|
2000
|
|
|
Lotsaz, ez dudala gehiegi esateko erantzun diot, hego ekialdea soilki ikusirik, itzultzeko asmoz nagoela, besteak beste Kodiak uhartea eta Aleutiarrak bisitatzeko, eta emaria eta hutsunea deus badago beharbada gero nabari nitzakeela. Aurora
|
hura
gogoan, Yukonek gehiago eskaini didala gehitu dut. Egun, mikroa aurrean paratuko balit, Alaskak pena ere eman didala esanen nuke:
|
|
|
Kontatu dizut bertze nonbait ezen jaun Marcel gaztetan alargundu zela, eta ez dakit, bada, ez ote zuen bere emazte
|
hura
gogoan mementu haietan... eta ez ote zitzaion hari deika ari, argi egin ziezaion bertze mundutik.
|
|
|
Apur bat sosegatu nintzen arren, gau hartan ez nuen ongi lo egin, amesgaiztoz amesgaizto, infernuko garretarat kondenaturikako zortzi urteko mutil
|
hura
gogoan...
|
|
|
" Erran zuen ezjakinak bere bihotzean: ‘Ez dago Jainkorik’", anaiaren iduri eta figura
|
hura
gogoan! Izan ere, jaun André, anaia hil ote zitzaion ezjakin ustezko hari ere, zauri bat gaizturik eta gaizkoaturik, halako moldez, non krudeltasun hura gehiegizkoa egin baitzitzaion, zeren oinaze oinazetsuak anaiaren betartetik egiten baitzion bi aldiz irri?
|
|
|
Eta, Aaronen kontu
|
hura
gogoan nuela, segur oheratu nintzen, bada, segur neure fedearen garbiaz eta segur neure fedearen sendotasunaz, baina gauez amesgaizto bat izan nuen, eta amesgaizto hark berehala uhertuko zituen ene sinestearen ur zilarrak, eta ipiniko zuen kolokan eta kordokan ene mundu ustez fintko eta egonkorra, ene sinestearen gainean ordu batzuk lehenago eraiki nuena.
|
|
|
Juvenalek anitzetan satirizatzen zituen Erromako herritarrak, mesprezatzen eta gutiesten, halako moldez, non harenak baitira gerorat ezagun egin diren erran batzuk, hala nola Panem et circenses delakoa. Eta, korrida
|
hura
gogoan dudala, nik galdetzen dizut: zer erranen zuen Juvenalek, baldin aitak eta bertze handiki haiek organizatu zuten zezen ikuskizunean egon izan balitz?
|
|
|
Ordea, gure guraso jaun Martin eta andere Grazianak ez zuten gogo onez hartu aitonak don Frantziskoren alde egin hautua: nola hartuko zuten, bada, erabaki
|
hura
gogo onez, baldin aitak handiki handi ezin handiago bat izaitearekin egiten bazuen amets, Parisko egonaldiaren ondotik. Eta amets hartarik halaxe mintzatu zitzaion aita aitona Nikolasi:
|
|
|
Zeren, aulki batean jarria agertzen zen mutilak bertze itxura bat izan baitzezakeen zutik jartzerakoan, hagitzez ere eskasagoa, eta zeren konkorra ere izan baitzitekeen. ...zan ohi delako, halarik ere, urte guti batzuen buruan iritzia eta aburua aldatuko litzaizukeela, Jainkoa delako aldatzen ez den bakarra eta adinak itsusten eta hondatzen duelako gorputza eta ekartzen zimurrak bisaira, halako tailuz, non segur egon baitzaitezke ezen mutil hura —denborak gizondua eta aitondua— mesprezatzerat eta gorrotatzerat ere iritsiko zinatekeela, koadroko bertze mutil
|
hura
gogoan? ’ Eta galdegin zidan: ‘Ez al zaizu iduritzen ezen ene hitzak arrazoinezkoak izan daitezkeela, maila batean eta gradu batean bai behintzat? ’"
|
|
|
Zein ote zen amaren egia lazgarri eta beldurgarri hura? Bere azken aitorrean agertu zizkidan ezbaiak eta barren borrokak ote zituen mementu
|
hartan
gogoan eta bere amorio ezinezko hartaz ari ote zitzaigun, zeinak, ezinezkoa zen neurrian, zulo beltz batean barrena bulka baitzezakeen, non nekez lora baitzitekeen esperantza. Edo, ez al da bizitza, anitzetan, zulo bat, edo anitz zulotako bidea, eta ez al du zulo bakoitzak errealitate beldurgarri baterat jotzen, gure ametsak nekez bete ditzakegunez gero?
|
|
|
Izan ere, nondik zetorkion piztiari edertasun hura? Zeren gero eta gehiago ulertzen baitut, tigrearen iduri eder
|
hura
gogoan, nola anitz erlijionetan erabiltzen dituzten animaliak eta hegaztiak jainkoen errepresentazinoetarako, eta zeren, baldin egia bada —dioten bezala— ezen Jainkoa ezin ikusi dugula, haren behako bakar batek deuseztu eta deseginen gintuzkeelako, berdintsu eta orobatsu gertatzen baitzen tigre harekin, zeinak baitzirudien ezen, begietan su hotz bat zuela, aitzinean zuen etsaia edo ikus... Zeren, dakizun bezala, jaun André, katu eta basakatuen familiakoak baitira tigreak, eta halatan dira hauek, haiek bezala, beren berotasunean hotz eta beren hoztasunean bero... eta zeren haiek baino handiagoak eta kementsuagoak baitira, oro har, eta horrek egiten ditu are beldurgarriagoak eta izugarriagoak.
|
|
|
Herrixkarantza zihoazela ere, sakelako telefonoz azken ahaleginak egin zituen, baina ez zuen ordezkorik lortzerik izan. Guztiarekin, inaugurazio hitzak esan zituenean, inortxok ere ez zion erreparatu
|
haren
gogo gabeziari:
|
|
2001
|
|
|
Egun batzuk horrela dira, esan du Arrillagak Hertzainak en kanta zahar
|
hura
gogora ekarriz. Baina ohikoa duen irribarrea gabe bota du hori, bere burua alaitzea ere lortu ezinik.
|
|
|
Kaioarritik zetozen. Eta Goio harantz abiatu zen, era batean edo bestean neska
|
hura
gogoan eramanik, Arianeren itzalak bere gorputz propioaren segizioa utzi eta orain Goiori lagundu nahi balio bezala.
|
|
|
Bakardadeak bere legea ezarri zuen
|
haren
gogoan, eta gauza txiki egunerokoak altzari, argazki, liburu, hautsontziak, bere ezagunean, ezezagun bihurtu zitzaizkion, eta itsusi eta ikaragarri.
|
|
|
Gure ama zanak zazpi bat urte izango zituan orduan. Ez ei zan lurrean ikusi bere egiten, baina
|
hark
gogoan hartu maixuaren berbak! Tipi tapa, etxetik eskolarainoko zazpi kilometroak izendaturiko egun guztietan egin eta, taka!, soineko barria aldean eroazan erropen gainean, eta esku biekin barrenari eusten  ailegatu ei zan etxera, azkenengo domekan, izerdi batean, ule guztiak arpegian behera zituala.
|
|
|
Hizkuntzari bagagozkio, aski da Sabinen beste
|
hura
gogoan edukitzea: kaltegarriago dela arrotz batek euskaraz ikastea ez dakit zenbat euskotarrek euskaraz ez jakitea baino.
|
|
|
Ez da amets hutsa, behin bederen mamitu baita, Lizardigan.
|
Haren
gogo erne, beratx eta irrikor, bare eta aldartetsuak, eguzki eta laino, eta hodei ñabarrak zeruan barrena lasterka, opa zuen bizi eta heriotza hortxe dago, hitz gutxitan emana," Urte giro" en azken hogeita sei bertsoetan, eta ez luke inork, burdinaz eta tupikiz ondu nahi balu ere, irudi sendoagorik sortuko.
|
|
|
Hori dela eta, politikari abertzaleen jokabidea, oro har, bitarikoa izan da: ...adibidez, Espainia Frantzietan aspaldidanik lanean ari direnei, hizkuntza ofiziala ongi jakinarren ere, ez zaie" espainiar frantsestasuna" besterik gabe ematen, azken urteotan atzerritartasun legeek behin etabe rriro erakusten digutenez), edota b) gure eskuinak praktikatua, arazotik ihes egin, bera garbi planteatu gabe, denborari denbora emanez, nolabaiteko laissez faire, laissez passer
|
hura
gogoan, jatorrizko etorkin zaharren bigarreneta hirugarren belaunaldiak berez bertokotuko zirelako esperantza isilaz. Kasu batean zein bestean, ez zaie inoiz barkamen argirik eskatu iragan denboretan haiekin izandako jokabide desegokiagatik, ez eta behialako arrazismo horren kritikarik egin ere, guk geure bularra jotzeko darabilgun harria etsaiak gure kontra duela jaurtikiahantziz.
|
|
|
hainbeste urtez lan isil eta atergabean jardun eta hala ere sekula ez nekatzeko arrazoi ren bat izan behar duela Zavalak, sekretu ren bat. Bertsolaritzarekiko nire hasierako lilura
|
hura
gogoan, pentsatu nuen Zavala ere lilura horrek berak jota behar duela, eta hortixe hastea erabaki nuen: ea nondik nora ote datorkion Zavalaribe rtsolaritza eta herri literaturarekiko lilura hori, hainbeste lan eta nekeren buruan ere lanerako kemena ematen diona oraindik ere.
|
|
2002
|
|
|
Simon Azkueri berdin zaio unibertsitate nahiz biltzarretan goraipatua dela jakitea, edo emakumeen artean lilura eragiten duela, baita modelo ospetsuenen artean ere (Louise Orthez= Isabella Rosselliniri egiten zaion aipuan ikus daitekeenez, kasu). Obsesio bihurtu zaion emakume txiki, beltzaran eta begi bizikoa maite du eta edozer egin lezake
|
haren
gogoa erabat bereganatzeko, Ulisesek Penelope bezala, berak ere Rita etengabe zain izango duela jakiteko. Eleberrian ironia handiz adierazten den modura," Egiazko Gizona" (194)," Gizon Berria" (193) bihurtzen da Simon kartzelan, guztion gainetik dagoen Ulises gaurkotua.
|
|
|
Mundu honetako bizitzaldian, gu konturatu gabe maizenik, txerrenen bat edo beste gure aldamenera heltzen zaigu, eta bere borondateari ziri eta ziri eginez, azkenean sarri askotan,
|
haren
gogoa egiten dugu, eta ez gurea.
|
|
|
Harira, oso harira dator kongresu honetan, Josean Artzek eta Mikel Laboak beregaraian denon ahoan jarri zuten abesti
|
hura
gogora ekartzea. Abestiaren tituluak. Gogo eta gorputzaren zilbor hesteak?
|
|
|
Eta garaitsu hartan nengoen, gainera, zirt edo zart egiteko puntuan, alde batera edo bestera, karrerako sei urteak amaitzear nintzenez gero. Hargatik, beharbada, zirkunstantzia
|
hura
gogoan zuelako, honako aholku hau eman zidan ondotik:
|
|
|
Eta irudizko eztandak barnetik estutzen zuèn korapiloa askatu balio bezala, atseginezko irri hura zuzentzen zien amonak, errealitatearen mundutik heldu ez zitzaion garaipena irudimenetik heldu balitzaio bezala. Horregatik, amonak kontatutako gertakizun
|
hura
gogora etortzen zitzaion bakoitzean, asaldatu egiten zen Sara eta, asalduraren asalduraz, odola bor bor jartzen zitzaion, doña Remediosek bai Sara bera bai haren ikaskideak Espainiako Historiaren onuretan eta bertuteetan katekizatu nahi izaten zituenean.
|
|
|
Josu R k, lurrera begiratuta, eguzki errai  nu baten erdian atzeman zituen bere oinak, eta bere baitara bildu zen, mehargune horixka
|
hartan
gogoetarako motiboren bat bilatu izan balu bezala. Berak bazekien errainu hark oinetako gainak, praka barrenak eta jakaren beheko aldea nabartzen zizkion errainu hark ez zuela egun osoan bere distira erakutsi ahal izan; eta ezagutzen zuen, halaber, noraino zen urrakaitza, lainoek tartekatutako oztopoaren sendotasuna, distira hura kaleko asfaltoraino irits ez zedin.
|
|
|
Duela 25 urte atera genuen zenbaki monografiko
|
hura
gogoan, gaiak ez du gaurkotasunik galdu. Ildo horretatik, euskal unibertsitatearen egitasmoaren egingarritas unaz, onuragarritasunaz eta proiektuaren izaera eta estrategiaz iritzia eskatu dugu.
|
|
|
Buruan zerabiltzan pentsamenduek urrutiratuta bezala zeukaten
|
haren
gogoa, eta ez zuen osteko segundo laburretan lehertuko zen ekaitzaren kontzientzia apurrik ere izan. Joselu ziztu bizian sartu zen Mentxurenera, eta mahai azpian bilduta zeuzkan hanken jarkera aldatzeko ere denbora eman barik, eskukada batez lisatu zituen mahai gaineko tabako pilatxoak.
|
|
|
Arratsalde
|
hartan
gogoz egin zion aurre pianoari, eta pieza laketgarria aukeratu zuen. Hormako erlojuari begiratu zion bizkarra tentetuta, eta bostak eta hogeirako falta ziren hogei segundoak besoen luzamenduak eginez eta atzamarretako hezurrak kraskatuz pasatu zituen.
|
|
|
Fi xuxurlatu diozu, lehen gauetik zeureganatuta. Lehenengo
|
hartan
gogotik desiratu zenuen norbait egotea etxezuloan, ez baitzenekien noraino irits zitekeen traizioa berarenean. Lehenaz gero, ohitu egin zara eta Fi esaten diozu, ondo ulertzen dizula seguru ez zauden arren.
|
|
2003
|
|
|
1982an, François Mitterrand lehendakaria hautatua izan ondoren, Frantziako Gobernuaren Pierre Mauroy lehen ministroak eskola publikoetan euskaraz irakasteko baimena ahalbidetu zuen. Garai
|
hura
gogoan, Sarako eskolako lehen gela elebidunaren Añamari Kurutxet andereñoa izan zenarekin mintzatu gara. Irakasle hau makearra da sortzez, Parisen bizi zen orduan, eta hamabi urte zeramatzan irakaskuntzan.
|
|
|
Aitak ordaindu omen zuen argitalpena, eta ama ere pozez txoratzen omen zeukan, baina berak nonbait ez zion maitasun handirik bere arrakasta horri. Izan ere, liburu
|
hura
gogoan zuela, zera gomendatzen omen zien idazle gazteei 1947an: beraien lehen eta bigarren poema liburuak ez sekula argitaratzeko.
|
|
|
Lezaman egoan, gurasoenean, atseden bila joanda.
|
Haren
gogo urduriak, ostera, ez eukan inon geldi egoterik: " Lau liburu daukadaz ia amaituta, eta beste hogeiren bat, bai, erdi egosita buruan", autortu eustan alkarrizketa horretan.
|
|
|
Formula hori bera eskaintzen digu Erromako elizaren katixima liburu berriak eta, bestalde, zuzen dagokio gure gaiari, hor agertzen diren elementu guztien artetik, gizonaren adimendua eta haren nahikundea, Jainkoaren grazia eta haren hitza, ikus baitezakegu Jainkoaren eta gizonaren arteko elkarrizketaren sailean sartzen dela fedea, eta, beraz, gizonaren nortasun osoa,
|
haren
gogo bihotzak edo, san Tomasek dioen bezala, haren izpirituaren fakultate guztiak, haren adimendua eta haren nahikundea hartzen dituela.
|
|
|
Eskuak zikintzera hindoala, alegia. Irribarre egin duk
|
hura
gogora ekartzean. Egun batzuk lehenago akolitoei esan hien esku zuri esaten zitzaiela alferrontziei euskaraz.
|
|
|
ez daukat
|
hura
gogoan,
|
|
|
Baina Euzkadiko Errepublikaren alde Gernikan egin zena, eta hura dena, hara zein ordena faxistentzat! –Bernardo
|
hark
gogoan zuen nik behiala esandakoa.
|
|
|
Martxoak 4 zituen, oker ez banago. Nahiago dut
|
hura
gogora ez ekartzea, ostera.
|
|
2004
|
|
|
Pisu atsegin
|
hura
gogoan, loak hartu ninduen. Pistola bularraren kontra estutzen nuen.
|
|
2006
|
|
|
Jende guztiak maite du bere lurra.
|
Hura
gogoz uzten baduzu, ados; baina zure gogoaren kontra uztera behartuta bazaude, hori sufrimendua da, hori bortxaz bakarrik egiten da. Eta milaka etorri ziren horrela.
|
|
|
|
haren
gogoa aurkitzen nuen
|
|
|
Erantzunaren lakarrak ez zuen txisteetarako aukerarik uzten eta hitz beste egin nuen. Azpimarratze
|
hura
gogoan geratu zitzaidan ordea. Bakarra!
|
|
|
Ematen zuen ezaguna egiten zitzaion zantzuren bat ikusi zuela nire aurpegian. Edo oroitzapenen bat eragin niola
|
haren
gogoari. Ez nekien zer, baina mozkorraren murmutik atera zuen zerbait ikusi zidan.
|
|
|
belaunak urratzen zituen ume
|
hura
gogoan.
|
|
|
Bakarrik gelditu ginenean lehengo batean telebistan ikusi zuen erreportaje batetaz eta
|
hark
gogora ekarri dion negozio batetaz hitz egin zidan Koskak.
|
|
2007
|
|
|
Askotan saiatu da hurkoa konbentzitzen: doinu honek hau sentiarazten diola, letra horrek beste momentu
|
hura
gogora ekartzen… baina oharkabean burura etorri zaio urteetan saihesten saiatu den ideia hori: agian, musika ere ez dela hainbesterako izango.Nekatu egin da; mamu bat ikusi duela errepikatzen duenaren sentsazioaz unatu, inork ez baitio sinesten.
|
|
|
Era bertsuan, herri bakoitzaren ariman kanporatu eta zermugatu dena Izpiritu edo Gogo unibertsalaren alderdi bat da: herriaren ariman espresatua dagoena (< Volksseele>),
|
haren
gogo edo izpiritua da (< Volksgeist>). Orain, historian, denboran?
|
|
|
Saiatzen ginen, beraz, edozein barre motari aurrea hartzen. Horregatik, garai
|
hura
gogora ekartzen dudan bakoitzean, makina bat barre eta algara gogoratzen ditut, trufa krudela, gehiegizko karkarak, guztia iseka bihurtzeko joera obsesiboa, nahiz eta badakidan artean bizipoz nabaririk ez genuela, zorionerako eskubiderik ere ez genuela merezi sentitzen genuelako, eta gure eroaldiak une sakonki malenkoniatsuekin konbinatzen iaioak ginela.
|
|
|
nazio bat instintu makurrek dominatzen duten lagunabar infantila da, sekula ez dena heldutasunera heltzen716; herria, masa ezjakina, beti deskontentu, zer nahi duen ez dakiena717 Humboldt-ek interes aski objektiboetako naturalista gisa ohi dihardu. Eta, zalantza gabe, merezitzenago duena da seinalatzea, nola ikasten dugun
|
haren
gogoetan, batek edukitzen duen nazioaren kontzeptuan, inplikatua edukitzen dela orobat, banakoa eta gizadia nola ulertzen den ere. Nazioa zer den, batetik gizabanakoa eta bestetik gizadia zer diren aldi berean pentsatuz, pentsatzen da (abertzaletasunak ez du aberria soil pentsatzen:
|
|
|
Autotik atera, eta espaloian kieto kieto iraun zuen tarte batez, besteek arineketan egoitzarantz egin zuten bitartean. Agure zahar
|
hark
gogoa menderatzen zion erabat. Begirada abailduko aurpegiera hark, goitik behera sudur luze batek hautsia, Sagueseko etxera eramaten zuen ezinbestez.
|
|
|
Horixe esaten zidan maiz. Gizon
|
haren
gogoan ez zen sartzen urik inoiz. Sekula halakorik.
|
|
|
... baina, azken gauza bat egiteko gelditzen zaitak, eta utzi behar nauk bakarrik, hixtu soinua jo behar diat, hitzemana nioan, zeru gorenetan airean dabilen hegazti basari agur bat egin behar diat, ene senide arraren arima berekin daramala,
|
haren
gogoa goiko hodeietan zehar aira dadin, kearen lanbroen eta lainoen artean murgil dadin... igitu behar diat... ene gorputza mugitu... eskuak gora, ileak harro... suaren itzalak egin mugimenduak jarraiki behar ditiat...
|
|
2008
|
|
|
Kontua da hauteskundeen lasterketan sartzeko irrikan diren zenbaitzuk ez dutela hausnarketa handirik egin nahi, eta batez ere ez dutela prozesutik ateratzen diren ondorioekin konpromezurik hartu nahi, lehengoan segitzeko prest daudelako. Oso deseroso egingo litzaioke gaur NaBairi, adibidez, aurreko hauteskundeetako Nafarroako Gobernu" aldaketa" PSOErekin konpartituaren inguruko kapitulu
|
hura
gogora ekartzea; edota PNVri begien aurrean jartzea PSOErekin batera prozesuan zehar izan duen jokabidea. Baina hemen plazaratzen den arazoa ez da birkokatze elektoral ingurukoa soilik.
|
|
|
Errege baten pare euki genduan, onetik jan, ohe garbian lo eta arreta handiz zerbitzatuz, egun batzuetan; baina susmopean, beti be. Sagardaoa edan bai
|
harek
gogotik! Zurrut surpetik!
|
|
|
Euskaldun izatearen nortasuna eta balioa galdua dute gehienek, eta beste nazio bateko hizkuntzan eta kulturan murgiltzeko ez dute eragozpenik jartzen. Egoera hau ez al da, egiazki, Xenpelarren harako
|
hura
gogora ekartzeko modukoa. Iya guriak egin du?
|
|
|
Baionan, katedraleko kantari ttipietan lehenik, Uztaritzeko eta Baionako semenario ttipi handietan gero, 27 urtetan apeztu zen. Pilotari arraza, bere osaba Jean Aldacourrouz bereziki, berak dio
|
harek
gogotik sustatu zuela pilotarako. Funtsean, Ahatsako seme, ez zituena hor, haurretik plazetan ikusiak eta txa lotuak, Olhasso anaiak, eta geroago hauen seme bat bai eta, lehenagoko fame tan bederen, Idiartegaray apeza, Donagaiko seme suharra, pala jokoan Etcheverryrekin xapelduna, baldin eta hura gutiago ikusia bazuen ere berak
|
|
|
saioan. Bidasoako txapelaundiei eskainitako
|
hura
gogora ekarriz, hau dio gure idazleak:
|
|
|
165). Argi dago, Azkuek 1916ko hitzaldian, ez zuela baserriko bigira tradizional
|
hura
gogoan, baizik hiriko tertulia, baina euskaraz. Horregatik deitu zion euskarazko hitz horrekin.
|
|
|
Beraz, ez du aitzakiarik nahi, eta jokalari guztiak prest egotea nahi du. Iaz leporatu izan zitzaion zenbait jokalari baztertu egin zituela, batere aukerarik eman ez zielako, eta, agian, egoera
|
hura
gogoan, mezu hau bidali zien jokalariei: «Denek izango dituzte aukerak, denboraldia oso luzea da eta».
|
|
|
Duela urte asko Mungiara (Bizkaia) asto gainean iristen zen trikitilaria zen Korrontzi, eta gizon
|
hura
gogoan, haren goitizena bere egin zuen boskoteak.
|
|
|
Gidoian bestelako asmoak zeuzkan, baina egoera gaiztotu zitzaionean, ez zuen asmatu gauzak bere onera ekartzen. Esperientzia txar
|
hura
gogoan, aurtengorako aktore gehiago batu zituen. Zuzendariaren hitzetan, iazkoak baino hobeak.
|
|
|
1 Gogoan izan behar da, gainera, Terra Sigillata liburua 2008ko otsailaren 20an argitaratu zela, Euskaldunon Egunkaria ren itxieraren 5 urtemugan, argitalpenaren berri ematean ohartarazi bezala. Hitza eta adierazpen askatasuna ukatua izan zeneko egun
|
hura
gogoan.
|
|
2009
|
|
|
Neskatila
|
hura
gogotik kendu ezinik ibili naiz aspaldian: zein finezia handiz aritzen zen laborantzan idiekin, esku bat uztarrian, akuiluan bestea.
|
|
|
ZIUko box hartan Platonen leize mitikoan bezalaxe sentitzen zen Leire, isla eta itzal argien artean. Eta egunean zeharreko hamabosna minutuko bi ikustaldietan senideak errealitatea argitzen saiatzen zitzaizkion, baina berriro ere harrizko isiltasun hotz hura, eta Miyzakiren Chihiroren bidaia filmeko esaera
|
hura
gogoan: " Bizi izan duzun ezer ez da ahanzten, nahiz eta gogoratzerik izan ez".
|
|
|
70eko hamarkadako bakarlariek garai
|
hura
gogora ekarriko dute Donostiako Kursaal aretoan, apirilaren 5ean. Sarrerak aspaldi amaitu ziren, baina guk lau zozkatuko ditugu gure foroaren erabiltzaileen artean.
|
|
|
Ideia hauek gero errepikatu egin ditu. Zuzenbideko Estatuak, dio, harreman sozialak arautu ditzake; baina, oinarrianago, politikaren eta ordena demokratikoaren aurretik (barnagotik)
|
haren aldeko
gogoa, baiespen positiboa, atxikimendua, suposatu behar da; h. d., gizarteak balio horiek sentitu eta bizitzea. Askatasuna, Berdintasuna eta Anaitasuna ezin dira arauz eta legez soilik bermatu; legea baino barnago, mitoaren?
|
|
|
UBM literario formalki azter dezanak, momentu
|
hartako
gogo biziari euskararen normalizaziorako, du begi eratxiki, Gandiagaren eginahalari Madril arrotza edozelan menderatzeko, eta haren borrokari hizkuntzarekin bereziki, poesian ere, noranahiko, tzeko.
|
|
|
Gauetan irratia pizten ez duenean, ez du Norarekin amets egiten eta egiten badu ez du gogoratzen eta gogoratzen badu ez du apuntatzen eta batzuetan eskua galtzontziloan sartu arte ezin badu lorik egin ez dio eskuari aurpegirik jartzen, ez du haren izenik ahotan hartzen, haren laztanik imajinatzen,
|
haren
gogorik sentitzen.
|
|
|
Hiru ataletan iritsi zitzaion berri gaiztoa, beraz, Nazario Orberi, eta berak ere halaxe erantzun zion atal bakoitzari, begiak gero eta gehiago zabaltzen zituela, zeruraino, infernuraino?? zabaldu zituen arte; jarraian, baina, keinua disimulatu zuen, borondatearen ahalegin batez; sabelaren goialdean, ordea, disimuluak kanpoa itxuratzen du, barrua nekez?, larritasun bat nagusitu zitzaion, ez
|
haren
gogoak ez haren borondateak ezin menderatu izan zutena, emazteak emandako xehetasunak berun puskak balira bezala, zintzurrean behera erori zitzaizkionak: esan nahi baita sentipen hura, minaren eta astuntasunaren artekoa, ezin disimulatu izan zuela, eta nekezko riktus bat eragin ziola hazpegietan.
|
|
|
galdetu zion haietako bati zertan ari ziren, eta langileak erantzun zion biltokiak prestatzen ari zirela, biharamunean kargatu behar baitzuten ontzia, biharamunaren biharamunean partitzeko; galdetu zion, ondoren, non aurki zezakeen ontziko patroia, eta langileak erantzun zion berandu gabe iritsiko zela, zeren beraiek egiten ari ziren lana, bukatuxea zutena, gainbegiratzekotan geratu baitzen, arratsalde partean, ilundu aitzin; eta Domingok: ..., eta Domingok irri egin zuen, gizon hark, aurpegiz ezagun egiten zitzaionak, beste bat oroitarazi ziolako, beharbada, Adarekin eta Maria Bibianarekin hiruzpalau hilabete lehenago ikusi zuèn Lobos de mar eko kapitaina, menturaz, hegal zabaleko fieltrozko kapeluak hartara eraman zezakeen?, edo bere burua inkontzienteki engainatzen ari zelako, hain zen handia Domingoren antsietatea eta hain handiak
|
haren
gogoa eta beharra, memento haren berezitasuna azpimarratzera, baita apaintzera ere, bide batez, bultzatzen zutenak, bere burua animatzeko besterik ez bazen ere; egoera hartan gauza bakar batez baitzegoen Domingo ziur:
|
|
|
Doris-ek berak gerora aitortu duen bezala, badirudi zorigaiztoko haurtzaroak fikzio idazle sortzaile direla, baina sasoi hartan ez omen zitzaion hala iruditu. Garai
|
hartan
gogoan zuen ideia bakarra idazle izatea ez, baizik eta ihes egitea baitzen. Izan ere, amak sortzen zion estutasunaz gain, aitak guda garaian bizi izandako istoriorik garratzenen kontakizunek ere bere gain eragin handia izan zuten:
|
|
|
Egoera politiko eta soziala oso bizia zen orduko Euskal Herrian, eta haren lekuko pribilegiatuak izan ziren garaiko kantariak; kantaldietara joaten baitzen jendea garaiko grina politikoei bide ematera. Orduko
|
hura
gogora ekarri asmoz, apirilaren 5ean zuzeneko emanaldia egingo dute garai hartako kantagintzaren ikur izan ziren zenbait kantari eta musikarik Kursaalean.
|
|
|
Atzo, sei urte bete ziren Espainiako Auzitegi Nazionaleko Baltasar Garzon epailearen aginduz Udalbiltzaren aurkako operazioa egin zenetik. Urteurren
|
hura
gogoan, atzo Iruñean egindako prentsaurrekoan Nafarroako hainbat udaletako zinegotzik eta alkatek elkartasuna agertu zieten auzipetuei, eta dena ETA da aitzakiapean egindako operazioaren benetako asmoa nazio izatea zuen erakundearen kontra joatea zela salatu zuten. Horregatik, Udalbiltzaren sorreran parte hartu zuten alderdiei galdegin diete erantzun onena Udalbiltza berriz aktibatzea dela.
|
|
|
Beste inork egiten ez bazuen, guk egin behar genuela zioen Antoniok. Ni nahiko eszeptikoa nintzen, baina
|
haren
gogoa ikusita, ezin izan nion ezetz esan?.
|
|
|
Itoizen sormena garai hartakoa da.
|
Hura
gogora ekarri, hori bakarrik egin dezakegu guk, kontzertu batekin edo?.
|
|
|
Herrixka
|
harena
gogoan
|
|
|
Lekuko horren arabera, Yllanesek eta berak 2008ko uztailaren 6ko gauean Labriteko aldapan egin zuten hitzordua, ustez adiskidearen gai pertsonal bati buruz hitz egiteko.
|
Hark
gogoan duenez, lau ordu inguru egon ziren elkarrekin, eta denera gau hartan bi kubata eta tekila txupito bat edan zituzten. Jose Diego nigana etorri zenean, goizeko ordu batak aldera, itxuraz ez zegoen mozkortuta, baina joan zenean edanda zegoen.
|
|
|
Gonzalezi bizia iruditu zitzaion Irujoen pilota bat, baina ez zuen aitzakiarik jarri. Lau t' erdian elkarren kontra sekula ez dutela jokatu ekarri zuen
|
hark
gogora. 2007ko txapelketan jokatu behar genuen, baina atzamar batean min hartu nuen eta ez genuen jokatu.
|
|
|
Eskultorearen omenez, Apostoluen sortu du orain Urbeltzek, estreinu gau
|
hura
gogoan. Koreografiaz gain, jantzien diseinua ere Urbeltzek berak egin du.
|
|
|
...iritsi zitzaion berri gaiztoa, beraz, Nazario Orberi, eta berak ere halaxe erantzun zion atal bakoitzari, begiak gero eta gehiago zabaltzen zituela, zeruraino –infernuraino? – zabaldu zituen arte; jarraian, baina, keinua disimulatu zuen, borondatearen ahalegin batez; sabelaren goialdean, ordea –disimuluak kanpoa itxuratzen du, barrua nekez–, larritasun bat nagusitu zitzaion, ez
|
haren
gogoak ez haren borondateak ezin menderatu izan zutena, emazteak emandako xehetasunak berun puskak balira bezala, zintzurrean behera erori zitzaizkionak: esan nahi baita sentipen hura, minaren eta astuntasunaren artekoa, ezin disimulatu izan zuela, eta nekezko riktus bat eragin ziola hazpegietan.
|
|
|
galdetu zion haietako bati zertan ari ziren, eta langileak erantzun zion biltokiak prestatzen ari zirela, biharamunean kargatu behar baitzuten ontzia, biharamunaren biharamunean partitzeko; galdetu zion, ondoren, non aurki zezakeen ontziko patroia, eta langileak erantzun zion berandu gabe iritsiko zela, zeren beraiek egiten ari ziren lana, bukatuxea zutena, gainbegiratzekotan geratu baitzen, arratsalde partean, ilundu aitzin; eta Domingok: ...ngok irri egin zuen, gizon hark, aurpegiz ezagun egiten zitzaionak, beste bat oroitarazi ziolako, beharbada, Adarekin eta Maria Bibianarekin hiruzpalau hilabete lehenago ikusi zuèn Lobos de mar eko kapitaina, menturaz –hegal zabaleko fieltrozko kapeluak hartara eraman zezakeen–, edo bere burua inkontzienteki engainatzen ari zelako, hain zen handia Domingoren antsietatea eta hain handiak
|
haren
gogoa eta beharra, memento haren berezitasuna azpimarratzera –baita apaintzera ere, bide batez– bultzatzen zutenak, bere burua animatzeko besterik ez bazen ere; egoera hartan gauza bakar batez baitzegoen Domingo ziur: kapitainari itxura ona eman nahi ziola... eta hala, zetorrèn gizonaren norabidean bospasaei urrats egin eta burua apur bat makurtzen zuela, galdetu zion:
|
|
|
|
Haren
gogoa bizi den arte esperantza du Euskadik.
|
|
|
Badago Berlingo egonaldi
|
hartatik
gogoan iltzatuta geratu zaidan beste oroitzapen bat. Kongresuaren amaiera ospatzeko, afaltzera eraman gintuzten aintziratxo baten ondoan zegoen jatetxe batera (ez zen pilotuaren alaba etorri, ez dut harrezkero haren berririk izan).
|
|
2010
|
|
|
Euskaraz ari denak, ordea, hautu bat egin du, eta egoera eta solaskide askorekin erabilera guztiz mekanizatua, ohikoa, eta arrunta izatera iritsi arren, oraindik ere sarritan iruditzen zaigu euskaraz egiteko hautuak baduela erabaki kontzientearen nolabaiteko ukitua edo kutsua. Alegia, euskaldunak euskaraz egiten duenean, badaki eta ohartzen da euskaraz egiten ari dela eta ez erdaraz, eta horrek
|
haren
gogoan nolabaiteko isla izan behar du: nekea batzuetan, satisfazioa beste batzuetan...
|
|
|
Azken jardunaldia zen eta Rayok igoera esku eskura zuen. Ez zen batere atsegina izan bestearen festara joan eta
|
haren
gogoaren arabera jardutea. Horren aurrean, jokalariak bere burua ezagutzera eman nahi izaten du, errebelatu egiten da.
|
|
|
Behin baino gehiagotan etortzen zait solasaldi
|
hura
gogora, gizartearen antolamendu zurrun hartan izeba Ernestina pertsona bakanetakoa baitzen, malgua eta etorkorra: uharte bat, dogmakeriaren itsasoak inguratua.
|
|
|
Errezelo
|
hura
gogoan du oraindik Urkulluk: –Esan genien:
|
|
|
Nik ez nuen amarekin haserretu nahi, ordea, eta ahal nuen guztietan haren besoetara egingo nuen jauzi. Baita
|
hark
gogoz besarkatu eta laztandu ere.
|
|
|
Hurrengo egunetan, momentu
|
hura
gogora ekartzen zuen bakoitzean, Amaiak ezin zuen asmatu nondik sortu zitzaizkion tranpa horretatik ateratzeko ausardia eta indarra. Baina egin, egin zuen.
|
|
|
1841eko urriaren 9an, gaixotasun malapartatu baten erruz erdibidean utzi behar izandako lehenengo saiakera
|
hura
gogoan, berriz ontziratu gara Frederick Catherwood nire bazkidea eta biok, Tennessee izeneko merkantzia ontzi mardulean oraingo honetan. New York txiki egiten zitzaigun bitartean, ezin izan dugu herrimin eta malenkonia zimiko bat saihestu, baina aldi berean, gure aurrean zabaltzen zen ozeano bortitzak hamaika abentura kilikagarri iragartzen zituen, geure bihotzak hanpatuz.
|
|
|
Atzerritarrak babesean jarri bezain pronto galerna hitza zerabilten ahoan, ekaitzaren gaineko kontsignak hizkuntza ezberdinetan errepikatu baitziren bozgorailuetatik. Mundu guztiak zuen ekaitz gogoangarri bat kontatzeko, baina S.S.ko hirian ikusi behar zutenak abuztuaren azken egun
|
hura
gogoan gordearaziko zien, batez ere, ordura arte itsasoa udaldi atseginekin lotzen zuten arduragabeei.
|
|
|
1935eko abenduan Ondarroako herriak lehen omenaldia egin zion Augustin Zubikarai gazteari. 21 urte zituen eta herriak eskertu egin zion ordura arte egindako ahalegina eta, bide batez,
|
haren
gogoa piztu nahi zuen etorkizuneko lan handiagoetarako. Euzkeltzale Bazkunak antolatu zuen eta Augustinek idatzitako bi obra antzeztu ziren:
|
|
|
" Etxerako modukoarekin, eta etxetik kanpo, ui ui ui" esan zidan, aspaldiko esaldi
|
hura
gogoan.
|
|
|
Behin baino gehiagotan etortzen zait solasaldi
|
hura
gogora, gizartearen antolamendu zurrun hartan izeba Ernestina pertsona bakanetakoa baitzen, malgua eta etorkorra: uharte bat, dogmakeriaren itsasoak inguratua.
|
|
|
Juan Kruzek, gainera, urdaiazpiko ogitartekoa ekartzen zuen egunero, amak goizean zartaginean frijitutakoa. Hamaikak iritsi orduko haginak izerditan jartzen zitzaizkion Oliveirari, gutizia
|
hura
gogoan. Egunero kentzen zion mokadu bat eta egunero haserretzen zitzaion Juan Kruz:
|
|
2011
|
|
|
Egiamaniaren garapenaren eta fikzioaren beheraldiaren beste manifestazioa konfesionalismoaren edo aitorzalekeriaren hazkundea izango litzateke, idazle gero eta gehiagok harrapatzen duen gaitza, eta fikzioaren eremuan bertan infiltratu dena, autofikzioa bezalako hibrido batzuetan munstrotsuak erdituz; munstrotsuak, diot, askotan trikimailu hutsak direlako hala «itun nobeleskoari» hots, fikziozkoari nola «itun autobiografikoari» modu arbitrarioenean iskin egiteko idazlearen premia mainatsuen arabera. Aitorzalekeriaren aurrean, edonola ere, J. D. Salingerrek adierazitako
|
hura
gogora ekartzea bezalakorik ez dago: «Sekula ez da idatzi aitorpen paragrafo bat harrotasuna albo batera utzi duen idazlearen harrotasunaren kirats pittin bat ez duenik.
|
|
|
Mendeen joan etorriak bultzatuta, Kreta inguruko herriek eta nazioek Europa izena berenganatu zuten: Tiroko lore biltzaile
|
hura
gogoan hartuta. Eta, eder haren itzalpean, Minotauro delako piztia itsusiaren atzaparretara erori ziren Mediterraneoak bainatzen zituen lurralde denak.
|
|
|
Sei urte ez dira oraindik erretiroa hartu behar izan zuela garaia baino lehen, birmoldaketen bolada iritsi eta bere premiarik ez zutela gehiago izanen jakinarazi baitzioten, astelehen goiz batean bulegora deituta. Ezin ahantz dezaket haren so mina, eta nola muzindu zen orain hurrengoan, fabrikatik bidali zuteneko
|
hura
gogora ekarriz: –Atzenerako esker txarra:
|
|
|
Ez nituen zazpi urte izango, lehenbizikoz ikusi nuenean. Lehenengo jaunartzerako prestakizunetan ginen neguko arratsalde
|
hura
gogoan josita geratu zait betiko: eskola lagunen batek salatu zidan, urrutitik ikusi baitzituen, ama ez zitzaidala bila etorri beti bezala bakarrik, ezpada beroki gris batez jantzitako gizaseme batek laguntzen ziola.
|
|
|
Andereak negar egin zuen etxean. Eta negarrez ari zelarik ez zeukan pentsakizunik,
|
haren
gogoa ganbara hutsa bezalakoa zen. Ez zuen behintzat lengoaiarik bere sentierak adierazteko, ez endelegatzeko ere, salbu eta zotinka isurtzen zitzaizkion malko epelak azalpenen baten sintesia ez baziren.
|
|
|
Agian kontua zen artean ez zuela guztiz barneratu Julenen heriotza. Sentimendu bitxi
|
hura
gogoan iritsi zen hotelera.
|