|
2000
|
|
|
Gauzak nola joan diren ikusita, Iparraldean batua ez da hemen bezala sartu; haiek beti gorde dute beren ukitua, beste ingurune bat egon delako, administrazio munduan ez delako egon euskara batua hizkuntza ofizialtzat hartu duen autonomia bat... Beste askatasun bat eduki dute gauza asko gordetzeko eta Iparraldeko batek
|
modurik
formalenean idazten duenean ere, beti ikusten da nongoa den. Hemengo bat, ordea, batuan jartzen denean, idatziz behintzat ez da izaten erraza nongoa den asmatzea.
|
|
|
ETAk berriro armak hartzea atzerapauso ikaragarria da, presoen egoera, den larria jakinda, jarduera politikoaren ardatz bihurtzea ez da jokamolderik egokiena, greba orokorrak deitzea, alde bakarreko lehengo kontuak dira. Hauteskunde espainiarretara ez aurkeztea, nahiz eta guk errespetatu, ez da gure herriaren interesak defenditzeko
|
modurik
eraginkorrena, herriaren zati garrantzitsu bat ez dagoelako ordezkatua, eta ordezkapen hori besteek ezin dutelako eraman. Eta jarrera boluntaristagoa gehiago delako, praktikan errealista baino.
|
|
|
Mozkorrak bost urteko ajea utzi dit. Eta aurtengo irailean (astelehena kentzeko
|
modurik
onena gehiago mozkortzea dela diotenen iritziari kasu eginda) berriz abiatuko naiz munduko txoko eder horretara. Bien bitartean, nirekin batera amets egitera gonbidatzen zaituztet.
|
|
|
Gaur egun historiaren irakaskuntzak duen erronka garrantzitsua alde didaktikoa lantzea da. Ikasgai bat azaltzean entzuleen interesa bereganatzeko
|
modurik
onena topatzea izaten da ikastetxe zein unibertsitateetako ikasle nahiz irakasleen kezka; horrela, klase magistrala baztertzea eskatzen da. Baina betiko klase magistrala aipatzen denean, zeri buruz dihardugu?
|
|
|
THCak hipotentsio ortostatikoa eragiten du. Baina hau da tentsioa jaisteko
|
modurik
desegokiena eta tratamendu egokiagoak badira.
|
|
|
Duela guti euskal kritiko batek izkiriatu du ipuin liburuei gai eta egitura batasuna eskatu behar zaiela, aurreiritzi absurdua ezarriaz. Martin Lezetak libururako narrazio gaiz eta egituraz apropos desberdinak moldatu zituelarik ipuinen batasuna bere idazkerak eta,
|
modurik
definitiboenean, irakurketak eginen zutela ondo zekien." (114 or.)
|
|
|
Beraz, zalantzarik gabe, elebakardun horiek baino europarrago gaude. Gainera, beraiek gaztelera hutsean bezala, euskaldunok euskara soilean jardungo bagina, Legebiltzarrean ez luke izango
|
modurik
ezer ulertzeko.
|
|
|
Aldi berean, esan beharra dago Erabilera Sozialaren eta Komunikabideen batzordeak berari zegozkion gainerako gaiak tratatzeko
|
modurik
ez zuela eduki, deitua ere izan ez zelako.
|
|
|
Ikusi dugun joko esparru honetan lekututa, euskal telebistagintza ere lehiarenarauak betetzera derrigortuta dago, edo gutxienez
|
modurik
komenigarrienean moldatzera. Lehenago esan dugun bezala, bi kanalen arteko erlazioak neurri batean elkarrenarteko espezializazioan eta osagarritasunean mantendu dira.
|
|
|
Edogaur egun gero eta gehiago erabiltzen diren hitzak erabiltzearren, sistema espainolarekiko intsumiso eta desobediente. Euskaldun izateko eta bizitzeko beste
|
modurik
ezdagoela erakutsiz. Orain duen adinean ere horrela biziz eta ekinez, intsumisioa etadesobedientzia zibila ez baita gaztaroko sukar beroaren ondorio, barne muinetansentituriko premia kontzientearen ondorio baizik, parametro justuagotan oinarriturikomundu berriaren aldarrikapena baizik.
|
|
|
(Moldiztegian. Beste
|
modurik
ezean, behinbehineko esku edizioko orrialdeak aipatzen ditugu).
|
|
|
Laburbilduz, nahiz eta agerturiko asmoak eta helburuak materialki gauzatzeko
|
modurik
ez izan alde honetatik eskola aparatua eraikitzeko nahia burutzeko ezina egiaztatu behar da, Iraultza Frantsesa hezkuntza sistema nazionalaren sorrerak duen oinarrizko zutabea izan zela esan genezake, hori ahalbidetzeko corpus ideologiko sendoa eraiki zuelarik. Edo beste era batera esanda, sentimendu abertzalea eta kontzientzia nazionala zirela medio, hezkuntza nazionalari eman zion hasiera.
|
|
|
Baina probintzien esku. Gastuei aurre egiteko
|
modurik
ez bazuten, Gobernuak arazoari erantzuna emateko irtenbideren bat aztertuko zuen. Ez da gehiegi pentsatu behar ikusteko, zer neurritaraino izan daitekeen ahula hezkuntza egituraren ezarpena, gutxieneko baldintza ekonomikoak ziurtatzen ez badira.
|
|
|
Egoera horrek, edo adierazten zuen borondateak behintzat, izugarrizko garrantzia izan zuen: hezkuntza politikak ez zuen etorkizunik hezkuntza egitura eraiki ezean, eta legeak, nahia adierazteaz gain, ez zuen nahi hori gauzatzeko
|
modurik
izango, baldin eta gauzatze hori ziurtatuko zuen Estatuak kontrolatuko zituen administrazio tresnak sortu eta eraikitzen ez baziren. Oro har, Estatuak nazioa antolatzeko zuen beharrari erantzungo ziola esan daiteke, azkeneko txokora iritsiko zen administrazio egitura ahalguztidun eta omnipresentearen bitartez, horixe baitzen nazioaren ideia memoria kolektiboan txertatzeko nahitaezko baldin
|
|
|
Eta beno, gero argitu zen talde armatu horrek artsenala prestatu nahi zuela Errepublikan, eta horregatik komeni zitzaiela itsasontziarekiko kontaktua ere Errepublikan izatea. Arma trafikoa zen gehienbat, baina drogak ere bazeuden tartean, hori baita talde lealisten finantzaketa
|
modurik
errentagarrienetakoa. Itsasontziak Hego Afrikatik etorri behar zuen.
|
|
|
Eta, aitak akabatu orduko hizketan hasten zelarik, zeren eta huraxe izan baitzitekeen
|
modurik
onena aitaren zalantza gorpuz ez zedin eta ez mami, osabak erran zuen:
|
|
|
Eta, nola ustekabea baita, ongi dakizun bezala, jendea gibelat bihurrarazteko
|
modurik
boteretsuena eta eraginkorrena, haiek ere gibelat egin zuten. Eta, haiek gibelat egiten ikusi orduko, hazi egin nintzen, halako tailuz, non ahul, eskas eta uzkur zena egin baitzen, begi herts ireki baten bitartean, ausart, azkar eta kuraios.
|
|
|
...idan aita Bartolome bere bisita haietarik batean honetaz eta hartaz... baita nik artean egin gaberik nuen testamentaz ere, eta nola kontseilatu zidan ezen jauregia ospital baten egiteko erabil nezakeela, edo Jesusen Konpainiaren eskutan ere utz nezakeela, hura kasik onena!, zeren Konpainiak baitzuen kontu haietan jende aditurik eta ezin prestuagorik, Jainkoaren zerbitzari leialak guztiak, jauregia
|
modurik
onenean enplega zezaketenak, Jainkoaren jainkozko loria gatik. " Pentsa ezazu", erran zidan hark, eta nik baietz erran nion, pentsatuko nuela.
|
|
|
Eta net beldurtu nintzen, baina beldurrak ez ninduen trenpe hartan itsutu; aitzitik, oharturik ezen huraxe izan zitekeela hil edo biziko mementua, buruan aspaldi nituen hitzak egotzi nizkion, ahalik eta
|
modurik
hotzenean:
|
|
|
Etxe hartarik jalgi nintzenean, portuan ainguraturik genuen untzirantz abiatu nintzen, ez Frantsesen Ostaturantz, lagunekin geratu bezala, artean ez bainengoen neure onean... eta goiti beheiti etsaminatu eta argitu nahi bainuen, bertzalde, neure egoera, eta imajinazinoa dantzan jarri, lagunek biharamunean egin ziezazkidaketen galdegiteei ahalik eta
|
modurik
airosenean buru egin ahal izaiteko. Harako bidean nindoala, azken hiruzpalau orenetan gertatuak ezin sinetsirik, arrai sentitu nintzen, amesgaizto hartarik libratu nintzelako, baina baita bentzuturik eta zapuzturik ere, edonor zapuzteko modukoak izan baitziren, zinez, azken ordu haietan neuri gertatuak...
|
|
|
edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero, beren seme alabei jaten emaiteko sos erdirik ere ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako. ...deratzea, nola egin baitzuten puta haiek, beren ohoinkeriaren fruitua karitatezko edo miserikordiazko obretan enplegatzen zutela, beren seme alaben mantenuan, gizalegeak eta Jainkoaren legeak manatuaren arabera; ezen ez bide gaixtotik, nola izan baitzen gure asmo ezin lizunagoa; eta zeren, bertzetik, puta haiei zorren ordaina barkatzea izan baitzitekeen gure bekatuaren kulpa eta hobena ordaintzeko
|
modurik
egokiena; eta akabatzeko erran zigun ezen, baldin, halarik ere, justiziak haiek harrapatzea nahi bagenuen, uste genuelako ezen gure eskubidea zela, lasai egon gintezkeela, zeren segur baitzegoen berant baino lehen harrapatuko zituztela putatzar haiek... nahiz eta ez zen, bertzalde, erraza izanen," zeren eta baitakizue nolakoak diren putak: gaur izen bat dute, bihar bertze bat; gaur iduri bat dute, bihar bertze bat..."
|
|
|
Bortz minuturen buruan, berriz ere karrikartean izanen ginen, eta ez nuen inola ere garbi zer deabru eginen ote nuen, nire zelatatuak, erritual esoteriko odoltsuetan jardun barik, libertitzeko gogoz kaleratzen den edozein bikoteren abiada arruntari lotzen bazitzaizkion, dantza egitera joan edo modako pub batera sartu. Hasian hasi, neure buruaz ere hasia nintzen dudatzen; ez nengoen batere seguru Ttipiren hilketa argitu nahian ari ote nintzen ala nirekin gehiago bizi ez zen emakumearen afera pribatuetan
|
modurik
zibilizatu gabeenean muturra sartzen. Oharkabean, haienganako tartea laburtu nuen.
|
|
|
Xede garbiak nituen. Lagunez lagun eta herrarik gabe mintzatu, nire usteak egiaztatu eta, gauzen nondik norakoa susmatutakoa izatera,
|
modurik
zibilizatuenean zorte ona opa, nire emaztearekikoak gutarteko adiskidetasuna urratzera etorriko ez zirela segurtatuta. Hori guztia, lehenago ukabilkada bat jotzen ez banion mutur muturrean, bistan da.
|
|
|
denak, luze. Eta orduan pentsatu zuen, gosal  tzen ari zelarik, hura haluzinazio baten ondorio besterik ezin zitekeela izan, eta hala izanik ere edo, hain zuzen, halaxe zelako, ez zuela askorik iraungo, ezin zezakeela askorik iraun, eta gehiegikerien sareetan ez erortzeko ahalegin guztiak egin behar zituela, eta egoera hura ahalik eta
|
modurik
naturalenean eraman. Eta zein zen modurik naturalena?
|
|
|
Eta orduan pentsatu zuen, gosal  tzen ari zelarik, hura haluzinazio baten ondorio besterik ezin zitekeela izan, eta hala izanik ere edo, hain zuzen, halaxe zelako, ez zuela askorik iraungo, ezin zezakeela askorik iraun, eta gehiegikerien sareetan ez erortzeko ahalegin guztiak egin behar zituela, eta egoera hura ahalik eta modurik naturalenean eraman. Eta zein zen
|
modurik
naturalena. Bada, eguneroko bizimodua egitea.
|
|
|
Nola gainditu senitartekoen heriotzak uzten duen zauri sendaezina? Ez nuke, hala ere, hemen eromenaren laudoriorik egin nahi batik bat, laudorio hori aspaldian egina zelako, idazle holandar batek eta dotore asko gainera; soil soilik eskatu nahi nizuke, irakurle maitea, adinak ematen dituen pribilejioez balia  tzeko baimena,
|
modurik
arrazoizkoenean betiere, gehiegikeriarik gabe. Zer axola dizu, egiaz, nire lizentzia txikiak?
|
|
|
Gu guztion begiak bereganatu zituen haren berriketa etengabe eta interesgarriak, eta nik banuen arto gutxiago aletzeko
|
modurik
. Inguruko baserritar guztien berriak jakin genituen.
|
|
|
Egia da talde horiek emanaldi kopuru handi samarra bermatzen dutela gehienetan, baina aktoreak milaka kilometro egiten hasi dira askotan emanaldi bakarra eskaini eta berriz ere bueltan etortzeko. Eta ez dirudi bizimodu horri luze eusteko
|
modurik
dagoenik. Are gehiago aktore horiek berak Estatu espainiarreko ikus entzunezko komunikabideetako dramatikoan gero eta errazagoa dutenean sarbidea.
|
|
|
Aldiz, dokumentu horren momentu konkretu bateko egoera islatuko du kopia horrek. Era honetan, ikertzaileek bestela erabiltzeko
|
modurik
izango ez zuten dokumentuak eskuragarri jartzen dira Internet edo CD ROMaren bidez esaterako.
|
|
|
Hori oso osorik baztertu gabe, bada osterantzekorik ere euskaratze lan horretan, batez ere, euskaratze hori egungo euskal irakurleari
|
modurik
hurbilenean eskaintzeko orduan. Gure kasuan, bestelako horri ekin diogu langintza honetan.
|
|
|
Entziklopedia batzuen artean aukeratzen dugu historian, batzuk besteak baino arrakastatsuagoak, beren arteko lehian etengabe aldatzen doazen entziklopediak. Honela, bere alde borrokatzen dugun zientzia bateratua, eraikitzen darraien zerbait da(...), geure buruari zientzia bateratuaren ‘entziklopedistak’ dei geniezaioke; guretzat entziklopedia ez da espediente eklektiko bat(...) sintesi zientifikoaren
|
modurik
perfektuena baizik.131
|
|
|
Hortaz, Zirkuluak Watsonen jatorrizko konduktismoa onartu eta jaso zuen, eta behavioristika edo, geroago, neokonduktismo izenaz berrizendatu zuen, nahasketarik egon ez zedin. Alabaina, bazegoen beste
|
modurik
psikologia positibizatzeko, esaterako ezagutza psikologikoaren kontzeptualizazioaren bitartez —edo portaerarena, nahi baldin bada—, enuntziatu psikologikoak gizakien egoera neurologikoei buruzko enuntziatuetara murrizteko prozedura erabiliz. Hala eta guztiz ere, murriztapen kasu orotan enuntziatu psikologiko oro hizkuntza fisikora itzul daiteke.
|
|
|
Vienako Zirkuluaren partaideek proposatzen zutena ‘hemen eta orain’ eman behar zen egiaztagarritasuna bazen; orduan, garai hartan ezin zuten ilargiaren alde estaliaren existentzian sinetsi. Hots, existentzia horretan sinesteak ez luke zentzurik izango, hipotesia proba moduan jartzeko
|
modurik
ez baitzegoen.
|
|
|
Nire aldetik, iraganari buruzko proposizioak esperientzia ‘historikoen’ aurresatearentzako arauak direla mantentzen duen iritzian ez dut ezer bereziki paradoxikorik aurkitzen—oro har, egiaztatzen dituztela esaten da—, eta ez dut ikusten beste
|
modurik
‘gure iraganeko ezagutza’ analizatu behar izateko.71
|
|
|
Baldintzazko kontrafaktikoez fidatzea —P izan balitz, orduan Q izango litzateke (Bengoetxeak bere botila uraren tiketa gorde balu, orduan iraganari buruzko enuntziatu bat egiaztatzeko froga bat egongo litzateke) — erabat problematikoa zen Vienako Zirkuluarentzat, enuntziatu esanahidunak esperientziaren enuntziatuetara murrizteko lehenengo ordenaren predikatuen logika erabiltzen baitzuten. Eta ez zeukaten
|
modurik
enuntziatu kontrafaktikoak logika horretan ahokatzeko. Ikusi dugunez —Wittgensteinen egibalioen taulan—, P aurrekaria faltsua denean, enuntziatu osoa egiazkoa da.
|
|
|
Vienako Zirkuluan inferentzia induktibo hauek legezkotzat hartzeko
|
modurik
onartu ez zutenek, legeen ikusmolde erabat artifizial eta batere ez erakargarri baten menpe ikusi zuten beren burua. Carnapek, bere hasieratan, Aufbau ean esate baterako, ‘Gizaki oro hilkorra da’ motako orokorpen batek hilda daudela dakigun gizakiei buruz soilik ari direla zioen; gauza bera esan genezakeen ‘Eguzkia egunero ateratzen da’ enuntziatuaren inguruan.
|
|
|
(Lehen esan bezala, auzi hau erabat pertsonala da eta beste batzuek beste adibide adierazgarriago batzuk aurkituko dituzte.) Esperientzia hau deskribatuko dut zuei, posible izanez gero, esperientzia bera edo antzekoak gogorarazteko, gure ikerketarako oinarri komuna edukitzeko moduan. Uste dut halako esperientzia deskribatzeko
|
modurik
hoberena, esperientzia hori dudanean munduaren existentziak harritzen nauela esatea dela. Kasu horretan neure burua behartuta sentitzen dut" zer ezohizkoa den zerbait existitzea!" edo" zer ezohizkoa den mundua existitzea!" bezalako esaldiak erabiltzera.
|
|
|
Beste kasu batzuetan bezala, liburuaren arazo bakarra da oso zaila dela gaur aurkitzea. Oso teknikoa da, aditua ez denarentzat luzea eta gogorra izango da, baina Wittgensteinen matematikaren filosofia irakurtzen hasteko ez dago beste
|
modurik
.
|
|
|
Itoko ginela etsi nuen, halakoxea zen hango kea! Ez zegoen keari ihes egiteko
|
modurik
; ziegako ohean etzan nintzen. Jendea han zebilen batera eta bestera, ahal zuen moduan.
|
|
|
Patioan ez dago aterperik. Eta pasillo moduko barrunbe horretan pilatuta egon duzu hainbeste jenderen artean, ezer egiteko lekurik gabe; guztiz itogarria eta deserosoa da, eserita irakurri, idatzi edo antzeko zerbait egiteko inolako
|
modurik
ez dago.
|
|
|
Bizi izan ez duenak ezin irudika lezake zein mailataraino zaizun lagungarri animo emaileen atxikimendua. Ez dago hitzekin esaterik, ez dago ezagutu ez duenari bere osotasunean adierazteko
|
modurik
.
|
|
|
Sasoi hartan miseria handia zegoen bazterretan, eta jendeak saldu egiten zuen etxeko josteko makina piezaren bat izorratutakoan. Konpontzeko
|
modurik
ez zuten izango; salduta, txatarratarako izanda ere, egun batzuetarako janaria erosteko adina emango zien. Gure aitak, beraz, txatarrerian erosten zituen matxuratutako makina haiek, tailerrean konpondu eta pintatu ondoren, berriro saltzeko.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzara jotzea izan zuen lehen urratsa. Euskararen eta Euzkadiren alde ahal zuena egiteko prest zegoen, eta zer egin zezakeen argitzen hasteko
|
modurik
egokiena bere burua Euskaltzaindiari eskaintzea izango zelakoan jo zuen hara.
|
|
|
Bestetik baina, abiadura hark kezkatu egiten zuen, bai baitzekien, hala segitzera, mina gaiztotu egingo zitzaiola. Momentuz behintzat, ez zuen deus esateko
|
modurik
, ez zuen kaleko xehetasunik hautemateko betarik ere; arreta guztia Pititarengan ezarrita zeukan. Auto gutxi zela, bai.
|
|
2001
|
|
|
Ekonomia berriko enpresa indartsuak, esate baterako, Cisco, Nestcape, Amazon.com, Yahoo, eBay, Commerce one eta Aribak, gorakada beldurgarria izan dute, eta, neurri batean, bere abiagunean arrisku kapitaleko fondoen finantzaketa izan zutelako eta burtsaz baliaturik hedakuntza oso azkarra izan zutelako. Kapitala eskuratzeko
|
modurik
izan ez balute ere helduko zen Interneten garaia, baina askoz ere polikiago.
|
|
|
inbasioa gertatu baino hilabete lehenago, gaur errege den Espainiako Juan Carlos printzea Espainiako tropak lasaitzen aritu zen, esanez ez zela ezer gertatuko, zurrumurruak besterik ez zirela... bere ageriko zurikeriatan. Eta Fronte Polisariokoek ez zekiten seguru zer gertatuko zen, gainera eurak lau katu ziren eta ez zeukaten herriko azpiegitura dena antolatzeko
|
modurik
, klandestinitatean bizi baitziren mendian. Orduan, hegoaldetik mauritaniarrak eta iparraldetik marokoarrak sartu zirenean, batetik jendea babestu beharra zegoen, bestetik gizonezkoak frontera joaten hasi ziren eta hori dena antolatu beharra zegoen, jendeak janaria behar zuen, kotxeak, gasolina...
|
|
|
Ikusten ez denak ez baitu existitzen. Franko garaian bagenekien ez zegoela informazio askatasunik eta informaziorik, baina orain ez dago hesi informatiboa apurtzeko
|
modurik
. Horrela ulertzen da azken hauteskundeetan gertatu dena.
|
|
|
Gogoratzen naiz nola, gerora, Karlos Santamariak esaten zidan iraungo zuenaren inongo esperantzarik ez zuela izan berak! Izan ere, ez zegoen ezer, ezta kazetari bat aurkitzeko
|
modurik
ere!
|
|
|
bere kultur jakituria eskasaren adierazgarri, Babelia" irensten" du asteburuero," derrigorrezkoak" diren liburuen zerrendak buruz ikasiz; etengabe" ¿ pero qué os pasa a los vascos?" okagarria errepikatzen du, eta gainera, abokatua da, edozein film amerikarretan pertsonaia nazkagarria irudikatuko ligukeen ogibidea. Hori guztia gutxi balitz, emakume honek, bere sexuaren usainak, higuina eragiten dio protagonista maskulinoari (208), eta ez Woody Allenek esandako eran5,
|
modurik
mespretxugarrienean baizik. Hortik, Eugeniak hartuko duen mendeku doilorra, Juan Martinen izakera miserablea agerian jarriko duena (206).
|
|
|
" Materialismo dialektikoaren klasikoetan ez zen argitzen torturan gizakia,
|
modurik
indibidualenean, munduaren epilogoa bihurtzen dela" (GP, 12)
|
|
|
Pintatzen hasteko
|
modurik
egokiena hauxe da:
|
|
|
Inbidiari aurre egiteko
|
modurik
onena ez daukagunari begira ez bizi izatea da.
|
|
|
Elikagaien segurtasunak espainiar estatuan eta mundu zabalean sortarazten dituen albiste guztien berri berehala izateko
|
modurik
soilena,
|
|
|
Eskura ez zeudenean edo ekoizterik ez zegoenean, elikagai jakin batzuk kontserbatzeko
|
modurik
hoberenaren bila jardun izan gara aspaldi aspalditik.
|
|
|
www.mysimon.com www.mysimon.com Erakusleihoak bisitatzeko
|
modurik
erosoena.
|
|
|
Hala zioen Zigaren azken nahiak: ' Fundazio batentzat izanen da, bertan erretiroa izan dezaten hamabi apez adindu edo ezinduk'; Bertizarana eta Baztan bailaratakoek lehenbizi, eta,
|
modurik
baldin bada, Bidasoa eskualdea deitzen den horretako bertze horietakoek ere bai'. Fundazio hori aurrera eramateko Juntaren buru Iruñeko Elizbarrutiko gotzaina izendatu zuen.
|
|
|
Nire helburua ikasleek klasetik kanpo ere nolabaiteko erreferente positibo bataurki dezaten ahalegintzea izan da. Horretarako, euskal komunikabideek eskaintzen duten aukera aprobetxatzea iruditu zait
|
modurik
errealistena eta eraginkorrena.Zorionez, euskaraz diharduten komunikabideak (prentsa, irratia, telebista) normaltasun osoz hedatu dira Euskal Herriko eskualde erdaldunetan ere, eta nolabaitekoeuskal bizitza eraikitzen hasteko ezinbesteko tresna bilakatu zaizkigu. Beraz, euskalgintzaren arloan gabiltzanok, eta batez ere irakasleok, komunikabide horienpresentzia aintzat hartu, sendotu, eta aprobetxatu egin genuke, hiztun komunitatearen trinkotzea lortzeko bide aproposa izan baitaiteke.
|
|
|
Argudioen puntuarekin lotuta egongo dira, batez ere. Ikasleari gauzak ulertzeko eta erabiltzeko moduan jarri behar bazaizkio,
|
modurik
errazena adibideakematea izan daiteke; baina ez edonolako adibideak. Zuzen zuzen bere egoerarekineta ezagutzekin lotuta daudenak badira, askoz errazago ulertu eta bereganatukoditu.
|
|
|
Usain gehienak oso konplexuak dira, entitate indibidual modura identifikatuak izan arren. Ez dago
|
modurik
pertzepzio horiek deskribatu ahal izateko, antzekotasunaren bidezko irudiak erabiliz izan ezik.
|
|
|
San Juan Ospitaleko Onkologia Medikoko zerbitzuburuaren eta sinposioko koordinatzaile José Lizonen arabera, topaketa “onkologoentzako eguneratze bat” izatea da helburua. Hori dela eta, topaketan, arlo horretako azken aurrerapenak bateratuko dira, eta, batez ere, gaixo horien bizi kalitatea hobetzeko
|
modurik
onena bilatuko da. Sinposioan aztertuko den beste gai bat gaixotasunak eragindako minaren tratamendua da; izan ere, “beharrezkoa da ohartzea mina kendu egin behar dela, nahiz eta oraindik ere aurre egin behar zaion analgesikoak hartzea osasungaitza delako usteari”, esan zuen.
|
|
|
Aire zabalean landutako letxuga erromatarra da bitaminatan aberatsena. Gordina da bere freskotasunaz, zapore atseginaz eta nutrizio balioaz gozatzeko
|
modurik
onena. Hosto gogorrenak beste edozein barazki bezala egosi daitezke.
|
|
|
Ontziko jarraibideei kasu egitea da egokiena. Ura eta izotzaren kontrako likidoa berokuntza sisteman nahasteko
|
modurik
praktikoena erradiadore baten bidez sartzea da. Galdararen presioa zeroan jaistea, ura izotz kontrakoarekin botatzea edukiera bete arte, ondoren erradiadorearen tapoia ondo doitu eta berokuntza sistema martxan jartzea gomendatzen da.
|
|
|
lehenik, egitura Irudia: Mario Castro Etxe bateko sukaldea muntatzean, funtsezkoa da gelaren neurriak argi izatea, emango zaion egitura erabakitzea eta altzariak eta etxetresna elektrikoak
|
modurik
egokienean antolatzea. Lekuaren tamaina eta formaren arabera, eta ate, leiho eta ke irteeren arabera, sukalde zuzen bat (altzari guztiak lerroan dituela), L, U edo uharte edo penintsula batean muntatzearen artean erabakiko da.
|
|
|
Gainera, oso eskuragarriak dira, bai erosten badira, bai lorategiko solairu batetik mozten badira, eta horrek ia edozeinen eskura jartzen ditu. Loreekin apaintzeko
|
modurik
klasikoena loreontzi, lore-ontzi edo mahai guneetan jartzea da. Loreak ontzian bakarrik sartzen badira, edo beste elementu batzuekin hala nola kandelekin, zintekin, pinaziekin, harriekin eta abarrekin konponketak egiten badira, konbinazio onak lortzen saiatu behar da, bai aukeratzen diren loreen artean, bai lore horien eta dekorazioaren gainerakoen artean.
|
|
|
Baina, gainera, lorontziak babestu behar dira. Horretarako
|
modurik
onena burbuilazko plastikoz estaltzea da, aldaira bat egitean objektu hauskorrak biltzeko erabiltzen den bera. Material horrek plastikoaren beraren ahalmen isolatzailea eta haren efektua areagotzen duten aire kapsulak konbinatzen ditu.
|
|
|
Rachel Kelso Landareak estaltzea. Landareak estaltzeko
|
modurik
onena burbuilazko plastikoz edo, bestela, plastiko garden arruntez egitea da. Horrela, ez da erabat oztopatzen argia igarotzea, eta, era berean, aire hotzak ez du ukitzen zuzenean alea.
|
|
|
Egosketan presio eltze bat erabiltzen bada, aparatuak ematen dituen lehenengo txistuetatik 20 eta 25 minutu bitartean kalkulatu behar da, ondo egosteko. Kozinatuak dira Mendebaldeko garbantzuak kontsumitzeko
|
modurik
ohikoena. Zopetan, gisatuetan eta arroz plateretan sar daitezke.
|
|
|
Bularra ematen duten amek 2 litro likido hartzen dituzte egunean. Likidoen beharrak betetzeko
|
modurik
onena edateko ura da, baina, era berean, behar horiei erantzun diezaiekegu elikagaiek duten uraren bidez, beste edari batzuen bidez (saldak, infusio leunak, zukuak…) eta barazki eta fruta gehienen bidez, non ura pisu osoaren %90 izan baitaiteke. Egunean zehar, elikagaiek eman dezaketen ura 700 eta 1.000 mL/ egun bitartekoa da; beraz, ez da nahikoa behar fisiologikoak asetzeko.
|
|
|
1939an DDTa aurkitu zutenean sortu ziren, baina horietako asko debekatu egin dira, ingurumenean irauteagatik. Hondakin organokloratu gehienak esnearen gantz zatian daude; beraz, gaingabetua da hondakin horiek ezabatzeko
|
modurik
eraginkorrena. Intsektizida organo fosforatuak eta karbamatoak.
|
|
|
Elikagaiek dituzten gehitutako substantziak edo kontserbatzeko
|
modurik
onena dira bilduma honetako gaietako batzuk.
|
|
|
Erakundeak berak esan duenez, ekimen honen helburua da kontsumitzaileari informazioa ematea eta elikagaien segurtasunari buruzko zalantzak argitzea. Hala, fitxa bilduma honetan elikagaiek dituzten substantzia erantsiei buruzko gaiak agertzen dira, horiek kontserbatzeko
|
modurik
onena zein den, azienda hazteko gaur egungo moduak edo laboreak nola egiten diren. Fitxa horietako informazioa Internet bidez errazago eskuratzeko, kontsumitzaileen erakundeak hiru bloketan banatutako indizea egin du.
|
|
|
Koadrilako gainontzekoak han daude izan ere, eta batek baino gehiagok berandu datozela eta gero goiz joan beharra dutela aurpegiratu die. Bost bat minutu iraun du eztabaidak, harik eta norbait denbora ez galtzeko
|
modurik
onena lehenbailehen hastea dela konturatu den arte. Papera eta boligrafoa hartuz, bada, eskutitza osatzeari ekin diote txandaka.
|
|
|
Aztoratu egin zen Roma, beraz, lurrean gitarra ikusi zuenean eta gitarraren ondoan, belauniko, Marcos, liburu bat eskuetan. Ulises zuen Marcosek eskuetan eta irakurtzen ari zen zein den
|
modurik
onena familiako hildakoak gogoratzeko:
|
|
|
Sitsa zer den azaltzeko bi lerro eta jendeari egiten dion kaltea esateko lau lerro. Beste hiru lerro sitsa hiltzeko
|
modurik
ikusgarrienak kontatzeko. Guztira bederatzi lerro.
|
|
|
Emazteak badaki, bestaldetik, etxe berrian ez duela senarrarekin batera bakarrik egoteko
|
modurik
izango. Bonbaiko familietan %60k gela batean lo egiten dute:
|
|
|
Horrelako laidoak herioa zuen zor. Orbana garbitzeko beste
|
modurik
ez.
|
|
|
Indian, Asiako beste nazio batzuetan bezala, rickshawak dira batetik bestera joateko
|
modurik
onena. Rickshaw hauek hiru gurpil dituzten ibilgailuak dira.
|
|
|
‘Baina ondo hiltzeko
|
modurik
ez da... ’ esango dizu Ednak.
|
|
|
Hala irekitzen zen guretzat mundu sekretu hura,
|
modurik
lausoenean eta bortitzenean erakartzen gintuena. Gu ere maitasun beharrez bizi baikinen eta amets egiten baikenuen mundu ezezagun hartan maitatu egingo genuela eta inork akaso maitatuko gintuela.
|
|
|
Bestalde, urte puntadak eman ahala, iragana orainarekin josteko
|
modurik
aurkitzen ez, eta soingainekoaren itzalak min ematen dizulako estu eta larri bazaude, gogoratu ametsak izatea ondo dagoela, baina ametsetan bizi izatea, ez. Zorroztu, beraz, artaziak, eta ebaki zati bat behar duzun oihal berri horretatik.
|
|
|
c) Larramendik bazekien, eta idazten ari ziren imitatzaileek hobeki, zerbait eta zerbait baino gehiago gorde (eta are hartu) behar genuela aldameneko hizkuntzetarik. Prest zeuden, aspaldidanik fidatuei eusteaz gainera, zor berriak ere egiteko mailegu bitartez, beharraren beharrez eta hoberik asmatzeko sormena ernatzeko
|
modurik
aurkitzen ez zenean behinik behin. Horrelako okerrak zuzentzeko tankera egokia Larramendik gehitu eta zabaldua zuen, ez aitzindaririk gabe:
|
|
|
Kontrastatu egingo dira edozein iturritatik âhala ofizial nola ofizioso edo pribatuetatikâ datozen albisteak, inori sinesgarritasun merkerik eskaini gabe, arazoak korapila  tsuak direnean batez ere. Albiste bat kontrastatzeko
|
modurik
ez dagoenean, kazetariak bere baitan neurtuko du iturriaren balioa, iturri horrek eskaintzen dizkion kredituak, eta etikoki egokien deritzon moduan jokatuko du. Oker joz gero, zuzenketak eman lituzke ezagu  tzera, eztabaida sorturiko albistea, argitara ematerakoan, nabarmendu zen modu berean.
|
|
|
Antzerki amateurra eta eskolako antzerkia gero etaarrakastatsuagoak dira bai ikasle mailan eta bai Saretxoa izenez ezagun izan daitekeen zirkuituan ere. Tamalez, aurten ez da
|
modurik
izan Azpeitiko Antzerki Topaketa normalizatuak ospatzeko, baina espero dezagun hitza bete eta Urolako herri horretako agintariek bi urteko etenaldiaren ondoren euskal antzerkigintzarentzat hain garrantzizkoak diren jardunaldi horiei berriro ere heltzea.
|
|
|
atomoetako elektroiek egoera geldikor jakinak izan ditzakete, haietariko bat oinarrizko egoera izanik, egoera jakin batetik bestera ‘jauzi’ egiten duten bakoitzean fotoi bat igortzen dutelarik. Elektroiakoinarrizko egoera duenean erradiatzeko
|
modurik
ez dago eta atomoa egonkorra dugu, beraz. Are gehiago, Bohr enereduak hidrogenoatomoa ren igorpen eta zurgapen espektroak zehaztasun handiz deskribatzeko gaitasuna erakutsi zuen.
|
|
|
Alabaina, gaur eguneko teoria eta ereduez baliaturikoina rrizko partikulen masa eta karga bezalako propietateakaurresateko
|
modurik
ez dago, alde batetik, eta grabitazioaren deskribapen kuantikoa heltzear dago, bestetik. Alegia, grabitazioa kuantizatzeko asmoz urteetan buruturiko saiakera guztiak alferrikakoak izan dira, gorago aurreratu dugun bezala, eta askok iraultza berri baten beharrizaneangaudela baieztatzen dute.
|
|
|
Iraultza kuantikoa sortarazi zuen eragile erabakigarria gorputz berotuen erradiazioa ren neurketa esperimentala izan zen, garai hartako teoriez baliaturik esperimentu haren berri emateko
|
modurik
ez baitzegoen. Halaber, gaur egun oinarrizko ideiak alda litzaketen zenbait esperimentu ulergaitz baditugu, hala nola Greisen Zatsepin Kuzminlimitearen gaineko energia duten izpi kosmikoen aurkikuntza nahiz urrutiko iturri astronomikoetatik jasotako energia altuko fotoien detekzioa, biak gaur eguneko teorien arabera ezinezkoak direlarik.
|
|
|
zeintzuk dira, konplexutasun biokimikoa existi dadin, naturaren konstante ezagunek izan ditzaketen balioak? ...erako hidrogeno atomoaren elektroiaren abiaduraren eta argiaren abiaduraren arteko zatidura (a= e2/ 2e0h c, nonedelakoa elektroia ren karga den, h, Planck en konstantea, eta e0, hutseango permitibitatea). ba reagotuz gero ez lirateke egitura molekular ordenatuakegongo eta bizia ez litzateke existituko, elektroiek nukleoaren Coulomb en elkarrekintzaren eraginpeko ongi definituriko posizioak izateko
|
modurik
ez bailitzateke egongo. Bestalde, bdelakoa a2/ 200 baino txikiagoa balitz ez litzateke izarrik egongo eta elementu biokimikorik ez litzateke existituko, gas lainoen tenperaturak errekuntza nuklearra abiarazteko txikiegiak izango bailirateke.
|
|
|
Einstein-ek 1911 urtean baliokidetasunaren printzipioa plazaratu zuen. Printzipio horren arabera, behaketak espazio eta denboraren ingurune txiki batean gauzatzen direla emanik, erreferentzi sistema azeleratu baten eta era egokian aukeraturiko azeleratu gabeko errefe rentzi sistema baten artean esperimentalki bereizteko
|
modurik
ez dago. Izan ere, berau Einstein-ek berak 1919 urtean argitaratu zuen erlatibitatearen teoria orokorraren oinarrizko printzipioa dugu.
|
|
|
Printzipio horren ondorioen artean grabitazioaren eraginpeko argiaren deflexioa eta gorriranzkole rrakuntza ditugu, biak esperimentalki zehaztasun handiz frogatuak izan direlarik. Are gehiago, grabitazioa handituz doan heinean gorriranzko lerrakuntza grabitazionala ere handitu egiten da, eta grabitazioa oso bortitza denean argiaren maiztasuna zerora lerratua egotea, hots, argia ikusteko
|
modurik
ez egotea gerta daiteke. Orduan, Einstein-en grabitazioaren teoriak aurresaten duen zulo beltza sortu dela diogu.
|
|
|
Erlatibitatea ren teoriak energia eta masa bereizteko
|
modurik
ez dagoela diosku. Unibertsoaren hastapenetako masa dentsitatea oso handia zenez, energi dentsitatea ere oso handia genuen, eta termodinamikak tenperatura ere oso handia izango zela erakusten digu.
|
|
|
Arras kontrajarriak dituzte ezaugarriak. Arrazak ez du integrazio
|
modurik
eskaintzen: ezaugarriok fabrikatik dauzkazu ala ez; ez dauzkanak ezin ditu eskuratu, eta kitto.
|
|
|
Edozein kasutan, Nafarroako Gobernuak dakien
|
modurik
hoberenean legislatzeko duen ahalmen osoa erre spetatu behar da; hala ere, zilegi da Gobernuari gure desadostasunak salatzea eta aldaketak proposatzea.
|
|
|
arrazakeria, xenofobia, ETAren helburu berak, inposaketa, diskriminazioa, eskubideak pertsona renak direla eta ez kolektibitateenak... eta abar aipatuz. Euskara eta euskal kulturak bere lekua izatea" mehatxu" gisa izendatzea da
|
modurik
egokiena, kontraeraso bat antolatzeko. Justu euskaldunok erabil ditzakegun argumentuak erabiliz murriztu da euskararen estatusa Nafarroan.
|
|
|
berriz aukeratzeko
|
modurik
badugun.
|
|
2002
|
|
|
Hori argi ikusten da iritzi inkestetan alderdien sustenguaren eta herritarren iritzien artean dagoen aldean. Gure iritziz, prozesu honek gizartean hedatzen eta indartzen bada baino ez du izango aurrera egiteko
|
modurik
. Guk ez dugu Ibarretxe bide honetatik ikusten.
|
|
|
Bazkalosteko lo kuluxka edo siestak dakartzan eragin mesedegarrietan oinarrituz, zientzialari batzuek siesta egitea proposatzen dute astronautek espaziora egindako espedizioetan jasaten duten logale galera kronikoari aurre egiteko eta arazo horren ondorioak arintzeko
|
modurik
egokiena bezala. Baina ikerketa hain espezializatuek ere ematen dituzte ondorioak bestelako sektoreetarako, eta horrela industriako hainbat arlotan (garraioan eta asistentzia medikoan esaterako, batzuk soilik aipatzearren) interes eta arreta handiarekin begiratzen diote Houston-eko Ikerketa Biomediko Espazialerako Institutuan aurrera daramatzaten ikerketei.
|
|
|
Baina badirudi logikoa dela bere egoitzetatik halako erabaki makurren bidez kanporatuak izan behar dutenek beraiek erabakitzea nola aterako diren, erresistentzia pasiboa egitea logikoena da eta. Halako uneetan, bozeramaile batek Josu Jon Imazek ere bai topatu luke
|
modurik
esan behar dituenak beste era batera helarazteko, existitzen ez diren eta giroa berotzeko besterik balio ez duten «alfonbra gorrien» aipamena modukorik egin gabe.
|
|
|
Beti dominazio bat dagoelako. Estatu demokratikoak balira, harremanak modu demokratiko batez arautuak izango balira, komunitate bakoitzak bere identitateari eutsiz bizitzeko
|
modurik
izango luke. Oraingoz baina, ez dugu asmatu estatu demokratiko hori, lurraldetasunaren printzipioa aplikatu gabe behintzat.
|
|
|
Bataren minetik pasa luke besteak; eta honen ezinetik hark. Eskolta eraman luke Batasunako zinegotziak eta Puertora atzera aurrerak egin lituzke, desorduetan eta
|
modurik
txarrenean, Alderdi Popularreko militanteak. Anoetara edo Sadarrera Liga espainiarreko partidak ikustera joateari uko egin lioke abertzale sutsuak eta bere umeak ereduan matrikulatu sozialistak.
|
|
|
" Irakurle batzuk oso zintzoak ditut eta obligazioa sentitzen dut neure barne mundua beraiekin partekatzeko". Horretarako argitaletxeen bidea erabiltzeko
|
modurik
ez ote dagoen galdetuta zenbait argitaletxe lan mota batzuentzat nahikoa itxita daudela esan digu: " Poesia metafisikoa ez dela leitzen esan izan didate, eta nik uste dut baietz.
|