zuzendaritzara iritsi, eta harturiko lehen erabakia, igorle, jasotzaile eta mezua zeukaten etorkizunik gabeko obusak ekoizteari utzi, eta ez mezurik, ez igorlerik, ez eta jasotzaile jakinik ez zuten pertsonen kontrako minaz ordezkatzea izan zela2 Hortaz, inbertsio handiak burutu eta gero, UNDER-APPLE markako mina merke... Erabaki horren eraginez, Moërgellen negozioak xanpain-aparraren modura egin zuen gora.
|
|
Eta Moërgell enpresaren mundua, errauts bihurtzen
|
ari zen
momentu berean-gauzak nola diren-, amets ederren bat egiten ariko zen gure Dubio, zeinetan berak hainbeste laket zituen errepideetako klubetako dama ederrak erdi biluzik agertuko ziren, seguru aski; azpiko antena piztuta baitzekarren.
|
|
Alde batetik bestera zebiltzan, inolako logikarik gabe. Baina denbora oso zitala da eta, Dubio aurkitzeko aukerak segundoz segundo murrizten
|
ari ziren
. 29 minutu.
|
|
Moërgellen geratzen ziren hogei buruzagien mahaiek iltzatu gabeko egurrezko mahaiak ziruditen. Ukabilkadaz ukabilkada, mailuka
|
ari baitziren
etengabe, zentzuzko erabakirik hartu gabe zuzendariok. Gona motzeko idazkariak berriz, D-U-B-I-O hitza idaz-makinan tapatzen zuten aldiko, zotinka hasten ziren.
|
|
Hatz batzuk falta zitzaizkion. Enpresa guztiko megafonoak etengabe Dubiori deika
|
ari ziren
, baina Dubio ez bide zen ohartzen. Berriz ere posturaz aldatu zuen.
|
|
Berriz ere posturaz aldatu zuen. Kartazala mesedez itzuli zezala, ez zela harenganako zigorrik izango eta, are gehiago kartazal itzultzera, sari ederra izango zuela,
|
ari zen
errepikatzen bozgorailua, obsesiboki. Ez zen, alta, megafonoaren oihartzuna pabilioi zahar hartara, beharrezko intentsitatez heltzen.
|
|
Bakardade absolutuaren ontzia, itsas-hegitik habiatzen ikusi zuen une batez Ataulf Tarqquusek. Sobera damutu zen, konpetentziak aspaldi egina zuen bezala, sistema pneumatikoaz garraiatutako posta sistema ez jartzeaz, edota hainbeste barreiatzen
|
ari zen
posta elektronikoa usatzeaz. Bere garaian Dubio ez despeditu izanenagatik damu zen.
|
|
Hotz egiten du. Eta zigarroa eutsiz darabilzun eskua izozten
|
ari zaizula
nabari duzu, baina ez zaizu gehiegi ardura, ez baita zuretzat nahiko arrazoi berau lurrera botatzeko. Oraindik ere pizturik dirauten sentikortasunezko izpi oldarrak urrituz doazkizu segundo bakoitzean.
|
|
Oraindik ere pizturik dirauten sentikortasunezko izpi oldarrak urrituz doazkizu segundo bakoitzean. Izozten
|
ari zarela
sentitzen duzu. Bat batean, estalki eta babesleku duzun sabaitik behera eroriaz doazen ur tantek lurra jotzean eginiko hotsak, murgilduta zeundeneko mundu isil eta baketsutik atera zaitu berehala.
|
|
Tanta horiei begira zaude oraindik, sorgindurik bezala. Hauen heriotza behatuz
|
ari zara
, nola desintegratzen diren, desegiten diren, hiltzen diren.
|
|
Ezkerraldean 10 urteko bi neskatila, edo mutiko, ez dakit ezin ditut desberdindu. Oinetakoak eta arropa kentzen
|
ari zaizkio
hildako gorputz bati. Ez dakit zer egin, egoera pentsatzen nuena baino askoz txarragoa da, hau ez da bizitzea, hemen animaliak edo hauek baino gutxiago bagina bezala tratatzen gaituzte.
|
|
Pentsatuz
|
ari zara
. Orain ohartzen zara.
|
|
Eta aspalditik
|
ari zen
ongi betetzen paper hori.
|
|
Konturatzen zara adibidez, munduan zehar improbisadore gehien-gehienek guk bezalaxe, improbisatzen
|
ari direnean
, beraien bertsoaren edo, apaldiaren edo koplaren, dena delakoaren bukaera pentsatzen dutela eta hasiera-hasieratik guk bezala. Eta esaten dezu, aiba mundu zabalean, eta hainbat kultura eta hainbat mila urtetako kulturatan ahozkotasunean berdin funtzionatzen zen?
|
|
Nik uste erakargarritasuna baldin badu dela, ikusten delako zerbait benetakoa gertatzen
|
ari dela
hor. Jendeak somatzen duelako amildegian eta arrisku baten aurrean egindako hitzak direla eta gainera, uzten dugu gure burua amildegira hurbiltzen badakigulako amildegi hortan bi gauza gertatuko direla:
|
|
Neri iruditzen zait sormenak askotan kolpeka funtzionatzen duela baita idazten
|
ari zarenean
ere. Kolpe bat izaten da, intuizio momentu bat izaten da.
|
|
Kolpe bat izaten da, intuizio momentu bat izaten da. Eta bertsotan egiten duguna da sormen kolpe hori, intuizio hori, jende aurrean bilatu, sortzen
|
ari zaren
momenttua berean bilatu eta gero ya joan da, beste aukerarik ez dakauzu.
|
|
Bertsolariak beren kreatibidadean, bere lagun arte horrekin, bere auntentitzidade horrekin, nik uste, euskaldunoi beste inork baino gehiago
|
ari zaigu
erakusten aurrerako bidea, jenero, gizon-emakumezko arteko harreman hauetan nola aurreratu genezake, nola elkarri babestu. Nik txapela kentzen diet bertsolarie, kapaz direlako hortarako.
|
|
Munduko zine jaialdi ezberdinetan parte hartzen
|
ari da
gaur egun. Hauetako batean, Fortaleza (Brasil) hiriko Cine Ceara jaialdian Argazki onenaren saria jaso zuen.
|
|
Ixiltasuna. Bere begiek buruan ematen
|
ari den
aktibitatea adierazten digute. Ia ia begietara inguratu garenean, hitz ezberdinek pantaila betetzen dute.
|
|
Askotan uste dugu sorkuntza sofistikatua dela ba denbora asko etxean, hausnartzeko, behin eta berriz ikusi, behar dena ezta. Baina niri iruditzen zait sormenak askotan kolpeka funtzionatzen duela, baita idazten
|
ari zarenean
ere kolpe bat izaten da, intuizio momentu bat izaten da, eta bertsotan egiten duguna da sormen kolpe hori, intuizio hori, jende aurrean bilatu, sortzen ari zaren momentu berean bilatu, eta jada joan da, beste aukerarik ez daukazu. Bertsotan ere etor daitezke sormen kolpe onak, eta nik uste dut hor inprobisazioak badituela mugak, ezin duelako gero elaboratu eta hobetu, baina sinisten dut jendearen aurrean eta estuasun horretan eta zure burua tentsio goren horretara eraman eta aldi berean erlaxatzeko gai baldin bazara, sormen kolpe bikainak sor daitezkeela eta sortzen direla.
|
|
Askotan uste dugu sorkuntza sofistikatua dela ba denbora asko etxean, hausnartzeko, behin eta berriz ikusi, behar dena ezta. Baina niri iruditzen zait sormenak askotan kolpeka funtzionatzen duela, baita idazten ari zarenean ere kolpe bat izaten da, intuizio momentu bat izaten da, eta bertsotan egiten duguna da sormen kolpe hori, intuizio hori, jende aurrean bilatu, sortzen
|
ari zaren
momentu berean bilatu, eta jada joan da, beste aukerarik ez daukazu. Bertsotan ere etor daitezke sormen kolpe onak, eta nik uste dut hor inprobisazioak badituela mugak, ezin duelako gero elaboratu eta hobetu, baina sinisten dut jendearen aurrean eta estuasun horretan eta zure burua tentsio goren horretara eraman eta aldi berean erlaxatzeko gai baldin bazara, sormen kolpe bikainak sor daitezkeela eta sortzen direla.
|
|
Nik uste dut gaur egun gehixeago ematen
|
ari zaiola
bere lekua inprobisazioari, ez bakarrik bertsogintzan, baita beste alor batzuetan ere. Hala ere ez dut uste ez gutxietsi, ez gehiegi handietsi behar denik inprobisazioa, inprobisazioak bere mugak ditu, sorkuntzarako bere mugak ditu, eta aldi berean bere potentziala dauka arte sorkuntza moduan.
|
|
Eta zehazki geureak, eta kantu inprobisatuak, kantu inprobisazio biluziak ba uste dut dituela potentzial batzuk beste batzuk ez dituztenak eta aldi berean ba oso muga zurrunak ere bai. Zer da erakusten
|
ari dena
bertsolaritza. Ba funtzionatzen duela, eta kultur sorkuntza erreal bat dela.
|
|
Beti da inprobisatua, baina inprobisazioak baditu bi maila; batzutan segundu batzuk dituzu bukaera edo arkitektura prestatzeko, zati bat da beharbada segundu batzuetako prestaketa duena, eta beste zati batzuk dira segundu batzutako prestaketa ere ez duena, osea kantatzen
|
ari zaren
momentuan berean sortzen ari zarena. Orduan biak dira inprobisatuak, baina bat da hiper inprobisatua eta beste bat da gutxiago inprobisatua.
|
|
Beti da inprobisatua, baina inprobisazioak baditu bi maila; batzutan segundu batzuk dituzu bukaera edo arkitektura prestatzeko, zati bat da beharbada segundu batzuetako prestaketa duena, eta beste zati batzuk dira segundu batzutako prestaketa ere ez duena, osea kantatzen ari zaren momentuan berean sortzen
|
ari zarena
. Orduan biak dira inprobisatuak, baina bat da hiper inprobisatua eta beste bat da gutxiago inprobisatua.
|
|
Askotan pertsonaje baten paperetik jarduten dugu gai jartzaileak hala agintzen diguelako, ni bec eko finalean, zortzi orduan, izan naiteke Obama,, handik hogei minutura izan ninteke bizikleta zahar bat, handik hogei minutura izan ninteke angulero bat, handik hogei minutura athelitkeko jokalaria eta handik hogei minutura maitale despetxatua. Hoien denen paperean kantatzen duena ordea nere kasuan Andoni Egaña da eta entzuleak oso ondo daki maitale despetxatua
|
ari dela
baina Andoni Egañaren galbaetik, Andoni egañaren filtrotik pasa eta gero. Eta Jolas interesantea da hori.
|
|
Hamabost urterekin bertsotan hasi, eta gainera etortzen zaizu bertso mundua, zure nortasuna eraikitzen ari zara eskaparatean, eta gero bide bat egiten duzu, pertsonalizazio bide bat, sakontze bide bat, nik Maialen bide horretan ikusten dut eta emozionantea iruditzen zait. Lagun dudan aldetik ikustea nola eboluzionatzen
|
ari den
bere bertsogintza, lurrale berrien bila ari den, ahots ezberdin baten bila ari den, eta iruditzen zait ahots hori bera benetan denarekin gero eta gehiago konektatzeko bidea egiten ari dela. Eta zentzu horretan niretzat entzule bezala ere ba gozamen bat ez, entzutea.
|
|
Hamabost urterekin bertsotan hasi, eta gainera etortzen zaizu bertso mundua, zure nortasuna eraikitzen ari zara eskaparatean, eta gero bide bat egiten duzu, pertsonalizazio bide bat, sakontze bide bat, nik Maialen bide horretan ikusten dut eta emozionantea iruditzen zait. Lagun dudan aldetik ikustea nola eboluzionatzen ari den bere bertsogintza, lurrale berrien bila
|
ari den
, ahots ezberdin baten bila ari den, eta iruditzen zait ahots hori bera benetan denarekin gero eta gehiago konektatzeko bidea egiten ari dela. Eta zentzu horretan niretzat entzule bezala ere ba gozamen bat ez, entzutea.
|
|
Hamabost urterekin bertsotan hasi, eta gainera etortzen zaizu bertso mundua, zure nortasuna eraikitzen ari zara eskaparatean, eta gero bide bat egiten duzu, pertsonalizazio bide bat, sakontze bide bat, nik Maialen bide horretan ikusten dut eta emozionantea iruditzen zait. Lagun dudan aldetik ikustea nola eboluzionatzen ari den bere bertsogintza, lurrale berrien bila ari den, ahots ezberdin baten bila
|
ari den
, eta iruditzen zait ahots hori bera benetan denarekin gero eta gehiago konektatzeko bidea egiten ari dela. Eta zentzu horretan niretzat entzule bezala ere ba gozamen bat ez, entzutea.
|
|
Hamabost urterekin bertsotan hasi, eta gainera etortzen zaizu bertso mundua, zure nortasuna eraikitzen ari zara eskaparatean, eta gero bide bat egiten duzu, pertsonalizazio bide bat, sakontze bide bat, nik Maialen bide horretan ikusten dut eta emozionantea iruditzen zait. Lagun dudan aldetik ikustea nola eboluzionatzen ari den bere bertsogintza, lurrale berrien bila ari den, ahots ezberdin baten bila ari den, eta iruditzen zait ahots hori bera benetan denarekin gero eta gehiago konektatzeko bidea egiten
|
ari dela
. Eta zentzu horretan niretzat entzule bezala ere ba gozamen bat ez, entzutea.
|
|
...itz egiten degu maskulinidadearen krisia eta abar, sasoi batean Balentziagak gure txapel euskalduna modan jarri zuan Hollywooden emakume aktrizen buruetan, feminizatu zigun fum txapela, gizonezkoen sinbolo totala txapela, gizona eta txapela, feminizatu zigun Balentziagak, eta orain zer da Maialen Lujanbiok neurri batean bereganatzen du, orduan dago alde batetikan satisfakzio handi bat, aurreratzen
|
ari
gera, baina bestalde gizonezkoak nik uste inkontzienteki, konturatzen gerala gure maskulinitate hori, ba en fin, badijoala, gure gizarte tradizionala ere badijoala, eta alde batetikan zelebratzen dugu, eta beste aldetikan arduratu egiten gera, zer gera gu. Eta nik uste lepotik heldu behar diogu alkarri, porque, eta horko besarkada hain, e, genuino haiekin, besarkada hain eder haien ondoren, besarkada hura argazki horrek neretzako esaten du dena.
|
|
bertsolaria beren kreatibitatea, beren lagunarte horrekin, bere autentizidade horrekin, nik uste euskldunoi beste inori baino gehiago
|
ari zaigu
erakusten aurrerako bidea, genero, gizon emakumezkoen arteko harreman hauetan ere, nola aurreratu genezakeen, e nola elkarri babestu. Eta nik txapela kentzen diet bertsolariei, halako, kapaz direlako.
|
|
Tabernako telebistan bertsolari txapelketako finala
|
ari dira
botatzen. Tabernan jendea adi adi dago bertsolarien jarduna ikusten.
|
|
Sukaldatzen
|
ari diren
bi emakume telebistaz finala jarraitzen, euren eginbeharrak egiten jarraitzen duten bitartean.
|
|
Txalupa batean arrantzan dago gizon ile zuri bat, irratia ipinita du. Finaleko bertsoak entzuten
|
ari da
.
|
|
Zergatik? Ba bueno, ikusi dudalako bertsolari zenbaitengan, zenbait sobre-entrenamentu sintoma ezta, asko entrenatu eta ya nazkatu norbere burua entzuteaz, gauza politak esaten
|
ari
baina ez iruditu, zerbait berria esaten ari denik, ta orduan norbera emozionatzen ez bada, bertsotan ari denean eta harritzen ez bada bere kapazidadearekin jendea harritzea ere zaila da. Ta horrekin jokatzea espero dut aurten.
|
|
Zergatik? Ba bueno, ikusi dudalako bertsolari zenbaitengan, zenbait sobre-entrenamentu sintoma ezta, asko entrenatu eta ya nazkatu norbere burua entzuteaz, gauza politak esaten ari baina ez iruditu, zerbait berria esaten
|
ari denik
, ta orduan norbera emozionatzen ez bada, bertsotan ari denean eta harritzen ez bada bere kapazidadearekin jendea harritzea ere zaila da. Ta horrekin jokatzea espero dut aurten.
|
|
Zergatik? Ba bueno, ikusi dudalako bertsolari zenbaitengan, zenbait sobre-entrenamentu sintoma ezta, asko entrenatu eta ya nazkatu norbere burua entzuteaz, gauza politak esaten ari baina ez iruditu, zerbait berria esaten ari denik, ta orduan norbera emozionatzen ez bada, bertsotan
|
ari denean
eta harritzen ez bada bere kapazidadearekin jendea harritzea ere zaila da. Ta horrekin jokatzea espero dut aurten.
|
|
Eta txapelketak ere pixka bat gure bertsokera obserbatzera eramaten gaitu, eta pixka bat definitzera ere. Zer egiten
|
ari garen
eta zer egin nahi genukeen, edo noruntz goazen. Eta horraldera lanketa bat egitera garamatza txapelketak.
|
|
Egaña hondartzan paseatzen ikusten dugu. Esponja zahar bat itsasertzean gora eta behera
|
ari da
olatuen dantzara. Kaioak esponjaren inguruan ari dira ohiuka, esponjarekin jolasten.
|
|
Esponja zahar bat itsasertzean gora eta behera ari da olatuen dantzara. Kaioak esponjaren inguruan
|
ari dira
ohiuka, esponjarekin jolasten.
|
|
Nire saioa hasten da galtzerdi beltzak jasten ditudanean, ez dakit zergatik, maniatikoa naiz hortan. bertsotara joan behar badet behintzat galtzerdi beltzak behar izaten ditut, etxean petralaldi momentu bakarrak izaten ditudala, bertsotara joateko momentuan jazten
|
ari naizenean
edo, baina hori gainditu eta etxetik irten eta herriko irteerako taberna batean kafe bat hartu eta rosli txiki bat piztu eta ya mentalki jartzen naiz lanerako.
|
|
Eta esango nuke saio horri ematen diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan badaramazu aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen
|
ari zara
kontestu hori, lantzen ari zara saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat ematen dizu, inportantzi bat ematen dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bate giteko.
|
|
Eta esango nuke saio horri ematen diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan badaramazu aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen ari zara kontestu hori, lantzen
|
ari zara
saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat ematen dizu, inportantzi bat ematen dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bate giteko.
|
|
Egaña bec-eko silla artean ikusten dugu. Langileak txapelketa prestatzen
|
ari dira
.
|
|
Alegia, gure helburua ez dela bertsotan egitea bakarrik, gure helburua ez dela txapel bat irabaztea, txapelketaren funtzioa eta hor dauden bertsolariena hortik harago doan zerbait da. Eta bertsolaritzarekin berarekin dauka zerikusia, bertsolaritza suspertzearekin, indartzearekin, euskararekin dauka zerikusia, gure herrian egiten den euskarazko jardun handiena da seguruena txapelketako finala, eta benetan badaukagu holakoen beharra, zeren eta zoritxarrez ba ez daukagu euskarazko eta indartsu den jardun askorik, eta hor
|
ari garen
bertsolariok badaukagu funtzio haragoko bat betetzen ari garenaren ideia.
|
|
Alegia, gure helburua ez dela bertsotan egitea bakarrik, gure helburua ez dela txapel bat irabaztea, txapelketaren funtzioa eta hor dauden bertsolariena hortik harago doan zerbait da. ...a bertsolaritzarekin berarekin dauka zerikusia, bertsolaritza suspertzearekin, indartzearekin, euskararekin dauka zerikusia, gure herrian egiten den euskarazko jardun handiena da seguruena txapelketako finala, eta benetan badaukagu holakoen beharra, zeren eta zoritxarrez ba ez daukagu euskarazko eta indartsu den jardun askorik, eta hor ari garen bertsolariok badaukagu funtzio haragoko bat betetzen
|
ari garenaren
ideia.
|
|
Sarasua txapelketaz
|
ari zaigu
.
|
|
Nik holako zerbait uste dut dela txapelketa. Eta uste dut txapelketa horretan ere bertsolari horiek erakusten dutela lehiatzen
|
ari direla
, eta zalantzarik gabe ahalik eta ondoen egiten dutela eta irabaztera doazela, baina aldi berean transmititzen dutela lehia horretan badela zerbait faltsua. Eta badela kooperazio modu bat.
|
|
Eta badela kooperazio modu bat. Eta
|
ari direla
nolabait esanda atzezpen bat egiten gailurra bisualizarazteko eta mugimendua indartzeko. Baina benetako literatura ez dela lehiaketa hori.
|
|
ez delako benetan neurtu daitekeen zerako bat, pelotan, frontoian, badakizu tantoa egiten denean ba erraza da neurtzen, baina bertsoan nola neurtzen dezu? enpate hori denontzat da gauzarik ederrena, por que, enpate dira neurri baten, jartzen dituzu bertsolariak, bi hauek, eta
|
ari zien
, ba baten gustutik egon daiteke ba beteaino ba, bestea baino, baina nola neurtzen dezu zera hori, neretzako enpate, enpate benetan, enpate bat.
|
|
Eta badu bere mamia niretzat honek, bertsokideen artean oholtzan gertatzen delako lehia, arrazoi bideen lehia bat. Ni lehiatzen
|
ari naiz
, nire arrazoia bestearenaren kontra. Eta lehia benetakoa da, baina bada nolabait lehiaren antzezpen moduko bat ere.
|
|
Eta lehia benetakoa da, baina bada nolabait lehiaren antzezpen moduko bat ere. Sakonena kooperazioan
|
ari garelako
, lankidetzan ari gara, biok nahi dugu elkarrizketa ondo ateratzea. Orduan niretzat jolas konbertsazional bat da bertsoa, horregatik ez naiz oso eroso sentitu izan, joko, lehia, arautu moduan ikusi izan dudanean bertsoa.
|
|
Eta uste dut horrek ere talde giroa indartzen duela. Alegia, bai txapelketa da, lehia da, norberak ahalik eta ondoen egin nahi du, ahalik eta puntu gehien bildu, baina beti beste batekin
|
ari da
, elkar lanezko jardun bat da, ikuskizuna aurrera ateratzeko eta maila onean aurrera ateratzearen kontzientzia ere badaukagu, beraz nolabait desio dugu bestek ere ondo jardutea.
|
|
Gero nahiko dugu geroni hobeto jardutea noski, baina norbera ondo jardute hori ere autosuperazio moduko jarrera bat da.Zuk dauzkazun intentzioetatik hurbil ibiltzea, egiten
|
ari zaren
ahalegina plazaratu ahal izatea, doinu jakin horietan, zuk landutako errimaje hori, ideia aldetik zure buruarekin koherente eta fidel izatea, hor badaude apustu batzuk oso intimoak direnak. Orduan lehia nahiko intimoa ere bada, nahiko norbere buruarekin egiten den lehia bat ere bada.
|
|
Kultur jardun bat, jardun kreatibo bat delako, eta ezinbestean lehia beste erara ulertu behar da. Gu sortzen
|
ari gara
, ale ederrak, ale interesgarri izan nahi dutenak, lehengaia dialektika da, arrazoia da lehengaia, mundu dialektiko horretan, eta hoskidetasunaren eta estetikaren mundu horretan sortzen ari gara. Orduan behar bada termino hauek, eta lehiaren terminoek ez dute bat egiten, inposibleak dira uztartzen, eta txapelketak nolabaiteko uztarketa bat egiten du bi mundu horiena.
|
|
Kultur jardun bat, jardun kreatibo bat delako, eta ezinbestean lehia beste erara ulertu behar da. Gu sortzen ari gara, ale ederrak, ale interesgarri izan nahi dutenak, lehengaia dialektika da, arrazoia da lehengaia, mundu dialektiko horretan, eta hoskidetasunaren eta estetikaren mundu horretan sortzen
|
ari gara
. Orduan behar bada termino hauek, eta lehiaren terminoek ez dute bat egiten, inposibleak dira uztartzen, eta txapelketak nolabaiteko uztarketa bat egiten du bi mundu horiena.
|
|
Kazetaria zara. Badakizu idazten
|
ari zaren
artikulua azkena izango dela.
|