|
2007
|
|
|
Eraikin berri horrek bi zati ditu: lehenengo zatia, lau solairukoa, etxe zaharrari guztiz erantsi zaio,
|
hura
handitzeko, eta bertan 32 lagunentzako bizilekua prestatu da, banakako geletan. Gela horiez guztiez gain, adinekoak zaintzeko behar den hainbat zerbitzu kokatu dute erantsitako zati berri horretan:
|
|
|
“Antolaketa oso ona izan zen, askok hartu zuten parte, bai Vianakoek eta baita kanpotik joandakoek ere”.Euskararen egoeraPoliki poliki euskara aurrera doa Vianan. Lasak aipatu duenez, “euskaraz gutxi entzuten zen baina, inguru
|
hura
ikusita ulergarria da”. Rodriguezek gurasoen jarrera nabarmendu du.
|
|
|
Benitoren kontzertua bukatu, eta hango entzuleak plazara iritsi ahala, egoerak okerrera egin zuen, orduan izan baitziren istilurik gogorrenak. Auzo lotsa sentitzeko modukoa izan zen gau
|
hura
.
|
|
|
Lagun artean sortu zen gaia eta urte guztian zehar, behin baino gehiagotan aipatu izan dugu kanika txapelketa egitearen asmoa. Pixkanaka, ideia
|
hura
forma hartzen hasi zen eta azkenik, festa batzordean aurkeztea erabaki genuen. Segituan eman ziguten baiezkoa eta jai egitarauean sartuta dago”, dio antolatze lanetan dabilen Rufino Garmendiak.
|
|
|
Andoaingo industrializazioa nekez uler daiteke Algodonera gabe. Baina lantoki erraldoi
|
hura
ere ezin aurrera eraman emakumeen partaidetzarik gabe. Ezinbesteko bilakatu zen haien partaidetza.
|
|
|
Aspaldiko garai haietan, baita gaur egun ere, berritzailetzat hartu zen erabaki
|
hura
. Beharrak eragindako erabakia izan zen, etekinak bikoiztu nahi dituenak langileak behar dituelako.
|
|
2008
|
|
|
Egia esan, oso hasiera polita izan zen, batez ere frontoian jokatzen genuelako. Oso giro polita sortzen zen.Ahaztezina, pilotalekuko garai
|
hura
–J.T.: Dena betetzen zen, gazte eta helduz.
|
|
|
Horregatik, autobusa iaz, Donostiako Orfeoiaren 25.urteurrena ospatzeko baliatu zuten, Alegria Activity autobusaren enpresa arduradunek. Kanpaina
|
hura
amaituta, orain Batzar Nagusietatik bultzatu nahi den ekimenerako prestatu dute autoa.Norbanakoak zein taldeak egoteko lekua egokituta dute barruan, hamabi ordenagailu eta 25 pertsona esertzeko tokiarekin. Batzar Nagusiak ezagutzeko saioa, zazpi minutu inguru irauten duen bideo batekin ekiten zaio.
|
|
|
Iluntzean utzi behar zituzten Naroak eta Mikelek, Alkate Txikiei zegozkien ardurak eta zereginak. Egun
|
hura
ez dute berehalakoan ahaztuko.
|
|
|
“Halabeharrez, bihotz begietan ikusiko dute auzoko adinduek inguru guztia. Oroimena eta sentimenduetara joko dute hau eta
|
hura
gogoratzeko. Porlan berriak ordezkatuko du zaharra.
|
|
|
Argazki bat ere atera genuen elkarrekin. Argazki
|
hura
eta bere jaiotetxeko argazkia bidali genizkion ondoren, eta poz handia hartu zuen. Oso momentu politak izan ziren”.
|
|
|
Kale Nagusian, Patxine tabernaren parean zegoen Trixkane. Baserri
|
hura
bota eta etxebizitzak egin zituzten bertan. “Marijuli Azkuek lan handia egin zuen.
|
|
|
Nostalgia puntu batekin agian. Zerotik hasi ginen; ilusio handiarekin geunden eta horrela, lokala lortu, guztia prestatu…, oroitzapen politak.M. Bai gainera badirudi aspaldiko zerbait dela taldearen sorrera
|
hura
. Egia da zazpi urte pasa direla, baina taldean ere aldaketak gertatu dira eta horrek sentsazio hori areagotzen duela uste dut.
|
|
|
Zuri bereziki, Mikel, kontzertuetan kantari eta gitarjole bakarra izatea arraro egin al zaizu. M. Bai eta batez ere lehenengo kontzertuak pixka bat gogorrak egin zitzaizkidan. Ni bakarrik nengoen gitarrarekin taulagainean eta
|
hura
, egoera berria zen. Baina denborarekin konfiantza puntu bat hartzen joan nintzen eta nire buruari esaten nion “ahal dena egin eta kitto! ”.Kauta taldea zertan aldatu da denboran zehar?
|
|
|
“Saio baikotzean bi epaimahaikide egongo dira, eta publikoak ere talderen baten aldeko hautua egin du, aurrera zein igaroko den jakiteko”.Egun, ez da antzeko txapelketarik egiten Euskal Herrian. “Bizkaian, taldekako BBK sariketa egiten da, eskualdeka, baina
|
hura
ere ohiko txapelketa kutsuan. Beterriko txapelketan berriz, sariak ere bereziak izango dira, eta giro ona sustatuko da beste guztiaren gainetik”.20 eurotanBertso afarietarako aukeratutako lekuak bilduak izaten ahalegindu direla nabarmendu du Unanuek.
|
|
|
Ezin dugu Andoainen bizi dugun egoera, Euskal Herri mailako egoera orokorraren baitatik aldendu. Esan bezala hilabete ugari pasa diren arren, maiatzaren 27ko udala hauteskundeen testuinguruan andoaindarrok bizi genuen
|
hura
errepikatzen ari da oraingoan ere.Herritar sektore zabal baten hitza eta erabakia zapaldua izaten ari da, ezkertiar eta abertzaletzat gure burua definitzen dugunok, aukera politikorik gabe uzten gaituzte. eta honen aurrean galdera xinplea da, non geratzen dira gure eskubideak, non geratzen dira 1.500 andoaindarron eskubideak.ANV baldintza zailenetan bigarren indar politikoa da, horrela nahi izan ... Eta oraingo honetan ez soilik Andoain eta hainbat herritarrak aukera politikorik gabe utziko baizik eta Euskal Herri osoko ezkertiar eta abertzale diren horiek guztiak aukera politiko gabe garatuko dira, abian jarri nahi duten ANVren ilegalizazio prozesu eta suspentsioaren bidez.Ezker abertzalea desagerrarazte saiakera eroan, bere ekinbide politiko guztia deuseztatu nahi dute, eta beren legeen arabera funtzionatzeko eskatzen dioten horiez ezker abertzaleari, sasi demokraziaren mahaitik kendu nahi dute ezker abertzalea.Gatazkaren politiko armatuari konponbidearen aukera historikoari ezetz esan eta Estatuak gatazka eta sufrimenduaren luzamenduaren aldeko apustu egin du.
|
|
|
Horrren mutil txikia eta horrelako atxurrarekin! Orion eta Zarautzen argiak piztu arte aritzen ginen lanean”.Tolosara bizitzeraBaserrian lan asko eginagatik,
|
hura
ez zen Kornelioren gustukoa. “Egia esan, lanarekin aspertuta alde egin nuen baserritik.
|
|
2009
|
|
|
Gazteek etxea okupatu eta hurrengo egunetan beste hizketaldirik ez zen izan herrian bezala dendan, noski. Orokorrean auzotarrek okupazio
|
hura
ez zuten gaizki ikusi, okupatzaileak pertsona ezagunen seme alabak izatean bazekitelako ez zirela ez dakit nondik etorritako martzianoak. Gerora ere, Gaztetxeak zer nolako bizitza hartzen zuen ikusi ahala, begi onez hartu zuten, beti izan ohi den salbuespenen bat kenduta.
|
|
|
2003an, ordea, arau subsidiario berriak onartu ziren eta agroaldeko zenbait lursail industriara bideratu zituzten berriz ere”.Biomasa, haize errotak, behien pixa eraldatzean sortzen den berotasuna erabiltzea zen lehendabiziko ideia. “Proiektu
|
hura
aurrera atera bitartean, gasoil bidezko berogailua jarri genuen. Inbertsio handiak egin ditugu hemen, gure bizimodua honen inguruan antolatu dugu eta etorkizuna ez dugu batere argi ikusten.
|
|
|
Ingurumen azterketak egokitzat eta lehentasunezko jotzen du Mandoegiko parke eolikoa, baina hainbat baldintza jarri ditu
|
hura
eraikitzekotan: Leitzaran errekako biotopoa zaintzea, landaredia berreskuratzea eta urak babestea.
|
|
|
Haurrak bere familia faltan somatzen zuen eta hori gutxi janez eta loaren bitartez adierazten zuen. Antsietate
|
hura
igaro zen eta gero oso gustora egon da”. Hurria elkarteko kideen esanetan haurrarentzat aldaketa hain handia izatean normala da jarrera hori agertzea hainbat kasuetan.
|
|
|
Belauntza bezalako baserri bat leku egokia al da zerbeza egiteko. M.M.: Bai, zerbeza infusio bat da eta horregatik urak garrantzia handia du, produktuaren %80a da, eta hemengo Azkorteko ura oso ona da. Beraz, azpiegitura prestatu eta berehala hasi ginen zerbeza etxean egiten.Nola gogoratzen duzu hasiera
|
hura
–M.M.: Nahiz eta Belgikan egina izan, hemen etxean eta bakarrik egiten hasitakoan zalantzak izan nituen. Egunak pasa ahala joan nintzen ikusten parametro tekniko guztiak ondo betetzen zituela.
|
|
|
Oso nahasia delako informazioa emateko aukeratutako modua eta horren harira sortutako eztabaida. Urteen poderioz batzarraldian izaten garen kazetariok oinarrizko informazioa bildu eta
|
hura
ematera mugatzen gara. Modu beretsuan, denok ere.
|
|
|
Tartean espainol armada Kosovotik ez bat eta ez bi erauzteko modua egin dute. Nola, bada, Kosovoren independentzia inola ere onartzen ez duen Espainiak
|
hura
defendatzen bere soldaduak eduki. Kontraesana ere bazen Kataluniari edo Euskal Herriari ukatzen dion errealitate bat Espainiak han defendatzea, ezta?
|
|
|
Toki falta da artxiboaren arazoa. Orain beste egoitza batera eramaten ditugu karpeta asko; baina
|
hura
ere txikia geratuko zaigu bizpahiru urteren buruan. Udalak beste eraikuntzaren bat egingo balu etorkizunean, hortik letorke konponbidea agian.
|
|
|
Hura desiatzen zegoen guk eskatzeko, egia esanda. Aurrekoren batek eman ziolako zeukan agiria etxean, eta bazekien
|
hura
udalarena zela.
|
|
|
Tolosako zezen plazan jokatu zen idi dema. Inguru hauetatik etxe guztietatik norbait joan zen apustu
|
hura
ikustera. Gure aitak irabazi egin zuen.
|
|
|
Orain egingo dira lau urte andrea hil zela. Andrea hil zen, eta
|
hura
hil zenean ni ere bai. Hori horrela da.
|
|
|
Joxe Arregi eta Steve BikoJoxe Arregi torturapean hil baino hiru urte lehenago, Steve Biko hegoafrikar buruzagi beltz ospetsuak patu ikaragarri berbera izan zuen (gogoratu Peter Gabrielek eskaini zion abesti hunkigarria, Biko, eta Richard Attenboroughen pelikula famatua, Cry Freedom); eta Arregi zendu zeneko 28 urteurren honetan biak omendu nahi nituzke, bien kasuak gogora ekarri eta zein antzekoak izan ziren erakutsiz. Apartheid eko epaileek errugabetu egin zituzten Biko hiltzeraino torturatu zuten bost poliziak, eta erregimen gorrotagarri
|
hura
aspaldi pikutara joan bazen ere, gaur egun torturatzaile haiek errugabe izaten jarraitzen dute hegoafrikar justiziarentzat. Penaz aitortu behar izan dutenez, ezin baitiete errurik egotzi oraingoz frogarik ez dutelako.
|
|
|
Bi lehen epaiketa eskandalagarrietan errugabetu egin zituzten, gainera, harik eta azkenean Espainiako Auzitegi Gorenak halako kasuetan ohiko dituen kondena irrigarri horietako bat ezarri zien arte. Euskal Herrian torturapean hildakoei dagokienez, inoizko kondena bakarra izan zen
|
hura
, eta ezinbestez ezarri behar izan zuten, hain zen ukaezina «oinazpietako erredurak poliziek komisarian eragindakoak» zirela. Erredura ikusgarri haiengatik izan ez balitz, ez baitzieten ezta kondena barregarri hura ere ezarriko, zeina ez zuten batere oztopo izan gerora Polizia barnean gradu gorenena heltzeko:
|
|
|
Euskal Herrian torturapean hildakoei dagokienez, inoizko kondena bakarra izan zen hura, eta ezinbestez ezarri behar izan zuten, hain zen ukaezina «oinazpietako erredurak poliziek komisarian eragindakoak» zirela. Erredura ikusgarri haiengatik izan ez balitz, ez baitzieten ezta kondena barregarri
|
hura
ere ezarriko, zeina ez zuten batere oztopo izan gerora Polizia barnean gradu gorenena heltzeko: espainiar demokrazia torturatzaileko komisario nagusi.
|
|
|
Bestalde, espainiar zein hegoafrikar poliziek azalpen berbera eman zuten bien lesio ikaragarriak justifikatzeko: atxilotuak jo egin zituen, norgehiagoka izan zen, eta
|
hura
indarrez menderatzean zauritu egin zen istripuz. Apartheid eko bost polizien arabera, Bikok komisariako pareta eta zoruarekin talka eginez egin zituen zauriak, eta espainiarrek, berriz, ezin izan omen zuten saihestu Arregik «mahai eta altzairuekin talka egitea».
|
|
|
Hegoafrikarrek, urteetan inongo neurririk hartzea kosta ahala kosta saihestu ondoren, azkenik kargu hartu behar izan zioten auzi medikuetako bati, eta epe batez mediku lizentzia kendu beste bati. Espainiar agintariek are okerrago jokatu zuten, Arregiren egoera tamalgarria hain lotsagabeki ezkutatzearen erantzulea kargutik kentzearen itxura egin arren, hasiera bateko eskandalu itzela atzean geratu bezain laster bueltatu baitzen
|
hura
isilean bere postura. Isilean, eta beste izen batekin.
|
|
|
Nola edo hala Arregi kasuko eskandaluari aurre egin ondoren, espainiar agintariek ez baitzuten neurri bat bera hartu lakra horri amaiera emateko. Alderantziz, tortura metodoak hobetzen jarraitu zuten, eta oso bereziki
|
hura
estaltzeko isiltasun konplizeen harresi gaindiezina eraikitzen. Eta nazioartean torturaren aurka diharduten erakunde entzutetsuen presioak zalantzarik gabe haiengan eragin handia badu ere, gehienbat urtez urte inkomunikazioa bertan behera uzteko azpimarratzen dietelako, isiltasun konplize horiek bere horretan jarraitzen duten bitartean, inpunitate osoz torturatzeko behar beharrezko zaien babesa izaten jarraituko dute.
|
|
|
aitonak bilobari kontatzen dion istorioaren bidez, ibilbidea egiten dute Atxulondora eta, modu horretara, gonbite bera luzatu nahi dut. Bidea oso gainetik azaldu dudan arren, ipuinak jendea Atxulondora joan eta
|
hura
ikusteko gonbitea egiten du. Leku polita da eta jende askok ez du ezagutzen.
|
|
2010
|
|
|
Idatzia udaletxean aurkeztu genuen, baina oraindik Udalaren aldetik erantzunik jaso ez dugunez, bigarren idatzi bat osatu dugu berriz ere gure kexua azaltzeko. Bigarren idatzi honetan, Asteasuko parkearen egoera biltzen duten nahiz beste hainbat herritan arazoaren aurrean jarri dituzten txartelen argazkiak erantsiko ditugu, sinadurekin batera lehen idatzi
|
hura
nola aurkeztu genuen gogoraraziz”.Txakur jabeei deiaHiru amek azaldu dutenez, hainbat herritar haserre agertu da behin baino gehiagotan txakur kaka etxeko atearen parean aurkitu dutelako eta jabeei txakurren zaintzaren inguruan kontzientziatzeko deia egin diete. “Txakurrek kaka egiten badute, bildu eta zaborrontzira bota dezatela; kontu gehiago izan behar dute.
|
|
|
Segan berriz, desafio bat medio hasi nintzen. Oiartzungo Jose Mari Aranbururekin jokatu nuen lehendabiziko desafio
|
hura
Iturriotzen. Bi orduko saioa egin genuen eta 8900 kilo belar ebaki nituen”, gogoratu du Paskualtxok.
|
|
|
Ezinezkoa da orain dela 30 urte bezala pentsatzea, bizimoduarekin batera gu ere aldatzen joan behar dugu. Garai batean ez zen inor jubilatzen baina gaur egun, geroz eta goizago jubilatzen gara eta geroz eta hobeto dago jendea. Nola joan zen ezohiko batzarra, hau da hautaketa egin zen batzar
|
hura
–L.M: Hemengo estatutuak 1981etik aldatu gabe daude.
|
|
2011
|
|
|
Tunel txiki hori garbitu beharra dago, eta ez dute egiten. Urak gainezka egiten du nahiko erraz. Lizarkolako pasealekuan ere kalteak izan ziren, baina
|
hura
Leitzaran errekaren eraginez gertatu zen. Lurra eta baranda zatiak eraman zituen”.Xaxi metro taberna Ziurrenik kalte gehien jaso zuen Andoaingo merkatalgunea da.
|
|
|
Hauteskunde prozesua nahasia izan zen. Nola bizitu zenuen egoera
|
hura
–Larrauldarren parte hartze zabala, horixe da hauteskundeen inguruan gure taldeak azpimarratu nahi duena. Oso jende gutxi geratu zen bozka eman gabe.
|
|
|
ETAren desagerpena ala estatuaren zenbait keinu desagerpen hori eman dadin. Estatuak hau egiten badu, ETAk
|
hura
egingo du. Nire irudiko, eta errealistak izanik, Estatuak ez du amore emango ETAk desegiten dela adierazten duen agiria zabaldu arte; eta handik eta hemendik eskatzen ari zaion bezala ETAk urrats hori ematen badu, presoen egoera eta gainontzekoak askatuko dira, ez noski, nire ustez, amnistia eta horrelakoak, baizik ematen ari diren banakako erantzunak, indultuak etab. Baina ezinbesteko baldintza deritzot lehen urrats bezala ETAk urrats hori emateari.
|
|
|
Hori bai, jende askok gogoan du Donostian, Gros auzoko sarreran bazegoela orxateria bat, La Española izenekoa, orxata artesanala egiten zuena. Hogei bat urte izango dira
|
hura
itxi zutela. Gaur egun hemengo izozki denda batzuetan saltzen dute Valentzia aldetik ekarritako orxata, baina seguru asko Euskal Herrian orxata egiten duen bakarra izango naiz”.
|
|
|
Dudarik gabe, horiek izan ziren une zailenak. Asko hausnartu ondoren, asko pentsatutako erabakia izan zen.Afera
|
hura
horrela justifikatu zenuen bere garaian, eta horri eusten diozu.Ezin dut beste era batera esan, horrela izan zelako. Jakitun nintzen erabaki hori zaila zela.
|
|
|
Balorazioak egiteko garaian kontabilizatzeko joera dago: “agintaldi honetan etxebizitza hauek egin dira, auzo
|
hura
txukundu da... ”. Eta agintaldi batzuetan ez da gauza ikusgarririk bideratzen.
|
|
|
Klasikoa da nire jotzeko era, besoa luzatu eta azpitik gora ematen baitiot pilotari. Hala ere, pala motzera egokitu nintzen eta
|
hura
izan dut lagun urte askoan. Izan ere, luzea modalitaterik zailena da ikasteko, askogatik.
|
|
|
Etxekoen artean, aita oso pozik dago. Txirrindularia izandakoa da eta
|
hura
ere oso lehiakorra da. Orain beste modu batera bizitzen du lehia hori eta askotan etortzen da lasterketak ikustera.
|
|
2012
|
|
|
“Badirudi Xerapiori billabonatar frankistaren batek damututa esan ziola Beran fusilatu zutela Elias. Hark seguru jotzen zuen
|
hura
, nahiz eta agiriren batzuetan Oiartzunen fusilatu zutela ageri zen. Berako kanposantuaren goiko harrobira eraman zituztela esaten zuen Xerapiok, eta handik ‘bolketea eginda’ hamabost gizon batera bota zituztela”.
|
|
|
Abesti asko erakusten nizkien. Gustura hartzen zuten euskara pixka bat ikasteko aukera
|
hura
; gero, batzuek jarraitu egin zuten euskaraz ikasten eta beste batzuk berriz, ez”.Nafarroako urteakNafarroan ere bizitu zen Margarita bolada luze batean: “Ezkondutakoan, Nafarroan bizitu ginen denboraldi batez.
|
|
|
Organoaren dohaintzaAndoain bihotzean eduki zuen beti, eta horren adierazgarri da Goikoplazako San Martin elizarako organoa erosi izana, orduko 25.000 pezeta jaioterrira bidali eta gero; 1907an inauguratu zen. Bere garaian, organoaren hauspoa eragiten den tokian Olariagaren izena jarri zuten esker onez, baina zenbait konponketen ostean,
|
hura
kendu eta beste plaka bat jarri zuten, gaurdaino iritsi dena eta hala dioena: “Andoaingo seme Garagorri tar Larramendi ko Aita Manuelen izenean andoaindar baten erregaloa”.Inoiz ez zen Andoainera itzuli, ez gogorik ez zuelako, baizik eta Primo de Riveraren diktadurak atxilotuko ote zuen beldurrez.
|
|
|
Horrenbestez, Urnietar prestu 2012 saria Sanmieletan ospatu ohi den Iñistor jaian eskuratuko zaie, irailaren 30ean, igandearekin. ...la, bazkaria izango da Jakutegi plazan, eta bazkalostean, bertsolari gazteen saioa entzun ondoren sarituei, diplomarekin batera, Urnietako herriaren armarri dotorea eta Urnietar prestu 2012 idazkuna brodaturik daraman bizkarzapia jantziko zaie.Saria emateko argudioakUrnietar Prestu saria erabaki duen epaimahaiak, desafioaren kirol ezaugarriak aintzakotzat izateaz gain, oso kontuan hartu du desafio
|
hura
antolatzeko bi aldeek izan zuten jarrera, jokabidea eta sortu zuten herri giroa: lehia zintzoa izan zen, haserrerik gabekoa, lagunarte edo koadrilen artean antolaturikoa, baina gure herriaren erraietan josita dirauen lehiatzeko eta trabesak egiteko grinari erantzun ziona.
|
|
|
Hernani eta Andoain artean Urnieta inoren menpe ez geratu izanak gerran zehar, aurrerago, eraso berririk jasan behar izatea ekarri zion. Herria, jakina, ia hutsik gelditu zen eta bizkortzeko aukerarik gabe urte askoan.Zergatik gerra
|
hura
–Lehenengo gerra karlistak sei urtez iraun zuen, 1833tik 1839ra bitartean eta izan diren anker eta gupidagabeenetakotzat jotzen da. Fernando VII erregea hil ondoren piztu zen Espainian, haren ordezko Karlos bere anaia errege nahi zutenen eta Isabel bere alaba erregina jarri zutenen artean. Hil aurretik Fernando VIIak Lege Salikoa indarrik gabe utzi zuen, lege horrek galarazten baitzien emakumeei erregina izatea.
|
|
|
Orduko
|
hura
auzo bizi bizia zen, industriaren altzora hazi zena. Belaunaldi ezberdinen bizitokia, ia ia herri izaera zuena. Izan ere auzoan bertan etxebizitza, lantokia, eskola eta ekonomatoa eskura zeuden.
|
|
|
“Ume bat besterik ez nintzen orduan, baina baserriko zeregin guztiak egin behar izaten nituen goizetik gauera, hiru bat urtez. Etxeko jaunak eguneko pezeta bat agindu arren, diru
|
hura
ikusteko nago oraindik…”.Baserria utzi arren, basoko morrontzan jarraitu zuen. “Osabak Leitzaranera eraman ninduen halako batean, Andoaingo Ebaristo Barriola eta Joakin Arratibelen agindutara.
|
|
|
Tarteka, Inazio Barriola kamioi zalea eta biok Donostiara joaten ginen; 40 kiloko ikatz zakuak bizkarrean hartu eta kasu askotan igogailurik ez zuten etxeetan aritzen ginen! ”.Lanbidearen baldintzetaz galdetuta, kopeta zimurtu eta hasperen txikia egiten du Patxik, erantzun aurretik. “Basapiztien bizimodua zen
|
hura
, zerri eginda ibiltzen ginen beti. Ollokiko Karpoenea baserrian bizi ginen, garotan eta lo eginez”.
|
|
|
“Piztuta geneukan txondorrak barrua nahiko hustua zeukan batean, bertara erori, eta itota hil zen lankide bat. Jose Mari Huizi zen, Lesakako gaztea”.Egia da Leitzarango bazterrak ederki ezagutu zituela, baina nekez jo dezake leku idilikotzat bailara
|
hura
, gaur egun askok daukaten bezala: “Hogeita zazpi urtez jardun nuen ikazkin gisa; Mustar, Ameraun, Bertxin eta antzeko beste parajeetara mugatu zen nire bizimodua, eta hantxe utzi nuen gazte garaiko sasoi gehiena”.Aurrera segi aurretik, hala ere, Patxik gogoratu du estatuko beste hainbat leku ezagutzera derrigortu zutela bolada hartan.
|
|
|
Iaz, larunbatean jo genuen Esne Beltzaren aurretik. Oso berezia izan zen guretzat egun
|
hura
. Aurten, gainera, azkenak izango gara eta plaza beteta egongo da.
|
|
|
Eta errepresio krudel eta basati honi ere MEMORIA zor zaio eta ezin da ahantzi ezertxo ere gertatu ez balitz bezala. Nik, kartzelatik atera berria, eta orduko Amnistiaren Aldeko Gestoretan lanean nenbilelarik, hurbiletik bizi izan nuen krudelkeria
|
hura
eta familiaren eta gizartearen sufrimendua ere, nirearekin batera, bizi izan nuen.
|
|
|
Txinguraren muturrean ‘ttin ttin’ jotzean, geratu, eta berriz hasteko, berriz ere, ‘ttin ttin’ muturrean. Musika egitearen parekoa zen
|
hura
. Polita oso”.Lan bereziak, gogoanUrte luzetan egindako gogoko lanen bat aukeratzekotan, Inaxiok, batere dudarik gabe, etxerako bere gustura egindako kapritxoak aukeratuko lituzke:
|
|
|
Maroko ezagutzeko aukera ere eman dizu futbolak. Zer moduzko esperientzia izan zen
|
hura
–Marokon, Rabaten egon nintzen denboraldi batez. Futbol mailan urte ona izan zen eta eguneroko bizitza oso ezberdina bazen ere, ondo moldatu nintzen.
|
|
|
Euskalduna eta Realaren partidak jarraitzen ditut, baina nire ibilbide profesionala ez da futbol bidetik joan. Gasteizen entrenatzaile karneta ateratzeko aukera izan nuen eta hasi ere egin nintzen, baina aukera
|
hura
alde batera utzi eta etxera itzultzea erabaki nuen. Zer eman dizu futbolak. Jende eta toki asko ezagutzeko aukera eman zidan.
|
|
|
Zein oroitzapen dituzu Logroñesen egindako urte haietaz. Oso urte onak izan ziren. Taldea bigarren mailatik lehenengo mailara igotzea lortu genuen eta
|
hura
izugarria izan zen. Jendearen poza, ospakizunak..., oso polita izan zen hura guztia.
|
|
|
Nola gogoratzen duzu. Gogoan dut Reala Sevillara etorri zen egunean bero handia egiten zuela. Garai hartan, Esnaola andoaindarra zen Realeko atezaina eta partidaren aurretik, behin baino gehiagotan esan zidan eguraldi
|
hura
jasanezina zela, han ez zegoela egoterik. Gauzak nola diren; hurrengo denboraldian Betisek fitxatu zuen Esnaola eta gaur egun han ari da oraindik lanean, atezainen entrenatzaile gisa.
|
|
|
Orain artean martxa hartzea eta ikastea izan da eginbehar nagusia. Herrialde berri batera kooperazio lanetara iritsitakoan,
|
hura
ezagutzea ezinbestekoa da. Bertako errealitatea ulertzea kostatzen da gehien; ez hura epaitzeko, bertako errealitatean txertatzeko baizik.
|
|
|
Herrialde berri batera kooperazio lanetara iritsitakoan, hura ezagutzea ezinbestekoa da. Bertako errealitatea ulertzea kostatzen da gehien; ez
|
hura
epaitzeko, bertako errealitatean txertatzeko baizik. Horrek denbora eskatzen du.
|
|
|
Arrate irratiko lagunek eskatuta egin genuen grabaketa, irratian bertan egindako saio batean. Jendeak gure piezak eskatzen zituela eta diska bat grabatzeko eskatzen ziguten behin eta berriz, eta horrela sortu zen diska
|
hura
. Orain, Euskal Herriko Trikitixa Elkarteak kaleratzen duen Faborez diskarako piezak prestatzen ari gara.
|
|
|
Beretzat berezienen artean dago hamalau urte zituela eskuartean izandako lehen soinu txikia: “Eleuterio Tapia zenak ekarri zidan soinu
|
hura
, Larrinaga Guerrini etxekoa. Harekin ikasi nuen soinu txikia jotzen eta txapelketaren batean ere jo nuen harekin.
|
|
2013
|
|
|
Bideoan adierazitakoaren haritik, elkartea sortu aurretik bazen herrian elkar ezagutzen zuten eta gaixotasun bera igaro zuen emakume taldea. Taberna batean biltzen hasi ziren, baina
|
hura
ez zen tokirik egokiena. Ana Sanz gizarte zerbitzuetako langilearen bitartez Udalari lokala eskatu eta geroztik Anbrosia Olabiden elkartzen dira.
|
|
|
Pozarren dago, eta saria emaztearekin gozatuko duela zehaztu zuen, koplak egiten lagundu ziolako gainera. Istorio polita asmatu zuen Azpillagak, behi
|
hura
ez baita existitzen: “Gai jartzaileak bertsolariak lanean jartzen dituen bezala, baserritarraren paperean jarri nuen nire burua”.
|
|
|
Hala ere, telebista bidez froga ezberdinak jarraitzen ditut eta noizean behin inguruko errepideetara hurbiltzen naiz urte hauetan guztietan zehar egindako lagunak animatzera.Kirol arlo horrekin lotuta, Behobia Donostia lasterketa monoziklo gainean egin berri duzu. Nolaz sortu zitzaizun ideia hori. Oker ez banabil, 2008an nire txirrindulari taldeko kide batek egin zuen beste lagun batekin batera, eta #OTRAVENADA ko ideia honekin hasi nintzenean, erokeria
|
hura
errepikatzeko gai ote nintzen bota zidan lagun batek. Bi aldiz pentsatu gabe froga moduan hartu nuen.
|
|
|
Dagoeneko ikusgai dago bideoa Youtube ko #OTRAVENADA kanalean. Bertan ikus daiteke nola joan zen abentura
|
hura
eta jendeak zer nolako harrera egin zidan.
|
|
|
Bisita gidatuak2003ko urriaren 3a egun seinalatua da. Egun
|
hura
gogoratuz bisitaldiak antolatu dituzte eraikina barrutik ezagutzeko: eszenatokia, goiko galeriak,... Urriak 3, osteguna.
|
|
|
Gogorra egin al zitzaizun ilea galtzea. Ez, askoz ere gogorragoa izango zela uste nuen. Aspanogiko lagun batek ileorde bat utzi zidan, baina ez nintzen batere eroso sentitzen
|
hura
jantzita. Eta txanoek ere azkura ematen zidaten.
|
|
|
Oso gazterik atera behar izan zenuen kanpora. Zer moduzkoa izan zen esperientzia
|
hura
–Batzuetan, futbolarien inguruan irudi berezi bat sortzen da, baina gu beste pertsona guztiak bezalakoak gara; gure beldurrak ditugu, gure familiak, lagunak, ingurutzen gaituen jendea... Nik hogeita bi urterekin joan beharra izan nuen Getafera, bakarrik.
|
|
|
Behin eta berriz gogorarazten zidaten zein nintzen eta nondik nentorren; horrek asko lagundu zidan.Lesioaren eraginez etorri zitzaizun erretiratu beharra. Nola bizitu zenuen momentu
|
hura
–Castellonera joan nintzenean lesioa gainditzen ari nintzen. Ez nengoen, ordea, guztiz sendatuta.
|
|
|
Gauza bakarra eskatu nien neskei:
|
hura
ez zedila urte bakarreko aldarrikapena izan, hurrengoetan ere jarrai zezatela Axeri Dantzan ateratzen. Konpromiso hori hartu zuten eta fin fin mantendu dute.
|
|
|
Egia esan, jendea dagoeneko nitaz ahaztuta egongo zela pentsatzen nuen, bere garaian nahikoa izan bainuen. Hortaz, izendapenaren berri eman zidatenean ‘berriro hor al nago? ’ pentsatu nuen.2009an izan zen aurreko omenaldi
|
hura
. Gogoan izango duzu, ezta, noski, orduan ere sekulako ezustea hartu bainuen.
|
|
|
Eskerrik asko”.‘Egunero hasten delako’tik ‘Martutene’raSaizarbitoriak saria jaso aurretik, Mikel Hernandez Abaituak idazle donostiarraren lehen nobelaren eta azken honen arteko lotura azpimarratu zuen. “Ia berrogei urte geroago Saizarbitoriaren azken eleberria esku artean hartu nuenean burura etorri zitzaidan aurreneko gauza aspaldiko liburu
|
hura
izan zen, zirkulua itxi balu bezala. Ezin da Martutene irakurri gipuzkoar idazle honen aurreko liburuak behin eta berriro gogoratu barik.
|
|
|
Lagunarekin hizketan ari nintzela, konturatu nintzenerako maleta falta zen; lapurtu egin zidaten. Momentu horretan, gainera, mikrofonoz deitu zidaten saria jasotzera joan nendin eta, egia esan, momentu
|
hura
kaotiko samarra izan zen. Ni maleta aurkitu nahian eta bitartean, sari banaketan nire zain.
|
|
2014
|
|
|
Eskaratzean izugarrizko jaiotza jartzen genuen. Anaiaren emazteari ikaragarri gustatzen zitzaion
|
hura
prestatzea eta bonbilla txiki eta guzti apaintzen zuen. Bazen usadioa.
|
|
|
Bertako kideetako bat da Nerea Asurmendi: “Guatemalan badago izen bereko erakunde bat; emakume talde batek sortu zuen elkarte
|
hura
Nueva Santa Rosa izeneko herrian. Kontsultorio bat irekitzea lortu zuten elizak utzitako gela batzuetan eta astean hirutan zabaltzen dute.
|
|
|
Hori garrantzitsua izango zen zuretzat, ezta, noski. Momentu
|
hura
bizi ez dutenek, ez dakite zertaz ari naizen hizketan eta nolakoa izan zen bizi nuen sentsazioa. 16 urterekin hamabost mila pertsonen aurrean mateak egitea ezin da hitzekin azaldu.
|
|
|
Añorgako Amasorrain ikastolaren izenean jokatu genuen lehen partida, Donostiako hondartzan, baina ez ginen guztiak ikastolako ikasleak. Adin ezberdinetako auzoko neskak batu, eta lehendabiziko talde
|
hura
osatu genuen. Partida gutxi batzuk jokatu genituen beste ikastetxe batzuen aurka eta hondartzako txapelketan izena eman genuen.
|
|
|
N.U.: Nik ere gogoan dut penalti saio
|
hura
. Taldean hasi berria nintzen eta ez nuen partida jokatu.
|
|
|
Ez genuen ikurriñarik eraman eta geronek egin genuen spray batzuekin margotuta. Oraindik ere nire etxean egongo da ikurriña
|
hura
. Estatu mailako liga jokatzen zenuten Añorgarekin.
|
|
|
N.U.: Ordu asko eta asko eskaintzen genizkion gure zaletasunari eta giro polit
|
hura
egon ez balitz ezinezkoa izango zatekeen zaletasun horri eman genion jarraipena ematea. Añorga futbol taldea, indartsuKirol maila bikaina lortu zuen Añorga taldeak.
|
|
|
Gogoratzen naiz txiki txikiak ginela, amak nola eraman gintuen eskutik helduta Kandido eta Txikitxoen ekitaldia ikustera. Gure osaba izan zen orduan Kandido, eta egun
|
hura
oroitzapenean bereziki gordeta geratu zait. Zuk, Marta, ekitaldi ugaritan hartzen duzu parte... Marta Oteiza:
|
|
|
Hiruzpalau urtean behintzat jende asko ibili zen Asteasuko bolatokian. Hormigoiz, ondo egindako bolatokia zen
|
hura
. Ez naiz seguru gogoratzen, baina ez zuen teilaturik izango.
|
|
|
Larraulgo Larrunbide Etxeberri baserriaren albo batean bazen urte luzeko historia izan zuen bolatokia. Egun arrasto gutxi batzuk soilik geratzen badira ere, aipatu baserrian bizi den Antselmo Larrartek ondo gogoan ditu hango hainbat pasadizo eta kontatu ere, zehaztasun osoz kontatu ditu, berriz ere bolatoki
|
hura
martxan jartzeko gogoa erakutsiz:
|
|
|
Antzinakoa zen Larrunbide Etxeberri baserriaren alboan kokatzen zen bolatokia. Antselmok ez daki ziur noiz eraiki zen jolasleku
|
hura
, baina oso aspaldikoa zela adierazi du gurasoek ezagutu bakarrik ez, aitak jolastu ere egiten zuela aipatu baitu, gero semeek egin zuten bezalaxe. Larrunbide Etxeberri baserriko kideez gain, inguruko gazteak biltzen ziren bertan.
|
|
|
Aurrez Alkizako etxe batean omen zeukaten jasota”. Bolatoki
|
hura
inguruko gazte koadrilaren batek egingo zuela azaldu du Antselmok, herriak ez zituela halako lanak egiten orduan. “Hura ere oso aspaldiko bolatokia zen, gu baino lehenagokoa.
|
|
|
Gure aitak eskuz eta besteak eskopetaren tiroarekin, zeinek brilla gehiago bota egin zuten jokoa, 10 zentimo jokatuz. Gure aita zena aurrena zen botatzen eta asko ibilitakoa zen
|
hura
. Besteari asko bota zituela iruditu zitzaion eta haren txanda iritsi zenean, brillak elkarren ondoan jartzen hasi omen zen, tiroarekin gehiago botatzeko.
|
|
|
Gure bizipenak transmititzeko aukera eman digute, eta alde horretatik, satisfazio handia da parte hartu dugunontzat. Iruditzen zait oso lan txukuna dela, eta ikusteko modukoa izango dela gure herriaren historiaren zati bat ezagutu nahi duen edonorentzat.Izugarria izan zen historia zati
|
hura
andoaindarrontzat, baina gu umeak ginen orduan, eta halako begiekin ikusi genuen ia guztia: modu ludiko batean, alegia.
|
|
|
Izan ere, Tolosara ezkondu nintzen gaztetan eta gutxi bizi izan naiz Andoainen. Gerran zehar, Fantzian amaitu genuen anai arrebok, eta familia batek hartu gintuen
|
hura
amaitu zen arte; oso familia atsegina izan zen gurekin. Ekonomikoki arazorik ez zeukan, eta makina bat toki bisitatzera eraman ninduten Frantzian zehar.
|
|
|
Diziplina ezberdinak landu ditut dagoeneko eta nire espektakulua sotzeko gogoa dut, non antzerkia, dantza, trapezioa eta soka nahastuko nituzkeen. Duela urtebete Asvinenean 15 minutuko saioa eskaini nuen eta saio
|
hura
luzatzeko asmotan nabil. Orain artean nahiago izan dut besteentzako lan egin, baina orain nire lan pertsonala ateratzeko garaia iritsi dela uste dut.
|
|
|
Garrantzisua izango da egun hori, baina baita ekainaren 9a ere. Helmuga ez dago ekainaren 8an,
|
hura
tarteko helmuga izango da. Etorkizuna irabazi beharra dago.Ekainaren 8rako erronka handia jarrita dago.
|
|
|
Baina errepresio horri, ahaztura gehitu behar zaio. Gerra Zibilean latzak jasan eta gero, 78 urtetan ahaztuak izan baitira gerra
|
hura
galdu zutenak. Erakusketa honek ahazturatik atera eta herri bezala aurrera egiteko arnasa eskaini nahi du.
|
|
|
‘Frankismoaren aztarnak arakatzen’ liburua, hain zuzen. Liburu
|
hura
berezia izan zen Aritzako kideentzat, “perspektiba historikotik inolako interpretaziorik egiten hasi ez ginelako. Jasotako dokumentazio guztiaren artean aukeraketa egin ostean, dokumentua bera argitaratu genuen hainbat azalpenekin, bakoitzak bere ondorioak atera zitzan”.
|
|
2015
|
|
|
Ilunbistan etxera itzultzen ginen baserri artetik tertulian”.25 urtez aguazil1973 urtean hasi zen aguazil lanetan Zizurkilen, bertako lehen aguazila izan zelarik. Gogoan du nola sortu zitzaion aukera
|
hura
. “Seiscientos a ekarri zidan aitak eta asegurua Zizurkilgo udaletxean egin behar zela esan zidaten.
|
|
|
“Seiscientos a ekarri zidan aitak eta asegurua Zizurkilgo udaletxean egin behar zela esan zidaten. Asegurua egitera joandakoan, udaletxeko langileak aguazila falta zela eta lan
|
hura
egingo ote nukeen galdetu zidan. Orduan aita eta amarekin bizi nintzen eta bazkalorduan, lan hartan hastea zer iruditzen zitzaien galdetu nien.
|
|
|
medikuak, abokatuak, sexologoak… Informazio eta erantzun ugari aurkitu ondoren, gure egoera bideratzen hasi ginen. Jasotako material
|
hura
eskolara bideratu genuen.Zuen umea neska bezala onartu zenutenetik sumatu al duzue aldaketarik beragan. Abi: Bai, izugarria.
|