|
2000
|
|
|
Gertatuak gertatu, Nafarroako Gobernua entzungor egiten ari da eta orain ez dio baimenik eman nahi Iruñean aspalditik
|
ari den
euskarazko irratiari. Hortik ikus gaur egun nafar agintariek euskara den Lingua Navarrorum-i zer opa dioten.
|
|
|
Nafarroan eta Araban, PP-UPN alderdiak nagusi diren eremuetan, eskandaluzkoak diren erabakiak hartzen
|
ari dira
euskararen erabileraren aurka, berriz ere hizkuntza eta kultura politikagintzaren bidez kriminalizatuz. Hizkuntz Politikako Idazkaritza Nagusia desaktibatu, euskararen alorrean 0 mailako hizkuntz eskakizuna ezartzeko asmoa proposatu, eta euskarazko komunikabideei laguntzak ukatzea eta, oro har, Gasteizko Udalak, Nafarroako Gobernuak eta beste hainbat erakundek hartu dituzten neurrien asmoa hizkuntz komunitate elebakarra sortzea da, espainieraz moldatuko dena.
|
|
2001
|
|
|
Dagoeneko, gainera, Argantzunetik zabaltzen
|
ari da
euskararen aldeko mugimendua. Trebiño herrian ere, eskualdeko bigarren herririk handienean, euskararenganako kontzientzia sortzen ari da.
|
|
|
(...) Zenbaitetanpertsona helduen artean eragiteak haurrengan ere eragina du. (...) Helduakeuskalduntzean eta alfabetatzean erabilera-esparru berriak irabazteko gauzabagara, horrekin erakusten
|
ari gara
euskara ikastea ez dela alferrikakoahalegina. (...) Erabilera-esparruak irabazi behar dira; modu honetanbakarrik kontzientzia ditzakegu gazteak».
|
|
|
1. Ez da izango, ziur, luzatzen zaigun galderari erantzuna ematen hasteko modu oso originala, baina nago," azkenurteotan" garaia zehaztea ez litzatekeela alferrikako saioa," azken" horren definitzean leudekeelako, hein batean bederen, oraingo benetako astinaldiaren lehenengo zantzu eta aurrekariak. Alegia, jakinda eta hala sentituta gainera, azken bi-hiruurtekoa izaten
|
ari dela
euskararen aurka egin eta egon den bonbardaketa bortitzenetakoa, ezin bonbardaketa hori aztertu, berau prestatzeko logistika osoa eta baliabide anitzen nondik norakoak kontuan hartu gabe.
|
|
2002
|
|
|
Aztertzen
|
ari garen
euskararen erabileraren zabalkuntzak eta normalizazioak, helburu nagusi bat izan zuen Irakasle-Eskoletan lehenengo Plangintzan, arrazoihonetaz baieztatua izan zena:. «euskarazko irakaskuntzaren eskaria handia delako».Horrela, helburu hori gauzatu zedin, ahalegin handiak egin ziren diplomatura horridagokionez, euskarazko irakaskuntzaren eskaera handiari halabeharrezkolehentasuna emanez eta, bate... Eskari handiarierantzuteko, honako neurri hauek hartu ziren kontuan:
|
|
|
Hizkuntza kontuetan, batek bere sakoneko iturriko uretik edan behar du, ur hori gustatuko litzaigukeen bezain garbia ez bada ere (euskarak ere baditu orban zikin batzuk gero!), eta ez etiketa inguruan duen botilako ur gardenetik, munduko edozein hizkuntzalarik aski ongi dakien gisa, hori baita hizkuntzalaritzan erakusten den lehenbiziko gauza, ez baita ez kopiarik ez aldakirik jatorrizkoa baino seguruagorik eta fidelagorik, nola baita sehaskako mintzotikakoa, Sarako medikuak zioena niretako bilduz orain. Baina hori ere euskararen berezitasuna da, nonbait, menturaz salatzen
|
ari naizen
euskararen ahuleziarekin zerikusirik baduena. Nik dakidala, beste hizkuntzetan, behintzat, ez baita gertatzen.
|
|
|
Lehen esan dut Euskaltzaindiari [21] dagokiola euskararen araugintza akademikoa, legeak hala aitortzen diolako, nahiz oraingoz politikari batzuek ez diren, antza denez, honetaz jabetu eta Euskaltzaindia auzo bateko edozein elkarteren antzera tratatzeko joera erakusten duten, kontuan izan gabe erakunde bat dela, halaxe onartua gure oinarrizko legeetan. Euskara behar bezala arautu gabe dagoen une honetan, eta horrenbeste jende
|
ari dela
euskara idatzi eta mintzatua arauen bidez normalizatu nahian, ezinbestekoa da Euskaltzaindia bezalako erakunde bat izatea guztion erreferentzia. Horrelakorik izango ez balitz, ez ginateke erraz bat etorriko gure artean erabaki akademikoak hartzeko orduan.
|
|
|
Orain dela aste bat inguru ikusi zintudan Estafeta kaleko taberna batean lagun batzuekin (pentsatzen dut zure adiskideak izango zirela) biziki eztabaidan
|
ari zinetela
euskararen inguruan. Zuei entzuten ari nintzela, zenbait gauza etorri zitzaizkidan gogora eta, besterik gabe, idazten hasi nintzen gai horren gainean gau hartan berean.
|
|
|
• Euskalgintzatik aparteko sektore pribatuko hainbat erakundetan euskararekiko garapen positiboa eman da azken urteetan. Ehundaka eragile
|
ari dira
euskararen erabilera areagotzeko neurriak hartzen eta 60 enpresa inguru euskalduntze planak garatzen ari dira.
|
|
|
1.EIREko Kongresuan emandako datuek erakusten dutenez badago masa kritiko nahikoa Euskal Unibertsitatea sortu ahal izateko, kopuruari erreparatzen badiogu, behintzat, 1.200 irakasletik gora eta 25.000 ikasle inguru
|
ari baitira
euskaraz lanean une honetan Euskal Herriko unibertsitateetan. Behe-mailetako irakaskuntzaren datuen bilakaerak ikasle euskaldunen etengabeko hazkundea iragartzen digu, eta alde horretatik ez dirudi arazo asko egongo litzatekeenik ikasleak lortzeko.
|
|
|
EIREk antolaturiko" Euskal Unibertsitatea -2021 Egiten
|
ari garen
euskarazko unibertsitatea" kongresuan (Bilbo, 2001) agerian gelditu zen bezala, baldintza akademikoak geroz eta hobeagoak dira. Arloka salbuespenak aurkitu baditzakegu ere, epe laburrera gaindi daitezke, are gehiago Unibertsitate bat eratzea momentu bateko gauza ez dela jakinik.
|
|
2003
|
|
|
Errepresioa ez da soilik ezker abertzalearen aurka, nazionalismoaren aurka eta euskal ezaugarri eta izaera guztien aurka baizik. Nafarroan ematen
|
ari den
euskararen aurkako eraso zuzena begi bistako adibidea dugu.
|
|
|
batzuek erasotzaileak markatutako dianari begiratu diote soilik; eta besteek erasotzaileari berari. Lehenentzat, erruduna ETA da, eta ETA egongo ez balitz ez litzateke halakorik gertatuko eta gaur egun Espainian handitzen
|
ari den
euskararen kontrako sukar hori ez zen existituko. Barrez hartuko luke argudio hori atxilotuetako batek, berak bildutako «Euskararen liburu beltzean» kontaezinak baitira ETA sortu aurreko urteetan eta mendeetan euskarak jasotako irainak.
|
|
|
Bigarrenak, bestalde, ahalegin guztiak egiten
|
ari dira
euskara eta biolentzia bereizteko, Espainia, nonbait argudiorik gabe uzteko. Defentsiba hartu dute jokaeratzat, «Ez da egia» teknikaz lagundurik:
|
|
|
Izan ditugun formazio, bitarteko eta lanabesekin ezin zitekeen gehiago egin. Zailago daukagu aurrera begira.Esparru berriak irekitzen
|
ari gara
euskara eta euskaldunontzat. Euskara sekula iritsiez den mailaraino eramaten ari gara.
|
|
|
Zailago daukagu aurrera begira. Esparru berriak irekitzen
|
ari gara
euskara eta euskaldunontzat. Euskara sekula iritsi ez den mailaraino eramaten ari gara.
|
|
|
–Euskal Unibertsitatearen historia?, in Askoren Artean, (arg.), Euskal unibertsitatea 2021*. Egiten
|
ari garen
euskarazko unibertsitatea, Udako Euskal Unibertsitatea, Bilbo, 21 -55.
|
|
|
1976ko udaberri-amaieran Leioako Zientzia Fakultateko ikasleen eta irakasleen euskararen ezagutza neurtzeko inkesta interesgarri bat plazaratu zen. Horren arabera ikasleen %4, 88k zekien euskaraz irakurtzen eta idazten eta beste %5, 66k zekien euskaraz mintzatzen; %13, 72k aitortzen zuen euskara apur bat bazekiela eta %17
|
ari zen
euskara ikasten. Irakasleen artean, %6, 4 baino ez zen euskaraz zekiena eta %5, 5ek erdizka egiten zuen, %9 ikasten ari zen eta %88k ez zekien.
|
|
|
Edozein kasutan, bidea ez dateke beheranzko joeraren aurrean etsitzea; askoz gutxiago ikasten eta irakasten ari direnei etsiaraztea. Egokiagoa eta zuzenagoa da mugimenduaren eragile izatea, jendeari euskara ikas dezan eraginez eta ikasten
|
ari direnei
euskaraz jarduteko ingurumen jatorren aukera eskainiz.°
|
|
|
Ez da, dudarik ez dena, behar edo nahi dugun guztia, eta akaso ezta ahal dugun guztia ere. Baina makina bat jende
|
ari da
euskararen aldeko lanean eta borrokan bere aletxoa jartzen eta horrek, hain zuzen, euskaldunon hizkuntza komunitateak izan duen berezko bizitasunarekin batera, eta ez kasualitateak edo zerutik etorritako laguntzak, eragin du euskara XXI. mendearen hasieran oraindik ere hizkuntza bizia izatea.
|
|
2004
|
|
|
alimalea da euskararen aldeko diru pixka bat biltzeko egin behar dugun indarra »ikastolak edo Euskal Irratiak direla» gure gauza txikien hatsaren atxikitzeko. Gu ez gara indarren indartzen ari, gu hatsa hats atxikitzen
|
ari gara
euskara. Gure ametsa, ahalaz, euskara ez ahanztea da!
|
|
|
Rikardo Arregi, Ramon Saizarbitoria, Ibon Sarasola, Xabier Lete... eta Mari Karmen Garmendia, Miren Olarreaga ezizenaren pean gorderik. Irakasle hasi zen Santo Tomas Lizeoan eta bertan
|
ari zen
euskaraz ez zekien haur oldea jaso zutenean. Arazoak.
|
|
|
" Pentsa, Escuela Nacional delako horretako irakasleak ere badabiltza tartean". Guztira, hiru taldetan banatutako 20 logroñotar
|
ari dira
euskara ikasten ekimen bitxiari esker. Ez dago gaizki, 100.000 biztanle inguru daukan hiri espainiar batean.
|
|
|
Betiko galdu daitezkeen hizkera, esamolde, atsotitz, leku izen edo pasadizo bat entzuten dudanean, gure ahozkotasunaren galera sumatzen dut. Asko jasota geratuko dela jakiteak ez du arintzen kontsolamendua, nire ustez nabarmen pobretzen
|
ari da
euskara.
|
|
|
Hitz edo mintzamolde edo itzulinguru linguistiko baten ordaina aurkitzeko espainieraren itomenezko egoeratik aldendu eta iturri aproposagoak bilatzea egoki bezain zuzena da. Bestalde, euskara batuaren eredua finkatzeko estrategia horretan piztu izan da istilurik euskalgintzaren alorrean, aldaera honen edo horren arteko eztabaida ozpinduetan, delako eredu edo aldaera onetsi edo gaitzetsiaren sustatzaileak eta hedatzaileak tarteko direla.565 Zein irizpide onetsi euskara batuan gailentzen
|
ari zaigun
euskara-aldaera aukeratzerakoan. Corpusaren gainean hartutako erabakiek, zuzen edo zeharka, azken batean, hizkuntzaren estatusa baitute gorpuzte-gune:
|
|
|
Beste mundu bat da. Euskal Telebista 24 orduz
|
ari da
euskaraz emititzen, jende multzo handia ari da profesi onalki lan honetan. Gidoigileak sortuz joan dira, produkzio etxeak ETBtik kanpo bere koadro guztiekin ere hor daude...
|
|
|
Euskara hutsean diharduten kanaletan, euskara sustatzeko eta euskararen normalkuntzarako tresna gisa jaio ziren telebistetan du, hain zuzen ere, nola ez, lekua euskarak. Kanal ertainetan, ordea, oso txikia da euskararen lekua, %10ekoa batez beste, nahiz eta ezberdintasun inportanteak dauden telebista batzuetatik bestetara, %60tik gora euskaraz emititzen duen Urdaibai TBtik, adibidez, %15era baino heltzen ez den Durango TBra, hain zuzen ere —nahiz eta azken hauek ere ahalegin handiak egiten
|
ari diren
euskarari leku zabaltzeko— Handietan eta katean jarduten duten ertainetan, berriz, ia ikusezina, edo hobeto esanda, entzunezina da euskara. Batzuetan euskara ez da aintzat hartua izan ere egin, hala nola, Vocento-Correo taldearen telebistetan edota Local Mediarenetan (ez bada hamaikagarren aldiz Bai horixe aspaldiko saioa emateko).
|
|
2005
|
|
|
Azkenetako ekintzak, duela egun gutxi, euskararen zaintzeko dirulaguntzak murriztea edo kentzea. Inoiz baino arlo gehiagotan, inoiz baino maila handiagoan, Herri-telebistarako lizentziak ukatzea... gero eta zailago bihurtzen
|
ari dira
euskararen ikastea, gero eta ezinago bilakatzen euskaraz komunikatzea.
|
|
|
Frantsesez ere jarri genuen, baina Sud Ouesten ez zuten pasatu. Horretan ere aldatu da zerbait, lehenago espainolez ari ziren Euskaltzaindian, eta gero euskarara itzultzen zuten; ez, ez, ez, orain
|
ari gara
euskaraz eta gero itzulpena egiten dugu.
|
|
|
Biztanle gutxi biltzen dituzte zazpiek eta euskaraz aritzeko gai direnak gutxiago. Jone Usozek argitu digunez, eskolako umeak
|
ari dira
euskaraz eta 25 urtetik gorakoak euskaldun berriak dira. Kalean euskaraz nekez egiten dute zazpi eskualde horietan, bat ez bada besteak ez baitaki euskaraz.
|
|
|
1 Bestalde gaiaren erabateko gaurkotasuna txundigarria da. Harrigariro euskaldun batzuk oraindik ere jo ta ke
|
ari dira
euskararen jatorriaren inguruan biraka, biraka eta biraka, ekarpen nabarmenik egin gabe. Horretarako Euskararen Jatorriaren I. Biltzarra antolatu dute Mikoleta Elkartea, Euzko Izaera, Bizi-Hitza eta Ena Elkarteek 2005eko azaroaren 19an.
|
|
|
Halaxe da. Euskaltzaindia lan ederra egiten
|
ari da
euskarari oinarri sendoak ezartzen. Problema lazgarria hauxe da:
|
|
|
Aurkakoa dela esatea agian gehiegizkoa litzateke, bainaho rtxeho rtxe koka liteke jarrera hau. Zoritxarrez, eta nire uste apalean, hazten, handitzen
|
ari da
euskararekiko honelako sentipena dutenen kopurua, hasieran esan dudanez. Euskaltegietara hurbildu besterik ez dago euskararekin erreta eta nazkatuta daudenak aurkitzeko, euskara ikastea titulu bat edo Hizkuntz Eskakizunen bat eskuratzeko soilik planteatzen dutenak, berau lortutakoan euskara bazter batean utziko dutenak...
|
|
|
Ni Marinaz oinazeztu nintzen, Mireille Mathieu-k bezala firrilkatu zituen erreak aho-sabaian, eta hurrengo egunetan ohartu nintzen galtzerdi beltzak maite zituela. Batera jaitsi ginen handik hurre hiriburuko autobusetik, jaisterakoan glotodidaktika ikastaroan lantzen
|
ari nintzen
euskarazko metodoa erori zitzaidan, bera makurtu zen hartzera. Ikasten hasia zela esan zidan, eta nik, apal bada apal, nire aitzinean graduak irabazi nahi zituela enbra hark pentsatu nuen Euskara, hire laguna berreskuratzen nuelarik.
|
|
2006
|
|
|
Jakinaraziko diogu Euskal Herriko funtzionario askori. Ezinean
|
ari dira
euskararekin.
|
|
|
Orain Erizaintza ikasten ari da eta Eusko Jaurlaritzaren oposizioak gainditzeko euskara behar du. Euskaltegian
|
ari da
euskara hobetzen eta irakasleek esan diotenez, lau urte beharko ditu EGA gainditzeko maila lortzeko. 10.600 euroko kalte-ordaina eskatu du euskaltegiko gastuak eta euskara ikasteko behar duen denbora kontuan hartuta.
|
|
|
Guztiagatik ere, uste dut mundu sinboliko berriak sortzen
|
ari direla
euskararen munduan, euskaldun tradizional eta uniforme-zaleei arrotz eta ezerosoakegiten zaizkienak. Eta hori ez dugu gure literaturan islatzen jakin.
|
|
2007
|
|
|
Buruntzaldeako Udalen eta Gipuzkoa Donostia Kutxaren artean euskararen erabilera areagotzeko hitzarmena sinatu zuten aurreko ostiralean, Donostiako Kutxako ekitaldi aretoan. Bertan, Xabier Alkorta Kutxako Zuzendari Nagusia, Maria Jesus Aranburu G.F.A.ko Kultura Diputatua eta Astigarra, Hernani, Lasarte-Oria, Urnieta, Usurbil eta Andoaingo alkateak eta udaletako euskara teknikariak bildu ziren hitzarmena sinatzera.Udaletxeetako ordezkariek azaldu zutenez," langileen artean eta herritarren artean euskararen erabilera gehitzeko asmoz ahaleginetan
|
ari gara
Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiaren (EBPN) esparruaren barruan" eta Gipuzkoa Donostia Kutxak dituen bulegoak topagune ezin hobeak direla euskara erabiltzeko adierazi dute.Gipuzkoako Donostia Kutxak, euskararen alde egiten ari den lana azpimarratu nahi izan zuen: " bezeroei kalitatezko zerbitzua eskaintzea dugu helburu, kalitatearen osagai funtsezkoa delarik bezeroak harreman-hizkuntza aukeratu ahal izatea; helburu hori erdieste bidean, lagungarri dela Gipuzkoako bi hizkuntza ofizialen arteko desoreka gainditzea, hizkuntza ahulenaren, euskararen, erabilera bultzatuz", honen harira," Ikuspegi honekin ari dela Gipuzkoako Donostia Kutxa euskararen presentzia ugaltzen, indartzen eta sendotzen, dagozkion esparru guztietan". Hartutako konpromezuakBuruntzaldeako Udalek eta Gipuzkoako Donostia Kutxak, orain arteko lankidetza indartu eta sakontzeko helburuarekin hainbat konpromezu hartu eta sinatu dituzte:
|
|
|
Kale Neurketan jasotako datuek zera adierazten dute: neurketa egin den tokian eta unean (egunean eta orduan) zenbat lagun
|
ari den
euskaraz (edo erdaraz) hitz egiten."
|
|
|
Bestela esanda, irakaskuntzan, batez ere, eta eremu publiko zein pribatuko hainbat plangintzatan pixkanakapixkanaka ezartzen
|
ari diren
euskararen aldeko neurriak euskararen kaleerabileran ere islatzen direla. gintzatan pixkanaka-pixkanaka ezartzen ari diren euskararen aldeko neurriak euskararen kale-erabileran ere islatzen direla.
|
|
|
Bestela esanda, irakaskuntzan, batez ere, eta eremu publiko zein pribatuko hainbat plangintzatan pixkanakapixkanaka ezartzen ari diren euskararen aldeko neurriak euskararen kaleerabileran ere islatzen direla. gintzatan pixkanaka-pixkanaka ezartzen
|
ari diren
euskararen aldeko neurriak euskararen kale-erabileran ere islatzen direla.
|
|
|
71). litzatekeela, neurri handian. Alegia, irakaskuntzan eta eremu publiko zein pribatuetako beste hainbat plangintzatan eta euskalgintzaren bultzadaz, pixkanaka-pixkanaka ezartzen
|
ari diren
euskararen aldeko neurriek euskararen kale-erabileran ere eragiten dute.
|
|
|
Ez nator bat inondik inora horrekin, hainbeste lan egiteko badugu, egiten ez dena eta benetan serio hartzen ez dena, eta horren ondorio dira neure ustez datu hauek. Motel
|
ari da
euskara galdu dituen eremu eta lurrak berreskuratzen, ezintasun handiagoekin aukerekin baino. Hori da 5 kale neurketa honen datuek adierazten dutena aurtengoan ere.❚
|
|
|
Ikusten zuten Baskoniako nazioa Epaiketako aretoraino sartua zela. Eta honen aurrean ezjakinarena egiten zuten, entzuten
|
ari ziren
euskara hizkuntza probabletzat joaz; eta zalantzan jarriaz galdekatutakoek benetan hitz egiten ote zuten ala zentzurik gabeko hotsak egiten ote zituzten?.
|
|
|
batzuetan, denborazko hutsa; beste batzuetan, denborazko eta kausala, biak batera (ikus 3 unitatea). Euskaraz ondorenek denborazko esanahi huts-hutsa dauka, sekula ere ez kausala (salbu gaur egun sortzen
|
ari den
euskara berrian). Esaterako, gaztelaniaz
|
|
|
Bazirudien, bada, argitalpen-alorrean garai berriren baterako leihoak irekitzen
|
ari zitzaizkiola
euskarazko kulturari.
|
|
2008
|
|
|
Gehienek euskara bakarrik eta gainontzekoek erdararekin batera. Azken urteotan, gainera, ikusten ari gara guraso euskaldun berriak, hau da, euskara etxetik kanpo ikasi dutenak gero eta gehiago
|
ari direla
euskara transmititzen, eta familia bidez transmititzen ez den kasuetan, eskola bidez ziurtatzen da, neurri handi batean, seme-alaba horiek euskara ikasiko dutela. Izan ere, euskaldun berrien seme-alaben %80tik gora elebidunak dira gaur egun.
|
|
|
Bestetik, aldizkari bat argitaratzen dugu, itzulpenak egiten ditugu, lanbide-hezi-ketako eta unibertsitateko eskola-liburuak argitaratzen ditugu, eta hainbat enpresatan
|
ari gara
euskara-planak garatzen euskara lan-hizkuntza izan dadin. Alde horretatik, euskararen kontsumitzaileak gara, eta egunero-egunero agertzen zaizkigun lexiko-
|
|
|
Baina emaitzarik gabe508 Azkue hirugarren aldiz, oraingoan aurrez aurre, saiatu zen Primo de Riverarekin hitz egiten auzi hau konpontzeko, baina lortu gabe. Izatez, baliteke Euzkadi egunkariak eskatu izana fabore hori509 Kasu hauetan bada, Azkue ez zen
|
ari
euskara eredu jakin bat ezartzeko borrokan, baizik euskara bera babesteko, edonolakoa izanik ere euskara hori. 1926 urteraino itxaron behar izan zen euskarazko atalak baimentzeko Bizkaiko prentsan.
|
|
|
Debabarreneko udalak aspaldi
|
ari dira
euskararen erabilera bultzatzen
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU) Biokimika ikasketarako funtsezkoa den" Biokimikaren oinarriak" esku-liburua euskarara itzuli eta argitaratu berri du. Ekimen hori unibertsitatea aurrera eramaten
|
ari den
Euskara Zuzendari Planaren barruan gauzatu dute. Albert Lehninger zena, David Nelson eta Michael Cox jatorrizko lanaren egileak dira eta testu akademiko honen itzulpen lanetan parte hartu dutenak, berriz, Juan Cruz Igerabide, hizkuntzaren gainbegiratze-arduraduna, Jesus Maria Txurruka eta Mertxe Martinez, zientziaren inguruko gaien arduradunak izan dira.
|
|
|
Euskal idazleak trakets agertzen dira gaztelaniaz azaltzen dutenean hiru minutu lehenago euskaraz azaldu duten bera, beste katerako. Erdal ikusleei estaltzen
|
ari zaie
euskarazko mundurik ere badenik. Eta hori barkaezina da.
|
|
2009
|
|
|
Azken urte hauetan Ultzamako ibarrean errekuperatzen
|
ari da
euskara pausoz pauso, eta gelditu da hizkuntzaren galtze prozesu hori. Belaunaldi berriak izango du egoerari buelta emateko giltzarria, eskolan ikasitako euskara harreman eta funtzio sozial guztietarako ahotan badarabil.
|
|
|
Aurreneko saiakerak egin zirenetik ia hamar urte joan dira, eta geroz eta fruitu gehiago ematen
|
ari da
euskarazko rapa. Talde berriak sortzen ari dira, eszena egituratzen.
|
|
|
Ikerbasque programaren bitartez euskal herriratutako irakasle honek eleaniztasunaren ikuspegi soziologikoa du ikerbide. Euskaltegian
|
ari da
euskara ikasten, eta gaztelania kalean. Harrigarria egiten zaio euskaldunok ingelesarekin dugun jokabidea, hanka ez sartzeagatik mutu geratzen omen gara.Ikerbasque programaren bitartez euskal herriratutako irakasle honek eleaniztasunaren ikuspegi soziologikoa du ikerbide.
|
|
|
Harrigarria egiten zaio euskaldunok ingelesarekin dugun jokabidea, hanka ez sartzeagatik mutu geratzen omen gara.Ikerbasque programaren bitartez euskal herriratutako irakasle honek eleaniztasunaren ikuspegi soziologikoa du ikerbide. Euskaltegian
|
ari da
euskara ikasten, eta gaztelania kalean. Harrigarria egiten zaio euskaldunok ingelesarekin dugun jokabidea, hanka ez sartzeagatik mutu geratzen omen gara.
|
|
|
Saihesten
|
ari naiz
euskara zaila dela esatea. Euskara ezberdina da, Europako beste hizkuntzekin konparatuta.
|
|
|
Ministerioak ez du, momentuz, aukera hau herrietako bake epaitegietara hedatu. Horretan ere esan dezakegu mendetan baztertua egon den esparrua irabazten
|
ari dela
euskara.
|
|
|
5 Ezin ahantzi, era berean, Interneten ere bidea egiten
|
ari direla
euskarazko telebistak: Ibaizabal telebista, aurrerago ere aipatuko dugun www.tokiko.tv, Argia eta Berria-ren ahaleginak...
|
|
|
(?) esan dezagun, beste esparru batzuetan bezala, gizartearen ekimena erabakigarria izaten
|
ari dela
euskara hedabide berrien alorrean ere garatzeko. Motor horren indarrak kode irekietan oinarritutako aplikazioei buruzko interesa areagotu du, administrazio publikoen eta enpresa pribatuen gaur eguneko joera kontserbadoreagoaren aldean, hauek, salbuespenak salbuespen?
|
|
|
egoera, banaketa eta garapen-abiadura ezberdinak? artikuluan diotenez, 650 kazetari
|
ari dira
euskaraz lan egiten. Era berean, Kazetaritza euskaraz:
|
|
|
Era berean, Kazetaritza euskaraz: Oraina eta Geroa, Euskarazko Kazetaritzaren I. Kongresuan aurkeztu ziren txostenak biltzen dituen lanean, 700dik gora berriemaile
|
ari direla
euskaraz jasotzen da.
|
|
|
Konplexuagoak dira, asko baita ezkutukotik. Izarrak aise
|
ari dira
euskaraz, burutsua eta naturala den jardunean.
|
|
|
Nazioartean ere korrika
|
ari dira
euskararen alde
|
|
|
Motibazio soilik politikoarekin, eta soilik kolore batekoarekin? jende asko galtzen
|
ari gara
euskararentzat, seguru asko bestela irabaziko genukeena baino gehiago. Motibazio politikoak erabiltzen den baino zabalagoa behar luke izan; komunitate baten elkarbizitzarekin lotuagoa, herri baten proiektu konkretuekin baino.
|
|
|
2006 -2009ko hirurtekoan bakarrik, hamabi herrialdetako hogeita hamar unibertsitatetan antolatu dituzte euskara ikasketak, mila ikasletik gora dira ikasten ari direnak eta dozenaka unibertsitate azaldu dira euren unibertsitate-programaren barruan euskarazko oinarrizko ikasketak antolatu nahian laguntza eske. Uste izatekoa da Espainiatik kanpoko unibertsitateetan etengabe handitzen
|
ari den
euskararekiko jakin-min honek gutxienez pareko interesa piztu beharko lukeela Espainiako unibertsitateetan, baina gaur egun oraindik ez dira dozena erdira iristen Espainian euskara ikasketak eskaintzen dituzten unibertsitateak.
|
|
|
Beldur gara zenbaitetan ez ote den elikatzen
|
ari
euskararekiko atxikimendua ez baizik eta justu kontrakoa. Diskriminaziorik ezaren aitzakian euskararen ezagutza egiaztatu beharra alboratu eta euskara apaingarri soiltzat aldarrikatzen dutenek ere hizkuntza-berdinkidetasunaren kontrako pedagogia egiten dute.
|
|
|
Jada esan dugunez, azken hamarkadotan Euskal Autonomia Erkidegoan aurrera eramaten
|
ari den
euskara biziberritzeko eta indarberritzeko prozesua hazkunde baten kronika da, oro har. 2035 urtean, berrogeita hamar urte atzera begiratzen dutenean, errotiko hizkuntza-aldaketaz hitz egin beharko dute, nahitaez.
|
|
|
Keinu huts bat bihurtu da idaztea, eta ez naiz
|
ari
euskarazko jardunaz bakarrik. Eta orduan, nire burua zuritzeko, esaten dut nire ofizioa dela.
|
|
2010
|
|
|
Ekitaldi honen helburu nagusia euskaraz aritzea zen eta ostiralean ederki bete zen helburu hori.Ttakunek antolatzen duen Solaskide programaren barruan zegoen Mintzodromoa. Ikasturteari amaiera emateko ekitaldi aproposa aukeratu zuten, euskaraz aritzeko ekitaldia.Solaskide programaren helburua euskara ikasten
|
ari direnei
euskaraz aritzeko aukera ematea da, erabilera sustatzeko eta ikasitakoa praktikan jartzeko. Horretarako zer hobe taldean bildu eta gustura gai ezberdinetaz solasean aritzea baino.
|
|
|
...baitira sinonimotzat jo erregulazioa eta inposizioa, ez hizkuntza politikan ez berdinkidetasuna sustatzeko beste politika sozialetan. interes orokorra, berdinkidetasuna eta kohesio soziala bermatzeko eta babesteko arauak ematea dagokie herri-aginteei, ahulenaren aldeko politikei bidea irekiz, baita hizkuntza kontuetan ere. itzul nadin erabilerari lotutako kontuetara. erabileran ere aurrera egiten
|
ari da
euskara, baina ez ezagutzaren erritmo berean. " horrek esan nahi du hizkuntza politika hori gaztelaniaren morroi dela eta ez duela balio euskara indartzeko", diote mutur batetik;" horrek erakusten du herritarrek ez dutela horrenbeste euskara nahi, hizkuntza politika nazionalisten luxu bat eta inposizio bat dela, dirua alferrik gastatzea", diote beste muturretik. paradoxikoa ez bada, gero!
|
|
|
Gero, kalera jaitsita (edo jaiotako herrian bertan) euskara baztertzen eta erdara nagusitzen ikusia zuten, atsekabe handiz; halaxe ikusten zuten geroztik ere, egunero. Erabat ahultzen
|
ari zen
euskara: hori ez zen beraiek asmatutako ipuina58 Arrisku bizian, ezintasun nabarmenez inguraturik zegoen euskaltasun etnokultural osoa, hizkuntza barne.
|
|
|
Aldakortasun hori hor egonik ere, ezin da baztertu joera nagusia: ikasle asko dira ahul, ezinean bezala,
|
ari direnak
euskaraz. Irakasleen artean ere antzematen da halakorik.
|
|
|
Askok uste izan dezakeen baino garrantzi handiagoko moztadea da hori: euskaraz lan egiten duten baserritarrak euskaraz atenditzeko eta beren seme-alabek euskaraz lanean jarrai dezaten formatzeko lana ongi bideratzen ez badugu, zertan
|
ari gara
euskarazko tesi doktoralak gora eta euskarazko base terminologikoak behera. First things first irizpidea debeku al da gure artean?
|
|
|
gaztelaniaren presentzia jeneralizatzeaz gainera atzerri-hizkuntza bat (ingelesa) eta, zenbaitetan, beste bigarren bat osagai arrunt bihurtzen ari dira industrigune horietariko hainbat lanpostutan. Aski neurri fragmentario eta oro har periferikoan izanik ere, leku bat eskuratzen
|
ari da
euskara kontestu berri horretan. Horrekin guztiarekin kontatu beharra du eskolak, lekuz kanpo gelditu nahi ez badu.
|
|
|
Horrelako kasuak asko izan ziren eta hala ere euskarak aurrera egitea lortu zuen, nahiz eta izugarrizko zartada jaso zuen. Bat-batean moztu edo urkatu zuten ahalegin handiak eginez berpizten
|
ari zen
euskararen aldeko mugimendu osoa. Euskararen landa berdea goitik behera urratu zuten, basamortu gorri bihurtuz.
|
|
|
Euskara ikasten
|
ari direnei
euskaraz hitz egiteko aukera ematea da Mintzalaguna ekimenaren helburua. Hamar kide biltzen dira Asteasun eta lau Larraulen.
|
|
|
Hirurogeita bi neska-mutiko ginen komunio handia egitekoak. Denok
|
ari ginen
euskaraz, bi ezik. Portugesak ziren, Da Silva, tximista baino bihurriagoak, baina jatorrak.
|
|
|
irakurle militanteen nagusitasuna... gaitzesten eta gaitzetsiko ditu inoizkari honek. Alegia, ez da
|
ari
euskaraz irakurtzearen aldeko militantziaz, irakurzaletasuna euskaraz bultzatu nahi duten horien jarreraz. Edo, kontzeptu horrek ez ditu biltzen euskarazko irakurle direnak, baina zerbaiten militante badirenak:
|
|
|
Irantzu Oses euskarari buruz
|
ari zitzaigun
euskaraz, ulertzen ez nion zerbait lortu nahi zuelako gure kooperatiban.
|
|
|
...Batasuneko kideek Egigureni azaldu diotenaren berri iritsiko zitzaion Patxi Lopezi ere, ezker abertzalearen azken mugimenduei sinesgarritasuna eman baitie berak ere, baina ziurrenik ez da izango Berriako elkarrizketa ikusi edo irakurri duelako, joan den igandean XL Semanal aldizkariko elkarrizketan, eskumuturrean power balance pultsera magikoa daukala agertu den horretan, aitortu baitu makal samar
|
ari dela
euskara kontuetan. Galdera:
|
|
2011
|
|
|
Urrezko domina irabazi du argazkilari amateurren artean, kirol arloko mailan. New Yorkeko Pratt Institutu famatuan ikasi zuen, eta webguneen egilea, diseinatzaile grafikoa eta argazkilaria da egun. Pertsona atsegina, barnerakoia, umila, ilusio handiarekin
|
ari da
euskara ikasten New Yorkeko euskal etxean. «Hori baita Euskal Herriaren altxorrik handiena».Beste edozein argazki bezala ateratakoa da Txinga eramatea izenekoa?
|
|
|
Sindikatuek diote irakasle horien bermea ez badute ikasle horietatik gehienek eskolan porrot eginen dutela.Usaian ez bezala, eskola pribatuek ere bat egin zuten atzo funtzio publikoan deitutako grebarekin.EuskaraEuskararen eta euskarazko irakaskuntzaren geldiunea azpimarratu du LABek, eta gainerateko sindikatuen oharrekin bat egin du. «Ipar Euskal Herrian hiru ikasletik bat baino ez da
|
ari
euskara bi eleko ereduetan ikasten», azpimarratu zuen Arño Aizagerrek LABen izenean. Ikasleak egiazki euskaldunduko dituen egiazko murgiltze eredua eskatzen du LABek.
|
|
|
Eskerrik asko. Andoni.Euskal herritarrok badugu jada erabakitzeko eskubidea; hauteskundeak antolatzen dira, eta gure interesak eta beharrak bideratzeko eskubide hori erabiltzea da bermerik handiena.Nafarroan murrizten
|
ari dira
euskararentzako diru laguntzak, eta PSN dago gobernuan. Zergatik jarrera hori XXI. mendean?
|
|
|
Uste dut tremendismo gehiegi egon dela honen inguruan urtetan eta nago hori aldatzen ari dela eta sortzen ari direla, Interneten batez ere, euskalgintzaren nolabaiteko birfundazioa egiteko, euskaldunok erabiltzen dugun diskurtso soziolinguistikoa berritzeko proposamen berriak. Beti esaten
|
ari gara
euskara maite behar dugula desagertzen ari delako, gu garela azken euskaldunak, gu garela azken euskaltzaleak, gu garela azken irrati euskalduna (hemen Euskalerria Irratian), gu garela azken mohikanoak… Bistan da gazte jendea erakartze aldera eta belaunaldien artean euskara pizteko horrek ez duela balio inondik inora ere. Diskurtso askoz interesgarriagoak sortzen ari dira funtzionaltasunarekin lotuak, adibidez, eta mezuak gaurkotzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Oinarri hauekin" aqu�-nunca se ha hablado euskera" doxa edo egi konpartitu hori elikatzen
|
ari den
euskararen naturalizazio prozesu bat ez ote dagoen plantea daiteke. Bilbon ezaugarri partikularrak hartu dituena, baina orokorra dena.
|
|
|
Bilbon ezaugarri partikularrak hartu dituena, baina orokorra dena. Naturalizazio prozesu honen zutabeetako bat hizkuntzaren beraren balizko gaitz, muga eta ezintasunak azpimarratzea litzaAhots eta bide bateraturik ez eduki arren, ertzetatik
|
ari diren
euskararen aldeko mugimenduek urrats asko eman dituzte Bilbon eta horrela, presentzia mediatikoaren eskasiak ez du esan nahi Bilboko imaginarioan euskararen aldeko ekimen eta ahotsek bere lekua egiten ari ez direnik. teke32 Prozesuaren oinarria euskararen ezintasun eta galgak hizkuntzari berari (eta hiztunari) egoztea litzateke, faktore politiko, sozial, kultural zein ekonomikoak aipatzea sahiets... euskararenak bereak dira arazoak, naturalak ditu zailtasunak (eremu pribatura minorizatu izana, ustez baserri girora mugatu izana, adaptazio eza...).
|
|
|
Beste kontu bat da herritarren bizipenetan bazterrekotasun hori bere horretan mantentzen den. Ahots eta bide bateraturik ez eduki arren, ertzetatik
|
ari diren
euskararen aldeko mugimenduek urrats asko eman dituzte Bilbon eta horrela, presentzia mediatikoaren eskasiak ez du esan nahi Bilboko imaginarioan euskararen aldeko ekimen eta ahotsek bere lekua egiten ari ez direnik. Hau da, diskurtso instituzionala eta hegemonikoarekin batera, euskalgintzaren praktikak hiriaren imaginarioaren baitara bere mezu, esperientzia eta bizitzen multzoa dakar, nolabait bere tokia aldarrikatzen ari dena.
|
|
|
posizio soziala, apropiazio ezegokiak eta anonimaturako eskubidea. Elementu guzti horiek Bilbon elkar eragiten eta dialektikan
|
ari diren
euskararekiko ikuspegien alboan jarri ezkero, Bilbo berriak hizkuntzarekiko (hizkuntzekiko) zabaltzen dituen proiekzioak noraino diren benetako, noraino heltzen diren herritarrarengana eta noraino diren naturalizazio berrietarako oinarri aztertu dezakegu.
|
|
|
posizio soziala, apropiazio ez-egokiak eta anonimaturako eskubidea. Elementu guzti horiek Bilbon elkar eragiten eta dialektikan
|
ari diren
euskararekiko ikuspegien alboan jarri ezkero, Bilbo berriak hizkuntzarekiko (hizkuntzekiko) zabaltzen dituen proiekzioak noraino diren benetako, noraino heltzen diren herritarrarengana eta noraino diren naturalizazio berrietarako oinarri aztertu dezakegu.
|
|
|
euskarazko ingurumen arruntean (eguneroko bizimoduari dagozkion gorabeheretan) txertatu behar dute gazte horiek beren jarduna eta, lehenago edo beranduago, beraiek bezala euskaraz jarduten duten eta euskarazko bikote-bizitza eraiki nahi dutenekin elkartu, euskal familia bat sortuz. Familia euskaldun berri baten ernamuin horrek bakarrik garantiza dezake, perspektiba kolektiboan, hizkuntza horren belaunez belauneko transmisioa. euskara indarberritu nahi duten eskolek eskolaz kanpoko eta eskola ondoko euskal gizartegintzan jardun behar dute, horregatik, ikasleek ere argi ikus dezaten zergatik
|
ari diren
euskarazko ahaleginean. horrek, berriro esan, eskolaren garrantzia (handia, dudarik gabe) gizarte-bizitzako beste jardun-guneen argitan antolatzea eskatzen du. eta horrek, berriro ere, euskaraz ezinbestean zer eratu nahi den argitu, adostu eta inplementatzea: diglosia molde berritu bat eratzea. hori egiten ez bada, Intergroup social dependency harreman moldeak bere bidea egiten du eta, ordainsarieta zigor-debekuen sistema biak hain desorekatuak izanik indar-ahalmenez, hiztun-talde indartsuena ateratzen da horrelakoetan garaile.
|
|
|
Mondragon Unibertsitatearen sorrera (1997), UNEDeko zentroaren desagerpena, Unibertsitate Euskal Irakasleen Elkartearen (EIRE) sorrera eta beronek Euskal Unibertsitatearen inguruan antolatutako kongresua (Euskal Unibertsitatea -2021: egiten
|
ari garen
euskarazko unibertsitatea), eta abar. Halaber UEUk Euskal Unibertsitatea sortzeko eragilea izateko asmoa berretsi zuen 1995 eta 2002 -2003an antolatutako kongresuetan.
|
|
|
Horretan aritu ziren besteak beste, Mikel Zalbide, etxetik euskalduna eta karrera hastean alfabetatu zena, edota Pedro Miguel Etxenike heldutan euskara ikasia. Klaseak goizeko edo bazkalorduko atsedenaldietan ematen ziren unibertsitatearen eraikinaren ganbaran, talde txikitan eta doan ziren, nahiz eta unibertsitateak irakasleei ez zien ezer ordaintzen265 Ganbara prestatuta zegoen marrazketa teknikorako, leku handia zen, eta aldi berean 4 edo 5 talde
|
ari ziren
euskara ikasten, bakoitza txoko batean.
|
|
|
Mintegi honen helburua, lehen mailako ikasleentzako problema liburu bat prestatzen
|
ari gara
euskaraz, bestela ez baitute materiale nahikorik hizkuntz horretan.
|
|
|
Mugako artikulu luzean, Mitxelenak ez zituen UZEI eta haren hiztegiak soilik kritikatu, urrunago heldu zen. Bere ustez, gehiegikeria izugarriak egiten
|
ari ziren
euskararekin zientziaren esparruan. Esate baterako, euskara Fisika Nuklearrean erabiltzeko saiakerak nahiko absurdutzat zituen419 Are gehiago, bere ustez, euskara eta zientzia lotzeko ahaleginak alferrikakoak ziren, ezinezkoa baitzen euskaldun zientzialariren bat Einsteinen mailara heltzea420.
|
|
|
93). UZEI, UEU421 eta bestelako euskal elkarte kulturalak, hein handiz, ezker abertzale inguruan kokatuta zeuden, eta beraiek
|
ari ziren
euskararen normalizazioa arinago moldatzen gobernuan zegoen EAJ baino. Egia esan, EAJren gobernuak 1981 urtearen inguruan oraindik ez zuen normalizazio-plangintzarik diseinatu, eta, beraz, erraza zen euskal kulturgintzatik ateratako ekimenek gobernuaren ekimen txikiari aurrea hartzea.
|
|
|
Are gehiago, lehen zuzendaria, Joseba Intxausti, zein parte-hartzaileak, UEUn ibilitakoak ziren. Beraz, nolabait bikoizten
|
ari ziren
euskarazko unibertsitate baten alde lan egiteko bideak. Bikoizketa bilatua izan zen?
|
|
|
UZEIk euskarazko unibertsitatearen aldeko asmoan ez zuen arrakastarik izan, eta laster, sortu eta hiru urtera UZEIk bere ibilbideari buruzko hausnarketarako txosten bat prestatu zuen bere burua eta egitekoak birdefinitzeko. Txostenean aipatzen denez, UZEI, unibertsitate-mailan
|
ari zen
euskararen normalizaziorako kultur instituzioa izanik, unibertsitate euskaldunaren azpiegitura (bibliografikoa, hizkuntzazkoa eta pertsonena) landuko zuen (UZEI, 1981: 226).
|
|
|
... ikasleen% 4,88k zekien euskaraz irakurtzen eta idazten eta beste% 5,66k zekien euskaraz mintzatzen;% 13,72k aitortzen zuen euskara apur bat bazekiela eta% 17
|
ari zen
euskara ikasten. Irakasleen arten,% 6,4 baino ez zen euskaraz zekiena eta% 5,5ek erdizka egiten zuen,% 9 ikasten ari zen eta% 88k ez zekien.
|