|
2017
|
|
|
Guraso haiek inolako lan erregulazioren berri ez zeukaten seinale. Martxelok, ez zekien, iraileko oharra irakurri ez zuelako
|
jakin
ez, eskolak bizkotxoak edo enparauak eramatea gomendatzen zuela, etxean egindakoak.
|
|
|
Gizaki batzuek ez gaituzte kontutan hartzen, uste dute ez dugula bizitzarik. Guk, ibiltzen
|
jakin
ez arren, eta hitz egin ez arren, bizia dugu.
|
|
|
Baina gero, handik jauzten eta koleratzen gara. Eta are, orduan anitz gauza egin behar dugu geure ohoreagatik ere, baldin
|
jakin
ez bagenu, ez baikinen halako egitekotan izango.
|
|
|
Maddi, zu dohain bereziekin jaio zinen nahiz eta zerorrek
|
jakin
ez. Baina bada garaia dohain horiek ager daitezen eta ez inoren kalterako, mesederako baizik.
|
|
|
zornazorroak nonahi, mantxak gero eta ageriago eta sukarra eta eztula bortitzago une batetik bestera. Berak ez zekiena zera zen, herritarrek erruduntzat jotzen zutela, berak ekarri baitzuen madarikazioaren lehen berria Zalduondora eta mendeku bila ari zirela, izurritearen kontra zer egin
|
jakin
ez, baina norbaitek ordaindu behar zuela egunetik egunera Herio segalariak mozten zuen bizitza andana hura. Berak, Markos, Markitos, Belea, izan behar zuen eskaini beharrekoa, ea horrela asetzen zen Herio aseezinaren txikizio hura.
|
|
2018
|
|
|
Hori bai, arreba alarguna eta bere familia laguntzeko prest zegoen. Huraxe izango zen hortik aurrera, berak egiten
|
jakin
ez zuen familia. Gogoetari emana zegoela, soinu handi bat sumatu zuen bere gainean.
|
|
|
Anastaxia, letaniak amaituta, Oremus, concede nos famulos tuos, quaesumus... delakoa murmurikatzen hasi da latinez, nahiz hizkuntza
|
jakin
ez, esaera zaharrak dionez. Ingurukoek, beste behin, Ur bedeinkatua bota didate hilkutxa gainera.
|
|
|
Emaiok hurrupada bat, azkarkiago gidatzeko. Zozoek lakioa lepoan, eta
|
jakin
ez! Zozoa beti zozo!
|
|
|
Hi Joxemiel,
|
jakin
ezak nik putaidearik ez daukadala onddoez.
|
|
|
Barda pirpirin pirpirin eta gaur pordoska pordoska? gizonak
|
jakin
ez iruten, eta larri egiten zuen.
|
|
2019
|
|
|
Lagun eta babes ditugun gazte gihartsuak hirurak dira gure leinuko buruaren taldekoak, fidagarriak, etxekoak. Oraingoz horixe idatziko dut, denbora baino lehenago harrapatzen bagaituzte bakoitzaren jaioterria non dagoen
|
jakin
ez dezaten. Jada Mwarokoaren lurretarantz goaz, gure eguzki handi eta gorria lur bidea berotzen noiz hasiko esperantzarekin.
|
|
2020
|
|
|
Esan. Baina hasi baino lehen,
|
jakin
ez dizudala hitz erditxo bat ere sinesten Huck eta zu kaikukeriaren bat eginak zarete... ondo dakit hori. Ezagutzen zaituztet... biok ezagutzen zaituztet.
|
|
|
Makinaria konpontzen ari ziren. Baina nik
|
jakin
ez, ezbainaiz ontzi gauzetan oso ikasia.
|
|
|
Etorri baino lehen gogoratzen zaizu gaitza; hori gertatzen denean, orduan izanen da denbora hartaz pentsatzeko; mila modu izanen dira inoiz ezer
|
jakin
ez dadin, gerok ezer esaten ez badugu.
|
|
|
Ainhoako vascofrancés batek, Europako Batasuneko kidea izanik, eskubidea du Hegoaldeko administrazioan lan egiteko, diru publikoz ordaindua izateko, espainieraz primeran moldatuz gero. Euskaraz zipitzik
|
jakin
ez arren. Ezpeletako euskaldun batek, ordea, du Oiartzungo osasun zentro publikoan lan egin, gazteleraz ez badaki.
|
|
|
Solek gustura entzuten ditu Lolaren kontuak, baina berak ez daki zer konta diezaiokeen. Ez dio esan nahi txikitatik, Lutxanatik alde egin zuenetik, ez duela ezer
|
jakin
ez amaz ezta aitaz ere. Garratzegia iruditzen zaio ez jakitea zergatik ez ziren joan haien bila, zergatik ez zitzaion inoiz gutun triste bat heldu, zergatik ez zuen jakin noiz eta non hil ziren gurasoak, zergatik ahaztu zitzaien zelakoak ziren euren aurpegiak, zergatik moldatu behar izan zen leku arrotz batera, zergatik gelditu zen bakarrik, zergatik ikasi behar izan zuen beste guraso batzuk maitatzen eta berea ez zen mundu batean bizimodua eraikitzen.
|
|
|
Txit ondo egiten duzu. Zu bezelako gizon batek hau
|
jakin
ez. Nori siñistaraziko zenioke halakorik?
|
|
|
zure prestutasuna, zure bertutea bera, koloka gelditu dira nere ustean. Baiña nahiz susmo hau egiazkoa izan, nahiz lagun hori nor dan
|
jakin
ez, eta nahiz dibortziatutako emakume batez burura ditekeana labaiña bezin ezaguna izan (emakume hori, batez ere, oso ederra danean!) nik zugan siñisten dut; itsu itsuan hein batean, ba dakit; baiña zugan siñisten dut halere. Emakume prestua eta ziñezkoa zerala siñisten dut.
|
|
|
Barneko ezin egon hau, begitarte baten egarri larri hau, zer diran orain ba dakit; gaur arte ez nekien. Olerkariek sukar hau hanpatzen zutela uste nuen; gaur, aldiz, gutxi gora behera baizik hau azaltzen
|
jakin
ez dutela iruditzen zait.
|
|
|
" Laguntsak" ez zitzaizkion falta, eta hauentzako diru ariña ere ez. Somatu egin zuen hau Elsa' k, baiña
|
jakin
ez zuen ezer jakin 1965 eko Urrillaren 26 eko gau euritsu hura arte.
|
|
|
" Zahartzen hasia naiz, ez dago dudarik: bihar Iñauteri, eta nik
|
jakin
ez". Aho sapaiean konfetiak itsatsirik nabaitu bide zituen berriz, tupustean; eta oroimenean bizkar billoiz gazte hura birrikusi zuen, bere ezkon ganberan dantzari...
|
|
|
Une horretan, maitia, lehenengo aldiz hitz horren diptongo korapilatsuaz, t garraztaturik eta f zorrotz horietaz ohartu nintzen. Nire emaztearen suficiente horretan amaren pazientzia eta maisuaren ziurtagiria faltan bota nituen; beraien ordez,
|
jakin
eza edo jakingura susmatu nuen.
|
|
|
Golak berak baino, ospatzen
|
jakin
ez izanak poztu nau.
|
|
2021
|
|
|
Eta guk, etxe onekoak garenok, lotsaz hil behar genuke gure bihotzetan lizunkeria sentituz, mandazain baten emazte apal batek hura eragozteagatik horren heriotza krudela jasateko beldurrik izan ez zuela ikusirik. Zenbaitek emakume zintzotzat dauka bere burua, hark bezala odola isurtzeraino eusten
|
jakin
ez arren. Apala izan behar da, berez, zeren Jainkoaren grazia ez baitzaie banatzen gizonei beren nobleziaren edo aberastasunen arabera, haren gogoaren arabera baizik:
|
|
|
" Ala ene fedea erran zuen Hircanek, zuk diozunak horrelakoren bat egin izan balu eta nik deus
|
jakin
ez, ez nuke gutiago estimatuko. Eta ez dakit nehork horren ongi jokatu duen eta, ez jakinik, fini atsekabeak".
|
|
|
Eutsi, adiskidea; esan hitz goxoak nire senarrari, eta jarri hitzordua nire gelan zurekin oheratzeko; eta esadazu, falta gabe, zein gauetan den etortzekoa, eta molda zaitez inork
|
jakin
ez dezan.
|
|
|
Bertze aldetik, hilaren gorputza Cardonara bidali zuten. Amadourrek ez zuen bere burua asko zaindu bi gorputz haiek ateratzeko ahalegina egitean, eta mairu aldra handi batek inguratuta kausitu zen; eta ez zuenez nahi harrapa zezaten ere, berak emazteki hura harrapatzen
|
jakin
ez zuen bezala, ez eta Jainkoarengan zuen fedea hautsi harenganakoa hautsi zuen moduan, eta jakinik Granadako erregearengana eramaten baldin bazuten krudelki hilen zutela edo giristinotasunari uko egin ziola, deliberatu zuen ez ematea etsaiei bere harrapaketaren edo bere heriotzaren ospea; eta, ezpataren gurutzea musukatuz, gorputz arimak Jainkoaren esku utzi, eta eman zion bere buruari halako ez... Horrela hil zen gaizo Amadour, eta zituen bertuteek merezi zuten bezain dolutua izan zen.
|
|
|
Zein da tratua egiteko gizakirik onena: gai bati buruz ezer ere
|
jakin
ez eta, arras bakana dena, badakiena ezer ez dakiela; edo gaiari buruz zerbait jakin bai, baina dena dakiela uste duena?
|
|
|
Kostata, baina ni ere konturatu nintzen, azken azkenean, neure borroka kideen egoskorkeria ideologikoaz edota itsukeria moralaz, horregatik gaur egun aspaldi sinesten eta defenditzen nuen gehienaren aurka nago, horregatik ere politikaren joku zikinari muzin egiten diot, ez dudalako inolako gogorik berriro barreneraino hanka sartzeko, behinola erabat okertu bezala, eta Laurari ondoko hau sekula aitortuko ez diodan arren, honezkero nahikotxo kontatu egin diodalakoan, nire etorkizuna kolokan eta batez ere maite ditudan gurasoak zein semea ere ozta ozta oinazera bidean jarri egin nituelako. Hau guztia horrela izanda, eta beharbada berak ez dakiena ere, inola ere
|
jakin
ez lezakeena, niri dagokidanez inoiz jakingo ez duena, orain naiz ni atsekabetzen dena, Lauraren jokabidea gehiegizkotzat jotzen dut, berak ere orduko borroketan parte hartu edo zerikusirik benetan izan balu bezala, hau da, bere adinaren arabera ez dagokion benetako edo mamizko ezagumendurik balu bezala, hau guztiaz aparte bizi izan balitz bezala. Galdetzekotan nago, jada apurtxo bat aztoraturik, sumindurik, ea ETAren bortizkeria errotik gaitzesteko nik baino motibo gehiago duela uste duen.
|
|
|
Aitaren eta semearen...! Marixolek gurutze santuarena egiten Eta nik
|
jakin
ez! Nik ere horrelako zerbait niken!
|
|
|
Ene! Eta guk
|
jakin
ez! aitak, irribarre bat loratzen ari zitzaiola.
|
|
2022
|
|
|
erderarikan
|
jakin
ez.
|
|
|
Baina gizonak beso artean eutsi zion, eta, ele on eta eztiz, maite zuen hark baino gehiago maite zuela segurtatu zion, eta, haren ohoreaz denaz bezainbatean, hain ongi gordeko zuela, ezen nehoiz ez zutela horregatik gaitzetsiko. Eta tuntun hark sinetsi egin zion; eta, gizonari entzunez zer asmatu zuen eta nolako lanak hartu zituen bera irabazteko, zin egin zion bere sekretua gordetzen
|
jakin
ez zuen bertze hark baino hobeki maitatuko zuela berak, ongi baitzekien zein faltsua zen frantsesei oker egokitzen zitzaien fama; italiarrak baino zuhur, saiatu eta isilagoak ziren, izan ere. Eta hemendik harat bere herrikoen ikusmoldeari utzi eta berarenari helduko ziola.
|
|
|
Gurean, esaterako. Harri eta zurezkoa denez, urria aldera hasten da inguruko tenperatura beherakada geldoa barneratzen, gero oharkabean ia berogailuk piztu beharra nabaritzen du norberak, eta hortik aurrera argiaren fakturak laburbiltzen du egoera; ostera, martxoa apirila aldera etxea epeltzen hasten eta ekainerako
|
jakin
ez beroa nola atera.
|
|
|
Kontuz ibil hadi esan zion Itsas belarriak izurdeari
|
jakin
ezak zeinekin topo egingo duan bidean.
|
|
|
386). Bahean ura ekartzen
|
jakin
ez eta, atzera joan ziren Kortezubiko familiariak (Barandiaran 1960: 106); arazoa da noizbehinka bai jakiten dutela.
|
|
|
eta Sabinok oparia eman ondoren, honela jarraitu zuen. Eta
|
jakin
ezak gauza bat, hau duk, berdin segitzen baldin baduk, negua baino lehen beste opari hobeago bat izanen duk. Hik badakik, hemen ikusten baduk gure artaldea, ez utzi pasatzen eta beti bidali herri aldera; konforme?
|
|
2023
|
|
|
Ez zen oso argia izan eta, geroago aurkituko nuena jakinik, ez zen batere gardena izan, baina besteek aipatu ez zituzten zertzelada batzuk ihes egin zioten. Ahots goran pentsatzen ari balitz bezala bota zituen, oharkabean, adi nengoela edo ulertu nezakeela
|
jakin
ez balu bezala. " Beste alaba bat bezala hartu genuen eta hara nola ordaintzen digun" esan zuen eta baita" neska horrek familia honi buruz esan dituen gezurrak".
|
|
|
Ipuina ganoraz amaitzen
|
jakin
ez eta zabarki hil akabatu garbitu likidatu dugun pertsonaia bakoitzarengatik.
|
|
|
Espalatinoren eskuetan zegoen Lutero, haren bidez komunikatzen baitzen kanpoko munduarekin. 1521eko maiatzaren 14an Espalatinori gutun bat idatzi zion Luterok Wartburgotik, esanez hark bidalitako gutunari erantzunik ez ziola eman, inork
|
jakin
ez zezan non zegoen; esaten zion egun guztian alferkerian zegoela; Biblia Grekoa eta Hebertarra irakurtzen ari zela; ile eta bizar luzea utzi zituela eta ez zukeela ezagutuko; bi mutilek eta zaindari armatu batek zaintzen zutela; basoetan zehar ehizean ibiltzen zela, baina denbora gehien gelatxoan ematen zuela, Biblia ikasten eta idazten. Wartburgon deabruaren erasoak jasan zituela.
|
|
|
Benetan esan dut, benetan ondo nengoela sentitu dudalako. Baina ez dut azaltzen
|
jakin
ez dakidala non egon nahi dudan ondo, ez dakidala nire aldi bateko herri guztietatik zeinetan egon nahi dudan ondo.
|
|
|
Guretzat denak antzerakoak zarete erantzun dit Irenek interpretatzen
|
jakin
ez dudan begi keinu batez.
|
|
|
Hamalau urte baino ez zituen, jarraitu du bakarrizketan, zu han ez bazina bezala. Ez dakizu, ez zara oroitzen, zein garai zehatzetan hasi zaren susmatzen,
|
jakin
ez beharrekoa; orain sofalaguna agerian jartzen hasi zaizuna. Orduan dena argi ikusi duzu, korridoreko fotoan ageri zen neska gazteenari zegokion Trebelsitarren puzzlearen fitxa galdua, nakarrezko gurutzea, Wendy pelutxea, Immaculate ipintzen zuen xingola, Louis Trebelsiren negar atsekabetua, Ilonaren erraietako mina...
|