|
2000
|
|
|
Eta, hala, egun batean, aitak astebeterako kondenatu zuen ziega itsu hartarat morroi bat, Urbiaindik mozkorturik itzuli zelako eta biharamunean bere egitekoei buru egin ahal izan ez zielako. Eta, astebetea iraganik, erdi eroturik bezala jalgi zen gizagaixoa bertatik, erranez ezen gartzela
|
hartarat
aspaldi kondenatuak izan zirenen nigarrak eta intziriak —gaizkileenak, nahastekarienak eta gainerako jendailarenak— aditu zituela han barruan, eta amets batean bezala ikusi zituela haiek guztiak —ikatza baino beltzagoak—, infernuko garren artean kiskaltzen eta oihu desesperatuak egiten; eta, honelatan, mozkor hark amestu edo asmatu idurietarik hartu zuen ziega ilun hark fama a... Eta Mattin eta biok ere halatsu geunden, zeren eta artean umeak baikinen, imajinazinoaren edozein fantasia sinesteko prest.
|
|
|
—Su
|
hura
aspaldi iraungi zitzaidaan, ordea...
|
|
2001
|
|
|
Amaiaren keinu guztiak larriak ziren, mingarriak kasik. Edalontzia bere kolkoaren kontra paratu zuen, gaurko errealitatea sentitzeko akaso; amesgaizto
|
hura
aspaldi bukatu zela bere buruari sinetsarazi beharrez.
|
|
2005
|
|
|
Eta, pauso bat aurrera eginez, imajinatu zuen zer izango zen osabari suge hura eskatu, eta senarrari ohean sartuko balio edo golkora bota? Zer fantasia zen hura, ordea, osaba
|
hura
aspaldi hilik bazegoen?
|
|
2006
|
|
|
1790ean Guillotin doktoreak makina zehatz eta bizkor bat proposatu zuen kondenatuak hiltzeko egia esan, makina
|
hura
aspaldi asmatu zuten txinatarrek. Frantziar Iraultzaren garaia zen, eta horrelako makina batek modernotasuna sinbolizatzen zuen.
|
|
2007
|
|
|
Alimaleko liburu meta batek bezero eskasetarik gerizatzen duela, kadira errotadunean jarria den saltzaile herbala jotzen ari da. Dio, Emily Dickinsonen olerki guziak musikalak direla eta
|
hark
aspaldi soinuratu zuela bat. Ordea, ez da oroit zein den.
|
|
|
Virgilio zen sarrerako atean keinuka. Bortzekoa elkarri eman ondoren, zizerone lanak egin zituen; arranoari hegan erakusteko gogoarekin zetorren, agi denez, eta, solaskidearen jatorria kontuan hartu gabe, harrizko zapata kaxa
|
hura
aspaldi batean oihu eta zalapartaz bete ohi zela eman zion jakitera. Amaraun ikusezina ehuntzen omen zuen pilotak tanto bakoitzean, eta giroaren oihartzunean nahasten ziren osagaiak oroitarazi zizkion:
|
|
2009
|
|
|
Beharbada egia da horrenbeste maite zuen telesail
|
hartan
aspaldi entzun zuena. Hamar urterik behin denok aldatu genukeela lana, hori entzun zuen.
|
|
|
–
|
Hura
aspaldi izan zen, haur bat nintzela! Baina hori da, beharbada, kontua, oraindik ere neska txiki bat banintz bezala tratatzen nauzula.
|
|
|
Migel Mailuri adituta dakit euskaldun espainolen aitzinekoak Nafarroaren meneko izanak zirela noizbait. Alabaina, denbora
|
hura
aspaldi joana zen, aitatxiren aitatxiren aitatxi zendu baino lehenago. Nire egunetan, pozoi beraren askatik edaten zuten euskaldun espainolek eta errege Feliperen gainerako menekoek.
|
|
|
Joxe Arregi eta Steve BikoJoxe Arregi torturapean hil baino hiru urte lehenago, Steve Biko hegoafrikar buruzagi beltz ospetsuak patu ikaragarri berbera izan zuen (gogoratu Peter Gabrielek eskaini zion abesti hunkigarria, Biko, eta Richard Attenboroughen pelikula famatua, Cry Freedom); eta Arregi zendu zeneko 28 urteurren honetan biak omendu nahi nituzke, bien kasuak gogora ekarri eta zein antzekoak izan ziren erakutsiz. Apartheid eko epaileek errugabetu egin zituzten Biko hiltzeraino torturatu zuten bost poliziak, eta erregimen gorrotagarri
|
hura
aspaldi pikutara joan bazen ere, gaur egun torturatzaile haiek errugabe izaten jarraitzen dute hegoafrikar justiziarentzat. Penaz aitortu behar izan dutenez, ezin baitiete errurik egotzi oraingoz frogarik ez dutelako.
|
|
|
Baina garai loriatsu
|
hura
aspaldi joan zen. Orduko hartan ez zen ohikoa italiarrik gabeko final handi bat jokatzea, baina gaur egun, Milanen salbuespenak salbuespen, ohiko bilakatu da.
|
|
|
Guk gure denboran ez dugu ezagutu.
|
Hura
aspaldi utzita dago. Orain pista egiten ari direlata, orain elizako iturri hori ere hondatzen ez baldin badute...
|
|
2010
|
|
|
Behin, nire adiskide baserritar bat eta biok zangen gainetik saltoka genbiltzala txahal bat harrapatu nahian, Ruadh m.u.ing na Scamall izena zuen zelai batera heldu ginen, hau da, «hodei ibiltariak ispilatzen diren ile adats gorri lakar baten antzeko zelaia». Bost silabatan sartutako irudi sail sotil hura deigarriagoa zen nolabait ere bila genbiltzan «behi» gorria bel beltza gertatu izana baino, abere
|
hark
aspaldi desagertua baitzuen bere kolore ukitu bereizgarria. Zoko lohitsu batetik txahala atera eta zakurrari utzi genion euli hodeiak berekin zeramatzan aberea gidatzen.
|
|
|
Istorio lehergarri honetan, batera doaz miseria morala eta miseria ekonomikoa, ondasun eza eta ontasun eza. Herri gaelikoak iragan distiratsurik izan bazuen inoiz,
|
hura
aspaldi ahantzirik eta ehortzirik ageri da liburuan. Ikusmolde hori ez zen Irlanda independizatu berriko irakurle anitzen gustukoa izan.
|
|
|
Nerabezaroko garai
|
hura
aspaldi joan zitzaion, baina oraindik ere, pasioak bideratzen du haren lana. Profesionala da, diskoak grabatzen ditu hamaika musikarirekin, baina gordetzen du lekua bere agendan lagunekin aritzeko, taberna batean elkartu eta inprobisatzen hasteko.
|
|
2011
|
|
|
Ez dut beste inon ikusi hangoak bezain mariorratz urdin ederrik. Entzuna daukat, gure aita eta ama gazteak zirenean, urmaela, urtero garbitzen zena, garbia eta sakona zela, eta sarritan joaten zirela bertara beren lagunekin meriendatzera, baina bizimodu
|
hura
aspaldi amaitu zen eta nik apenas ezagutu nuen. " A, zuek, haur gaixoak, beranduegi etorri zineten", esaten zigun amak nire ahizpari eta bioi.
|
|
2012
|
|
|
Baina nire bizitzaren gorabeherez eta munduan bizimodua aurrera ateratzeko nituen baliabide eskasez gogoeta egin ondoren, Lisboara joatea erabaki nuen, eta han Brasilgo lursailen egoeraz informaziorik eta nire auzoaren berririk lortzen nuen ikusi, arrazoiak bainituen uste izateko
|
hark
aspaldi hildakotzat joko ninduela.
|
|
2013
|
|
|
Bidaia luzea izan zen. Ez neukan denboraren zantzurik, baina ama azken aldiz ikusi nuen une
|
hura
aspaldi izan zela iruditzen zitzaidan. Bi lagun berri egin nituen bidaian, Tomas eta Mariana.
|
|
|
Deabruaren eskolako ikaslea?, agurtu zuen. Bazuen Agerreren berri, begia
|
haren gain
aspaldi ezarria zuelako marka. –Ongi ari haiz.
|
|
|
Umetan, elkarrekin haserretzen zirenean, Beatrizek" oilasko hezur" deitzen zion, eta isilik gelditu behar izaten zuen berak. Baina sasoi
|
hura
aspaldi pasatua zegoen.
|
|
2014
|
|
|
Don Domingo deitzea maite zuen hark, eta beste garai batean berorika egin zitzaion halako bati, baina frankismoaren hegalpean hazitako kasta
|
hark
aspaldi hautsi zituen arbasoekiko lokarri lotsagarriak, eta erdaraz aritzen ziren praktikantearen kontsultara zihoazenak oro: erdara nola hala murduskatu batean batzuk, erdara erosoan bestetzuk, baina ahots dardartiz denak, ez hizkuntzak baizik pertsonaiak sortzen zuen larderiaren ondorioz.
|
|
|
1 Kooperatibak gidatzen omen dituzten balio eta helburuez harago, merkatu kapitalistan lehiatzen dira bestelako forma juridikoa duten enpresekin. Hortaz, bizirauteko lehian jardun behar dute eta konkurrentziari erreparatu behar diote nahitaez, Espainia autarkiko zahar
|
hura
aspaldi joan baitzen. Hala, urte eta are hamarkada oparoen ostean, kooperatibistek Mondragonen sinbolo bat hondoratzen ikusi dute.
|
|
|
Baina piztia
|
hura
aspaldi hil zen.
|
|
2015
|
|
|
Itsaso
|
hura
aspaldi sikatuko litzaioke ordea
|
|
|
Eta Bilbao doktoreak, erradiologoak, zertxobait luzatu izan ez balu, bizi itxaropen
|
hura
aspaldi agortua zegokeela pentsatzen zuen.
|
|
|
Umetan, elkarrekin haserretzen zirenean, Beatrizek" oilasko hezur" deitzen zion, eta isilik gelditu behar izaten zuen berak. Baina sasoi
|
hura
aspaldi pasatua zegoen.
|
|
|
Gogoratzen zuenez, beste zuzendari batek nobela haren estreinako bertsio bat filmatu zuen hogeita hamar urte lehenago. Elkarrizketatuaren beraren hitzetan, nobela irakurria zuen naski, baina beste zuzendari
|
hark
aspaldi errodatutako filma ez zuen ikusi, eragin horretatik libre bere bertsioa guztiz originala eta berariazkoa zatekeelakoan. Iruditu zitzaidanez, faltsukeria haren bitartez zuzendariak bi filmen artean konparaziorik ez egitera eraman nahi zituen ikus entzuleak, bere errefrito hura estreinako bertsioaren isla zurbila baizik ez zela jakinda.
|
|
|
batetik, bere buruari galdetzen ziona zela zer ez zuen ondo egin, eta erantzunak arrapaladan zetozkion burmuin zigortura; eta, bestetik, kalera irtetea erabaki zuela. Pertsonaren jokabideen arrazoiak, bereziki une latzetan egiten direnak, subkontzientean eta, oro har, kontzientziaren geruza ezkutatuenetan, bilatzen dituztenek jakingo lukete esaten zergatik joan zen Roman larunbat
|
hartan
aspaldi ibili gabeko kale haietara. Utz dezagun, bada, haientzat zeregin hori.
|
|
|
Horrez gain, kooperatifa munduan inplikatua zen eta hainbaten sortzaile ere izana. Gerbasio, txistua, dantza, euskara eta Euskal Herriaren enbaxadore hoberenetarik zen,
|
harentzat
aspaldi huntan ez baitzen mugarik Ipar eta Hegoaldearen artean. Jakitate gose zen, Iparraldeaz kurios, Xiberoan ere ibiltzen zen pastoral eta maskaraden ikusten.
|
|
2016
|
|
|
Et, et, et? nire gurasoak horrela ibiltzen ziren eta garai
|
hura
aspaldi pasatu zen?
|
|
2017
|
|
|
Saskiko laborarien aldetik, kabala hazle ala baratzezain, udako aro nahasiak ekarri dauku enegu eta abantaila frango, beti bezala. Udaberri goiztiar eta idorrago
|
hura
aspaldi ahantzia dugu. Frantziako leku askotan utzi zuen harek ondorio txar frango, bereziki belar guti egin ahal izan zelakotz.
|
|
2018
|
|
|
Orain, Taylor senar emazteen landetxe txikiko ganbarako gelan nago; alegia, etxe pribatu batean. Taylortarrek gau honetarako adeitasun handiz prestatu didaten gela hau haien seme zaharrenarena izana da;
|
hura
aspaldi koskortu zen, eta Exeterren bizi da gaur egun. Habe eta gapirio sendoak ditu, eta ez dago ez alfonbrarik ez oihalik zoruko oholtza estaltzeko. Hala eta guztiz ere, harrigarria bada ere, hemengo giroa aski abegitsua da.
|
|
|
Leori ere loak erasoan egiten zion, eta ahaleginak egin behar izan zituen begiak zabalik jarraitzeko. Fabianek, berriz, borroka
|
hura
aspaldi galdua zuen, eta, ordurako, lo bete betean zegoen, zauria izararen azpian estalita.
|
|
2019
|
|
|
Emaztea aipatu dut:
|
harekin
aspaldi batean gertatu zitzaidana, izan ere, sintomatikoa da. Kontua da hark, emazteak?
|
|
2020
|
|
|
|
Hura
aspaldi bukatu zan.
|
|
|
Botika industriari dagokionez, ados nago industria publikoaren alde egiten dutenekin, baina
|
hura
aspaldi desegin zuten. Egun dagoena nazionalizatzea, berriz, oso Þzaila ikusten dut.
|
|
|
Furgoneta geratu duten tokian, alde batean dagoen abandonatu itxurako lantegi zaharrari erreparatu dio Lezetak; beste hainbat lekutan ikusten ohituta dagoen koadroa du begien aurrean, urteek ilundutako fatxada zahar grisa, goiko aldean ia kristal bat bera ere osorik ez duten leihoxka txikiak dituena, eta gainean alde batean konkortuta eta bestean hondoratuta dagoen teilatua. Fatxadako horma gris
|
hartan
aspaldi batean jarritako kartel zaharretatik bat egin zaio deigarria, eguzkiak horitu arren eta ertzak urratuak dituen arren irudia nahiko garbi ikusteko moduan duena, zirku batek urte batzuk lehenago eskaini izango zuen emanaldia iragartzeko kartela dirudiena. Albo batean elefante bat ikusten da, eta azpian pailazo baten aurpegi margotua, ezpainen bueltan duen kolore gorriak barrea ia belarrietaraino zabaltzen diola.
|
|
2021
|
|
|
Auzoko etxoletan bizi izan zirenak bildu eta belaunaldi berriei Uretamendiren historia jakinaraztea du helburu. Jende asko biltzen da urtero festa honetara, auzoan bizi direnak zein
|
hura
aspaldi utzi zutenak. Argazki zaharrak ikusi eta etxoletan ohikoa zen menua jaten dute.
|
|
|
Alde horretatik, esan beharra daukat teknika ia mistikoa garatu dudala gozokiak batere hotsik gabe zuritzeko, eta bildukia mukizapi zikinen poltsiko berberera doala beti. Arazoa da, ordea, karameluak poltsiko
|
hartan
aspaldi ahaztuta geratzen direnean. Emanaldi ez lo eragile asko ikusi izanaren seinale, egia, baina inurrien erakargarri batzuetan, eta, behin baino gehiagotan, azukrezko ore likitsaren eragile.
|
|
|
—Ene puskak? —pentsatu zuen Jalilek— Amak prestatu zaku
|
hura
aspaldi galdua dut: barneko jantziak, janaria, dirua ere fini...
|
|
2022
|
|
|
Talaia hartatik ostera argiro jabetu nintzen beste fenomeno artifizial batez: galdua zuen
|
hark
aspaldi ematen zioten kolore aniztasun ederra.
|
|
|
Hangoa zen hangoa arrain usaina! Hemengo osasun zerbitzuengatik balitz
|
hura
aspaldi zegokeen itxita. Eskerrak biharamunen Patmos irlara aldatu ginena.
|
|
|
Ahizparen gelan gorde zen.
|
Hura
aspaldi atxilotu zuten. Ziurtatu zuenean poliziak goiko pisuan zeudela, etxea utzi eta lorategiko murrua saltatu zuen, beste iloba baten laguntzarekin.
|
|
|
Arrazoitzeko ahalmena dudanez geroztik, lehen aldikoz," ETA akronimoa" desagertu da hedabideetatik. ETA akronimoa izan baita orainokoan eguneroko prentsan,
|
hura
aspaldi deseginda ere. Koarentena honetan ETA ez da subjektu nagusia.
|
|
2023
|
|
|
Ea zer zioen. Pista
|
hura
aspaldi zegoen asfaltatua. Ez dago artista izan beharrik.
|
|
|
Hastapenetako momentu haiek oso inportanteak izan ziren, gaur egun naizena hasiera haiengatik naizelako.
|
Hark
aspaldi utzi zion eskalatzeari, eta ez gara ikusi ere egiten, baina idazten dit, jarraitzen eta zoriontzen nau. Elkarrizketan harrobia aipatu dugu, eta horrek eraman nau garai hartara; lotuta doazen bi kontu dira.
|
|
|
Pasabidean zenituen kutxei zein poltsei erreparatu zien, baina ez zizun galdetu noiz utziko zenuen etxea.
|
Hura
aspaldi ez zen etxe hartan bizi, autotik jaitsi eta mendirantz alde egin zuen gau hartatik.
|
|
|
Izan ere, garai
|
hartan
aspaldi aspaldi garai hartan ezin zenuen aitortu arazo bat zeneukala.
|