|
2000
|
|
|
Ingurune babestuak, baliabideen erabilerak murrizten diren gunetzat ulertzen baldin baditugu, ez dira atzo goizean asmaturiko ezer. Esate baterako, ezagunak dira, milaka urtetan babesturik egon diren mendiak; bertako kulturek sakratutzat dituzte eta beraz, inor gutxi iritsi da paraje
|
haietara
. Edo badira, gizarte ehiztariek errespetaturiko baso magikoak, errege eta printzeek bereganaturiko lurrak; bertako ehiza baliabideez jabetzeko sarrera galerazi duteneko eskualdeak eta abar.
|
|
|
Orain oso desberdina da; orain pilota eramaten da herri bakoitzera. Lehen 4 frontoi zeuden eta jendea
|
haietara
joaten zen. Orain aldrebes egiten da, pilota herri bakoitzera eramaten da.
|
|
|
Salamancako katedran irakaskuntza lan ona bete zuen, bereziki Ameriketan indioekin egiten ari ziren gehiegikeriak, Frai Bartolomé de Las Casas misiolariaren salakuntzetan oinarriturik, bere iritzien gogoetetan osatzean, Relectiones zirelakoak burutuz. Bere hitzaldi
|
haietara
joaten ziren Zuzenbidean aritzen ziren ikasleak ez ezik zenbait irakasle ere, hauen artean Martin Azpilkueta nafarra. Hitzaldi haietako azkenengoak, 1539 urtean, De indis eta De iure belli deritzen saioak, garrantzitsuenetarikoak izan ziren.
|
|
|
192 Historia eginez gero, 1806ko. Juntas Provinciales de examenes? izeneko
|
haietara
jo genuke. Geroztik, nahiz eta hauek 1808an desagertu, ez da antzeko junten bidez probintzia mailako administrazioa utziko.
|
|
|
Zeren eta Ttipiren jakin behar mugagabea ez baitzen letra larriz idazten diren jakintzetara mugatzen. Makineria pisuaren laguntza behar duten zientziaren edo pentsamenduaren eremu handi zabalak bezain maite zituen letra tiki zirtzilen goldeaz lantzen diren alor apalak, eta
|
haietara
biziotsuaren gutiziaz makurtzen. Ttipik guztiez guztia jakin nahi zuen, eta grina horri zion eskaintzen ikasketek, lagunarteak eta irakurraldi ugariek libre uzten zioten denbora.
|
|
|
zure mesanotxean bertan goxo jarri eta alde egiten ez duten horietakoak. Behin eta berriro joko duzu
|
haietara
. Ez dituzu gainetik kenduko udaletxeak babes ofizialeko etxeak egiteko mesanotxea birrintzea erabakitzen duen arte.
|
|
|
Olotera. Haurtzaroko espazio
|
haietara
bisita egiteko gogoz nengoen. Venezuelan sortu zitzaidan burutazioa, Girona alderako asmoa.
|
|
|
Atxiloketa, hilketa eta ahal zuen guztiarekin erantzuten zuen Poliziak. Guk lanean jarraitzen genuen artean, baina mobilizazio
|
haietara
joaten nintzen, hurbiletik bizi nahi nuen.
|
|
|
" Ezin izango dik jende askok esan Lauaxetarekin batera auto stop egiten ibili denik", esan nion neure buruari. Banuen, gainera, azken egunak mendian eman eta gero, jende artean galtzeko gogorik, eta oroitzapen onekin lotzen nituen nik Hernaniko tabernak,
|
haietara
jotzen baikenuen ia beti lankideen arteko afariak egiten genituenean.
|
|
2001
|
|
|
Gizartearen aldakuntzak abiada hartzearekin etorri da bertsolari belaunaldien errelebo bizkorragoa. Gizartea nekezago aldatzen zen garaietan bertsolariak ez zuen aparteko ahaleginik egin behar aldaketak bereganatu eta
|
haietara
egokitzeko. Informazioaren gizarte honetan, aldiz, non imput en uholdea handia den, gaztea behar du garunak, gaztea gogoak eta gaztea mintzoak».
|
|
|
Medio berri hauen hedapena, gainera, biderkatu egiten da ohiko medioei esker, hauek sarritan
|
haietara
jotzen baitute informazio, irudi edo analisi bila.
|
|
|
Etiopia argitaratu zen garaietan testuak sortzen zuen lilura aipatzen zen, baina era berean, testua ulertzeko zailtasunak aipatzen ziren. Nonbait liburuaren aurrean, eta bertan proposaturiko jokamoldearen aurrean, irakurleak, Lumière anaiek eratu zituzten lehen emanaldi
|
haietara
hurbilduriko ikusleen moduan aurkitzen ziren, espresamolde berri baten aurrean, bere arau propioak zituen hizkuntza berri baten aurrean. Ezaguna da zein izan ziren lehen zinemaldi hartan ikusleek izan zituzten jarrerak.
|
|
|
Desberdintasunaren sentsazio horixe sentitu zuen Jonathan Harker ek erelurralde
|
haietara
iritsi orduko: «Mendebaldea utzi eta Ekialdeko munduan sartzennintzela iruditu zitzaidan».
|
|
|
Goizeko hamaiketatik eguerdiko ordu biak arte egongo dira aktibo unitateak Valentziako Erkidegoko hainbat hondartzatan. Aholkularitza jaso edo azala berrikusi nahi duen edonor joan daiteke
|
haietara
. Hala, Valentziako San Antonio de Cullera hondartzan uztailaren 4tik 6ra egongo dira; Valentziako Malvarrosan, uztailaren 9tik 11ra, eta El Salerren, uztailaren 12an eta 13an.
|
|
|
Bisuteriako pieza eta osagarrietarako ere badira modulu erauzgarriak, inskripzio laukiekin. Kaxeta horietako bakoitzean, lepokoak, belarritakoak, eskumuturrekoak edo beste pieza txiki batzuk gorde daitezke, eta, sistema horri esker, erraz sar daiteke
|
haietara
. Zapatariek eta gorbateroek ere ordena mantentzen laguntzen dute.
|
|
|
Atzo gertatu izan balitz bezala gogoratzen dut guztia; nahiz eta ordudanik dexente denbora igaro, ezinezkoa gertatzen zait garai haiek ahaztea. Nire bihotza irrika biziz egoten da berriro egun ahaztezin
|
haietara
itzultzeko. Nola ahaztu bada, bizia alaitzen zizuten egun eguzkitsu haiek, moeta eta kolore ezberdinetako lorez jantzita ageri ziren belardi berde berde haiek, inguruneari bizitasuna ematen zioten gauza liluragarri haiek guztiak, nire esistentzia balioztatzen zuten pertsona haiek?
|
|
|
Goiok hamarretako mezara joan behar izan zuen, baina arratsaldeko bostetan jende heldu guztia arrosariora, Olabeko Mikaelak erdikantaturiko otoitz
|
haietara
joan zen artean, bera etxean geratu zen. Eulientzako paper zerrendak zeuden sukaldean zintzilik euli hil itsatsiz beteak.
|
|
|
ez dakit zergatik ezin daitekeen halako zerbait gertatu, esaterako, literaturaren arloan. Ez dut esan nahi Mari Jose Olaziregik gogora ekartzen dizkigun 80ko hamarkadako literatur kritikaren inguruko eztabaida
|
haietara
itzuli behar denik (ikus Uztaro 34, bereziki 92 orr.); urtetxo batzuk pasatu dira, besteak beste. Eta ez dakit Olaziregik berak aldarrikatzen duen kritika akademikoaren eta publikoaren arteko hurbilketa eraginkorra izan daitekeen; esan bezala, azken horrek arduratzen nau, batik bat.
|
|
|
Baina beste esaera zahar batzuk eskuratu ditut, eta ez dakit zer egin. Edo lehengo biak atera, eta
|
haietara
geroztik bildutakoak erantsi, ala hirugarren liburu bat atera.
|
|
2002
|
|
|
Lehen liburuan, neskato afrikarra bere bizitzako lehen kanpamendura doa. Aurreko bi urtetan ezagutu ditu udalekuak,
|
haietara
bidaltzen baitzuten bere guraso zuriek, baina oraingoan kanpamendura doa eta handi sentitzen da, han bere buruaz arduratuko delako, neska mutil asko ezagutuko dituelako, eta beharbada musuren bat ere jasoko duelako.
|
|
|
Irigoienek berak adierazi bezala (ik. Hegats 4, 1991), Hego Amerikara egin zituen bidaiei esker ezagutu zuen zenbait autoreren obra eta hurbildu zen
|
haietara
, J. M. Arguedas, Scorza, Sábato, García Márquez, Vargas Llosa, Icaza, M. Otero Silva eta Benedettiren obretara, baina, batez ere, Pedro Páramo eta El llano en llamas idatzi zituen Juan Rulfo autore miretsiaren testuetara.
|
|
|
Hegan ari zirela, Pertseo eta Zilarbizi hodeietaraino hurreratzen ziren zenbaitetan, eta,
|
haietara
hurbildu ahala zilarrezko ardi larruz osatuak zeudela bazirudien ere, barneratzen zirenean laino urdinen hezetasuna, bustia eta hotza sumatzen zituzten.
|
|
|
Bitartean, autonomia erkidegoen agerpenak aukera eman zuen erregioetan politika industrial bat agertzeko, betiere Estatuko politikaren menpe. Eusko Jaurlaritzak eta, neurri txikiagoan eta beranduago bada ere, Nafarroako Gobernuak enpresa txiki eta ertainentzako dirulaguntzekin osatu zuten politika hura,
|
haietara
gutxi iristen baitzenEstatuko gobernuaren laguntzen politika.
|
|
|
Mundu globalizatuan, ez al dute handienek beren etxea altxor preziatumoduan babesten? Ala garai bateko komuna
|
haietara
aldatu dira bizitzeko?
|
|
|
Erregeak, horien erasoari eutsi ezinik, ihesean bilatu zuen salbabide bakarra; eta hau ere zukeen bilatu, itsasertzean jarrita zuen bere babeserako guda taldean gorde izan ez balitz. Gainontzeko itsasontzi pergamiarrak etsaiak bortizkien zanpatzen ari zirenean, itsumustuan
|
haietara
, arestian aipatu ditugun lurrezko ontziak jaurtitzen hasi zitzaizkien. Hasieran horrelako erauntsiak borrokalariei irrifarra eragin zien, ezin baitzuten ulertu haren nondik norakoa.
|
|
|
Esan ohi denez anaiarteko gatazketatik ihesean itsasontzietan leku
|
haietara
heldu ziren sidondar batzuek eraiki omen zuten Leptiseko hiri hori; izena euren ezaugarriengatik ipini zitzaien bi Sirte direlakoen artean kokatuta dago. Izan ere badira ia Afrika urrunean bi itsasgolko, zabalera ezberdina baina izaera berdinekoak.
|
|
|
Ozeanoaren erdian zintzilik egoten dira gauez, eta 8 kilometro arteko sakonera hartzen dute itsasoaren azpian, eta kilometro asko egiten dituzte. Erabat zeharkaezinak dira
|
haietara
erortzen diren arrainentzat. Ontzi txikiek harrapaketa kopuru izugarria lortzen dute “heriotza sareekin”.
|
|
|
Plangintza: Agertoki posibleak ikustea, iraganeko esperientziei berriro heltzea, haien baliabideak eta nolakotasunak ordenatuta antolatzea, haien trebetasunak mahai gainean jartzea, helburuak ezartzea eta
|
haietara
iristeko bideak urratsez urrats definitzea. Austeritatea:
|
|
|
Oinutsik oinutsik ibiltzea, hondartza, igerilekuak edo gimnasioak bezalako espazio publikoetan, gaixotasuna kutsatzeko arrisku handia da. «Onddoek urtebete baino gehiago iraun dezakete gune horietan; horregatik, beharrezkoa da esparru horietan zapatilak erabiltzea eta
|
haietara
joatea saihestea», ohartarazi du De Vegak. Esparru horietan oinetakoak erabiltzeak ez du bermatzen gaixotasunetik salbuetsita egotea.
|
|
|
Eta, ekoturismoak bilatzen duenaren kontra, uste da turismoan sartzen den kapitalaren %15 bakarrik joaten dela zuzenean Galapagoetako ekonomiara. Worldwatch Instituteren azken txostenean jasotzen diren ekoturismoko finantzaketari buruzko zenbait adibidek erakusten dutenez, erakunde horren helburua gizarte jasangarria sustatzea da, eremu batzuetan ez da errespetatzen naturgune horietatik datozen diru sarrerak
|
haietara
itzultzea edo kobratzen dituzten tasak ez dira helburu horretara iristen. Costa Rican, adibidez, parkeetan sartzeagatik bisitariek ordaintzen dituzten tasek urteko aurrekontuaren laurden bat besterik ez dute ematen kudeaketa, zainketa eta babeserako.
|
|
|
Sonia zinez ari zitzaion. Egun ere, Ohanesko paraje
|
haietara
doan bidaiariak estilo kolonialeko ermita bikain bat ikus dezake, dorre airos biki bi dituena, mendiaren bestaldeko haran eder batean bakarti; eta ikus dezake, halaber, aldarearen alde banatan dauden apaletatik zintzilik hamaika ile sorta, kolore guztietako xingolekin lotuak eta hainbat sinestunek Ama Birjinari eskainiak, harengandik jasotako fabore eta mesede ustezkoen ordain.
|
|
|
Denbora luze gabe, lehen zatia bukatu, eta lagun koadrilakoak atez aldatzera mugitu ziren, ohi bezala, orduan ere. Pasabidean zihoazela, Julianek jendearen begiratu
|
haietara
jarria zuen arreta, eta begiratu haietan irakurri zuena ez zitzaion zipitzik gustatu. "  ¿ Dónde estarà ¡ mi padre?
|
|
|
Nik hori banekien. Eta hala, arretak ostera jantzi iluneko ibiltari
|
haietara
alde egin zidan. Eta haiei begira nengoela, munduaren dimentsio berri bat deskubritu uste izan nuen.
|
|
|
Onartzea beste erremediorik ez nuen: ideia bikaina izan zen barnealdeko eremu ihartu
|
haietara
hurbiltzea.
|
|
|
Baina nik oso ongi ezagutzen nuen zerbaiten bila nindoan. Nire izaeraren, nire bizipenen, nire oroitzapenik kutunenen bila nindoan Ameriketako lurralde urrun
|
haietara
.
|
|
|
Elizetan izan ezik. Epeltzearren eramaten zuela jendeak maitasuna
|
haietara
.
|
|
2003
|
|
|
Taberna omen da adierazgarrienetakoa. " Taberna beti izan da Euskal Herrian, eta oraindik ere bada, ez ardoa edateko leku bat bakarrik hori izan daiteke alderik arbuiagarriena, soziabilitate gune garrantzitsu bat baizik", dio historialariak, azpimarratuz
|
haietara
beti joan izan dela jendea batez ere elkarrekin edatera eta elkarri gauzak adieraztera.
|
|
|
Ainhizek irribarre egin zion. Bueno, ez dakit jakitun egongo zaran, baietz uste dot lehen aldiz begietara so, begi musker xalo
|
haietara
. Une batez hitzek hegan egin zioten pentsamenduarekin batera, begirada hain tolesgabea aurkitzerakoan.
|
|
|
“Oso mugatuta dago. Denbora gutxi badugu eta interesatuak pisuak bisitatzeko gogoa badu, edo hiri berri batera bizitzera joatean,
|
haietara
joatea gomendatzen dugu; gainerakoentzat, hobe da kudeaketa zuzenean eta bitartekorik gabe egitea”, argitu dute. Horregatik guztiagatik, aipatu kontsumitzaileen antolakundeak eskatzen du higiezinen sektorearen liberalizazioak berekin ekar dezala “profesionalen gutxieneko prestakuntza —esate baterako, kontratuak idazten jakiteko— eta erantzukizun zibileko asegurua, iruzur kasuak saihesteko eta kalte ordainak ordaintzeko”.
|
|
|
Europako turismoaren garapenak, ordea, datozen urteetan kopuru horiek errotik aldatuko direla aurreikustera bultzatzen du. Orain, bidaiaren antolatzailea
|
haietara
egokitzea eskatzen dute kontsumitzaileek. Eta hala ez bada, Internet dute beren oporrak antolatzeko.
|
|
|
Kutsadura mota hori beste arrisku bat da, ekoizpen animaliei ematen zaizkien botika askok gizakiarengan duten gaitasun farmakologikoa gordetzen baitute produktu eratorriak kontsumitu ondoren. Arrisku faktore hori bereziki garrantzitsua da antibiotikoen kasuan; izan ere, horiekin bizi diren mikroorganismoak
|
haietara
ohitu daitezke, baita egokitu ere, eta antibiorresistentziak sor ditzakete. Hau da, mikroorganismoari ez diote antibiotikoek eragiten, eta tratamendua ez da eraginkorra.
|
|
|
Umea ondo zegoen garaian, Pasaiako portuan txalupa hartu eta Donibanera joaten zen familia osoa igande arratsalde pasa. Umeari begiak joaten zitzaizkion kai bazterrean, geldi geldirik  ikusten zituen garabi
|
haietara
. Beti igandeetan joaten zirenez, sekula ez zituen  lanean ikusi.
|
|
|
Jaione Oxford Klubean ikusten zutela soilik, euren lagunarteko sarean, baina horretaz gain ez zeukatela haren berririk. Gainera, inork ez zuela Jaione behartzen bilera
|
haietara
. Bera izaten zela sarritan denei hartzen ziena aurrea.
|
|
|
Ez nintzen lar gustura agertu Mallonaren bulegora. Eta ez gizona aurrez aurre izatearen beldur nintzelako, bulego
|
haietara
agertzea berez zelako samina baino. Gureek ebakuaturiko herri bakoitzak bere bulegoa zuen, eta zenbat bulego, ebakuaturiko beste hainbeste herri.
|
|
|
Gogoa maiatzeko egun
|
haietara
joan zitzaidan. Mendigureni entzuna nion horrela esaten?
|
|
|
Bada, eragozpenak ez zeuden aleman barku
|
haietara
iheslariak eramatearen edo ez eramatearen kontuan.
|
|
2004
|
|
|
Komenigarria da isolamendua beroa sortzen duten aireztapenetara (argi halogenoetara, kasu) iristea saihestea; beraz, isurkia
|
haietara
ez ailegatzeko babestu egin behar dira.
|
|
|
Idealismoa: Mundua gogo egoeren muitzoa da, Ez dago gogo egoerarik ez denik edo.gutxienez,
|
haietara
czin murritz daitekeenik. Ondorioz, gogamena sortu aurretik ez zegoenmundurik eta gogamena desagcrtzean mundua ere dcsagertuko litzatekc.
|
|
|
(iv) Material berrietara jotzea beharrezkoa bada. jo
|
haietara
.
|
|
|
Gogoan dut, zure auto oso gazte nintzelarik, altzoan hartuta, nirekin jolasten zenuenean gidatzen ari bagina bezala. Gogoan dut, negu aldean, elurrak mendiak margotzen zituenean,
|
haietara
igo eta pilotak bagina lez, biraka jaisten ginenean. Gogoan dut, gure etxean beti horren adierazgarriak izan diren gabonetan, mahaian geurekin zinenean, zure alaitasunaz geure barnea poz uholdez betetzen zenuenean.
|
|
|
–Agintzen dizut –erantzun nion zezelka. Eta begi zahar
|
haietara
zuzen begiratuz, sendoago hitz egin nion–: Agintzen dizut, irakasle.
|
|
|
Euriak belzturiko etxe garai
|
haietara
begiak jasota, bururatu zitzaidan agian urtebeteren buruan etxe aitzin dotore haiek, nik bi urte lehenago ikusitako Gernikakoen itxura izugarria izanen zutela: porrokatuak, suak kixkaliak, hilerri bilakatuak.
|
|
|
Aste barruan botatzen zituzten gaueko telebista saioak ez zituela ezagutzen pentsatu zuen orduan Felixek, eta igandeetan lagunekin lehen egiten zituzten bazkarietan solasalditik kanpo gelditzen zela gogoratu zuen. Horregatik erabaki zuen bazkari
|
haietara
gehiago ez joatea, telebistako saioez baino hitz egiten ez zutelako. Eta Karmelek bera gabe ere ez zihoala esan zion.
|
|
|
Baina lehen aldi hartan, bai, izutu egin nintzen, psikiatrarena aditu orduko eroaren paperean sentitu bainintzen, une batez. Baina O. jaunak ohitua behar zuen erreakzio
|
haietara
, halaxe esan baitzidan jarraian:
|
|
|
Hala ere, bi xehetasun: esan dut hura nire lehen esperientzia zela eta, halako kasuetan normala den bezala, apuntatu baino lehen tiroa egiteko arrisku handian nengoela, baina nola Montse –kalibre hartako armetan espezialista– horren jakitun baitzen, misilak eztanda egin zezan baino lehentxeago eskua inguru
|
haietara
eraman, ile kizkur bati heldu, eta dzast!, errotik kendu zidan.
|
|
|
Emakumea jakingura zen oso, sei bat hizkuntza ezagutzen zituena, egunero orduak ikasten ematen zituena eta urteetan Descartesekin postatrukean ibilia. Baina iparreko lur hotz eta heze
|
haietara
bidaiak ez zion batere onik egin Descartesi, gutxiago oraindik erreginak ezarri zion ordutegiak. Negu gorrian goizeko bostetan eman behar izaten zizkion eskolak hango andre hari, matematika irakatsiz.
|
|
|
Bigarren hezkuntzako ikastetxe
|
haietara
sartzen ziren guztiek heziketa sistema bera jasotzen zuten, ez zegoen bereizketarik eta berdin zen nobleziaren semea izan edo ez. Lagundiaren sortzaileak bururatu zuen antolakuntza ereduari jarraitzen zitzaion, eta indar fisikoa erabiltzea baztertua zegoenez, zigorra baino sarien sistema erabiltzen zen ikaslea bere eginbeharrean zuzen jokatzera bultzatzeko:
|
|
|
Dena dela, eskolen malgutasun honek ez zuen ekarriko ideia horiekiko atxikimendua apaiz etxe
|
haietara
; haatik, etsaigoa izango zen harreman hori markatuko zuena. Egia da planeta berri baten aurkikuntzak ez zuela gatazkarako iturria izan beharrik, baina Galileo, bere ikerketetan eta teorietan aurrera egiten zuen neurrian, irizpide ofizialetatik aldenduz joango zen eta gero eta zailagoa egingo zen Lagundiko kideentzat teoria horiek filosofia eskolastikoaren hastapenekin uztartzea.
|
|
|
Eta Bazterrek askotan erantzunen zion ez zuela ezer pentsatu, une garrantzitsuetan burua hustu egiten zaigula, edo ergelkeriez bete, edo ezdeuskerietan pausatu, baina nekez izaten garela gure bizitzako une garrantzitsuetan une garrantzitsuak bizitzen ari garenaz jakitun. Kristalaren beste aldean ageri zitzaizkion kale eta joan etorri haiei xor, Lekunberri Aranazekiko kateamendua berritu zitzaion, eta atzean utzitakoaz oldozka damutu zitzaion lehendabizikoz eta azkenekoz ihes egin eta ezagutzen ez zuen kale zaratatsu
|
haietara
etorri izana.
|
|
|
Harakinekin jaialdiaren gauean izandako sentsazio berdinak hartu zuen: bat zen zuhaitzekin, bat zen gauarekin, gorputza desegin eta adar
|
haietara
zihoakion, zakiletik sortzen zitzaion irrika erraldoi hark tiraka. Gau bihurtu zen, oro estaltzen zuen gaua.
|
|
2005
|
|
|
Zuzenean, zientziari buruz pentsatzeko modua erakutsiz. Einsteinen paperetan asmo erabilgarrien hasiera ikusten dute ingeniariek,
|
haietara
lañotasunez jotzen badute, behintzat. Satelite bidezko komunikazioak, laser izpiak, fusioa...
|
|
|
Horrek aukera gehiago irekitzen dizkigu, besterik ez. Aldaketa asko ekarriko ditu sistema berri horrek eta
|
haietara
egokitzen ikasi dugu. Teknologia berriek edukiak eta zerbitzuak eskaintzen dizkigute batez ere, baina produktua aurrez aurre ikusi, ukitu, usaindu eta sentitu nahiko dugu oraindik.
|
|
|
Itzul gaitezen gorago aipatu zoriontsu
|
haietara
. Ez ote lukete lur honetako zoriona hunkitzen.
|
|
|
Eta batek nahi duena horixe da, hain zuzen, utzitako garai eta une
|
haietara
itzultzea.
|
|
|
Gidatze eskola batzuk sortu dira bolantearen prestakuntza osatzeko eta arrisku, balaztatze, zulatze, derrapatze edo aquaplaning kasuetan erantzun hobea emateko. Karneta duen edonor joan daiteke
|
haietara
gehiago ezagutzeko eta ibilgailua hobeto gidatzeko. Ikastaroek egun bat edo bi irauten dute, eskolaren eta ikastaro motaren arabera, ia beti asteburuetan.
|
|
|
Haien osasunak hobera egin du, bizitasuna ere bai, eta klima onagoa izan dezakete, basamortuko muturreko baldintzek mugatzen ez duten elikadura hobea, Espainiako haurrekiko laguntasun harremanak eta harrera familiarekiko lotura sendoak ezartzen dituzte. Hala ere, ez programaren asmoa ez haren onuradunena ez da Saharako basamortuko bizi baldintza gogorretatik ihes egiteko eta ihes egiteko bide bat bilatzea,
|
haietara
ez itzultzeko. Haien martxak pena sortzen du familietan zein haurretan, baina saharar herriaren lagunen elkarteek behin eta berriz azpimarratzen dute haurrak beren etxera itzultzen direla, gurasoak eta anai arrebak berriro ikusteko asmoz.
|
|
|
Familia Plangintzako Zentroak oso zerbitzu erabilgarriak dira gazteentzat, haien zuhurtziagatik, hurbileko tratuagatik eta pilula antikontzeptiboa edo hurrengo eguneko pilula errezetatzean eragozpenik jartzen ez dutelako. Hain zuzen,
|
haietara
joaten diren emakumeen% 25ek baino gehiagok 14 eta 25 urte bitarte dituzte. Horretaz jabeturik, zentro askok nerabeentzako berariazko zerbitzua eskaintzen dute, “Kontsulta gaztea” izenekoa.
|
|
|
Funtzionaltasun handiko campus birtual baten bidez, ikasleek zalantzak kontsultatu, lanak entregatu, ikaskideekin komunikatu edo liburutegi birtualetik materialak deskarga ditzakete. Ikasleak daki zenbat lagun dauden konektatuta, eta
|
haietara
sar daiteke. Presentzia nazionala.
|
|
|
" Horietako bat zuan Allikene, gure arbasoen baserri eraitsia –neure artean ari– Bederatzi urte joanak, eta hala ere ezin minutu batez ere ahantzia... Beldur nauk, hain zuzen, zinez, Ubago gaineko zubitxora joan, Allikene inguruko soro
|
haietara
bertaratu, eta zementuz eraiki dituzten lau bloketzarrak begiratzeko ere bertuterik aski izango ote dudan".
|
|
|
Espioitzan, datu interesgarriak atera nituen, halere. Hiru bider ikusi nuen Marro eskolako eraikuntzan sartzen; han, beheko solairuan, eskolari erantsita, komun publikoak zeuden;
|
haietara
joan bazen hiru aldietan, berebiziko maskuria behar zuen eduki Marrok, denbora asko pasatu baitzuen atzera irten aurretik. Ni ziur nengoen droga saltzen ziola Adelari, eta nire maistra diru
|
|
|
Gaztaroko lehen adiskideak izan nituen haiek, ez luzaroko, baina, gutxienez, nengoen itxituratik irteteko balio izan zidaten. Western bakar bat ere ez nuen galtzen, erabat zaletu bainintzen
|
haietara
; telebistan ere ikusi nituen halako filmak; hain zuzen ere, garai hartan ekarri zuen aitak zuri beltzeko telebista, bere kamioian. Beraren lagun bat Bianchi lantegian aritzen zen, elektronika lanetan, eta lanetik kanpo telebistak muntatzen zituen, gero prezio onean saltzeko.
|
|
|
Niri ere iritsi zitzaidan gonbitea, baina orduan ez nengoen ezertan sartzeko, lanak eta filologia ikasketek jaten baitzidaten denbora guztia. Hori bai; musika emanaldiren bat edo hitzaldi interesgarriren bat izaten zenean,
|
haietara
bai, azaltzen nintzen. Aretoan, ia beti, hantxe topatzen nuen Adela; hark asko laguntzen zion apaizari, gaztetxoentzat eta haurrentzat ekintza ugari antolatzen zituzten-eta elkarrekin.
|
|
|
Ukabilak gorarik zebiltzan, barrak airean, botilak zapartaka, neskak elizen aterpean dardaraka izutuak eta kantonamenduko jendarmeak nahasmendu
|
haietara
hurbiltzen ziren bakanetan, larriki zaurituak kontatzen ziren. Biharamunetan Panpili, Ttotte eta lagunak aldizka komisariatik zein ospitaletik ilkitzen ziren, elurra bezain sendo eta garbi, arrazoi on bat bazutelako otsoen aztaparretarik libratzeko.
|
|
|
Haizeak pailaka makabroan dilindaka erabiliko zituen gorpuak ikusteko ustea ote nekarren? Herrira orduko burdinazko pago
|
haietara
behatu nuen behintzat, gerrak irudimena elikatzen du. Geldirik zeuden ia garabi denak, bitak estatxarik gabe, moilak hutsik.
|
|
2006
|
|
|
Murritza oso. Bizi inguru orotan zeuden botere guneak eta
|
haietara
hurbiltzeko sekulakoak eta bi egiten zituzten giza-sugeek. Hauek, labeldunek utzi papurrez bazkatzen zirenak, han egoten ziren entsaioetan nor erituko zain hura ordezkatzeko.
|
|
|
Hamar ikaslek parte hartu ahal izango dute, uztailaren 17tik 28ra. Tailer ugari egingo dituzte eta
|
haietara
profesional ezagunak gonbidatu dituzte; Iñaki Imaz artista eta Xabi Erkizia musikaria esaterako. Ekainaren 23a arte eman daiteke izena.
|
|
|
Nire ustez, azken boladan bai, pozoia izan da, baina ETAren hasierako hura askatasun promesa zen. Gure umiliazioaren, gure hondamendiaren kontraesanak formulatzen asmatu zuen ETA hura, nazionalismoa formulatu zuena, ETA haren hautsak bizigai izan litezke gaur egunean; hasierako kontzeptu
|
haietara
joanda, alegia. Horrekin batera, hainbeste jenderen sakrifizioak, aberriaren alde bizitza eman duten horiek ez dira alferrik galdu.
|
|
|
bodas: Ezkontzak, ohikoa izaten zen kohesioa sortzeko ezkotzetara joatea leinukide edo edozein motatako taldekideen artean, horregatik sendi zuzena ez zirenei galarazi egin zitzaien
|
haietara
joatea, leinu loturak hautsi nahian.
|
|
|
Informatika menderatzen duten ikasleek ikaskideek baino nota hobeak ateratzen dituzte, batez ere matematikan. Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen (ELGA) azken txostenak adierazten du ordenagailuak erabiltzen dituzten ikasle gehienek duela zenbait urtetik emaitza hobeak dituztela;
|
haietara
sartzerik ez dutenek edo aspalditik erabiltzen dituztenek, berriz, “beren ikasketa mailarekiko atzeratuta egoteko joera dute”. Lan horren egileek zehaztu dutenez, faktore sozioekonomikoen eragina kenduta, “ordenagailuaren erabilera erregularraren eragin positiboa nabarmena da”, Alemania, Australia, Belgika, Hego Korea, AEB bezalako herrialdeetan frogatu den bezala. eta Suitza.
|
|
|
Elikadura segurua Elikagaiak jakitokietan egoki jartzea ere funtsezkoa da elikagaiak kontserbatzeko. Normalean, leku garaietan egoten dira, erosoagoa baita
|
haietara
iristea, baina, gainera, ez dira bustitzen edo hondatzen. Oso garrantzitsua da kontuan hartzea uholdea gertatu bada eta elikagaiak lokatzez edo lohiz busti edo zikindu badira ez direla kontsumitu behar.
|
|
|
Alde batetik, olioak edo pestizidak bezalako hondakinak bereziki kaltegarriak dira urarentzat; hozkailu zaharren CFC eta HCFC gasek ozono geruza murrizten laguntzen dute; tresna elektronikoek, pilek edo pinturek metal astun toxikoak dituzte, hala nola beruna, merkurioa edo kromoa; jatorri petrokimikoa duen edozein produktuk (disolbatzaileak, pinturak, itsasgarriak, etab.) konposatu organiko lurrunkorrak sor ditzake (KOZak) Bestalde, kontrolik gabeko isurien ingurumen inpaktua saihesten da, eta hondakin mota horiek berrerabiltzen eta birziklatzen laguntzen da. Garbigune batera eraman daitezkeen hondakinen zerrenda oso zabala da, baina
|
haietara
joan aurretik informatzea komeni da, instalazio guztietan ez baitituzte balizko hondakin guztiak biltzen. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) Espainiako Puntu Garbien zerrenda duen webgunea eskaintzen du.
|
|
|
Ederra izan zen husarren kasaka gorriak gorputz lirain haiek edertuz estepako ordeketan pasatzen begiztatzea, eta, bibote sarri eta patilla luzeekin zaldi gainean, Rufin bezalako gazte ausart eta kementsuak Errusiatik etorritako kosakoen aurka kargatzen ikustea, ezpatak eskuetan, Ostrolekako borrokan. Baina gauak ordeka
|
haietara
isiltasuna ekarri zuenean, zelaietan borrokan hildako gazte poloniarren hilotzak bakarrik ageri ziren, eta malkoak begietan ihesi joan zirenen arrasto tristea.
|
|
|
Etxe oneko neskek erabiltzen zituzten animaliok lakuaren inguruan paseoak emateko. Oso inguru ederra zen, eta lagunak sarritan hurbiltzen ginen inguru
|
haietara
, garagardo batzuk erosi eta, uda bazen, lakuan igeri egitera, negu sasoian, berriz, arrantzara, baina beti usnan, nor noiz gurutzatuko bere gustuko neskarekin.
|
|
|
Iheslari gehienak itsasontzi bat hartzeko itxaropenaz iristen ziren Marseillara. Oso arriskutsua zen, ordea, itsasoko bidea, askotan iruzurrez betea, eta ez zegoen lan klase
|
haietara
prestatzen zen itsasontzi askorik; bestalde, hartan saiatzen ziren ontzi urrietako patroi batzuek, lukurreriak jota, gero eta diru gehiago eskatzen zuten bidaia txartelagatik. Baliabide ekonomiko doiko iheslariek, ordea, xahutua zuten ia diru guztia auskalo nondik irten eta Marseillaraino heltzen.
|
|
|
Nago, gainera, euskal filologia izenaz ezagutzen dugun karrera horretatik, izenaren lehendabiziko osagaia dela hainbat ikasle erakarri duena, bigarrena baino gehiago; hau da," filologia" hitzak baino gehiago," euskal" horrek, euskarak azken batean, edo euskal osagaiak behintzat, erakarri dituela ikasle horietako asko. Eta, akaso," euskal biologia"," euskal kimika" edo" euskal ingeniaritza elektronikoa" baleude, horietako batzuk
|
haietara
lerratu ziratekeela.
|
|
|
Garai joan
|
haietara
itzuliz, Anjel Lertxundiren aitarenean hasi zinela lanean esan duzu. Idazleak berak idatzia aldatu nahiko nizuke hona.
|
|
|
Baina hau dena alegia mingotsarenaren parekoa bada, izan ere badenez, zeragatik da, azkenean Elias Davidson Pierce hark antzemandako urre meak ez zirelako hain aberatsak. Urtebeteren buruan inguru
|
haietara
lasterka etorritako zuriek beste bazter batzuetara jo zuten, beste sukarraldi batean. Kaltea eginda zegoen, ostera.
|
|
2007
|
|
|
PSEren baitan izan zen barne eztabaidan, Redondo Terreros [Nicolas] eta Patxi Lopezena, azken honen sektoreari baskista esaten zitzaion, eta beraiek onartzen duten hitza da. Garaian garaiko sentimenduak aldatu egiten dira eta hitzak
|
haietara
egokitu.
|
|
|
Gero, jendeak hamabost eguneko oporraldiak hartu beharrean aste betekoak hartzen dituela, gorabehera ekonomikoak medio. Kanariar irlak ere aipatu dituzte,
|
haietara
berriro saldoka iristen ari diren etorkinei buruz mintzatzeko. Mikelek gogoan hartu ditu orain egun batzuk Miguel Sanchez Ostizek idatzitako hitzak.
|
|
|
Hortaz, ezinbestekoak dira barietate berriei ezaugarri egokiak eman nahi bazaizkie. Mendeetan zabalkundea ezaugarri nagusi izan eta gero, patataren laborantzak jatorrizko papa
|
haietara
jo du.
|
|
|
Hala ere, kanpoarekiko mendekotasun horrek alde negatiboak baditu; izan ere, industria autonomo urri sortu da eta sare ahula eratu da. Gainera, ekialdeko herrialdeak erakargarriago bilakatu dira, bai soldata apalagoak direlako, baita zerga mota hauek arinagoak dituztelako; Lituaniaren kasuan, SZ zero da mozkinak inbertitzen baldin badira; beraz, bideak irekitzen dira inbertsioak herrialde
|
haietara
bideratzeko, zerga apalez gain alokairuak ere ez baitira oso altuak, gainera formakuntza ona dute industria aurreratuetan aritzeko. Horrezaz gain, Bolkistein Araubidea onartzen bada, are erakargarriago bihurtuko dira inbertsiotarako ekialdeko herrialde haiek.
|
|
|
[Joango naiz] harako etxe hartara, halako lagun
|
haietara
, baina ez dut ezergatik bekaturik egingo; lehenago lepoa eman (80)
|
|
|
Harako etxe hartara [joango naiz], halako lagun
|
haietara
,
|
|
|
Batzuen ustez, halako lagun
|
haietara
ere galdegaia izan daiteke, eta honetara idatz lezakete perpausa:
|
|
|
Harako etxe hartara, halako lagun
|
haietara
[joango naiz],
|
|
|
IAT estazio gehienak hiriguneetatik urrun daude, eta horietako batzuk autobidez edo autobiaz baino ezin dira iritsi. Ziklomotorrak eta kuadrizikloak, beren ezaugarriengatik, ezin dira
|
haietara
iritsi. Lege testuak behartzen du autonomia erkidegoek IAT estazio mugikorrak gaitzera, hiriguneetara joateko.
|
|
|
Pertsona edo entitate jakin batzuei tributazio gutxi edo batere ez ezartzen zaien lurralde edo estatu horiek ezagunak dira, batez ere, enpresek edo dirutza handiek zerga ihesbide gisa
|
haietara
jotzeko duten joeragatik. Zehazki, paradisu fiskaltzat hartuko da Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren, Sozietateen gaineko Zergaren edo Ez egoiliarren Errentaren gaineko Zergaren berdina edo antzekoa den zerga aplikatzen ez duen lurralde oro, dagokionaren arabera.
|
|
|
Balearretako Govern ek komunikatu batean adierazi zuenez, horietako bat honako hau da: jostailuak funtziona dezan botoi pilak instalatzen diren konpartimentua ez da behar bezala ixten, eta, ondorioz, haurra
|
haietara
sar daiteke. Beste arrazoi bat, Consumo enpresak aipatua:
|
|
|
Arreta berezia jartzen du zenbait kontsumitzaile taldek merezi dutela, batez ere haien inguruabarrak kontuan hartuta. Hala, gizarte ekonomiako eta hezkuntza maila txikiagoko gizarte egoera ahuleko taldeei iruditzen zaie horrelako arazoak izateko joera handiagoa dutela, eta informazio kanpainak ez direla
|
haietara
iristeko tresnarik onena, eta harreman zuzena eta kasuan kasuko tokiko beharretara eta kolektibitatearen profilera egokitzea proposatzen dute. Prebentzio ekintza publikoen jomugan dagoen beste sektore bat adineko pertsonak dira.
|
|
|
Hasieran edari isotonikoak edateak eta urarekin jarraitzeak beherakoa eragin dezake, bi edarien osaera desberdina baita. Horregatik, botikinean ahotik hartzeko suerozko (edari isotonikoa) gutun azalak eramatea komeni da, inguruan farmaziarik ez badago
|
haietara
jotzeko. Halaber, interesgarriak izan daitezke glukosaren ordez maltodextrinak dituzten edari energetikoak (ikus etiketak).
|