|
2000
|
|
|
Hori beste gauza bat da, eta hor bai, hor behar da eztabaida bat, baina ez euskaraz euskalkietan idatzi denean horretarako eredurik ez dagoelako. Beharbada, urte luzeetan beste bide batzuetatik ibili ondoren, ostera atzera begiratzerakoan ereduei begiratzen
|
jakin
ez delako edo. Ahozkoan, fonetika, fonologia eta beste gauza batzuk sartzen dira, baina idatzia baldin bada, hor morfologia, lexikoa eta sintaxia azken finean morfologian oinarritzen dena daude.
|
|
|
Zer egin," eggeak" esaten
|
jakin
ez, eta zure txakurra Rasputin deitzen bada, zure logopeda Rosa eta zure aitak kirrimarroa zarela esaten badu. Ikastolako beste haurrei ahalik eta muturrekorik galantena ematen saiatu, hasteko.
|
|
|
Are gehiago: Eliot, Faulkner, Chamisso eta beste hainbaten barrena hitz egiten digu, idazten du, eta horrela, ispiluz ispilu, bere Ni propiala non dagoen
|
jakin
ez genezakeela uzten gaitu." (140 or.)
|
|
|
Kolektiboen eremura joanik, eta esparru hartan koka daitezkeen nazio aldarrikapenak kontuan ez hartzeagatik hain zuzen, injustiziazko egoera gatazkatsuaklehertu izan dira behin baino gehiagotan, aipatutako arazo horiek estatuak beharbezala bideratzen
|
jakin
ez duelako.
|
|
|
Historiatik ikas dezagun. Badago nafar erregeek lotzen
|
jakin
ez zuten gauzariketa oker handia egin zutena: Euskara (Lingua Navarrorum) zabartu egin zuten eta okerhorrek ondorio tragikoak ekarri dizkio Euskal Herriari.
|
|
|
Ondorioz, errealitate enpirikoarenulerkuntza kontzeptuzkoa heriotza da. Badakigu
|
jakin
ez dela beharrezkoa errusinolbat hiltzea bere kontzeptuaren arabera ezagutu eta definitzeko, eta ez dela nahitaezkoahil dadin arte itxarotea bera ulertzeko. Dena den, Kojeve k zuzen nabaritzen duenez, errusinolaren ulerkuntza kontzeptuzkoak edo zientifikoak azken batean disekzioaeskatzen du.
|
|
|
Baina hemendik ateratzen haizenean, soseguz mintzatuko gaituk, honetaz eta hartaz... Eta
|
jakin
ezak, bitartean, ezen protestantei buruz erraiten diren gauzak —deabruak bezalakoak direla eta, halatan, adardun eta isatsdun—, funsgabeak direla eta gezur handiak; baina ireki ongi begiak eta erradak adarrik edo isatsik ba ote dudan: erradak, Joanes, erradak!
|
|
|
—Baina gutuna bidean galdu bazen ere, eta harekin Estebanek skribatu letrak, letren spiritua, aldiz, belaunez belaun jaso diagu, ezkutuan izan bada ere... eta, hala,
|
jakin
ezak ezen, izeba Joanak neuri erranaren arabera, Estebanek ez zuela koldarkeriaz bere buruaz bertze egin, zeren eta berak sinesten baitzuen ezen odolik onena beti ere zela isurtzen ez zena, noiz eta haren isurtzeko arrazoinik ez baitzegoen. Eta ez zegoan, Urbiaingo jauregia bertze Massada bat, edo bertze Numantzia bat bihurtu nahi ez bazuen bederen.
|
|
|
" Hire lehenengo kezkari buruz, hauxe erranen diat: ez hago hain gaizki, Joanikot, zeren bide erdia egina baitaukak, baldin hegaldatu nahi duala badakik, norat ez badakik ere; bigarrenari buruz, berriz,
|
jakin
ezak ezen su tipia handi ere egin daitekeela, haizearen eraginaz... Eta hondarrean hauxe baizik ez diat erranen:
|
|
|
Baina ez diat uste horrek zer ikusirik duenik herriko apeza honat ekartzeko eta gure mutilei eskola batzuen emaiteko deliberamenduarekin... Eta zaldi eta astoen kontu horretan, seme, alde batetik arrazoin emaiten badiat ere, zalduna, deus ere bada, zaldi duna delako, eta bistan delako ezen zaldia astoa baino abere ederragoa eta airosagoa dela, eta, halatan, jende printzipalarendako egokiagoa,
|
jakin
ezak, bertzalde, zaldiak irrintzi egiten duela, eta astoak arrantza, eta ez dagoela alde handirik irrintzitik arrantzarat. Dena den, baldin gure buruko minik handiena hori bada, zaldi bat eskain geniezaiokek apezari, eta kito...
|
|
|
—Atzo ezpata uretarat jaurtiki eta gaur bertze belaskeria horrekin hatorkit? Bada,
|
jakin
ezak ez dudala onartzen eta ez diadala horretarako baimenik emaiten, nola emanen ez bainioke koldar beldur jario bati...!
|
|
|
—Ez zekiat apez don Frantziskok irakatsiko zian, baina
|
jakin
ezak ezen euskarazko eliza latineko ecclesia tik datorrela, eta ecclesia delakoa izan zela lehen giristinoen biltokia, eta hala deituko zioagu guk biltoki honi Zientziaren Gela, eta gure elizari Zientziaren Eliza... hik bertzerik ez baderitzok.
|
|
|
Eta gure aitak orduan erabaki zuen ezen aitona ohean lotu beharra zegoela eta gela itsu batean hertsi, zeren jauregiko jendeak ez baitzuen zergatik haren biraorik entzun ez jasan, eta zeren hobe baitzen kontu hura ahalik eta isilen eramaitea, Inkisizioneak haren berri
|
jakin
ez zezan.
|
|
|
—eta, behakoa zorrozten ziola, artean guztiz etsitzerat egin ez balu bezala, akabatu zuen—: Baina
|
jakin
ezak, halaber, ezen, egunen batean gauzak bertze alderat ikusten badituk, ene etxeko ateak zabalik izanen dituala, eta hire studioa berdin...
|
|
|
—Esker mila, Joanes, ene etxerat etortzeagatik, zeren, desiratzen den bakardadea ona den bezala, eta bazekiat nik zerbait horretaz, desiratzen ez dena ez... eta ni bakarregi nagok azken aldi honetan —eta, malkoen xukatzeko, eskua begietarat zeramala, eratxiki zuen—: Baina
|
jakin
ezak ezen bertzeek markatua nagoela eta etxe honetarat sartzen dena ere markatua dagoela, eta hori ere neurtu huke, beharbada... Haize nahasiak zebiltzak hemen inguruan, eta haizeetarik batek aihotza goititurik zeramak!
|
|
|
Hi izen handiko familia bateko kidea haiz, baina, marinel bat gehiago izan nahi baduk, marinel bat gehiago izanen haiz. Baina
|
jakin
ezak, bertzalde, ezen jende guti estimatu izan dudala nik bizitzan, nola estimatu dudan hire osaba, eta halatan izanen dela enetzat ohore ezin handiagoa haren" seme spirituala", osabak bere kartan dioen bezala, neurekin izaitea.
|
|
|
"... Eta
|
jakin
ezak, halaber, ezen egunen batean gauzak bertze alderat ikusten badituk, ene etxeko ateak zabalik izanen dituala, eta hire studioa berdin..."
|
|
|
Potzolok keinu erre batez gaitzetsi zuen nire
|
jakin
eza.
|
|
|
Ximurraren seme zaharrenak telefonoa hartu bezain sarri ohartu nintzen hobe izanen nukeela mugikorrera deitu banu. Ohitura falta eta, gainera, zenbakia
|
jakin
ez. Trebantziaz mintzatzera entseatu nintzaion, lagun baten kumeari zor zaionez, baina saioa erdi ustel atera zitzaidan.
|
|
|
Haren irribarre hantustea nire
|
jakin
ezaz trufatu zen.
|
|
|
Kontuz, amigo! Hi koldar ahohan  di bat haiz, eta, bai,
|
jakin
ezak, honezkero ez duk gure bila inor etorriko, lau hilabete denbora puska polita da-eta!".
|
|
|
" Gustatzen al zaizu?", galdegin zidan Dabidek. Baina nik zer esan
|
jakin
ez, eta sorbaldak jasoz erantzun nion. " Eskultorea Smith & Wesson Stainless Steel M67 bat da, 38 kalibrekoa", jarraitu zuen.
|
|
|
Gainera, bidaian zehar mutil bat ezagutu dut, badakizu... Eta egin dudan bigarren isilunean, aurrera nola jarraitu
|
jakin
ez, eta poltsotik Bostonen berarentzat erosi nituen folioak atera ditut. Hau zuretzat da.
|
|
|
Arazketa eta eguzki pentsamenduen arteko konexioari buruzko ezer
|
jakin
ez arren, nonbait agertu zuela suposa zitekeen.
|
|
|
" Aberria ala hil!" esaten da, baina hil eta gero ere hezur hozten ez den maitasuna da abertzaleak aberriari diona, Lauaxetaren eta bion kasuek erakusten dutenez. ...ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan– zer egin lezakeen
|
jakin
ez arren. Tira, azken batean, egia esanda, nik neuk behintzat bizi nintzelarik ere ez nuen sekula oso ondo asmatu zer egin nezakeen ezeren alde.
|
|
2001
|
|
|
" Baina galduta egon eta eutsi eta ilargia liburuan egon eta irakurketan soilik gaua, ez
|
jakin
ez noiz ezta non bakarrik izan ez, baina galduta egon norberaren saminak besteren batekin bilduz hirugarren bihotz bat sortuko balute bezala"
|
|
|
Izan ere, behar bezala zahartzea horixe baita, luzaroago bizi eta astiaz gozatzea, helduarora iritsi aurretik ezinezkoa izan genuena, egin nahi izan ez genuena edo egiten
|
jakin
ez genuena eginez.
|
|
|
Izenik gabeko kaleren batean xahutu nituen Ilunabar hartako eguzkiaren azken printzak, eta nik orduan
|
jakin
ez arren, etorkizunak ilunabar gorriz dindatuko zituen ordurarte isilik zeuden nire desioaren erreka garbiak. Oroitzen naiz kalean zehar nindoala.
|
|
|
Vikasek egunero, eskolara joateko, itzulinguruko bidea hartzen du, lagunek nondik datorren
|
jakin
ez dezaten. Goseak hamikatua badago ere, eskolatik etxera itzultzeko, luzeago izan arren, bide bera hartuko du.
|
|
|
Gizon hark bere familiaren iragan aberats eta zoriontsuaren elezaharra asmarazten zigun, aberastasuna eta zorion guztia gero zorigaitzaren haizerik beltzenak suntsitu eta sakabanatu omen zituela, hondakin batzuk hantxe uzteko geure artean, nahiz eta guk ez
|
jakin
ez nondik helduak ziren ez noiz arte.
|
|
|
Mariak bizkarrean iltzaturik sumatu zituen Domingo Mariaren begiak eta, krak!, hirugarren alozak ezkerreko titia nahi beste lekurekin utzi zuen. Zer egin
|
jakin
ez eta, eskuetakoarekin jarraitzea izango zela onena pentsatu zuen. Bitartean, mutilak jaka poltsikotik pipa berri berria atera, eta piztu egin zuen.
|
|
|
Obras completas de Arana Goiri, tarr Sabin, Buenos Aires 1964, 1296 or.: " Dana da aberrtzaletasuna, euzkerea
|
jakin
ezik be. Aberrija eztau gaizkatuko euzkereak; bai ta bakarrik aberrtzaletasunak.
|
|
|
Horrela uler daiteke, adibidez, Bizkaiko museoetan, bai eta Enkartazioetan ere, idazki guztiak bizkaieraz ipintzea; Zornotzako jendea alfabetatzeko eta herriko berriak emateko omen den aldikaria Arkalaz izen aberranteaz bataiatzea, bizkaitar gehienek horrek zer esan nahi duen
|
jakin
ez arren, guk hori normalean" alkarregaz" esaten dugulako; bizkaieran euskara batuak ere onartzen duen forma bat dagoenean (ditu eta dauz, zituen eta ebazan, kanta tzen eta kantetan), sistematikoki aldenduena eta dialektalena erabiltzea; Balmasedan, Barakaldon edo Bilbon dauden euskaldun gehienak de facto euskara ikasitakoak direnean, bertoko berriakEgunkari a n dialektoz eskaintzea, ho...
|
|
|
Hasiak dira, dagoeneko, milurteko eta ehungarren berriak, eta urte erreskadaren zenbatgarrenean, lehena joan zaigu eskutik. Bi mila eta batgarren urteko euskal kulturaren zantzuak zein ote igarri behar, eta nondik hasi
|
jakin
ez.
|
|
|
Baina ez dut kontakizuna gehiegi zamatu nahi antolamendu hierarkiko bitxi haren narrazioarekin. Bistan da nik nahi nuena kalabozotik irtetea zela, eta nire pipadunaz baliatu nahi nuen horretarako, nahiz eta
|
jakin
ez zela egiteko erraza izango, besteak beste atzaparkada batez, presaka, hartutako derbirako sarrera bakanak, informazioa erosteko saioan ahitu nituelako.
|
|
|
– Poliziak darabiltzan auto propaganda bideez hitz egin behar baduk,
|
jakin
ezak ondotxo dakidala nolako jukutriak asmatzen dituzuen...
|
|
|
Ongi. Ba
|
jakin
ezak kaka jan hau bukatu zaiala eta bahoake beste gorotz mordo baten bila.
|
|
2002
|
|
|
Modan egon diren formekin gauza bera gertatzen dela dio Urkiak: «Gramatikan asko ikusten da Iparraldeko formen erabilera, jendeari forma exotikoak izugarri gustatzen zaizkio eta erabili egiten ditu nahiz eta non sartu
|
jakin
ez".
|
|
|
¡ nai be etxuat nik olakuakaz batu!" Eta onelangoxe egi garratzak be entzun egin biar ixaten dira, ez bakarrik aberkide eztiranen aguetatik, baita aberkide zintzo zintzuak diranai be. Eta egija bat ixaten da ta zer erantzun
|
jakin
ez, ta ixildu egin biar ixaten gara gixon areik aldeztu barik. Gure erantzuna auxe ixaten da soilik:
|
|
|
Horixe zen, kasu gehienetan, beraien jarduera praktikonagusia. 1977/ 78 ikasturtetik aurrera EKTak krisian murgildu ziren, trantsiziodemokratikoak gizartearen parte hartzeari bide berriak ireki zizkiolako eta EKTekBarrutiaren onarpenak irekitako zuen egoera berrira egokitzen
|
jakin
ez zutelako18.
|
|
|
Aitona zenak altxor bat erakutsi zidan supazterrean ezkutaturik zeukana, inork
|
jakin
ez zezan, isilpekoa gordetzeko esanez.
|
|
|
Ba al dakizue zer gertatzen zaion? ... Neskame daukan atsoa kanpora bota nahi duela, ezer
|
jakin
ez dezan.
|
|
|
Geroenean millaka asko emon ostean, naastu eurak,
|
jakin
ez daigun zenbat diran, edo gaiztoren batek iñartsi ez daizan ainbat mosu zirala jakiterakoan.
|
|
|
Barre egin zuen. Besteek, Alex zela
|
jakin
ez balute, ez zuketen ezagutuko. Zeharo zargalduta zegoen; zurbil zurbil.
|
|
|
Ilea ez mozteko eskatu ziona. Leku erromantikoa zer izan zitekeen
|
jakin
ez, nonbait, eta lehenengo musua komun batean eman ziona. Zirrara gordin batek hartu zion gogoa.
|
|
|
Lau lagunekin bizi zen eta apartamentuan bazituzten bi katu. Nola konponduko zen katuokin
|
jakin
ez, eta bere gelan sartu zuen, atea ongi itxirik.
|
|
|
Hainbesteraino nahastu ere non, lehen ez bezala, jadanik ez baikenekien ziur nor non bizi zen, norekin, zer kurtsotan zebilen, zertan ematen zuen denbora astean zehar. Susmatu bai, baina zehatz
|
jakin
ez. Eta gu harroak izan, eta ezer galdetu ez.
|
|
2003
|
|
|
Baina existitzen badira, ziur Jorgeren antza dutela». Eta gizarteak bere aportazioa onartzen
|
jakin
ez duela ere badiote.
|
|
|
ez dira lankideekin irteten, ezberdin janzten dute eta hizkera ere aldatzen dute. Guztia, jendeak zertan lan egiten duten
|
jakin
ez dezan. Eta hori nabarmenagoa da Euskal Herriko prostitutetan.
|
|
|
Hizkuntzalari horiek proposatzen dute hori guztia sistematikoki aztertzea eta ingeles errazago horri ere duintasuna ematea, azken batean, agiria edo titulua ematea. Horrela, diote, ez lirateke horrenbeste ikasle frustratu eta lotsatu ibiliko, ez direla iristen, ezin dutela, motz geratu direla, moldatu bai baina jakin
|
jakin
ez dakitela...
|
|
|
Fernando, artean,
|
jakin
ez nora jo eta oso asperturik etxera etorri da, eta jangelan sartu ta Txomin arkitzen duanean;
|
|
|
" Olerkaria zenbat eta bere herrikoago ta aldikoago izan, edonungoago eta edonoizkoago dateke. Ta ezin poeta haundia izan, darabilen hizkuntza hori umetatik
|
jakin
ez baldin badau".
|
|
|
Baina nik gaur Bizkaiko bertso batzuk argitaratu nahi ditut; beharbada, lehendik be beste nonbaiten agertuko zirean, nik
|
jakin
ez arren. Dana dala, aspaldian daukadaz neure magnetofonoan
|
|
|
Bizkaiko Eleizeak, orain dala urte batzuk, bere esker ona agirian autortu eutsan, berari eta beste lau eleizgizoni, Urkiolan egindako omenaldian. Baina,
|
jakin
ez arren be, gure kristinau herriak egingo deutso, egunean egunean, omenaldirik ederrena, euskal liturgiaren gozotasunak Jaungoikoaganako bidea zabaltzen deutsanean. Itzulpen mesedegarriok lagun askoren nekeak, ahaleginak eta jakituria zabaltzen dabe egunero Euskal Herri osoan, eta luzaroan zabalduko al dabe!
|
|
|
Baekian zelan oretu ta gozoagotu bere" erretolika" ugaria; bertsoz, herri esaeraz, ipuinez eta kantuz, zinuz eta umore onez. Holantxe, domekero ta jaiero, Loiuko Lauroeta auzoan; holantxe, sarritan, Begoñako basilikan eta Bilboko eleiza askotan; euskaldunen (edo euskalzaleen) hiletak, lehenengo Jaunartzeak, ezkontzak eta jaiak zirala ta, askotan Mikeli deia, eta Mikelek ezetzik emoten
|
jakin
ez, lanez leporaino beteta ibili arren be. Ez jat sekula ahaztuko gure ama zanaren poza, etxeko atean sartu ordukoxe esaten eustala:
|
|
|
Orain gela handi baten zegoen, baina horma guztiak, sabaia eta behea, ispiluzkoak ziren, eta guztiek islatzen zuten gorputz biluzia. Zer egin
|
jakin
ez eta, jesarri egin zen, negarrez.
|
|
|
Izan ere, azkenaldian liburuei ez zieten tarte handirik uzten, baina horrela erabaki zuten biek, denbora atseginerako baino ez zutela nahi, eta Ainhizek konpromisoa hartu zuen egin behar zuena bere buruz egiteko. Eta azken azterketetan sarturik, artean emaitzak
|
jakin
ez arren, bazekien guztia ondo zihoala, edo ia guztia.
|
|
|
Hoba izango da hau inork
|
jakin
ez dagian. Orain arte Ainhize zugaz ikasten hasi da eta ez dot gura hori pikutara joan daiten...
|
|
|
Zer behar duk, gizona, horrela batailaturik? Izanen dituk beti hire aupatzeko prest diren lagunak, baina
|
jakin
ezak, nik erranik, hemendik hogei urtera, ez dela Euskal Herririk izanen!
|
|
|
Hirugarren kritikak kolokan jarri zuen euskara hutsezko unibertsitatearen alde UEUk egindako apustua. Horien ustez, Euskal Unibertsitatea lortzea zailagoa zen «Euskeraz
|
jakin
ez arren Euzkadiko ekonomia, gizarte eta politika diraneantxe eta sakonki ezagutzen dituztenak alde batera utzi (izanaren)» ondorioz. UEUk Espainiako unibertsitate eredua baztertu zuen, unibertsitatea elebiduna izan balitz ere jarrera berdina hartuko zuen, euskara kultura lanetik baztertuta geratzeko arriskuaren beldur.
|
|
|
Ez dakik nola poztu nindun hire etorrerarekin, txo zioen Xiprik herriko tabernako zurezko mahaian eserita zeudelarik. Benetan gogoa nian hirekin lehengo moduan egoteko, luzarorako izanen den
|
jakin
ez arren...
|
|
|
Euskal Herrian euskara normalizatzeko abian dugun normalizazio prozesua gelditzeko saio berri bat da. Lehenago AEKrekin egin zuten, helduen euskalduntze alfabetatzean egiten ari zen lana oztopatu nahirik eta egun ondorio latzak pairatzen ari gara maila horretan, nahiz eta
|
jakin
ez dela egungo krisiaren jatorri bakarra. Euskal liburugintzaren aurka ere egin zuten, ikastolen aurkako kriminalizazioa, EHE eta Abokatu Euskaldunak...
|
|
|
" Artearen arrabal ilunetan ospearen argiraino iritsi nahirik pilatzen den jendailaren artean oso azkar bereizten dira miseriatik ihesi datozenak eta etxe onekoak, eta etxe onekoa zen Romain, zein etxetakoa zen inoiz
|
jakin
ez bagenuen ere –dio gaztetako beste adiskide batek– Esnobismoagatik murgildu zen beharbada hiriaren zabortegietan, gaztetako errebeldia merkeak bultzatuta nahastu nahi izan zuen giza hondakinekin, ezagutu nahi izan zituen gertutik etsipenera kondenatuak, jo nahi izan zuen berak ere bere oinekin bizitzaren hondoa eta dastatu nahi izan zuen gauak, galerak eta porrotak duten distira beltz... Desberdina izan nahi zuen seguruenik, heterodoxoa, eszentrikoa, eta lortu zuen alafede!".
|
|
|
Erosi, inoiz ere ez. Departamentuko irakasle borrokari hartzen diok mahai gainetik, ezkutuan, parrokiako orriak dakarrena interesatzen zaiala
|
jakin
ez dezan. Zeren, interesatu, Sartre jauna, interesa  tzen zaik, ezta?
|
|
|
Izan ere, zer gertatzen da tentaldi izateaz ondo gorde  tzen ez den neskatilarekin? Hau da, bere lotsa eta birjintasuna ondo zaintzen
|
jakin
ez duenarekin. Behartuak edo bortxatuak izan ziren makina bat neskek halakoak jasan zituzten aitorlekuetan:
|
|
|
Kain, lehenik eta behin. Nekazari lanbideak eskaintzen zien bizitza bertutetsurako erraztasuna aprobetxatzen
|
jakin
ez, eta galbidera jo zuten pertsonaiak dira.
|
|
|
Euririk egiten ez duenean, edo izurrite garaian, esaterako, Erreguteak ez du inoiz hutsik egiten: emaitzak ez badira berehalakoak ez da Jainkoaren gogorkeriagatik izango, guk ondo erregutzen
|
jakin
ez dugulako baizik, harrotasunez jokatu dugulako, edo fede epelegiarekin.
|
|
|
Bestela esanda, kasu horretan gizakiak jakingo luke bi xedapen horiek nola lotu bere ondasuneta familia egoerarekin, edota seme alabei begira dituen eginbeharrekin; halaber, gizakiak beste pertsona bat aitortu behar izango balu edo norbaiti eskuzabaltasunen bat eman balio, jakingo luke harako xedapenak nola egokitu egoera horiei. Baina gizaki orok ez dio espiritu horri ekiten; alderantziz, batzuek euren ondasunak xedatzeko askatasunaz abusatu edo ondasunon nahiz negozioen egoera
|
jakin
ez, eta seme alabei begira dituzten eginbeharrak urratzen dituzte. Horregatik, ez litzateke zuzena izango askatasun zehaztugabea uztea horretaz abusatu dezaketenei, baina, aldi berean, gizaki bakoitzarentzat lege bat ezartzea ezinezkoa izango litzateke.
|
|
|
Eta euren aginpidea ahulduta dago nahas mahas horrexegatik. Hortik dator, askok gura eta
|
jakin
ez arren ere, halakoak bereiztea, hots, zer den zuzena eta naturala eta zer, ostera, gure arrazoiak eta erabilerak hartzen ez duena. Ohargarria, nolanahi ere, liburu honen hitzaurrean horri buruz esaten dena.
|
|
|
Bazitekeela egiazko desiraren lekua zein den sekula ez jakitea. Bazitekeela gizonezko baten baitan, hegabera baten baitan, inork sekula
|
jakin
ez dezakeen zerbait habia eginda egotea.
|
|
|
Ezaguna zelako lurperatu zuten ezkutuan. Hari heriotza eman ziotenik inork
|
jakin
ez zezan.
|
|
|
Guk denok ezezko keinua egin genion, berak edo Robertek kontatu ezean jazotarikoa zelan
|
jakin
ez genuela adierazi nahirik.
|
|
|
bere bizitza aldatzen
|
jakin
ez zuenak,
|
|
2004
|
|
|
Albistea sortu ahala, entzun edo irakurri ahal izan genuen euskararen beharrik ez zuela esatea, Madrila joan eta gaztelaniaren beharrik ez zegoela esatea bezala zela edo, Londresa joan, eta ingelesa zertan
|
jakin
ez zela adieraztea bezala. Ba ez, ez da.
|
|
|
Tira, hori esanagatik, gero eta erosoago bizi da jendea, gero eta berekoiago. " Borroka egin bai, baina neure estatusa galdu gabe!", nahiz eta estatus hori zertan den
|
jakin
ez.
|
|
|
Ia berrogeita hamar urte, andrea preso, seme alabak etxean, zu zuloan gordeta noiz arte
|
jakin
ez... Nondik ateratzen da eguna pasatzeko indarra?
|
|
|
Etxean usain goxoa jartzeko, askotan erabiltzen ditugu intsentsua, Armeniako papera, kandela usaintsuak, perfume sintetikoen difusoreak, eta abar, baina
|
jakin
ez dakiguna da molekula kantzerigenoak edota potentzialki kantzerigenoak ari garela etxe barnean askatzen. Hauxe diote Europako hainbat kontsumitzaile elkartekoek eta batez ere Frantziako UFC Que Choisir delakoek.
|
|
|
Zu gorputz eta arima maitatzen hasia naizelako. Nahiz eta
|
jakin
ez, zuk ni maite nauzun.
|
|
|
Hik Iratiren tripatxoa ikusi nahi duk nirean, Aitor. Ba,
|
jakin
ezak nik ez dudala triparik erakutsiko. Oseake, badakik.
|
|
|
Ekintzaren diskurtsoa euskara gero eta gehiago zabal dadin lan egiten dutenen diskurtsoa da. Euskaldun kontzienteenek lideratzen duten multzo honetan euskaraz modu naturalean eta kontzientzia espliziturik gabe bizi diren euskaldunak batetik, eta euskara oraindik
|
jakin
ez arren bere sustapenaren alde apostu tinkoa egin dutenak bestetik sar litezke epe motz edo ertainean.
|
|
|
Eta uste dut joera aski zabaldu baten adierazgarri dela Oteizarena: euskal kulturarekin lotzen diren osagarririk zaharrenek, historikoenek eta mitologikoenek lilura berezia eragiten dute euskaraz
|
jakin
ez arren euskal kulturaren parte sentitzen direnengan?. Hutsuneak, cromlechak eta euskaltegiak, Euskaldunon Egunkaria, 2002/3/9.
|
|
|
Historian zehar Baztan, Frantziako mugatik hurbil kokatzeak, leku estrategiko eta kontrabando leku bihurtu du. Kontrabandoa baztandarren artean oso sartua egon da eta bertakoek gaueko lana deitzen zioten, duela urte gutxi amaitu zen aratxeen kontrabandoa, orain bertokoek
|
jakin
ez arren, droga, emigranteak edo auskalo zer, pasatuko diren mugetatik.
|
|
|
Aiabaina, orokortasunaren eta esentzien biia ari denean. filosofoak galdera garrantzitsu bat erakusten digu, hots, zein da gizakiaren benctako helburua jakiteari dagokioncz.gauza gehien dakiena izatea ala hobekien dakiena, nahiz eta gauza asko
|
jakin
ez. Orotasuna ala Ontasuna!
|
|
|
Kontakizunak sorturiko korapilo sakona askatu nahian altxa egin naiz berriro ere, lasaitzeko asmoarekin. Gogorregia da inoiz aitaren berri
|
jakin
ez duen batentzat. Baina inoiz ezagutu ez dudan norbaitengatik sentitzen dudana da gehien samintzen nauena.
|
|
|
mundu honetan geurekin zegoenean erran ez niona bere belarrietara helaraztean. Hau eginkorra den
|
jakin
ez dakidan arren, gogokizun horrekin idatziko dut berari zuzendutako gutun hau.
|
|
|
Alegia: euskera folklore jazkera gisa erabiltzetik ateratzen
|
jakin
ez dutenek, eman diren pausu guziak (Baionakoak, Arantzazukoak berak) kondenatzen dituztela. Eta erderaz kondenatu!
|
|
|
" Politikarik" ezak hondatu gaitu euskaldunok, hain zuzen. Euzkadi sortzen
|
jakin
ez dugulako gaude gure huntan. Ez gaitu galdu hitz batez," politika" ren gehiegiak eta" soberaniak", ezak eta eskasiak baizik!
|
|
|
Jendea garaipena ospatzera joan da tabernara,
|
jakin
ez arren eurek aukeratutako hautagaia izan ote den irabazle, baina inporta ere apenas, eta ospatzera joan dira.
|
|
|
Moduren batean jabetu ziren nik sekula
|
jakin
ez nuenaz. Argi zegoen.
|
|
|
–Mireiak aurkitutakoa lortu nahi zuten. Edo isilarazi, beste inork
|
jakin
ez zezan.
|
|
|
–Zer esan nahi duk horrekin, Jainkoak gaizki egin zuela mundua? Bada,
|
jakin
ezak Hark zuzen egin zuena guk okertzen dugula, eta gurea dela errua.
|
|
|
" Bai ongi! Pauma bat bezala sentitzen naiz...!"; probatu nuen bigarrena, ipini zidaten isatsa, kendu zidaten, eta
|
jakin
ez zergatik, baina isatsa errotik moztutako sugandila bat bezala sentitu nintzen, eta orduantxe erabaki nuen: " Behin ezkondu behar eta sugandila baten antzera?
|
|
|
Seguruen balantze bakar eta erabatekorik ez dagoelako. Kontraesanaren eremuan murgiltzen gara eta, nola edo hala, trantsizio garaian bizi garela antzematen dugu,
|
jakin
ez dakigula norantz joko duen gerokoak.
|
|
|
Nahiz eta ordu hartan, munduan neraman denbora gutxiarekin, diskoak zer ziren
|
jakin
ez, poz batean abiatu nintzen bere atzetik. Esaera zaharrak dioen bezala:
|
|
|
—Mundu honetan gauza asko daude, lagun —moztu zidan berak oso serio— Zu lau mendi horien artean bizi izan zara beti, eta
|
jakin
ez dakizu, baina munduan gauza asko daude. Eta leku asko ere bai.
|
|
|
Eta batez ere, zergatik paratu zituen. Une batez zer edo zer ezkutatzen zutela pentsatu zuen, eta Carlosi buruz dena
|
jakin
ez izana damu izan zuen erresumin erdiragarri batez. Horrelakoetan zuen ments.
|
|
2005
|
|
|
Gerra hasi eta berehala hiru lagun fusilatu zituzten Gasteizen,' lehenengo hiru fusilatuak', eta berri hark erabat astindu zituen bazterrak". Era berean, Lauaxeta nor zen
|
jakin
ez bazekiten ere, ongi jakin zuten fusilatu zuten orduko! " Lauaxeta Karmengo komentuan eduki zuten preso.
|
|
|
Egonezinak baina arindua ekarren beragaz batera, benetan
|
jakin
ez arren, amesetan agertzen jakon andreak jaiotzatiko izena eroialako eta amesotako hondartza eta itsaso urdinak bere jaioterri izandakoa gogorarazoten eutsielako Eve ameslariari.
|
|
|
Ez zan berba kontua bakarrik. Idatzita agertu eta begiz bereganatutako berbon doinua, ahots epel batek esanda eta belarriz barneratutako berben doinua bera zan, doinu lasaigarria izan be, hori zergaitik inoan
|
jakin
ez ekiala oraindino.
|
|
|
Aurreko arauen arabera, egitezko edukitza
|
jakin
ez edo jakiteko modurik izan ez arren, inskribatutako eskuratzaileak esanbidez edo isilbidez onartzen duenean edukitza hori, eskuraketa gaukripzioak zortasun negatiboa edo agerizatu eta hurrengo urtean zehar. Preskoa ez den zortasuna ukitzen duenean, eta zortasun hori preskripzio bidez eskura daitekeenean, urtebeteko epe hori zenbatzen hasten da a) idatz zatian xedatutakoaren arabera titularrak zortasun hori zegoela jakin ahal zuenetik, edo bestela, zortasunpeko lurraren askatasuna oztopatzeko egintza gauzatu zenetik.
|