|
2000
|
|
|
Eulaliren ama (BenitaHandi deitzen zuten) eta haren ahizpa (Juana Larrea), azken hau Etxebarriaren (1995) berriemailea. Hona hemen
|
haiengandik
datozen bi gertakari kondaira esangarri, biak* Teofilori buruzkoak.
|
|
|
Baina amorioaz izanen dugu, bai, gerorat ere, zer mintza eta zer asma eta, inguru minguruka ibili gabe, derradan ezen festa eguneko bazkari ezin joriagoan, oreinkia zerbitzatu zigutela, eta nik ez nuela dastatu ere egin, zeren oreinaren begi iraungi bi
|
haiek
baitzetozkidan gogorat, gogoa bera ere erroetarik kentzerat.
|
|
|
Eta historia hura halakoa izan zen eta hala akabatuko zen, bertzerik gabe, baldin handik astebeterat bururatu izan ez balitzait bururatu zitzaidana, komunionea egiten ari nintzela... zeren eta orduan ere, ene aitzinean akabatu zuten oreinaren bi begi etsi
|
haiek
etorri baitzitzaizkidan gogorat... Eta, komunione hartan bururatuak burutik ezin edekirik eta ezin bazterturik nenbilela, guztiok mahai inguruan bazkaltzen ari ginenean, hala erran nion don Frantziskori:
|
|
|
Hargatik, noiz eta osabak erran baitzidan ezen Erroma putetxe bat zela, eta, nahiz eta banekien edo imajina nezakeen orduko, Felisaren esplikazioneetarik haratago, zer zen edo zer izan zitekeen putetxe bat, halarik ere, osaba Joanikoten hitzen haritik, neure inudearekin bizi izan nituèn istant
|
haiek
etorri zitzaizkidan bururat eta, oharkabean, irri egin nion osaba Joanikoti, zeinak bertze irri batekin ihardetsi baitzidan.
|
|
|
Edo, hobeki erranik, bi Mattin ezagutu nituen handik aitzina, haren nortasuna bi partetan partiturik balego bezala: bata zen betikoa, eguzkia bezain distiratsua, harroa eta ausarta, eta bertzea zen guztiz bertzelakoa, uzkurra eta kikila, ilunaldi
|
haiek
zetozkionean batik bat. Eta Mattin zen eguna, eta Mattin zen gaua, eta gauak gero eta usuago irensten zuen eguna.
|
|
|
Eta azaletik izerdia eta izerdia zerion, eta ahotik lerdea, eta, noiznahi den, dar dar izugarri
|
haiek
etortzen zitzaizkion, egunez egun areagotzen zitzazkionak eta Mattin itotzeko puntuan jartzen zutenak.
|
|
|
uste nuen bezala, amak hartan parte hartu bazuen, zergatik ez zen osaba jauregirat etorri kontuen eskatzerat? Edo, gauzak, bertzerik gabe, berez joan ote ziren, eta Maddalenek azkeneko mementuan ezezkoa eman ote zion osaba Joanikoti, harreman
|
haietarik
etor lekizkiokeen kalteak onurak baino gehiago izan zitezkeela irizten ziolako, edo Jainkoak daki zeren beldur zelako, eta ahalke ote zen osaba, haren ondoren. Eta, nola ura, irakiten duenean, lehertzen den mila burbuiletan, zeinak egin orduko desegiten diren bertze mila burbuila sortzeko, hala lehertzen eta berritzen zitzaizkidan neuri galderak burmuinetan.
|
|
|
Incertus animus remedium est sapientiae.16 Eta Descartesen bertze hura: Dubium sapientiae initium.17 Eta haien ondotik, bertze
|
haiek
etorri ziren: Horazio, Virgilio, Plauto, Seneka, Zizeron, Tazito, Terentzio, Fedro, Juvenal, Fabio Kintiliano, Petronio, Salustio... zeren han aipatu zenituenak, Erromari lotu autore eta skribatzaile jentil eta pagano haiek baitziren gehienbat, Elizako doktoreak kasik alde baterat uzten zenituela.
|
|
|
Eta, handik aitzina, hilero joan izan nintzen, zeren dantza eta kanta haiek, orduan bai, bihotzaren bihotzean ukitu baininduten, eta hala harrapatu eta atrapatu ninduten, eta bereganatu ninduten; eta zeren ene bizipozaren belauntziak baitzuen jada belarik, zeina baitzen beltz haiek bezala kolore beltzekoa, eta baitzuen jada haizerik, kantak eta dantzak airean eragin dardara
|
haietarik
zetorkidana.
|
|
|
Eta egun batean aita Bartolomeren hitz
|
haiek
etorri zitzaizkidan bururat, erran zuenean, dantzen debekatzeko argumentu eta justifikazino gisa, ezen dantza ez zela berez bekatu mortal, baina, aldi berean, bazela, zeren eta dantzak noiznahi den jar baikintzakeen bekatu mortalen bat egiteko arriskuan, eta arriskuaren hartzea eta perilean jartzea berez zen bekatu mortal.
|
|
|
Eta, aizak, aitona Nikolas aipatu diadanez gero, jakin nahi al duk ezen hargatik erosi nuela han Bolognan Dioskoridesen liburua, animaliei buruzko bertze tratatu hura bazterrerat uzten nuela? Zeren eta Dioskoridesen liburua ikusi bezain fite osaba Nikolasen oihu
|
haiek
etorri baitzitzaizkidan bururat... nahiz eta gero neure arrazoina errepuesta iduriko hartan ezkutatu behar izan nian, erraiten niala: " Liburuak halaxe erosten dituk, batzuetan jakinaren gainean, eta bertzeetan jakin gabe..." Beraz, berriro erraiten diat, Joanes:
|
|
|
Hain urrun sentitzen nintzen, non ez baitzitzaidan alhatzen kontzientzia gaixtoa, bere aldi bateko boz akusatzaile harekin eta bere zaunka harekin: " Kontuz, kontuz eta kontuz..."; aitzitik, bertze hitz
|
haiek
etortzen zitzaizkidan bururat, Lutherok Melanchtoni bere gutunetarik batean arteztuak, erraiten zionean: Pecca fortiter, sed fortius fide et gaude in Christo... 23 zeren eta seigarren manamendua urkabilur bat bihur baitzitekeen, libertatearen lepoaren inguruan, eta ni ez nengoen, mementu haietan, libertatearen ukatzeko ez urkatzeko prest, are gutiago osaba Joanikotek bizia libertatearen alde eman zuenetik.
|
|
2001
|
|
|
Lurrean zegoela, oraindik plantxatzeko neukan bularretako urdinarekin eskuak lotu nizkion, estu estu, korapilo askaezina lortu arte. Gero poliziari deitu nion eta,
|
haiek
etorri bitartean, plantxatzen jarraitu nuen.
|
|
|
19 Elkarrizketa eta bake prozesuan, deigarria da ekimen historiko hau gizarte mugimenduetan hasten den sekuentzia batez gauzatu izana.
|
Haien ondotik
datoz mugimendu sindikalak, aldaketa bat gerta  tzen da gero iritzi publikoan (hirugarren espazioa), eta alderdien estrategiak aldatzen dira azkenean (baina PP eta PSOE oraindik ez dira aldatu). Oraindik ez zaie hedabide nagusiei aldatzeko tenorea iritsi; izan ere, bake prozesua sendotzen ez ahalegintzeaz gainera, oztopatzen ari dira egoera berrira ideologikoki moldatzeko gai ez direlako.
|
|
|
Askoz ere latzagoa izan zen frankismo gorriko 50 urteetakoa eta, hori kontraesana, urte horietan berorietan kokatu ohi daeuskararen berpizkundearen sorburua. Hala zen, urte latz
|
haietatik
datorkigu euskararen biziberritzeko bultzadarikinda rtsuena. Gerora egindakoak, eta egiteke daudenak, urte haietan ereindakotik eratorriak dira.
|
|
2003
|
|
|
Aurreikusita dago hemendik 2025era bitartean janarien %80 lur
|
haietatik
etorriko dela, eta uste denez ureztapenak bazik ezin izango du janari eskariaren emendatzeari erantzuten lagundu.
|
|
|
Alde horretatik, baimendutako substantzia eta gehigarriei buruzko baldintza zehatzagoekin betetzeaz gain, eta migrazioak egiaztatzeaz gain, ez da onartzen material eta objektu plastikoek, erabiltzeko baldintza normaletan eta aurreikus daitezkeenetan, elikagaietatik xurgatzea, haien egonkortasuna edo kalitatea hondatzen badute edo edukia nabarmen galtzen badute. Halaber, ez du uzten elikagaiari kutsadura organoleptiko nabarmena eragin dezaketen substantziak lagatzen haiek erabiltzen edo merkaturatzen diren bitartean; ez eta
|
haietatik
datozen produktuak ere, osasunerako arriskutsuak izan daitezkeen kantitatean. Ontzi edo enbalajeen kasuan, materialek eta objektuek beharrezko baldintzak bete dituzte ontziratutako produktuak eskatzen dituen iragazgaiztasun eskakizunak biltegiratze denboran zehar bermatzeko.
|
|
|
Herriak bai baitu bere jokabidearen berri: ez al da hargatik, bada, gabardina, betaurreko eta gezurrezko txima luze
|
haiekin
etorri, inork igartzeko beldurrez. Pentsamendu hauetan murgilduta dagoela, amak esan dio:
|
|
2004
|
|
|
Gaurko bizi urbanoan guztiok ahantzi duguna berreskuratuz: lehenik dela gauzen esperientzia eta gero
|
haietarik
etortzen zaigun ezagutza intelektuala. Ez alderantziz.
|
|
|
|
Haiek
etorri aurretik joan behar dut.
|
|
|
Eta Bazterrek askotan erantzunen zion ez zuela ezer pentsatu, une garrantzitsuetan burua hustu egiten zaigula, edo ergelkeriez bete, edo ezdeuskerietan pausatu, baina nekez izaten garela gure bizitzako une garrantzitsuetan une garrantzitsuak bizitzen ari garenaz jakitun. Kristalaren beste aldean ageri zitzaizkion kale eta joan etorri haiei xor, Lekunberri Aranazekiko kateamendua berritu zitzaion, eta atzean utzitakoaz oldozka damutu zitzaion lehendabizikoz eta azkenekoz ihes egin eta ezagutzen ez zuen kale zaratatsu
|
haietara
etorri izana.
|
|
|
" Bah... Aber
|
haiek
etortzerako markoak jartzen ditugun behintzat."
|
|
2005
|
|
|
Neskak begiak itxi, bekainak altxatu eta buruaz keinua egin dio," bai, neu naiz" esanez bezala. Hormatik aldendu eta
|
haiengana
etorri da. Amets ziplo ahaztu da ondoan Madoka duela.
|
|
|
Maisu zahar hark berak ez ote zituen egiten idatzi
|
haiek
etorri zitzaion. Ez zekien nola, baina berak.
|
|
2006
|
|
|
«Nik, hala ere, beti aholkatzen diet kargu publikoei uzteko pribilegio hori.
|
Haiek
etorriko direla ziurtatzeko modu bat da, besteak beste».
|
|
|
Guk kontinente guziak izan ditugu zabalik, eta mundu osora paperik gabe sartu gara. Baina
|
haiek
etorri nahi izan dutenean horma bat jarri diegu. Eta etorri nahi ez zutenean, behartu egin genituen, hil, etor zitezen, esklabo.
|
|
|
Urola Ikastolakoen eta Iraurgi ikastetxekoen esanetan, haurrek gazteek baino errazago parte hartzen dute. " DBHkoei parte hartzeko aukera ematen zaie, baina beraiek eta
|
haiek
etortzea zailagoa da".
|
|
|
...a zuen errezeta bat, ogi mamia esnetan eta gatza, baratxuria, haragia, perrexila, patata, gero patata kendu zuen, lehenbiziko aldian, hernanin, kiosko aldia itxita zegoen eta kale txoko batian jarri ginen, etorri ziren munipak, han ezin ginela, behar genuela permisua, hasi ginen ez eta bai, ni berotu nintzen, etorri zen txosnetatik kolega bat, azkenian gau bateko utzi ziguten, gero beti hola, beti
|
haiek
etortzeko beldurrarekin, ez baitzen guria besteena bezalako montajia, gu furgonetarekin heldu, atzetik ireki, burniekin eta rafiarekin estalpe bat in, mahaiak paratu, sukaldia, bonbona, kabliak eta jeneradoria furgonetaren azpian, behar genuen ordu erdi bat dena paratzeko ongi, eta gero, haiek etortzen eta fuera!, izaten ziren gainera beste saltzaile batzuk, azkarra behar zen, bestiak baino lehen... ha!
|
|
|
...berotu nintzen, etorri zen txosnetatik kolega bat, azkenian gau bateko utzi ziguten, gero beti hola, beti haiek etortzeko beldurrarekin, ez baitzen guria besteena bezalako montajia, gu furgonetarekin heldu, atzetik ireki, burniekin eta rafiarekin estalpe bat in, mahaiak paratu, sukaldia, bonbona, kabliak eta jeneradoria furgonetaren azpian, behar genuen ordu erdi bat dena paratzeko ongi, eta gero,
|
haiek
etortzen eta fuera!, izaten ziren gainera beste saltzaile batzuk, azkarra behar zen, bestiak baino lehenago ailegatu eta, hartu toki ona, hori in behar zen, han ez genuen toki onik izan, txoko samarrian eta gure atzian jendiak txiza iten eta dena txizez bete ziguten eta jendiarekin haserriak, jenero pila bat sobratu zen, haragia gure kolega hari eman genion, eta ogiak, berrehun ogi, panifikadoran... ha!
|
|
2007
|
|
|
Jesusek beraz, Martha eta Maria ikhusi zituenean nigarrez, eta
|
haiekin
ethorri juduak ere nigarrez, barnea laztu zitzayoen, eta kantitu zen, eta erran zuen: non ezarri duzue?
|
|
|
Zein ederra zen dena.
|
Haiekin
etortzeko eskatu ziguten behin baino gehiagotan. Gauza ederrak zeuden camping eta hondartza horretatik harago, zinez merezi zuten gauzak.
|
|
|
Lasai zebilen, tente, eta lehen aztoratua bazebilen ere, bere onera etorria zen hauspoa atzera. Jarrera harengatik benetan paseatzera zihoala iruditu zitzaion Jesusi, eta, ezinbestean, egutegiko neska
|
haiek
etorri zitzaizkion gogora berriz. Bi biak barre arinetan ari dira, planta oneko gizon gazte hura, kapela eskuan, hurbiltzen ari zaien bitartean.
|
|
|
Dioni
|
haiengana
zetorren tximu tximu eginda. Candi gerritik helduta zekarren, eta horrela egin zuten tartetxo bat, iji eta aja etengabe.
|
|
|
Jesusen begiak ez ziren hurreratze hartan segitzen zioten bakarrak. Neskaren gurasoei ikara etorri zitzaien aurpegira neskak ozta ozta bidea egin ahala, eta Demetrioren bekain kolpe bat batekoak
|
haiengana
zetorrela ohartua zela erakusten zuen.
|
|
2008
|
|
|
Baleak harrapatzeko erabilitako traineruak kirol lehiaketarako ontzi bihurtu zirenean beste arrantza mota bati ekin zioten, asmatu berriak ziren bapore txiki haietan. Egurrezko bapore txiki
|
haietatik
etorri ziren Donibane Lohitzunen hasi eta Zierbena bitartean euskal portu guztietan hain errotuta egon diren egurrezko arrainontziak, harik eta orain dela hamarkada gutxi txapazko ontziak egiten hasi ziren arte.
|
|
|
Peñatarrak zureak? Zera, ba ez zenituen iaz oso gustura utziko, oso gutun polita idatzi baitidate,
|
haiengana
etortzeko eskatuz. Ene, Olentzero gurea, betidanik opariak ezezik poza eta berotasuna ekartzera etorria dena, orain Santa Klausi kontuak eske.
|
|
|
Bi elkartruke mota nagusi daude: Bilateral edo alde bikotan, Italiakoan kasu, herrialde bateko gazteak beste batera doaz eta gero
|
haiek
etortzen dira. Multilateral edo alde askotarikoetan, berriz, herrialde ezberdin askotako lagunak elkartzen dira bakarrean.
|
|
|
Alabaina —eta hau da beharbada penagarriena— euskalgintzako funtzionario hotz eta motz horiek guztiak ez dira euskal izaera salbatzeko eta sustatzeko borroka gogorren garaiak izan ziren
|
haien ondotik
etorritakoak. Badira ere eraikuntzarako garai haietako jarduleak izan zirenak, baina, gaurko egunetan, serio serio egitura kudeatzaile kargutan dihardutenak.
|
|
2009
|
|
|
Hitz egin zuena Madrilgo negozio gizon bat zen, don Alfredo izenekoa, hiriko emakume batez maitemindu eta hirira ezkondu zena; ez zen gizon nabarmena; aitzitik: gizon atsegina zen, ongi hazia eta ongi hezia zirudiena eta gaixoen artean bere itzala eta bere estimua zuena; hala, bada, hitz
|
haiek
zetozenarengandik zetozelako edo, bere onetik inoiz ateratzen ez zenak pisuzko arrazoi bat behar baitzuen bere onetik ateratzeko?, barre egiten zutenek barre egiteari utzi zioten, ez bat batean baina bai era mailakatuan, hiruzpalau segundoren buruan guztiak isildu ziren arte.
|
|
|
Hitz egin zuena Madrilgo negozio gizon bat zen, don Alfredo izenekoa, hiriko emakume batez maitemindu eta hirira ezkondu zena; ez zen gizon nabarmena; aitzitik: gizon atsegina zen, ongi hazia eta ongi hezia zirudiena eta gaixoen artean bere itzala eta bere estimua zuena; hala, bada, hitz
|
haiek
zetozenarengandik zetozelako edo –bere onetik inoiz ateratzen ez zenak pisuzko arrazoi bat behar baitzuen bere onetik ateratzeko–, barre egiten zutenek barre egiteari utzi zioten, ez bat batean baina bai era mailakatuan, hiruzpalau segundoren buruan guztiak isildu ziren arte.
|
|
|
Ekimen ofiziala ez da gai izan ezta memoriaren lege duin bat aurrera ateratzeko ere. Eskerrak hainbat ekimen partikularri,
|
haietatik
dator-eta ahanzturaren zangetan egiten ari den argi ahul laburra.
|
|
2010
|
|
|
Hauts
|
haietatik
dator egungo lokatza?
|
|
|
Nigeria, Yemen, Afganistan, Aljeria, Irak, Libano, Libia, Saudi Arabia, Somalia eta Pakistan. Herrialde
|
haietatik
datozen bidaiariak zorrotz eta goitik behera miatuko dituzte.
|
|
|
Atzera begiratzen dut eta, sexuaren moralari lotutako kontu
|
haiek
datozkidanean, neure buruarekin barrez hasten naiz, Damaso, hain iruditzen zaizkit barregarriak, duda egiten dudan bitartean inoiz gertatu izan ziren edo ez, hain dira, aldi berean, sinesgaitzak:
|
|
|
urragarrizko laztan bat Carmiñaren semeari, ni neu izan nintekeen gaztetxoari, orain, segur naiz, mastaren gorenera igota Grand Soleko hartan mila eta berrehun brazako osinean eskua jasorik adio eta mehatxu egiten didan hari berari. «Igo hadi hona, argalleiro ez bestea!», hitz
|
haiek
etorri zitzaizkidan akordura narrasti hankadun txipiaren gain erliebea ez higatzearren horren kontuz erabiltzen nuen xaboia begipean neukala zehatz, garden.
|
|
|
KLAUDIA
|
haiengana
dator.
|
|
|
Atzera begiratzen dut eta, sexuaren moralari lotutako kontu
|
haiek
datozkidanean, neure buruarekin barrez hasten naiz, Damaso, hain iruditzen zaizkit barregarriak... duda egiten dudan bitartean inoiz gertatu izan ziren edo ez, hain dira, aldi berean, sinesgaitzak: baina Primik ez zion amari kontu harengatik telefonoz deitu, antza...
|
|
|
Horko santuen ekarrera eta istiluak aditzean, Goizuetan behiala Donfermingo Erramon Eskudero zenak Don Bixenteri kantatu omen zizkion bertso hondar
|
haiek
etorri zaizkit burura [213]:
|
|
|
Ez dut uste aldaketa hori Euskal Herrikoa bakarrik izan zenik, baina beharbada berezikiago hemengoa. Geroxeago, Carrero Blancorena etorri zenean [1973ko abenduaren 20an], Espainiaren %51 horrekin ados egon zen, baina mentalitate aldaketa aurreko urte
|
haietatik
zetorren, gurean behintzat. Hori da aurkitu nuena.
|
|
|
" Hasgaitezen nefrarrekin, basko izena nagusiki dagokienei; izen hau daramaten beste guztiengana
|
haiengandik
etorri zelako".
|
|
|
Haien ostikadak tinkoak eta mingarriak lirateke edonorentzat. Egia esan, hobe litzateke
|
haiek
etortzea Europa zibilizatzera. Egia, justizia, sendotasuna, sosegua, urbanitatea, fideltasuna eta borondate ona ekarriko lituzketelako dohain horiek urriak diren lekura.
|
|
|
Suspertzen hasi nintzenean senideen bisita baimendu zuten medikuek. Oraindik ohean banentzan ere, nire aldarte ona erakusteko indar egiten nuen
|
haiek
etortzen zitzaizkidanean. Hasieran elkar besarkatu eta bizi nuen egoera tamalgarriagatik negar egin genuen arren, beti bezain esperantzatsu nengoela ikusarazten nien, baikor nintzela azaltzen nien, medikuen arabera elbarritasuna ez zela behin betirakoa eta borondate handiz eta ariketa etengabez agian berriro ere lortuko nuela" nire burua gobernatzea".
|
|
2011
|
|
|
Baina etorri ziren alemanak eta kito, pikutara dena.
|
Haiek
etorri orduko alde egin genuen handik, beste errefuxiatu askorekin batera. Denera lau urte egin genuen Euskal Herritik kanpora.
|
|
|
Eta jenio bizikoa zen, saindu guztien kontra biraoka hasteko ohitura zuena, edozein nahigaberen aitzinean? nahiz eta haserrealdi
|
haiek
etorri bezain laster joaten zitzaizkion, bihotz oneko gizona baitzen, funtsean.
|
|
|
gu valentziarrengana joatekoak? eta
|
haiek
zetozen hondarrean gugana!
|
|
|
baina hurbil
|
haietatik
zetorkigula dena
|
|
|
Zubia XIV. mendean eraiki zuten, eta kondairak esaten duenez, arrautzen gorringoa erabili zuten mortairua prestatzeko orduan, eraikuntzari halako sendotasuna emateko. Zubitik igarotzean, Annak zeharka begiratzen zien alboetan altxatzen ziren harrizko giza irudi handiei; une batetik bestera bizitza berreskuratuko zutela ematen zuen, idulkitik jausi eginez
|
haiengana
etorriko zirela. Haien azpitik, Moldava ibaia bizi samar zetorren, azken egunetako euriak bultzatuta; handik aste gutxitara, izotz puskak ere ekarriko zituen haraino.
|
|
|
Anna erantzutera zihoan, baina une hartan DK
|
haiengana
zetorren eskaileratan behera.
|
|
|
Nola jakin zezaketen hantxe ezkutatzen zirela?
|
Haiengana
zetozen zuzen zuzenean, iparrorratz orojakile batek haraino gidatu izan balitu bezala. Geratzen zitzaizkien indar apurrak bildu, eta kale estu batetik ihes egin zuten, Franek auzoa goitik behera ezagutzen zuela aprobetxatuz.
|
|
|
–Atzetik datoz gehienak. Guk aurrea hartu, ingurua ikusi, eta
|
haiek
datozenerako txabolak atondurik edukiko ditugu. Horretarako dira ohol horiek guztiok.
|
|
|
Gaurko bizi urbanoan guztiok ahantzi duguna berreskuratuz: lehenik dela gauzen esperientzia eta gero
|
haietarik
etortzen zaigun ezagutza intelektuala. Ez alderantziz.
|
|
|
hegoaldeko beltzen eta Estatu Batuetako nerabeen lekuan lekuko arteak unibertsalak bihurtu zituzten. Inauteri izugarri bat jarri zen martxan
|
haien
etorriarekin, eta milaka emanaldi gertatzen ziren guztiak batera, onak batzuk, negargarriak besteak. Bob Dylanek ez zuen zerikusirik izan aldaketan.
|
|
|
...artan begirada itsatsirik" berriz ere negua atarian" esan diot ahots apalez nere buruari, zer nolako hunkidura elur xuriena nerabeak ginenean herri galdu hartan... begiratzen genituen bortuak, mendilerroak eta han ekialdean Nafarroa zegoela esaten ziguten, Lesaka, Baztan, Auñamendiak haratago Europako erresumak edo agian Errusia ez baikenekien noraino ailegatzen zen mundua, baina hurbil
|
haietatik
zetorkigula dena hori ongi genekien gure ezjakin eskasean, hodeiak, ekaitzak, elurrak eta negua, eta izendatzearekin eraikitzen zirela gertakizunak eguratsen aldaketak iragarri eta halabehartuz. gero laster eguberria genuen atarian eta Olentzero ikazkina menditik jaisten zenean sua eta mezua bailarara ekarriz gure bihotzetan zilarrezko txintxarriek errepikatzen zuten zorion harrituaren doinua... ... goiko mendian elurra dago, errekaldean izotza.
|
|
|
raqueiros izeneko lapur
|
haiek
datozkit gogora
|
|
|
Jakina, nik galde niezaiokeen honetaz edo hartaz. Ez zeukala zakarrontzira botatzeko, berarekin bizi izandako une goxoak eta orduko hitz
|
haiek
zetozkidan gogora. Esan zizkidanean sentitu nuen sinesgaiztasuna ziurtatu nuen.
|
|
|
RDA ez da txantxa eta ez da parke tematikoa, sei urte falta dira Berlingo harresia erortzeko, urtebete Europa ekialdeko atleta diziplinatu eta hormonatuek Los Angelesko Olinpiar Jokoetan domina parrastada irabaz dezaten eta beste hainbeste Carl Lewis Haizearen Semea ezagutu dezagun. Frankizien negozioak eta
|
haiekin
etorriko diren zinpeko guardak orokortu gabe daude artean, zinpeko guardak furgoi blindatuetan bakarrik ezagutzen ditugu oraindik, film noiretako glamurra iradokitzen dute eta ez hogeita bost urte geroagoko erruki mileurista. Filmetan ikusita soilik dakite umeek pizza bat zer den, fotokopiak luxu kosmikoa dira, ez da hain erraza gauzak kopiatu eta multiplikatzea, ez da hain erraza, erraza ere ez batere, multikopistak erabiltzen dira oraindik, tintaren toxina sarkorragoa da, makinaz idazten dugu eta makinaz idazten dugunean ikatz orria jartzen dugu folioaren azpian, dokumentu garrantzitsuen kalko orriak izateko tipula orrietan, ditxosozko kalko orriak, kalko orri bedeinkatuak; jada idatzi duen arren ez diogu oraindik Borgesi irakurri ispiluak eta kopulatzea nazkagarriak direnik, edo Benedettiri, jatorrizko bekatua ez baizik eta fotokopiak direla okerrena; egurrezko leihoak dira nagusi, PVCa eta kristal bikoitza ez ditugu ezagutzen, titanioa zientzia fikzioa da, aluminioa da oraindik populuaren baitan prestigio gehien duen aleazioa, fundizioetako labeetan amiantoa darabilte bizkotxoa balitz bezala; hatza diskoaren zuloan sartu behar da telefonoak markatzeko, erro karratua ateratzen duen kalkulagailu bat da etxe gehienetan dagoen konputagailurik sofistikatuena; marketing hitza hitz modernoegia da, eskaparateak salgaiak pilatzen diren almazen ilun sobietarrak besterik ez dira, bestaldera joan beharra dago benetako eskaparate bat, gustuz jarritako erakusleiho apain eta argitsu bat ikusteko, Lafayette galerietara eta horietara (ez ahaztu pasaportea); bestaldean bitxi denda dirudite supermerkatuek gure begietara, Europa behazuna isurtzen ari baita artean, mugaz eta txarrantxaz.
|
|
2012
|
|
|
Zahartu egin ginen, eta gure seme alabek, festa
|
haietara
etorrita ere, ez zuten eskurik hartzen, horretarako motibaziorik ere ez zuten. Azkenean, zuzendaritza aldatu zen, eta euskal etxeak indarra galdu zuen.
|
|
|
2003ko urrian deklaratu zuen Otamendik, baina ez zuen Madrilgo epaile instruktorearen aurrean egin, Tolosako epaitegian baizik. Egun
|
haietan
etorri zen lehen kolpea: Xabier Alegriaren salaketa artxibatu zuen Madrilgo Lurralde Auzitegiak, ikertzeko diligentzia bakarra egin gabe.
|
|
|
Ideia horiek bururatu eta, urte eta erdi igaro zenean, eta luze pentsatzen aritu ondoren, dena ezereztu zen, asmoa aurrera eramateko aukerarik izan ez nuelako; baina egun batean goizean goiz ezustea izan nuen hondartzan, uhartearen nire aldean gutxienez bost kanoa batera ikusi bainituen.
|
Haietan
etorritako jendea lehorrean zegoen eta nire ikusmenetik kanpo. Jende kopuruak neurri guztiak hausten zituen; izan ere, horrenbeste ikustean, eta txalupa bakoitzean lau edo sei edo batzuetan gehixeago etortzen zirela jakinda, ez nekien zer pentsatu edo nolako neurriak hartu hogei edo hogeita hamar gizoni, inoren laguntzarik gabe, eraso egiteko.
|
|
|
Oso lasai nago ni!
|
Haiek
etorritakoan, salaketa jarriko dizut: por calumnias y falso testimonio?
|
|
|
Isildu egin ziren denak, aipatutakoa
|
haiengana
zetorrelako esku batean erriflea eta bestean olanazko zakua. Van Thiegel tenienteak hiru pauso eman zituen aurrera, eta parean jarri zitzaion.
|
|
|
Zu joan zinen edo
|
haiek
etorri ziren zugana?
|
|
|
Zu joan zinen edo
|
haiek
etorri ziren zugana?
|
|
|
|
Haiek
etorri ziren.
|
|
2013
|
|
|
Sir William une batez gelditu zen, erantzunaren zain. Alabaina, bere mintzaideak ez zuen arrapostu ematekorik egin, eta, orduantxe bertan Elizabeth
|
haienganantz
zetorrela ikusirik, Sir Williamek zer edo zer oso galaia egiteko irrika sentitu zuen bat batean, eta deitu egin zion.
|
|
|
Bazkaria amaitzen geundela, erreketeen piketea agertu zitzaigun esanez, euren buruzagiengana erlijiosoak eramateko agindua hartu zutela.
|
Haiekin
zetorren kapilau jauna, Lezokoa, aurreko egunean komentuan agurtu genuena. Berehala abiatu ginen Aita Jose Domingo, Aita Avelino, Aita Bizente, Anaia Eugenio eta ni neu.
|
|
|
Ikusi animazioa eta aztertu, Ekigunean duzun Gizakion nutrizioa irakurgaia ere lagungarri izango duzu. Ulertu
|
haietan
datozen ideia nagusiak, eta erantzun honako galdera hauei.
|
|
|
Gainera, zehatz mehatz, epe horietariko bakoitza klase aliantza eta kontraesan nagusi batek karakterizatzen zutela azaldu ziguten. Euri
|
haietatik
datoz ongi ezagutzen ditugun lokatzok.
|
|
|
Eliza eta plaza eraiki ziren, errota ere bai, baina mendearen bukaeran misioaren etorkizuna ez zen batere itxaropentsua. Salazar eta Lopez joan ziren, eta
|
haien ordez
etorritako fraideetako batek, Manuel Fernandezek, Santa Cruzen dena txarki zihoala deitoratuz idatzi zuen 1798an. 138 neofitok desertatu, eta 30 edo 40 besterik ez ziren geratu lanerako; soroak urak hartuta zeuden eta erdizka bakarrik landatuta; uholdeek eliza hondatua zuten; ganadua erdi hilik zegoen; hondartzan, hildako balea batek sekulako otso eta hartz pila erakartzen zuen inguruetara.
|
|
|
Eskifaia eta bidaiariak asko poztu ziren hasieran, Unamunoren Nuestra Señora de Esperanza zelakoan, Santa Ana eta biak bateratsu atera baitziren Filipinetatik. Baina, gehixeago hurbilduta, banderaren kolore zuri gorriak garbi utzi zuen
|
haiengana
zetozen bi ontzien nazionalitatea: ingelesak ziren.
|
|
|
...hartan begirada itsatsirik" berriz ere negua atarian" esan diot ahots apalez nere buruari, zer nolako hunkidura elur xuriena nerabeak ginenean herri galdu hartan... begiratzen genituen bortuak, mendilerroak eta han ekialdean Nafarroa zegoela esaten ziguten, Lesaka, Baztan, Auñamendiak haratago Europako erresumak edo agian Errusia ezbaigenekien noraino ailegatzen zen mundua, baina hurbil
|
haietatik
zetorkigula dena hori ongi genekien gure ezjakin eskasean, hodeiak, ekaitzak, elurrak eta negua, eta izendatzearekin eraikitzen zirela gertakizunak eguratsen aldaketak iragarri eta halabehartuz. gero laster eguberria genuen atarian eta Olentzero ikazkina menditik jaisten zenean sua eta mezua bailarara ekarriz gure bihotzetan zilarrezko txintxarriek errepikatzen zuten zorion harrituaren doinua. pe... goiko mendian elurra dago, errekaldian izotza.
|
|
|
Agian otsokumea da otso tranpan eroritakoa. Pagopetik atera, haurra besoan eta aterki burdina punta zorrotza bizkarretik zintzilik, intziri eta hots xume
|
haiek
zetozen Otxateko leize ertzera hurbildu nintzen. Haurrak bizipozezko irribarretxoak egiten zizkidan; ni, berriz, mintzatu egiten nintzaion eta gogoan dut une hartan otu zitzaidala ezin zitekeela inor ni baino zoriontsuagorik izan munduan.
|
|
2014
|
|
|
Neska eta mutilak nahastuta aritzen dira eta ikusmina sortu ohi dute”, jakinarazi dute. Gainerakoan, igandeko herri kirol probetan Bedaioko taldearen aurka arituko dira Amasako gazteak, “irailaren hasieran Bedaion izan ginen gu eta
|
haiek
etorriko dira orain. Iaz gauza bera egin genuen Lasturkoen kontra.
|
|
|
Gorri, laranja eta marroi zeuden hostoak.
|
Haien artetik
zetorren hotsa. Zehaztu egin zitzaidan belarrietan:
|
|
|
Begiak malkotan dituela sentitu du Xabik, baina pozik dago, polizia korridorearen erdian geratu delako ate baten alboan, eta ama
|
haiengana
datorrelako bakarrik eta lotu gabe.
|
|
|
Ez zuen garbi ikusten zer zen 73 urteko andre batentzat" hildakoekin tontakeriak" egitea. Neska bahitu
|
haiek
etortzen zitzaizkion gogora, baladak, erromantzeak, intsentsuz eta ereinotzez lurruntzen zirenak hil eta gero, edo limoi urez igurtzi. Gauez bi besoen artean atxiki eta oraindik zazpi astian erabiltzen zirenak.
|
|
|
|
Haiekin
nator, beraz Jakina, Rubyk 09erra aukeratu zuen bere hitzordurako.
|
|
2015
|
|
|
Bere piezetan jazz, rock, Karibeko aireak eta beste batzuk antzeman daitezke, baina bere jarrera edo jarduteko modua da azpimarragarria. Musikariak gazteak dira, batzuk oso gazteak, beren musika tresnak ongi menperatzen dituzte, eta aipagarria da
|
haien
etorria, gatza eta piperra, eta bizitasuna. Jai giroa eta alaitasuna ederki transmititzen dute, umore ona eta giro ederra, azken batean.
|
|
|
hango alabek, hemeretzigarren mendean Ingalaterrako saletan sakabanaturik, zoragarri zizipaza egin eta zalaparta kartsuak harrotu zituzten.
|
Haiengandik
zetorkion ernetasuna, ibilera eta izaera guztia, eta ez ingeles geldo edo eskoziar hotzengandik. Baina sakonagotik hausnartu zuen beste arazoa, aberats eta behartsuei buruzkoa, eta bere begiez ikusitako gauzak, astero, egunero, hemen edo Londresen, alargun hura bisitatzen zuenean, edo emazte saiatu hura, poltsa besoan hartuta, eta koadernoa eta arkatza, propio antolatutako zutabetan idaztearren soldatak eta gastuak, lana eta lanik eza, karitate hori norberaren sumina goxatzeko aitzakia hutsa izango ez zelakoan, ez eta norberaren kuriositatea lasaitzeko ere, eta hala, agian, arazo sozialen ikertzaile eta argitzaile bihurtuko zelakoan, horixe miresten baitzuen bere adimen hezigabearen bitartez.
|
|
|
|
Haiek
etorri arte jolas zaitezke.
|
|
|
Ez ditut gertatzen diren ordenan agertuko, oroimenera datozkidan eran baizik. Eta txikienetatik hasi nahi dut, oihuka egindako pertsonen isekak eta gaizki esateak dira, harremana izaten den
|
haiengandik
datozenak, eta baita harremanik ez duen eta sekula berarekin gogoratuko zirenik ez zirudien haiengandik datozenak ere: –santu plantak egiten ditu?;, direnak eta ez direnak egiten ditu mundua engainatzeko eta besteak kaskartzat jotzeko; besteak kristau hobeak dira horrelako zeremoniarik gabe?; eta kontuan izan behar da ez dagoela norbere biziera ongi gordetzea baino besterik.
|
|
|
Ez ditut gertatzen diren ordenan agertuko, oroimenera datozkidan eran baizik. Eta txikienetatik hasi nahi dut, oihuka egindako pertsonen isekak eta gaizki esateak dira, harremana izaten den haiengandik datozenak, eta baita harremanik ez duen eta sekula berarekin gogoratuko zirenik ez zirudien
|
haiengandik
datozenak ere: –santu plantak egiten ditu?;, direnak eta ez direnak egiten ditu mundua engainatzeko eta besteak kaskartzat jotzeko; besteak kristau hobeak dira horrelako zeremoniarik gabe?; eta kontuan izan behar da ez dagoela norbere biziera ongi gordetzea baino besterik.
|
|
|
Batzuetan, aipatu ditudan tentaldietan, iraganeko huskeria eta ahuleziak berriro itzartzen zitzaizkidala iruditzen zitzaidan, eta Jainkoagana jo beharra nuela. Gero, pentsamendu
|
haiek
zetozkidanez gero, guztia deabruarena zelako oinazea nuen, aitor entzuleak lasaitzen ninduen arte. Izan ere, uste nuen nik, pentsamendu txarren lehen eraginik ere ez zuela izan behar Jaunagandik hainbeste mesede hartu zituenak.
|
|
|
Haren maitasunagatik eskatzen dizuet, ene ahizpa eta aitak, etxe handi eta baliotsuei dagokien honetan, oso kontuz joka dezazuela. Gogoan izan ditzagun geure egiazko fundatzaileak, guraso santu
|
haiengandik
baikatoz gu, eta badakigu pobretasun eta apaltasun bide hartatik ibiliz gozatzen dutela Jainkoaz.
|
|
|
Gure bizierarako gauza handia da, batez ere errentaduna izanik, orain arte bezala. Remedios etik hain urruti egotea gogorra iruditzen zait, aitortzera
|
haiek
etortzeko; ez dit esaten herritik urruti dagoenik, herriko alde baten ondoan baizik. Dena dela, berorren agurgarritasuna ez bedi ahalegindu erosten aurretik berorrek eta beste bi mojak, berorren iritziz adituenak direnek, ikusi gabe, edozein prelatuk baimena emango baitu horretarako.
|
|
|
5 Hala ere, uste dut ez dela komeni Jesusen Lagundikoekin aldaketarik egiterik. Gauza askorengatik ez zaigu komeni, eta arrazoi bat da, mojarik gehienak
|
haien bidez
datozela hona, eta harremanak hautsiz gero, ez lirateke etorriko. Hala ere, gauza handia litzateke geure fraideak izatea, apurka apurka besteengandik askatuz joango ginatekeelako.
|
|
|
7 Ni pentsatzen aritu naiz ea ez litzatekeen ongi izango, Joana anderea ez badator eta berorren arrebarekin etortzeko Tomas Gracián jauna besterik ez bada, aita frai Antonio Jesusena jada sendaturik dagoenez gero? ez litzatekeela gaizki
|
haiekin
etortzea. Hau ere fraide oinutsa dela esango du berorrek.
|
|
|
1 Jesus izan bedi berorren agurgarritasunarekin. Jaso ditut gutun hauek;
|
haien artean
zetorren Paternako ama priorearena. Berak aipatzen dituen gutun ugariak, beharbada, bihar, hau da, ostegunean, etorriko dira, bide horretatik ziur datoz; ez dira galduko.
|
|
|
Alde batetik, nostalgia; euskararekin daukadan loturagatik bai ama hizkuntza bezala eta bai ikastolatik edo aekrekin eduki dudan harremanagatik. Hasierako urte
|
haiek
etortzen zaizkit gogora, euskaltegietan oraindik boligrafo edo aretorik ez zegoen garaikoak. Lehen Korrika haiek gogorrak bezain politak izan ziren, oso hunkigarriak.
|
|
|
Ez dute praktika gordinki, gertaera hutsa izango balitz bezala, bizitzen, zentzuz baizik. Praktikagileek lotuko dituzte, sailkatu eta taldekatu, batu eta bereizi, praktikak eta
|
haiekin
datozen gauza guztiak... Eurek pentsatuko dute, esaterako, zein den kausa eta zein efektua.
|